Financiële onafhankelijkheid

[kabelmannetje]

Arthas schreef op zondag 04 mei 2014 @ 17:23:
Die 7% gemiddeld rendement is een rendement uit het verleden.
Op de (veel) langere termijn kun je wel stellen dat het rendement waarschijnlijk goed zal zijn. Het is wel deels afhankelijk van het instapmoment. De S&P500 stond in juli 2000 op 1580 en nu, bijna 14 jaar later op 1880. Gemiddeld jaarlijks rendement van 1.86%. Exclusief inflatie.

Ik bedoel alleen maar te zeggen dat het investeren in de aflossing van een hypotheek een redelijk gegarandeerd rendement geeft op weg naar FO. De €200 die je investeert in de aflossing is een rendement ter hoogte van het te betalen rentepercentage.

Het is natuurlijk afhankelijk van het instapmoment. Jij hebt precies het allerslechtste instapmoment gekozen die je kon kiezen. In deze periode zat een van de grootste financiële crisis ooit en zelfs dan is het rendement nog ongeveer wat je op een spaarrekening krijgt. Een instapmoment van een jaar eerder of later geeft je al vele malen hogere rendementen.

[Metro2002]

kabelmannetje schreef op zondag 04 mei 2014 @ 16:18:
[quote]Arthas schreef op zondag 04 mei 2014 @ 15:26:
[...]

Bij 100% aflossingsvrij inderdaad. Maar 100% aflossingsvrij is net als huren, alleen tegen een redelijk vast maandbedrag. De huidige nieuwe hypotheken zijn bijna allemaal met volledige aflossing en dan is het wel degelijk opbouw van vermogen
[...]
Dit moet niet een huren vs kopen topic gaan worden, anders krijgen we ruzie met de moderator.

Je moet naar je TOTALE vermogen kijken.

Stel, ik
huur voor 500€ => heb je een dak boven je hoofd, bezit je niets.
hypotheek van €500 + 200€ aflossing. Heb je een dak + steeds wat bakstenen. Na 30 jaar is het van jou.
Bij huren steek je die €200 in een indexfonds. Na 30 jaar (gemiddeld 7% rendement op de beurs) kan je van de opbrengst 2 huizen kopen of met pensioen gaan.

Kopen is meer een gevoelskwestie: het is een thuis en het wordt langzaam van jou. Maar financieel gezien moet je je niet rijk rekenen.

Je vergeet een belangrijk dingetje, bij die mooie huur van 500 euro mag je tegenwoordig elk jaar minimaal 4,5% verhoging aftikken en in veel gevallen 6% of meer. Dat betekent dat je na 5 jaar al bijna 625 euro minimaal aan huur kwijt bent en na minimaal 6 en maximaal 8 jaar betaal je meer dan die hypotheek kost per maand en bouw je nog steeds niks op en is die 200 euro om te beleggen ook niet meer aanwezig.

Daarbij kan je natuurlijk ook een woning kopen om door te verhuren, koop je dat cash dan rendeert het heel vlot. Stel je hebt een ton gespaard en koopt daarvoor ergens een appartementje, je knapt het een beetje op, zeg dat je daar nog 25k aan kwijt bent , totale kosten 125.000 euro. Zet je dat weg tegen 5% redenement dan levert het 520 euro per maand op maar voor een huurhuis in de vrije sector geldt een minimumhuur van 699 euro dus dat vraag je dan ook netjes en verhoogt vervolgens de huur elk jaar met bv 3%.
Enig nadeel is dat je huurders moet hebben en voor onderhoud ed moet zorgen. Je kunt dit ook uitbesteden en dat kost geloof 2 maanden huur per jaar, zorgt de tussenpersoon voor huurders én onderhoud (op jouw kosten natuurlijk) dus stel dat je dat ook nog een maand kost , heb je 9 maanden x 699 euro = 6291 euro per jaar = 524 euro per maand en er eigenlijk geen omkijken naar én het volgt de inflatie netjes mee.
Doe dit nog 3 keer ofzo en je hebt best een leuk inkomen waar je niks voor hoeft te doen.

[Black Sparrow]

Arthas schreef op zondag 04 mei 2014 @ 17:23:
[...]
De rente op jouw spaarrekening krijg je omdat jij je geld uitleent aan de bank. Kortom de rente gaat omhoog bij minder geldcreatie.

Zeg je nu dat de rente zowel omhoog gaat wanneer de ECB geld gaat bijprinten (statement 1), maar ook stijgt als er minder geld wordt bijgeprint (statement 2)? Wel interessant dat de rente dan al 30 jaar daalt (kan blijkbaar ook), terwijl er heel veel meer geld in omloop is nu dan 30 jaar geleden.

Misschien goed om je te realiseren dat "tapering" nog steeds betekend dat er tegen hogere snelheid geld in het systeem komt, zei het iets minder. Dat geld moet nog steeds ergens heen en zorgt dus voor hogere prijzen. Pas als er echt geld onttrokken wordt uit het systeem dalen de prijzen van financiële instrumenten - en zes maanden laten hebben we een recessie.

Daarnaast zeg je dat het geldcreatie goed is voor mensen met schulden, hoge inflatie en hogere variabele rente gaan elkaars effecten dus tegen. Weg probleem met variabele rente.

[kabelmannetje]

Metro2002 schreef op zondag 04 mei 2014 @ 17:53:
[...]


Je vergeet een belangrijk dingetje, bij die mooie huur van 500 euro mag je tegenwoordig elk jaar minimaal 4,5% verhoging aftikken en in veel gevallen 6% of meer. Dat betekent dat je na 5 jaar al bijna 625 euro minimaal aan huur kwijt bent en na minimaal 6 en maximaal 8 jaar betaal je meer dan die hypotheek kost per maand en bouw je nog steeds niks op en is die 200 euro om te beleggen ook niet meer aanwezig.

Daarbij kan je natuurlijk ook een woning kopen om door te verhuren, koop je dat cash dan rendeert het heel vlot. Stel je hebt een ton gespaard en koopt daarvoor ergens een appartementje, je knapt het een beetje op, zeg dat je daar nog 25k aan kwijt bent , totale kosten 125.000 euro. Zet je dat weg tegen 5% redenement dan levert het 520 euro per maand op maar voor een huurhuis in de vrije sector geldt een minimumhuur van 699 euro dus dat vraag je dan ook netjes en verhoogt vervolgens de huur elk jaar met bv 3%.
Enig nadeel is dat je huurders moet hebben en voor onderhoud ed moet zorgen. Je kunt dit ook uitbesteden en dat kost geloof 2 maanden huur per jaar, zorgt de tussenpersoon voor huurders én onderhoud (op jouw kosten natuurlijk) dus stel dat je dat ook nog een maand kost , heb je 9 maanden x 699 euro = 6291 euro per jaar = 524 euro per maand en er eigenlijk geen omkijken naar én het volgt de inflatie netjes mee.
Doe dit nog 3 keer ofzo en je hebt best een leuk inkomen waar je niks voor hoeft te doen.

Die extreme verhoging is als je een flink inkomen hebt van minimaal modaal. Dat tikt inderdaad aan en kan een flink gat in je kosten slaan. De huren volgen volgens mij al jaren de inflatie. Het mooie van FO-er is trouwens ook: men kijkt niet naar je vermogen. Ik heb ook naar leuke sociale huurwoning gekeken, ik sta al jaren passief ingeschreven bij de woningbouw. Ja, de krankzinnige woning-regels van NL.

Vergeet je niet in je berekening dat je geen HRA hebt en dat je over de inkomsten belasting moet betalen en dat dit -als je dit op jouw schaal aanpakt- in Box1 valt? Van je opbrengst gaat dus bijna de helft af... Je moet echt meer panden hebben om hiervan te kunnen leven.

[Accountant]

kabelmannetje schreef op zondag 04 mei 2014 @ 17:22:
[...]


Accountant, wat is jouw spaardoel? Welk percentage van je inkomen zet je weg? Hoe investeer je dit? Hoeveel jaren nog tot je FO? Ben benieuwd!

Net als jij kwam ik er achter dat sparen magisch is. Rente op rente, dat is exponentieel! Bizar, zo simpel maar bijna niemand leeft er naar.

Ik sta anders in het leven als jou dus wat dat betreft botsen onze visies misschien een beetje. Maar voor je beeld is dit mijn algemene plan.

Op basis van de huidige uitgave en dat keer 25-30 keer te doen kom ik ongeveer op het miljoen uit. Dit is wel incl. huisvestigingskosten daarvan ga ik uit dat deze wegvallen tegen die tijd. Dus ik denk dat ik met 750.000 al heel ver kom. Momenteel zetten we ongeveer 30-35% van ons loon weg en als je de beleggingsresultaten erbij optelt kom je tegen de 40-45% aan.

Momenteel handel/gok (want welke strategie dan ook het blijft gokken in mijn ogen) ik met het grootste deel van mijn vermogen in ITHINK AEX trackers via de ING zonder transactiekosten. Dat wil zeggen dat ik de markt omlaag probeer te vermijden en in een uptrend probeer in te stappen en met kleine winstjes tevreden te zijn. In de dagen dat ik niet in de markt zit staat het geld op een spaarrekening. Winst nemen staat hierbij centraal in een nauwelijks bewegende markt. Reden waarom ik kies voor een AX tracker is dat de down side een stuk minder is als bij een specifiek aandeel. Er zullen vast en zeker betere strategieën zijn maar ik voel me hierbij het prettigst en meest comfortabel!(momenteel 100% cash overigens afgelopen vrijdag alle posities gesloten)

Hoeveel jaren ik nog moet investeren. Ik zet voorzichtig in op een pensioen met 60 dat moet haalbaar zijn met een huidige leeftijd van 31, dus 29 jaar. We zitten nu op 12% van het 1 miljoen. Ik schat in dat de 50% met 40 haalbaar moet zijn en dan zou het miljoen met 50 haalbaar moeten kunnen zijn. Maar met 60 zou ik tevreden zijn, dan heb ik een jaar of 10-12 terug gewonnen van mijn werkleven. Werken is niet mijn aller grootste hobby maar heb er ook absoluut geen hekel aan. Daarnaast hou ik wel van een bepaalde luxe in mijn leven die ik absoluut niet wil opgeven. Daarnaast is een eigen bedrijfje/part time werken wel iets wat ik na mijn 40ste wil onderzoeken dat zou ook al veel onafhankelijkheid voor mij zijn. Dat is mijn verhaaltje zo'n beetje. Het woonhuis tel ik overigens niet mee als vermogen, dit valt nog buiten het hele plaatje dus het feitelijke vermogen zou nog eens fors hoger zijn.

Dus ja het is een lange termijn doelstelling, maar het is wel een wedstrijd die ik van plan ben af te maken o.b.v. de huidige uitgangspunten. Wellicht in andermans ogen totaal de verkeerde strategie maar voor ons een mooie combinatie tussen nu en later genieten.

[ Voor 3% gewijzigd door Accountant op 04-05-2014 18:43 ]

[Metro2002]

kabelmannetje schreef op zondag 04 mei 2014 @ 18:19:
[...]


Die extreme verhoging is als je een flink inkomen hebt van minimaal modaal.

Die 6,5% wel maar die 4% krijgt iedereen die ook maar iets boven minumloon verdient.

Vergeet je niet in je berekening dat je geen HRA hebt en dat je over de inkomsten belasting moet betalen en dat dit -als je dit op jouw schaal aanpakt- in Box1 valt? Van je opbrengst gaat dus bijna de helft af... Je moet echt meer panden hebben om hiervan te kunnen leven.

HRA en VRH heb ik beide niet meergerekend hier.
En ja natuurlijk moet je meer panden hebben om er van te leven maar het kan best leuk rendement geven, ondanks de huizenmaffia in Nederland.

[Arthas]

Black Sparrow schreef op zondag 04 mei 2014 @ 18:15:
[...]


Zeg je nu dat de rente zowel omhoog gaat wanneer de ECB geld gaat bijprinten (statement 1), maar ook stijgt als er minder geld wordt bijgeprint (statement 2)? Wel interessant dat de rente dan al 30 jaar daalt (kan blijkbaar ook), terwijl er heel veel meer geld in omloop is nu dan 30 jaar geleden.

Misschien goed om je te realiseren dat "tapering" nog steeds betekend dat er tegen hogere snelheid geld in het systeem komt, zei het iets minder. Dat geld moet nog steeds ergens heen en zorgt dus voor hogere prijzen. Pas als er echt geld onttrokken wordt uit het systeem dalen de prijzen van financiële instrumenten - en zes maanden laten hebben we een recessie.

