Dit is een zamenvoeging van de oudere topic over de WPAC berekening en het nieuwere topic "het grote geluidseisen airco en wp topic"
dit is een forum bedoeld voor alle airco's en warmtepompen en specifiek op de geldende geluidseisen voor deze apparatuur en zaken die hiermee verbonden zijn en voor de WPAC berekeningen om te kunnen aantonen dat je aan deze eisen hebt voldaan cq dit hebt kunnen controleren of je wel cq niet aan de gestelde eisen voldoet.
De komende tijd worden de twee topicstarts versmolten tot 1, dus nog even geduld.
versie: 02-04-2025
de oorspronkelijke links naar zowel de handleiding van de WPAC tool als de tool zelf werken helaas niet meer, de Rijksoverheid heeft deze van hun site gehaald, echter we weten niet waarom, is ook zover wij konden nagaan niet verder togelicht.
hier de link voor de handleiding:
en hier de link voor de excel tool zelf:
iets hieronder is ook de vroegere TS van de WPAC berekening opgenomen die door @marvel27 is opgezet.
Opzet is de lezer nadere informatie te verstrekken over de aspecten van het juist installeren van deze apparatuur, rekening houdend met de wettelijke geluidseisen die hieraan worden gesteld maar ook tips en tricks om het geluid en trillingen te kunnen minimaliseren.
Het topic geeft ook informatie over hoe de WPAC-tool in te vullen (opgesteld door @marvel27. Dit is de tool die de overheid beschikbaar stelt om te checken of een warmtepomp of airco-installatie aan de geluidseisen voldoet. Lees de gids hieronder en probeer de tool in te vullen. Als je niet zeker bent, of je uitkomst wil laten checken, stel dan een vraag in het topic. Je kan ook @MacD007 of @marvel27 pm'en voor vragen die je niet in het topic wil stellen.
De WPAC (warmtepompen en airco’s) geluidseisen rekentool (link)
Dit zal met en met worden aangevuld. dus aub nog even geduld, ook ivm met de vakantietijd.
Op 1 april 2021 is de eerste op puur warmtepompen en airco's gefocuseerde eisen qua omgevingsgeluid in de toen nog geldende bouwbesluit van kracht geworden, en nee, dit was dus geen 1-april grap.
Kort gezegt mochten vanaf die datum geen nieuw geplaatste warmtepompen en airco's (buitenunits) meer dan dan 45 (overdag van 7:00 - 19:00 uur) en 40 dB (avond/nacht van 19:00 - 7:00 uur) gemeten op de erfgrens produceren.
Eerder heeft de EU via de ecodesign regelingen ook maximale geluidswaarden aan dergelijke toestellen vast gelegd, en maakte deel uit van de producteisen van dergelijke producten om aan de CE eisen te kunnen voldoen en derhalve op de EU markt verkocht te mogen worden.
De ErP standaard gebruikt hierbij echter de (ook conform EN12102 deel 1 of deel 2 of zelfs beide bij FE) de nominaal geluidsniveau als weergave op het energielabel.
Deze norminaale geluidswaarde is bepaald met het nominaal vermogen, en juist daar zit hem dus het probleem.
Dus ook zijn de geluidswaarden (meer vermogen betekend bij alle warmtepompen of het nu L/W of L/L is, gewoon meer geluid) bij de nominaal vermogen lager en kunnen dus niet gebruikt worden.
Dus ook voor L/L warmtepompen (airco's geld nog steeds dat de ErP geluidswaarden niet geschikt zijn voor het bepalen of je aan de geluidseisen in Nederland voldoet.
Vergeet hierbij ook niet dat de energielabel een heel andere functie, EU breed heeft en helemaal geen rekening houd met de Nederlandse wetgeving m.b.t. geluid van buitenunits van warmtepompen.
Per 1-1-2024 is het bouwbesluit 2012 opgevolgd door de Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) als deel van de nieuwe omgevingswetgeving die ook per 1-1-2024 in werking is getreden. Herhalve zijn de geluidseisen nu in deze Bbl ingebonden. Hierbij zijn deze ook iets gewijzigd waardoor er nu een algemeene grenswaarde van 40 dB van toepassing is geworden, De oude 45/40 dB grenswaarde is alleen nog onder bepaalde voorwaarden van kracht.
]br]
Naast dat je bij de keuze kunt uitkijken naar een stillere warmtepomp of airco zou je ook er voor kunnen kiezen om een goede geluidskast ( dat is dus een behuizing over de bestaande warmtepomp cq airco) waarbij er een geluidsreductie (demping) gaat plaats vinden.
Wil je echter een helemaal perfect demping bewerkstelligen zal deze kast aangepast moeten zijn aan het geluidsprofiel van de desbetreffende warmtepomp cq airco.
Om een goede demping te bewerkstelligen heeft de omkasting ook een behoorlijk volume nodig, dus goede kasten zijn helaas ook nog een keer een heel stuk groter dan de warmtepomp zelf.
Om je een idee te geven over hoe groot een dergelijk wel eens zou kunnen worden hier een foto wat ik op het internet tegenkwam:
:strip_exif()/f/image/AepUgIiWKr3c62rgoNRe4Du6.jpg?f=fotoalbum_large)
bron: bron warmtepomp dice wasco site
hier zie je redelijk duidelijk dat dit een behoorlijk groot geval is, wat bij deze foto alleen vreemd is dat de achterzijde (wat infeite de toevoer van de lucht is) direct tegen de muur van het huis is geplaatst, waarom dit zo is is onbekend, normaal heb je bij deze zowel een toevoer als ook een afvoer kant, net als bij de warmtepomp zelf.
de hierboven getoond omkasting is van het merk Merford en model warmtepompomkasting is de DICE.
bron: https://www.merford.com/n...mtepompomkasting-dice+367
bedenk wel dat een dergelijke kast behoorlijk duur is deze beginnen bij circa 2.000 euro voor het kleinste model. Je bent echter al snel 3.000 euro en meer kwijt. (afhankelijk van je grote van de buitenunit, hierbij moet je ook rekening houden met voldoende tussenruimte om de beoogde demping te kunnen krijgen.
