Ik zie veel mensen zich druk maken om inflatie bij een basisinkomen. Ik kan hen verzekeren dat dat echt niet het geval zal zijn in de supermarkt (in de VS heeft sterk toegenomen inkomensongelijkheid ook niet gezorgd voor duurdere shampoo en pizza's in de schappen). Om duurdere producten te krijgen moeten die producten vooral gekocht worden door een grote groep mensen die er sterk op vooruit gaat bij je versie van het basisinkomen en moet het ook moeilijk zijn om meer van die producten te maken. Je zou misschien een kleine prijsstijging zien bij juwelen (bv. gouden trouwringen) en koophuizen. Hoe dan ook zullen de prijzen nooit genoeg stijgen om de koopkrachtstijging van iemand die salaris ontvangt bovenop een basisinkomen geheel teniet te doen, alleen al omdat mensen een deel van dat extra geld zullen sparen en omdat het basisinkomen niet simpelweg bijgedrukt wordt maar gewoon wordt opgebracht door de reele economie en slechts een paar procent van het BNP herverdeelt t.o.v. de huidige situatie.
Niet helemaal: in 2016 komen 3,5 miljard aan huurtoeslag, 4,4 miljard aan zorgtoeslag en 2 miljard aan studiebeurzen (leningen niet meegeteld) vanuit andere ministeries dan sociale zaken en werkgelegenheid, ook kun je makkelijk college- en lesgelden verdrievoudigen (opbrengst 4 miljard extra) en gaan enkele miljarden van het gemeentefonds naar controles en uitvoering van uitkeringen (vooral bijstand) en nog eens enkele miljarden naar reintegratiebureautjes. Ook zeker een half miljard van de belastingdienst gaat naar controle en uitvoering van toeslagen en uitkeringen. Aan de andere kant omvat het ministerie van sociale zaken en werkgelenheid ook 2 miljard aan sociale werkplaatsen (maar dat zijn dan iig. mensen die niet minder gaan werken bij een basisinkomen want die hebben niet echt een vrije keuze) en zou je misschien een afgeslankte WW willen overhouden (in 2016 plant men 6,3 miljard aan WW uit te geven). We hebben ook nog per saldo welvaartsverlies opleverende regelingen en belastingen die je zou kunnen hervormen (de HRA is het bekendste voorbeeld). Grote probleem is dat 1000 euro per persoon voor een alleenstaande niet genoeg is en voor samenwonenden te veel is (flink meer dan ze nu krijgen).
Metro2002 schreef op donderdag 10 december 2015 @ 13:23:
Die paar euro die een uur werken dan nog oplevert is een hele goede reden om dat geld of op een andere manier te gaan verdienen of om het maar gewoon helemaal te laten. Dat is zeg maar de motivatie die wegvalt om te gaan werken.
Vanuit een uitkering bekeken betaal je nu 100% belasting wanneer je gaat werken, ongeveer tot aan minimumloon. Daarboven betaal je nu, zelfs als je het niet bekijkt vanuit een uitkering, een exorbitante marginale belasting (denk 60-80%) omdat belastingen toenemen, heffingskortingen en toeslagen afnemen evenals je recht op gemeentelijke potjes en een sociale huurwoning (of weet jij een goede reden waarom je dat niet als extra belasting mag zien?) De groepen die vooral welvaren bij het huidige systeem zijn mensen die hun inkomen uit vermogen halen (aandelen, vastgoed), minderverdienende partners (inclusief huisvrouwen), gepensioneerden (die krijgen ook nog eens een lekkere belastingkorting), mensen die alimentatie ontvangen, etc... zeker niet de doorsnee werkende Nederlander, laat staan iemand die fulltime werkt en rond een modaal salaris verdient.
Werkenden kunnen dus t.o.v. de huidige situatie wel degelijk als winnaar uit de bus komen nadat een basisinkomen is ingevoerd. Zij kunnen wel degelijk een groter deel van het BNP in handen krijgen.
Dat lijkt hier voor zowel voor- als tegenstanders op te gaan. Ik heb het zelf grondiger proberen aan te pakken en heb na maanden aan research een reeks varianten opgesteld gebaseerd op de miljoenennota van 2016.
