Misschien zat er wel meer in de tekst dan je zelf dacht dat je erin stopte
Dat is precies waar ik op wijs: schijnbaar onschuldige uitspraken die alleen maar het idee versterken dat wetenschap niet betrouwbaar is, en dat de waarheid een mening is.
Of het zeer gevaarlijk is, of niet, vind ik niet heel interessant. De waarheid is dat de aard van de wetenschap vaak niet wordt begrepen door mensen die zich liëren met de wetenschap. De wetenschap is de oneindige zoektocht naar waarheid. Soms, trouwens, is een mening van een expert de stand van de wetenschap. Uiteraard vraagt die mening verder onderzocht te worden - maar de stand van de wetenschap is soms dat.
Eens. Maar over fundamentele zaken die van belang zijn voor Jan met de Pet zijn die details veelal niet relevant. Als het gaat om de effectiviteit van vaccins, en het gevaar van niet vaccineren, dan is de wetenschap niet echt verdeeld.
Dat Jan met de Pet denkt dat dat wel zo is, is een gevaarlijk gevolg van mensen die, al dan niet met goede bedoelingen, uitleggen dat niets zeker is in de wetenschap. Dat is een prima boodschap om te verkondigen aan een stel wetenschappers in opleiding, maar niet erg handig, en potentieel riskant, om t eroepen tegen mensen die ermee aan de haal gaan om de waarheid ter discussie te stellen.
Soms komen we tot de conclusie dat er weeffouten in de wetenschap zijn geslopen. Om het specifiek te houden, worden er met enige regelmaat medicijnen van de markt gehaald; vanwegen ineffectiviteit, of vanwege specifieke bijwerkingen. Dat is voortschrijdend inzicht die eerdere inzichten in een ander daglicht stellen. Nu houd ik zulke medicijnen niet bij, maar ik zou bijvoorbeeld COX2-remmers kunnen noemen - een toentertijd nieuw type pijnmedicatie dat, achteraf, ook hart- en vaatproblemen veroorzaakte. Die zijn gemist in de - volgens wetenschappelijke principes opgezette - klinische trials van die producten.
Tuurlijk, er worden wel eens fouten gemaakt. Ik kan me nog een hartmedicijn herinneren met onverwachte bijwerkingen. Daar werd gek genoeg dan weer niet heel hard over geklaagd. Hoe heten die blauwe pilletjes ook alweer?
Maar goed, ik ken ook voorbeelden te over. Softenon, anyone?
Maar bedenk je wel, de reden dat ik de naam van Softenon nog weet (en dat was voordat ik geboren was!) is omdat dergelijk fouten zeldzaam zijn. Daarom zijn ze bijzonder en krijgen ze veel aandacht en blijven ze in ons geheugen hangen. Onderschat niet de bias die dat veroorzaakt
Die dingen bestaan. Mensen die argumenteren aan de provaccinatiekant moeten niet doen alsof dat niet zo is. Daarmee ga je namelijk de discussie verliezen. Mijn voorstel is daar open en duidelijk over te zijn. Of, beter: nog opener - en nog duidelijker.
Tsja, openheid en duidelijkheid. Wat was het? Glasnost en perestrojka?
Ongefilterde feiten zijn potentieel gevaarlijk. Je zult toch moeten nadenken over hoe je die feiten gaat overbrengen aan mensen die de basiskennis en -skills niet hebben om die feiten te interpreteren.
Bot gezegd, je vervangt de bloemetjes en bijtjes ook niet door een kriebelweekje keiharde porno.
Het is juist de obsessie met openheid (gecombineerd met een slecht functionerende pers die zich graag laat lenen voor lastercampagnes) die ervoor gezorgd heeft dat bijvoorbeeld apartaam zo';n slechte naam heeft. Elke kkeer dat Big Sugar een onderzoek betaalde naar een link tussen aspartaam en kanker deden ze een persbericht de deur uit en stonden er weer voorpaginakoppen in de rioolpers over "zoveelste onderzoek naar vebrand kanker en aspartaam". En elke keer dat het onderzoek was afgerond en dat er geen verband was gevonden, was dat te lezen op pagina 12 in een vijfregelig berichtje.
En hoewel er dus nooit zo'n verband is aangetoond, was er genoeg FUD verspreid dat mensen claimden dat aspartaam kanker veroorzaakten omdat ze zeker wisten dat ze dat in de krant hadden gelezen.
Of denk aan de Brent Spar, een olieoplsagtank met oud slib, dat Shell wou afzinken naar een oceaanbodem die radioactiever was dan het slib in de tank. Dat werd een oneerlijk gevecht, waarin Shell alle kennis en feiten aan zijn kant had (en die middels een pagingrote advertentie met een lap tekst heeft gedeeld) maar het moest afleggen tegen Greenpeace die volstonden met "Shell dumpt radiocatief materiaal in de natuur!"
