Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV)

[Delchrys]

Ik wil het systeem zelf gaan aanleggen, denk wel dat ik dat kan.
Maar 4000 euro mag ik denk wel uittrekken voor deze set???
panelen zijn 199 eurie voor 240 WP * 12 = 2388
omvormer zo'n 1000 euro = 3388
frames weet nog niet goed welke ik moet nemen maar 600 euro voor kabels en frame moet wel lukken denk ik vandaar de 4000 euro
Dan nog 600 euro subsidie netto 3400 euro.
Wat kan ik ongeveer verwachten kwa opbrengsten per maans, iemand een idee ongeveer/gemiddeld???

[Verwijderd]

Effe door omnikdesign geslingerd met een omniksol 3.0
dan krijg je dit

[engelbertus]

ik vind dat schatten met die instralingsdiagram maar wat onduidelijk, kun je die in NL nu wel of niet aanhouden?

die diagram zegt toch alleen iets over wat de opbrengst is qua vermogen, en niet wat er uit komt in een jaar.

dus dan geeft de grafiek aan wat de orientatie en de helling doet met het maximaal haalbare op een bepaalde plek op aarde.

hoe kom je dan aan dat "maximaal haalbare" om daar an aan de hand van de grafiek een percentage van te nemen?

en wat is dat in NL?

als ikde grafiek zou lezen als dat een paneel op zuid en helling van 36 graden per Wp 1 Wh per jaar oplevert dan klopt dat denk ik niet? in NL is de instraling toch iets van 850 W op 1 m2 loodrecht op de zon ?

[ Voor 20% gewijzigd door engelbertus op 24-10-2012 11:44 ]

[Verwijderd]

gewoon even door de design software heen halen
je geeft je lokatie op , je omvormer je type panelen, hellingshoek ,orientatie tov het zuiden , kabellengtes DC , kabellengtes ac en drukt op getreport

[engelbertus]

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 11:44:
gewoon even door de design software heen halen
je geeft je lokatie op , je omvormer je type panelen, hellingshoek ,orientatie tov het zuiden , kabellengtes DC , kabellengtes ac en drukt op getreport

dat klopt. maar dat komt niet overeen met de instralingsdiagram, en is totaal niet vergelijkbaar met bijvoorbeeld pvgis, en pvgis is een europees onderzoek geweest... of zoiets. dus ik snap dan niet dat er zulke grote verschillen zijn.

[Verwijderd]

ik kijk niet naar het instralingsdiagram, maar ga uit van de berekeningen van de designsoftware
daarnaast het ene jaar is het andere jaar niet qua zonuren / bewolking dus daar zit ook je afwijking in.

men gaat standaart uit van 0,9 keer de WP waarde , in mijn geval ivm locatie / hoekopstelling ben ik uitgekomen op 0,85 keer WP
vanuit die waarde ben ik dan ook gaan rekenen
4320WP *0,85 is 3672 kwh per jaar verwachte opbbrenst
blijkt het over een jaar slechts 3600 te zijn dan is dat gewoon aceptabel ivm calculatie factoren plus weersomstandigheden.

blijkt het nu 3900 kwh te zijn dan is dat alleen maar extra meegevallen

in 2009 bijv had je een hele regenachtige maand juli en augustus, dat kan zomaar 200 kwh schelen op je jaar opbrengst.

dus pin je niet teveel vast op "verwachte opbrengst "

bespaart het geld ==> JA
beter voor mileu ==> JA
investering rendabel ==> JA gem 8% op een looptijd van 25jr

en of het nu 0,9 keer WP of 0,88 keer WP blijtk te zijn ach ja

[pielle007]

pielle007 schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 09:44:
[...]


Mijn situatie is op het moment, Ferrarismeter 2 telwerken (hoog / laag tarief)
Nav deze discussie heb ik ook gemaild met Essent en heb zojuist antwoordt gekregen, zij stellen dat ik betaal voor het laag tarief en een vergoeding krijg uitbetaald voor het hoog tarief wanneer de meterstand op het hoge tarief lager uitvalt tov het jaar ervoor, er wordt niet gesproken over de hoogte van de vergoeding, dus ik heb de vraag gesteld of dit het leveringstarief inclusief energiebelasting en BTW is.... in afwachting hiervan.

Ben net 2x gebeld door Essent, 1e x zei men alleen kale tarief wordt uitgekeerd, wanneer de ferrarismeter een lagere stand heeft tov het jaar ervoor op het telwerk.
2min later wordt ik teruggebeld, "excuses u krijgt WEL een volledige vergoeding: leveringstarief inclusief energiebelasting en BTW."

Dit is zojuist tevens per mail bevestigd

[Verwijderd]

Ik heb een dak op het zuiden en wil er 10 250 wp panelen opleggen, de installatie wil ik laten doen, alleeen moet er een extra aansluitpunt in de meterkast worden gemaakt, Hoe kan ik dat het beste laten doen door een bevriende electricien? Enkele groepenkast met automaat en moet er ook een aardlekschakelaar op, met welke sterkte? Hoofdzekering is 25 Amp. Wat is bij de vaklui een goed zonnepaneel en is er ook een goed installatiebedrijf bekend.
Vandaag mijn metergegevens naar Nuon, deze raad mij aan van 187 euro naar 225 E te gaan.
Er is niets veranderd kwa stroom en gas 4400 kwh tot op dubbelmeter en 2200 kuub gas. Hebben wel de slimme meter gekregen, zou deze slim voor Nuon zijn? Ik hoop iets te horen,

[internet4me]

Het is niet verstandig om je email adres hier te plaatsen.

Zo 2200 kuub gas....

[Verwijderd]

Enkele groepenkast met automaat en moet er ook een aardlekschakelaar op, met welke sterkte? Hoofdzekering is 25 Amp.

max sterkte is 16 Amp

invoeden op Aparte groep het liefst met eigen aardlek

Wat is bij de vaklui een goed zonnepaneel en is er ook een goed installatiebedrijf bekend.

de meeste leveranciers hebben uitstekende kontakten met installateurs hiervoor

mbt een goed merk , keuze genoeg,
uiteindelijk tussen merk x of merk y is verwaarloosbaar qua opbrengst , er zijn teveel factoren zoals weer etc om te kunnen zeggen dit paneel presteert significant beter dan dat paneel

[Verwijderd]

daaan schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 10:31:
Ik heb een substantieel deel van dit topic doorgelezen en veel is nog abracadabra. Ik hoop dat iemand me een beetje op weg kan helpen.
...
Is er ergens een bron van actuele informatie of in ieder geval iets dat me op weg kan helpen? Dit topic is inmiddels zo groot geworden dan alles lezen niet echt zin heeft.

De website van zonnne energie wageningen vond ik duidelijke informatie geven:
http://www.zonne-energie-wageningen.nl/zonne-energie/faqs-3

Hieronder het 11 stappenplan dat wij gebruikt hebben:

1. Vraag jezelf af wat je jaarverbruik aan stroom is? Meer produceren dan jezelf verbruikt is financieel niet gunstig.
2. Wil je alleen stroom opwekken of ook warmwater voor bad/douche ?
3. Zonnepanelen worden uitgedrukt in Wattpiek, het maximale vermogen dat een paneel op een moment kan produceren. 1 kWattpiek aan panelen leveren per jaar +- 850 kWh aan stroom.
   Verbruik je 3000 kWh aan stroom per jaar dan kan je dus uitrekenen dat je 3550 Wattpiek aan panelen moet plaatsen om je verbruik te dekken. (Meer/minder mag natuurlijk ook, maar beide is financieel niet gunstig) Voor 3500 Wattpiek aan panelen heb je ongeveer 14 panelen nodig van 240 Wattpiek (1.6m x 1m)
   of 18 panelen van 195 Wattpiek (1.6m x 0.8m) Dus zo'n 22m2 dakoppervlak.
4. Voor installatie van een zonnepaneel heb je het volgende nodig:
   -Beugels worden aan je panlatten vastgemaakt.
   -Hierop worden aluminium rails bevestigt.
   -Hierop worden de panelen bevestigt
   -Gelijkstroom leiding van de zonnepanelen naar de omvormer.
   -Omvormer
   -Wisselstroom leiding van de omvormer naar de meterkast
   -Extra schakelaar + zekering in de meterkast
   -Eventueel een paar reservedakpannen.
   -Zon (Liefst zonder schaduw)
5. Wil je blauwe zonnepanelen (polykristal) of zwarte (mono-kristal of dunne-film). En in welke kleur wil je de aluminium rand, zwart of aluminiumkleurig of randloos ?
6. Is je electriciteitsmeter geschikt voor teruglevering ? Zo niet, laat dan de meter vervangen.
7. Kun je schaduw wegwerken ? B.v. badkamerpijpe vervangen door een andere dakdoorvoer, die je onder je panelen kan wegwerken ? Of boom in je eigen tuin een kopje kleiner maken ?
8. Kan/wil je het zelf installeren of wil je het laten doen ?
9. Zoek een betrouwbare leverancier. Als je in Limburg woont, dan kan ik de installateur die het bij ons geinstalleerd heeft aanbevelen.
10. Vraag subsidie aan (Landelijk of provinciaal of gemeente)
11. Geniet van een Limburg biertje gekoeld met je eigen stroom.

