Slimme energiemeter, weigeren??

[jerh]

EddoH schreef op zondag 1 januari 2017 @ 19:05:
[...]

Overigens denk ik dan ook dat de netbeheerder heel veel moeite zal doen om die oude ferrarismeters eruit te krijgen, en dan komen we op een puntje wat laatst is langskomen: Agentschap Telecom heeft de ferrarismeters al als ongeschikt bestempeld voor teruglevering. Dan is de stap naar verplicht vervangen bij teruglevering natuurlijk klein. Ook al wordt het nu toegestaan. Uiteraard is dit hypothetisch van mijn kant.

Ik weet niet of dat echt zo is. Ik had in mijn vorige huis een afgekeurde (al 5 jaar afgekeurd) meter en het vermoeden dat hij te veel aangaf. En ondanks mijn melding aan zowel Nuon als Liander werd het afgedaan met het feit dat ze het niet belangrijk vonden. Kort daarop verkocht ik mijn huis en heb ik er geen tijd en energie meer ingestoken.

[EddoH]

jerh schreef op maandag 2 januari 2017 @ 09:58:
[...]

Ik weet niet of dat echt zo is. Ik had in mijn vorige huis een afgekeurde (al 5 jaar afgekeurd) meter en het vermoeden dat hij te veel aangaf. En ondanks mijn melding aan zowel Nuon als Liander werd het afgedaan met het feit dat ze het niet belangrijk vonden. Kort daarop verkocht ik mijn huis en heb ik er geen tijd en energie meer ingestoken.

Te veel verbruik of te veel teruglevering? Bij te veel verbruik zullen ze niet happig zijn hem te vervangen Onterecht natuurlijk, je hebt gewoon recht op een correcte meter

[jerh]

EddoH schreef op maandag 2 januari 2017 @ 11:22:
[...]


Te veel verbruik of te veel teruglevering? Bij te veel verbruik zullen ze niet happig zijn hem te vervangen Onterecht natuurlijk, je hebt gewoon recht op een correcte meter

Te veel verbruik. In dat huis had ik geen pv.

[weidevogel]

mrmrmr schreef op maandag 2 januari 2017 @ 07:53:
[...]


0 rechtszaken ongeveer. Daarvoor was de grens 3000 kWh. 5000 kWh werd het door een amendement van Samson. Nu is het niet meer beperkt.

Die situatie gaat nu niet meer op... gemiddeld werden er toen installaties geplaatst van 600 tot 2000 Wp. En verhoudingsgewijs waren er maar een 'paar' klanten met zonnepanelen.
De laatste 2-3 jaar is het aantal zonnepanelen bezitters zeer sterk gestegen en zijn de installatie groter geworden.
Het zal nu dus echt niet worden toegestaan dat er ongelijke behandeling zal gaan ontstaan, omdat dit nu wel degelijk zou gaan leiden tot rechtszaken....

[mrmrmr]

weidevogel schreef op maandag 2 januari 2017 @ 20:37:
Het zal nu dus echt niet worden toegestaan dat er ongelijke behandeling zal gaan ontstaan, omdat dit nu wel degelijk zou gaan leiden tot rechtszaken....

Denk het niet. Er is geen ongelijke behandeling, er is een bestaande situatie vanuit het verleden. Ongelijke behandeling is als je iemand een voordeel geeft, de nadruk is op geven, niet op al hebben.

Maar dit leid weer af van het echte aan te pakken probleem en dat is energieopslag. Het is al aangetoond in Duitsland dat slimme meters niet leiden tot een oplossing, en juist het probleem erger maken omdat iedereen zijn was doet op het moment dat er teveel energie is waardoor het netwerk overbelast raakt en ondermaats gebruikt wordt op andere momenten. Dat schiet niet op. Daarom is opslag (lokaal en centraal) en distributiemetering de oplossing voor pieken en dalen.

Opslag wordt in enorm tempo goedkoper. Kijk maar naar de Tesla Energy's Powerpack.

[Cyphax]

mrmrmr schreef op dinsdag 3 januari 2017 @ 00:07:
[...]

Opslag wordt in enorm tempo goedkoper. Kijk maar naar de Tesla Energy's Powerpack.

Dat zou mooi zijn (Tesla is dan ook maar één van de aanbieders van zo'n batterij), maar zolang we salderen lijkt het me alleen nuttig als je echt off the grid wil
Als over 3-6 jaar salderen niet meer zou kunnen, dan zijn die ontwikkelingen ook weer datzelfde aantal jaren verder, loopt de vraag op en ik gok dat de prijs dan ook nog gaat afnemen. Dan kan dat weleens heel interessant worden.

[EddoH]

mrmrmr schreef op dinsdag 3 januari 2017 @ 00:07:
[...]


Denk het niet. Er is geen ongelijke behandeling, er is een bestaande situatie vanuit het verleden. Ongelijke behandeling is als je iemand een voordeel geeft, de nadruk is op geven, niet op al hebben.

Maar dit leid weer af van het echte aan te pakken probleem en dat is energieopslag. Het is al aangetoond in Duitsland dat slimme meters niet leiden tot een oplossing, en juist het probleem erger maken omdat iedereen zijn was doet op het moment dat er teveel energie is waardoor het netwerk overbelast raakt en ondermaats gebruikt wordt op andere momenten. Dat schiet niet op. Daarom is opslag (lokaal en centraal) en distributiemetering de oplossing voor pieken en dalen.

Opslag wordt in enorm tempo goedkoper. Kijk maar naar de Tesla Energy's Powerpack.

Helemaal mee eens v.w.b energieopslag!
Dan moet echter wel de saldeerregeling voor worden aangepast. Het is nu voor de industrie niet mogelijk een rendabele oplossing in de markt te zetten, omdat salderen altijd nog meer oplevert.

[klump4u]

Ik heb een slimme meter en ben overgestapt van Essent naar NUON, zie ik nu in "mijn nuon" de beginstanden van mijn meter klopt er niks van, enkele te hoog en enkele te laag. ben benieuwd naar hun antwoord maandag morgen.

[Verwijderd]

staat er niet een * bij ten teken van geschatte waardes
en ja dat noemen ze dat een slimme meter uitlezen.

[Techneut]

Terechte kritiek? Zou kunnen, maar volgens mij niet. Althans:
Een poosje geleden kreeg ik van NUON een mailtje. Hierin vroegen ze me om wel of niet toestemming voor het regelmatig op afstand lezen van de meterstanden. Bij geen toestemming (niets op tegen) wordt de werkelijke stand één keer per jaar afgelezen, tussentijds zal deze dan (logisch) worden geschat en blijkbaar met een aanduiding dat het een geschatte stand is. Logisch dat deze daardoor kan afwijken. Maar je krijgt je jaarlijkse afrekening op basis van de echte standen.
Ik heb die toestemming wel gegeven en de standen kloppen gewoon zoals verwacht mag worden precies. Op een miniem verschil na dan want het tijdstip op de vermelde datum staat er niet bij. Ik zie dat ze eens per week de stand doorgeven naar Mijn NUON. Wat mij betreft prima zo, mocht ik ooit interesse krijgen in uitgebreidere informatie, dan is daar hard- en software voor beschikbaar voor aflezing via de P1-poort.
Maar ingeval van wijziging van stroomleverancier zou het moeten kloppen. Misschien even de eindnota afwachten?

Edit:
Je hebt nu een Mijn NUON, had je voorheen niet een Mijn Essent?
Indien ja, dan zal dáár de eindstand wel moeten kloppen.

[ Voor 9% gewijzigd door Techneut op 13-01-2017 15:58 ]

[weidevogel]

Techneut schreef op vrijdag 13 januari 2017 @ 15:37:
Terechte kritiek? Zou kunnen, maar volgens mij niet. Althans:
Een poosje geleden kreeg ik van NUON een mailtje. Hierin vroegen ze me om wel of niet toestemming voor het regelmatig op afstand lezen van de meterstanden. Bij geen toestemming (niets op tegen) wordt de werkelijke stand één keer per jaar afgelezen, tussentijds zal deze dan (logisch) worden geschat en blijkbaar met een aanduiding dat het een geschatte stand is. Logisch dat deze daardoor kan afwijken. Maar je krijgt je jaarlijkse afrekening op basis van de echte standen.
Ik heb die toestemming wel gegeven en de standen kloppen gewoon zoals verwacht mag worden precies. Op een miniem verschil na dan want het tijdstip op de vermelde datum staat er niet bij. Ik zie dat ze eens per week de stand doorgeven naar Mijn NUON. Wat mij betreft prima zo, mocht ik ooit interesse krijgen in uitgebreidere informatie, dan is daar hard- en software voor beschikbaar voor aflezing via de P1-poort.
Maar ingeval van wijziging van stroomleverancier zou het moeten kloppen. Misschien even de eindnota afwachten?

Edit:
Je hebt nu een Mijn NUON, had je voorheen niet een Mijn Essent?
Indien ja, dan zal dáár de eindstand wel moeten kloppen.

Bij standaard uitlezen , mag de slimme meter eens per 2 maanden worden uitgelezen . Bovendien mogen de standen dan worden uitgelezen bij events ( verhuizen , switchen ). Een leverancier moet de standen wel opvragen bij de netbeheerder. Blijkbaar is dat hier niet gebeurd.
Voor vaker uit laten lezen, moet je als klant inderdaad toestemming geven aan de leverancier ( of aan een ODA ).

