Intro
Na al wat jaren hier van alles te lezen en uit te zoeken vond ik het tijd om mijn smarthome maar eens te delen. Mede door de recente podcasts van Tweakers over het domotica onderwerp en de terugkerende vragen van de luisteraars hierbij. Vandaar nu eindelijk eens een post (zelfs een account moest ik nog aanmaken) en alvast excuus voor de lange post.
Bij het kopen van mijn eerste KAKU module ergens in 2009 is bij mij vrij rap het smarthome/domotica virus toegeslagen. Inmiddels is het gezin uitgegroeid tot 5 personen en zijn we 3x verhuisd. Een aantal mooie momenten om eens goed na te denken over de setup. Na een paar jaar de overstap gemaakt naar Z-Wave en het Fibaro Home Center 2, destijds bovenaan alle ranglijstjes qua (UI)design en gebruik en hij had ook nog lua script mogelijkheden. Echter na enkele jaren bleek de doorontwikkeling hiervan vrij stil te liggen en werd mijn wensenlijstje steeds langer. Domoticz is de revue gepasseerd, ik heb gekeken naar Homey, maar uiteindelijk in 2020 de overstap naar Home Assistant gemaakt. Mijn automatiseringen in HA maak ik in Node-Red (zie verderop) en de voorkeur gaat uit naar lokaal in plaats van cloud als de optie er is. Dit is echter geen dealbreaker voor mij. Wel ben ik inmiddels dusdanig doorgeslagen dat er tegenwoordig niets meer wordt aangeschaft als het niet met HA overweg kan.
Door de aanschaf van een nieuwbouwwoning in 2017 was het mogelijk om bij het ontwerpen van het huis al rekening te houden met deze hobby. Zodoende heb ik door het hele huis leidingen laten aanleggen voor onder meer UTP, inclusief op iedere verdieping een accespoint aan het plafond. Dit alles komt niet uit in de meterkast, maar in een 47U 19” patchkast in de bijkeuken (Foto 1). Hiervandaan gaan ook twee 6cm dikke buizen naar de TV (en een 2de, nu nog loze plek, mochten we de woonkamer anders willen inrichten). Zodoende staat ook de TV decoder, versterker, GamePC en overige randapparatuur allemaal in deze patchkast.
Interactie
De lijn die ik graag probeer te volgen is het maken van een echt ‘smart’home. Dus meer dan alles connected laten zijn probeer ik ook het huis te laten denken en beslissen wat op dat moment nodig is. Eigenlijk wil ik ook geen app moeten gebruiken om dingen te doen of aan te passen. Dit heeft vooral aan het begin de nodige kopzorgen gekost omdat een gezin met kinderen niet eenvoudig in ‘als-dit-dan-dat’ momenten is samen te vatten. Daarom heb ik ook al enige jaren een touchscreen aan de muur hangen om, mocht het toch nodig zijn, zelf aanpassingen te doen en niet eerst een telefoon te moeten pakken. Eerst was dit een zelfbouw unit op basis van ESP, later een tablet met webpagina en inmiddels een RaspberryPi met 24” touchmonitor ingebouwd in een holle wand in de woonkamer (Foto 2). Twee van mijn drie kinderen hebben inmiddels een telefoon, dus ook een HA account. Ieder account heeft zijn eigen dashboard en beperkingen (dat leer je snel genoeg) dus ook daarmee is interactie mogelijk. Tevens zijn enkele scenes te starten via Google speakers, maar in de praktijk gebruiken we die eigenlijk vrij weinig als input.
Momenteel loopt het hele huis aardig, maar de laatste tijd beginnen er wat haarscheurtjes te ontstaan waar ik nog niet helemaal de oorzaak van heb gevonden. Dus ondanks het ‘soepel lopen’ ben ik er bijna wekelijks (of is het eigenlijk dagelijks?) mee bezig. Al is het maar om nieuwe dingen te bedenken.