[PvPower]

@CompuAddict,

Hoe breedt en hoe lang is je dak?
Als je dat weet kan je uit gaan zoeken hoeveel panelen er op je dak passen.
Hoe de de onderlinge afstand tussen de rijen panelen word bepaald is hier een aantal keren voorbij gekomen.
De meeste leveranciers/installateurs van zonnepanelen en toebehoren hebben meestal contact met een installatie bedrijf om de meeterkast aan te laten passen dit kunnen ze dus mee nemen in de totaal prijs.

Verder staan er in de post van Sofsaf alleen maar verstandige dingen, lees deze punten goed door.
Sommige fabrikanten van omvormers raden een aardlek van 100mA aan, maar dan moet je omvormer vast zijn aangesloten.
De mijn zit op een alamat van 30mA en dat gaat goed.

[S.Death]

PvPower schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 15:13:
@CompuAddict,

Hoe breedt en hoe lang is je dak?
Als je dat weet kan je uit gaan zoeken hoeveel panelen er op je dak passen.
Hoe de de onderlinge afstand tussen de rijen panelen word bepaald is hier een aantal keren voorbij gekomen.
De meeste leveranciers/installateurs van zonnepanelen en toebehoren hebben meestal contact met een installatie bedrijf om de meeterkast aan te laten passen dit kunnen ze dus mee nemen in de totaal prijs.

Verder staan er in de post van Sofsaf alleen maar verstandige dingen, lees deze punten goed door.
Sommige fabrikanten van omvormers raden een aardlek van 100mA aan, maar dan moet je omvormer vast zijn aangesloten.
De mijn zit op een alamat van 30mA en dat gaat goed.

Sterker nog bij rechtstreeks aansluiten van de omvormer op de eindgroep, dus geen WCD ertussen, is helemaal geen aardlek vereist. Als de omvormer fabrikant het aanraad zou ik het echter wel doen ivm garantie claim, maar het is niet verplicht.

[Appie Heijn]

Zit even met een vraagje. Ik ben voornemens om dit weekend de AC kant aan te leggen naar de garage waar de SB4000-TL21 komt te hangen. Deze zal futureproof op een 25A automaat komen en de bekabeling zal ongeveer 15-20 meter 3 x 4 kwadraat kabel zijn. Het gaat om een ymvkas kabel oftwel met aardescherm.

Nou roept een kennis van mij dat kun je ook wel met 2 aderige kabel af. Je hebt ja een aardescherm.

Iemand die mij kan vertellen of hij gelijk heeft?

[PvPower]

@Appie Heijn, je kennis heeft gelijk in een Ymvkas kabel zit een koperen litze net binnen het stalen scherm dat rond de kabel zit.
Deze litze word gebruikt als aarde.

Edit: kijk hier maar eens:

http://www.installatie-ka...=page&group_id=32&lang=NL

[ Voor 28% gewijzigd door PvPower op 24-10-2012 15:37 ]

[BamSlam_]

PvPower schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 15:13:
Sommige fabrikanten van omvormers raden een aardlek van 100mA aan, maar dan moet je omvormer vast zijn aangesloten.
De mijn zit op een alamat van 30mA en dat gaat goed.

Mijn duit in het zakje:
Mijn Omniksol 2.0K-TL is aangesloten op een aardlekschakelaar van 30mA die 4 groepen beveiligt. Dat gaat nu een kleine maand goed, de aardlekschakelaar is er nog nooit uitgeklapt.

[Monstarr076]

Even mijn eerste berichtje als (voormalig) lurker

Ik kwam een artikel tegen over het gevaar van zonnepanelen bij bluswerkzaamheden. Vragen hierover schieten ook vaak door mijn hoofd. Het AC gedeelte is nml. dmv de hoofdschakelaar uit te schakelen, echter de DC kant niet en staat bij brandschade bloot aan het bluswater.
Hoe kijken jullie hier tegen aan?

Hier de link:
http://www.cobouw.nl/nieu...elen-gevaarlijk-bij-brand

[SpeksteenWP]

@Schinnen-groen
Dank voor het plaatsen van deze mail dat schept duidelijkheid

[Domba]

Schinnen-groen schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 10:42:

Dit geeft toch een stuk meer duidelijkheid, denk ik.

Wordt er nog niet duidelijker op dit is het antwoord per E-mail wat ik vandaag heb ontvangen een half uur voor schinnen-groen zijn E-mail poste van GC op het forum
Mijn situatie is ferrarismeter met 2 telwerken en verwacht verbruik hoog -1600 kWh en laag 2000kWh
Ongeachte de overeenkomst vorm vindt er geen verrekening plaats van hoog met laag volgens deze E-mail,zoals ik die lees.
Ik heb nog enkele dagen om mijn switch ongedaan te maken

Geachte heer/mevrouw xxxxx,

Naar aanleiding van uw e-mail van 19 oktober jl. kan ik u het volgende meedelen.

Het is mogelijk om de dubbele tarieven aan te passen naar het enkeltarief, het verbruik van beide telwerken wordt dan afgerekend tegen het enkeltarief. Echter is dan het verbruik van de telwerken wel op het zelfde telwerk verrekend moet worden. Het is dus niet mogelijk om een deel van het verbruik/teruglevering over te hevelen naar het andere telwerk, wat u suggereert. Dit kan helaas niet.
Op het moment dat u meer gaat opwekken dan verbruiken, dan raden wij klanten aan om een digitale meter te laten plaatsen, waarbij het verbruik en teruglevering apart van elkaar geregistreerd worden.

Voor onze contracten geldt een grens van een jaarlijks verbruik van 10.000 kWh en 5.000 m3. Indien u meer verbruikt in het jaar, dan wordt het verbruik niet afgerekend tegen de tarieven van het jaarcontract, maar wordt het gehele verbruik afgerekend tegen het variabele tarief. Dit was pas bekeken bij het maken van de jaarnota, dus naar uw werkelijke verbruik en niet naar het historisch jaarverbruik wat wij bij uw aanmelding ontvangen.

Wij hopen u hiermee voldoende geinformeerd te hebben.

Met vriendelijke groet,

xxxxxx - Greenchoice

[engelbertus]

gebrekkige zinnen hoor. en je kunt misschien het verbruik niet overhevelen, maar ik meende dat je bij GC gewoon kon vragen om op de werkelijke standen te worden afgerekend. dus dat -lijkt- dan geen probleem. ze adviseren slecht een digitale meter te nemen, ze verplichten het niet.
ze zijn natuurlijk ook gewoon gehouden aan het verrekenen zoals dat door de overheid is opgelegd.

ze vinden blijkbaar een digitale meter "makkelijker, of in ieder geval wenselijk, om wat voor reden dan ook.

[revolution-nl]

mkleinman schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 10:44:
Subsidievraagje:

Gesteld ik zou nu mijn westdak leeghalen en daar 1200Wp voor terug leggen ( 6x 200Wp ) .Hoeveel subsidie zou ik krijgen?

* mkleinman hoopt niet dat hij nu een hele domme vraag stelt.

Ik kreeg voor mijn 1200wp set 297 euro subsidie over een totaalbedrag van 1980 euro.
1,40,- per WP na subsidie

[PClop]

mkleinman schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 10:44:
Subsidievraagje:

Gesteld ik zou nu mijn westdak leeghalen en daar 1200Wp voor terug leggen ( 6x 200Wp ) .Hoeveel subsidie zou ik krijgen?

* mkleinman hoopt niet dat hij nu een hele domme vraag stelt.

Ik zou me dat niet afvragen maar per omgaande realiseren bij de duurste aanbieder
dan krijg je de max sub. terug, doe het maar snel want de pot is bijna leeg
en een nieuwe pot met geld komt er zo snel niet weer

Enkel niet vragen is dom,

[databeestje]

Een week geleden bij AgentSchapNL de wijziging doorgegeven maar nog geen respons op de email van meer dan 5 werkdagen geleden. Wat is de normale doorlooptijd van email naar AgentSchapNL, behalve "variabel"

[Lardman]

Monstarr076 schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 17:05:
Even mijn eerste berichtje als (voormalig) lurker

Ik kwam een artikel tegen over het gevaar van zonnepanelen bij bluswerkzaamheden. Vragen hierover schieten ook vaak door mijn hoofd. Het AC gedeelte is nml. dmv de hoofdschakelaar uit te schakelen, echter de DC kant niet en staat bij brandschade bloot aan het bluswater.
Hoe kijken jullie hier tegen aan?

Hier de link:
http://www.cobouw.nl/nieu...elen-gevaarlijk-bij-brand

zie nummer 16
http://www.zonnepanelen.w...broodjes-aap-zonnepanelen

[WoudseHoeve]

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 06:55:
de kostal 4.2 heeft de volgende specs
Min. MPP voltage in single-tracker operation UMPPmin 500 V
Min. MPP voltage in two-tracker or parallel operation UMPPmin 360 V


bij bijv 2 mpp trackers van ieder 10 panelen zit je onder die 360 v.
single tracker kom je op ligt je min V zeer hoog tov je totaal V waarde
ik zeg NIET doen
Neem nu de omniksol 50 TL
en dit is niet omdat ik die zelf heb maar gewoon omdat deze over het algemeen een lagere startspanning heeft
max DC 5000 w
2 mpp trackers
mpp voltage range 120-500 v ==> je kan dus 2 sets van 10 panelen aansluiten
prijs ongeveer 1250 euro
de kostal 4.2 kost ongeveer 1380 euro
of moet je perse 3 fasen invoeden ??