De mainstream versie die ik heb uitgekozen heeft:
- basisinkomen met basisbedrag van 1085 euro per maand voor een alleenstande volwassene, 40% van het basisbedrag per andere volwassene die erbij woont. 30% van het basisbedrag voor het eerste kind, 40% van die 30% (dus 12% van het basisbedrag) per ander kind
- buitenlanders krijgen een arbeidskorting die maximaal evenveel bedraagt als het basisinkomen (ik heb dit niet meegenomen in mijn berekening omdat ik niet aan de inkomensverdeling van buitenlanders in Nederland kon komen, maar 1 ding is zeker: het kan alleen maar lagere kosten opleveren voor de overheid dan in mijn benadering waarbij ik impliciet iedere volwassene inwoner een basisinkomen heb gegeven)
- vlaktaks van 40% op alle belastbare persoonlijke inkomsten (bij vermogen wordt voortaan het daadwerkelijke rendement belast)
- uniform BTW- en assurantiebelasting tarief van 20% (BTW op nieuwbouw verdwijnt)
- vennootschapsbelasting van 20%
- twee derde minder werkgeverslasten (je brutoloon gaat dus met 10% omhoog, of het blijft hetzelfde maar de werkloosheid keldert vanwege de lagere loonkosten, of iets daartussenin) en afschaffing van de inkomensafhankelijke zorgpremie voor zzp'ers en gepensioneerden
- afschaffing van alle toeslagen en kindregelingen, behalve de zorgtoeslag die met 50% stijgt
- afschaffing van de meeste uitkeringen en studiebeurzen, WW, WIA en ZW worden gehalveerd (want het deel van je inkomen dat varieert door werkt verkleint ook)
- verdrievoudiging van college- en lesgelden
- afschaffing van HRA, eigenwoningforfait, heffingskortingen, waterschapsheffingen, verhuurdersheffing en overdrachtsbelasting, gemeenten moeten makkelijker de bouw van woningen toestaan (ook hoogbouw)
- legalisering van softdrugs (al scheelt dat maar 1 miljard dus niet heel cruciaal)
- extraatjes: goedkopere kinderopvang via scholen, 120 euro per jaar minder aan eigen risico, volwaardig vaderschapsverlof (kosten 3,3 miljard euro)
- ik heb rekening gehouden met extra uitgaven aan WW vanwege bezuinigingen op controle, uitvoering en reintegratie in de sociale zekerheid en heb ongeveer 1% minder inkomsten uit arbeid ingecalculeerd (bedenk dat die groepen voor wie het aantrekkelijk wordt minder te gaan werken juist de parttime werkende partners, etc... zijn, die weinig verdienen, dit is in lijn met die ene studie van het CPB naar het onderwerp)
- ik heb niets gedaan met moeilijk meetbare en voorspelbare effecten als lagere kosten in de gezondheidszorg, toename van geluk, effecten van eventuele afschaffing van het minimumloon, etc...
- al het andere blijft zoals het nu is
- bij een hoger begrotingstekort dan dat van de miljoenennota van 2016 gebruik ik een multiplier van 0,8 (ondergrens waar studies op uitkomen voor Nederland)
- ik kom uit op een begrotingstekort van 2,5% (2,3% zonder de extraatjes), zolang de multiplier hoger dan 0,3 ligt blijft Nederland onder de 3%-norm
- zelfs wanneer 0% van het basisinkomen als heffingskorting wordt geboekt in de Europese (EMU) begrotingberekeningmethode blijft Nederland een kleinere overheid (inclusief lagere overheden) houden dan Zweden, Finland, Denemarken, Belgie en Frankrijk, gemeten als percentage van het BNP (en o ja, dit blijft nog steeds zo als we 10 miljard meer gingen uitgeven aan defensie, groene energie en vluchtelingenopvang in de regio, om maar iets te noemen). Uiteraard zou de werkelijke invloed nog kleiner zijn aangezien het basisinkomen minder voorwaarden (dus overheidsbemoeienis) kent dan de systemen in die landen
- ik denk dat dit systeem gewoon mee zou kunnen concurreren in de wereld en beter bestand is tegen toekomstige demografische en arbeidsmarkt-gerelateerde ontwikkelingen dan het huidige systeem, maar er moeten eerst wel heel wat linkse en rechtse heilige huisjes gesloopt worden en dan maakt het misschien niet uit dat een ander systeem een betere keuze zou zijn in het geval je morgen mocht beginnen met het opbouwen van een land vanaf 0. Net zoals ieder land nu ook z'n eigen systeem probeert te behouden terwijl sommigen van die systemen duidelijk beter zijn dan anderen, zelfs als je compenseert voor culturele en geografische verschillen.
Ik heb
hier een excelsheet waarin je het allemaal kunt zien. Je kunt daarin ook andere varianten kiezen die bv. geen vlaktaks hebben, of je kunt zelf de mix van bezuinigingen en hervormingen aanpassen, inclusief de instellingen van het basisinkomen zelf. Op z'n minst hoeven we hier dan niet meer te doen alsof er geen enkele schattingen of relevante overzichten van cijfers beschikbaar zijn om constructieve kritiek op te kunnen leveren.
[
Voor 5% gewijzigd door
Anoniem: 276318 op 30-12-2015 15:06
]