Kleine longread, bij wijze van uitzondering
, maar aangezien bij de discussie vaak context ontbreekt was dit bericht uitermate handig om wat dieper op in te gaan.
Dat is de gedachte, die sluit aan bij culturele kenmerken én (neoliberale) frames vanuit onderwijs maatschappelijk genesteld. Het is echter wel een voorbeeld van denken op korte afstand. Nederland is immers geen eiland, als handelsland zijn we het aan onszelf verplicht om juist verder te denken.
Dat is een vraagstuk van op bestendige wijze tot een stelsel te komen wat op zijn beurt weer bestendig is. Natuurlijk is dat zo eenvoudig niet, maar dat is zoveel. Complexiteit is geen reden om iets niet te doen, het is juist een reden om zorgvuldig zaken uit te werken.
If you want it simple, dodging complexity is simple enough, but the results get complicated pretty damn quickly.
In praktische zin komt dit neer op het verschil tussen het
B.V. Nederland denken, en het
Gidsland denken. Daarbij is het eerste strikt geworteld in omgang met problematiek als voeding, waar het tweede erkent dat stimuleren meer bestendig is in effectiviteit dan afdwingen om (mee) te voeden.
Dat klinkt complex, maar eigenlijk is het heel eenvoudig.
Een land is geen onderneming. Tot op zekere hoogte kent een land voetafdruk in economische activiteit, die is ten eerste echter niet op magische wijze gebonden in dienstbaarheid aan het land (saillant, zie in deze kwestie hoe VNO met de voeten van de burger en de politicus speelt), ten tweede omhelst een land meer dan economische activiteit. Sterker nog, alle belangen van en bij en vanuit economische activiteit zijn enkel mogelijk omdat een land en een bevolking meer is dan louter economische functie.
Dit is wat we beschaafde samenleving noemen. Die houdt niet op aan grens of gedrag. Onze geschiedenis is één consistente lijn van wakker worden bij die realiteit versus allerlei ideologie en andere toepassingen van geloof. Alles is enkel mogelijk en bestendig bij continuïteit en onderhoud van beschaafde samenleving. Zoals elke ondernemer best weet (al is het zeggen iets wat gevoeliger ligt), zonder dat is er enkel roofdiergedrag. En die leven nooit lang.
Rigide omgang vanuit deze oriëntatie schept zonder uitzondering altijd de randvoorwaarden én de stimuli voor destabilisatie van gedragskaders van het land en de bevolking.
Ons "moderne" perspectief daarbij is dan ook nog eens iets wat in hoge mate bepaald wordt door technocratisch perspectief gericht op hyperoptimalisatie vanuit zero-sum doelstellingen. De gemiddelde slimme ondernemer kan zonder veel moeite de discrepanties tussen de theorie van dat denken en de daadwerkelijke realiteit benoemen. Het leiden van een onderneming op deze wijze schept juist drivers voor roofbouw en compromitteren van functionele vereisten van onderneming.
De school van het B.V. Nederland denken is vrij ongezond. Dat weten we ook wel, tenslotte is het in oorsprong een marketingconstructie van een in die tijd vrij beperkte lobby van toenmalige grote multinationals met gebonden Nederlandse voetafdruk. Wel nu,
how things have changed.
De school van het Gidsland denken is meer constructief vanuit bewustzijn dat het continu moeten afdwingen van compliance en het continu moet smeren van hefbomen bijzonder duur is, en dat het prijskaartje telkens groter wordt. Daarbij is er ook bewustzijn van de kosten van negatieve positie en / of isolement, vanuit historisch perspectief.
Dit is waarom (na een flinke tik op de vingers van na WOII weer de koloniale grootmacht uit willen hangen) Nederland in die periode zich eens goed achter de oren deed krabben. Het resultaat was heel voorzichtig maar nauwgezet het voortouw nemen bij het formuleren van ontwikkelingslijnen.