Daarnaast zeg je dat het geldcreatie goed is voor mensen met schulden, hoge inflatie en hogere variabele rente gaan elkaars effecten dus tegen. Weg probleem met variabele rente.

Het bijprinten moet de inflatie aanwakkeren. Iets wat jarenlang door de rente te verlagen niet gelukt is. Dat is wel het beeld waar we nu tegenaan kijken. De economie kijkt tegen deflatie aan.

Hogere inflatie en hogere variabele rente gaan inderdaad elkaars werking tegen. Dat is ook de bedoeling. Daarom zei ik ook dat je sjaak bent als de ECB begint met printen. Dertig jaar geleden (begin jaren 1980) was de inflatie ver boven de 10%, nu is de inflatie weggezakt tot bijna negatief (deflatie). Om dat te voorkomen zal er geld in de economie gepompt moeten worden. Het gevolg van die hogere inflatie is dat de rente stijgt.

De hypotheekrente is nu laag, zet die voor langere tijd vast en laat de ECB maar komen. Jij betaalt gedurende die vastgezette periode lang de huidige rente. Met de variabele rente kan het zo omslaan en betaal je met wat pech het dubbele of meer aan rente.

Zodra de tapering begint, zal de aandelenmarkt minder hard stijgen. De economie beweegt zich naar de werkelijke inflatie toe en de vraag naar obligaties zal toenemen. Het overall rendement zal echter dalen, wat voor de banken betekent dat zij ergens anders hun rendement moeten gaan halen. En dat is op de kredietmarkt. De leningen voor de burger worden duurder. Oftewel de rente zal (blijven) stijgen totdat de inflatie stabiliseert en de rente daarmee ook.

[Juup]

Metro2002 schreef op zondag 04 mei 2014 @ 18:52:
Die 6,5% wel maar die 4% krijgt iedereen die ook maar iets boven minumloon verdient.

Je hebt in het algemeen gelijk maar er zijn ook uitzonderingen, zoals bij mijn verhuurder:

quote: http://www.woonbedrijf.co...t-kijken/Huurbeleid-2014/

Dat betekent dat onze meeste huurders een huurverhoging krijgen van 2,5% (is gelijk aan de inflatie). Huurders met een relatief goedkope woning ten opzichte van de streefhuur, krijgen een huurverhoging van 3,5% (is boven inflatie). Huurders met een relatief dure woning ten opzichte van de streefhuur krijgen een huurverhoging van 1,5% (is onder inflatie). Het gemiddelde percentage komt daarmee op 2,7.

[_l_Arjan_l_]

Arthas schreef op zondag 04 mei 2014 @ 17:23:
[...]


Die 7% gemiddeld rendement is een rendement uit het verleden.
Op de (veel) langere termijn kun je wel stellen dat het rendement waarschijnlijk goed zal zijn. Het is wel deels afhankelijk van het instapmoment. De S&P500 stond in juli 2000 op 1580 en nu, bijna 14 jaar later op 1880. Gemiddeld jaarlijks rendement van 1.86%. Exclusief inflatie.

Ik bedoel alleen maar te zeggen dat het investeren in de aflossing van een hypotheek een redelijk gegarandeerd rendement geeft op weg naar FO. De €200 die je investeert in de aflossing is een rendement ter hoogte van het te betalen rentepercentage.
[...]

Naast die 1.86% moet je ook dividend meerekenen. Dat scheelt behoorlijk, zeker als je met dividend nieuwe (goedkope) aandelen koopt.
Omdat een goed gevoel belangrijk is bij zo'n grote investering, is het per persoon verschillend of bakstenen of een indexfonds een betere keuze is. Uit dit topic blijkt wel dat de voor- en nadelen van een eigen huis voor iedereen anders zijn.
Persoonlijk zou nu gaan voor stenen, omdat je dan je kansen kunt spreiden tussen vastgoed (aflossing hypotheek) en beurs (spaargeld). Dat geeft mij een beter gevoel als de beurskoersen een aantal jaren dalen. Wat ook meespeelt is dat aandelen nu op recordhoogte staan en huizen niet.

[Black Sparrow]

Arthas schreef op zondag 04 mei 2014 @ 18:57:
[...]
Het gevolg van die hogere inflatie is dat de rente stijgt.

Zodra de tapering begint, zal de aandelenmarkt minder hard stijgen.

Het overall rendement zal echter dalen, wat voor de banken betekent dat zij ergens anders hun rendement moeten gaan halen.

Een aantal punten, en daarna stop ik ermee en hoop ik dat je een boek over economie gaat lezen:
1) in Europa is het beleid zodanig dat de rente gebruikt wordt als instrument om de inflatie te drukken. Inflatie leidt het beleid van de ECB. Hogere inflatie is overdreven economische groei, leidt tot hogere rente om de economie en inflatie af te koelen. Dit is in jouw voordeel als spaarder.

2) De FED is al in December begonnen met 'Taperen', de start is dus al geweest. Het grootste taperingseffect vond plaats in Juni omdat de markten bang waren dat de FED ook snelle de rente zou verhogen vanwege goede economische cijfers in de VS. Goede economie is hogere rente door FED (zie analoog ECB voorbeeld in 1).

3) Banken beleggen niet in aandelen, dat wordt namelijk tegengewerkt door de toezichthouders. Investeringsbanken / Merchant Banks zijn geen banken die de spaarrentes bepalen.

[Arthas]

Het gaat inderdaad wel ver off topic.
1. Welke inflatie? De ECB heeft de rente op bijna 0% staan. Lees ook Krugman over het monetaire beleid in de EU.

2. De aandelenmarkt gaat al sinds het begin van de tapering zijwaarts. Nauwelijks stijging dus.

3. Je spaargeld wordt ingezet om investeringen te doen. Of dat nu bij bedrijven via leningen of deelnemingen is of bij je buurman in de hypotheek

[ Voor 11% gewijzigd door Arthas op 04-05-2014 22:45 ]

[Rukapul]

kabelmannetje schreef op zondag 04 mei 2014 @ 17:31:
[...]

Het is natuurlijk afhankelijk van het instapmoment.

Hier noem je al een aspect wat het risico van je strategieverandering enorm beinvloedt.

Van huis+aandelen+spaargeld+arbeid ga je naar aandelen+spaargeld+arbeid.

Zeker voor iemand die z'n inkomsten uit arbeid niet eenvoudig ver kan opschroeven om een verlies aan rendement of verlies van hoofdsom op te vangen, is een concentratie van inkomstenbronnen (beleggingen) tegennatuurlijk omdat het risicoprofiel sterk toeneemt.

FO hangt m.i. ook samen met het managen van risico's. Daarbij ga ik er vanuit dat risico's groter mogen zijn op weg naar FO toe dan na het bereiken van FO omdat na dat punt het moeilijker is om weer FO te worden. Dat geef je zelf ook al aan met de afname van je verdiencapaciteit.

Bezit van eigen woning is een klassieke manier om risico's te beperken.

Antikraak, etc., wonen is leuk, maar alleen een optie als alles goed gaat, men gezond blijft, etc.

[Sissors]

kabelmannetje schreef op zondag 04 mei 2014 @ 16:33:
[...]

Ik kan mij nog de hype van 15-5 jaren geleden herinneren: de prijzen van huizen gaan alleen maar omhoog. Het is de beste investering ooit! Vele mensen hun huis staat onder water. Hebben schulden die ze nooit meer af kunnen lossen. Kunnen geen kant op omdat ze hun huis niet kunnen verkopen zonder enorme verliesposten. Mensen verhuizen gemiddeld om de 7 jaren, erg weinig in een volatiele markt. Dit noem ik speculeren met grote risico's.

Ik vind eens per 7 jaar gemiddeld verhuizen eigenlijk best wel vaak. Maar welk risico is er dan? Ik koop een huis, ik kan de hypotheek er hopelijk van betalen, en wat de virtuele prijs van mijn huis doet maakt helemaal niks uit.

Het maakt enkel en alleen uit wanneer je moet verkopen en hij onder water staat.

[...]

Een laptop elders in de aanbieding 20% goedkoper vinden. Daar baal je dan even van.
Maar een huis, welke 20% keldert is desastreus voor het grootste deel van Nederland. De meesten kunnen dit nooit meer financieel overbruggen aangezien de meerderheid nu al nauwelijks een buffer heeft.

Wat financieel overbruggen? Hun woonkosten veranderen totaal niet als functie van de virtuele prijs van hun huis. Enkel wat lager wordt de belasting.
Het wordt voornamelijk een probleem bij aflossingsvrije tophypotheken, die gelukkig niet meer mogen.

Maar wat nou als de huizenprijs 100% stijgt. Dan verkoop je je huis, en ben je rijk. Joepie. En dan ga je onder de brug wonen? Nee, je moet weer een nieuw huis hebben, die verrassend genoeg ook 100% in prijs is gestegen.

Dat is alleen echt iets om blij mee te zijn als je pensioenvoorziening bestaat uit erop gokken dat de huizenprijs explodeert, en je daarna kan gaan huren en dat die niet net zo hard omhoog zijn geschoten.

Net als wanneer je huis nu nog maar 80% waard is. Als het niet al te abrupt is gebeurd, en je hebt gewoon afgelost en wat eigen inleg gehad aan het begin, dan staat hij niet onder water. Dan kan je hem gewoon verkopen, en een ander huis kopen wat ook 20% gedaald is qua waarde.

[...]

De huizenprijzen zijn 20% gekelderd. Dit is met geleend geld gedaan. Historisch gezien heeft de beurs altijd -welke economische crisis ook- maar 1 richting: omhoog en met 8% per jaar. Dit doe je met je eigen geld -dat je dus kan missen-. Huizen stijgen met de inflatie mee. Logisch ook, meer kan je ook niet betalen. Je bent slechts aan het speculeren als je een korte periode in de beurs zit. > 10 jaren is dit niet.

Tja voor mij is dat vooral leuk lijntjes doortrekken vanaf een moment dat goed uitkomt. Ik koop liever een huis waar ik fijn in kan wonen en wat me dan minder vaste lasten uiteindelijk oplevert, dan dat ik ga speculeren met wat papier.

De beurs is speculeren. Tuurlijk gemiddeld gaat het omhoog, maar dat betekend niet dat het geen speculeren is. Als je ervan uit kan gaan dat het 8% oplevert per jaar, kan ik dan al mijn geld bij jou stallen en dat je me 6% rente garandeert op mijn geld? Dan heb je 2% pure winst erbij op mijn geld. Gezien dat er niemand is die gek genoeg is om dat te doen (uitgezonderd Ponzi schemes) geloof ik niet erin dat je met enige waarschijnlijkheid van die 8% uit kan gaan.

[rube]

Sissors schreef op zondag 04 mei 2014 @ 23:42:
[...]
De beurs is kan speculeren zijn.

Fixed that

Ja, veel mensen speculeren op de beurs, maar dat hoeft niet zo te zijn.
Als je de beurs per definitie speculeren vind, dan is een spaarrekening dat ook. Evenals elke andere investering die je doet in welke valuta (of schelpen, kralen) dan ook.

[rube]

Mijn slechte beslissingen op FO gebied vallen mee (denk ik ).

-Geen geld "verloren" op de beurs. Wel geld "misgelopen" doordat ik pas recentelijk structureel en op lange termijn gericht ben gaan beleggen

-20K gulden uitgegeven aan een 6 maanden lange reis (voor 2 personen). Nu, 14 jaar later, had dat een aardig bedrag kunnen zijn (mits goed belegd, geen stockpicking zoals Baan en Enron ). Ik zou dit echter zo weer doen. Geweldige ervaring, absoluut geen spijt van.

-Ik heb 4 lang een eigen bedrijf gaat, weinig inkomsten. Wellicht had ik mijn baan niet moeten opzeggen. Aan de andere kant heb ik nu, mede door ervaring van mijn eigen bedrijf, een baan die circa 70% (bruto) meer oplevert als daarvoor (inflatie/leeftijd gecorrigeerd). Als ik dit dus nog een tijd volhoud heeft dat het wel weer gecompenseerd.

-Had meer geld kunnen sparen door al eerder nog kritischer kunnen zijn op uitgaven. Maar dat zijn geen gigantische bedragen.

Ik ben juist wel benieuwd naar wat mensen juist goed hebben gedaan m.b.t. to FO.

Voor onszelf:
-Een niet te duur huis gekocht (terwijl we veel meer konden lenen).