Een goed merk heeft ook berekeningen van de diverse merken en modelen warmtepompen en airco's beschikbaar waar ze de demping ook kunnen onderbouwen. Vraag daar dus altijd naar.
Kunnen ze dat niet dan zou je zelf echt moeten afvragen of je niet beter naar een ander merk moet gaan of nog beter investeer vooraf in een stillere warmtepomp.
Bedenk ook dat een slecht gedimensioneerde geluidskast een behoorlijke invloed heeft op je COP, en dus uiteindelijk in je verwarmingskosten, en dat voor de hele levensduur van je warmtepomp. Deze effecten kunnen zelfs het veelvoudige uitmaken van de kosten van een dergelijke omkasting.
reduct is een merk wat in Nedrland dergelijke kasten aanbied; ook zij bieden een onderbouwing van hun reductiewaarden aan (uitgevoerd door een onafhankelijke instantie (Peutz), ik heb deze nog niet ingezien, dus kan ik daar geen oordeel over geven.
https://www.reducd.nl/pag...ddempende-kast-warmtepomp
dit item zal nog verder worden uitgebouwd.
In verschillende topics worden er regelmatig vragen gesteld over de rekentool van de overheid die gebruikt wordt om in te schatten of een buitenunit van een airco of warmtepomp qua geluid onder de norm blijft op de erfgrens. Mensen willen zelf hun opstelling checken, of de berekening van hun installateur nakijken. Of ze willen checken of de buitenunit van de warmtepomp of airco van de buren aan de regels qua geluid voldoet.
Het lijkt mij goed om een topic te hebben zodat de tips over het toepassen van de tool kunnen uitwisselen, en mensen hun situatie kunnen laten checken.
Het gaat dus expliciet om buitenunits van zowel airco’s als warmtepompen.
Wat zijn die regels?
Op de erfgrens 40dB(A), en als de unit een stille modus heeft, 45dB(A) overdag. Met andere woorden, als je een airco of warmtepomp hebt waarbij je een stille modus kan aanzetten, mag je overdag (tussen 7u en 19u) op de erfgrens 45 dB(A) produceren, en ’s nachts (tussen 19u en 7u) 40dB(A). Als je geen stille modus hebt zit je vast aan max 40dB(A) produceren. Naast de perceelgrens zijn ramen en deuren van aangrenzende huizen ook van belang. Het gaat dus niet om geluid op je eigen perceel of ter hoogte van ramen of deuren van je eigen woning. Hoewel je daar in de praktijk wel ook rekening mee moet houden, en je in de rekentool door middel van een ‘extra meetpositie’ ook een indicatie kan krijgen van het geluid op je eigen perceel.
Dat betekent niet dat een airco of warmtepomp die meer geluid dan die 45 of 40dBA kan produceren per definitie afvalt: het gaat om hoe luid het geluid is op de erfgrens. Hoe verder de buitenunit van de erfgrens staat, hoe stiller het geluid op de erfgrens klinkt. Als je een buitenunit hebt die stil genoeg is, en ver genoeg van de erfgrens afstaat, of een goede afscherming hebt, zou je zomaar aan de eisen kunnen voldoen.
De rekentool is van toepassing op alle ‘warmte- en koude opwekkers’ die vanaf 1 april 2021 geplaatst zijn, toen de regels van kracht zijn gegaan.
De regels zijn niet van toepassing:
- Als de buitenunit voor 1 april 2021 is geplaatst
- Bij een zolder, wordt niet erkend als verblijfsruimte in het bouwbesluit
- Als de een buitenunit in een schuur of garage. De eisen voor wat een schuur is zijn best licht, wat je bijna als een loophole zou kunnen beschouwen. Maar goed, dit wordt op andere plekken in het forum besproken en dient dit topic niet voor.
Vergelijkbaarheid geluidsvermogen warmtepompen
Er schort wat aan de cijfers rond geluidsvermogen. Er is een Europese norm die bepaalt hoe er gemeten moet worden, de EN12102, maar die meet het geluidsvermogen terwijl er water van 45 graden gemaakt wordt bij een buitentemperatuur van 7 graden. Dat is dus verre van het maximale geluidsvermogen dat een WP kan produceren. Fabrikanten noemen vaak verschillende geluidsvermogens, maar zeggen er niet bij hoe ze gemeten zijn. Of ze schermen met de geluidsdruk op bepaalde afstand, waardoor je nog verder van huis bent.
Dat maakt het vergelijken van het geluidsvermogen van buitenunits tricky. Want warmtepomp A heeft wellicht een max geluidsvermogen van 60dB(A), gemeten bij A-10W55, en warmtepomp B van 55dB bij A7W45. Zonder verdere context lijkt A luider dan B, maar bij dezelfde omstandigheden is A wellicht luider dan B.
website van de Duitse vereniging van warmtepompfabrikanten biedt een geluidsrekentool aan waarin je de gegevens ziet van warmtepompen van hun leden. Daar vind je goede info rond geluidsvermogens. Dan gaat het dus om de waarde bij 'Max. Schallleistungspegel', niet 'Schallleistung nach ErP'. De ontwikkelaar van de rekentool, LPB Insight, verwijst in de eerder gelinkte webinar zelf naar deze website als een goede bron van informatie.
Specifiek voor L/W warmtepompen heeft een medetweaker een Google Sheets gemaakt met een lijst van warmtepompen, hun thermisch vermogen en geluidsvermogens, wat heel nuttig is om te vergelijken. Ik weet niet of alles compleet of actueel is, maar indien er interesse is kunnen we dit aanvullen. Zo staan er een aantal WP's niet in de lijst (bv CTC die ook best stil zou zijn, of Wolf). En het zou goed zijn om te achterhalen of ze het geluidsvermogen op dezelfde manier hebben gemeten, dus bij dezelfde water- en buitentemperatur.