De Piko moet op drie fase. Daar ligt ook het voordeel, je kan met 3x 16A af. Als je een 5kW 1 fase omvormer hebt moet je al naar een 20 of 25 A zekering, dat kan lastig zin als je maar 3x25A hoofdzekering hebt. Bij een 1x35 of 1x40 A is de 1 fase een optie.

De Piko heeft een max spanning van 950V, je kan dus ergoed de 20 panelen in serie zetten. ( Een vriend van mij heeft 22 x250Wp op 1 string op een Piko 5.5 gezet) Door de hoge spanning zal het rendement hoger zijn.
Als je deze info in het Piko plan xls zet zie je dat duidelijk.
De startspanning is niet zo belangrijk, De tijd met een lagere spanning bevat zeer weinig energie en duurt niet lang.

Ook heeft de piko een simpele Ethernet aansluiting (Wel een kabel hebben) met logging naar Suntrol, of met bijgeleverde software naar een locale data file met CSV export mogelijkheden.
De Omnik heeft ook zoiets met WiFi, als de afstand niet te groot is.

[databeestje]

Lardman schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:24:
[...]


zie nummer 16
http://www.zonnepanelen.w...broodjes-aap-zonnepanelen

Broodje aap nummer 18 moet aangepast worden. Dit is tegenwoordig onder de 2 euro! Soms zelfs met installatie.

[Rol-Co]

databeestje schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:23:
Een week geleden bij AgentSchapNL de wijziging doorgegeven maar nog geen respons op de email van meer dan 5 werkdagen geleden. Wat is de normale doorlooptijd van email naar AgentSchapNL, behalve "variabel"

laatste mail was 30-8 en nog niks gehoord, dit zegt agentschap de laatste keer.


Het is namelijk zo dat u na 9 maanden nog een vasstellingsbrief krijgt waar dan deze wijziging wordt doorgevoerd.
We zouden dan graag de wijziging op factuur ontvangen van u
Hopende u voldoende ingelicht te hebben

[Verwijderd]

@woudsehoeve
de wifikit van omniksol hangt in de schuur bij de omvormer,
hemelsbreed is de afstand 20m maar wel door 2 gebouwen heen
de omniksol 4.0 en 5.0 zijn 1 fase pas vanaf de 13.0 is het 3fase

[PClop]

" Let op:
Er komen hier vrij vaak "aansluitvragen" voorbij, soms om de paar weken dezelfde.
Het lijkt mij wijs om eea in een apart topic onder te brengen, als een soort FAQ.
Wie wil er een stukje schrijven over zekeringen, meterkasten, selectiviteit en draaddiameters?
Dm naar teacher graag... "

Om hier maar eens via een open DM/PM op te reageren :

Ondergetekende heeft na het ZORGVULDIG doorlezen van tig gebruiksaanwijzingen,
installatiehandleidingen al vernomen dat alle, maar dan ook wel ALLE antwoorden op vragen M.B.T.
het aansluiten van een wisselrichter cq, zonnepanelenstroomomvormer al DUIDELIJK
zijn dan wel, al worden beantwoord.
En het dus alszodanig geen zin heeft om daar een aparte topic over te openen.

( als men dus de gebruiksaanwijzingen al niet leest.............. heeft dat ook geen enkele zin )

Ondergetekend,

PClop ( hij die gebruiksaanwijzingen leest ) ( en begrijpt )

[databeestje]

PClop schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:42:
" Let op:
Er komen hier vrij vaak "aansluitvragen" voorbij, soms om de paar weken dezelfde.
Het lijkt mij wijs om eea in een apart topic onder te brengen, als een soort FAQ.
Wie wil er een stukje schrijven over zekeringen, meterkasten, selectiviteit en draaddiameters?
Dm naar teacher graag... "

Om hier maar eens via een open DM/PM op te reageren :

Ondergetekende heeft na het ZORGVULDIG doorlezen van tig gebruiksaanwijzingen,
installatiehandleidingen al vernomen dat alle, maar dan ook wel ALLE antwoorden op vragen M.B.T.
het aansluiten van een wisselrichter cq, zonnepanelenstroomomvormer al DUIDELIJK
zijn dan wel, al worden beantwoord.
En het dus alszodanig geen zin heeft om daar een aparte topic over te openen.

( als men dus de gebruiksaanwijzingen al niet leest.............. heeft dat ook geen enkele zin )

Ondergetekend,

PClop ( hij die gebruiksaanwijzingen leest ) ( en begrijpt )

Wellicht beter de samenvatting in de TS te verwerken? Misschien een PV deel due?

[Verwijderd]

heb vanmorgen al een stukje naar teacher gemailed maar nog geen response gehad

[WoudseHoeve]

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:39:
@woudsehoeve
de wifikit van omniksol hangt in de schuur bij de omvormer,
hemelsbreed is de afstand 20m maar wel door 2 gebouwen heen
de omniksol 4.0 en 5.0 zijn 1 fase pas vanaf de 13.0 is het 3fase

Precies voor die 1 fase 4.0 en 5.0 omniksol moet je dus een dikke hoofdzekering hebben. En als je een 3 fase aansluiting hebt, zal je die niet hebben want boven de 3x25A is dat erg duur aan vastrecht. (Iets van 160 euro p/m meer)

Zelf heb ik 3x25A dus kan ik er goed een Piko 10.1 (met 12kWp) afgezekerd op 3x16A aansluiten. Alles gaat dan goed.

[Verwijderd]

heb hier 35 amp hoofdzekering dus max 20 amp op de pv groep is toegestaan
met 3 fase word het idd anders
hoofdzekering 25 is max 16 amp groepenkast

[klump4u]

PClop schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:42:
" Let op:
Er komen hier vrij vaak "aansluitvragen" voorbij, soms om de paar weken dezelfde.
Het lijkt mij wijs om eea in een apart topic onder te brengen, als een soort FAQ.
Wie wil er een stukje schrijven over zekeringen, meterkasten, selectiviteit en draaddiameters?
Dm naar teacher graag... "

Om hier maar eens via een open DM/PM op te reageren :

Ondergetekende heeft na het ZORGVULDIG doorlezen van tig gebruiksaanwijzingen,
installatiehandleidingen al vernomen dat alle, maar dan ook wel ALLE antwoorden op vragen M.B.T.
het aansluiten van een wisselrichter cq, zonnepanelenstroomomvormer al DUIDELIJK
zijn dan wel, al worden beantwoord.
En het dus alszodanig geen zin heeft om daar een aparte topic over te openen.

( als men dus de gebruiksaanwijzingen al niet leest.............. heeft dat ook geen enkele zin )

Ondergetekend,

PClop ( hij die gebruiksaanwijzingen leest ) ( en begrijpt )

Moeten ze eerst de zoekfunctie hier verbeteren, ik kan niet meer in een specifiek forum zoeken.
Of ik vind die functie niet meer

[ Voor 8% gewijzigd door klump4u op 24-10-2012 18:54 ]

[Verwijderd]

heb de afgelopen periode verschillende datasheets van omvormers bekeken hierbij viel mij op dat alleen bij omniksol het eigen operationele verbruik is genoemd . bij de omnik 3 45 watt en de omnik 4 en 5 is dit 50 watt

bij de andere omvormers zie je wel staan wat het standby vebruik is maar niet wat het operationele vebruik
iemand wel deze gegevens , gewoon ter vergelijk

[Rol-Co]

http://www.photon.info/upload/Inverter_TestInfo_EN_971.pdf

wat inverters op de testbank.

[Verwijderd]

Hoe staat het met de opbrengsten voor oktober t,o,v, eerdere jaren?
Ik heb zelf nog geen referentie's, is 2012 tot nu toe een gemiddeld zonnejaar?

[Monstarr076]

Lardman schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:24:
[...]


zie nummer 16
http://www.zonnepanelen.w...broodjes-aap-zonnepanelen

Bedankt, maar daar staat niks in wat mijn vragen beantwoord? Het lacht alleen kritische mensen weg met argumenten als de kans dat je op een hark gaat staan is groter...en dat brand overdag niet plaatsvindt...wat natuurlijk onzin is.

Feit is dat er een elektriciteitsbron op het dak ligt van enkele honderden volts die niet wordt afgeschakelt als de hoofdschakelaar omgaat. Of mis ik iets? Schade aan de rubbermantel van de dc kabel bij brand is toch vrij aannemelijk en water sluit deze heel mooi kort.

Maar nogmaals, mis ik iets? Zonnepanelen kun je probleemloos kortsluiten, maar kun je dat ook doen met het gehele systeem?

[databeestje]

Ik heb in het forum Devschuur in het bestaande "zoeken in topics" dit nogmaals aanhangig gemaakt dat we in dit topic de zoekfunctionaliteit bijzonder missen. Zeker met een topic van meer als 700 pagina's

Misschien dat 1 van de modders hier ook nog even bij de juiste mensen het onder het licht kan brengen.