Anders gezegd, deze school stelt dat het minder kostbaar en meer bestendig is om als kleine maar wendbare jongen (zogezegd) het voortouw te nemen op dusdanige wijze dat de anderen volgen op jouw baten.
Het is die Gidsland functie waar Nederland al haar moderne opbouw aan te danken heeft.
Even heel nuchter, we hebben in het NL Politiek topic meer dan vaak genoeg de onderzoeken en rapporten de revue zien passeren. Tijdens de periode van Gidsland denken hadden we opbouw en balans in verdeling, vanaf de periode van B.V. denken zijn we ordening gaan laten rusten weg van inkomen naar vermogen en zijn er pijnlijke verschuivingen in lijnen van functionaliteit en stabiliteit opgetreden. Dit is misschien voor sommige deelnemers hier iets wat gevoelig ligt of nieuws is (wat haaks kan staan op perceptie), en het is een beetje een zijstap, maar het kost weinig moeite om al die stapels alarmbellen van onze Instellingen de afgelopen tien - vijftien jaar eens op te zoeken.
Heel cru, aangezien in eigen land het B.V. denken juist raakt aan onze eigen voorwaarden van stabiliteit en groei is het niet onredelijk om de vraag te stellen waarom dan toch verwachten dat het buiten ons land wel op magische wijze verwacht resultaat zou scheppen. En ja, daar blijkt het ook niet conform ideologie te werken.
Met geld voorwaarden dicteren werkt niet. De gedachte is leuk, het idee is goede marketing, maar in de echte wereld is het - jawel - meer complex. En zit het anders in elkaar dan de marketing laat denken.
Het is immers niet bestendig. Je schept immers een scheve relatie. En wat scheef is, staat onder spanning. Wat onder spanning staat breekt op gegeven moment onvermijdelijk. Dit is het VOC denken, het zit heel diep geworteld in de collectieve Nederlandse psyche. Zo diep dat stokpaardjes van systeem 1 denken ontzettend krachtig zijn als prikkels voor publiek debat, zo krachtig dat zelfs het toetsen van de concepten daarbij reflexief afgewezen wordt.
Als je wil dicteren heb je meer nodig dan geld. Je hebt dan positie nodig. Je hebt dan middelen nodig. Je hebt dan bereik nodig. Je hebt dan gewicht nodig. Je hebt dan schaal nodig. Het idee dat Nederland voldoet aan al die vereisten is dermate ridicuul dat het meer een uiting van geloof is dan van zakelijk of bestuurlijk perspectief.
Ik zal de laatste zijn om te ontkennen dat er veel mis in het zuiden van dit continent. Dicteren kent een wet van remmende voorsprong. We zijn te klein om te blijven forceren, we zullen dus slimmer moeten zijn. En dan is er een oude historische les, bij internationale betrekkingen is vorm en aard van omgang van het ene land met het andere altijd een indicator voor omgang van het land met zich zelf als bevolking.
Willen we écht komen tot een solide aanpak van problematiek? Ik heb er heel serieuze twijfels bij. Het gemiddelde gedrag van de spreekwoordelijke burger maakt dat het zich meer loont om problematiek niet om te zetten in uitdagingen, maar te continueren. Op gegeven moment is daar de rek uit. Het is al zover dat de baten van het spelen niet eens meer voor het land zijn, maar voor lobby.
We zouden niet eens moeten willen dicteren.
Die les kenden we luttele decennia geleden nog. Wij lieten de zogeheten grote as (Frankrijk, Duitsland) regels maken. Toen wij (!) het VK erbij haalden lieten wij hen aandeel nemen in het maken van regels. Al die regels volgden op wat wij vanuit voortouw nemen momentum geven in de richting van ontwikkeling die wij konden bepalen omdat wij het voortouw namen. Het resultaat? Nederland als handelsland met enorm bereik, disproportioneel gewicht, unieke positie en zo meer. Zonder ook maar enige negatieve positie waar met vingers naar gewezen kon worden. En goedkoop dat het was. We hoefden ons enkel maar te gedragen en zorgvuldig zaken uit te werken. Natuurlijk was het geen prachtige show van oneliners en koppen.