[klump4u]

Update,
Meterstanden waren maandagmorgen veranderd in mijn Nuon en kloppen nu wel. ook al de eindafrekening van Essent binnen en die klopt ook helemaal.
Wat we wel tegenvalt in Mijn Essent is dat op de dag dat je contract is afgelopen er niks meer te zien is behalve de jaarrekening als die beschikbaar is.

[drielp]

Vandaag iemand van Stedin aan de deur gehad, hij kwam wat foto's maken van de meterkast. Volgens hem mag ik nu de slimme meter weigeren, maar wordt het toch verplicht in 2020. En dan moet ik er voor gaan betalen.
Daar ben ik natuurlijk heel erg benieuwd naar, betalen voor een meter die een netbeheerder verplicht laat vervangen. Ik wacht wel tot 2020...

[Verwijderd]

zie mijn response van 20 dec

Verwijderd schreef op dinsdag 20 december 2016 @ 14:01:
zojuist even contact gehad met stedin

mbt de "slimme meter"weigeren

indien op iniatief van de gebruiker het verzoek komt tot alsnog plaatsen van de slime meter dan zijn de kosten voor de gebruiker ( rond de 75 euro )

indien de netbeheerder op een later tijdstip alsnog besluit om de meter te vervangen vanwege bijv afkeur, stuk of niet meer ondersteund type meter dan ligt het iniatief bij de netbeheerder en zijn de kosten dus voor de netbeheerder.

Stedin kan die kosten dus niet later alsnog op jou verhalen

[Laro]

Ik heb recent mijn PV systeem aangezet, en heb in de meterkast een ferrarismeter.
Ik hou niet van slimme meters, en ik hou ook niet van de digitale meters. Ik hou wél van mijn Ferrarismeter, en zou die zo lang mogelijk verdedigen.

Echter...mijn meter is geschikt voor enkelfase, en ik wil het liefst naar een 3-fase aansluiting (koken, machines etc).

De netbeheerder moet bij het wijzigen van mijn aansluiting waarschijnlijk ook de meter vervangen, en ik vermoed dat zij niet een 3-fase ferrarismeter willen plaatsen.

Heb ik nog opties?
Een paar scenario's, de een ludieker dan de andere, maar in potentie zou het allemaal kunnen:
- *knip*
- *knip*
- *knip*
- van 1x25a naar 1x35a gaan, met een trafo van 230v naar 400v, en met een frequentieregelaar van 1x400 naar 3x400. Zo doet mijn vader het ook (off-the-gridder).
- Generator plaatsen voor die paar keer dat je het nodig hebt (inductieplaat moet dan hoe dan ook op perilex, of toch gas houden)
- Koken op perilex(of toch gas houden), en al mijn krachtstroomapparatuur op 3x230v laten lopen dmv frequentieregelaar (zo doe ik het nu ook)

Klopt het bovendien dat een ferrarismeter waar niet nadrukkelijk bijvoorbeeld 400v of 3x230v op staat per definitie ongeschikt is voor krachtstroom?

Bvd,

[ Voor 10% gewijzigd door ThinkPad op 26-01-2017 16:03 ]

[sunnybird]

@Laro wat maak je je het toch moeilijk voor jezelf. Die digitale meter zal echt je leven niet veranderen en je kunt hem echt uitzetten, als ik de commentaren hier lees.
*knip*

[ Voor 25% gewijzigd door ThinkPad op 26-01-2017 16:03 ]

[ThinkPad]

Het is inderdaad niet de bedoeling om hier illegale adviezen te gaan bespreken. Die heb ik daarom ook weggehaald.

[EddoH]

sunnybird schreef op donderdag 26 januari 2017 @ 16:01:
@Laro wat maak je je het toch moeilijk voor jezelf. Die digitale meter zal echt je leven niet veranderen en je kunt hem echt uitzetten, als ik de commentaren hier lees.
[mbr]*knip*[/mbr]

Een 'gewone' digitale meter heeft niet eens communicatie. Alleen de slimme meter.

En verder helemaal met je eens, wat maak je het jezelf moeilijk Laro. Je meter is ongeschikt en moet vervangen worden. Vraag om een domme digitale meter zonder communicatiemogelijkheden en je hebt een meter die naast accuraat je teruglevering meet ook niets communiceert naar de netbeheerder. Of je ferraris accuraat terugtelt moet je ook maar afwachten.
Ja, je hebt wel een apart teruglevertelwerk, maar dat zal iedereen in de toekomst hebben en op dit moment (en naar mijn mening ook in de toekomst) zal eenieder eerlijk en gelijk afgerekend worden. De ferrarismeter is geschiedenis.

[ Voor 4% gewijzigd door EddoH op 26-01-2017 16:43 ]

[GeeBee]

Afgelopen week ook een brief én dezelfde dag telefoon gehad.

Goedemiddag, met Pietje Puk van SlimmeMeterPlaatsen.nl (of zoiets), komt het uit dat we uw slimme meter aanstaande vrijdag al komen plaatsen in plaats van de datum die in de brief staat?
- Nee, ik wil helemaal geen slimme meter.
OK, wat kan ik als reden noteren?
- Privacy...
Fijn bedankt, goedemiddag!
*tuut*

Zo snel ging het

[ Voor 13% gewijzigd door GeeBee op 28-01-2017 09:56 ]

[JME]

Brief gehad van Stedin, ze willen een slimme meter komen plaatsen. Op zich best leuk om een P1 poort te hebben, maar op automatische communicatie met Stedin (en anderen) zit ik niet te wachten. In de brief, de folder en de website kom ik bij Stedin slechts 3 opties tegen: slimme meter, slimme meter zonder uitlezen, geen slimme meter. Het liefst zou ik een optie 4 zien: nieuwe meter met P1 poort zonder enige andere vorm van communicatie. Ik denk uit dit topic op te maken dat dat bestaat, maar klopt het dat dit geen standaard optie is?

[EddoH]

JME schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 13:50:
Brief gehad van Stedin, ze willen een slimme meter komen plaatsen. Op zich best leuk om een P1 poort te hebben, maar op automatische communicatie met Stedin (en anderen) zit ik niet te wachten. In de brief, de folder en de website kom ik bij Stedin slechts 3 opties tegen: slimme meter, slimme meter zonder uitlezen, geen slimme meter. Het liefst zou ik een optie 4 zien: nieuwe meter met P1 poort zonder enige andere vorm van communicatie. Ik denk uit dit topic op te maken dat dat bestaat, maar klopt het dat dit geen standaard optie is?

Een P1 poort is alleen beschikbaar bij slimme meters. De optie die jij wenst bestaat niet. Je kunt wel vragen om een domme meter zonder communicatiemogelijkheden, maar dan heb je alleen een S0/pulsuitgang om de meter mee uit te lezen.

De optie die dus het dichtst bij je wens in de buurt komt is slimme meter zonder uitlezen.

[ Voor 5% gewijzigd door EddoH op 28-01-2017 15:59 ]

[Gé Brander]

Op zich jammer dat dat niet los te kopen is. Ik zou graag het energieverbruik, gas en elektra, van de zorgwoning willen uitlezen bij ons in de tuin met een P1 poort.

[EddoH]

Gé Brander schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 16:04:
Op zich jammer dat dat niet los te kopen is. Ik zou graag het energieverbruik, gas en elektra, van de zorgwoning willen uitlezen bij ons in de tuin met een P1 poort.

Er zijn verscheidene producten op de markt die dat ook voor oude meters kunnen. P1 poort is echter wel makkelijkst.

[Proton_]

Gé Brander schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 16:04:
Op zich jammer dat dat niet los te kopen is. Ik zou graag het energieverbruik, gas en elektra, van de zorgwoning willen uitlezen bij ons in de tuin met een P1 poort.

Tussenmeters met Modbus over RS485 bestaan langer dan P1 meters
Is dat wat?

[Gé Brander]

Proton_ schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 17:36:
[...]

Tussenmeters met Modbus over RS485 bestaan langer dan P1 meters
Is dat wat?

Ga ik onderzoeken, dank.

EddoH schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 16:20:
[...]


Er zijn verscheidene producten op de markt die dat ook voor oude meters kunnen. P1 poort is echter wel makkelijkst.

Het klopt dat je met S0 pulsmeters een eind kan komen maar de info uit de P1 poort zou het beste zijn voor wat ik wil.

[mrmrmr]

@JME

Het is model afhankelijk. Bij bepaalde meters is de phone home communicatie een "module". Zeg maar een telefoontoestel (GSM/GPRS) in de vorm van een insteekkaartje. Haal je die weg, dan kan er in principe nog wel via een hardware poort data worden verstuurd. Er is geen inherente verbinding tussen die twee.

[EddoH]

mrmrmr schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 18:36:
@JME

Het is model afhankelijk. Bij bepaalde meters is de phone home communicatie een "module". Zeg maar een telefoontoestel (GSM/GPRS) in de vorm van een insteekkaartje. Haal je die weg, dan kan er in principe nog wel via een hardware poort data worden verstuurd. Er is geen inherente verbinding tussen die twee.

Dan moet je wel de verzegeling verbreken..