Probeer het in dit topic ajb ontopic te houden. Er zijn andere fora en plaatsen waar je met feedback terecht kan. Antwoord op je vraag vind je overigens hier: plan: Tweakers 7: de puntjes op de i

[ Voor 31% gewijzigd door Rukapul op 24-10-2012 20:46 ]

[Dre]

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:47:
heb hier 35 amp hoofdzekering dus max 20 amp op de pv groep is toegestaan
met 3 fase word het idd anders
hoofdzekering 25 is max 16 amp groepenkast

Interesting, ik heb dit volgens mij al eens eerder gelezen. Volgens mij was dat in dit topic. Heb je een bron van deze kennis waarom ik geen 63 Ampère PV groep mag aansluiten op een 35 Ampère hoofdzekering? (ja de waarden staan op de juiste plek)

[zonnefreak]

Monstarr076 schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 19:54:
[...]


Bedankt, maar daar staat niks in wat mijn vragen beantwoord? Het lacht alleen kritische mensen weg met argumenten als de kans dat je op een hark gaat staan is groter...en dat brand overdag niet plaatsvindt...wat natuurlijk onzin is.

Feit is dat er een elektriciteitsbron op het dak ligt van enkele honderden volts die niet wordt afgeschakelt als de hoofdschakelaar omgaat. Of mis ik iets? Schade aan de rubbermantel van de dc kabel bij brand is toch vrij aannemelijk en water sluit deze heel mooi kort.

Maar nogmaals, mis ik iets? Zonnepanelen kun je probleemloos kortsluiten, maar kun je dat ook doen met het gehele systeem?

Ik geloof niet dat het een probleem zal zijn dat de brandweer met een hogedruk spuit uberhaubt iets van een spanning zal kunnen meten met blussen. Water is ten eerste maar een belaberde geleider laat staan als het met een hoge druk uit een slang gespoten wordt.

Ten tweede de uiteinde's van een zonnepanelen string zijn niet aan 1 kant met de aarde verbonden zodat er vanaf de grond gezien nooit een lekstroom kan gaan ontstaan.

Ik denk eerder dat de brandweer banger zal zijn voor illegale wiet kwekerijen en de daarbij levensgevaarlijke aftak methode's van de stroom.
Daar valt dus echt niets meer uit te schakelen.

[Verwijderd]

Feit is dat er een elektriciteitsbron op het dak ligt van enkele honderden volts die niet wordt afgeschakelt als de hoofdschakelaar omgaat. Of mis ik iets? Schade aan de rubbermantel van de dc kabel bij brand is toch vrij aannemelijk en water sluit deze heel mooi kort.

ik wil er geen lange discussie van maken of het broodje aap wel/niet terecht is
maar stel nu eens je woonhuis staat in brand en er liggen panelen op het dak.
zolang de brand in de woonkamer is of in de slaapkamer hoeft men niet op het dak te zijn ook niet met water om te blussen.
kortom er gebeurt helemaal niets met die panelen.

pas als er een uitslaande brand is door het dak heen word er eventueel op het dak water gespoten
de vlammen en rookontwikkeling in dat geval ontnemen het overige licht en daarmee de werking ( lees spanning ) op de panelen
tevens word er geblust vanaf een ladderwagen en hebben de brandblusmanentjes rubberen laarzen aan

het zelfde discussie zou je anders kunnen voeren bij brand in de meterkast , dan is onder de hoofdzekering de stroom ook niet afgesloten dus.....

hoop dat je nu gerustgesteld bent


mbt aansluitingen
zie hieronder
http://www.westlandsolar.nl/faq-page#n10804

[ Voor 3% gewijzigd door Verwijderd op 24-10-2012 20:12 ]

[Schinnen-groen]

Ok, maar stel dat zo'n brandweerman in al die rookontwikkeling zijn schijnwerper op de panelen richt..

[databeestje]

Schinnen-groen schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 20:21:
Ok, maar stel dat zo'n brandweerman in al die rookontwikkeling zijn schijnwerper op de panelen richt..

Die heeft zonnigtype al degelijk ontkracht, net als maan schijn.

Kort gezegd kracht van schijnwerper != kracht van zon

[drielp]

Schinnen-groen schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 20:21:
Ok, maar stel dat zo'n brandweerman in al die rookontwikkeling zijn schijnwerper op de panelen richt..

Ja,dan heeft tie een probleem. O nee, rubber laarzen. Eigenlijk een non item. Kwam een paar weken/maanden ook al voorbij. Brand=rook=geen probleem

Vandaag verder aan de verslaving gewerkt. De dakhaken en rails op mijn dak gemonteerd, hoek 40 graden en scherpe pannen. Bevestigingrails op maat gezaagd, met de hand, ook scherpe randjes. Ook niet veel ruimte om de ladder te plaatsen en dit allemaal zonder hulp. De spierpijn treedt nu al in.
Dit is de manier om van je verslaving af te komen, want totaal nutteloos om je systeem uit te breiden met dit weer....

Vrijdag de 3 stuks 185 Wp (sbrsun bedankt!) op de rails plaatsen en dan voorlopig niets meer.

Een buurtbewoner kwam nog even langs om te vragen of de panelen bevielen, die is dus nu ook om, een medeverslaafde in de straat. Swapevent zit ook in de buurt en die is ook niet te stoppen. Het lijkt een epidemie te worden.
Ab Osterhaus komt er maar in...

De leveranciers weten volgens mij zelf niet meer hoe het zit met het salderen op een ferrasis met twee telwerken. Vorige week een mail gestuurd, nog geen antwoord. Zodra deze binnen is zal ik 'em posten. Nog meer verwarring kan er wel bij, toch?

[Schinnen-groen]

Strak plan drielp.

Wat betreft die inspanningen en de spierpijn: een junk gaat ver voor zijn shot

Goed bezig daar bij jullie

[engelbertus]

ik ben voor mijn vader wat aan het kijken naar e combinatie van de 20 shinetime solar xtm 6 60 250+5% Wp panelen en de samil power Solarriver omvormers. bij de solarriver kom ik uit op 3167 kWh per jaar, met een dakhelling van 50 graden, op 89 graden west.

Als ik de paneen combineer met een sma omvermer kom ik op 3427 kWh per jaar.

waar is dit verschil aan te wijten. volgens samil is de maximaal 97% efficient, en de sma is hetzelfde.

komt het verschil doordat ze met verschillende instraling rekenen, of komt dit door andere verschillen.
toch wil ik nog eens terugkomen op PVGIS. Daar wordt namelijk aangegeven dat de jaaropbrengst 4400 wordt bij 5000 Wp panelen op dezelfde orientatie.
het is een verschil van gemiddel 1100 WP met wat de omvormerrekenprogrammas aangeven, dat is niet een klein verschilletje..
is PV GIS dan zo waardloos?

ook op andere sites of met solarchecker op de iphone kom ik op waardes tussen 3200 en 3500 kWp

ik blijf het raar vinden dat zo'n uitgebreide europese site als PVGIS, die notabene helemaal geen PV probeert te verkopen, er zo ver naast zou zitten. of ik moet PV GIS verkeerd begrijpen..
kan hier eens iemand naar kijken?
PVGIS: http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/apps4/pvest.php#

[S.Death]

Engelbertus: 89 graden west?
89 graden is oost of bedoel je 289 graden west?
Misschien heb je dezelfde fout in een van de programma's/websites ook gemaakt en verklaart dat het verschil?
Zie touwens wel vaker dat mensen dit niet goed doen, voor de duidelijkheid dit moet het zijn:
Noord 0 graden
Oost 90 graden
Zuid 180 graden
West 270 graden

Vraag me ook soms af of mensen dit wel goed hebben staan op pvoutput, zie soms rare grafieken die alleen te verklaren zijn als mensen een foute richting hebben ingevuld.

[ Voor 20% gewijzigd door S.Death op 24-10-2012 21:49 ]

[databeestje]

Rol-Co schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 19:14:
http://www.photon.info/upload/Inverter_TestInfo_EN_971.pdf

wat inverters op de testbank.

Wat ik persoonlijk jammer vindt van de Photon tabel is dat de efficientie niet per vermogen wordt weergegeven.

Ik denk dat een 3kw omvormer slecht kan concurreren met een 10kw omvormer. Nou staat de StecaGrid 3600 er wel tussen, maar is een beetje een buitenbeentje, is misschien ook niet de meest flexibele omvormer.

Het is meer dat het niet echt een goed keuze beeld geeft als je maar 3kw aan omvormer nodig hebt, dan zou je eigenlijk de keuze binnen de klasse 3-4kw moeten zien.

Ik mis toch ook wel een paar bekende omvormers, eigenlijk alleen maar TL, geen HF. Ik zou gewoon wel eens willen weten wat dat ding dat hier aan de muur hangt voor waardering heeft.

[Verwijderd]

Beste mensen,

Overweeg pv-panelen te plaatsen en ben me aan het inlezen; ook op dit forum.
Het topic toont een woud aan aanbieders, sites, typen, merken, efficiencies, rendementen, trackers, enz. Na een avond bladeren steek er veel van op maar zo doorgaan kost me te veel tijd.
Weet iemand een samenhangend (technisch) verhaal waarin de belangrijkste onderwerpen aan bod komen en voldoende uitgewerkt om de juiste vragen te kunnen stellen bij het opstellen van offerteaanvragen en de beoordeling van deze offerte's?