Software
- Home Assistant op een RaspPi 4 met SSD
- Node-Red
- ESPHome
- Icue software op game PC met data push naar HA
Hardware
51 x Z-wave modules:
- 1x Aeotec Ltd. - Range Extender 7
- 1x Aeotec Ltd. - Smart Switch 7
- 1x CBCC Domotique SAS - Cord Switch
- 6x Danfoss - Living Connect Z Thermostat
- 3x Everspring - Z-Wave Dimmer Plug
- 1x Fibaro - RGBW Controller
- 14x Fibaro - Dimmer 2
- 1x Fibaro - Relay Switch 1x2.5kW
- 3x Fibaro - Metered Wall Plug Switch
- 10x Fibaro - Motion Sensor
- 2x Fibaro - Double Switch 2
- 2x Fibaro - Smoke Detector
- 1x Fibaro - Single Switch 2
- 1x GreenWave Reality Inc. - Single-socket PowerNode
- 1x Popp & Co - Smart Outdoor Plug
- 1x Qubino - Flush OnOff Thermostat 2
- 1x STEINEL GmbH - PIR sensor with relay
- 1x Z-Wave.Me - Z-Wave USB Stick
Unifi Netwerk
- CloudKey Gen2+
- USG-3P Gateway
- US-24-250W Switch 24ports
- USW-Flex-Mini Switch 4 ports
- UAP-AC-M Accespoint (Buiten)
- 3x UAP-AC-Pro
- 2x UVC G2 Camera
ESPhome DIY dingen:
- HDMI over UTP Power reset
- Vloerverwarming verdeelunit
- Waterniveau meter
Wifi en Home Assistant connected:
- Google Devices
- Chromecast Stereo
- Chromecast
- Chromecast Ultra
- Nest Hub
- 5x Mini
- Denon AVC-X3700H
- Gardena Gateway Smart
- Gardena Smart Watercontrol
- Harmony Hub Logitech
- Bosch HomeConnect
- Afzuigkap
- Kookplaat
- Oven
- Vaatwasser
- Tibber Pulse P1 Monitor
- Walltablet (RaspberryPi met 24” touchscreen)
- Warmtepomp Vaillant MultiMATIC VWL 75/5 met VR920
- Weerstation EcoWitt WS2900
- Zonnepanelen SolarEdge
- Synology NAS DS216+
- Wallbox Laadpaal
Randapparatuur
- Startech 4x USB over UTP
- Marmitek 4k60fps HDMI over UTP (incl IR)
Scripts
Zoals in de intro geschreven maak ik mijn scripts/automations in Node-Red. Waarom ik hier ooit in begonnen ben geen idee, ik geloof via een tutorial op Youtube, maar het visuele bevalt mij zeer goed en helpt erg bij troubleshooting. Omdat ik er na enige tijd zo veel in had staan heb ik eigenlijk nooit meer de behoefte gehad om het om te bouwen naar HA automations.
Verlichting
- De beneden verdieping is volledig geautomatiseerd. Op basis van lux en beweging gemeten door 3 Fibaro sensoren wordt bepaalt waar en hoe fel de verlichting aangaat.
- Als het buiten donker is en het script hierboven aan gaat, zal de buitenverlichting ook aan gaan
- Verlichting in slaapkamers gaat uit als er enige tijd niemand is gedetecteerd
- Als een bepaalde lamp buiten (lichtsnoer) aan is gezet zitten wij in de tuin, dan gaat de binnen verlichting uit en alleen in de keuken op een zeer laag niveau, loop je even naar binnen, dan gaat alles weer aan. Is er even geen beweging, dan gaat alles weer uit.
- Wanneer er iets streamt via Chromecast Ultra en er is al enige tijd geen beweging in de keuken, dan gaan die lichten minder fel en de woonkamer ook iets (movie night!)
- Als er tussen 17u en 20u de kookplaat of oven aangaat dan gaan de spotjes boven het aanrecht op 100% als de rest van de verlichting in de keuken al aan staat. Staat dat uit (bijvoorbeeld hoog zomer) dan gebeurt dit niet.
Media
- De bediening van alles beneden gaat met een Logitech Harmony remote. Deze is uiteraard gekoppeld aan HA en Node-Red. De Marmitek HDMI over UTP versterker icm mijn Denon versterker kan niet goed overweg met wisselende beeldverhoudingen. Daarom heb ik in het snoer van de omvormer een ESP aangestuurd Relais gezet. Deze schakelt 1 seconden de voeding waardoor de beeldverhouding klopt en het beeld goed doorkomt. (Foto 3)
- De Denon versterker heeft twee zones (woonkamer met 5.1 en keuken met 2.1) Onze woonkamer en keuken zijn door middel van glazen deuren te scheiden. Als we muziek luisteren is dit over beide zones. Als er wordt overgeschakeld naar een activiteit met TV, dan zal zone 2 op muziek blijven.
- Als ik muziek stream naar de Chromecast Stereo gaat automatisch de activiteit ‘muziekluisteren’ aan en is muziek te horen door de hele benedenverdieping. Als er al een activiteit aan staat gaat het alleen over de keukenspeakers
- Staat er muziek aan en zet ik deze uit via de streamingdienst, dan gaat ook de Harmony activiteit uit als dit ‘Muziek luisteren’ was.
- Staat alles uit of op muziek en stream ik iets naar de Chromecast ultra, dan schakelt de Harmony over naar ‘Chromecast gebruiken’, de muziek blijft aan in de keuken
- Mijn PC staat ook in de genoemde patchkast. De PC geeft live zijn temperatuurwaarden door aan HA. Wanneer dit te warm wordt gaat er een ventilator bovenin de kast afzuigen ter verkoeling.
- In de voeding van de PC heb ik ook een fibaro ralais gesoldeerd en aangesloten op het moederboard. Nu kan ik via Zwave mijn computer opstarten en afsluiten. Dus start ik de activiteit ‘PC gebruiken, gaat de computer netjes aan’. Sluit ik in windows de PC af, dan gaat de harmony activiteit ook uit omdat er een energiemeter aan de voeding zit.