[mrmrmr]

De netbeheerder dient op verzoek een aanwezige communicatiemodule te verwijderen.
(accepteer geen "administratief uitzetten")

[devino]

Maar dan blijft het gokken, want je weet niet van te voren welk type ze komen installeren. Het blijft makkelijker om een 'domme' digitale meter te accepteren en dan maar de puls te gaan uitlezen

[EddoH]

mrmrmr schreef op zondag 29 januari 2017 @ 01:11:
De netbeheerder dient op verzoek een aanwezige communicatiemodule te verwijderen.
(accepteer geen "administratief uitzetten")

Kun je daar dan even een bron v.w.b regelgeving geven? No offence, maar je doet vaker uitspraken in dit topic die gebaseerd zijn op jouw eigen mening en niet op enige andere officiële regel
Dat ze verplicht zijn op verzoek de module te verwijderen heb ik nog nooit gehoord namelijk.
Zoals ik zei kun je wel vragen om een domme meter zonder communicatiehardware.

Wat wel zo zou kunnen zijn is dat ze tegenwoordig één type meter voor zowel dom als slim gebruiken en ze voor de keuze 'dom' de module verwijderen. Het is dan echter geen garantie dat je de beschikking hebt over een P1 poort als je hebt gekozen voor een domme meter zonder communicatiehardware.

[weidevogel]

mrmrmr schreef op zondag 29 januari 2017 @ 01:11:
De netbeheerder dient op verzoek een aanwezige communicatiemodule te verwijderen.
(accepteer geen "administratief uitzetten")

Dat is geen optie. Dan moet je kiezen voor een 'domme' digitale meter.

[Wally2002]

Anders wikkel je de communicatiemodule in aluminiumfolie?
Is volgens mij iemand hier in het topic die dit gedaan heeft (en na een paar weken een monteur voor de deur had omdat ze de meter niet konden benaderen, hoorde nog bij de opleveringscontrole).

[TWKterry]

Dus als ik verhuis naar een huis met een slimme meter heb ik pech en kan ik alleen 'administratief' uitzetten of omgekeerd als je verhuisd naar een huis met een domme meter kost het je geld om een slimme meter te installeren.
Win win situatie, de prijzen van achteraf installeren zullen wel fors gaan stijgen binnenkort.

[weidevogel]

Wally2002 schreef op zondag 29 januari 2017 @ 11:33:
Anders wikkel je de communicatiemodule in aluminiumfolie?
Is volgens mij iemand hier in het topic die dit gedaan heeft (en na een paar weken een monteur voor de deur had omdat ze de meter niet konden benaderen, hoorde nog bij de opleveringscontrole).

Wat heeft dat dan voor nut !!! Inpakken in aluminiumfolie genereert een storingsmelding bij de netbeheerder.
Je zorgt er dus alleen maar voor dat een netbeheerder extra kosten moet maken. Wat zich uiteindelijk kan vertaalen in verhoging van tarieven..

[klump4u]

Als je perse een P1 poort wilt hebben zonder communicatie naar je netbeheerder laat je een domme meter plaatsen en koop je op marktplaats een slimme meter met P1-poort en zet die ertussen, moet je wel de plaats voor hebben in je meterkast.
http://www.marktplaats.nl...1b&previousPage=lr&pos=24

[ Voor 27% gewijzigd door klump4u op 29-01-2017 21:37 ]

[AUijtdehaag]

klump4u schreef op zondag 29 januari 2017 @ 21:36:
Als je perse een P1 poort wilt hebben zonder communicatie naar je netbeheerder laat je een domme meter plaatsen en koop je op marktplaats een slimme meter met P1-poort en zet die ertussen, moet je wel de plaats voor hebben in je meterkast.
http://www.marktplaats.nl...1b&previousPage=lr&pos=24

Maar naar wie wordt dan die informatie verzonden?

[klump4u]

AUijtdehaag schreef op zondag 29 januari 2017 @ 21:55:
[...]

Maar naar wie wordt dan die informatie verzonden?

Naar niemand want er zit geen zendmodule in.
En anders haal je hem eruit, is tenslotte jouw meter dan.

[ Voor 11% gewijzigd door klump4u op 29-01-2017 22:01 ]

[ocaj]

Proton_ schreef op zaterdag 28 januari 2017 @ 17:36:
[...]

Tussenmeters met Modbus over RS485 bestaan langer dan P1 meters
Is dat wat?

Bijkomend voordeel is dat je via Modbus/RS485 veel meer en vaker kunt loggen dan wat een P1-poort levert.

Bijvoorbeeld spanningsbereik (V_min & V_max) over langere tijd:


Zo zie je dat we blijkbaar op 5 januari hier een klein spanningsdipje gehad hebben en dat de spanning 's winters iets lager ligt dan 's zomers.

Ik lees 1 keer per seconde uit en verzamel min/max per 5-min en per dag in een database.
Per seconde uitlezen geeft leuke interactieve live-grafiekjes/dashboards, daar kan die 1 x per 10 sec. van een P1-poort niet tegenop ...

(Zie verdere discussie in het Datalogging-topic)

[FutureCow]

ocaj schreef op zondag 29 januari 2017 @ 22:25:
[...]
Ik lees 1 keer per seconde uit en verzamel min/max per 5-min en per dag in een database.
Per seconde uitlezen geeft leuke interactieve live-grafiekjes/dashboards, daar kan die 1 x per 10 sec. van een P1-poort niet tegenop ...

(Zie verdere discussie in het Datalogging-topic)

Heb hier nieuwste slimme meter met DSMR 5.0 en die geeft ook elke seconde een bericht ipv om de 10 sec  En kan ook gewoon spanning aflezen!

[ Voor 3% gewijzigd door FutureCow op 29-01-2017 23:19 ]

[leecher]

Iemand hier ervaring met een slimme meter in een nieuwbouw woning? Aangezien die van ons in aanbouw is en we er ongetwijfeld een opgeleverd krijgen, kan je verzoeken dit uit te schakelen?

[mrmrmr]

weidevogel schreef op zondag 29 januari 2017 @ 10:25:
Dat is geen optie. Dan moet je kiezen voor een 'domme' digitale meter.

Het gaat om het aanpassen van een bestaande meter. Administratief uitzetten is geen oplossing, want dat zenden van data gaat gewoon door en/of kan weer worden aangezet zonder dat je het weet. Dus het is de module verwijderen of een andere meter plaatsen zonder communicatiemodule.

@klump4u
Zelf een meter plaatsen vind ik een goede mogelijkheid voor bijvoorbeeld zonnepanelenbezitters. Dan heb je volledige controle.

Bij de doorsnee consument is de beste manier van energiebesparing het gebruik van een losse meter die je bij in het stopcontact voor elk apparaat kan plaatsen die over de tijd heen logt. Zo'n meter kost ongeveer 50-75 euro. Daarmee kun je precies zien wat elk apparaat afzonderlijk verbruikt. Aan een centrale meter kun je niet zien wat er precies stroom verbruikt. Voor energiebesparing is het tamelijk nutteloos, en dat is ook gebleken uit recent onderzoek.

@leecher
Wat ik zou aanraden: verzoek de aannemer een energiemeter zonder communicatiemogelijkheden te (laten) plaatsen. Bevestig een afspraak via email.
Sommige aannemers willen helemaal niks doen, maar ze zijn meestal wel gevoelig voor de betaling van de laatste termijn. Bij een onwillige aannemer helpt het daarom meestal wel als je per email stelt dat je hoopt dat alles perfect in orde komt zodat de laatste termijn zonder vertraging kan worden voldaan. Daarmee laat je vooraf op een nette manier weten dat je op de hoogte bent van je rechten en dat je het ook zult gebruiken als het nodig is. Zijn gebreken bij oplevering niet hersteld dan kun je de notaris (bij een bankgarantie) of bank vragen nog niet te betalen. Aannemers krijgen dan opeens veel haast het alsnog te doen en ze zullen klaar staan met een pen om je daarvoor te laten tekenen. Doe dat pas als je alles gecontroleerd hebt.
Als de meter al is geplaatst, is het minder eenvoudig. Dan kun je de netbeheerder vragen de communicatiemodule te verwijderen uit de meter. Hierboven heb ik uitgelegd waarom "administratief uitzetten" niet ok is. Je data is dan nog steeds niet privé. Servers kunnen worden gehackt, de netbeheerder slaat de gegevens toch op en zet er alleen een vlaggetje bij "niet gebruiken", MitM aanvallen kunnen worden uitgevoerd. Dat kan met GSM/GPRS ongeveer zoals met WiFi (war driving).

[ocaj]

FutureCow schreef op zondag 29 januari 2017 @ 23:15:
[...]

Heb hier nieuwste slimme meter met DSMR 5.0 en die geeft ook elke seconde een bericht ipv om de 10 sec  En kan ook gewoon spanning aflezen!

Ok, dat wist ik niet. Goed om te zien dat er in de slimme meter-ontwikkeling nog genoeg gebeurt.
Worden oudere slimme meters eigenlijk "vanzelf" (over-the-air) ge-update naar nieuwere DSMR-versies?

[EddoH]

mrmrmr schreef op maandag 30 januari 2017 @ 04:11:
[...]


Het gaat om het aanpassen van een bestaande meter. Administratief uitzetten is geen oplossing, want dat zenden van data gaat gewoon door en/of kan weer worden aangezet zonder dat je het weet. Dus het is de module verwijderen of een andere meter plaatsen zonder communicatiemodule.

@klump4u
Zelf een meter plaatsen vind ik een goede mogelijkheid voor bijvoorbeeld zonnepanelenbezitters. Dan heb je volledige controle.

Bij de doorsnee consument is de beste manier van energiebesparing het gebruik van een losse meter die je bij in het stopcontact voor elk apparaat kan plaatsen die over de tijd heen logt. Zo'n meter kost ongeveer 50-75 euro. Daarmee kun je precies zien wat elk apparaat afzonderlijk verbruikt. Aan een centrale meter kun je niet zien wat er precies stroom verbruikt. Voor energiebesparing is het tamelijk nutteloos, en dat is ook gebleken uit recent onderzoek.