-Uitgaven niet mee laten groeien met flink gestegen salaris

-Na 1 1/2 jaar de 2de auto weer de deur uit gedaan toen dat weer kon

-Zorgen voor lage vaste lasten (weinig abonnementen, verzekeringen, laag energieverbruik etc.)

Tja, eigenlijk wel de zaken die hier ook al eerder voorbij zijn gekomen. Niets nieuws bedenk ik me nu.
Maar ja, het is dan ook geen rocket science


Ik heb een tijdje in een ontwikkelingsland gewoond toen ik net 20 was. Leefde daar heel erg sober, geen enkele luxe. Echt niets. Wel onderdak en altijd voldoende eten (en geen geldzorgen om dat te hoeven te betalen). Dat gaf mij een enorm gevoel van vrijheid. Die periode heeft mij geleerd om te kunnen relativeren. Natuurlijk heb ik nu ook weer zo af en toe, gaaf die nieuwe ....vul maar in... en geef ik af en toe geld uit aan "luxe" maar ik weet dat het absoluut niet nodig is om gelukkig te worden/blijven.

[Ortep]

rube schreef op maandag 05 mei 2014 @ 09:56:

Ik heb een tijdje in een ontwikkelingsland gewoond toen ik net 20 was. Leefde daar heel erg sober, geen enkele luxe. Echt niets. Wel onderdak en altijd voldoende eten (en geen geldzorgen om dat te hoeven te betalen). Dat gaf mij een enorm gevoel van vrijheid. Die periode heeft mij geleerd om te kunnen relativeren.

Ik herken het helemaal...ik heb ook zo'n ervaring. Toen ik terug kwam in Nederland had ik zelfs moeite om water uit de kraan te drinken, ik moest echt even diep adem halen en dan bewust een slok nemen. En toen realiseerde ik me ook hoe goed we het hier hebben. Dat verandert je kijk op de wereld en dan ben je net iets sneller tevreden.
Dan wordt het lijstje vanzelf:
Niet het grootst mogelijke huis kopen, niet de grootst mogelijke auto, niet de grootst mogelijke PC, niet de laatste extreme mode in kleding, maar ook in bv de kleur van je keuken. Dingen repareren en niet gewoon vervangen. En dan blijkt haast onbedoeld dat je na een aantal jaren plotseling een redelijk gevulde bankrekening hebt waardoor je eigenlijk FO bent. En een extraatje is dat je het ook eerder bereikt als je naar de hoeveelheid geld kijkt. Je hebt immers minder nodig.
Iemand die met een bepaald inkomen die zich _net_ een huis van 400K, iedere twee jaar een auto van 80k en maat kostuums kan veroorloven. Samen met een vrouw en drie vriendinnen die hij er bij 'onderhoudt'. Hij heeft misschien wel 3 miljoen nodig om vanaf zijn 60ste door te kunnen gaan op die voet. Maar dat redt hij niet omdat hij niet spaart.

Heb je een veel lager inkomen waarmee je een huis van 300k kan kopen, maar je koopt er een van 275k. En je kan wel iedere 3 jaar een auto van 40K kopen, maar je koopt er iedere 5 jaar een van 30K. Dan kan je het overblijvende geld gebruiken voor je FO en dan is het heel goed mogelijk dat je met 55 al zegt..wauw...ik ga kalmer aan doen

[Bonsaiboom]

Grappig, wat voor de een een slechte stap was, kan voor de andere een goede stap zijn. Het is allemaal heel persoonlijk.

Voor mij is het eigen-bedrijf-beginnen namelijk verreweg de beste keuze die ik heb gemaakt. Dit komt door een combinatie van zaken:

- Ik heb weinig vertrouwen in het huidige pensioenstelsel voor mensen in mijn leeftijdscategorie (ben 33, maar bedoel iedereen onder de 50)
- De marge tussen het loon dat ik kreeg en de omzet die ik draaide vond ik veel te groot (~35% van de omzet ging naar mijn directe bruto-loonkosten, oftewel ze hadden een erg grote overhead)
- Ik voelde me in mijn ontwikkelmogelijkheden beperkt door het bedrijf

In mijn vakgebied in combinatie met mijn eigen kunnen leek het risico op leegloop erg laag, en dat is ook zo gebleken. Doordat ik geen overhead had, kon ik ook makkelijk voor lagere uurtarieven dan de grote consultancy bedrijven aan de slag.

Hiervoor zat ik wat betreft inkomen / uitgaven ook in een situatie dat ik erg moeilijk kon sparen, en ik had wat betreft loon ook nog wel makkelijk stappen kunnen maken door over te stappen naar een ander bedrijf. Dan nog blijft het zo dat in Nederland, mede door de enorme bescherming van werknemers, je gewoon een relatief laag loon krijgt als werknemer, en er een hoop geld gaat naar een systeem dat mijns inziens redelijk rot in de basis is op het moment.

Ik heb dus wel een stuk meer werk gedaan aan de inkomenskant dan dat ik aan de uitgavenkant heb gedaan. Ik woon nog steeds hetzelfde als toen ik in loondienst was, en enkele uitgaven zijn wel een beetje toegenomen, waarvan de auto wel de grootste kostenpost is (maar ik heb nu eenmaal een auto nodig voor het werk dat ik doe).

Mijn volgende stappen zitten nu ook in het regelen van de pensioen / vermogensvoorziening. Daar heb ik nog te weinig in gedaan, omdat de focus lag op het opbouwen en uitbouwen van het bedrijf. Dat is nu wel onder controle, waardoor er meer tijd komt om inderdaad eens in de wereld van indexbeleggen e.d. te stappen.

Mijn opportunity cost aan de rente-op-rente kant is dus wel hoog. Ook het feit dat ik nog steeds huur is een relatief grote kostenpost, maar ik denk dat ik daar op de korte termijn nog niets aan wil veranderen.

[Don Quijote]

Accountant schreef op zondag 04 mei 2014 @ 18:34:
[...]


Momenteel handel/gok (want welke strategie dan ook het blijft gokken in mijn ogen) ik met het grootste deel van mijn vermogen in ITHINK AEX trackers via de ING zonder transactiekosten. Dat wil zeggen dat ik de markt omlaag probeer te vermijden en in een uptrend probeer in te stappen en met kleine winstjes tevreden te zijn. In de dagen dat ik niet in de markt zit staat het geld op een spaarrekening. Winst nemen staat hierbij centraal in een nauwelijks bewegende markt. Reden waarom ik kies voor een AX tracker is dat de down side een stuk minder is als bij een specifiek aandeel.

Ik hoop wel dat je jezelf goed beseft dat de AEX wel een hele specifieke index is om te tracken. Sec gezien zijn er maar een paar aandelen die het overgrote deel van de index vormen. Unilever, Shell en ING vormen samen 40% van de index! Qua spreiding dus redelijk beperkt en een redelijk risico. Als je perse in die bedrijven wil beleggen zou ik persoonlijk er direct aandelen van kopen. Wanneer je echt spreiding wilt kan je wat mij betreft veel beter (ook bij think) een global ETF nemen.

[Frank-NL]

AEX tracken is echt af te raden! En zelfs de Global ETF van Think is maar heel beperkt (250 bedrijven).

Kies een ETF of fonds dat MSCI World of FTSE All World volgt.
Wat Think aan dividendlekkage heeft gedaan heeft het Meesman wereldwijd fonds ook en dan volg je dus een index met 1600 bedrijven.

[Accountant]

Ravnoss schreef op maandag 05 mei 2014 @ 11:09:
[...]


Ik hoop wel dat je jezelf goed beseft dat de AEX wel een hele specifieke index is om te tracken. Sec gezien zijn er maar een paar aandelen die het overgrote deel van de index vormen. Unilever, Shell en ING vormen samen 40% van de index! Qua spreiding dus redelijk beperkt en een redelijk risico. Als je perse in die bedrijven wil beleggen zou ik persoonlijk er direct aandelen van kopen. Wanneer je echt spreiding wilt kan je wat mij betreft veel beter (ook bij think) een global ETF nemen.

Ben me bewust van je opmerkingen. Ik koop liever niet direct de aandelen omdat ik het neerwaartse risico van de AEX stukken kleiner acht dan bij stockpicking. Ik ben verder nog aan het schaven en zoeken wat bij me past. Indexbeleggen past sowieso niet bij me, dan neig ik meer naar je dividendstrategie 9maar ik weet niet of ik het uithoudingsvermogen heb om me aan de strategie vast te houden).

[ Voor 4% gewijzigd door Accountant op 05-05-2014 12:15 ]

[Black Sparrow]

Accountant schreef op maandag 05 mei 2014 @ 12:14:
[...]
Ik koop liever niet direct de aandelen omdat ik het neerwaartse risico van de AEX stukken kleiner acht dan bij stockpicking.

Ik kan me vinden in de strategie van Accountant, inderdaad het is niet uitermate gediversificeerd - maar bij 26 stuks heb je de meeste diversificatie toch al wel gehad. Wat Accountant hier goed doet voor een actieve handelaar - hij probeert de index niet te tracken - is het beperken van de transactiekosten. Die zijn nu nul, terwijl ze bij een ETF het rendement wel degelijk kunnen beinvloeden.

[rube]

Maar de AEX is niet gelijk samengesteld over de 26 stuks, dat is wat Ravnoss aangaf, dus best wel een redelijke risico. Maar goed, ik denk dat Accountant dat nu wel weet ;-)

[Rukapul]

De AEX is een toy-index. Dat is al diverse malen onderbouwd uitgelegd in dit topic. Dat desondanks mensen uit het hele spectrum van indices toch juist die kwalitatief uitermate teleurstellende index kiezen als belangrijke poot van FO grenst aan het onbegrijpelijke. Heel kort samengevat: het is gewoon dom.

[hv08]

https://twitter.com/beursanalist/status/463229623900196864/photo/1

Er gaan meer beleggers naar dividend trackers zo te zien, meestal een teken dat je er zelf weer uit moet stappen

[ Voor 16% gewijzigd door hv08 op 05-05-2014 13:12 ]

[Black Sparrow]

Rukapul schreef op maandag 05 mei 2014 @ 12:48:
De AEX is een toy-index. Dat is al diverse malen onderbouwd uitgelegd in dit topic. Dat desondanks mensen uit het hele spectrum van indices toch juist die kwalitatief uitermate teleurstellende index kiezen als belangrijke poot van FO grenst aan het onbegrijpelijke. Heel kort samengevat: het is gewoon dom.

Het gaat niet om de basis for FO zijn, het gaat om spelen met beursschommelingen. En de schommelingen in de AEX zijn net als de schommelingen van de MSCI World en de EUROSTOXX 50 gediversificeerd. Enkel idiosyncratisch risico van Shell en Unilever zijn van grote invloed op de AEX. Let erop dat het doen van Accountant niet indextracken is, en dan maakt het dus niet uit hoe de index is opgebouwd, het gaat hem erom dat de schommelingen marktschommelingen zijn.

Verder ben ik het volledig met je eens dat de AEX index geen goede langetermijn buy & hold index is (al is het maar omdat je dan alle dividenden misloopt).

[Rukapul]

@hv08: goed gespot. Ik wilde na de hosanna verhalen hier over dividend 'aristocrats' etc nog een waarschuwing plaatsen voorzichtig te zijn en de gebruikelijke spreiding in het oog te houden.

Termen als value / dividend trap bestaan niet voor niets. Daarnaast zijn er hele bedrijfstakken die kunstmatig het dividend hooghouden-/hielden. Telecom en olie zijn daar een voorbeeld van.

[Accountant]

Black Sparrow schreef op maandag 05 mei 2014 @ 12:43:
[...]
Ik kan me vinden in de strategie van Accountant, inderdaad het is niet uitermate gediversificeerd - maar bij 26 stuks heb je de meeste diversificatie toch al wel gehad. Wat Accountant hier goed doet voor een actieve handelaar - hij probeert de index niet te tracken - is het beperken van de transactiekosten. Die zijn nu nul, terwijl ze bij een ETF het rendement wel degelijk kunnen beinvloeden.

Ik probeer de index inderdaad niet te tracken!

Rukapul schreef op maandag 05 mei 2014 @ 12:48:
De AEX is een toy-index. Dat is al diverse malen onderbouwd uitgelegd in dit topic. Dat desondanks mensen uit het hele spectrum van indices toch juist die kwalitatief uitermate teleurstellende index kiezen als belangrijke poot van FO grenst aan het onbegrijpelijke. Heel kort samengevat: het is gewoon dom.

De wereld zou wel erg saai zijn als we allemaal klakkeloos de onderbouwingen uit dit topic zouden opvolgen alsof het de enige waarheid zou zijn. Je kunt toch ook prima rendement maken met een "kwalitatief uitermate teleurstellende index" als er maar enige vorm van beperkte beweeglijkheid inzit.
Wat mij met name tegenstaat aan het indexbeleggen is dat je ervan uitgaat dat de markt uiteindelijk omhoog zal gaan echter kan niemand vertellen binnen welk tijdsbestek dit zal gebeuren. Dit geeft mij geen prettig gevoel.
Nu ik via de ING in indices trackers kan beleggen zonder transactiekosten wil ik het actievere traden eens onderzoeken. Waren er transactiekosten aan verbonden dan had ik het ook niet gedaan.

[Bonsaiboom]

Dit gaat nu ook wel erg richting beleggen? Daarvoor is ook een apart topic - of is dit omdat het beleggen voor FO is toch hierin op zijn plek?

Ik vind het wel boeiend overigens, maar ik denk dat met name de lange termijn strategieen hier van belang zijn?

[Frank-NL]

Accountant schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:30:
[...]

Wat mij met name tegenstaat aan het indexbeleggen is dat je ervan uitgaat dat de markt uiteindelijk omhoog zal gaan echter kan niemand vertellen binnen welk tijdsbestek dit zal gebeuren. Dit geeft mij geen prettig gevoel.

Daar gaat indexbeleggen niet vanuit, dat is zo:


http://stockcharts.com/freecharts/historical/spx1960.html

Dat er periodes zijn van negatieve groei is inderdaad alleen een issue op de korte termijn, maar indexbeleggen is ook niet bedoeld voor de korte termijn.

[Don Quijote]

Rukapul schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:26:
@hv08: goed gespot. Ik wilde na de hosanna verhalen hier over dividend 'aristocrats' etc nog een waarschuwing plaatsen voorzichtig te zijn en de gebruikelijke spreiding in het oog te houden.

Termen als value / dividend trap bestaan niet voor niets. Daarnaast zijn er hele bedrijfstakken die kunstmatig het dividend hooghouden-/hielden. Telecom en olie zijn daar een voorbeeld van.

Uiteraard. Zeker nu het gros van de typische dividend aandelen op basis van wel heel veel ratio's als overgewaardeerd tot sterk overgewaardeerd te boek staat wordt het belangrijker om steeds beter je huiswerk te doen. Zeker ook om te kunnen bepalen in hoeverre er een verbetering van bedrijfsresultaten aan het verhogen van het dividend ten grondslag ligt, of de dividenden kunstmatig worden verhoogd teneinde een koersval te voorkomen. Geen sinecure, en zoals je terecht aangeeft blijft spreiding daarom ook van groot belang.

[Rukapul]

Accountant schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:30:
Nu ik via de ING in indices trackers kan beleggen zonder transactiekosten wil ik het actievere traden eens onderzoeken. Waren er transactiekosten aan verbonden dan had ik het ook niet gedaan.

M.i. stel je de verkeerde prioriteiten. Om een cent aan kosten nu te besparen neem je het risico een euro te verliezen bij wijze van spreken terwijl dat vermijdbaar is.

Er is nooit een excuus om in iets slechts te beleggen.

Bonsaiboom schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:32:
Dit gaat nu ook wel erg richting beleggen? Daarvoor is ook een apart topic - of is dit omdat het beleggen voor FO is toch hierin op zijn plek?

Ik vind het wel boeiend overigens, maar ik denk dat met name de lange termijn strategieen hier van belang zijn?

Ben het met je eens en voor gedetailleerde beleggingsdiscussies zijn betere plekken voorhanden.

Beleggen (in welke vorm dan ook) is echter wel een essentieel onderdeel van FO en het managen van risico's daar omheen nog veel meer. Wanneer derhalve een beeld geschetst wordt (al dan niet door meerdere meningen die zichzelf versterken) dan is het belangrijk een tegengeluid te laten horen.

Bovenstaande opmerkingen hadden ook voor sparen op kunnen gaan in iets andere vorm: zet niet al je geld bij een bank, spaar niet boven de grens van het depositogarantiestelsel, etc.

[Accountant]

Frank-NL schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:37:
[...]


Daar gaat indexbeleggen niet vanuit, dat is zo:

[afbeelding]
http://stockcharts.com/freecharts/historical/spx1960.html

Dat er periodes zijn van negatieve groei is inderdaad alleen een issue op de korte termijn, maar indexbeleggen is ook niet bedoeld voor de korte termijn.

Ik geloof dat een zeer hoog percentage van de particuliere beleggers abrupt stopt met Indexbeleggen als de markt gedurende 2-3 jaar corrigeert met -25 tot -50%. Die stalen zenuwen en dat uithoudingsvermogen heeft de gemiddelde particuliere belegger volgens mij niet, of ik verkijk me er ernstig op.
Mijn mening, in een stijgende markt is indexbeleggen leuk en handig om periodiek geld in te leggen. Maar in een dalende markt als je onder je gemiddelde kostprijs komt is het niet logisch om in te blijven inleggen (volgens indexbeleggers wel omdat je de markt niet kunt timen). Dan zou ik liever de positie sluiten en op lagere niveaus terugkopen.

Rukapul schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:41:
[...]

M.i. stel je de verkeerde prioriteiten. Om een cent aan kosten nu te besparen neem je het risico een euro te verliezen bij wijze van spreken terwijl dat vermijdbaar is.

Aan het einde van het jaar maken we de balans op en bekijk ik of het me heeft gebracht wat ik hoopte.

[Boss]

Bonsaiboom schreef op maandag 05 mei 2014 @ 10:55:
Grappig, wat voor de een een slechte stap was, kan voor de andere een goede stap zijn. Het is allemaal heel persoonlijk.

Voor mij is het eigen-bedrijf-beginnen namelijk verreweg de beste keuze die ik heb gemaakt. Dit komt door een combinatie van zaken:

[...]
Doordat ik geen overhead had, kon ik ook makkelijk voor lagere uurtarieven dan de grote consultancy bedrijven aan de slag.
[...]

Dat is natuurlijk geen voordeel dat je aan de klant moet doorgeven, het doel was toch juist het verhogen van je eigen marge? Waarom zou je dan voor lagere tarieven gaan werken?

Ik heb zelf hetzelfde gehad hoor, maar de kunst is nu dan juist om naar een situatie te werken waarin de klanten jou net zo veel betalen als 'de grote jongens'! Dan wordt het pas heel interessant!

[Verwijderd]

Daarom doe ik aan index beleggen (world) via degiro (geen transactiekosten).

Iedere maand koop ik voor x-euro aan trackers. Als de markt daalt kan ik meer trackers kopen voor hetzelfde geld. Stijgt de markt dan kan ik voor dat geld minder trackers kopen.

Hierdoor koop je automatisch minder op de top dan in het dal. Zolang je dit maar volhoud over een langere periode ben ik ervan overtuigd dat je hiermee 7% rendement maakt.

Maar.. resultaten uit het verleden...

[Bonsaiboom]

Boss schreef op maandag 05 mei 2014 @ 14:15:
[...]

Dat is natuurlijk geen voordeel dat je aan de klant moet doorgeven, het doel was toch juist het verhogen van je eigen marge? Waarom zou je dan voor lagere tarieven gaan werken?

Ik heb zelf hetzelfde gehad hoor, maar de kunst is nu dan juist om naar een situatie te werken waarin de klanten jou net zo veel betalen als 'de grote jongens'! Dan wordt het pas heel interessant!

Ik begrijp dat dat niet iets is dat je aan de klant door moet geven - ik zit inmiddels ook in de buurt van de tarieven die de grote jongens vragen, hoewel ik dan ook wel begin te merken dat ik wat meer leegloop krijg. Het is tegelijkertijd ook wel weer zo dat een ZZPer met bijvoorbeeld 5 jaar ervaring relatief minder toevoegd dat een externe van een grote partij met evenveel ervaring aangezien die nog een hele kennisbasis heeft waarop hij kan terugvallen. Enig tariefsverschil is dus wel te verwachten. Ik heb in het begin ook nog via een tussenbureau gewerkt, maar die er snel tussenuit gehaald toen bleek dat de klantrelatie een stuk langer ging duren.

Dus ja, ook hierin had/heb ik nog mogelijkheden tot verbetering, maar tot nu toe is dit wel een van de beste keuzes geweest die ik heb gemaakt. Ik heb ook maar een iemand aan te kijken als die loonsverhoging er wel of niet komt elk jaar

[Martinusz]

De maand mei wordt weer een mooie maand voor de inkomsten, zojuist 300 euro terug ontvangen van de energiemaatschappij, vrijdag de definitieve aanslag van de belastingdienst ontvangen a 3K, daarnaast natuurlijk ook weer vakantiegeld!

Was elke maand maar zo

[DeZaag]

Accountant schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:58:
[...]

Ik geloof dat een zeer hoog percentage van de particuliere beleggers abrupt stopt met Indexbeleggen als de markt gedurende 2-3 jaar corrigeert met -25 tot -50%. Die stalen zenuwen en dat uithoudingsvermogen heeft de gemiddelde particuliere belegger volgens mij niet, of ik verkijk me er ernstig op.
Mijn mening, in een stijgende markt is indexbeleggen leuk en handig om periodiek geld in te leggen. Maar in een dalende markt als je onder je gemiddelde kostprijs komt is het niet logisch om in te blijven inleggen (volgens indexbeleggers wel omdat je de markt niet kunt timen). Dan zou ik liever de positie sluiten en op lagere niveaus terugkopen.

Hoe bepaal je wat een 'lager' niveau is? Hoe time je dat de daling stopt? 'Professionals' bakken daar al weinig van, waarom kan jij dat dan wel?

[...]

Aan het einde van het jaar maken we de balans op en bekijk ik of het me heeft gebracht wat ik hoopte.

Vergeet niet om dat ook af te zetten tegen de behaalde resultaten indien je minder had gehandeld. 10% rendement in een jaar dankzij (ondanks...) handelen klinkt goed, maar als minder handelen 20% rendement had opgeleverd heb je 10% weggegeven met 'aan de knoppen zitten'.

Persoonlijk beleg ik het grootste deel van m'n geld in meerdere trackers middels maandelijkse inleg. Een klein percentage gebruik ik wel voor 'stock picking'. Simpelweg omdat ik het interessant vind. Ik heb echter de neiging om te snel winst te pakken, als ik nu terugkijk naar de meeste van mijn transacties.

[Accountant]

DeZaag schreef op maandag 05 mei 2014 @ 16:34:
[...]
Hoe bepaal je wat een 'lager' niveau is? Hoe time je dat de daling stopt? 'Professionals' bakken daar al weinig van, waarom kan jij dat dan wel?

Op die vragen heb ik geen antwoord want ik heb geen glazen bol Ik probeer alleen duidelijk te maken dat ik vind dat bij indexbeleggen ook een EXIT strategie hoort. Ik voel me niet prettig erbij bij een langdurig dalende markt geld in een indextracker te leggen en zo onder mijn gemiddelde kostprijs uit te komen. Dan neem ik liever het risico de positie volledig te sluiten en op een lager niveau weer meer aandelen terug te kopen/het risico op een hoger niveau minder aandelen bij te kopen.
In mijn visie: na 5 jaar indexbeleggen als de gemiddelde kosptijs =0 winst /verlies=opnieuw strategie overwegen. Al het werk is immers voor niets geweest en dan zou ik de trend van de markt volgen (wat dus een gok is).

DeZaag schreef op maandag 05 mei 2014 @ 16:34:

Vergeet niet om dat ook af te zetten tegen de behaalde resultaten indien je minder had gehandeld. 10% rendement in een jaar dankzij (ondanks...) handelen klinkt goed, maar als minder handelen 20% rendement had opgeleverd heb je 10% weggegeven met 'aan de knoppen zitten'.

Deels kan ik me hierin vinden, maar van de andere kant vind ik het een what if verhaal. Je zult inderdaad je eigen strategie moeten beoordelen en moeten kijken naar de benchmark. Maar de verschillende mogelijkheden hangen ook samen met verscheidene vormen van risico's dat moet je ook nog eens afwegen. Uiteindelijk moet je tevreden zijn met het behaalde resultaat over je TOTALE vermogen.
Ik bereken 1 keer per jaar mijn rendement op mijn totaal gemiddeld jaarvermogen (dus rente en beleggingen). Dat percentage is leidend voor mij en daar uit kan ik af leiden of ik tevreden met mezelf ben.
En dan kun je achteraf heel makkelijk met ALS praten. Maar zolang mijn vermogen groeit en ik winst maak op mijn aandelen ben ik tevreden. Dan maar wat minder rendement en wat langer werken.

[Lointje]

martinusz schreef op maandag 05 mei 2014 @ 15:35:
De maand mei wordt weer een mooie maand voor de inkomsten, zojuist 300 euro terug ontvangen van de energiemaatschappij, vrijdag de definitieve aanslag van de belastingdienst ontvangen a 3K, daarnaast natuurlijk ook weer vakantiegeld!

Was elke maand maar zo

Hier ook 212€ terug van elektriciteit/gas na 8 maand. Door de zachte winter, wat zuiniger geweest en omdat die pipo's voorschot hadden verhoogd vorig jaar ook al moesten ze toen ook al geld teruggeven.

Vakantiegeld komt bij ons de 15e mei, dus ook hier een leuke maand

[Hbeez]

Frank-NL schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:37:
[...]
Dat er periodes zijn van negatieve groei is inderdaad alleen een issue op de korte termijn, maar indexbeleggen is ook niet bedoeld voor de korte termijn.

Uiteraard hangt de trend / het rendement af van de termijn waar je naar kijkt. Als ik kijk naar de afgelopen 15 jaar, zie ik net zoveel periodes van groei als van daling. Ik zie geen reden waarom dat in de toekomst anders is. Als je kijkt naar de afgelopen 30-40 jaar, dan was 30-40 jaar geleden inderdaad een mooi moment om in te stappen, maar de wereld van toen is niet meer de wereld van nu.

Als je in 2000 bent ingestapt heb je de inflatie niet eens bij kunnen houden, en bovendien zijn er dan 2 x periodes geweest waarbij de helft van je investering is verdampt. Je zult dan maar net het geld nodig hebben. De index staat nu op het hoogste punt ooit, en er zijn al waarschuwingen dat er een nieuwe crash aankomt / dat aandelen overgewaardeerd worden.

Ieder z'n eigen strategie, gevoelens, tactieken, maar ik heb persoonlijk niet het idee dat nu instappen in de S&P 500 een investering is met een laag risico.

Edit: dit geeft het beeld weer dat ik bedoel:

[ Voor 6% gewijzigd door Hbeez op 06-05-2014 11:53 ]

[zomertje]

Er gaan inderdaad verhalen mbt de banken en hun reserves. Zodra banken gaan omvallen zijn er niet genoeg reserves om deze overeind te houden. Ook hun eigen reserves zijn veel te laag. Dit hadden ze moeten aanpakken na de laatste crisis maar is in Europa niet gebeurd. Ze verwachten hierdoor dus nog een crisis.

[DeZaag]

Hbeez schreef op dinsdag 06 mei 2014 @ 11:46:
[...]

Als je in 2000 bent ingestapt heb je de inflatie niet eens bij kunnen houden, en bovendien zijn er dan 2 x periodes geweest waarbij de helft van je investering is verdampt. Je zult dan maar net het geld nodig hebben. De index staat nu op het hoogste punt ooit, en er zijn al waarschuwingen dat er een nieuwe crash aankomt / dat aandelen overgewaardeerd worden.

Ieder z'n eigen strategie, gevoelens, tactieken, maar ik heb persoonlijk niet het idee dat nu instappen in de S&P 500 een investering is met een laag risico.

Hangt ook van de wijze van instappen af. Met een grote som geld op een 'willekeurig' moment instappen is risicovoller dan via de DCA-methode instappen.

[Don Quijote]

Hbeez schreef op dinsdag 06 mei 2014 @ 11:46:
[...]


Uiteraard hangt de trend / het rendement af van de termijn waar je naar kijkt. Als ik kijk naar de afgelopen 15 jaar, zie ik net zoveel periodes van groei als van daling. Ik zie geen reden waarom dat in de toekomst anders is. Als je kijkt naar de afgelopen 30-40 jaar, dan was 30-40 jaar geleden inderdaad een mooi moment om in te stappen, maar de wereld van toen is niet meer de wereld van nu.

Uiteraard. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie. Maar wel een indicatie.

Als je in 2000 bent ingestapt heb je de inflatie niet eens bij kunnen houden, en bovendien zijn er dan 2 x periodes geweest waarbij de helft van je investering is verdampt. Je zult dan maar net het geld nodig hebben.

Dat is waar als je op de top met al je vermogen bent ingestapt, en vervolgens nooit meer iets hebt ingelegd. En zelfs in dat meest ongunstige geval sta je vandaag de dag op +30%. Daarnaast ben ik dan ook van mening dat je uitsluitend met geld moet beleggen waarvan je (met grote waarschijnlijkheid) kunt zeggen dat je het niet nodig zal hebben om in kosten te voorzien.

De index staat nu op het hoogste punt ooit, en er zijn al waarschuwingen dat er een nieuwe crash aankomt / dat aandelen overgewaardeerd worden.

Inderdaad de Amerikaanse indices staan op record hoogtes. Echter wanneer je de verwachting hebt dat op de lange termijn de beurzen zullen stijgen (en wanneer je dat niet verwacht moet je al helemaal niet aan beleggen beginnen), is het logisch dat beurzen op het hoogste punt staan. In 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000 etc stond de beurs ook op het hoogste punt. De hele aanname bij lange termijn beleggen is nu juist dat iedere hoogste punt zal worden opgevolgd door een nieuw hoogste punt.

Ieder z'n eigen strategie, gevoelens, tactieken, maar ik heb persoonlijk niet het idee dat nu instappen in de S&P 500 een investering is met een laag risico.

Een strategie waarin je 75%-100% aandelen zit is wat mij betreft altijd een hoog risico investering. Niet perse slecht of goed.

Edit: dit geeft het beeld weer dat ik bedoel:

[afbeelding]

En als je dezelfde grafiek tot vandaag neemt, krijg je al weer een ander beeld.

[Torgo]

hv08 schreef op maandag 05 mei 2014 @ 13:12:
https://twitter.com/beursanalist/status/463229623900196864/photo/1

Er gaan meer beleggers naar dividend trackers zo te zien, meestal een teken dat je er zelf weer uit moet stappen

haha... typisch. Ik was zelf ook enthousiast geworden over dividend beleggen en heb net 5K in de high yield dividend variant van Vanguard gestopt

nou ja, als het inzakt koop ik nog wat bij... dat heeft me de vorige keer toen het flink inzakte ook gered alleen het wordt steeds lastiger om bij te kopen naar mate de bestaande investering hoger is.

[indexample]

@torgo dus je hebt dubbele dividendbelasting? (dividendlekkage?) van bedrijf naar vanguard wordt belast, en van vanguard naar jou wordt belast?

[Torgo]

eperon schreef op dinsdag 06 mei 2014 @ 14:51:
@torgo dus je hebt dubbele dividendbelasting? (dividendlekkage?) van bedrijf naar vanguard wordt belast, en van vanguard naar jou wordt belast?

Ja zoiets... kost zo'n 0.6%... erg vervelend maar wat is het alternatief? Meesman? Think? Daar zitten ook haken en ogen aan...

http://econowiser.wordpress.com/2013/11/29/1139/

dus... het is kiezen tussen drie kwaden. En dan ga ik toch maar voor Vanguard, gezien hun reputatie en spreiding en hoop ik dan maar dat dit snel wordt opgelost en tot die tijd sponsor ik de Ierse economy, hoeft die tenminste niet meer bij de ECB aan te kloppen, dat is ook slecht voor de koersen

[Loldor]

De meest optimale manier om in indexfondsen te beleggen is mij ook nog niet duidelijk. Dat maakt dat ik tot nu toe nog niet significant in aandelen ben gestapt. In feite zou het te vergelijken moeten zijn. Ik vind het raar dat er relatief weinig materiaal op internet te vinden is op het gebied van een vergelijking tussen een aantal grote klassen indexfondsen voor de Nederlandse markt. De blog van Econowiser is een voorbeeld, maar ik zou graag meer lezen. Ik begrijp dat het onderwerp in de topic al (meerdere malen) aan bod is gekomen.

[Verwijderd]

Loldor schreef op dinsdag 06 mei 2014 @ 22:35:
De meest optimale manier om in indexfondsen te beleggen is mij ook nog niet duidelijk. Dat maakt dat ik tot nu toe nog niet significant in aandelen ben gestapt. In feite zou het te vergelijken moeten zijn. Ik vind het raar dat er relatief weinig materiaal op internet te vinden is op het gebied van een vergelijking tussen een aantal grote klassen indexfondsen voor de Nederlandse markt. De blog van Econowiser is een voorbeeld, maar ik zou graag meer lezen. Ik begrijp dat het onderwerp in de topic al (meerdere malen) aan bod is gekomen.

Naar mijn mening zijn er een paar zaken van belang bij index fondsen en EFT's
- Onderliggende index (dus welke index wordt gevolgd)
- de TER (total expense ratio)
- de tracking maring (fout afwijking van de index)

De grootste keuze is welke index je wil volgen. Dit kan een bestaande index zijn (AEX), een regio (Wereld index, BRIC) maar ook een specifiek segement (Food & Agriculture, Energy). Daarnaast zijn er nog 100en andere variaties. Dit is denk ik de belangrijkste keuze waarmee je moet beginnen. Hiermee kun je je portofolio indelen naar eigen wens. Heb je geen idee dan is een wereld index vaak de veiligste keuze.

De TER is een % van kosten wat wordt ingehouden elk jaar. Hoe lager de TER hoe beter.

De tracking margin is hoezeer de tracker afwijkt van de index. Dit is belangrijk om in de gaten te houden. In principe is lager beter.

Vervolgens is de vraag welke broker, maar daar is hierboven ook al veel over geschreven.

[Rukapul]

Je vergeet een zeer belangrijke: counter party risk. In context van significante vermogen voor FO kun je counter party risk waaronder ETF aanbieder en broker niet negeren.

[rube]

Exact, noem me paranoide, maar ik gebruik 3 verschillende brokers en heb een aantal vergelijkbare ETF's maar van verschillende aanbieders.

De kans dat er een keer iets misgaat door gebruik te maken van meerdere partijen is iets groter. De gevolgen zullen echter een stuk kleiner zijn. Per saldo een lager risico.

[indexample]

en nog 1, balancing costs.

even cijfers uit mn hoofd, maar:

optie A)
vanguard total world stock (VT), met 0.18% TER. Balancing wordt voor je gedaan.

optie B )
vanguard total (VTI) met 0.05% TER (=alleen US)
vanguard FTSE all world ex-US met 0.15% TER (=alles behalve US)

optie B heeft een gemiddelde TER van 0.1%, terwijl je dezelfde spreiding hebt als bij optie A.

ik ben voor optie B gegaan, maar bedenk me nu dat je dus wel elke zoveel tijd je portfolio moet balancen (duurder aandeel verkopen, goedkoper aandeel bijkopen) en ook iets meer aankoopkosten hebt (want 2 transacties ipv 1).

[Qosmic]

wij komen dit jaar ook boven de vermogensvrijstellingsgrens uit en vraag me af wat nou handig is mbt FO.

Ik dacht er zelf aan om alles boven de 40k af te lossen op mijn aflossingsvrije hypotheek.
Heb een rentepercentage hierop van 4.7% voor nog 4 jaar vast terwijl ik op mijn spaarrekening maximaal 1.7% krijg (sns vrij opneembaar).

Aan de andere kant vind ik het ook prettig om vermogen op te gaan bouwen en richting de 100k te gaan.
We sparen 1700 per maand dus zeg maar 20K per jaar.
Dus binnen 3 jaar moet die eerste 100k haalbaar zijn.
We sparen gewoon vast 1700 per maand op de vrij opneembare spaarrekening, dus geen depositos oid.
Doel is om uiteindelijk eerder te stoppen met werken of minder te gaan werken 3 of 4 dagen ipv fulltime.

Wat zouden jullie doen of adviseren?

[ Voor 11% gewijzigd door Qosmic op 07-05-2014 11:53 ]

[Martinusz]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 11:51:
wij komen dit jaar ook boven de vermogensvrijstellingsgrens uit en vraag me af wat nou handig is mbt FO.

Ik dacht er zelf aan om alles boven de 40k af te lossen op mijn aflossingsvrije hypotheek.
Heb een rentepercentage hierop van 4.7% voor nog 4 jaar vast terwijl ik op mijn spaarrekening maximaal 1.7% krijg (sns vrij opneembaar).

Aan de andere kant vind ik het ook prettig om vermogen op te gaan bouwen en richting de 100k te gaan.
We sparen 1700 per maand dus zeg maar 20K per jaar.
Dus binnen 3 jaar moet die eerste 100k haalbaar zijn.
We sparen gewoon vast 1700 per maand op de vrij opneembare spaarrekening, dus geen depositos oid.
Doel is om uiteindelijk eerder te stoppen met werken of minder te gaan werken 3 of 4 dagen ipv fulltime.

Wat zouden jullie doen of adviseren?

Hoeveel hypotheek heb je nog af te lossen?

[Krisp]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 11:51:
Doel is om uiteindelijk eerder te stoppen met werken of minder te gaan werken 3 of 4 dagen ipv fulltime.

Wat zouden jullie doen of adviseren?

Het maakt nogal een verschil uit of je minder wilt werken, of wilt stoppen met werken. Als je minder moet werken, zul je jouw uitgaven moeten verminderen of je inkomsten anders moeten opvangen. Dat eerste is gemakkelijker te realiseren dan het laatste. Een afgelost huis scheelt een hoop uitgaven, en kan daarvoor een goede strategie zijn.

Als je wilt stoppen met werken, ontkom je er niet aan om alternatieve inkomsten te generen. Je komt dat in sparen en/of beleggen uit, waar veel mensen in dit topic als iets over gezegd hebben. Lees dan het topic door. Het kost wel meer energie en je moet er interesse in hebben.

[Qosmic]

110K.
Maar over 4 jaar loopt mijn rentevastperiode af en zit ik eraan te denken om die 110K aflossingsvrij om te zetten naar annuitair voor de resterende looptijd. (20 jaar)
Dan ben ik in 20 jaar die 110K kwijt en kan ik nu een goede cashpositie opbouwen.

[Outl@w]

Volgens mij maakt het geen verschil of je minder wilt werken of eerder stoppen met werken. Het gaat gewoon om de verhouding inkomsten vs uitgaven.

Gewoon gaan voor het hoogste rendement.Berekening maken met alle variabelen, VRH, hyprenteaftrek, wet hillen, verwachte rendement op investeringen en gewenste flexibiliteit.

Wat is het voordeel van het omzetten naar een annuiteiten hypotheek?


- ps zeer interresant topic, lees al geruime tijd mee.

Zelf nog niet in de situatite om het concreet over FO te hebben.. Belangrijkste punten die me bezig houden.

- partner overtuigen van nut en noodzaak
- een 2e huis (appartement) wat nog verkocht moet worden en een vermoedelijke resttschuld daarop van k€ 35.

[ Voor 29% gewijzigd door Outl@w op 07-05-2014 13:27 ]

[flyingdutchboy]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 12:21:
110K.
Maar over 4 jaar loopt mijn rentevastperiode af en zit ik eraan te denken om die 110K aflossingsvrij om te zetten naar annuitair voor de resterende looptijd. (20 jaar)
Dan ben ik in 20 jaar die 110K kwijt en kan ik nu een goede cashpositie opbouwen.

waarom zou je die aflossingsvrije hypotheek omzetten naar een annuïteiten hypotheek ? (er vanuit gaan dat je HRA hebt). Een aflossingsvrije hypotheek is de mooiste vorm van hypotheek die er is MITS je er verstandig mee omgaat. Je bepaalt zelf wat je aflost per jaar (max 10 - 20%) in plaats van - zoals bij een spaar of annuïteiten hypotheek - in een keurslijf te worden gedwongen.

[Accountant]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 11:51:

Doel is om uiteindelijk eerder te stoppen met werken of minder te gaan werken 3 of 4 dagen ipv fulltime.

Wat zouden jullie doen of adviseren?

Ten eerste wil ik je feliciteren, ik kan je mededelen dat je je eerste doel al hebt behaald! 1-2 dagen vrij nemen met een spaarsaldo van 1700 per maand is haalbaar!
Nu het serieuze antwoord. Ik zou eerst eens berekenen hoeveel ik o.b.v. huidig uitgangspunt nodig zou hebben om mijn doel te bereiken. Hoeveel jaar geef je jezelf om je doel te behalen, dan weet je hoeveel je moet sparen/rendement moet maken om je doel te bereiken. Dan kun je een beslissing nemen of je voor zekerheid of risico kiest. Hypotheek aflossen is zekerheid en geld investeren is risico nemen. Zelf kies ik voor een combinatie van beide. Ik los mijn hypotheek in 30 jaar af en bouw direct vermogen op.

Overigens is een hypotheek van 110K vrij weinig (ik neem aan dat je nog geen aflossing hebt gedaan). Ik neem aan dat het een appartementje is in een dorp/kleine stad? Blijf je hier de rest van je leven wonen of ga je nog eens iets ruimer wonen? Met een dergelijk laag hypotheek bedrag en geen wens meer om te vehruizen zou ik denk ik overwegen de hypotheek lekker in 5 jaar af te lossen en dan pas vermogen op te gaan bouwen.

[Blik1984]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 12:21:
110K.
Maar over 4 jaar loopt mijn rentevastperiode af en zit ik eraan te denken om die 110K aflossingsvrij om te zetten naar annuitair voor de resterende looptijd. (20 jaar)
Dan ben ik in 20 jaar die 110K kwijt en kan ik nu een goede cashpositie opbouwen.

Dat begrijp ik ook niet helemaal, wil je vrijwillig hogere lasten en minder HRA terug? als je in die resterende 20 jaar zelf consequent genoeg bent om ieder jaar 5k af te lossen heb je het ook voor mekaar. Het mooie van aflossingsvrij is dat je flexibel kunt aflossen. Het ene jaar de volle 10% of 20%, en het volgende jaar helemaal niks omdat je toevallig een leuke verre reis wilt maken met je gezin.

[Qosmic]

Excuses voor de onduidelijkheid.
Ik heb totaal een hypotheek van 139K spaar en nu nog 110K aflossingsvrij (in dit aflossingsvrije heb ik al eerder afgelost).
Woning is prima, groot genoeg voor nu en voor de toekomst. Geen intentie om te verhuizen.

Het gaat mij erom dat ik eigenlijk een overschot aan geld heb boven de vermogensvrijstellingsgrens.
Die 139K spaar die los ik gewoon af binnen de looptijd van 30 jaar en die spaar los ik gedeeltelijk zelf af.

Ik vraag me alleen af wat ik nu beter kan doen, die 110K die ik nog heb staan en die blijft staan als ik niet aflos dus inlopen, of wat anders met mn geld gaan doen wat meer rendement oplevert.
Nu sparen we gewoon omdat we niet meer uitgeven dan we doen (en we leven al vrij ruim).

[Accountant]

Outl@w schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 13:23:

Zelf nog niet in de situatite om het concreet over FO te hebben.. Belangrijkste punten die me bezig houden.

- partner overtuigen van nut en noodzaak

Hou ons op de hoogte (zeer belangrijk punt overigens)

[mazzel123]

eperon schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 10:24:
en nog 1, balancing costs.

even cijfers uit mn hoofd, maar:

optie A)
vanguard total world stock (VT), met 0.18% TER. Balancing wordt voor je gedaan.

optie B )
vanguard total (VTI) met 0.05% TER (=alleen US)
vanguard FTSE all world ex-US met 0.15% TER (=alles behalve US)

optie B heeft een gemiddelde TER van 0.1%, terwijl je dezelfde spreiding hebt als bij optie A.

ik ben voor optie B gegaan, maar bedenk me nu dat je dus wel elke zoveel tijd je portfolio moet balancen (duurder aandeel verkopen, goedkoper aandeel bijkopen) en ook iets meer aankoopkosten hebt (want 2 transacties ipv 1).

Volgens mij zijn deze ETFs dollar genomineerd. Hoe ga je om met het valutarisico?

[Maasluip]

flyingdutchboy schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 13:32:
[...]


waarom zou je die aflossingsvrije hypotheek omzetten naar een annuïteiten hypotheek ? (er vanuit gaan dat je HRA hebt). Een aflossingsvrije hypotheek is de mooiste vorm van hypotheek die er is MITS je er verstandig mee omgaat. Je bepaalt zelf wat je aflost per jaar (max 10 - 20%) in plaats van - zoals bij een spaar of annuïteiten hypotheek - in een keurslijf te worden gedwongen.

Het probleem van je hypotheek aflossen is wel dat dit niet aftrekbaar is. Het is dus voordeliger om een hypotheek te hebben waar je een hoge termijnbetaling moet doen. Dan zit je misschien wel vast in een keurslijf, maar je hebt daar wel financieel voordeel van.

[mazzel123]

Ik denk trouwens dat ik in het vervolg bij Meesman ga investeren. Ze hebben hun transactiekosten sinds begin 2014 verlaagt, van 0,5% naar 0,25%.
http://www.meesman.nl/kosten
Binck heeft wel lagere transactiekosten met €6,50 + 0,1%, maar als je daar een Vanguard tracker koopt, heb je wel last van dividendlekkage, waardoor uiteindelijk Meesman weleens goedkoper kan zijn.

[!null]

Maasluip schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:22:
[...]

Het probleem van je hypotheek aflossen is wel dat dit niet aftrekbaar is. Het is dus voordeliger om een hypotheek te hebben waar je een hoge termijnbetaling moet doen. Dan zit je misschien wel vast in een keurslijf, maar je hebt daar wel financieel voordeel van.

De HRA is toch daadwerkelijk alleen over de rente?
Je krijgt geen HRA over dat wat je aflost. Of je dat nou zelf doet bij aflossingsvrij, of dat je dat maandelijks doet met annuitair.

[Maasluip]

Ja, maar rente is alles wat je aan rente betaalt, dus voor een spaar- of annuïteitenhypotheek is dit het volle bedrag, met als einddoel dat de hypotheek is afbetaald.
Bij een aflossingsvrije hypotheek krijg je HRA op de rente die je betaalt, maar aan het eind van de hypotheek staat de originele schuld nog open. Als je tussentijds die aflossingsvrije hypotheek aflost krijg je daar geen HRA op.

Eventjes heel simpel in Excel gerekend met een hypotheek van 200k, een rente van 5% en een looptijd van 30 jaar: Op een spaarhypotheek voor het volledige bedrag betaal je € 1.073,64 bruto per maand aan rente, met 42% aftrek over 30 jaar is dat € 224.176,71. Bij een aflossingsvrije hypotheek betaal je € 833,33 bruto per maand, € 174.000,00 over 30 jaar. En dan moet je nog eens € 200.000,00 betalen om de hypotheek af te lossen.

Er zal ergens een optimum zijn tussen aflossingsvrij en "handmatig" aflossen en een spaarhypotheek, want als je als eerste aflossing 200k doet, dan betaal je natuurlijk minder. Een beetje spelen kom ik uit op rond de 13,5% van de originele waarde.

[Smuggler]

Die snap ik ook niet helemaal?

Je betaald X rente en dat is aftrekbaar. hierin zit geen verschil voor oude aflossingsvrije hypotheken en annuïteiten hypotheken. Ik zou de aflossingsvrije hypotheek houden en zelf daarop gaan aflossen. desnoods neem je een variable rente op deze aflossingsvrije hypotheek zodat je maximale controle hebt over hoeveel je wilt aflossen in een jaar.

Bij annuitair ben je verplicht af te lossen ook als het financieel even tegen zit. bij aflossingsvrij kan je gewoon aflossen wanneer het jouw uit komt.

[Maasluip]

Okee, simpel gezegd: bij een spaarhypotheek die afgelost wordt in de looptijd betaal je € 224.176,71, bij een aflossingsvrije hypotheek die je aan het eind van de looptijd aflost betaal je € 374.000,00.

Wat is voordeliger?
[edit]
Als je elk jaar 10% van de aflossingsvrije hypotheek aflost betaal je nog altijd € 231.900,00.

[ Voor 18% gewijzigd door Maasluip op 07-05-2014 15:52 ]

[Qosmic]

Daarom de vraag kan ik beter die 110K over 4 jaar omzetten naar een annuitaire met een looptijd van 20 jaar?
of nu dus 10% per jaar zelf inlossen op die aflossingsvrije.

Volgens jouw voorbeeld Maassluip is omzetten naar annuitair dus voordeliger...

[Accountant]

Maasluip schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:39:
Eventjes heel simpel in Excel gerekend met een hypotheek van 200k, een rente van 5% en een looptijd van 30 jaar: Op een spaarhypotheek voor het volledige bedrag betaal je € 1.073,64 bruto per maand aan rente, met 42% aftrek over 30 jaar is dat € 224.176,71. Bij een aflossingsvrije hypotheek betaal je € 833,33 bruto per maand, € 174.000,00 over 30 jaar. En dan moet je nog eens € 200.000,00 betalen om de hypotheek af te lossen.

Je berekening is onjuist.

Vergeet niet dat bij die 200K spaarhypotheek nog een inleg op de spaarpolis komt (die 1.073 is incl inleg op de spaarpolis die mag je niet tegen 42% aftrekken). In 30 jaar leg je ongeveer 90K in die uiteindelijk die 200K aflost. Dus de totale hypotheek kosten van aflossing en rente bedragen 310K. Bij je aflossingsvrije hypotheek zijn dit ook ongeveer de bedragen 174.000 bruto is netto ongeveer 100K+de aflossing van 200K is 300K.

Het ontloopt elkaar niet heel veel maximale verschil is 30-40K gemeten over 30 jaar. Hele snelle berekening maar het ontloopt elkaar niet zoveel als jij schetst.

[ Voor 6% gewijzigd door Accountant op 07-05-2014 16:02 ]

[Maasluip]

Accountant schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:56:
[...]

Je berekening is onjuist.

Je hebt gelijk, ik bereken in Excel natuurlijk ook geen spaarhypotheek. Ik gebruik de FV functie.
Ook ben ik geen hypotheekadviseur, dus als je echt advies wil moet je een expert vragen.
Maar goed, uiteindelijk is het dus wel voordeliger om een hogere maandelijkse betaling te doen en je hypotheek daarmee af te lossen.

[Blik1984]

Maasluip schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 16:02:
[...]

Je hebt gelijk, ik bereken in Excel natuurlijk ook geen spaarhypotheek. Ik gebruik de FV functie.
Ook ben ik geen hypotheekadviseur, dus als je echt advies wil moet je een expert vragen.
Maar goed, uiteindelijk is het dus wel voordeliger om een hogere maandelijkse betaling te doen en je hypotheek daarmee af te lossen.

Je geeft alleen geen antwoord op de kwestie die Qosmic aanhaalt, en dat is het oversluiten van je aflossingsvrije hypotheek naar een annuiteitenhypotheek. Dat is namelijk iets héél anders dan een spaarhypotheek. Bij de annuiteitenhypotheek gaan je maandelijkse lasten flink omhoog t.o.v. een aflossingsvrije hypotheek en mis je daarbij ook nog het voordeel van je HRA omdat je rentedeel gedurende de looptijd flink kleiner wordt.

Dus eigenlijk geef je een flink stuk financiële vrijheid op zodat je in een keurslijf gedrukt wordt qua aflossing, terwijl je veel beter die flexibiliteit kunt houden en zou kunnen aflossen op de momenten die het jou uitkomt. Helemaal als je bedenkt dat Qosmic slechts 40% aflossingsvrije hypotheek heeft, de rest wordt al afgelost.

[Blik1984]

Maasluip schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:39:
Ja, maar rente is alles wat je aan rente betaalt, dus voor een spaar- of annuïteitenhypotheek is dit het volle bedrag, met als einddoel dat de hypotheek is afbetaald.

Ik zou nog maar eens goed kijken naar je belastingaangifte als ik jouw was, inleg in een spaarhypotheek danwel annuiteitenhypotheek is zeker weten niet aftrekbaar. Alleen de rente is aftrekbaar

[Accountant]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:56:
Daarom de vraag kan ik beter die 110K over 4 jaar omzetten naar een annuitaire met een looptijd van 20 jaar?
of nu dus 10% per jaar zelf inlossen op die aflossingsvrije.

Volgens jouw voorbeeld Maassluip is omzetten naar annuitair dus voordeliger...

Gewoon zo lekker laten gaan. Je spaardeel dat loopt netjes door en die is later vanzelf weg en je aflossingsvrije deel gewoon in stukjes hakken en ieder jaar aflossen. Daarnaast kun je al lekker wat kapitaal opbouwen. Heb je teveel vermogen, of maakt je vermogen te weinig rendement dan kun je altijd nog ervoor kiezen je aflossingsvrije deel versneld af te lossen.

[Smuggler]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:56:
Daarom de vraag kan ik beter die 110K over 4 jaar omzetten naar een annuitaire met een looptijd van 20 jaar?
of nu dus 10% per jaar zelf inlossen op die aflossingsvrije.

Volgens jouw voorbeeld Maassluip is omzetten naar annuitair dus voordeliger...

Elke keer als je rentevrije periode afloopt kan je onbeperkt aflossen wellicht is het een idee om hier naar te kijken voor meer flexibiliteit .
Als de actuele rente hoger is dan dat je op dit moment betaald dan mag je bij veel banken ook onbeperkt aflossen, maar op dat moment is het op je spaarrekening laten staan een stuk goedkoper.

[Blik1984]

Qosmic schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:56:


Volgens jouw voorbeeld Maassluip is omzetten naar annuitair dus voordeliger...

Gewoon laten staan zoals het nu is, zoals accountant ook zegt. Het mooie van een aflossingsvrije hypotheek is dat je het kunt aflossen wanneer je wilt. En op het moment van renteherziening over 4 jaar heb je zelfs de mogelijkheid om meer dan 10% af te lossen mocht je dat nodig achten.

Voor iemand die kritisch is op zijn schulden is een aflossingsvrije hypotheek het fijnste product wat je kunt hebben

[Qosmic]

ok thanks allemaal.
Ik hou gewoon mijn aflossingsvrije hypotheek. Mag deze maximaal 20% per jaar inlossen. Maar zal zelf dan 10% per jaar inlossen of alles wat ik boven de vermogensvrijstelling uitkom.

Zit ik dus continu met max 40 - 50k op mn spaarrekening, lijkt me ook leuk om over die 100K heen te gaan, maar in het kader van FO levert aflossen het meest op.

[flyingdutchboy]

Maasluip schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 15:50:
Okee, simpel gezegd: bij een spaarhypotheek die afgelost wordt in de looptijd betaal je € 224.176,71, bij een aflossingsvrije hypotheek die je aan het eind van de looptijd aflost betaal je € 374.000,00.

Wat is voordeliger?
[edit]
Als je elk jaar 10% van de aflossingsvrije hypotheek aflost betaal je nog altijd € 231.900,00.

Naast wat accountant zegt dat de berekening niet juist is, speelt er nog meer. Bij een spaarhypotheek blijft de rente die je betaalt hoog gedurende de looptijd. Afsluiten overlijdensrisico verzekering is gewenst om een eventuele partner niet met hoge kosten op te zadelen. (het spaar bedrag was is opgebouwd is leuk, maar kan niet zomaar vrij gemaakt worden). Buiten dat loopt een Spaarhypotheek minstens 20 jaar wil je de fiscale voordelen behouden.
Als je bij een aflossingsvrije hypotheek dusdanig veel hebt afgelost dat de rente kosten makkelijk door de overblijvende partner opgebracht kunnen worden in geval van overlijden... is er geen noodzaak meer voor een Overlijdens risico verzekering .... en kun je eerder FO zijn

[Fimke]

Dan ben ik ook benieuwd wat jullie in onze situatie zouden doen. Huis waar we in wonen, kunnen we de rest van ons leven wel in blijven wonen (evt later overstap naar iets kleiners). Gedeelte spaarhypotheek loopt over 21 jaar af, hier 1x extra in gestort om maandlasten te verlagen. Aflossingsvrijehypotheek is van 80.000 teruggebracht naar 30.000. Bruto hypotheeklasten voor af. vrije hypotheek 1260 per jaar.
Tot nu toe steeds alles boven vermogensvrijstelling afgelost. Twijfel tussen volgende opties:
- Afl. vrije hypotheek aflossen tot 0
- Afl. vrije zo laten en extra bijstorten op spaarthypotheek, en zorgen dat er over 11 jaar voldoende geld is om spaarhypotheek weg te strepen (bij looptijd 20 jaar geen fiscale nadelen, rente loopt dan ook af)
- Hypotheken gewoon zo door laten lopen en beginnen aan extra vermogensopbouw
(Als partner overlijdt blijft afl. vrije hypotheek bestaan, daarom hebben we tot nu toe afgelost op afl. vrije hypotheek)

[ Voor 3% gewijzigd door Fimke op 07-05-2014 21:20 ]

[kabelmannetje]

Ik ben de laatste dagen flink aan het lezen geweest wat te doen met het vermogen dat bij verkoop van mijn huis liquide wordt. Grote toekomstige uitgaven kan ik niet bedenken die ik ga doen. Misschien ooit een mooie BMW motor van 50 jaar oud om op te knappen, maar dat zijn de kosten niet. Zo'n 1000€ per maand schat ik nodig te hebben om voor mijn gevoel comfortabel rond te komen. Op een vermogen dat hopelijk rond 2 ton in euro's. Zelf denk ik dan: ach je hebt het geld toch niet nodig, dus dan kan je het ook wel tegen een maximaal risico in ETFs zetten die in aandelen beleggen. Als ik daarbij jaarlijks een paar duizend extra bijverdien, dan kan ik tegen een paar % onttrekking uit het kapitaal, al redelijk rondkomen.
Maar, pas over 28 jaar krijg ik pensioen. Dat is nog een hele lange periode. Ik zou graag willen dat dit kapitaal dan nog aardig in stand is, omdat ik natuurlijk niet veel pensioen opgebouwd heb. Als ik een serieuze baan moet zoeken omdat het geld op is, zal dat knap onmogelijk worden rond mijn 55ste.
Mijn horizon is dus 30 jaar. Wat vinden een slimme strategie? Ik ga dus niet fulltime ergens werken.

[kabelmannetje]

Fimke schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 21:19:

- Hypotheken gewoon zo door laten lopen en beginnen aan extra vermogensopbouw
(Als partner overlijdt blijft afl. vrije hypotheek bestaan, daarom hebben we tot nu toe afgelost op afl. vrije hypotheek)

Dat laatste. Geld op een bankspaarrekening rendeert nauwelijks en zo te zien heb je én lage laste én een leuke buffer voor noodgevallen. Dus, ik zou met het geld dat je over hebt, maandelijks in een tracker stoppen.

[Black Sparrow]

kabelmannetje schreef op woensdag 07 mei 2014 @ 21:21:
Wat vinden een slimme strategie?

Geen nieuwe/oude BMW motor kopen?

[kabelmannetje]

Black Sparrow schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 08:13:
[...]


Geen nieuwe/oude BMW motor kopen?

Die oude restaureergevalletjes kosten maar een paar duizend euro, gun mij ook eens wat.

[ Voor 5% gewijzigd door kabelmannetje op 08-05-2014 08:29 ]

[Metro2002]

Ik begrijp niet zo goed dat mensen hier nog steeds tégen aflossen zijn van hun hypotheek als je kijkt naar de hypotheekrentes en de spaarrente. Alleen als je je vermogen kan laten renderen tegen ongeveer 5% is het zinvol om niet af te lossen (en dan speel je quitte) .

Elke maand betaal je rente over je hypotheekbedrag, hoe sneller je aflost hoe minder rente je betaald. Dat je een deel daarvan terugkrijgt staat er volledig los van. Als je je hypotheek in 10 jaar ipv 30 jaar aflost scheelt je dat tienduizenden euro's aan rente die je niet hoeft te betalen. Makkelijk verdiend lijkt me.

[Cartman!]

Zo simpel is dat niet volgens mij. Wij hebben een hypotheek van 195K en dachten 10K af te lossen, dat bleek maandelijke netto 25 euro uit te sparen terwijl je die 10K direct "kwijt" bent. Het zou voor ons meer lonen om die 10K in ons deel spaarhypotheek te stoppen omdat we dan ~70e per maand netto minder betalen. Nadeel is dat als we deze niet meer toegestane vorm willen blijven gebruiken als we verhuizen we dat opgebouwde spaardeel niet mogen gebruiken voor onze restschuld. We hebben het advies gekregen het maar zelf op de spaarrekening te laten staan zodat we direct bij onze buffer kunnen wanneer we willen (die buffer is overigens wel een stuk groter dan 10K maar we hebben ook een aardige restschuld als we nu zouden verhuizen).

[Don Quijote]

Metro2002 schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 08:59:
Ik begrijp niet zo goed dat mensen hier nog steeds tégen aflossen zijn van hun hypotheek als je kijkt naar de hypotheekrentes en de spaarrente. Alleen als je je vermogen kan laten renderen tegen ongeveer 5% is het zinvol om niet af te lossen (en dan speel je quitte) .