In plaats daarvan wisten we een opbouw van welvaart te bewerkstelligen met faciliteren van economische activiteit die zo bestendig en breed was dat we zelfs na veertig jaar van oprukkende negatieve lijnen t.g.v. keuze voor andere school van denken er nog steeds de baten van genieten.
Dit is een probleem van politiek gedrag.
Van zowel politiek als samenleving. We scheppen enkel bredere kwetsbaarheden voor onszelf. Hoe slim is dat? Het is alsof we lui zijn geworden, alsof we half blind geworden zijn en enkel nog naar de eerste meter van de weg kunnen kijken.
Het lijkt er echter op dat de voorwaarden die o.a. Nederland in het verleden heeft gesteld (voornamelijk bezuinigingen), de ongelijkheid bij de ontvangers
vergroot heeft en niets structureel verbeterd heeft. Wat weer goed is voor de positie van Nederlandse bedrijven.
Niet zo gek dus dat de ontvangers daar niet meer intrappen: ze hebben redenen om onze bedoelingen te wantrouwen.
Ja, maar, met kanttekening. Dit is een goed voorbeeld van hoe een dynamiek verstoord kan raken.
Er zijn in dit alles nergens schone handen.
Zeker, wij waren het die op gegeven moment (na exit Gidsland functie) bezit namen van de hefbomen en een model wisten in te brengen wat toen al behoorlijk ter discussie stond.
Geruime tijd probeerden wat Lubbers ooit nog bij een bijeenkomst in het VK "European client states" noemde krampachtig de omslag te maken vanuit hun problematische (voor ons trouwens ook) jaren '70 van grote verstoringen t.g.v. geopolitieke dynamiek. Die term is hard, bitter en pijnlijk. Maar dat was de keuze voor omgang. Onze keuze. Niet zonder consequenties.
De dynamiek in die tijd verscherpte zich. Nederland en Duitsland (in die tijd strikt gekoppeld, er werd toen gesproken van de 17e bondsstaat) forceerden een rigide keurslijf waarbij Duitsland het afdwong en Nederland de verdere ontwikkeling vorm wist te geven. Duitsland had toen al menige discussie hierover intern, maar juist hier zat die historische achtergrond als factor bij hun interne debat. Het is pas na de Griekse kwestie dat Duitsland onder druk van economen intern de discussie is aangegaan over toetsing van aannames en historisch perspectief - maar dat is een zijstap in de verkenning.
Op gegeven moment plofte dat. Met als gevolg een instinctieve reactie aan de Middellandse Zee vanuit emotie, na jaren en jaren van pogingen tot invloed en positie bij overleg was men het zat. Slim was dat niet. Voor ons best interessant om te zien wat het gehoor geven aan de onderbuik en populisme met een land doet, maar ja, aangezien complexiteit en verkenning voor velen een brug te ver is zal die interesse van beperkte voetafdruk zijn. Al zou het zich lonen om even achter de oren te krabben.
Het tegenwoordige frame van het foute zuiden heeft gewicht kunnen krijgen door de toenmalige emotionele reacties vanuit die landen. Sinds die tijd hebben wij er dan ook altijd gericht op kunnen doen triggeren.
De afgelopen tien jaar zijn we dat opmerkelijk genoeg vergeten, in die zin dat we vanuit afbraak van expertiserelaties Instellingen & Overheid van het draaiboek een politieke traditie gemaakt hebben. Aldus is het een mechanisme van partijpolitiek geworden, een mechanisme dus voor politiek thuis. Wat we op Europees niveau toepassen, ongeacht de prijs, ongeacht of die voor anderen of voor ons zelf is.