@leecher
Wat ik zou aanraden: verzoek de aannemer een energiemeter zonder communicatiemogelijkheden te (laten) plaatsen. Bevestig een afspraak via email.
Sommige aannemers willen helemaal niks doen, maar ze zijn meestal wel gevoelig voor de betaling van de laatste termijn. Bij een onwillige aannemer helpt het daarom meestal wel als je per email stelt dat je hoopt dat alles perfect in orde komt zodat de laatste termijn zonder vertraging kan worden voldaan. Daarmee laat je vooraf op een nette manier weten dat je op de hoogte bent van je rechten en dat je het ook zult gebruiken als het nodig is. Zijn gebreken bij oplevering niet hersteld dan kun je de notaris (bij een bankgarantie) of bank vragen nog niet te betalen. Aannemers krijgen dan opeens veel haast het alsnog te doen en ze zullen klaar staan met een pen om je daarvoor te laten tekenen. Doe dat pas als je alles gecontroleerd hebt.
Als de meter al is geplaatst, is het minder eenvoudig. Dan kun je de netbeheerder vragen de communicatiemodule te verwijderen uit de meter. Hierboven heb ik uitgelegd waarom "administratief uitzetten" niet ok is. Je data is dan nog steeds niet privé. Servers kunnen worden gehackt, de netbeheerder slaat de gegevens toch op en zet er alleen een vlaggetje bij "niet gebruiken", MitM aanvallen kunnen worden uitgevoerd. Dat kan met GSM/GPRS ongeveer zoals met WiFi (war driving).

Je gaat er verder niet op in, maar nogmaals: ik ken geen 1 netbeheerder die de communicatiemodule uit de slimme meter gaat halen, en hiertoe zijn ze ook niet verplicht. Je kunt een domme meter laten plaatsen. Hangt er al een slimme dan kost je dat waarschijnlijk geld, willen ze een slimme ophangen is het een kosteloze optie.

Overigens: de communicatie gaat niet gewoon door als uitlezen is uitgezet. Theoretisch kan het wel ja.

Je laatste opmerking klopt voor zover ik weet ook niet, de DSRM is afaik middels certificaten beveiligd tegen MitM aanvallen. Waar ik niet mee wil zeggen dat het onmogelijk is (dat zal ik nooit doen), maar je laat het nu overkomen als een voldongen feit.

Ik vind het stuitend dat je hier vanalles roept zonder fundering. Je bent mensen opzettelijk verkeerd aan het informeren ondanks dat meerdere mensen je aangeven dat wat je zegt niet klopt of in ieder geval geen enkele aanwijzing is dat het zo is.

[Milmoor]

leecher schreef op zondag 29 januari 2017 @ 23:27:
Iemand hier ervaring met een slimme meter in een nieuwbouw woning? Aangezien die van ons in aanbouw is en we er ongetwijfeld een opgeleverd krijgen, kan je verzoeken dit uit te schakelen?

Zoek even op mijn naam in dit topic: bij Enexis is me dit gelukt. Het is wel ongebruikelijk, dus je moet het wel zelf in de gaten houden.

[ Voor 10% gewijzigd door Milmoor op 30-01-2017 13:50 . Reden: Link opgenomen ]

[Gé Brander]

ocaj schreef op maandag 30 januari 2017 @ 07:14:
[...]


Ok, dat wist ik niet. Goed om te zien dat er in de slimme meter-ontwikkeling nog genoeg gebeurt.
Worden oudere slimme meters eigenlijk "vanzelf" (over-the-air) ge-update naar nieuwere DSMR-versies?

Meestal worden oude meters niet voorzien van een grote update. De hardware moet dat ondersteunen en ik weet niet of dat onbeperkt kan. De 2.2 standaard heeft veel minder informatie dan de 4.2 standaard. Om die reden vermoed ik dat dat niet zal kunnen.

Dit is de site voor de documenten van de standaarden: http://www.netbeheerneder...eter&onderdeel=Documenten

Wellicht handig om deze link ook aan het start bericht toe te voegen?

[ Voor 4% gewijzigd door Gé Brander op 30-01-2017 12:02 ]

[Packardhell]

Gé Brander schreef op maandag 30 januari 2017 @ 11:09:
[...]

Meestal worden oude meters niet voorzien van een grote update. De hardware moet dat ondersteunen en ik weet niet of dat onbeperkt kan. De 2.2 standaard heeft veel minder informatie dan de 4.2 standaard. Om die reden vermoed ik dat dat niet zal kunnen.

Dit is de site voor de documenten van de standaarden: http://www.netbeheerneder...eter&onderdeel=Documenten

Verschillen tussen bijv. DSMR2.2+ en DSMR4 is grotendeels ook hardwarematig dus het is 100% niet mogelijk om over the air te updaten van een 2.2+ naar een 4.
Firmware updates kunnen we natuurlijk wel voor oudere type DSMR versies beschikbaar worden gesteld en die kunnen op afstand op de meter worden gezet.

[leecher]

Milmoor schreef op maandag 30 januari 2017 @ 11:06:
[...]

Zoek even op mijn naam in dit topic: bij Enexis is me dit gelukt. Het is wel ongebruikelijk, dus je moet het wel zelf in de gaten houden.

Thanks, heb jij je enkel gemeld bij de netbeheerder of ook iets overlegt met de aannemer?

[klump4u]

Ik heb een DSMR2.2 en die gaf bij uitlezen alleen maar hele kWh, toen heb ik enexis gemaild of er geen update was voor deze meter, na 3 weken een update gehad en nu alles met 3 decimalen achter de komma.

[Milmoor]

leecher schreef op maandag 30 januari 2017 @ 11:37:
[...]
Thanks, heb jij je enkel gemeld bij de netbeheerder of ook iets overlegt met de aannemer?

De aannemer heeft een briefje opgehangen in de meterkast met de gewenste situatie. Formeel wilde hij er niets mee te maken hebben, niet zijn verantwoordelijkheid. Gebeld met Enexis, kastje/muur met de installateur via de hoofdingang, zij gaven uiteindelijk een rechtstreeks nummer van de installateur (dat vond hij niet fijn, maar verweet hij mij niet).

Let op: probeer dit niet in de laatste week te regelen. Ik ben twee maanden voor oplevering begonnen. Dan is de installateur waarschijnlijk al bekend, maar nog niet formeel gepland.

[ Voor 33% gewijzigd door Milmoor op 30-01-2017 14:10 ]

[mrmrmr]

@EddoH

De GPRS aanval is op meerdere manieren aangetoond en wordt in de praktijk toegepast. De aard van een MitM (Man in the Middle) aanval is dat encryptie van data transport via certificaten onderschept kan worden. Dat vind doorgaans geheel ongemerkt plaats. Wat betreft computervredebreuk ("hacken"): er is al data gelekt vanaf web servers en dit is in de pers gekomen.

Wat betreft het verwijderen van de communicatiemodule: dat is een normale vraag en de netbeheerder dient daar gevolg aan te geven. Of ze dat doen door de module te verwijderen of door de meter te vervangen is een keuze van de netbeheerder. "Administratief uitzetten" is geen vervanging voor het verwijderen van de communicatiemodule. Want die blijft actief en er is geen controlemogelijkheid voor de gebruiker. Geloven op de blauwe ogen van een beheerder is geen beveiliging. Nee, er hoeft geen nieuwe meter aangevraagd te worden. Er wordt gevraagd de communicatiemogelijkheden te verwijderen, en er hoeft niet betaald te worden voor een nieuwe meter.

Ik vind het onverantwoord dat je hier mensen probeert aan te zetten een slimme meter te nemen en ze bang maakt. Dat doe je terwijl de doelstellingen allang achterhaald zijn en er betere oplossingen beschikbaar zijn. Er is geen aangetoond nut en noodzaak. Er is wel nut en noodzaak voor betere metering op wijkniveau en einddistributieniveau. Daarin en in opslag moet worden geinvesteerd. Wat betreft opslag mag het excuus niet zijn dat dat alleen voor energieopwekkers is, het is immers een opslag van al overbodig aanwezige (opgewekte/geleverde) energie die weer geleverd wordt op het moment dat er te weinig is. In de Verenigde Staten zijn al diverse grote installaties afgeleverd en in bedrijf. Het kan, het werkt, is effectief en economisch zinvol. Het is niet zinvol miljarden te steken in het massaal vervangen van meters die aangetoond geen oplossing bieden maar wel de privacy van burgers schaadt.

[EddoH]

mrmrmr schreef op maandag 30 januari 2017 @ 15:14:
@EddoH

De GPRS aanval is op meerdere manieren aangetoond en wordt in de praktijk toegepast. De aard van een MitM (Man in the Middle) aanval is dat encryptie van data transport via certificaten onderschept kan worden. Dat vind doorgaans geheel ongemerkt plaats. Wat betreft computervredebreuk ("hacken"): er is al data gelekt vanaf web servers en dit is in de pers gekomen.

Wat betreft het verwijderen van de communicatiemodule: dat is een normale vraag en de netbeheerder dient daar gevolg aan te geven. Of ze dat doen door de module te verwijderen of door de meter te vervangen is een keuze van de netbeheerder. "Administratief uitzetten" is geen vervanging voor het verwijderen van de communicatiemodule. Want die blijft actief en er is geen controlemogelijkheid voor de gebruiker. Geloven op de blauwe ogen van een beheerder is geen beveiliging. Nee, er hoeft geen nieuwe meter aangevraagd te worden. Er wordt gevraagd de communicatiemogelijkheden te verwijderen, en er hoeft niet betaald te worden voor een nieuwe meter.

