Inleiding
Hybride oorlogsvoering is best een lastig begrip. Desondanks vinden we het nodig om het begrip los te trekken van de bestaande politieke topics. In de politieke topics moet het gaan over hoe de verschillende politieke stromingen zich tot elkaar verhouden (conservatisme, liberalisme, sociaaldemocratie, confessioneel, populistisch). In politieke topics gaat het over welke visie de stromingen loslaten op hoe onze samenleving moet worden bestuurd.Hybride oorlogsvoering gaat over welke technieken worden ingezet om kiezers te "overtuigen" van een bepaalde politieke ideologie of doelstelling. De laatste paar jaar hebben we hierin zoveel ontwikkeling gezien dat het vizier erop gericht dient te worden. Omdat zonder duidelijke afbakening snel overlap met bestaande (politieke) topics ontstaat moeten we goed benoemen waar Hybride oorlogsvoering begint en eindigt. Wat dit moeilijk maakt is dat we in een snel veranderende samenleving leven wat deze beïnvloeding een bewegend doel maakt. Beschouw de criteria die we hier hanteren daarom als een vertrekpunt dat ter discussie mag staan.
Doel van dit topic
Een democratische samenleving is geen vanzelfsprekendheid. Ze heeft onderhoud en betrokkenheid nodig van haar bevolking en haar overheid. Een democratie is ook kwetsbaar. Die kwetsbaarheid is in dit internettijdperk alleen maar toegenomen. Totalitaire actoren (staten en individuen) maken goed gebruik van de mogelijkheden die internet hiervoor biedt.Een liberale democratie heeft door haar open opzet een gebrek aan goeie verdedigingsmechanismen. De liberale democratie schept zelfs de middelen voor en faciliteert diegenen die zorgen voor de afbraak ervan. Het terugdringen/verkleinen van de overheid de afgelopen 50 jaar helpt hierin niet mee. De overheid heeft hierdoor veel voelhorens in de samenleving verloren.
Dictaturen daarentegen zijn extreem gericht op zelfbehoud en -bescherming. Zou je hypothetisch in een dictatuur een democratie willen stichten dan heeft de overheid zeer uitgebreide toolkit om zulke ontwikkelingen te bestrijden, desnoods met geweld of moord. Zou je daarentegen een dictatuur in een democratie willen stichten dan zijn faciliterende middelen al beschikbaar en aangereikt.
Om apart focus te zetten op de kwetsbaarheid van onze democratie als stelsel behandelen we in dit topic de volgende kwesties:
- Benoemen, aanwijzen en registreren hybride oorlogsvoering in EU en haar lidstaten
- Verkennen hoe democratieën kwetsbaar zijn voor beïnvloeding.
- Tenslotte, misschien wel het belangrijkst, hoe zijn democratieën te beschermen tegen krachten die hen trachten te ondermijnen.
Afbakening van begrippen
Politiek verkeer is per definitie beïnvloeding. Dat politieke verkeer valt wel binnen conventies die we als internationale samenleving als geaccepteerd beschouwen. Dit omdat het politiek verkeer blijft gehoorzamen aan een internationale en sociale politieke orde. Dit wil trouwens niet zeggen dat alles wat een politicus doet automatisch voor "politiek verkeer" kan doorgaan.Bestaande conventies in internationaal politiek verkeer
In internationaal politiek verkeer worden een aantal uitgangspunten gehanteerd, enkele belangrijke hiervan zijn:- de rechtspositie van diplomatieke vertegenwoordigers van volken en landen worden al eeuwenlang gerespecteerd
- het Handvest der Verenigde Naties onderschrijft beginselen als gelijkwaardigheid van soevereine staten, handhaving van internationale vrede en veiligheid en bevordering van vriendschappelijke betrekkingen tussen volkeren
- diplomatiek immuniteit verzekert het functioneren van diplomatieke zendingen en vertegenwoordigers van staten.
- Het aanknopen van diplomatieke betrekkingen tussen de staten gebeurt met wederzijds goedvinden.
