Problemen dreigen fietsproducent Accell boven het hoofd te groeien
Het gaat bij het Nederlandse Accell allang niet meer om groeien en fietsen verkopen. En ook niet meer alleen om het wegwerken van coronavoorraden. De producent van Batavus, Koga en Babboe-bakfietsen is in een zware storm terechtgekomen. En daar is bijna niet tegenin te fietsen.
De Amerikaanse investeringsmaatschappij KKR dacht met de aankoop van de Nederlandse fietsfabrikant Accell de Europese markt te gaan veroveren.
Al snel bleek het coronadipje in de fietsverkoop een diepe krater te zijn.
Grote voorraden, hoge schulden en nu ook nog een terugroepactie bij bakfietsenmaker Babboe brengen Accell in grote problemen.
Tot overmaat van ramp gaan de schuldeisers zich nu ook roeren.
Nog niet zo lang geleden was de vraag wanneer fietsenbouwer Accell de wereld ging veroveren met zijn Batavus en zijn Koga, met zijn Babboe-bakfietsen en een handvol buitenlandse merken. Nu is het de vraag hoe het bedrijf uit Heerenveen financieel weer gezond wordt. Hoe heeft het zo fout kunnen gaan? Een overzicht van de vijf belangrijkste spelers in de Friese tragedie en hun rollen daarin.
Het bedrijf
Hoe diep is de ellende waar Accell in zit? Heel diep. En heel divers. Eigenlijk gaat het op alle gebieden matig tot slecht.
Allereerst de financiële situatie. De cijfers over 2023 zijn er nog niet, maar als de aanname van kredietbeoordelaar Fitch juist is dat het brutobedrijfsresultaat op een schamele €11 mln uitkomt, dan kan het niet anders dan dat het bedrijf netto dik verlies heeft geleden. Accell kampt namelijk met torenhoge rentelasten. Die rente moet betaald worden op de schuld waarmee de Amerikaanse investeerder KKR in 2022 de overname van Accell financierde, én op de extra kredieten die zijn verstrekt door banken en de aandeelhouder.
Van zeer recente datum zijn de problemen met Babboe, het Nederlandse bakfietsenmerk dat door Accell in 2018 werd gekocht. Het bedrijf moet twee modellen terugroepen na klachten over frames die makkelijk breken. Het gaat in Nederland om 10.000 fietsen, en mogelijk komen er daar nog meer bij. De kosten van de terugroepactie kunnen in het ergste geval €150 mln bedragen, schatten ingewijden.
Ook op de werkvloer rommelt het. Accell wil een deel van de productie verhuizen naar Hongarije en Turkije. Dat treft werknemers in Duitsland, maar ook de fabrieken in Heerenveen. In Friesland zullen 100 tot 150 werknemers hun baan verliezen. Het verhuisplan dateert van januari en sindsdien is het hommeles binnen het bedrijf. Overleg over het sociaal plan gaat moeizaam. De productie is al eens stilgelegd.
Dan zijn er nog de veel te grote voorraden, een gevolg van onbezonnen inkoopbeleid tijdens de coronapandemie. Eind 2022 lag er voor €936 mln aan fietsen en onderdelen in de magazijnen, 70% meer dan het jaar ervoor, en volgens Fitch daalt dit bedrag slechts geleidelijk. De grote voorraden kosten veel geld, want de kosten voor de productie en inkoop zijn al gemaakt, maar daar staan geen inkomsten tegenover. Alleen met hoge kortingen kan Accell van zijn overtollige fietsen afkomen. Zelfs fietsen kunnen ‘over de datum’ zijn: oude modellen worden steeds minder waard.
Analisten zien voor Accell op lange termijn nog veel mogelijkheden, want de fietsenmarkt blijft uiteindelijk groeien. Maar dan moet het bedrijf wel eerst zijn voorraad- en schuldprobleem oplossen.
Het management
Het management is sinds de overname door KKR een duiventil. Dat is meestal geen goed teken.
Van de bedrijfsleiding ten tijde van de overname is niemand meer over. Ceo Ton Anbeek vertrok in maart vorig jaar. Dat was vanwege een ernstig ongeluk, maar in juni schoof KKR de financieel directeur en operationeel bestuurder terzijde.