Het draaiboek is er altijd een van dicteren geweest. En het lost niks op. Hoe vaak moet een mens zich aan dezelfde steen stoten om zich eindelijk af te vragen of die actie elke keer doen wel zo verstandig is en gewenste resultaten schept.
Ik heb het hier in het topic slechts twee keer voorbij zien komen, die andere component van dat draaiboek. De Italianen spreken van het hebben kunnen behouden van hun waardigheid. Dit is extreem significant. Dit is niet zoals wij het zien, het vermijden van gezichtsverlies. Dit is een vrijwel culturele expressie van puur de woorden in relatie tot hun ervaringen van de afgelopen twintig jaar. Voor hen is het niet meer of anders dan dat, voor het eerst hebben zij het gevoel, bij alle pijn van crisis en reële mortaliteit en verlies, dat ze bij weer een ronde van conflict (nota bene) hun waardigheid hebben weten te behouden.
Daar zit de andere kant van het draaiboek. En nu is het misschien iets wat makkelijk buiten beeld valt, maar in termen van geopolitieke dynamiek hebben ze gelijk in die uiting. Ze hebben hier hun waardigheid weten te behouden. Dit is significant omdat dit voor het eerst is. Anders gezegd, ze wisten te identificeren waar de focus van lobby lag (verklaarbaar, die VNO collaboratie was in Italië al maanden gekend) en dus wisten ze in te schatten waar de politieke focus op zou liggen. En men liet het er op aankomen. Dit is iets om best even stil bij te staan, het is immers indicatief van een subtiele maar diepe verschuiving in zowel relatie als positie.
Nederland levert haar lobby een kruimel, maar verliest op het Europese veld positie. Alweer.
Eén van de problemen van Italië is bijvoorbeeld dat mensen door het ontbreken van een goed sociaal vangnet (want wegbezuinigd), de zwarte economie in gejaagd worden die weer door de mafia gecontroleerd wordt en ten koste gaat van reguliere belastinginning. Die mensen staan langdurig als werkloos te boek, wat de statistieken weer vertekent.
Een voor de hand liggende voorwaarde voor steun zou dus kunnen zijn om te investeren in handhaving tegen zwartwerken om de mafia buitenspel te zetten, gekoppeld aan het verhogen van de uitkeringen om het niet langer noodzakelijk te maken, wetende dat een deel van dat geld toch bij de mafia terecht gaat komen (nb: dus niet 'eerst de mafia aanpakken, dan krijg je geld'. Dat kan niet).
Saillant, georganiseerde misdaad in het Nederlandse is zo veel groter dan in Italië. Niet enkel in het zwart, maar de overlap met belastingontwijkingen en faciliteren van externe criminele organisatie en state actors is een opmerkelijke industrie
Enfin, meer praktisch voorbeeld, Brabant, Maasvlakte, Zuidas, Bloemendaal, het is iets waar we echt eens stil bij zouden mogen staan. Maar dat is iets voor een heel ander topic.
Dat gezegd, waar je op wijst is nota bene ook iets van oprukkende lijnen wat hier aanwezig zijn. Sociale mechanismen, rechtsstaat, segregatie. Als we hier eens heel nuchter naar kijken dan zouden we eigenlijk best kunnen zien dat onze pretenties en presentatie niet enkel niet conform realiteit zijn, maar stelselmatig raken aan interne dynamiek en ontwikkeling.
Saillant,
ergens voelt de samenleving dat best wel. Maar het is makkelijker om er niet echt over na te denken. Het is nog makkelijker om het af te schuiven. Het is nog makkelijker om er wat bij te voelen. En al dit soort associatieve reacties zijn wat we variabelen van bindingskracht noemen. Vrij vertaald: munitie voor partijpolitiek.
Gedachtenexperiment: wat zou de kop van de Telegraaf zijn als we geld uitlenen om uitkeringen in Italië te betalen?
