Als ik het even over een andere boeg mag gooien.. Is de heersende gedachte dat een basisinkomen voor ieder land/situatie de beste oplossing is, of alleen voor welvarende landen?
Want hoewel het aardig schijnt te werken wanneer welvarende landen op deze manier geld steken in arme landen is het voor een arm land volgens mij al helemaal niet op te brengen zonder hulp van buitenaf.
Ik denk dat hoe hoger het vrij besteedbare inkomen is, hoe makkelijker het is om een basisinkomen te hebben. Als het financieren van een basisinkomen voor de werkende bevolking maar één procent van het vrij besteedbare inkomen zou kosten, dan is het het al snel waard - al is het maar door de daling in overlast/criminaliteit.
Aan de ene kant moet je als burger/land dan veel geld verdienen. Dat doen we al heel aardig in een land als Nederland. Aan de andere kant moet het vrij besteedbare inkomen hoog zijn. Om dat te bereiken moet de vaste lasten zo laag mogelijk zijn.
En is dat niet waar het spaak loopt in veel Westerse landen en Nederland in het bijzonder?
Zorgkosten reizen de pan uit, want iedereen wil op hoge leeftijd nog voor vanalles en nogwat een behandeling. Ik meen gelezen te hebben dat een mens de meeste zorgkosten maakt in de laatste 2-3 jaar van zijn/haar leven. Als ik op hoge leeftijd de ene na de andere kwaal krijg, geef me dan gewoon een pot met goede pijnpillen en laat me lekker.

Daarnaast moet voor iedere ziekte waar nog geen honderd man werelwijd aan lijden een medicijn gevonden worden. Daar geven we zelfs
subsidie voor, maar zodra er een medicijn is gevonden gaat dat natuurlijk voor een half miljoen per patiënt per jaar over de toonbank. Want ja, zo weinig patiënten, dan moet je het duur maken. En als het eenmaal bestaat zijn we verplicht het af te nemen ook, want je kan het niet maken om mensen te laten stikken. De gezondheid is heilig.
In Nederland hebben we dan nog de woonlasten en ook die maken het leven weer duurder. Dat werkt twee kanten op: het vrij besteedbaar inkomen is lager èn het basisinkomen wat je nodig hebt is hoger.
Stel we gaan nu even naar Fantasieland. En in Fantasieland hebben we een oplossing voor de vergrijzing. Of dat nu is door ouderen te laten verzorgen door robots, medicijnen tegen Alzheimer of ouderen bij (klein)kinderen in laten wonen doet er dan niet zoveel toe: in Fantasieland is het opgelost. En in Fantasieland geven we ook niet zoveel meer om zeldzame ziektes. Geven we geen subsidie meer voor en iedere behandeling die meer dan 100K/jaar/patiënt kost doen we gewoonweg niet meer. (pech dus) En ook niks tegen nieuwe medicijnen, maar als het niet héél duidelijk beter is dan bestaande (generieke) medicijnen van een duppie per dosis, dan hoeven we ze niet.
Ik zeg niet dat ik dit wil, ik zeg dat het een keuze is die je in theorie kan maken. Afhankelijk van wat je leest gaat in 2040 de helft van ons inkomen op aan zorg, dus we zullen toch een keer ergens keuzes moeten gaan maken.
En nog steeds in Fantasieland, een woning in Fantasieland kost maar €200/maand. En door alle beperkingen kost de zorg daar maar €50/maand all-in.
Het vereiste basisinkomen komt dan al veel lager uit. Ook de hoogte van bestaande uitkeringen kan dan omlaag, er is meer vrij besteedbaar inkomen en voor je het weet is een basisinkomen inderdaad betaalbaar.. in Fantasieland. (even afgezien dat het geld waarschijnlijk ergens anders aan op zal gaan)
Dan zie je meteen waarom het hier niet gaat gebeuren - we geven het geld liever uit aan nog meer zorg. En iedereen staat te juichen wanneer de huizenprijzen weer stijgen.

Een basisinkomen kan best, maar dan wel in een land waar de vaste lasten lekker laag zijn. En als het "bijna niks" meer kost, dan vervalt ook vanzelf de behoefte om een heel UWV-systeem in stand te houden. Want waarom zou je een hoop belastinggeld steken in bureaucratie die bijna niks zou leveren? Maar in een land met hoge vaste lasten zijn hoge uitkeringen nodig. En met hoge uitkeringen gaan alle regeltjes en controle opeens ook geld opleveren.
Het basisinkomen is er afaik van afhankelijk dat door robots, automatisering en massaproductie veel producten bijna gratis zijn. Maar essentiële producten zoals onze zorg en woonlasten zijn verre van gratis en dat is ook niet makkelijk op te lossen. De hele industriële revolutie helpt hier ook haast geen zier, want de zorg blijft om ethische redenen alsmaar duurder worden en woonlasten omdat we een of ander mal stelsel hebben verzonnen dat bestaat bij de gratie van permanent oplopende tekorten. Dan is een basisinkomen ook onmogelijk.
Stel nu aan de andere kant dat er robots komen (allemaal op zonnepanelen of andere "gratis" energie) die geheel automatisch zorg kunnen verlenen, robots die stukken zee automatisch omzetten naar land en robots die de ruwe aarde volautomatisch omzetten naar huizen, bestrating, gewassen en alles wat we nodig hebben. Taxi's zonder chauffeur rijden iedereen naar waar ie wezen moet. Hoeveel geld heb je dan nog nodig? Bijna niks! Dan kost een basisinkomen dus ook niks meer. Dit is een realiteit die op dit moment nog heel ver weg is. Robots die automatisch zorg verlenen zijn zeer complex en de grond in Nederland is door speculatie/doorverkopen gewoon veel te duur. Buiten robots die bewoonbaar land maken uit zee/woestijn/etc is daar geen technische oplossing voor. Maar interessant genoeg, huizen bouwen en transport is iets wat robots wel steeds beter kunnen. (volop ontwikkeling om een huis uit een 3D-printer te laten rollen) Kost alleen nog steeds geld in de vorm van fossiele brandstoffen.
Wanneer krijgen we het basisinkomen? Mijn gok: wanneer we kernfusie onder de knie krijgen èn de beslissing maken om een rem op de zorg te zetten. Dan is energie gratis, gratis energie laat zich omzetten in huizen/voedsel/transport/etc (techniek zal waarschijnlijk nòg sneller evolueren dan het al doet) en dan hoeven we alleen nog voor elkaar die zorgverzekering te betalen.. Woonruimte is dan ook geen issue meer: als energie gratis is dan kunnen we gewoon in de woestijn gaan wonen. Bijna ieder gebied wat we nu als "onbewoonbaar" beschouwen is bewoonbaar te maken met gratis energie. Maar.. Het is allemaal heel ver weg.
[
Voor 21% gewijzigd door
Mentalist op 25-04-2015 14:33
]