- Interactie tussen staten (belangenbehartiging, onderhandelen, communicatie, bevordering betrekkingen) vindt plaats via elkaars diplomatieke zending
Hybride oorlogsvoering
Hybride oorlogsvoering heeft politieke beïnvloeding als een van haar doelen. Hybride oorlogsvoering vindt plaats tussen staten. Bij hybride oorlogsvoering is een staat de agressor. Formeel zijn staten niet met elkaar in oorlog, toch beïnvloedt de ene staat de ander op diverse manieren. En dan hebben we het niet over beïnvloeding via een diplomatieke zending.Bronnen:
- https://hcss.nl/news/opin...e-en-onbenoemde-dreiging/
- https://www.ccinfo.nl/bib...aanvallen-en-ondermijning.
Politieke beïnvloeding
Met de internationale politieke conventies in het achterhoofd is wel iets te zeggen over hoe we politieke beïnvloeding kunnen herkennen. Wordt invloed uitgeoefend op een natiestaat en haar bevolking, en dit gebeurt niet via de gangbare nationale en internationale politieke infrastructuur, dan kunnen we dit politieke beïnvloeding noemen.Strategische beïnvloeding
Bij strategische beïnvloeding komen we op onduidelijker terrein. Zo is niet duidelijk vast te stellen of een natiestaat de actor achter de beïnvloeding is of dat andere actoren aan zet zijn. Als we alert willen zijn moeten we ook bij strategische beïnvloeding denken aan de mogelijkheid van hybride oorlogsvoeringAanslagen en ondermijning
Het met aanslagen of andere beïnvloeding ondermijnen van het functioneren van natiestaten en hun burgers. Het doel van de aanslagen is om te intimideren en te demoraliseren.Recente voorbeelden van hybride oorlogsvoering
Rusland
Verkiezingsgerelateerde events
Als we aannemen dat de Russische overheid voor deze acties verantwoordelijk is dan zijn dit voorbeelden van hybride oorlogsvoering:- Verkiezingen in Moldavië - Rusland kocht stemmen voor haar favoriet kandidaat
- Verkiezingen in Georgië - Rusland wordt verdacht van beïnvloeding verkiezingen door onwaarschijnlijk resultaat ten gunste van haar favoriete kandidaat.
- Verkiezingen in Roemenië - Vermoeden van inmenging Rusland, Beïnvloeding via TikTok bewezen, Grondwettelijk Hof sommeert nieuwe verkiezingen https://www.volkskrant.nl...n-volledig-over~b026f4c1/
Aanslagen en ondermijning
Lijst met hybride oorlogsvoeringsoperaties zie link in teacup in "[ZT] Russisch-Westerse verhoudingen deel 3". Enkele kenmerkende voorbeelden:- Russian GPS jamming of Finish airports
- Shopping mall fire in Warsaw, Poland
- Russians kill defected pilot in Spain
- Descecration of memorial sites in Estonia
- Russia sends large number immigrants towards Finish border
- Oil tanker Eagle S damages Estlink 2 power cable in Finish Gulf
- Five coffins with French flag & 'French soldiers in Ukraine' near Eiffel tower
- https://www.nature.com/articles/s41599-019-0227-8
- https://www.volkskrant.nl...s-allang-gaande~b054f843/
Verenigde Staten
Musk
Elon Musk zou het Department of Government Efficiency gaan leiden. Vanuit die hoedanigheid heeft hij binnenlandse verantwoordelijkheden. Communicatie met Europese partijen hoort niet bij die rol. De initiatieven van Musk aan het Europese adres scharen we daarom onder politieke beïnvloeding. Laten we man en paard noemen. Ook dit is hybride oorlogsvoering, bondgenoot of niet.Voorbeelden hiervan:
- Musk support voor Duitse AfD partij
- Musk mengt zich in Britse binnenlandse aangelegenheden:
Bron:
- demanded the release of jailed U.K. anti-Islam extremist Tommy Robinson
- called British Prime Minister Keir Starmer an evil tyrant who should be in prison
Trump
Met zijn Presidentschap in spe is het lastig Trump te betichten van beïnvloeding. De grens waar assertief politiek bedrijven stopt en buitenlandse beïnvloeding start is niet gemakkelijk te leggen. Zodra een politicus over de hoofden heen van politici van een ander land direct de bevolking van dat land beïnvloedt dan valt dat binnen de definitie van politieke beïnvloeding. Zeker als in een adem wordt gecommuniceerd dat de uitspraken niet te letterlijk moeten worden genomen maakt dat het vermoeden alleen maar sterker dat de signalen niet naar buitenlandse politici zijn gericht, maar naar de bevolkingsgroepen van die landen.Enkele krasse uitspraken van Trump die in die categorie vallen:
- De VS wil Groenland kopen of interneren.