Ik heb de link gevonden via @Speedfight in het algemene L/W WP topic. Als iemand weet wie de Sheets oorspronkelijk heeft opgesteld zal ik die persoon hier de credits geven.
Rekentool
Dit is de link naar de rekentool, en hier naar de officiële handleiding ervan.
Hier een document van de verenigigng warmtepompen en Techniek Nederland met FAQs over de tool en wat dit in de praktijk betekent. Staan interessante dingen in.
Hier is een link naar een webinar over de rekentool, waarbij een van de ontwikkelaars de tool invult op basis van een aantal scenarios. Handig om te zien hoe hij het invult. Hier is een link naar de PowerPoint die is gebruikt tijdens de webinar.
Hier is een link naar een whitepaper van Alklima/Mitsubishi Electric (even registreren of tempmail gebruiken) over geluidsproductie van WPs, waarbij zij ook de tool invullen en een aantal uitgangspunten delen.
Beschrijving van het rekenblad:
Er zijn 6 tabbladen. Het eerst tabblad is een overzicht, maar niet echt relevant. De andere tabbladen gebruik je in verschillende situaties:
- Gg_1: als je buitenunit op het maaiveld, maw, op de grond staat.
- Gg_2: als je buitenunit op een aanbouw tegen je achtergevel staat
- Gg_2A: als je buitenunit op een gebouw in je tuin staat, dus bv je schuur, die niet vast zit aan je achtergevel.
- Gg_3: als je buitenunit op je dak staat
- AP: voor appartementen
Ik ga bij de beschrijving van de tool even uit van de meest simpele situatie, namelijk een buitenunit op de grond, dus tabblad Gg_1. Dat is ook mijn situatie, en heb ik ervaring mee. Wellicht kunnen er later specifieke gidsen gemaakt worden voor andere situaties, door andere Tweakers.
De rekentool werkt enkel voor relatief simpele situaties. Als je situatie wat ingewikkeld is, bv een aparte vorm perceel of woonsituatie, dan zul je een specialist een meting of berekening moeten laten maken.
Ter illustratie een screenshot van een ingevulde rekentool, op basis van een Vaillant Arotherm Plus 75/6m waarbij de buitenunit achteraan in een hoek van de tuin van een rijtjeshuis is geplaatst, waarbij de tuin omringd wordt door gemetselde muren (kan ook een schuur zijn aan de achtergrens).
/f/image/25bP2HALq8v2VCBomZPva0fd.png?f=fotoalbum_large)
Bronpositie: hier vul je in waar je je buitenunit wil opstellen. Het staat goed verstopt in de handleiding, maar bij het invullen van Xb en Yb ga je uit van het centrum/hart van de buitenunit. Wat de hoogte betreft moet je uitgaan van het punt op 2/3de van de hoogte van het centrum je unit, plus de hoogte van een eventueel onderstel, zoals bigfoots en veren. Dus stel dat je buitenunit 95cm hoog is, en de unit staat op een onderstel van 20cm hoog, dan vul je 0.82m in ((0,95*0,66)+0,20).
Bronsterkte: wat is het maximale geluidsvermogen van je buitenunit. Het is niet eens zo simpel om dit te achterhalen, want fabrikanten zijn erg geniepig met de dB’s die ze communiceren. Vaak communiceren ze het geluidsvermogen gemeten op 1 of meerdere meters van de buitenunit, of bij een hoge buitentemperatuur waarbij de unit niet zo hard hoeft te draaien. Maar in deze tool gaat het om het maximale geluid dat de unit kan produceren. Dit vind je bij de meeste fabrikanten wel terug in de handleiding of technische fiche. Ga dus niet uit van de waarde op het ErP label! Daar staat helemaal niet bij hoe de fabrikant tot die waarde is gekomen. Zoek je model en type op op website van de Duitse vereniging van warmtepompfabrikanten. Als je het niet kan vinden, vraag het dan in een van de verschillende topics rond airco’s of warmtepompen.
Marge: er wordt standaard 3 dB marge gerekend om zeker te zijn. Alklima geeft uitleg bij waarom die marge wordt aangehouden, en in welke situaties je een kleinere marge zou kunnen aanhouden: marge min 1dB(A) als de 63Hz octaafband fysiek getest is, min 1dB(A) als er geen tonaliteit (dus vervelende fluittonen oid) is, en min 1dB(A) als er in de unit aantoonbaar verschil zit in uitstraling van geluid per zijde.
Maar dit moet je wel kunnen onderbouwen, ik zou de marge dus enkel verlagen als je dit kan aantonen op basis van informatie vanuit de fabrikant. Die info staat vaak niet in de handleiding of technische fiche, dus succes ermee
Perceelgrens: hoe groot is je perceel. Belangrijk om in kolom I aan te geven of je perceel aan een ander huis grenst. Zoja, vul dan ‘J’ in. Grenst je perceel aan een zijde aan publieke ruimte of bv een weiland, dan vul je ‘N’ in. ‘ze’, de beoordelingshoogte, is altijd 1.5m, tenzij je in een appartement woont.