Ik vind het onverantwoord dat je hier mensen probeert aan te zetten een slimme meter te nemen en ze bang maakt. Dat doe je terwijl de doelstellingen allang achterhaald zijn en er betere oplossingen beschikbaar zijn. Er is geen aangetoond nut en noodzaak. Er is wel nut en noodzaak voor betere metering op wijkniveau en einddistributieniveau. Daarin en in opslag moet worden geinvesteerd. Wat betreft opslag mag het excuus niet zijn dat dat alleen voor energieopwekkers is, het is immers een opslag van al overbodig aanwezige (opgewekte/geleverde) energie die weer geleverd wordt op het moment dat er te weinig is. In de Verenigde Staten zijn al diverse grote installaties afgeleverd en in bedrijf. Het kan, het werkt, is effectief en economisch zinvol. Het is niet zinvol miljarden te steken in het massaal vervangen van meters die aangetoond geen oplossing bieden maar wel de privacy van burgers schaadt.

Ik ga niet in detail op al je opmerkingen in want je haalt er diverse zaken bij waar ik niet op reageerde.

Kort:
- er is geen werkende methode om nu data van de slimme meter te onderscheppen. Als je die wel weet, graag je bron. En dan wel 1 van toepassing op de Dutch Smart Meter en niet een meter uit het buitenland met compleet andere communicatiestandaard.
- je hebt geen kaas gegeten van beveiliging als je denkt dat alleen het onderscheppen van versleutelde data voldoende is.
- gelekte data van netbeheerders in het verleden was geen slimme meter data.
- er is geen netbeheerder verplicht de communicatiemodule te verwijderen (ik ken geen wetgeving daartoe, ik laat mij graag corrigeren)
- en wat je blijft herhalen en nogal vervelend begint te worden: ik probeer niemand een slimme meter aan te smeren en ik heb daar geen enkel belang toe.

[ Voor 4% gewijzigd door EddoH op 30-01-2017 16:08 ]

[janne_nl]

Je hebt echt geen idee hoe encryptie werkt he?

Eddoh vraagt naar links etc, maar je komt steeds alleen maar met opmerkingen en eigen aannames.

[Milmoor]

Mrmrmr, stevige uitspraken over een interessante materie. Heb je bronnen, quotes of links? Dan kan ik wat meer van de achtergronden hiervan nakijken. Let wel op dat je middel en doel niet door elkaar haalt. De politiek en alles eromheen bepaalt het doel. De slimme meter is een middel. Jouw statements gaan over beide.

[emmerx]

Volgens mij waren er oorspronkelijk 2 doelstellingen:

• Automatisch meterstanden opnemen voor afrekenen (tussentijds voorschotbedragen aanpassen)
• Gebruikers inzage geven in verbruik&opwekking en hen daarmee geïnteresseerd krijgen in energiebesparing(sdiensten)

Als middel is gekozen voor de 'slimme' meter.
De meter heeft tijdens het implementatietraject al haar slimheid verloren (door eisen aan privacy en veiligheid bij consumenten) en die intelligentie moest dus ontwikkeld worden in de backoffice.
Helaas zie ik maar erg weinig diensten gerealiseerd worden van alle mooie ideeën die er jaren geleden waren bij de diverse energie dienstenleveranciers (ook bij mezelf...).
Individuele verbruiksanalyses op basis van 1 minuutwaarden blijken nauwelijks meerwaarde te bieden boven die van analyse van kwartaaldata op wijknivo.
En vrijwel alle inverters, electrische auto's en andere grootverbruikers hebben inmiddels eigen communicatie. I.c.m. P1 dtata kan dat nog wel gaan leiden tot slimme diensten.

Eigenlijk hebben alleen de netwerkbeheerders voordeel gehad bij deze infrastructuur.
Dan wel tegen een hele hoge prijs....

En dat bedrag kan nog op gaan lopen als de tegenslagen bij de implementaties aanhouden.
Zo is het gebruik van 2G voor billing prima, maar natuurlijk bizar voor een diensten infrastructuur .
En eigenlijk alleen doorgevoerd omdat een bekende provider nog licenties had liggen en beboet zou worden als die niet gebruikt zou gaan worden...

Dus wat je als consument nu precies moet met zo'n 'slimme' meter is mij een raadsel?

[ Voor 4% gewijzigd door emmerx op 30-01-2017 20:50 ]

[mrmrmr]

@Milmoor

Er zijn ruim voldoende bronnen over GSM/GPRS aanvallen. Die kan iedereen terugvinden. Misschien is het niet makkelijk te volgen voor leken, maar die van Blackhat zijn toch meestal wel duidelijk genoeg. Een man in the middle aanval is een van de meest gebruikte effectieve doelgerichte aanvallen. Met weinig middelen al uitvoerbaar. Blijft over data encryptie. Dat is ook aanvalbaar doordat de aanvaller in het midden zit. Ook met certificaten. De potentieel bruikbare kwetsbaarheden zijn bekend bij beveiligingspecialisten.

De te volgen procedures zijn key in alles wat met privacy en security te maken heeft. Security gaat niet uit van wat aangetoond onveilig is, maar wat aantoonbaar veilig is. Dat is de benaderingswijze die toegepast moet worden. De omkering van bewijslast is onjuist.

Netbeheerders wijzen er graag op dat ze geen lek hebben opgemerkt. Voor een beveiligingsspecialist is het duidelijk dat dat een politieke uitspraak is. Er zijn al op grote schaal gegevens gelekt in Nederland, dat is nog niet zolang geleden hier op Tweakers vermeld. Nog een voorbeeld. Het voortdurend beloven van verbetering is onvoldoende. Het moet niet kunnen gebeuren. Overtreden van de privacy wetgeving is ook voor netbeheerders verboden.

In privacyzaken is altijd het uitgangspunt dat degene die potentieel schade lijdt beschermd dient te worden. Dat zie je bijvoorbeeld ook in het recente besluit eindapparaten. Als een netbeheerder iets niet van nature geneigd is te doen (zoals het verwijderen van een communicatiemodule), betekent dat niet dat dat het uitgangspunt is. Als op afstand iets bepaald/gewijzigd kan worden is privacy niet gegarandeerd. De rechten op privacy zijn mensenrechten en leidend voor lagere wet- en regelgeving. Je hebt recht op een meter zonder communicatiemodule. Dat is besloten door de minister. Zie ook het gebrek aan nut en noodzaak van een communicerende meter. Het lost geen probleem op, het geeft netbeheerders wel beschikking over enorm veel data en de ervaring leert dat de monetarisatie daarvan niet gunstig is voor de gebruikers.

[janne_nl]

Ik neem aan dat je ook niet telebankiert? Hoe moeilijk een man in the middle aanval bij gprs/gsm is, daar is het al veel makkelijker gezien de openheid van internet. (En de private apn's bij de netbeheerders).

Maar je geeft nog steeds geen links, die je blijkbaar wel hebt anders kun je niet zo zeker zijn toch? Liefst wel recent en uit Nederland.

[EddoH]

mrmrmr schreef op maandag 30 januari 2017 @ 17:36:
@Milmoor
Blijft over data encryptie. Dat is ook aanvalbaar doordat de aanvaller in het midden zit.

Pertinent onwaar. Lees je in. (Ik help je even met een basisconcept).

Dit is dus precies het probleem. Je denkt iets te weten en presenteert het als feit. Vervolgens ben je door niemand van je mening af te halen als er tegenargumenten worden gegeven. Het resultaat is dat je hier al maandenlang dezelfde onwaarheden blijft verkondigen.

Je mening betreft de slimme meter respecteer ik. Dat is ieder zijn goed recht. En voor wat betreft privacy heb je zeker hier en daar een punt. Maar hou alsjeblieft op met mensen misinformeren met feitelijk onjuiste of ongetoetste uitspraken.

Dat jij vind dat een netbeheerder verplicht moet zijn een communicatiemodule te verwijderen maakt het nog geen feit.
Dat jij met onjuiste denkwijze concludeert dat alle data die over GPRS gestuurd wordt onveilig is, maakt het niet opeens waar.

Als iemand hier komt en jij vertelt hem dat zijn slimme meter data al op straat ligt, en je vertelt diegene dat de netbeheerder verplicht is zijn communicatiemodule te verwijderen als hij dat wilt, dan ben je gewoon iemand aan het misleiden.

[ Voor 10% gewijzigd door EddoH op 30-01-2017 19:19 ]

[Freee!!]

Hij is gewoon aan het trollen.

[Ariemaiden]

leecher schreef op zondag 29 januari 2017 @ 23:27:
Iemand hier ervaring met een slimme meter in een nieuwbouw woning? Aangezien die van ons in aanbouw is en we er ongetwijfeld een opgeleverd krijgen, kan je verzoeken dit uit te schakelen?

Zodra ons huisnummer bekend was heb ik direct bij Liander op de site aangegeven dat ik geen slimme meter wilde.

Wat mij niet verbaasde was dat er vlak voor de oplevering toch een slimme meter hing...
Direct met Liander gebeld en aangegeven dat ik alsnog een domme meter wilde voordat het huis opgeleverd zou worden zoals ik had aangegeven via de Liander site.
Ik kreeg alle begrip van de medewerker met daarbij zelfs een 06 nummer om te laten weten wanneer het allemaal in orde was gemaakt.
Binnen een week hing mijn domme meter er.