- De VS wil het Panamakanaal interneren
- Canada overhalen om de 51ste US staat te worden
Bron:
Impact op democratie en wat doen we er tegen
Vervorming democratisch proces
Hybride oorlogsvoering vindt met verschillende middelen plaats. Hieronder enkele voorbeelden:Geld - Amerikaanse Super PAC's
De VS is een duidelijk voorbeeld van een vervormde democratie. Grote donaties kunnen het democratisch proces vervormen. Zo kunnen donaties uitgeruild worden voor invloed op de boodschap van een partij. Zo raken niet alleen de keuze van de kiezers beïnvloedt, maar ook de partij programma's waarvoor ze kunnen kiezen. De beïnvloeding vindt zo al plaats voor dat het democratisch proces kan aanvangen.In de VS is een goede registratie van donaties zodat deze oorzaak gevolg relatie wel kan worden bewaakt. Ook heeft het land sinds 1907 de regel dat ondernemingen niet mogen doneren aan politieke partijen zodat hun invloed aan banen wordt gelegd. Bovendien worden ook individuele donaties sinds 1974 gelimiteerd, een gevolg van het Watergate schandaal. Fascinerend heeft heeft Amerikaanse hooggerechtshof in 2010 de beperking uit 1907 ongrondwettig verklaard. Gevolg hiervan was dat er geen limiet meer was op wat het bedrijfsleven aan organisaties (partijen) zolang de donaties maar niet waren gericht op individuele kandidaten. Zo ontstonden de Super PAC's (political action committees) die grote sommen geld ophaalden. Via Super PAC's is het zo weer mogelijk om het eigenbelang van rijke rechtspersonen in het democratisch te laten doorklinken. Uiteindelijk kan dit de politieke programma's en de koers van een democratische regering beïnvloeden. (CNN - Super PACs a disaster for democracy)
Kiezers - Het kopen van stemmen
MoldaviëEen bewezen voorbeeld zijn de verkiezingen in Moldavië (2024) (zdg - eerste hand, wel even vertalen).
Bronnen:
- Euractiv - Moldovan minister exposes vote-buying in EU referendum
- Reuters - Moldova alleges pro-Russian vote-buying scheme ahead of key vote
- Radio Romania - A vote of capital importance for the Republic of Moldova
- RadioFreeEurope - Moldova Says It Has Uncovered A Russian-Funded Voter-Rigging Plot
- Carnegie Russia Eurasia Center - In Odesa’s Shadows: What Is Russia’s Strategy in Moldova?
Minder goed bewezen (laten de huidige machthebbers niet toe) hetzelfde stemmen kopen plaatsgevonden in Georgië. Daar kreeg de Russisch gezinde kandidaat (Georgische Droom) ook opmerkelijk veel stemmen. In Georgië is nog steeds een gevecht gaande tussen een deel van de Georgische bevolking en de huidige Georgische regering.
Bronnen
- New York Times - Governing Party in Georgia Wins Election, as Opposition Calls for Protests (deelartikel - emailsluis)
- Washington Post - Georgia’s Moscow-leaning ruling party leads in preliminary election results
Dankzij Elon Musk staan de Verenigde Staten ook in dit rijtje. Musk gaat langs het randje, zijn beïnvloeding is in een emotionele rechtzaak nog wel als acceptabel beoordeeld door een rechter in Pennsylvania. Musk organiseerde in de swingstates een publiciteitsstunt waarin hij iedere dag 1 Miljoen dollar uitkeerde aan iemand die de petitie ter ondersteuning van het First and Second Amendment (....support free speech & the right to bear arms). Daarnaast drukte hij iedereen op het hart om te gaan stemmen. Het laatste woord over deze benadering is nog niet gezegd.