Gevel van het huis: hoe breed is je gevel
Afschermende tuinmuren: als je tuinmuren hebt die hoger zijn dan 1.8m en zwaarder zijn dan 10kg per m2, bv glas dat dikker is dan 4mm of een gemetselde muur, dan kun je dit als tuinmuur meenemen in de rekentool. In de rekentool wordt ervan uitgegaan dat dergelijke muren het geluid met 5dB(A) dempen. Een gewone houten schutting telt niet als tuinmuur, want die houdt te weinig geluid tegen. In de rekentool moet je doen alsof die niet bestaat. De eerste vier spreken voor zich, maar Xm-v1 en v2 hebben uitleg nodig: dat zijn de coördinaten die de breedte van een achtergrens aangeven, dus bv. een schuur of een muur aan het eind van je tuin. In Xm-v1 zit volgens mij een bug: als ik die op 0 zet, lijkt de tool ervan uit te gaan dat de schuur pas begin op pakweg 0.1m. Hierdoor is er op dat stukje geen ‘scherm’, en mag je op dat stukje veel minder geluid produceren. Om de schuur toch op x=0 te laten beginnen, vul ik in Xm-v1 ‘-0.1’ in. Ik ben benieuwd of anderen dit ook ervaren.
Hier een afbeelding wat ik bedoel:
/f/image/QUxlz4e7Ykn7NUr5SmIxWznR.png?f=fotoalbum_large)
/f/image/WdtsDENPzWPgJEKT7IapwURy.png?f=fotoalbum_large)
Invoer extra ontvangposities: dit stuk laat je toe om op specifieke punten te checken of het geluid binnen de perken blijft, denk bv. aan ramen of deuren van de buren. Je kan het ook gebruiken om te checken wat voor geluid de WP in een bepaalde positie maakt bij een bepaald raam of deur van je eigen huis. Want de rest van de tool geeft je enkel info over impact op de buren, niet op je eigen situatie. Maar het is mij niet duidelijk wanneer je precies extra ontvangposities moet invoeren. Het is mij ook niet helemaal duidelijk wat bedoeld wordt met ‘buitenunit volledig afgeschermd op ontvangposiite’, maar ik vermoed dat het gaat over of er een direct line of sight is tussen de positie van de buitenunit en je gekozen extra meetpositie. Je moet de juiste Q-factor invullen, waarbij 2 een volledige vrije buitenunit is, die niet binnen 2.5m van een muur staat. 1 vul je 1 als de unit tegen 1 muur staat, en als je de unit omringd wordt door 2 of meer wanden (en dus bv in een hoek of nis staat) vul je 0,5 in.
Resultaten op extra posities en perceelgrens: hier zie je het geproduceerde geluid op de extra locaties punten die je boven hebt aangegeven, en het hoogste dB die ergens op de perceelsgrens wordt geproduceerd.
Tekening van je situatie: rechts in de rekentool zie je een schematische weergave van de situatie die je hebt ingevoerd. Je achtergevel is de grijze strook onderaan. De WP wordt weergeven als het zwarte blokje. Tuinmuren zijn groen. De tinten paars en blauw zijn de decibels op de erfgrens, ter hoogte van de erfgrens. Er is een verschil tussen paarse en blauwe dBs. Ik vermoed dat paarse dBs 0.5m boven de tuinmuur berekend worden, en blauwe dB’s op het maaiveld. But correct me if I’m wrong.
Toelaatbare geluidsvermogens (zonder marge): rij 74, in het geel gehighlight, is de 2de belangrijkste rij in de tool, want ze geeft aan wat het maximale toegestane geluidsvermogen is op de locatie die je hebt gekozen, om aan de regels te voldoen. Met andere woorden, als je op de locatie die je geschetst hebt aan de regels wil voldoen, mag je WP overdag maximaal de decibels in C74, en ’s nachts in F74 produceren.
Beschrijving installatie: hier kun je aangeven met welk merk en type WP je rekent, en wat het vermogen is. Maar dit is puur ter info, het heeft verder geen invloed op de tool.
Toetsing: hier vul je in rij 85 opnieuw de LwA max van de buitenunit op, wat neerkomt op de maximale dB’s die je buitenunit kan produceren. Het verschil met rij 15 is dat je hier ook het geluidsvermogen bij de stille modus kan invoeren. In rij 86 kun je aangeven of er een tonaaltoeslag is, geen idee waar je die info vindt. En in rij 87 is relevant als je een geluidsreducerende kast van bv. Reducd of Merford overweegt, dan vul je daar in hoeveel dBs de kast volgens de fabrikant reduceert.
Het oordeel wordt geveld in rij 89, ‘toetsresultaat op basis prognose’, allemaal tot wat iedereen wil weten: voldoet mijn buitenunit op mijn gekozen locatie overdag en ’s nachts?
Zoja, top. Zoniet: kies een stillere buitenunit of een andere locatie, of pas een geluidsreducerende kast toe.
Bedenkingen:
- Als je installatie ‘voldoet’, ben je er dan? Nee, het zou kunnen dat de berekening in vraag gesteld wordt door een buur, en dat er toch een echte meting moet plaatsvinden.
- De tool checkt enkel een theoretische situatie met betrekking tot luchtgeluid. De praktijk is weerbarstiger. Zo zou de buitenunit qua locatie in de tool best kunnen voldoen op je aanbouw met een houten dak, maar in de praktijk kun je erg nare geluiden krijgen bij jezelf en je buren door resonanties. Alleen zijn dat trillingsgeluiden, en die worden niet gevat in de rekentool. Ga dus niet enkel uit van wat de tool zegt, maar hou rekening met de adviezen en ervaringen in de verschillende WP-topics mbt het minimaliseren van geluid. Dus liefst unit op de grond, gebruik flexibele buizen, geen contact met de gevel, etc.
Vragen van mijn kant:
- In welke situaties moet je ‘extra ontvangposities’ invoeren?
- hoe kijken jullie naar de marge?
- zit er inderdaad een fout in de Excel in Gg_1 rij 31, Xm-v1?
- heeft iemand een aanvulling voor airco's?
- wil iemand helpen om de startpost aan te vullen?
Laat gerust weten als ik ergens de mist ben ingegaan!