De vervanger van die financieel directeur, Toine van Doremalen, is inmiddels alweer vertrokken. Gijsbert de Zoeten begon deze week als zijn opvolger. Ook heeft Accell al zijn derde ceo in twee jaar tijd mogen begroeten. Vier maanden geleden begon de Nederlander Tjeerd Jegen aan deze klus. Hij volgde Juan de Ochoa op, die namens KKR tijdelijk de leiding op zich had genomen.
In de raad van commissarissen zijn er eveneens volop wisselingen geweest. Vier van de vijf toezichthouders ten tijde van de overname zijn weg. Per 1 maart is ook een nieuwe voorzitter van de raad van commissarissen benoemd. Oud-minister Annemarie Jorritsma (73) vervangt de Deen Kasper Rørsted, die ook nog maar sinds oktober op zijn post zat.
Zelfs bij KKR rommelt het binnen het team dat verantwoordelijk was voor de aankoop van Accell. Twee van de drie hoofdrolspelers zijn inmiddels weg bij de investeerder en de derde heeft een lichtere rol gekregen. Volgens KKR hebben deze personele wisselingen niets van doen met de slechte prestaties bij Accell, maar in de sector zien ze dat anders: KKR heeft de bezem door het eigen huis gehaald.
Accell-topman Jegen moet geweten hebben waar hij aan begon. Toen hij als ceo van het Duitse Takko Fashion afgelopen zomer werd gepolst of hij bestuursvoorzitter van Accell wilde worden, gingen de e-bikes al met hoge kortingen de deur uit.
Jegen was de ideale kandidaat: de fietsliefhebber heeft ervaring met het leiden van bedrijven vol schuld die in handen zijn van private equity. Zowel bij Takko Fashion, waar hij anderhalf jaar werkte, als bij Hema, waar hij tussen 2015 en 2021 ceo was, moest hij met onwillige eigenaren onderhandelen over een nieuwe financieringsstructuur.
Bij Hema had hij te maken met Lion Capital. De Britse investeringsmaatschappij was vooral bezig met het verkoopklaar maken van Hema, niet met het verbeteren van de Nederlandse winkelketen. Jaren ploeterde Jegen om ruzies te sussen met franchisenemers en om geld te vinden voor noodzakelijke investeringen.
Aan het begin van de coronapandemie bezweek Hema alsnog bijna onder zijn rentelasten en een gebrek aan omzet. De obligatiehouders, samen goed voor een schuld van €750 mln, namen toen het heft in handen bij de retailketen. Jegen heeft dus ervaring met zowel de mores van private equity als het humeur van beleggers in schuldpapier.
De eigenaar
Het leek een abc’tje: je investeert in een grote fietsfabrikant in wat bij uitstek een fietsland is en gaat nieuwe markten in Europa veroveren. Lekker uitrollen.
De Amerikaanse investeringsmaatschappij KKR zag het wel zitten toen het Accell in de zomer van 2022 kocht en van de Amsterdamse beurs haalde. Er zat een dip in de fietsverkopen aan te komen na de uitzonderlijk goede coronajaren, dat wisten de Amerikanen ook wel. Maar daar kijk je als slimme investeerder doorheen. 'Steeds meer mensen schaffen een elektrische fiets aan. Dát is de trend. Nederland is daarin gidsland. De penetratiegraad is er hoog. Andere landen zullen volgen’, zegt een bron rond KKR. Deze investering zou zich snel terugverdienen, was de gedachte.
Het liep anders. De dip bleek dieper en de voorraden namen enorm toe. De kern van het probleem: er gaat meer geld uit dan er binnenkomt en het geld raakt op. Dat KKR de overname van Accell voor bijna de helft met schuld heeft gefinancierd, maakt de situatie nog prangender. De overnameschuld (€700 mln) staat op de balans van Accell en zorgt ervoor dat er nog meer geld weglekt in de vorm van rentebetalingen.
Om het bloeden te stelpen stak KKR sinds de overname tot twee keer toe extra geld in de onderneming. In totaal gaat het om €250 mln. Dat is geld dat KKR aan Accell heeft geleend, dus de rentelasten lopen op. Helemaal omdat er op deze noodkredieten naar verluidt tweecijferige rentepercentages zitten.