Dogwhistles en slogans, daar helpen geen feiten tegen
Ik laat de vergelijking met racisme even voor wat hij is. Er is een reden waarom racisme niet werkt. Racisme is een ideologie die er onterecht vanuit gaan dat mensen fundamenteel verschillend zijn, en dat zijn ze fundamenteel niet.
Eens. Maar het afschilderen van wetenschap als onbetrouwbaar omdat er sprake is van voortscheidend inzicht, of omdat er aantoonbaar wel eens fouten zijn gemaakt, is even verwerpelijk - ook als dat niet expliciet je bedoeling is.
De farmaceutische industrie - en de toezicht op de farmaceutische industrie - hebben ontegenzeggelijk op momenten gefaald. In voorkomende gevallen hebben ze willens en wetens gefaald om winstbejag. Wij, als Westerse maatschappijen, zijn er niet in geslaagd onze toezichthouders dusdanig te financieren om die zaken te voorkomen, of in ieder geval tot een minimum te beperken. Zulke beleidskeuzes hebben dikwijls gevolgen. Zoals, bijvoorbeeld, een (te) breedgedragen wantrouwen jegens de farmaceutische industrie, haar intenties, en haar producten. Dat leidt tot maatschappelijke problemen, zoals vaccinatiescepsis.
Toch hebben juist Nederlandse beleidskeuzes ervoor gezorgd dat artsen in Nederland jou noet volproppen met onnodige pillen omdat ze een kick-back krijgen van de fabrikant, of dat we MDRO's kweken door mensen van de ene naar de andere huisarts te laten huppelen voor weer een extra antibioticakuurtje.
Ja, er zijn gevallen waar toezicht heeft gefaald, en waar in de naam van mammon mensenlevens zijn geofferd door mensen in de farmaceutische industrie. Maar nogmaals, dat zijn er, op het geheel van medische sprongen voorwaarts van de afgelopen twee eeuwen, bizar weinig. Ik begrijp wel dat ze, vanwege de impact en hun zeldzaamheid dusdanig veel aandacht kregen en krijgen, dat bij sommige mensen het beeld kan ontstaan van een onbetrouwbare industrie, ik bestrijd alleen dat dat beeld terecht is.
Ook dat kun je negeren, of afdoen als een gevaarlijke insinuatie. Maar ook dat gaat je niet helpen in deze discussie. Beter kunnen we ook hier onze tekortkomingen erkennen, en er iets mee doen.
Ik wil het niet negeren. Ik ben alleen bang dat het heel wat moeilijker is om het vertrouwen in de wetenschap te herstellen dan het is om het af te breken. Vertouwen komt t evoet en gaat te paard, gata het gezegde.
En openheid over voortschreidend inzicht en foute beslissingen ongefilterd richting het grote publiek zie ik als potentieel risicovol vanwege het onvermogen van dat grote publiek om dergelijk informatie binnen de juiste context te plaatsen en genuanceerd op waarde te schatten.
Verbergen is zeker ook geen oplossing, maar het verbaast me hoe weinig focus er lijkt te bestaan binnen de wetenschappelijke wereld op het brengen van een eerlijk, open en duidelijk verhaal naar de buitenwereld op een vertouwenwekkende manier.
Als iemand het al probeert, lopen ze de kans om lacherig te worden weggezet als aanstellerige aandachtshoeren (ik denk dan bijvoorbeeld aan de "grappen" over Erik Scherder, een serieuze, onderscheiden wetenschapper die zijn stinkende best deed om met een serieuze boodschap een breed publiek te bereiken).
/u/19715/crop5c2141d5e6f68.png?f=community)
./u/60597/crop5e56eb57d66d4_cropped.png?f=community)
/u/1906/crop5dfd46928e003.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/513333/crop58b92df12af71_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/72351/Toon_en_Len%25202015-02-02%252070x69.jpg?f=community)
/u/357965/avatar2.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/492637/crop667123d2eaeac_cropped.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/78991/Image2.jpg?f=community)
/u/53007/DustPuppy.png?f=community)
:fill(white):strip_exif()/f/image/rv4r5Kk87TyyUPlY0Jj56iga.png?f=user_large)
:strip_icc():strip_exif()/u/97521/Avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/46692/wiegel.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/210593/crop5db03fe2dfe0b_cropped.jpeg?f=community)
/u/499719/crop5db6e1bd41337.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/55250/crop5bfe6e8b5ddb6_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/10406/eye.jpg?f=community)
/u/488034/crop5bc05764b1211_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/51489/heforshe_logo_detail.jpg?f=community){kind=logo}
:strip_icc():strip_exif()/u/36378/crop5a3f931ecfec0_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/16567/my_avatar2.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/255418/usericon.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/192890/brain.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/123426/anti-ipod-.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/84176/crop577a4401d15ce_cropped.jpeg?f=community)
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community)
/u/42776/crop6501d346786db_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/23872/Y2.jpg?f=community)