Veel dank overigens aan @MacD007 die wat wegwijs heeft gemaakt in de rekentool.
dit is een forum bedoeld voor alle airco's en warmtepompen en specifiek op de geldende geluidseisen voor deze apparatuur en zaken die hiermee verbonden zijn en voor de WPAC berekeningen om te kunnen aantonen dat je aan deze eisen hebt voldaan cq dit hebt kunnen controleren of je wel cq niet aan de gestelde eisen voldoet.
De komende tijd worden de twee topicstarts versmolten tot 1, dus nog even geduld.
versie: 02-04-2025
de oorspronkelijke links naar zowel de handleiding van de WPAC tool als de tool zelf werken helaas niet meer, de Rijksoverheid heeft deze van hun site gehaald, echter we weten niet waarom, is ook zover wij konden nagaan niet verder togelicht.
hier de link voor de handleiding:
en hier de link voor de excel tool zelf:
iets hieronder is ook de vroegere TS van de WPAC berekening opgenomen die door @marvel27 is opgezet.
TS van het grote geluidseisen airco en wp topic door @MacD007
Opzet is de lezer nadere informatie te verstrekken over de aspecten van het juist installeren van deze apparatuur, rekening houdend met de wettelijke geluidseisen die hieraan worden gesteld maar ook tips en tricks om het geluid en trillingen te kunnen minimaliseren.
Het topic geeft ook informatie over hoe de WPAC-tool in te vullen (opgesteld door @marvel27. Dit is de tool die de overheid beschikbaar stelt om te checken of een warmtepomp of airco-installatie aan de geluidseisen voldoet. Lees de gids hieronder en probeer de tool in te vullen. Als je niet zeker bent, of je uitkomst wil laten checken, stel dan een vraag in het topic. Je kan ook @MacD007 of @marvel27 pm'en voor vragen die je niet in het topic wil stellen.
De WPAC (warmtepompen en airco’s) geluidseisen rekentool (link)
Dit zal met en met worden aangevuld. dus aub nog even geduld, ook ivm met de vakantietijd.
Op 1 april 2021 is de eerste op puur warmtepompen en airco's gefocuseerde eisen qua omgevingsgeluid in de toen nog geldende bouwbesluit van kracht geworden, en nee, dit was dus geen 1-april grap.
Kort gezegt mochten vanaf die datum geen nieuw geplaatste warmtepompen en airco's (buitenunits) meer dan dan 45 (overdag van 7:00 - 19:00 uur) en 40 dB (avond/nacht van 19:00 - 7:00 uur) gemeten op de erfgrens produceren.
Eerder heeft de EU via de ecodesign regelingen ook maximale geluidswaarden aan dergelijke toestellen vast gelegd, en maakte deel uit van de producteisen van dergelijke producten om aan de CE eisen te kunnen voldoen en derhalve op de EU markt verkocht te mogen worden.
De ErP standaard gebruikt hierbij echter de (ook conform EN12102 deel 1 of deel 2 of zelfs beide bij FE) de nominaal geluidsniveau als weergave op het energielabel.
Deze norminaale geluidswaarde is bepaald met het nominaal vermogen, en juist daar zit hem dus het probleem.
Dus ook zijn de geluidswaarden (meer vermogen betekend bij alle warmtepompen of het nu L/W of L/L is, gewoon meer geluid) bij de nominaal vermogen lager en kunnen dus niet gebruikt worden.
Dus ook voor L/L warmtepompen (airco's geld nog steeds dat de ErP geluidswaarden niet geschikt zijn voor het bepalen of je aan de geluidseisen in Nederland voldoet.
Vergeet hierbij ook niet dat de energielabel een heel andere functie, EU breed heeft en helemaal geen rekening houd met de Nederlandse wetgeving m.b.t. geluid van buitenunits van warmtepompen.
Per 1-1-2024 is het bouwbesluit 2012 opgevolgd door de Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) als deel van de nieuwe omgevingswetgeving die ook per 1-1-2024 in werking is getreden. Herhalve zijn de geluidseisen nu in deze Bbl ingebonden. Hierbij zijn deze ook iets gewijzigd waardoor er nu een algemeene grenswaarde van 40 dB van toepassing is geworden, De oude 45/40 dB grenswaarde is alleen nog onder bepaalde voorwaarden van kracht.
]br]
Geluidsdempende omkastingen
Naast dat je bij de keuze kunt uitkijken naar een stillere warmtepomp of airco zou je ook er voor kunnen kiezen om een goede geluidskast ( dat is dus een behuizing over de bestaande warmtepomp cq airco) waarbij er een geluidsreductie (demping) gaat plaats vinden.
Wil je echter een helemaal perfect demping bewerkstelligen zal deze kast aangepast moeten zijn aan het geluidsprofiel van de desbetreffende warmtepomp cq airco.
Om een goede demping te bewerkstelligen heeft de omkasting ook een behoorlijk volume nodig, dus goede kasten zijn helaas ook nog een keer een heel stuk groter dan de warmtepomp zelf.
Om je een idee te geven over hoe groot een dergelijk wel eens zou kunnen worden hier een foto wat ik op het internet tegenkwam:
:strip_exif()/f/image/AepUgIiWKr3c62rgoNRe4Du6.jpg?f=fotoalbum_large)
bron: bron warmtepomp dice wasco site
hier zie je redelijk duidelijk dat dit een behoorlijk groot geval is, wat bij deze foto alleen vreemd is dat de achterzijde (wat infeite de toevoer van de lucht is) direct tegen de muur van het huis is geplaatst, waarom dit zo is is onbekend, normaal heb je bij deze zowel een toevoer als ook een afvoer kant, net als bij de warmtepomp zelf.
de hierboven getoond omkasting is van het merk Merford en model warmtepompomkasting is de DICE.
bron: https://www.merford.com/n...mtepompomkasting-dice+367
bedenk wel dat een dergelijke kast behoorlijk duur is deze beginnen bij circa 2.000 euro voor het kleinste model. Je bent echter al snel 3.000 euro en meer kwijt. (afhankelijk van je grote van de buitenunit, hierbij moet je ook rekening houden met voldoende tussenruimte om de beoogde demping te kunnen krijgen.