Bronnen:
- Drawing a Line on Corporate Influence: Elon Musk’s $1 Million Lottery and Its Implications for Campaign Finance
- Nevada News and Views - Elon Musk’s America PAC: Payment Controversy Sparks Backlash Among Supporters
Ondermijning - Zaaien van angst en verwarring
Rusland bedient zich van een indirecter middel om Democratische landen de wind uit de zeilen te nemen. Zie hiervoor de paragraaf "Ruslands' wat meer fysieke beïnvloedingscampagne". Die beïnvloeding heeft meer ondermijning tot doel in de westerse samenlevingen door:- sabotage
- vandalisme
- beinvloedingsoperaties
- moorden
- terrorisme
- disruptieve immigratie
- dagelijks leven van burgers
- militaire hulp aan Oekraïne
- energie- en communicatie infrastructuur
- compromitteren van binnenlandse en Europese politiek
- civiele luchtvaart
- militaire infrastructuur
- aanslagen op oppositie leden en staatshoofden
- aanslagen op Russen (ontmoedigen overlopen)
Infiltratie - De rol van sociale media in het machtsspel rond de politieke invloed
Dat Amerikaanse sociale media netwerken kunnen gaan werken als een megafoon voor de Trump/Musk ideologie is inmiddels niet meer denkbeeldig. Zuckerberg heeft inmiddels ook de ring van Trump gekust (New York Times - Deelartikel (emailsluis) - Inside Mark Zuckerberg’s Sprint to Remake Meta for the Trump Era). Over X van Musk is inmiddels genoeg gezegd. Van twee hele grote bedrijven, Meta en X, is dus inmiddels bekend dat ze volledig zijn aangelijnd op het komende Amerikaanse overheidsbeleid. En andersom. Getuige dit artikel van The Washington Post: Meta’s fact-checking overhaul widens global rift on disinformation - Deelartikel (emailsluis)We bevinden ons in een vroeg stadium van deze verandering om nu goed te kunnen overzien wat de gevolgen van dit aangelijnd zijn tussen de Trump regering en de sociale netwerken. Worden die netwerken een hefboom voor hoe Trump Europa wil beïnvloeden, dan zijn bedrijven als X en Meta bezig met politieke beïnvloeding.Zuckerberg said Tuesday he plans to “work with President Trump to push back on governments around the world that are going after American companies and pushing to censor more.” And he criticized Europe’s “ever increasing number of laws institutionalizing censorship” and South America’s “secret courts that can order companies to quietly take things down.”
Een ander topic dat de focus op die Big Tech zelf legt is: De explosieve groei Big Tech - Oorzaak, gevolg en oplossing
Bronnen
- https://www.volkskrant.nl...s-verontrustend~bc30ed9b/
- https://www.volkskrant.nl...n-de-deep-state~b1d301e4/
- https://www.tijdschriftcd...-zegen-voor-de-democratie
- https://stukroodvlees.nl/...e-jongeren-is-misplaatst/
Hoe kunnen we onszelf wapenen?
Ja onszelf.... Natuurlijk is er aan de EU nog een hoop te veranderen en te verbeteren. En dat moet allemaal aan de orde komen, en kom er vooral mee in dit topic. Het is essentieel om hier op de lange termijn sterker uit tevoorschijn te komen. Maar nu in deze startpost is het goed dat we eerst naar onszelf kijken. Wat er om ons heen gebeurt heeft grote snelheid. Instituties veranderen vaak wat minder snel. Wij als individuen hebben een groot voordeel, we hebben alleen verantwoording aan onszelf af te leggen bij de keuzes die we maken. Dat geeft ons snelheid van handelen.Wat staat er op het spel?