Ik ken mensen bij de Telegraaf die vrij goed geïnformeerd zijn, die zich ook persoonlijk heel goed bewust zijn van de grote discrepanties tussen al de kretologie en de daadwerkelijke realiteit. Maar, het loont zich gewoon om te prikkelen. Het loont zich niet om met de realiteit om te gaan. Dit is een consumptieve realiteit. Moeten we dan de Telegraaf aankijken? Of degene die de Telegraaf koopt?
We mogen nog van relatief geluk spreken dat er in BeNeLux medialand beperkt sprake is van externe participaties voor de markt van opinie.
Dat gaat binnenkort in Duitsland heel anders worden, nu daar de participatie van het conservatief-rechtse Amerikaanse KRR in Axel Springer is geconsolideerd (met als een voorbeeld, het open mandaat voor Julian Reichelt om te gaan prijsschieten met de ondersteuning van drie topadviseurs van de Heritage Foundation - serieus, best iets om eens dieper in te duiken, je schrikt je al snel rot). Daar gaat het publieke debat vanuit toepassing van specifieke agenda flink verschuiven. Bild is het gereedschap. Maar goed, dat is ook weer zo'n zijstap. Interessant, relevant, maar het valt nét buiten directe scope hier - bij de volgende ronde van de kwestie is het dan juist aanjager.
Goed, dat gaat over steun in 'normale' tijden (intussen is de mafia ook in Nederland groot, gemiste kans).
Nu is er met covid-19 een situatie die daar los van staat. We hadden nu kunnen laten zien dat we, ondanks de geschiedenis, wél het beste met ze voor hebben. Gemiste kans.
Ik zou eerder zeggen, we hadden kunnen laten zien dat we ons bewust zijn van de intrinsieke kwetsbaarheden die
wij hebben en al de gedeelde afhankelijkheden daarbij. Dat was al genoeg geweest om een tafelronde te hebben die constructieve focus kon hebben.
We hebben echter zelfs werkvoorbereiding en diplomatieke interactie geweigerd. We hebben het strikt politiek gehouden vanuit het startpunt van ministeriële kreet voor emotie en smaak. Tja.
Een paar weken geleden zat ik met een aantal ondernemers aan tafel, die zagen de huidige bui hangen. Ze zien echter een veel grotere bui hangen. Er komt een punt waarop we niet enkel tikken krijgen van Europese partners als Duitsland, IMF en centrale banken. Er komt een punt waarop de hefbomen die we hebben gepasseerd worden.
Dan zijn de rapen echt gaar. Prima, dat gaat niet van dag op nacht, en zeker het is ook weer iets van lijnen die schuiven. Maar dit is wel iets van trendfenomenen, eenmaal aanwezig is correctie extreem kostbaar. Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dat is voor mensen zo, landen zijn niet anders.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.
:strip_icc():strip_exif()/u/78991/Image2.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/170876/crop60feac2476182_cropped.jpg?f=community)
We waren geen haar beter dan Hongarije, wat ook maar bleef dreigen met een veto uit te voeren.:strip_icc():strip_exif()/u/36378/crop5a3f931ecfec0_cropped.jpeg?f=community)
/u/544106/crop58cb9b9f786d0_cropped.png?f=community)
/u/73249/crop621645f964331.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/193387/crop5e179052b5ea7_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/25212/crop5bb715b4827b7_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/88308/tieinterceptor2%252070.jpg?f=community)
/u/147751/avatar455992_1.gif.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/301255/crop5632215ae014a.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/23872/Y2.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/430617/crop601acfe4153b3_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/12949/feyenoord.jpg?f=community)
Hoeveel momentum krijgt zo iemand? Aan de ene kant willen ze steun, maar aan de andere kant geen gezichtsverlies.
:strip_icc():strip_exif()/u/75828/sid.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/200695/Chmpage.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/18006/struisvogel.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community)
/u/24411/img.png?f=community)
:fill(white):strip_exif()/f/image/dbZPNIapnuoie9Ow5S8OQWBR.png?f=user_large)