En of het genoeg is valt nog maar te bezien. De terugroepactie bij dochtermerk Babboe is een organisatorische vloek. Alleen al in Nederland moet het bedrijf tienduizend bakfietsen ophalen bij de klanten, gratis het frame repareren en ze weer terugbrengen naar het huisadres. Trek de portemonnee maar.
De vraag is of KKR er trek in heeft om nóg meer geld in Accell te steken. De Amerikaanse investeringsmaatschappij had eind vorig jaar al 20% afgeschreven op zijn investering in Accell, zegt een bron die toegang heeft tot deze informatie. KKR geloofde er zelf dus toen al niet meer in dat het al het geld zou terugzien dat het in Accell heeft gestoken — en dat was nog voordat de problemen bij Babboe aan het licht kwamen.
De schuldeisers
De situatie bij Accell begint intussen op de Hema-crisis te lijken. Net als vier jaar geleden bij de warenhuisketen, heeft een handvol schuldeisers zich verenigd om zich op te maken voor een strijd. Inzet: de miljoenen die ze hebben uitgeleend aan de producent van Batavus- en Koga-fietsen.
Het gaat om een schuldpakket van meer dan €700 mln, iets minder dan de helft van de €1,56 mrd die KKR neertelde om Accell van de beurs te kunnen halen. Dit geld kwam oorspronkelijk van een groep banken, maar die heeft het schuldpapier doorverkocht aan internationale beleggers. Een deel van hen is er alweer vanaf: ze verkochten het Accell-schuldpapier door aan collega’s met een steviger maag. Dat gebeurde tegen hoge kortingen, tot wel 60% van de oorspronkelijke waarde.
De rest van de schuldbeleggers speelt een ander spel. Zij willen de schade zo veel mogelijk beperkt houden. Om hun zin te krijgen maakt deze diffuse groep beleggers nu samen een vuist tegen de onderneming en vooral tegen de grootste aandeelhouder, KKR. Gaan de Amerikanen nu weer extra geld in Accell steken, of komt het aan op een schuldsanering? In dat laatste geval kunnen de schuldeisers, net als bij de Hema destijds, veranderen in aandeelhouder van de noodlijdende fietsfabrikant. Dat betekent doorgaans een snelle doorverkoop. Dan is het bedrijf de regie écht kwijt.
De consument
Klanten van Babboe zullen hun schouders ophalen over de financiële problemen. Zij willen weten wanneer de fietsfabrikant hun bakfiets repareert.
‘Je ontvangt binnen 48-uur een mail met een datumvoorstel om bij jou thuis langs te komen. Jouw bakfiets wordt thuis opgehaald en we streven ernaar jouw bakfiets zo spoedig mogelijk te retourneren.’ De e-mail die Babboe-gebruikers ontvangen als ze hun framenummer hebben opgegeven op de website, is heel vriendelijk. Maar vervolgens gebeurt er niets meer, vertelt een consument uit Hilversum op basis van anonimiteit. Ze bezit sinds anderhalf jaar een bakfiets van Babboe voor het vervoer van haar twee kinderen.
‘Zijn er überhaupt wel mensen bij wie de bakfiets is opgehaald?’ vraagt ze zich af. ‘Ik ken ze niet. Iedereen die ik spreek wordt aan het lijntje gehouden.’ Op vragen van het FD laat Accell weten dat er inderdaad nog geen fietsen zijn teruggehaald en gerepareerd. Het is een 'forse logistieke operatie', aldus het bedrijf, die op dit moment wordt voorbereid.
Vooralsnog gaat de terugroepactie om vier Babboemodellen, de City en de elektrische City E, en de Mini en de elektrische Mini E. Maar ook de verkoop van andere bakfietsen van Babboe is stilgelegd. De veiligheid daarvan wordt nu onderzocht. Het probleem is dus mogelijk nog veel groter.
Boze gebruikers hebben zich intussen verenigd via bakfietsclaim.nl en cargobikeclaim.com, een initiatief van het Amsterdamse advocatenbureau Birkway. Daar hebben zich inmiddels ruim 9500 eigenaren van een Babboe-bakfiets aangemeld. Ze eisen compensatie.
Lees het volledige artikel:
https://fd.nl/bedrijfslev...oven-het-hoofd-te-groeien