Energie
Dit was misschien wel mijn ultieme doel. Het huis laten bepalen hoe we energie kunnen besparen, maar tegelijkertijd niet de controle over apparaten verliezen. Ik heb een variabel contract via Tibber dus de prijzen kunnen over de dag behoorlijk verschillen (+30 ct/kWh of -10ct/kWh heb ik al eens gehad op 1 dag). Om deze prijzen optimaal te benutten heeft een groot deel van mijn HA de controle over ons witgoed.
- Vaatwasser is van Bosch en heeft homeconnect. Meestal draait deze in de nacht, dus zetten we deze klaar met remote start. Home assistant pakt de goedkoopste uren in de nacht, maar zorgt dat hij om 7 uur in de ochtend altijd klaar is.
- Zelfde geldt voor mijn auto en vier elektrische fietsen.
- Onze warmtepomp heeft een buffervat van ruim 400 liter. Wanneer de prijs onder het daggemiddelde zit wordt deze opgewarmd, erboven niet. Minimumtemperatuur om te douchen blijft gegarandeerd.
- Als er een dag is met negatieve stroomprijzen weet ik dit een avond van tevoren. Als de auto of fietsen niet nodig zijn worden deze overdag geladen. HA checkt dit in de agenda’s van ons.
Buiten
- Los van de verlichting hebben wij een moestuin en behoorlijk wat planten in de tuin. Deze zitten allemaal aangesloten op een dompelpomp in een 1000l vat begraven in de grond. Op dit vat zitten al onze regenwaterafvoer aangesloten, dus over het algemeen zit deze aardig vol. Als de buitentemperatuur te hoog is en er te weinig regen is gevallen de afgelopen dagen zal de tuin in de nacht worden gesproeid. Wanneer het vat te leeg is wordt deze gevuld met drinkwater om te voorkomen dat de pomp droogloopt.
- Bewegingsdetectie middels camera’s, bij afwezigheid of in vakantieperiode pushbericht naar telefoons.
Verwarming
- Een warmtepomp staat in principe altijd wel aan, al is het maar heel zacht. Toch had ik het idee dat dit handiger kon. Onze woning staat gericht op Oost – West en zowel aan de voor als achterzijde veel ramen. Door de zon die naar binnen schijnt warmt onze vloer (beton) ook in de wintermaanden toch een beetje op. Om die reden heb ik de verschillende zones in de vloer (7) in kaart gebracht en individueel schakelbaar gemaakt middels ESP relais. Wanneer de zon opkomt en in de woonkamer schijnt worden deze delen dicht gezet. In de avond is dit in de keuken het geval.
- Om over de andere dagen de warmte zo optimaal mogelijk te verdelen heeft de hierboven genoemde unit ook 16 temperatuursensoren. De hoofd aan- en afvoeren de 7 zones worden allemaal gemeten. Als er één te snel opwarmt of al warm genoeg is sluit deze enige tijd af waardoor de rest van de vloer ook warm wordt.
- Boven hebben wij Jaga radiatoren met een ventilator unit erin hangen en stroomt het water via een Danfoss radiatorkraan erin. Deze zijn op temperatuur in te stellen en regelt HA over het algemeen zelf.
- Onze warmtepomp kan ook koelen, wanneer deze functie aanstaat worden alle scripts omgekeerd om te voorkomen dat er fouten ontstaan.
Diversen
- Partymodus gaat hier overheen en zorgt voor pure handmatige controle en blokkeert de tablet aan de muur
- Middels te tablet aan de muur kunnen we één of meerdere kinderen vragen naar beneden te komen via de Google Home speakers in het huis. Ook zit er een knopje om te zeggen dat we gaan eten.
- Internet toegang en schermtijd regulering voor de apparaten van de kids. Via Unifi kan je heel makkelijk apparaten afschakelen van het internet.
- Weg en Slapen knopje, misschien wel de meest voorkomende scene in ieder smarthome. Niet meer het hele huis door om alles uit te zetten, 1 knop, alles uit, verlichting schakelt uit in etappes. De Google Home zegt als er de dag erna een container wordt geleegd, dan kan deze aan de weggezet worden (in het verleden iets te vaak op mijn sokken naar buiten moeten rennen bij het horen van een vrachtwagen in de straat).
Wensenlijstje voor de toekomst
- De Jaga radiatoren hebben een ‘domotica’ aansluitmogelijkheid, maar de documentatie hieromheen is echt waardeloos. Uiteindelijk wil ik deze ook kunnen aansturen met mijn HA, dit zal een zelfbouw unit gaan worden.
- Ook de Danfoss knoppen wil ik dan gaan voorzien van voeding via het stopcontact. Deze gebruiken nogal wat batterijen en zijn slecht in het doorgeven dat ze bijna leeg zijn. (Eerste prototype ligt al klaar op de 3D printer)
- ESP in alle domme dingen zetten. Koffiezetapparaat is als eerste aan de beurt. Dan wil ik wel meteen alles kunnen schakelen en meten, dus eerst nog even ontwerpen.
- Robotstofzuiger… Iets met de WAF die nog niet helemaal gehaald is.
Dashboards en foto's
Foto 1
Foto 2
Foto 3
Foto 4
Dashboard Tablet