VoIP kan best storing opleveren, getuige de vele slechte ervaringen van mensen gedurende pakweg de laatste 10 jaar. Een van de lastige dingen bij VoIP is bijvoorbeeld echo, en dit veroorzaakt meteen een groot deel van de kwaliteitproblemen (echo zelf, maar ook soms wegvallen van korte woorden en andere problemen).
Een (analoge*) telefoon is zo opgezet dat er geen aparte zend en ontvang kanalen zijn. Dit was vroeger handig omdat het twee extra koperlijnen vanuit de centrale naar je huis bespaarde. Echter door dit zo te doen ontstaan er reflecties op de lijn die dus het ontvangen signaal enigszins verzwakt terugsturen (echo). Vroeger, op een 'echt' analoge lijn was dat niet zo'n probleem, omdat de vertraging in een circuit-switched netwerk erg klein is waardoor de menselijke hersenen de echo zelf niet opmerken. Tegenwoordig ontstaat er door de digitalisering en packet-switched netwerken echter een langere vertraging waardoor je de echo wel gaat merken.
Om dat op te vangen moet er dus iets aan 'echo cancelling' gedaan worden. Dit gebeurt als het goed is aan beide kanten van de verbinding** zodat geen van beide partijen last heeft van echo. Interessant detail hierbij is dat als persoon A naar persoon B belt, de echo die persoon A hoort dus bij B wordt gegenereerd, en dus ook bij B zou moeten worden gecancelled. Vaak nemen mensen (ten onrechte, maar begrijpelijk) aan dat degene die de echo hoort iets fout heeft zitten.
Dan nog een stukje over wat echo cancelling precies doet. Dit is in principe heel eenvoudig: het inkomende signaal wordt met een bepaalde verzwakking van het uitgaande signaal afgehaald, zodat de 'echo' er precies uitgehaald wordt. Maar door verschillende factoren (waaronder bijvoorbeeld de lengte van de telefoondraad thuis en de precieze eigenschappen van de telefoon) is de echo niet altijd precies hetzelfde. Soms is hij iets later, soms eerder, en soms iets harder of zachter. De echo canceller moet dus ingeregeld worden (meestal de eerste seconde van een gesprek).
Inregelen van B is best makkelijk als alleen A praat. Je kunt dan immers direct de link zien tussen inkomend signaal, en uitgaande echo. Kwestie van filtertje instellen, en klaar. In andere gevallen wordt het gevaarlijk. Als A niet praat, moet de echo canceller stoppen met regelen. Hij zou anders namelijk proberen op ruis te regelen, met een totaal verkeerd filter gedrag als resultaat. Nog iets moeilijker is als beide partijen praten: De echo canceller zou best willen regelen (immers A praat) maar het terugkomende signaal is totaal geen maat voor de echo (want wat B zegt zit er nu doorheen) dus moet hij ook niet regelen. Het meest complexe aan de zaak is het totaalbeeld, want er wordt voortdurend gewisseld tussen wie praat en wie niet, en ook nog met verschillende volumes, achtergrondgeluid, etc.
Als het inregelen (of juist stabiel houden) van het echo-filter niet precies goed gebeurt, krijg je dus te maken met echo, wegvallende woorden, of andere problemen. Sommige VoIP oplossingen hebben te weinig rekenkracht om de echo goed te filteren, andere hebben gewoon niet genoeg aandacht besteed aan het dynamisch gedrag. Tegenwoordig is het al een stuk beter dan 'vroeger', maar het gaat dus nog vaak genoeg mis.
Wil je dus zeker weten dat je een goede kwaliteit verbinding hebt, dan mag er dus maar aan 1 kant van de lijn tegelijk gepraat worden, en moet er steeds 'over' geroepen worden als de ander mag
Tot slot nog een laatste opmerking: Bovenstaande over echo(-cancelling) is een redelijk algemeen verhaal. Tegenwoorig zijn telefonienetwerken best complex - van de ene provider naar het PSTN netwerk, dan naar de andere provider, eventueel met tussenpartijen, zodat er niet altijd meer sprake is van 'een' verbinding en het dus ook niet altijd makkelijk is de schuld bij de ene, of de andere kant te leggen, omdat het ook nog ergens in het midden zou kunnen zitten...
* Ook DECT valt hieronder, omdat de verbinding tussen aansluitpunt en basisstation nog steeds analoog is.
** In dit geval loopt de 'verbinding' van de PSTN-gateway van de service provider naar je VoIP gateway bij je thuis