Het kan dus wel allemaal.

[weidevogel]

leecher schreef op zondag 29 januari 2017 @ 23:27:
Iemand hier ervaring met een slimme meter in een nieuwbouw woning? Aangezien die van ons in aanbouw is en we er ongetwijfeld een opgeleverd krijgen, kan je verzoeken dit uit te schakelen?

Waar gaat het je dan om ? Wil je een 'domme'. Digitale meter of een 'slimme' meter die niet op afstand mag worden uitgelezen?

[leecher]

weidevogel schreef op maandag 30 januari 2017 @ 22:08:
[...]


Waar gaat het je dan om ? Wil je een 'domme'. Digitale meter of een 'slimme' meter die niet op afstand mag worden uitgelezen?

Weet ik nog niet, ik weet ook nog niet of ik er daadwerkelijk bezwaar tegen ga maken. Ik heb niet elke post in het topic gelezen maar ik heb het volgende daar uit opgemaakt:

- een oud type meter wordt niet echt niet echt meer geplaatst
- een slimme meter heeft nauwelijks/geen voordelen voor de consument
- een slimme meter kan in theorie handig zijn voor leveranciers om beter in te zien wat mensen verbruiken/produceren wat in de toekomst handig kan zijn als er steeds meer lokaal wordt geproduceerd
- op sommige slimme meters is het uitzetten niet meer dan een administratieve handeling
- bij sommige meters ontbreekt de communicatiemodule of is deze uitgeschakeld zodat op afstand manipuleren of uitlezen niet mogelijk is

De enige bezwaren die ik tot nu toe kan bedenken is risico op administratieve fouten waarbij de stroom op afstand wordt afgesloten en meterstanden niet kloppen. Zulke fouten gebeuren nu zelfs als er een mannetje langs moet komen en het ter plekke af moet sluiten, wil niet weten hoe vaak dat gaat gebeuren als een bureauridder met een rode knop dat kan. Daarnaast kan ik me voorstellen dat er een grootschalige aanval plaats kan vinden waarbij er in hele gebieden de stroom wordt afgeschakeld.
Of ik dat voldoende reden vind om er een te weigeren ben ik nog niet over uit.

[janne_nl]

Iemand afsluiten op afstand kan niet. Die mogelijkheid zat in de eerste slimme meters maar is er uitgehaald.

[Verwijderd]

Die mogelijkheid zat in de eerste slimme meters maar is er uitgehaald.

dit is toch een groot twijfelpunt, het is immers bekend dat de netbeheerders deze mogelijkheid willen gebruiken. zij geven als reden op dat zij bij teveel PV invoeden zij om overload te voorkomen willen ze de mogelijkheidd om een grid gedeeltelijk als af te sluiten.

dit ivm het zogenoemde smart grid principe load verdelen en wegleiden.

het zou mij dan ook niet verbazen dat de optie gewoon nog aanwezig is maar nu simpelweg niet gebruikt mag worden

[janne_nl]

Bij teveel opwek zal normaal de spanning te hoog oplopen en zullen de omvormers zichzelf uitschakelen. Uitschakelen op afstand is er niet (meer) bij.

Waar staat trouwens dat bekend is dat de netbeheerders dat willen? Is dat geen aanname of kreet van de tegenstanders. (Niet dat ik perse voorstander ben).

[leonbong]

Ik ben groot voorstander van de mogelijkheid om op afstand af te kunnen sluiten echter alleen voor betalingscondities.
Kunnen we voor wanbetalers pre-paid stroom invoeren als ze dan thuis komen en licht brandt niet gaan ze echt wel opwaarderen ipv geld uitgeven aan troep die ze niet nodig hebben.

Hoeft de totale maatschappij niet kosten van kwijtschelding te dragen,.

Daarnaast zou het kunnen dat verschillende bedrijfen kWh-kaartjes aanbied die jij bij de netbeheerder opwaardeerd. Dan is overstappen super eenvoudig geworden.

Als de prijs laag is snel even 3000kWh aan tegoed inslaan.

[ Voor 85% gewijzigd door leonbong op 31-01-2017 09:56 ]

[EddoH]

janne_nl schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 08:51:
Bij teveel opwek zal normaal de spanning te hoog oplopen en zullen de omvormers zichzelf uitschakelen. Uitschakelen op afstand is er niet (meer) bij.

Waar staat trouwens dat bekend is dat de netbeheerders dat willen? Is dat geen aanname of kreet van de tegenstanders. (Niet dat ik perse voorstander ben).

Verwijderd schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 07:47:
[...]


dit is toch een groot twijfelpunt, het is immers bekend dat de netbeheerders deze mogelijkheid willen gebruiken. zij geven als reden op dat zij bij teveel PV invoeden zij om overload te voorkomen willen ze de mogelijkheidd om een grid gedeeltelijk als af te sluiten.

dit ivm het zogenoemde smart grid principe load verdelen en wegleiden.

het zou mij dan ook niet verbazen dat de optie gewoon nog aanwezig is maar nu simpelweg niet gebruikt mag worden

Met de slimme meter kunnen er geen installaties worden uitgezet. Ooit zat die mogelijkheid er in, maar is niet meer aanwezig in nieuwere meters(dus ook hardwarematig niet), en mag daarnaast wettelijk niet meer gebruikt worden als het om een meter betreft die dat ooit wel kon.

Er is een test ('pilot' zoals dat mooi heet) geweest met speciale hardware om dynamisch PV levering te kunnen afsluiten, heeft geen enkele betrekking op de slimme meter.

Ik vind het overigens een verkeerde benaderingswijze van de netbeheerder, maar dat terzijde.

[ Voor 30% gewijzigd door EddoH op 31-01-2017 10:20 ]

[weidevogel]

leecher schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 00:54:
[...]


Weet ik nog niet, ik weet ook nog niet of ik er daadwerkelijk bezwaar tegen ga maken. Ik heb niet elke post in het topic gelezen maar ik heb het volgende daar uit opgemaakt:

- een oud type meter wordt niet echt niet echt meer geplaatst
- een slimme meter heeft nauwelijks/geen voordelen voor de consument
- een slimme meter kan in theorie handig zijn voor leveranciers om beter in te zien wat mensen verbruiken/produceren wat in de toekomst handig kan zijn als er steeds meer lokaal wordt geproduceerd
- op sommige slimme meters is het uitzetten niet meer dan een administratieve handeling
- bij sommige meters ontbreekt de communicatiemodule of is deze uitgeschakeld zodat op afstand manipuleren of uitlezen niet mogelijk is

De enige bezwaren die ik tot nu toe kan bedenken is risico op administratieve fouten waarbij de stroom op afstand wordt afgesloten en meterstanden niet kloppen. Zulke fouten gebeuren nu zelfs als er een mannetje langs moet komen en het ter plekke af moet sluiten, wil niet weten hoe vaak dat gaat gebeuren als een bureauridder met een rode knop dat kan. Daarnaast kan ik me voorstellen dat er een grootschalige aanval plaats kan vinden waarbij er in hele gebieden de stroom wordt afgeschakeld.
Of ik dat voldoende reden vind om er een te weigeren ben ik nog niet over uit.

Je kunt kiezen uit:
1. een slimme meter ( wordt standaard 6 x per jaar uitgelezen). hiervan kun je dan verbruiksoverzichten ontvangen van je leverancier. De kans op foutieve meterstanden is hierdoor minimaal.
2. dezelfde slimme meter , maar dan administratief uit. Er worden nu geen standen uitgelezen. Je moet dus zelf 1 x per jaar de standen doorgeven.
3. Een domme digitale meter. heeft geen communicatie module. Dus ook hier zelf de meterstanden doorgeven.

Het afsluiten op afstand is inderdaad NIET meer mogelijk ( zoals ook al aangegeven)
Over de mogelijkheid van het hacken van de slimme meter zijn hierboven al de nodige opmerkingen gemaakt.

[weidevogel]

Verwijderd schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 07:47:
[...]


dit is toch een groot twijfelpunt, het is immers bekend dat de netbeheerders deze mogelijkheid willen gebruiken. zij geven als reden op dat zij bij teveel PV invoeden zij om overload te voorkomen willen ze de mogelijkheidd om een grid gedeeltelijk als af te sluiten.

dit ivm het zogenoemde smart grid principe load verdelen en wegleiden.

het zou mij dan ook niet verbazen dat de optie gewoon nog aanwezig is maar nu simpelweg niet gebruikt mag worden

is geen twijfelpunt. Mogelijkheid is gewoon niet meer aanwezig.

Voor smart-grid is een heel andere technologie nodig dan het op afstand afsluiten van de toevoer van elektriciteit.

[Techneut]

weidevogel schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 13:13:
[...]


Je kunt kiezen uit:
1. een slimme meter ( wordt standaard 6 x per jaar uitgelezen). hiervan kun je dan verbruiksoverzichten ontvangen van je leverancier. De kans op foutieve meterstanden is hierdoor minimaal.

Waar ik nog aan kan toevoegen dat op zeker moment je toestemming wordt gevraagd om vaker op te nemen en dan wordt het één keer per week.

[janne_nl]

Daar kun je ook zelf voor kiezen (bv slimmemeterportal.nl), alleen wordt het dan zaak te kijken naar een betrouwbare partner. En niet eentje die (zoals in het nieuws ie geweest) de gegevens zonder verdere persoonscontrole verder geeft aan een willekeurig iemand die toevallig je ean-code weet.