Cruciaal voor een goed functionerende democratie is dat ze is gestoeld op drie volledig onafhankelijk van elkaar staande pijlers (trias politica):- Wetgevende macht
- Uitvoerende macht
- Rechtsprekende macht
In een open - westerse - samenleving moeten alle vier deze platformen in goede conditie zijn om elkaar in balans te houden. In het draaiboek waarin een totalitaire macht tracht een democratische staat om te vormen naar een totalitaire staat zijn een aantal stappen te herkennen. Een aantal bronnen behandelen dit soort draaiboeken. Enkele van deze bronnen zijn:
- https://www.historyhit.co...rly-1930s-key-milestones/
- https://freedomhouse.org/...eaking_Down_Democracy.pdf
- https://justice-everywher...rt-exhaust-your-citizens/
- https://www.opendemocracy...-democracy-case-bulgaria/
Toetredende landen moeten:
(1) beschikken over stabiele instellingen ter verdediging van:
- democratie
- rechtsstaat
- mensenrechten
- bescherming van minderheden
- die concurrentiedruk het hoofd kan bieden
- de marktkrachten binnen de EU kan weerstaan
Wat in dit overzicht mist is de invloed over de pers en media. Misschien is dit een van de eerste bolwerken die aangevallen wordt omdat zonder onafhankelijke pers en media het oprollen van vitale instituties met minder ruchtbaarheid kan gebeuren.
De eerste opdracht aan onszelf: Hyper-alert zijn
Het fundament van een democratie zijn haar burgers, haar kiezers. Dit moet dan ook de eerste verdedigingslinie zijn die we moeten versterken. We moeten onszelf versterken. Minder kwetsbaar worden voor mooie praatjes en kritischer luisteren. Los van de kritiek die we kunnen hebben op de media, pers, Nederlandse overheid en de EU moeten we scherp zijn op:- publieke aanvallen op journalisten
- overnames van perscombinaties en persagentschappen
- publieke aanvallen op individuele bestuurders van landelijke overheid en lagere overheden
- publieke aanvallen op minderheden
- publieke kritiek op functioneren rechtbanken en overheidsinstellingen
- verruwing taalgebruik in het politieke bedrijf
- het verschuiven van normen
- bezuinigingen op uitvoeringsinstituten
- publiek voorstellen tot aanpassing van onze grondwet
- voeden van anti EU sentiment
De tweede opdracht aan onszelf: Participeren
Persoonlijke betrokkenheid is een andere stap die we moeten gaan zetten, dan komt de eigen versterking vanzelf omdat we ter zake doende kennis opbouwen:- Verdiep jezelf in de belangrijke kwesties in je regio en in het land. Neem moeite de kwesties van verschillende kanten te bekijken en verplaats jezelf in de verschillende belanghebbenden.
- Momenteel staan we voor teveel complexe uitdagingen. Hiervoor is veel hersenkracht nodig. Kijk waar je hulp iets kan betekenen. Participeer in je omgeving.
- Wordt lid van een politieke partij. Laat je representeren. Past er geen partij bij je, kies degene die het dichtst bij je staat en ga naar partijbijeenkomsten en draag aan wat anders moet. Laat je stem horen waar het moet en waar het nodig is. Politiek heeft voeding nodig om ergens over te kunnen gaan.
Briefings beleidsstukken internationale dreiging
Europa- https://www.europarl.euro...RS_BRI(2018)625123_EN.pdf (2018!)
- https://ec.europa.eu/comm...028/DoD_Factsheet.pdf.pdf
- https://www.aivd.nl/onder...tieke-veiligheidsbelangen
- https://www.aivd.nl/onder...internationale-dreigingen
- https://www.aivd.nl/onder...internationale-dreigingen
• 20250323 - Startpost aangepast. Hybride oorlogsvoering benoemd als overkoepelend verschijnsel. Politieke beïnvloeding is een facet van hybride oorlogsvoering. De startpost met deze kennis aangepast.
• 20250323 - Topictitel aangepast van Bescherming EU democratie tegen politieke beïnvloeding naar Hybride oorlog in Europa - bescherming van onze democratie
[ Voor 255% gewijzigd door teacup op 24-03-2025 06:16 ]
Wil je een EU leger? Teken dan de petitie Protect us with a European ARMY (Volt EU)