Wij als samenleving in het geheel maken imho een grote fout door dit soort kwestie niet te bezien door de een lens van menselijk gedrag. Het gevolg is dat er enorm veel energie wordt verspild en schade wordt geleden doordat vooral de gevolgen worden bestrijden, maar de oorzaak juist niet wordt doorgrond.
Een van de belangrijkste eigenschappen van menselijk gedrag is het ingebouwde gedrag tot groepsvorming op basis van culturele normen en waarden. De mens is geevolueerd als een tribaal wezen en hoewel menselijk gedrag in hoge mate aan te leren is en bij te sturen, blijven in de kern deze eigenschappen aanwezig.
Aangezien het ingebouwd gedrag is zul je dit gedrag daarom ook goed moeten begrijpen en daar mee om leren te gaan. Want in het algemeen krijg ik het idee dat zowel progressief als links (om die labels nu maar even te gebruiken) dit niet volledig doorgronden.
D.w.z. een samenleving zal altijd groepen hebben met hun eigen culturele normen en waarden, hoe sterk of hoe zwak de tegenstellingen tussen groepen zijn zal in hoge mate bepalen in hoeverre die kwesties van invloed zijn op de politiek. Alleen is politiek als machtsinstrument alleen een ongeschikt om tegenstellingen tussen groepen op sociaal en cultureel niveau op te lossen, dit behoort een maatschappelijk proces te zijn.
Je hebt 2 manieren om hiermee om te gaan;
Het eerste is het streven naar een maatschappij op basis van individuele vrijheden door groepen die macht uit oefenen op basis van culturele normen en waarden te verzwakken qua invloed. Dit was het beeld wat ontstond in Nederland na de ontzuiling, hiërarchische instituten gebaseerd op culturele normen en waarden zoals de kerk verloren hun invloed en de individualisering nam toe.
De andere manier is het tegenovergestelde en de samenleving te laten verzuilen in groepen, waarbij je automatisch het probleem krijgt dat de politiek het machtsmiddel wordt voor zulke groepen. En je dus een permanente strijd creëert omdat er altijd ongelijkheid zal bestaan tussen groepen.
Wil je ongelijkheid in democratische zin voor iedereen bestrijden, dan bots je dus altijd met het mogelijk probleem van groepsvorming. De enigste opties hiervoor is de illusie van een monocultuur die dus afvalt of het verzwakken van groepen en bevorderen van individuele vrijheid.
Wat je echter steeds meer ziet is een proces van het versterken van groepsidentiteiten en dit te koppelen aan macht en ongelijkheid, waarbij men impliciet toegeeft dat de samenleving inherent hiërarchisch is ingericht zoals rechtse en conservatieve groepen de samenleving zien. Met het versterken van groepsidentiteiten verplaatsen tegenstelling op culturele normen en waarden zich dus automatisch naar de politiek en worden andere kwesties weggedrukt.
Hoe is dit nu te plotten op de heikele kwestie van migratie en integratie:
Gegeven dat je grofweg 2 soorten samenlevingen kan hebben:
- Zwakke identiteiten qua groepsvorming, machtsverdeling en gelijkheid gebaseerd op individuele vrijheid.
- Sterke identiteiten qua groepsvorming, machtsverdeling en gelijkheid gebaseerd op groepslidmaatschap en groepsrechten.
Dan zie je automatisch waarom in samenleving 2 mensen een probleem hebben met migratie. Migratie zijn hierin niet individuen, maar leden van een groep die qua aantallen zal toenemen en die groep dus meer macht en invloed geeft. Het is om die reden dat het proces van migratie in samenleving 2 zoveel weerstand op roept, met name als je gaat uitdragen dat mensen geen controle of invloed hebben op het proces.
Ik heb het idee dat bovenstaand proces niet goed begrepen wordt. Impliciet en expliciet gaan we steeds meer naar een type 2 samenleving, hierin krijgen automatisch conservatieve en rechtse krachten meer invloed omdat groepen automatisch makkelijk mappen op hiërarchische systemen.
Het idee van een samenleving met zwakke identiteiten qua groepsvorming maar wel democratisch en sociaal economisch met weinig ongelijkheid geeft iedereen automatisch gelijke kansen, zonder de ballast van (vermeende) groepslidmaatschap. Je ziet nu dus dat men de ongelijkheid die is in ontstaan in een rechts/conservatief hiërarchisch systeem in hetzelfde systeem probeert op te lossen en daarmee juist op het speelveld daarvan gaat spelen, wat men veel beter beheerst.
In dit licht zie je ook het dilemma met de Deense sociaal democraten, zolang je nog geen type 1 samenleving bent zul je beleid moeten voeren die rekening houd de problematiek die je hebt in type 2 samenlevingen.
Zie ook:
Beyond Multiculturalism: Anthropology at the Intersections Between the Local, the National and the GlobalThe project of multiculturalism poses serious challenges to liberal democracies, to their fundamental aim to protect the freedom and equality of individuals. Gutmann (1994) asks whether the demands of recognition by particular groups are illiberal demands, in so far as a collective identity is thus imposed upon the individual. She adds that it is worrying when respect for individual rights becomes respect for ‘individuals as they identify with particular cultural groups’ (1994, p. 9). Similarly, Tamir (1999) rejects in principle the notion of collective rights because it implies that rights are bestowed on groups, not on individuals who make up a group; therefore, in this line, collective rights constitute a threat to the individual rights of both the members and the non-members of a group.
A common theme that emerges from the contributions offered in this volume is that the multicultural recognition of diversity appears to bring about an irreducible dilemma between individual and collective rights. In emphasizing group rights multiculturalism presents itself as a form of cultural determinism that curtails citizens’ freedom of choice. In particular, in bestowing rights to collectivities, the state also empowers them with the authority of restricting the individual freedom of their members.
Thus, indirectly, multiculturalism limits the freedom of minority members, conining them to cultural, and sometimes geographical, ghettos, instead of providing them with equality of opportunity. This becomes particular evident when some cultural groups see individual freedom as a threat to their cultural identity and to the boundaries they have set up to protect it. By celebrating diversity in the form of group membership, multiculturalism does not break down cultural barriers; it reinforces both these barriers and the attendant cultural stereotypes, creating suspicion and hostility between minority groups and between them and members of the majority. As we have seen, hostility is further fuelled by the positive discrimination that grants privileges to selected minorities, thus creating new forms of inequality.
Meer hier:
Sociale psychologie: de rol van menselijk groepsgedrag
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert