En waarom zit je in de winter eigenlijk nog in de slaapstand? Je gaat als het goed is op hetzelfde tijdstip naar bed en staat op hetzelfde tijdstip weer op. Je hebt effectief dezelfde hoeveelheid slaap dan in de zomer.
Er zijn veel andere factoren die een uitgerust gevoel in de weg zullen staan. Zo helpt een koude kamer en een warm bed bij de drang om te blijven liggen, maar dat is een kwestie van willen.
Belangrijker is dat door een gebrek aan zonlicht overdag (zonuren, maar ook zonstand) maakt dat het lichaam geen tot verminderd vitamine D aanmaakt, wat een negatieve invloed heeft op de energiehuishouding. Binnenshuis wordt er minder gelucht, waardoor er doorgaans (veel) hogere concentraties bacteriën, virussen en stof zullen zijn, die weer meer van je weerstand vragen. Als je wel vaker buiten bent, kost het je lichaam weer meer energie om zich warm te houden, dankzij de lagere temperatuur, vochtigere lucht in herfst en lente en vaak hardere wind.
Dat zijn factoren die met het aanhouden van zomer- en/of wintertijd niet zullen veranderen, maar die dus wel grote invloed hebben op je slaapbehoefte. Dat het
's ochtends donker is, vind ik persoonlijk een kulreden, dat is gewoon een kwestie van gewenning. Daarbij kun je dat voor een groot deel ondervangen met de juiste verlichting.
Zelf heb ik rolluiken voor alle ramen. Zomer of winter, bij mij is het altijd donker als ik opsta, toch heb ik er vrijwel nooit moeite mee. Ik heb daarbij een wake-up light en dat doet echt wonderen voor het wakker worden. Zoals eerder gesteld, het menselijk lichaam is zeer gevoelig voor licht. Als er licht door de oogleden schemert, zal het lichaam willen ontwaken. Zeker als het is uitgerust. De kleurtemperatuur van dit licht is overigens ook wel van belang. Hoewel de wake-up light maar weinig blauw lijkt te bevatten, heeft die kleur wel een groter effect op het ontwaken (precies ook de reden waarom het advies is om voor het slapen gaan niet op de tv, tablet of mobiel te kijken).
Ik vind dan ook dat daar wat meer bewustzijn moet komen door betere voorlichting. We leven in een wereld van routine en houden helemaal geen rekening meer met de veranderlijke omstandigheden om ons heen en de invloed die dat heeft op het lichaam. Zomer/winter, warm/koud, fit/moe, gezond/ziek, weer of geen weer, we slapen van X tot Y, eten dezelfde maaltijden en werken buiten tot de baas zegt dat het niet meer kan.
Tegelijkertijd leven we ook in een wereld die de technieken/gadgets/hulpmiddelen heeft om bepaalde omstandigheden positief kunnen beïnvloeden, zodat we veel beter met bepaalde routine kunnen omgaan.
Als daar meer aandacht voor is, dan maakt het echt niet meer uit of het 's winters een uur langer donker is of 's zomers een uur eerder licht. Wat je met een vaste tijd dan wel wegneemt is het verstoren van het slaapritme en de negatieve invloed die dat heeft op het lichaam. Er is niets wat een plotseling slaaptekort teniet kan doen (behalve slaap). Cafeïne, medicatie en drugs kunnen slechts de effecten op het lichaam (deels) onderdrukken.
Bovenstaande tekst typte ik liggend in bed in een volledig donkere kamer, zo'n 5 minuten na ontwaken. Om aan te geven dat na voldoende rust het geen probleem
hoeft te zijn om "productief" te zijn.