[teacher]

PClop schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:42:
" Let op:
Er komen hier vrij vaak "aansluitvragen" voorbij, soms om de paar weken dezelfde.
Het lijkt mij wijs om eea in een apart topic onder te brengen, als een soort FAQ.
Wie wil er een stukje schrijven over zekeringen, meterkasten, selectiviteit en draaddiameters?
Dm naar teacher graag... "

Om hier maar eens via een open DM/PM op te reageren :

Ondergetekende heeft na het ZORGVULDIG doorlezen van tig gebruiksaanwijzingen,
installatiehandleidingen al vernomen dat alle, maar dan ook wel ALLE antwoorden op vragen M.B.T.
het aansluiten van een wisselrichter cq, zonnepanelenstroomomvormer al DUIDELIJK
zijn dan wel, al worden beantwoord.
En het dus alszodanig geen zin heeft om daar een aparte topic over te openen.

( als men dus de gebruiksaanwijzingen al niet leest.............. heeft dat ook geen enkele zin )

Ondergetekend,

PClop ( hij die gebruiksaanwijzingen leest ) ( en begrijpt )

Bedankt voor je input.

In principe is alles al een keer gezegd en geschreven. Ook (juist?) dit topic is, als je het wat langer volgt, een herhaling van vragen en antwoorden. Geeft niets, maar het lijkt mij wenselijk om de informatie en kennis die hier aanwezig is beter te ontsluiten. Ook hebben we dan iets om naar te verwijzen.

En als je alles leest en begrijpt wil je vast wel de definitieve versie lezen voordat ik hem online gooi,
....

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 18:44:
heb vanmorgen al een stukje naar teacher gemailed maar nog geen response gehad

Teacher moet ook gewoon werken voor zijn centjes. In tegenstelling tot wat beweerd wordt ben ik geen bot...

[engelbertus]

S.Death schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 21:47:
Engelbertus: 89 graden west?
89 graden is oost of bedoel je 289 graden west?
Misschien heb je dezelfde fout in een van de programma's/websites ook gemaakt en verklaart dat het verschil?
Zie touwens wel vaker dat mensen dit niet goed doen, voor de duidelijkheid dit moet het zijn:
Noord 0 graden
Oost 90 graden
Zuid 180 graden
West 270 graden

Vraag me ook soms af of mensen dit wel goed hebben staan op pvoutput, zie soms rare grafieken die alleen te verklaren zijn als mensen een foute richting hebben ingevuld.

zowel de samil power als sma software rekent met een afwijking tov zuid. ( zuid is daar 0) west is 90 graden, -90 is oost

zelfs wanneer ik het fout zou doen ze de afwijking heel weinig moeten zijn.89 west ( tov zuid) of 89 oost (tov noord=0) is bijna gespiegeld om orientatie op zuid., ( ok, op 2 graden na, en volgens mij is oost net iets minder gunstig dan west...)

[ Voor 3% gewijzigd door engelbertus op 24-10-2012 22:11 ]

[engelbertus]

je kunt natuurlijk zeggen dat je de handleiding moet lezen, maar dan moet je wel weten voor welke omvormer je gaat kiezen, en daar begint het bos met bomen al te groeien. plus de voor veel mensen onleesbare gegevens maakt dat het er niet makkelijker op. ook gaat voor de specifieke vraag altijd om een specifieke orientatie, aantal panelen, schaduw of niet.
niets stelt meer gerust dan een antwoord toegespitst op je specifieke situatie. op zich is dat begrijpelijk. voor de "pro" komt het misschien vervelend over als iets dat een basisbegrip is bij PV techniek, telkens weer opnieuw uitgelegd moet worden aan iemand die eigenlijk geen pro of amateur wil zijn, maar slechts een paar van die mooie panelen op zijn dak wil leggen....

[S.Death]

engelbertus schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 21:54:
[...]

zowel de samil power als sma software rekent met een afwijking tov zuid. ( zuid is daar 0) west is 90 graden, -90 is oost

zelfs wanneer ik het fout zou doen ze de afwijking heel weinig moeten zijn.89 west ( tov zuid) of 89 oost (tov noord=0) is bijna gespiegeld om orientatie op zuid., ( ok, op 2 graden na, en volgens mij is oost net iets minder gunstig dan west...)

Handig dat ze daarvoor gekozen hebben.
Waar ik vanuit ging was een verwarring tussen 89 en 289 graden wat dan wel weer een groter verschil oplevert.

[Verwijderd]

*knip hangende plaat over niet werkende zoekfunctie waarvan reeds is aangegeven dat dat aangepakt wordt binnenkort* zie plan: Tweakers 7: de puntjes op de i

[ Voor 121% gewijzigd door Rukapul op 24-10-2012 23:04 ]

[Cranberry]

*knip hangende plaat over niet werkende zoekfunctie waarvan reeds is aangegeven dat dat aangepakt wordt binnenkort* zie plan: Tweakers 7: de puntjes op de i

[ Voor 83% gewijzigd door teacher op 24-10-2012 23:18 ]

[drielp]

I

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 21:49:
Beste mensen,

Overweeg pv-panelen te plaatsen en ben me aan het inlezen; ook op dit forum.
Het topic toont een woud aan aanbieders, sites, typen, merken, efficiencies, rendementen, trackers, enz. Na een avond bladeren steek er veel van op maar zo doorgaan kost me te veel tijd.
Weet iemand een samenhangend (technisch) verhaal waarin de belangrijkste onderwerpen aan bod komen en voldoende uitgewerkt om de juiste vragen te kunnen stellen bij het opstellen van offerteaanvragen en de beoordeling van deze offerte's?

Na een avond lezen ben je op dit forum pas aan het begin. Na een paar weken of langer lezen op alle mogelijke site zoals die van PPV, JeroenH, enz, enz begin je het een een beetje te snappen.

Als je dit niet wilt dan gewoon verschillende offertes opvragen, op solar top 50 oid, en vergelijk de aangeboden panelen en omvormers. Je krijgt niet altijd antwoord van de aanbieders, zo hebben het nogal druk. Of nog simpeler, bestel een leuke set en maak je verder er niet druk over... Aanbieders genoeg

Kortweg gezet: op dit forum wordt van je verwacht dat je zelf eerst zelf een berg werk verzet, als je dan nog specifieke vragen hebt, kan je deze natuurlijk stellen. Daar is dit forum voor.

Misschien ben ik wat kort door de bocht, maar dit is geen forum voor watjes, wel voor Wp-jes

[Verwijderd]

Na een avond lezen ben je op dit forum pas aan het begin. Na een paar weken of langer lezen op alle mogelijke site zoals die van PPV, JeroenH, enz, enz begin je het een een beetje te snappen

ik heb toen het serieuze vormen begon aan te nemen om een pv systeem te gaan plaatsen op 1 avond de laatste 20 pagina's doorgelezen.
Vervolgens als volgt te werk gegaan:
Stap 1
Vervolgens bij een 3 tal leveranciers gekeken naar het formaat panelen
kortweg 3 maatvoering ( 80*160, 99,*160 en 99*200 )
Stap 2
je weet je dak oppervlakte dus word het puzzelen in mijn geval was 1 dakhelft 500 bij 305
panelen van 2m lengte houd ik of aan de onderkant 1 m danwel aan de zijkant 1 m over
met panelen van 99*160 landscape kan ik er 3 achter elkaar leggen is 480 en 3 rijen onderelkaar is 300cm dit past dus precies.
een kleiner formaat paneel betekende dus in totaal meer WP's
Stap 3 je weet nu wat je maximaal aan wp kwijt kan google op leveranciers zonnepanelen en kijk naar d e prijs , zet er een 10 tal in een excel sheet
je weet nu welke omvormer , max wp en prijs ex installatie
Stap 4 zoek naar de omvormver die het beste bij jouw situatie past in mijn geval ivm 2 dakhelften wilde ik 2mpp trackers, markeer de afvallers in je excelsheet
Stap 5 qua pv set zit er niet zoveel verschil in prijs tussen x en y neem contact op met de leverancier ivm installatiekosten voor jouw situatie. in mijn geval ivm een blokhut scheelde dit algauw een 40% op de installatie kosten
Stap 6 kijk naar je groepenkast , moet er een groep bij danwel andere groepenkast ,
Groepenkast zelf vervangen en zelf de kabel getrokken naar de omvormer ,
dit bespaar je algauw een 300 euro tov de leveranciers
Stap 7 kijk naar totaal prijs, ik had 1 leverancier die qua pv set goedkoper was ( ongeveer 300 euro ) maar dit werd teniet gedaan door de hogere installatie kosten tov de overige
Stap 8 neem contact op met iedere leverancier en kijk hoe je te woord gestaan word.
zijn ze bekend in de regio of komen ze wat terughouden over
Stap 9 verglijk deze info met je excel sheet en maak je keuze , er bleven er bij mij 2 over
Stap 10 maak je keuze, 1 leverancier had een lange levertijd in mijn geval,
de leverancier waar ik voor gekozen heb was bekend in de buurt , kon bij wijze van spreken de volgende dag al leveren. en was ook zeer enthousias betrokken om een goed advies te geven aangaande het systeem wat ik in gedachten had.

Conclusie die ik voor mezelf had getrokken
- mbt de pvsystemen , er zat tussen de goedkoopste en duurste pv systeem 200 euro verschil en qua vermogen 200wp verschil.
- als je eenmaal besloten hebt om een systeem aan te schaffen wil je niet 8 a 9 weken wachten zeker gezien deze tijd van het jr
- een leverancier die bekend is met je omgeving geeft toch een beter gevoel dan een response <plaatsje> waar legt dat dan ??