[EddoH]

janne_nl schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 15:47:
Daar kun je ook zelf voor kiezen (bv slimmemeterportal.nl), alleen wordt het dan zaak te kijken naar een betrouwbare partner. En niet eentje die (zoals in het nieuws ie geweest) de gegevens zonder verdere persoonscontrole verder geeft aan een willekeurig iemand die toevallig je ean-code weet.

Ik zou dan eerder via een P1 poort oplossing gaan loggen (al dan niet met een extra cloud opslag). De ODA's staan nu niet echt bekend om hun focus op beveiliging en integriteit.

[Techneut]

@janne_nl,
Behalve dat risico dat je dus loopt, wat is de zin daarvan? Immers door het toestemming geven aan de netbeheerder voor het plaatsen van die slimme meter wordt toch al eens in de twee maanden opgenomen. M.a.w. je behoort niet tot de principiële weigeraars, dat is een verhaal waar we het nu niet over hebben. Maar dan zou je dus voor dat wat vaker opnemen plotseling geen vertrouwen meer hebben in je stroomleverancier en wel in een wat vage derde. Beetje merkwaardig.

[janne_nl]

Het voordeel daarvan is dat je mooie grafiekjes krijgt omdat je meter dan bv elk kwartier wordt uitgelezen.

Maar ik zou dat zelf altijd via de p1 poort regelen zoals Eddoh al zegt. Eerst zal Enexis echter een slimme meter moeten hebben die past. Ze zijn al 2 keer tevergeefs aan de deur geweest.

Maar daar gaat het hier idd niet over.

[mekkieboek]

Wat ik stuitend vind is die vreselijke kleuterjuf toon in de folder die ik net van stedin heb gekregen. "Wat slim zo'n slimme meter!" "wat slim van familie zus". "wat slim van die en die" . Waarom kunnen ze dat niet gewoon zakelijk houden? Nu voel ik me net een kleuter en als een echte kleuter heb ik de neiging om eigenwijs nee te zeggen tegen de slimme meter.

[janne_nl]

Tsja, die folder is niet bedoeld voor Tweakers....

[Verwijderd]

stukje uit de handleiding van de slimme meter

0,25-5(80) A
Minimale stroom, referentiestroom en maximale
stroom. Opmerking: de meter meet ook bij een stroom die
lager is dan de minimale stroom. Er zijn dan andere
eisen met betrekking tot de nauwkeurigheid.

de eisen aangaande nauwkeurigheid zijn dan anders
moet ik hieruit afleiden dat als je bijv 100 watt aan sluipstroom heb zoals opladers standby tv etc
deze niet zuiver gemeten word???

[EddoH]

Verwijderd schreef op woensdag 1 februari 2017 @ 08:21:
stukje uit de handleiding van de slimme meter

[...]


de eisen aangaande nauwkeurigheid zijn dan anders
moet ik hieruit afleiden dat als je bijv 100 watt aan sluipstroom heb zoals opladers standby tv etc
deze niet zuiver gemeten word???

Daar staat dat er onder de 0.25 A (= 57Watt bij 230V) met een andere nauwkeurheid wordt gemeten. Hoe groot de extra onnauwkeurigheid is staat er helaas niet bij.

Overigens werkt dit principe bij vrijwel alle meetapparaten zo. Een meetapparaat is nauwkeurig(st) binnen een bepaald bereik.

[leonbong]

Verwijderd schreef op woensdag 1 februari 2017 @ 08:21:
stukje uit de handleiding van de slimme meter

[...]


de eisen aangaande nauwkeurigheid zijn dan anders
moet ik hieruit afleiden dat als je bijv 100 watt aan sluipstroom heb zoals opladers standby tv etc
deze niet zuiver gemeten word???

Wat je hieruit kan afleiden is dat de meetnauwkeurigheid anders wordt.
Dit geldt voor alle meetapparatuur, dit is al van toepassing op keukenweegschaal.

Er bestaat niet iets zoals zuiver meten, de meting bij de nominale stroom is ook met bepaalde foutmarge.
Deze foutmarge wordt anders buiten het nominaal gebied waarschijnlijk groter.

[Nhz]

mekkieboek schreef op dinsdag 31 januari 2017 @ 19:54:
Wat ik stuitend vind is die vreselijke kleuterjuf toon in de folder die ik net van stedin heb gekregen. "Wat slim zo'n slimme meter!" "wat slim van familie zus". "wat slim van die en die" . Waarom kunnen ze dat niet gewoon zakelijk houden? Nu voel ik me net een kleuter en als een echte kleuter heb ik de neiging om eigenwijs nee te zeggen tegen de slimme meter.

Ik heb vandaag een 'uitnodiging' gehad van Enexis. In die folder wordt er min of meer geclaimd dat wij al een afspraak hebben om een slimme meter te laten plaatsen. We kunnen de afspraak wel verzetten, maar over het hele ding weigeren wordt uiteraard met geen woord gerept. Bijzonder, want ik heb nog nooit contact gehad met Enexis.

Wij gaan nog flink verbouwen in de aankomende twee jaar en daarbij al ook de meterkast onderhanden genomen worden. Tot die tijd wil ik eigenlijk helemaal niks veranderen en ook geen besluit nemen over wel/geen slimme meter. Ik ben blij met m'n oude 'draaimolenmeter'.

[sugarlee89]

Ik heb gewoon weer ouderwetse mechanische meters laten plaatsen na aankoop van nieuwe woning. Werd zelfs op de website van de netbeheerder standaard vermeld. Telefonisch contact en binnen maand was die troep er uit. Diegene die me die dingen wil verplichten moet met een gerechtelijk bevel komen.

[Verwijderd]

heb je daar een linkje van die website van de netbeheerder

[AUijtdehaag]

Een fototje van een ferraris met keurjaar 2016/17 is nog leuker.

[Verwijderd]

ik wilde het niet pushen maar dat wil ik ook wel zien idd

[EddoH]

sugarlee89 schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 06:42:
Ik heb gewoon weer ouderwetse mechanische meters laten plaatsen na aankoop van nieuwe woning. Werd zelfs op de website van de netbeheerder standaard vermeld. Telefonisch contact en binnen maand was die troep er uit. Diegene die me die dingen wil verplichten moet met een gerechtelijk bevel komen.

Stoere jongen hoor

Maar dan ben ik inderdaad wel benieuwd welke netbeheerder dat is en welke meter er geplaatst is.

[Verwijderd]

Nhz schreef op dinsdag 7 februari 2017 @ 17:36:
[...]

Ik heb vandaag een 'uitnodiging' gehad van Enexis. In die folder wordt er min of meer geclaimd dat wij al een afspraak hebben om een slimme meter te laten plaatsen. We kunnen de afspraak wel verzetten, maar over het hele ding weigeren wordt uiteraard met geen woord gerept. Bijzonder, want ik heb nog nooit contact gehad met Enexis.

Wij gaan nog flink verbouwen in de aankomende twee jaar en daarbij al ook de meterkast onderhanden genomen worden. Tot die tijd wil ik eigenlijk helemaal niks veranderen en ook geen besluit nemen over wel/geen slimme meter. Ik ben blij met m'n oude 'draaimolenmeter'.

Ik verwacht ook zo'n "uitnodiging" van Stedin binnenkort. Stonden ineens onaangekondigd op de stoep om foto's te maken van de meterkast. Mijn vrouw had op dat moment bezoek, maar daar wilde Stedin niets van weten. Dus om van het gezeur af te zijn heeft ze ze maar een foto laten maken.

En weet je: als het zo moet, dan houden ze die nieuwe meter maar. Ik wil eerst zien waar mijn voordeel zit, uitgedrukt in euro's. Als dat 0 is, ben ik niet geinteresseerd. Over een tijdje moet de oude groepenkast en extra geplaatste groep toch eens vervangen worden door 1 mooie nieuwe groepenkast en dan overweeg ik om per groep een DIN stroommeter met Zwave of Zwave+ te plaatsen voor het verbruik per groep. Dan is zo'n slimme meter in verhouding ineens heel dom.

[drielp]

Verwijderd schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 11:20:
[...]

Ik verwacht ook zo'n "uitnodiging" van Stedin binnenkort. Stonden ineens onaangekondigd op de stoep om foto's te maken van de meterkast. Mijn vrouw had op dat moment bezoek, maar daar wilde Stedin niets van weten. Dus om van het gezeur af te zijn heeft ze ze maar een foto laten maken.

En weet je: als het zo moet, dan houden ze die nieuwe meter maar. Ik wil eerst zien waar mijn voordeel zit, uitgedrukt in euro's. Als dat 0 is, ben ik niet geinteresseerd. Over een tijdje moet de oude groepenkast en extra geplaatste groep toch eens vervangen worden door 1 mooie nieuwe groepenkast en dan overweeg ik om per groep een DIN stroommeter met Zwave of Zwave+ te plaatsen voor het verbruik per groep. Dan is zo'n slimme meter in verhouding ineens heel dom.

Stedin stond hier ook ineens voor de deur. Mijn vriendin heeft hem de foto laten maken, dat wordt nog leuk. De meterkast wordt binnenkort gronding aangepakt. 3-fase groepenkast erin tbv van het inductie koken. Zo'n 3 fase kast met kookgroep is toch een stuk groter van de huidige. Het gaat nu net passen.
De fotomeneer wist te vertellen dat weigeren mocht maar dat het in 2020 verplicht was een slimme meter te hebben. De kosten om de meter later te plaatsen zouden dan voor ons komen. Nou ben ik daar natuurlijk erg benieuwd naar, dus weer een reden om de SM te weigeren.
@Swapevent: zijn ze bij jouw al langs geweest?