Een goed merk heeft ook berekeningen van de diverse merken en modelen warmtepompen en airco's beschikbaar waar ze de demping ook kunnen onderbouwen. Vraag daar dus altijd naar.
Kunnen ze dat niet dan zou je zelf echt moeten afvragen of je niet beter naar een ander merk moet gaan of nog beter investeer vooraf in een stillere warmtepomp.
Bedenk ook dat een slecht gedimensioneerde geluidskast een behoorlijke invloed heeft op je COP, en dus uiteindelijk in je verwarmingskosten, en dat voor de hele levensduur van je warmtepomp. Deze effecten kunnen zelfs het veelvoudige uitmaken van de kosten van een dergelijke omkasting.
reduct is een merk wat in Nedrland dergelijke kasten aanbied; ook zij bieden een onderbouwing van hun reductiewaarden aan (uitgevoerd door een onafhankelijke instantie (Peutz), ik heb deze nog niet ingezien, dus kan ik daar geen oordeel over geven.
https://www.reducd.nl/pag...ddempende-kast-warmtepomp
dit item zal nog verder worden uitgebouwd.
Vroegere TS WPAC door @marvel27
In verschillende topics worden er regelmatig vragen gesteld over de rekentool van de overheid die gebruikt wordt om in te schatten of een buitenunit van een airco of warmtepomp qua geluid onder de norm blijft op de erfgrens. Mensen willen zelf hun opstelling checken, of de berekening van hun installateur nakijken. Of ze willen checken of de buitenunit van de warmtepomp of airco van de buren aan de regels qua geluid voldoet.
Het lijkt mij goed om een topic te hebben zodat de tips over het toepassen van de tool kunnen uitwisselen, en mensen hun situatie kunnen laten checken.
Het gaat dus expliciet om buitenunits van zowel airco’s als warmtepompen.
Wat zijn die regels?
Op de erfgrens 40dB(A), en als de unit een stille modus heeft, 45dB(A) overdag. Met andere woorden, als je een airco of warmtepomp hebt waarbij je een stille modus kan aanzetten, mag je overdag (tussen 7u en 19u) op de erfgrens 45 dB(A) produceren, en ’s nachts (tussen 19u en 7u) 40dB(A). Als je geen stille modus hebt zit je vast aan max 40dB(A) produceren. Naast de perceelgrens zijn ramen en deuren van aangrenzende huizen ook van belang. Het gaat dus niet om geluid op je eigen perceel of ter hoogte van ramen of deuren van je eigen woning. Hoewel je daar in de praktijk wel ook rekening mee moet houden, en je in de rekentool door middel van een ‘extra meetpositie’ ook een indicatie kan krijgen van het geluid op je eigen perceel.
Dat betekent niet dat een airco of warmtepomp die meer geluid dan die 45 of 40dBA kan produceren per definitie afvalt: het gaat om hoe luid het geluid is op de erfgrens. Hoe verder de buitenunit van de erfgrens staat, hoe stiller het geluid op de erfgrens klinkt. Als je een buitenunit hebt die stil genoeg is, en ver genoeg van de erfgrens afstaat, of een goede afscherming hebt, zou je zomaar aan de eisen kunnen voldoen.
De rekentool is van toepassing op alle ‘warmte- en koude opwekkers’ die vanaf 1 april 2021 geplaatst zijn, toen de regels van kracht zijn gegaan.
De regels zijn niet van toepassing:
- Als de buitenunit voor 1 april 2021 is geplaatst
- Bij een zolder, wordt niet erkend als verblijfsruimte in het bouwbesluit
- Als de een buitenunit in een schuur of garage. De eisen voor wat een schuur is zijn best licht, wat je bijna als een loophole zou kunnen beschouwen. Maar goed, dit wordt op andere plekken in het forum besproken en dient dit topic niet voor.
Vergelijkbaarheid geluidsvermogen warmtepompen
Er schort wat aan de cijfers rond geluidsvermogen. Er is een Europese norm die bepaalt hoe er gemeten moet worden, de EN12102, maar die meet het geluidsvermogen terwijl er water van 45 graden gemaakt wordt bij een buitentemperatuur van 7 graden. Dat is dus verre van het maximale geluidsvermogen dat een WP kan produceren. Fabrikanten noemen vaak verschillende geluidsvermogens, maar zeggen er niet bij hoe ze gemeten zijn. Of ze schermen met de geluidsdruk op bepaalde afstand, waardoor je nog verder van huis bent.
Dat maakt het vergelijken van het geluidsvermogen van buitenunits tricky. Want warmtepomp A heeft wellicht een max geluidsvermogen van 60dB(A), gemeten bij A-10W55, en warmtepomp B van 55dB bij A7W45. Zonder verdere context lijkt A luider dan B, maar bij dezelfde omstandigheden is A wellicht luider dan B.
website van de Duitse vereniging van warmtepompfabrikanten biedt een geluidsrekentool aan waarin je de gegevens ziet van warmtepompen van hun leden. Daar vind je goede info rond geluidsvermogens. Dan gaat het dus om de waarde bij 'Max. Schallleistungspegel', niet 'Schallleistung nach ErP'. De ontwikkelaar van de rekentool, LPB Insight, verwijst in de eerder gelinkte webinar zelf naar deze website als een goede bron van informatie.
Specifiek voor L/W warmtepompen heeft een medetweaker een Google Sheets gemaakt met een lijst van warmtepompen, hun thermisch vermogen en geluidsvermogens, wat heel nuttig is om te vergelijken. Ik weet niet of alles compleet of actueel is, maar indien er interesse is kunnen we dit aanvullen. Zo staan er een aantal WP's niet in de lijst (bv CTC die ook best stil zou zijn, of Wolf). En het zou goed zijn om te achterhalen of ze het geluidsvermogen op dezelfde manier hebben gemeten, dus bij dezelfde water- en buitentemperatur.