[drielp]

Hulde..

[ Voor 53% gewijzigd door drielp op 25-10-2012 07:53 ]

[Verwijderd]

net bericht gekregen morgen komt de upgrade dan worden die 2hoeken opgevuld
dus vanaf morgen installatie 4320 wP
@drielp wat word bij jouw zometeen de totaal installatie ?

[Appie Heijn]

PvPower schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 15:35:
@Appie Heijn, je kennis heeft gelijk in een Ymvkas kabel zit een koperen litze net binnen het stalen scherm dat rond de kabel zit.
Deze litze word gebruikt als aarde.

Edit: kijk hier maar eens:

http://www.installatie-ka...=page&group_id=32&lang=NL

Bedankt voor het bevestigen

[antonboonstra]

Verwijderd schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 19:45:
Hoe staat het met de opbrengsten voor oktober t,o,v, eerdere jaren?
Ik heb zelf nog geen referentie's, is 2012 tot nu toe een gemiddeld zonnejaar?

Zowel ten opzichte van 2010 als 2011 is dit tot nu toe een slechte oktober maand. Is ook terug te zien in de dalende lijn van mijn lopende jaaropbrengst.



Eerste grafiek is van alleen mijn 555Wp set (iets schaduw), de tweede van mijn beide sets (1125Wp totaal).

[drielp]

3245 Wp. Dit is meer dan genoeg. Jaarverbruik is nu < 2000 kWh. De rest maar gebruiken voor verwarming. Later misschien warmtepomp of zonneboiler plaatsen.

[Verwijderd]

ons vebruik zit om 5000 kwh per jaar, maar jonge kids dus veel wassen en drogen
alsook in de zomermaanden een airco en een vijver
alleen de vijver doet al 1200 kwh per jaar

intentie is om over 3 jr het systeem verder uitbreiden opdat ik mijn totaal vebruik opwek
waarom pas over 3jr :
budget
verbruik na opwekking met huidige pv systeem

[antonboonstra]

drielp schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 09:08:
3245 Wp. Dit is meer dan genoeg. Jaarverbruik is nu < 2000 kWh. De rest maar gebruiken voor verwarming. Later misschien warmtepomp of zonneboiler plaatsen.

Haha, jij blijft ook maar uitbreiden. Heb je al je panelen op de omniksol 3K aangesloten? Dan kan ik je systeem wel even aanpassen. Anders heb je straks 3 deelsystemen in de GoT PV lijst staan, terwijl het eigenlijk maar 1 systeem is die in de loop der tijd is uitgebreid.

[drielp]

Anton, morgen gaan de panelen het dak op. En alles zit op de omnik 3. Aanpassen in de lijst is een goed plan. En voorlopig stop ik met uitbreiden (denk ik).

[Verwijderd]

(denk ik).

ehh we zien de nieuwe uitbreiding wel tegemoet hihi, zonneboilertje ofzo

[migjes]

Dre schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 20:06:
[...]


Interesting, ik heb dit volgens mij al eens eerder gelezen. Volgens mij was dat in dit topic. Heb je een bron van deze kennis waarom ik geen 63 Ampère PV groep mag aansluiten op een 35 Ampère hoofdzekering? (ja de waarden staan op de juiste plek)

ehh serieus?

je kunt gewoon niet meer A opwekken als je hoofdzekering?

en in gewone gevallen komt dat neer op 20A op een 35A hoofdzekering.
nu kun je ook gaan voor 2x 16A omvormer. (en dan nog een extra steca/soladin om af te vullen)
dan zit je wat dichter op de grens.

of als je een oost-west dak hebt 2x 20A omvormers, maar dan kom je aardig in disclamer gebied.

(ook begin ik mij dan aftevragen, als je dit soort dingen gaat doen of het niet verstandig zou zijn,
om een extra zekering te gebruiken van b.v. 40A voor alle groepen in het huis.
gewoon om er voor te zorgen dat je huis niet perongeluk meer A trekt als waar voor de groepen kast is gebouwd.)

[PvPower]

@Appie Heijn, geen probleem ik hoop dat het plaatje op de site die ik er bij zette de boel nog wat duidelijker gemaakt heeft.
En als ze op je dak liggen foto,s plaatsen.
Ik heb ze zelf ook op het dak van mijn garage/schuur liggen, makkelijk zelf te doen.

[Lardman]

Monstarr076 schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 19:54:
[...]


Bedankt, maar daar staat niks in wat mijn vragen beantwoord? <snip>

mis ik iets? Zonnepanelen kun je probleemloos kortsluiten, maar kun je dat ook doen met het gehele systeem?

Ik geef toe dat het misschien wat kort door de bocht is. Als je het volledige rapport doorleest (verkrijgbaar na wat doorklikwerk via de door jou aangegeven link) meen ik de volgende zaken te moeten delen:

Volgens de onderzoekers bestaat er inderdaad het gevaar als een brandweerman in de bakkende zon met een dikke straal water op minder dan 20 voet afstand staat te blussen op een creatief kortgesloten systeem. (25 zonnepanelen in serie met smeltende kabels door het vuur)

Bij vernevelen is er geen probleem, bij het bewaren van meer afstand dan 6,6 meter is er geen probleem en zolang er niet geblust wordt met zout water is er geen probleem.

De opmerking van 'snachts genoeg stroom bij een stevige bouwlamp is een mooie interpretatiefout. Er is voldoende spanning voor een schok, maar de hoeveelheid ampères zitten ver onder de 0.1, dus het zal flink kietelen maar je gaat er niet dood aan.

Standaard brandweermannen kleding geeft volgende onderzoekers redelijke, maar geen gegarandeerde bescherming. (america hè, claimcultuur)

Ik ben het dus niet met de conclusies van de website eens. In 95 procent van de gevallen is er volledig geen gevaar voor brandweermensen en in 5% van de gevallen is er een kleine kans op potentieel gevaarlijke situaties. Zolang men het gezond verstand gebruikt en men geeft de heren en dames brandweer een cursus over de materie zijn er imho geen problemen.

DC matig verplicht afschakelen bij brand is in mijn optiek onzin. Hoor graag tegenargumenten

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 06:59:
[...]


ik heb toen het serieuze vormen begon aan te nemen om een pv systeem te gaan plaatsen op 1 avond de laatste 20 pagina's doorgelezen.
Vervolgens als volgt te werk gegaan:
Stap 1

Dank je Swapevent, voor je heldere stappenplan!
Heb gelijk een paar vragen:

stap 2. Panelen
Landscape of portait ligging maakt dus niet uit voor de opbrengst?
Rendement/paneel is niet zo belangrijk zolang je genoeg ruimte hebt en kunt compenseren met iets meer oppervlak; wat telt is €/Wp?
Zijn de Wp en rendement opgaven van paneelleveranciers betrouwbaar, ondanks vermelding "STC"?
Kun je na installatie op een objectieve manier de prestatie van sec de panelen aflezen/meten en vergelijken met een referentiewaarde?
Moet ik me erg druk maken over de productie toleranties in Watt en Volt dat elk paneel heeft? Is er in dit verband samenhang met de keuze van omvormer?
Is de relatie tussen paneeltemperatuur en opbrengst een belangrijk issue?
Stap 4 Omvormer
Als er veranderende schaduwen zijn, beinvloed dat dan de keus van type omvormer?
Wanneer is een lage startspanning belangrijk?
Mijn zolder kan nogal warm worden, hopelijk wordt dat minder als de panelen geplaatst worden. Is er veel verschil in toegestane omgevingstemperatuur tussen de omvormers?

[koprol]

Ik heb mijn berekeningen maar eens afgemaakt nu mijn hele systeem klaar (*) is. Ik heb 14+4 panelen van HJSolar 260Wp op een Omnik 4k omvormer op een platdak met 15 graden hoek. Uit de flashdata blijkt dat ik in totaal 4711Wp heb gekregen i.p.v. 4680Wp van de offerte, toch leuk.

Ik heb zonder subsidie 1,28 euro/Wp betaald incl. alles.
Ik heb een landelijke subsidie (voor 4 panelen) waarmee ik op 1,21 euro/Wp kom.
Er loopt ook nog een gemeentelijke subsidie voor de andere 14 panelen en als ik die ook krijg (al wel gereserveerd) dan kom ik op 1,06 euro/Wp.

Als ik uitreken hoeveel mijn stroomprijs is dan kom ik tot de volgende conclusie (incl. 1000 euro voor een nieuwe omvormer en wat andere onvoorziene zaken).
Over de eeerste 10 jaar (we verhuizen dan misschien al wel) zou mijn prijs 0,17 euro/kWh zijn.
Verspreid over 25 jaar zou de prijs 0,07 euro/kWh zijn.

* De Omniksol 4k moet nog omgewisseld worden voor eentje die mijn zekering er niet elke dag laat uitvliegen. Ik heb door dit probleem nu al meerdere dagen niet geproduceerd omdat er op dat moment niemand aanwezig was om het schakelaartje terug te zetten.

[zonnigtype]

pielle007 schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 11:54:
[...]