[hubertc]

leuke discussie over de veiligheid van GPRS data,
maar bij wijken waar de netbeheerder over gaat op de slimme meter wordt plc communicatie gebruikt.
GPRS is alleen interessant als je maar eenpaar aansluitingen in een gebied hoeft te voorzien van een slimme meter.

[Cyphax]

Verplicht in 2020?? Bij de consumentenbond leggen ze het zo uit:

Voor 2020 worden alle analoge gas- en elektriciteitsmeters in heel Europa vervangen door digitale meters

Nou zijn vast alle slimme meters digitaal, maar niet alle digitale meters slim. Maar dat het in 2020 verplicht zou worden... misinformatie lijkt me dat?

[EddoH]

hubertc schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 12:00:
leuke discussie over de veiligheid van GPRS data,
maar bij wijken waar de netbeheerder over gaat op de slimme meter wordt plc communicatie gebruikt.
GPRS is alleen interessant als je maar eenpaar aansluitingen in een gebied hoeft te voorzien van een slimme meter.

Niet waar. Vóór de DSMR 4.x soms plc, de 4.x doet voor zover ik weet alleen GPRS, en de 5 is afhankelijk van netbeheerderkeuze:

Voor het type dat nu dus nog wordt opgehangen, de DSMR 4.0 en 4.2, trokken de netbeheerders gezamenlijk op bij het bestellen van digitale meters (en selecteerden daarvoor devier leveranciers Landis+Gyr, Itron, IBM en Elster). Maar voor het vervolgtype DSMR 5.0 hebben de netbeheerders verschillende voorkeuren voor de communicatietechniek, die de verbruiks- en eventuele terugleverdata uit de meter naar de netbeheerder moet verzenden. Liander en Stedin verkozen een andere vorm van draadloos communiceren dan GPRS (via mobiele telefonienetwerken, waar de huidige generatie slimme meters mee werkt), namelijk CDMA. Enexis heeft besloten niet voor draadloze techniek te gaan maar voor PLC (power line communication), waarbij de communicatie via het eigen elektriciteitsnetwerk verloopt. "Daarbij maak je gebruik van de stroomdraden in je laagspanningsnet", licht programma manager slimme meters Jan Hofman van Netbeheer Nederland toe.

[Verwijderd]

@drielp en @bazzh ik zou hierover even contact opnemen met Stedin zelf er staat niets op de webside over dat men langs kan komen ivm foto's van de meterkast zowiezo dient stedin dit vooraf middels een brief aan tekondigen ipv plotseling voor de deur te staan.

tevens legitimatie plicht.

Mijn vrouw had op dat moment bezoek, maar daar wilde Stedin niets van weten.

dit hoort zowiezo niet.

ik weet wel dat ze er hier niet in komen als ze onaangekondigt aan de deur komen.

[ Voor 17% gewijzigd door Verwijderd op 09-02-2017 14:04 ]

[Techneut]

Ik had hier tot voor kort nog nooit van gehoord, van tevoren een foto maken van de meterkast.
Versta me goed, het kan in orde zijn, maar toch heb ik zo m'n vragen of het wel klopt. Wat is het nut van die extra actie? Zo enorm veel groter is die nieuwe meter niet en als de oude aan een gestandaardiseerd meterbordje hangt, dan past de nieuwe sowieso. Eigenlijk kan ik me geen situatie voorstellen dat het niet zou passen. En als dat onverhoopt in een uitzonderlijk geval toch zo mocht zijn, dan kan de betreffende monteur dat ook rapporteren. Bovendien verschenen ze onaangekondigd, dat doet bij mij de deur dicht. Bij wat dan ook, bij alle ingeplande acties werd ik altijd zonder uitzondering van tevoren per brief op de hoogte gesteld, helemaal zoals het hoort. Op z'n minst vreemd dat die aankondiging in deze gevallen niet plaats vond.
Kortom, is dit allemaal wel oké? Een ingeplande inbraak lijkt me niet onmogelijk, handig om dan over een foto te beschikken waarop te zien is hoe ze eventueel de hele handel uit kunnen schakelen.

Nogmaals, het kan best in orde zijn, maar in dat geval vind ik het een beetje dom om het zo in te plannen.
Het is gewoon een oproep tot argwaan.

[janne_nl]

Op zich is de nieuwe meter al snel groter dan een min of meer conventionele, zeker als je een 3 fase aansluiting hebt, is die nog wat groter.
Bij mij past hij vooralsnog niet.
Bij een foto zou dan wel een ijkpunt moeten zijn, anders heeft het weinig zin lijkt me.

[janne_nl]

EddoH schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 12:08:
[...]


Niet waar. Vóór de DSMR 4.x soms plc, de 4.x doet voor zover ik weet alleen GPRS, en de 5 is afhankelijk van netbeheerderkeuze:


[...]

Op de site van Enexis staat dat ze wel PLC onderzocht hebben, maar dat ze nu toch voor mobiele datacommunicatie hebben gekozen:
https://www.enexis.nl/ove...communicatie-slimme-meter

[EddoH]

janne_nl schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 14:58:
[...]

Op de site van Enexis staat dat ze wel PLC onderzocht hebben, maar dat ze nu toch voor mobiele datacommunicatie hebben gekozen:
https://www.enexis.nl/ove...communicatie-slimme-meter

Thanks voor de info. Nuttige toevoeging. Dan wordt er dus bijna helemaal geen PLC meer toegepast.

[Freee!!]

janne_nl schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 14:55:
[...]
Bij een foto zou dan wel een ijkpunt moeten zijn, anders heeft het weinig zin lijkt me.

Wat dacht je van de huidige meter Model weten ze met één oogopslag en dan zijn de afmetingen ook bekend.

[Techneut]

Precies, dat was mijn idee bij het plaatsen van mijn vorige bericht ook. Bovendien heeft verreweg het merendeel van de huizen een standaard meterbordje waarop elk model meter voor huisinstallaties gemakkelijk past. Heb net nog even gekeken en gezien dat een twee keer zo'n grote meter ook makkelijk kan. Die gegevens leiden mij toch tot die eerder genoemde twijfels over het nut van het maken van zo'n foto. En dan ook nog in combinatie met dat onaangekondigd langs komen. Als ik mijn eigen buurt de revue laat passeren, dan moet ik constateren dat bij meer dan de helft een groot deel van de dag niemand thuis is. Enfin mijn twijfels kunnen onterecht zijn, maar ik zou me toch wel heel goed willen vergewissen.

[klump4u]

Freee!! schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 16:40:
[...]

Wat dacht je van de huidige meter Model weten ze met één oogopslag en dan zijn de afmetingen ook bekend.

Mijn slimme meter was 5 cm dikker naar voren dus moest ik het deurtje naar voren halen wat anders niet meer dicht ging, maar of ze daar een foto voor maken.

[weidevogel]

Techneut schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 18:01:
Precies, dat was mijn idee bij het plaatsen van mijn vorige bericht ook. Bovendien heeft verreweg het merendeel van de huizen een standaard meterbordje waarop elk model meter voor huisinstallaties gemakkelijk past. Heb net nog even gekeken en gezien dat een twee keer zo'n grote meter ook makkelijk kan. Die gegevens leiden mij toch tot die eerder genoemde twijfels over het nut van het maken van zo'n foto. En dan ook nog in combinatie met dat onaangekondigd langs komen. Als ik mijn eigen buurt de revue laat passeren, dan moet ik constateren dat bij meer dan de helft een groot deel van de dag niemand thuis is. Enfin mijn twijfels kunnen onterecht zijn, maar ik zou me toch wel heel goed willen vergewissen.

Het is bij de Grootschalige uitrol niet ongebruikelijk dat er vooraf wordt geschouwd. Zo kan men ervoor zorgen dat de aannemer zonder onnodig oponthoud meters kan verwisselen. Dit zal in een nieubouwbuurt niet zo nodig zijn, maar met name in binnensteden wel.
Uiteraard moeten ze zich wel kunnen legitimeren.
Onaangekondigd lijkt mij geen probleem.

[Verwijderd]

EddoH schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 15:10:
[...]


Thanks voor de info. Nuttige toevoeging. Dan wordt er dus bijna helemaal geen PLC meer toegepast.

Mijn v5 meter van Stedin heeft GPRS.

Dus de info hiervoor klopt dus sowieso niet over de communicatiemethodes.

[Verwijderd]

drielp schreef op donderdag 9 februari 2017 @ 11:40:
De fotomeneer wist te vertellen dat weigeren mocht maar dat het in 2020 verplicht was een slimme meter te hebben. De kosten om de meter later te plaatsen zouden dan voor ons komen. Nou ben ik daar natuurlijk erg benieuwd naar, dus weer een reden om de SM te weigeren.

Moeten al die mensen die nu een domme digitale meter hebben genomen voor die tijd nogmaals op eigen kosten overstappen? Dat klinkt niet erg waarschijnlijk.

Sowieso snap ik wel dat men daar het liefste heeft dat iedereen zo snel mogelijk overstapt, maar dit soort overval- en druktechnieken helpen de beeldvorming niet echt. Als ze mensen zouden overtuigen met argumenten in plaats van met angst zou het al behoorlijk wat schelen.

[ Voor 3% gewijzigd door Verwijderd op 09-02-2017 21:45 ]