Ik heb de link gevonden via @Speedfight in het algemene L/W WP topic. Als iemand weet wie de Sheets oorspronkelijk heeft opgesteld zal ik die persoon hier de credits geven.
Rekentool
Dit is de link naar de rekentool, en hier naar de officiële handleiding ervan.
Hier een document van de verenigigng warmtepompen en Techniek Nederland met FAQs over de tool en wat dit in de praktijk betekent. Staan interessante dingen in.
Hier is een link naar een webinar over de rekentool, waarbij een van de ontwikkelaars de tool invult op basis van een aantal scenarios. Handig om te zien hoe hij het invult. Hier is een link naar de PowerPoint die is gebruikt tijdens de webinar.
Hier is een link naar een whitepaper van Alklima/Mitsubishi Electric (even registreren of tempmail gebruiken) over geluidsproductie van WPs, waarbij zij ook de tool invullen en een aantal uitgangspunten delen.
Beschrijving van het rekenblad:
Er zijn 6 tabbladen. Het eerst tabblad is een overzicht, maar niet echt relevant. De andere tabbladen gebruik je in verschillende situaties:
- Gg_1: als je buitenunit op het maaiveld, maw, op de grond staat.
- Gg_2: als je buitenunit op een aanbouw tegen je achtergevel staat
- Gg_2A: als je buitenunit op een gebouw in je tuin staat, dus bv je schuur, die niet vast zit aan je achtergevel.
- Gg_3: als je buitenunit op je dak staat
- AP: voor appartementen
Ik ga bij de beschrijving van de tool even uit van de meest simpele situatie, namelijk een buitenunit op de grond, dus tabblad Gg_1. Dat is ook mijn situatie, en heb ik ervaring mee. Wellicht kunnen er later specifieke gidsen gemaakt worden voor andere situaties, door andere Tweakers.
De rekentool werkt enkel voor relatief simpele situaties. Als je situatie wat ingewikkeld is, bv een aparte vorm perceel of woonsituatie, dan zul je een specialist een meting of berekening moeten laten maken.
Ter illustratie een screenshot van een ingevulde rekentool, op basis van een Vaillant Arotherm Plus 75/6m waarbij de buitenunit achteraan in een hoek van de tuin van een rijtjeshuis is geplaatst, waarbij de tuin omringd wordt door gemetselde muren (kan ook een schuur zijn aan de achtergrens).
/f/image/25bP2HALq8v2VCBomZPva0fd.png?f=fotoalbum_large)
Bronpositie: hier vul je in waar je je buitenunit wil opstellen. Het staat goed verstopt in de handleiding, maar bij het invullen van Xb en Yb ga je uit van het centrum/hart van de buitenunit. Wat de hoogte betreft moet je uitgaan van het punt op 2/3de van de hoogte van het centrum je unit, plus de hoogte van een eventueel onderstel, zoals bigfoots en veren. Dus stel dat je buitenunit 95cm hoog is, en de unit staat op een onderstel van 20cm hoog, dan vul je 0.82m in ((0,95*0,66)+0,20).
Bronsterkte: wat is het maximale geluidsvermogen van je buitenunit. Het is niet eens zo simpel om dit te achterhalen, want fabrikanten zijn erg geniepig met de dB’s die ze communiceren. Vaak communiceren ze het geluidsvermogen gemeten op 1 of meerdere meters van de buitenunit, of bij een hoge buitentemperatuur waarbij de unit niet zo hard hoeft te draaien. Maar in deze tool gaat het om het maximale geluid dat de unit kan produceren. Dit vind je bij de meeste fabrikanten wel terug in de handleiding of technische fiche. Ga dus niet uit van de waarde op het ErP label! Daar staat helemaal niet bij hoe de fabrikant tot die waarde is gekomen. Zoek je model en type op op website van de Duitse vereniging van warmtepompfabrikanten. Als je het niet kan vinden, vraag het dan in een van de verschillende topics rond airco’s of warmtepompen.
Marge: er wordt standaard 3 dB marge gerekend om zeker te zijn. Alklima geeft uitleg bij waarom die marge wordt aangehouden, en in welke situaties je een kleinere marge zou kunnen aanhouden: marge min 1dB(A) als de 63Hz octaafband fysiek getest is, min 1dB(A) als er geen tonaliteit (dus vervelende fluittonen oid) is, en min 1dB(A) als er in de unit aantoonbaar verschil zit in uitstraling van geluid per zijde.
Maar dit moet je wel kunnen onderbouwen, ik zou de marge dus enkel verlagen als je dit kan aantonen op basis van informatie vanuit de fabrikant. Die info staat vaak niet in de handleiding of technische fiche, dus succes ermee
Perceelgrens: hoe groot is je perceel. Belangrijk om in kolom I aan te geven of je perceel aan een ander huis grenst. Zoja, vul dan ‘J’ in. Grenst je perceel aan een zijde aan publieke ruimte of bv een weiland, dan vul je ‘N’ in. ‘ze’, de beoordelingshoogte, is altijd 1.5m, tenzij je in een appartement woont.
Gevel van het huis: hoe breed is je gevel
Afschermende tuinmuren: als je tuinmuren hebt die hoger zijn dan 1.8m en zwaarder zijn dan 10kg per m2, bv glas dat dikker is dan 4mm of een gemetselde muur, dan kun je dit als tuinmuur meenemen in de rekentool. In de rekentool wordt ervan uitgegaan dat dergelijke muren het geluid met 5dB(A) dempen. Een gewone houten schutting telt niet als tuinmuur, want die houdt te weinig geluid tegen. In de rekentool moet je doen alsof die niet bestaat. De eerste vier spreken voor zich, maar Xm-v1 en v2 hebben uitleg nodig: dat zijn de coördinaten die de breedte van een achtergrens aangeven, dus bv. een schuur of een muur aan het eind van je tuin. In Xm-v1 zit volgens mij een bug: als ik die op 0 zet, lijkt de tool ervan uit te gaan dat de schuur pas begin op pakweg 0.1m. Hierdoor is er op dat stukje geen ‘scherm’, en mag je op dat stukje veel minder geluid produceren. Om de schuur toch op x=0 te laten beginnen, vul ik in Xm-v1 ‘-0.1’ in. Ik ben benieuwd of anderen dit ook ervaren.