Ben net 2x gebeld door Essent, 1e x zei men alleen kale tarief wordt uitgekeerd, wanneer de ferrarismeter een lagere stand heeft tov het jaar ervoor op het telwerk.
2min later wordt ik teruggebeld, "excuses u krijgt WEL een volledige vergoeding: leveringstarief inclusief energiebelasting en BTW."

Dit is zojuist tevens per mail bevestigd

Ben erg geïnteresseerd in dat mailtje . Kun je hem ff doorsturen, geanonimiseerd? info at polderpv punt nl. Dank.

Kan ik straks "de bekende" leverancier van groene stroom laten zien hoe die het ook zouden kunnen doen...

[Monstarr076]

Lardman schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 10:58:
[...]
knip

Hier de directe link naar de samenvatting van de bevindingen van het onderzoek.

Klik

Gelijk in het begin staat een overzicht van de bevinden van het onderzoek.

Dit is m.i. hiervan het belangrijkste punt:

. Severely damaged PV arrays are capable of producing hazardous conditions ranging from perception to electrocution. Damage to the array may result in the creation of new and unexpected circuit paths.

Kan verder niets vinden over training bij brandweerlieden over hoe om te gaan met zonnepanelen. Buiten enkele web artikelen uit 2010 dat er door verschillende instellingen onderzoek naar wordt gedaan.
http://www.nvbr.nl/@17111/zonnepanelen_een/

[zonnigtype]

Domba schreef op woensdag 24 oktober 2012 @ 10:05:
[...]


Zie ook het vervolg van die posting, zonnig type heeft daar met een andere energieleverancier een schrijfarm aan overgehouden eerder

Het was een netbeheerder, en wel de grootste met alweer een tijdje een andere naam. Een leverancier had met die hele affaire niets van doen.

Het was geen "schrijf"arm, maar een "toetsenbord-ram-arm", maar dat terzijde (dossier is paar centimeter dik, de "productie" aan beide zijden was overweldigend... ).

En ik werd door de dames van de NMa op aangeven van de jurist van het bedrijf op het voorspelbare "niet ontvankelijkje" getracteerd (ben ik sindsdien "het NOtje" gaan noemen). De netbeheerder bleef volhouden dat ze het volste "recht" zouden hebben - en in de toekomst zouden blijven houden - op het claimen van een dubbel vastrecht. Eenmaal voor "levering". En eenmaal voor "invoeding op het net". Is destijds in een "herenakkoordje" tegengegaan door NMa (onterecht geïncasseerd geld bij zonnepanelen eigenaren moest pronto worden terug gestort, op straffe van een dwangsom). Maar "herenakkoordjes" zijn wat de naam al zegt. Akkoordjes. Die ook weer opengebroken kunnen gaan worden...

---

@Monstarr076

Er is al lange tijd de "nodige" documentatie hoor, over "brand en zonnepanelen".

Alweer een oud overzichtje hier.

[ Voor 7% gewijzigd door zonnigtype op 25-10-2012 12:07 . Reden: Burn, baby, burn. NOT. ]

[thunder7]

Monstarr076 schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 12:03:
[...]


. Severely damaged PV arrays are capable of producing hazardous conditions ranging from perception to electrocution. Damage to the array may result in the creation of new and unexpected circuit paths.

Als perception als een 'hazardous condition' wordt gezien, verklaart dat een hoop - over Amerika, over de politiek, over de wereld etc.

[Verwijderd]

stap2 portrait of landscape ,
dit kan alleen van invloed zijn als je bijv last hebt van schaduw de meeste panelen hebben tegenwoordig diodes waarmee bij schaduw een gedeelte van het paneel gebypassed word.
stel je het een cv doorvoer dan kan het vanwege die diodes juist verstandiger zijn om lanscape te leggen

mbt toleranties who cares sorry dat ik het zo zeg
maar de meetwaardes zijn onder 100% ideale omstandigheden , deze heb je NIET
de factor voor nederland is varierend van 0,7 tot 0,95 afhandelijk van ligging , hellingshoek , afwijking op tov het zuiden, temperatuur en natuurlijk het WEER etc
voorbeeld er zijn mensen die blackpanelen willen deze leveren juist weer wat minder op omdat ze sneller warm worden. maar het is wel mooier tja het is maar waar je voor kiest


stap4 , omvormer
ik heb er bewust voor gekozen voor 2 mpp tracker opdat de rechterdakhelft de linkerdakhelft niet beinvloed.
mbt je warmte op zolder het zal wel schelen maar verwacht geen wonderen
warmte blijft makkelijk hangen in de masse muren etc
je ziet vaak dat men licht overdimensioneerd bijv een 3800wp installatie op een max 3500wp omvormer omdat dit toch kan vanwege de beperkingsfactor 0,7 tot 0,94 zie stap2

persoonlijk heb ik ervoor gekozen om zo dicht mogelijk bij het max omvormer te zitten
panelen leveren met name in het begin meer op dit ivm de garantie voor opbrengt
een 250wp paneel zal dus in het begin bijv 260wp max leveren
16 panelen is dus 160 wp extra * 0,7 tot 0,95 ..
in mijn situatie kom ik uit op 4320 wp maximaal
de omvormer heeft maximaal 4500wp
rekening houdend met iets meer opbrengst in het begin zit ik veilig. en haal ik het maximale eruit

dit terwijl bij overdimensionering de omvormer in kwestie juist gaat aftoppen
je 3800 wp paneel levert dan bij 3800 wp maar je omvormer topt hem af bij 3500 wp ipv max belasting omvormer
dat is dus 300wp downdedrain

[SunshineCompany]

Licht aftoppen is economisch interessant met de huidige prijzen van panelen. Helemaal als je er een dure omvormer ophangt.

[ Voor 3% gewijzigd door SunshineCompany op 25-10-2012 12:12 ]

[thunder7]

Verwijderd schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 12:09:
in mijn situatie kom ik uit op 4320 wp maximaal
de omvormer heeft maximaal 4500wp
rekening houdend met iets meer opbrengst in het begin zit ik veilig. en haal ik het maximale eruit

dit terwijl bij overdimensionering de omvormer in kwestie juist gaat aftoppen
je 3800 wp paneel levert dan bij 3800 wp maar je omvormer topt hem af bij 3500 wp ipv max belasting omvormer
dat is dus 300wp downdedrain

let wel, bij overdimensionering betaal je meer voor je omvormer en zul je bij weinig zon wellicht een wat lager rendement hebben (omdat de 'grotere' omvormer met 20% belasting minder efficient is dan een kleinere bij 30%). Bij onderdimensionering betaal je minder voor je omvormer en zul je bij veel zon wat verliezen.

Of het één of het ander voordeliger is, kun je op voorhand niet exact berekenen, maar ik geloof dat de meesten naar onderdimensionering neigen.

[Verwijderd]

in de meeste gevallen hebben we het over een systeem van pakembeet 3000 wp
tussen omvormer van 3500 wp of 4200 wp bijv zit 100 euro verschil
dan kanje dit beter gebruiken ipv aftoppen.
de opbrengstrapporten zitten ook berekent op max belasting en niet op 120% van de maximale belasting waarbij men aftopt .
geef toch te denken


het moet natuurlijk wel in verhouding blijven
mijn situatie max pv is 4320 max omvormer 4500

je moet natuurlijk niet op een 4320wp systeem een omvormer van max 7000wp hangen

ik ben nog steeds van mening dat licht onderdimensioneren efficienter is dan pakembeet 7% overdimensioneren

[ Voor 30% gewijzigd door Verwijderd op 25-10-2012 12:17 ]

[thunder7]

die 100 euo komt natuurlijk na 10-15 jaar nog eens terug, als de omvormer stuk gaat.
Bovendien vereist een 4200 Wp omvormer, mits 1-fase, een zwaardere zekering. Weinig mensen hebben een 20A zekering in de meterkast. Zwaardere kabels wellicht ook.

Je klinkt nog steeds erg stellig 'beter gebruiken ipv aftoppen'. Heb je een bron?

[SunshineCompany]

Mijn bron; ervaring met beide situaties en dagelijkse monitoring van verschillende systemen.

Reken eens uit wat aftopping op jaarbasis 'kost' aan stroom / euri's om 4400Wp op bijv. een SB3600 te zetten In euro's. En wat een SB4000TL-21 extra kost. En dan ervan uitgaan dat de omvormers op dezelfde manier functioneren, dus puur kijkend naar vermogen wat zo'n ding om kan vormen. Dus niet naar sneller opstarten, efficientie, etc. etc.

[ Voor 32% gewijzigd door SunshineCompany op 25-10-2012 12:22 ]

[Verwijderd]

4400wp op een sb3600 vind ik wel overdreven
dat die 100 euro na 10 jr terugkomt ivm nieuw omvormer kun je nu niet zeggen over 10jr zijn de efficiente en prijzen van omvormer vele malen anders dan nu.

mijn ervaring veel gesprekken gehad met electroengineers met jarenlange ervaring
iedere vormomvormer vebruikt zelf ook.
de meeste efficiente haal je simpelweg bij 90% van max load
bij 120% load wat afgetopt word haal je dus verlies

het gros van de productie zit in de zomerperiode dus heb daar het grootse voordeel
in deze tijd van hetjaar heb je iets minder voordeel tov aftoppen omdat je dan toch niet aan je maxload komt

maar dan zeg ik ook weer op mijn beurt had dan 1 paneel minder aangeschaft ipv over max load omvormer gaan of toch die 100 euro meer voor een iets grotere omvormer

[migjes]

zonnigtype schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 11:47:
[...]