Elke maand betaal je rente over je hypotheekbedrag, hoe sneller je aflost hoe minder rente je betaald. Dat je een deel daarvan terugkrijgt staat er volledig los van. Als je je hypotheek in 10 jaar ipv 30 jaar aflost scheelt je dat tienduizenden euro's aan rente die je niet hoeft te betalen. Makkelijk verdiend lijkt me.

Maar geld wat je in je huis hebt gestoken kan je er niet meer uit halen. Heel simpel gezegd, met 20k op je bankrekening kan je in het geval van ontslag nog twee jaar je hypotheekbetaling van 800,- voldoen (zeg 200k hypotheek), Wanneer je die 20k hebt afgelost kan je na ontslag nog exact 0 maanden je hypotheek betaling voldoen van 775,- op een hypotheek van 180k. (willekeurige getallen voor het voorbeeld niet relevant). Dat alleen kan al een prima reden zijn om niet je geld in je hypotheek te stoppen. Daarnaast zijn er uiteraard legio mensen die op de lange termijn verwachten een rendement van 5%+ te behalen.

[Metro2002]

Cartman! schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:08:
Zo simpel is dat niet volgens mij. Wij hebben een hypotheek van 195K en dachten 10K af te lossen, dat bleek maandelijke netto 25 euro uit te sparen terwijl je die 10K direct "kwijt" bent. Het zou voor ons meer lonen om die 10K in ons deel spaarhypotheek te stoppen omdat we dan ~70e per maand netto minder betalen. Nadeel is dat als we deze niet meer toegestane vorm willen blijven gebruiken als we verhuizen we dat opgebouwde spaardeel niet mogen gebruiken voor onze restschuld. We hebben het advies gekregen het maar zelf op de spaarrekening te laten staan zodat we direct bij onze buffer kunnen wanneer we willen (die buffer is overigens wel een stuk groter dan 10K maar we hebben ook een aardige restschuld als we nu zouden verhuizen).

Die 25 euro betaal je wel de gehele loopttijd die je nog hebt minder. Als je dus na 1 jaar die 10k erin stopt heb je daar 29 jaar plezier van en levertje 10k dus uiteindelijk 25x12x29 = 8700 euro op.

Had je die 10k op je spaarrekening gezet dan had het je tegen 1,5% rente na 29 jaar opgeleverd: 5399 euro én had je die 8700 euro kwijt geweest.

_{die 25 euro is zeker netto ? Of je betaald wel heel weinig rente.}

[ Voor 4% gewijzigd door Metro2002 op 08-05-2014 09:20 ]

[EnerQi]

Cartman! schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:08:
Zo simpel is dat niet volgens mij. Wij hebben een hypotheek van 195K en dachten 10K af te lossen, dat bleek maandelijke netto 25 euro uit te sparen terwijl je die 10K direct "kwijt" bent. Het zou voor ons meer lonen om die 10K in ons deel spaarhypotheek te stoppen omdat we dan ~70e per maand netto minder betalen. Nadeel is dat als we deze niet meer toegestane vorm willen blijven gebruiken als we verhuizen we dat opgebouwde spaardeel niet mogen gebruiken voor onze restschuld. We hebben het advies gekregen het maar zelf op de spaarrekening te laten staan zodat we direct bij onze buffer kunnen wanneer we willen (die buffer is overigens wel een stuk groter dan 10K maar we hebben ook een aardige restschuld als we nu zouden verhuizen).

Als je al een restschuld hebt, kun je die toch beter inlopen? Die 10K ben je over de looptijd toch kwijt (schuld aflossing ) maar nu 10k extra aflossen betekend wel 25 euro per maand meer sparen.
Stel je restschuld is 30k bij verhuizen. Of je nu die 30k aflost of pas op het moment van verhuizen, aflossen moet je sowieso. Vanwaar het wachten (en nu minder gaan betalen)?

Een buffer zou ik sowieso aanhouden

[Cartman!]

Ravnoss omschrijft het best goed, mijn vrouw is haar baan al kwijt dus we moeten het nu doen op 1 inkomen (WW voorbij, geen bijstand). Ik vind het fijner die buffer te hebben dan dat ik 25e per maand minder betaal en straks helemaal niks te eten kan kopen als er bij mij iets gebeurt.

Plus, we hopen over een paar jaar toch te verhuizen waardoor het plaatje direct anders wordt dan hierboven geschetst wordt.

edit: ik geloof trouwens dat 10K aflossen maar 20euro netto opleverde, nog minder dus.

[ Voor 27% gewijzigd door Cartman! op 08-05-2014 09:22 ]

[Metro2002]

Ravnoss schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:13:
[...]


Maar geld wat je in je huis hebt gestoken kan je er niet meer uit halen. Heel simpel gezegd, met 20k op je bankrekening kan je in het geval van ontslag nog twee jaar je hypotheekbetaling van 800,- voldoen (zeg 200k hypotheek), Wanneer je die 20k hebt afgelost kan je na ontslag nog exact 0 maanden je hypotheek betaling voldoen van 775,- op een hypotheek van 180k. (willekeurige getallen voor het voorbeeld niet relevant). Dat alleen kan al een prima reden zijn om niet je geld in je hypotheek te stoppen. Daarnaast zijn er uiteraard legio mensen die op de lange termijn verwachten een rendement van 5%+ te behalen.

Je moet uiteraard wel een buffer aanhouden. Het mooie is natuurlijk wel dat als je maandlasten flink verlaagd zijn je het ook weer langer uit kan zingen van je WW en spaargeld Je moet het wel een beetje in balans houden.

[EnerQi]

Kijk, door het verlies van je werk (of die van je werderhelft) zou ik per definitie niet aflossen op mijn hypotheek. De buffer is mij dan toch heiliger en veiliger . Zo zijn er altijd argumenten te verzinnen om iets wel of niet te doen. Bij een stabiele situatie (en er vanuit gaan dan het zo blijft), zou aflossen juist helpen.

[NiGeLaToR]

Metro2002 schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:18:
[...]


Je moet uiteraard wel een buffer aanhouden. Het mooie is natuurlijk wel dat als je maandlasten flink verlaagd zijn je het ook weer langer uit kan zingen van je WW en spaargeld Je moet het wel een beetje in balans houden.

Stap 1 van elk plan zou ook moeten zijn:
1. Buffer aanleggen
2. Buffer groot genoeg? Nee? Ga terug naar stap 1!
3. De rest van je plan, zoals (extra) aflossen.


Overigens hypotheek niet kunnen betalen bij een 125% gefinancieerd huis is ook anders qua impact dan een 80% of lager gefinanceerd huis. Bank kijk uiteraard naar risico en rente pauze als je flink onder water staat zal 'm niet snel worden.

[Ortep]

EnerQi schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:15:
[...]


Als je al een restschuld hebt, kun je die toch beter inlopen? Die 10K ben je over de looptijd toch kwijt (schuld aflossing ) maar nu 10k extra aflossen betekend wel 25 euro per maand meer sparen.
Stel je restschuld is 30k bij verhuizen. Of je nu die 30k aflost of pas op het moment van verhuizen, aflossen moet je sowieso. Vanwaar het wachten (en nu minder gaan betalen)?

Een buffer zou ik sowieso aanhouden

Dat was ook mijn werkwijze. Kijken wat ik kon sparen, dat ieder jaar aflossen en het jaar erop de besparing ook aflossen. Dan werkt de samengestelde interest in je voordeel.
Resultaat: Mijn hele huis afgelost in relatief korte tijd en toen ik daarna zonder werk kwam viel mijn besteedbare inkomen nauwelijks terug omdat mijn woonlasten _nul_ waren.

Ik kan nog jaren in dit huis blijven wonen en als ik later, bijvoorbeeld als ik 75 ben zeg het is te groot voor me kan ik het tegen ieder bedrag dat de gek er voor geeft verkopen. En van de opbrengst zeker nog 15 jaar in een luxe appartement gaan wonen. Alles gelijkvloers en met een lift. Tegen de tijd dat het geld op is ben ik 90...als ik dat al haal.

Dit schema gaat mis als je in het begin al zonder werk raakt. Maar dan heb je het voordeel dat je realtief snel een baan vindt. Boven de 45 is dat lastiger en boven de 55 haast onmogelijk

[ Voor 7% gewijzigd door Ortep op 08-05-2014 09:27 ]

[Config]

EnerQi schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:15:
Als je al een restschuld hebt, kun je die toch beter inlopen?

Dan laat je je emoties spreken. De beste volgende stap is degene die je het meest oplevert. Die "restschuld" waar jij naar refereert is nu geen restschuld, maar zou dat kunnen worden bij een directe verhuizing. En zelfs als die restschuld zou worden geconcretiseerd dan heb je alsnog de keuze om deze af te lossen of mee te financieren met het volgende huis.

FO gaat om discipline en dus om het onderdrukken van emoties. FO gaat niet over het implementeren van emotionele principes zoals "je mag nooit een lening aan gaan".

[Cartman!]

Je lening een stuk groter maken dan noodzakelijk lijkt mij enorm zonde, geld lenen kost geld

[Metro2002]

Config schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:31:
[...]

Dan laat je je emoties spreken. De beste volgende stap is degene die je het meest oplevert. Die "restschuld" waar jij naar refereert is nu geen restschuld, maar zou dat kunnen worden bij een directe verhuizing. En zelfs als die restschuld zou worden geconcretiseerd dan heb je alsnog de keuze om deze af te lossen of mee te financieren met het volgende huis.

FO gaat om discipline en dus om het onderdrukken van emoties. FO gaat niet over het implementeren van emotionele principes zoals "je mag nooit een lening aan gaan".

Restschuld of niet, het is en blijft een schuld en schulden kosten geld (rente) dus je moet kijken of die kosten en rentepercentages opwegen tegen je opbrengsten wat je eventueel met je geld had kunnen krijgen als je het ergens anders in geinvesteerd had.

Momenteel is sparen op een spaarrekening vs aflossen een no brainer -> Aflossen.

Heb je een goed lopende investering gedaan die meer oplevert dan je aan rente op je hypotheek betaald -> niet aflossen.

Hou er in je berekeningen rekening mee dat je HRA hebt maar dat je ook vermogensbelasting betaald als je veel spaargeld hebt.

Uiteraard altijd met inachtneming van een gezonde buffer! Dat staat daar verder los van.

[Cartman!]

Ik wil een buffer aanhouden die net onder de grens van vermogensbelasting zit dus denk dat ik ~5K in m'n spaarhypotheek stop zodat ik een paar tientjes per maand minder hoef uit te geven, dat zet dan veel meer zoden aan de dijk dan m'n hypotheek aflossen.

[NiGeLaToR]

Overigens is FO worden een emotie, talloze mensen vinden het prima om niet FO te zijn. Stellen dat je financiele keuzes louter rationeel moet maken om FO te worden is dus een beetje dubbel - FO worden is voor mij juist de emotie die me ertoe zet nu minder geld voorhanden te hebben zodat ik later minder afhankelijk ben

[Metro2002]

NiGeLaToR schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:50:
Overigens is FO worden een emotie, talloze mensen vinden het prima om niet FO te zijn. Stellen dat je financiele keuzes louter rationeel moet maken om FO te worden is dus een beetje dubbel - FO worden is voor mij juist de emotie die me ertoe zet nu minder geld voorhanden te hebben zodat ik later minder afhankelijk ben

Het is zeker ook een bepaald gevoel. Alhoewel ik niet helemaal 100% FO hoef te worden zou het wel fijn zijn als ik ervoor kan kiezen om bv parttime te gaan werken ipv fulltime.

En het minder geld voor handen hebben is ook gewoon een mindset. Als je tevreden bent met wat je hebt, niet al je geluk ophangt aan het kopen van shit en je uitgaven niet linear meestijgen met het stijgen van je inkomen dan ben je IMHO al op de goede weg.

[Config]

Cartman! schreef op donderdag 08 mei 2014 @ 09:41:
Je lening een stuk groter maken dan noodzakelijk lijkt mij enorm zonde, geld lenen kost geld

Een te grote lening aangaan is inderdaad onhandig! Dat was niet mijn punt .

Er werd iets te makkelijk over een aantal zaken gedacht:
* 5% op de beurs is moeilijk --> Neen, 5% (voor inflatie) is prima te doen, gebaseerd op 100 jaar historische data
* Onder water staan = restschuld --> Neen, alleen bij daadwerkelijke verkoop