Hier een afbeelding wat ik bedoel:
/f/image/QUxlz4e7Ykn7NUr5SmIxWznR.png?f=fotoalbum_large)
/f/image/WdtsDENPzWPgJEKT7IapwURy.png?f=fotoalbum_large)
Invoer extra ontvangposities: dit stuk laat je toe om op specifieke punten te checken of het geluid binnen de perken blijft, denk bv. aan ramen of deuren van de buren. Je kan het ook gebruiken om te checken wat voor geluid de WP in een bepaalde positie maakt bij een bepaald raam of deur van je eigen huis. Want de rest van de tool geeft je enkel info over impact op de buren, niet op je eigen situatie. Maar het is mij niet duidelijk wanneer je precies extra ontvangposities moet invoeren. Het is mij ook niet helemaal duidelijk wat bedoeld wordt met ‘buitenunit volledig afgeschermd op ontvangposiite’, maar ik vermoed dat het gaat over of er een direct line of sight is tussen de positie van de buitenunit en je gekozen extra meetpositie. Je moet de juiste Q-factor invullen, waarbij 2 een volledige vrije buitenunit is, die niet binnen 2.5m van een muur staat. 1 vul je 1 als de unit tegen 1 muur staat, en als je de unit omringd wordt door 2 of meer wanden (en dus bv in een hoek of nis staat) vul je 0,5 in.
Resultaten op extra posities en perceelgrens: hier zie je het geproduceerde geluid op de extra locaties punten die je boven hebt aangegeven, en het hoogste dB die ergens op de perceelsgrens wordt geproduceerd.
Tekening van je situatie: rechts in de rekentool zie je een schematische weergave van de situatie die je hebt ingevoerd. Je achtergevel is de grijze strook onderaan. De WP wordt weergeven als het zwarte blokje. Tuinmuren zijn groen. De tinten paars en blauw zijn de decibels op de erfgrens, ter hoogte van de erfgrens. Er is een verschil tussen paarse en blauwe dBs. Ik vermoed dat paarse dBs 0.5m boven de tuinmuur berekend worden, en blauwe dB’s op het maaiveld. But correct me if I’m wrong.
Toelaatbare geluidsvermogens (zonder marge): rij 74, in het geel gehighlight, is de 2de belangrijkste rij in de tool, want ze geeft aan wat het maximale toegestane geluidsvermogen is op de locatie die je hebt gekozen, om aan de regels te voldoen. Met andere woorden, als je op de locatie die je geschetst hebt aan de regels wil voldoen, mag je WP overdag maximaal de decibels in C74, en ’s nachts in F74 produceren.
Beschrijving installatie: hier kun je aangeven met welk merk en type WP je rekent, en wat het vermogen is. Maar dit is puur ter info, het heeft verder geen invloed op de tool.
Toetsing: hier vul je in rij 85 opnieuw de LwA max van de buitenunit op, wat neerkomt op de maximale dB’s die je buitenunit kan produceren. Het verschil met rij 15 is dat je hier ook het geluidsvermogen bij de stille modus kan invoeren. In rij 86 kun je aangeven of er een tonaaltoeslag is, geen idee waar je die info vindt. En in rij 87 is relevant als je een geluidsreducerende kast van bv. Reducd of Merford overweegt, dan vul je daar in hoeveel dBs de kast volgens de fabrikant reduceert.
Het oordeel wordt geveld in rij 89, ‘toetsresultaat op basis prognose’, allemaal tot wat iedereen wil weten: voldoet mijn buitenunit op mijn gekozen locatie overdag en ’s nachts?
Zoja, top. Zoniet: kies een stillere buitenunit of een andere locatie, of pas een geluidsreducerende kast toe.
Bedenkingen:
- Als je installatie ‘voldoet’, ben je er dan? Nee, het zou kunnen dat de berekening in vraag gesteld wordt door een buur, en dat er toch een echte meting moet plaatsvinden.
- De tool checkt enkel een theoretische situatie met betrekking tot luchtgeluid. De praktijk is weerbarstiger. Zo zou de buitenunit qua locatie in de tool best kunnen voldoen op je aanbouw met een houten dak, maar in de praktijk kun je erg nare geluiden krijgen bij jezelf en je buren door resonanties. Alleen zijn dat trillingsgeluiden, en die worden niet gevat in de rekentool. Ga dus niet enkel uit van wat de tool zegt, maar hou rekening met de adviezen en ervaringen in de verschillende WP-topics mbt het minimaliseren van geluid. Dus liefst unit op de grond, gebruik flexibele buizen, geen contact met de gevel, etc.
Vragen van mijn kant:
- In welke situaties moet je ‘extra ontvangposities’ invoeren?
- hoe kijken jullie naar de marge?
- zit er inderdaad een fout in de Excel in Gg_1 rij 31, Xm-v1?
- heeft iemand een aanvulling voor airco's?
- wil iemand helpen om de startpost aan te vullen?
Laat gerust weten als ik ergens de mist ben ingegaan!
Veel dank overigens aan @MacD007 die wat wegwijs heeft gemaakt in de rekentool.
[ Voor 239% gewijzigd door MacD007 op 02-04-2025 18:12 ]
Gebruikte NRGkick met Schuko en rode 32A adapters te koop, 7.5.