Ben erg geïnteresseerd in dat mailtje . Kun je hem ff doorsturen, geanonimiseerd? info at polderpv punt nl. Dank.

Kan ik straks "de bekende" leverancier van groene stroom laten zien hoe die het ook zouden kunnen doen...

zit ook nog bij die club. (met enkel telwerk feraris)
probeem is dat ze elke keer een ander verhaal vertellen.
en ik het ook niet weet wat ze nu weer willen vertellen. (nog dat ik het idee heb dat ze het zelf door hebben.)

maar goed ze zijn wel lekker fexiebel.
ik hoef geen voorschotten meer te betalen.
wel maak ik elke maand het oude voorschot over naar de spaarrekening.
zodat ik de gas rekening in 1x per jaar kan betalen.
(grootste voordeel is dat ik geen 13x 1,5 euro hoef te betalen om te mogen betalen.
administratieve kosten )

dat spaart erg lekker, en mocht er iets mis gaan met de installatie is er geld voor reparatie.

[thunder7]

Ik zit net eens te kijken in mijn monitoring. Ik kan van elke 2 minuten zien wat er aan vermogen van de 4000 Wp panelen met 3600W omvormer kwam. Ik zie sinds half mei 630 meetwaarden van 3400W of hoger, en 86880 van minder. Gesteld dat elke minuut dat er 3400W van de panelen kwam er in werkelijkheid 4000W af kwam, dan heb ik dus 630x2 minuten x 600W = 12.6 kWh verspild.Bij een willekeurige webshop schelen een Piko 3.6 en een Piko 4.2 in prijs 120 Euro. Daar hoef ik toch verder niet aan te rekenen, lijkt me?

Mogelijk dat die berekening anders uitvalt als je panelen precies goed staan (en niet op zuidwest, zoals hier) qua richting en precies goed staan qua hoek (en niet platter, zoals hier).

[looyenss]

Heeft iemand hier ervarind met het gebruik van DC-DC converters voor solar panelen, dus met een (bijvoorbeeld) 400VDC output ipv 230V 50Hz

[Jimmyw]

Ik heb zonnepanelen op een pannendak gericht naar het NW. De hellingshoek van het dak is ca 20 gr.
Is het zinvol om de panelen ook nog te kantelen naar het ZW?
En hoeveel ruimte moet er dan tussen de rijen.

[ Voor 0% gewijzigd door Jimmyw op 25-10-2012 13:33 . Reden: spelfaut ]

[WoudseHoeve]

thunder7 schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 12:47:
Ik zit net eens te kijken in mijn monitoring. Ik kan van elke 2 minuten zien wat er aan vermogen van de 4000 Wp panelen met 3600W omvormer kwam. Ik zie sinds half mei 630 meetwaarden van 3400W of hoger, en 86880 van minder. Gesteld dat elke minuut dat er 3400W van de panelen kwam er in werkelijkheid 4000W af kwam, dan heb ik dus 630x2 minuten x 600W = 12.6 kWh verspild.Bij een willekeurige webshop schelen een Piko 3.6 en een Piko 4.2 in prijs 120 Euro. Daar hoef ik toch verder niet aan te rekenen, lijkt me?

Mogelijk dat die berekening anders uitvalt als je panelen precies goed staan (en niet op zuidwest, zoals hier) qua richting en precies goed staan qua hoek (en niet platter, zoals hier).

Dan ga je nog uit van een rechte grafiek top terwijl het natuurlijk een rondetop heeft. Je moet je resultaten dus nog een keer door 2 delen = 6.3 * 0.21 = 1.323. 120/ 1.323 = 90 jaar TvT

[zonnigtype]

Agentschap NL was snel, binnen drie dagen tijd een update.

Ruim 78 procent van het budget geclaimd.

Op naar de 30.000 aanvragen. Met gesignaleerde parameters zou er dan minimaal in totaal zo'n 91 MWp geclaimd moeten kunnen worden. Minimaal, want ik heb conservatief gerekend...

[antonboonstra]

thunder7 schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 12:47:
Gesteld dat elke minuut dat er 3400W van de panelen kwam er in werkelijkheid 4000W af kwam, dan heb ik dus 630x2 minuten x 600W = 12.6 kWh verspild.Bij een willekeurige webshop schelen een Piko 3.6 en een Piko 4.2 in prijs 120 Euro. Daar hoef ik toch verder niet aan te rekenen, lijkt me?

Ik heb zelf ook even gerekend met de 5 minuten waarden van het afgelopen jaar.

1. In de eerste kolom de werkelijke opbrengst van mijn 3x190Wp (570Wp) panelen op een Steca 500.
2. In de tweede kolom de opbrengst als ik 4 panelen zou aansluiten (760Wp), zonder piekverliezen.
3. In de derde kolom heb ik alle 5 minuten opbrengsten van een jaar gedeeld door 3 en maal 4 gedaan. Hierbij heb ik alle waarden boven 486W, afgetopt op 486W.
4. In de vierde kolom het verschil tussen de derde en vierde kolom.

Leuk om te zien dat in mei de meeste verliezen zijn. Wel veel zon, maar nog niet al te hoge temperaturen waardoor het piekvermogen relatief hoog ligt. De verliezen over een jaar gezien zijn echter maar 3,7%. En in principe kan de Steca 500 kortstondig zelfs meer dan 500W leveren. Ook is dit bij een systeem met een bijna ideale ligging op zuid-zuid-oost onder 35° helling.

	Werkelijk	Theoretisch	Afgetopt	Verschil
okt-11	39,89	53,19	52,06	1,13
nov-11	16,78	22,37	22,36	0,01
dec-11	9,03	12,05	12,04	0,01
jan-12	17,51	23,34	23,33	0,01
feb-12	27,14	36,19	35,53	0,66
mrt-12	49,18	65,58	62,53	3,04
apr-12	55,59	74,12	71,02	3,1
mei-12	74,63	99,51	93,71	5,8
jun-12	61,93	82,57	79,76	2,81
jul-12	72,24	96,32	92,43	3,89
aug-12	76,03	101,37	96,86	4,51
sep-12	52,6	70,14	67,69	2,44
Totaal	552,55	736,74	709,32	27,42

[Verwijderd]

Hallo,

Zijn er hier mensen die bekend zijn met de produkten van Verdegro Solar? Morgen ga ik naar de showroom om te kijken en mij te laten adviseren.
Zie de reacties graag tegemoet.

Gr. A3

[Verwijderd]

KOPROL

-Uit de flashdata blijkt dat ik in totaal 4711Wp heb gekregen i.p.v. 4680Wp van de offerte, toch leuk.--


* De Omniksol 4k moet nog omgewisseld worden voor eentje die mijn zekering er niet elke dag laat uitvliegen. Ik heb door dit probleem nu al meerdere dagen niet geproduceerd omdat er op dat moment niemand aanwezig was om het schakelaartje terug te zetten

overdimensioneren of onderdimensioneren.
hier zie je dus een mooi voorbeeld van wat er ook kan gebeuren. in dit geval is het verlies dus meer

[NiGeLaToR]

Er ligt op het randje van m'n panelen nog een duidelijk laagje sahara zand. Ook zijn m'n panelen best goor na de sahara regen vorige week (zand loopt niet allemaal weg ondanks de regen). Schoonmaken, of lekker laten zitten? Maakt het uit voor opbrengst?

[Verwijderd]

denk het wel, ik heb gelijk de tuinslang er ff op gezet , maar ik moet zeggen bij mij doe jedat wat makkelijker als dak van woonhuis

[NiGeLaToR]

Verwijderd schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 15:10:
denk het wel, ik heb gelijk de tuinslang er ff op gezet , maar ik moet zeggen bij mij doe jedat wat makkelijker als dak van woonhuis

Ze liggen hier op de uitbouw, dus kom er ook wel redelijk bij. En kan vanuit slaapkamer raam ook bij eventueel, dus ga straks wel even kijken hoe ik dat ga fixen.

[Lardman]

@tuinslang, doe het niet overdag kwam ik achter, kalkaanslag op je panelen is niet zo leuk en je krijgt het er lastig af.

[Verwijderd]

zal wel mee vallen hoor je spuit ze niet iedere dag af,
een zogenoemd sahara buitje komt slechts 4 a 5 keer per jaar voor
dus alleen dan spuitje ze af met tuinslang.

[NiGeLaToR]

Dat randje zand boeit me niet zo, maar er blijft echt een laagje achter op de panelen.

[Verwijderd]

dan zou ik ze zeker even afspuiten,

[revolution-nl]

Lardman schreef op donderdag 25 oktober 2012 @ 15:16:
@tuinslang, doe het niet overdag kwam ik achter, kalkaanslag op je panelen is niet zo leuk en je krijgt het er lastig af.

Ik kom erg lastig bij mijn panelen, ik wacht dus op een flinke regenbui.

Ik wil overigens wel ieder voorjaar een jaarlijkse visuele inspectie gaan doen waarbij de panelen een grondige poetsbeurt krijgen.

Niet is zo lelijk als panelen waarbij de alu behuizing helemaal groen/bruin is van de troep.