Op het moment ben ik bezig met een AMD Ryzen 5 3600 te underclocken omdat ik wil dat hij in mijn SFF case koel genoeg blijft om de fan in idle en onder een normale load niet te hard te hoeven hebben loeien. De CPU had met de standaardinstellingen nogal de neiging om veel van toeren te wisselen en door de bank genomen vrij heet te worden. Ik loop nu alleen een beetje aan tegen het feit dat ik niet helemaal begrijp wat alle instellingen en meetwaarden betekenen en hoe betrouwbaar ze zijn.
Dit is in elk geval mijn setup:
# | Category | Product | Prijs | Subtotaal |
1 | Moederborden | ASRock Fatal1ty B450 Gaming-ITX/ac | € 108,- | € 108,- |
1 | Videokaarten | Sapphire Nitro+ Radeon RX 580 4GD5 (11265-07) | € 336,- | € 336,- |
1 | Behuizingen | Fractal Design Node 202 | € 74,- | € 74,- |
1 | Processorkoeling | Scythe Shuriken 2 | € 35,01 | € 35,01 |
1 | Ventilatoren | Noctua NF-A9x14 PWM, 92mm | € 16,95 | € 16,95 |
1 | Voedingen | Corsair SF450 | € 89,- | € 89,- |
Bekijk collectie
Importeer producten | Totaal | € 658,96 |
Op de Scythe Shuriken 2 zit de Noctua fan omdat die bij gemiddelde toeren wat stiller is en aangenamer geluid geeft (ik was skeptisch toen ik dat eerst hoorde zeggen, maar het scheelt daadwerkelijk), maar koeling zal een issue blijven in zo een kast natuurlijk. Ik doe voornamelijk kantoortoepassingen en speel wat lichtere games (Civilization V, Starcraft II, soms zelfs Warcraft III). Met dit soort lasten is de herrie onder het standaard regime onwenselijk, wat mij betreft hoeft mijn CPU hiervoor niet volle boost te draaien, die paar laatste % performance is voor mij niet kritisch.
In eerste instantie ben ik met heel simpele tools aan de slag gegaan. Ik gebruikte
HWMonitor om de spanningen, toeren en temperaturen in mijn systeem te checken en
CPU-Z om een all-core last te simuleren en een ruwe score te verkrijgen. In het BIOS heb ik toen de boostfrequentie en -spanning handmatig aangepast en vastgesteld dat hij ook wel stabiel liep op 4100MHz/1,2V. De temperaturen waren significant lager en de steady-state score in CPU-Z nam zelfs toe! De temperatuur leek voornamelijk samen te hangen met spanning, en schaalde weinig met frequentie. Naderhand bleek met Prime95 dat er toch fouten waren en dat het worst-case vermogen in de chip daarmee een stuk hoger werd. De chip haalde in Prime95 meer dan 100°C, wat ik wel veel vond.
Dit is op 4040MHz/1,125V onder Prime95 belasting als getoond door HWMonitor 1.41.0:
Bovenstaande roept wat vragen op waarop ik hoop dat één van jullie misschien de antwoorden weet:
- Kloppen de weergegeven frequenties? Volgens HWMonitor gaat de spanning op de core wel omlaag bij geen last, maar de frequentie niet. Dat zou natuurlijk raar zijn;
- Is er nog wel een temperatuursbeveiliging in de processor als je de frequentie handmatig instelt? Nu wordt mijn processor >100°C, en dat zal hoger worden als de omgeving warmer wordt. Wat is de TJmax van een Zen2 processor?;
- Zijn er betere tools om mee te meten en/of benchmarken? Prime95 is handig om te testen of het werkt, als het niet 100% goed is krijg je vrij snel een foutmelding zonder dat je hele systeem crasht, maar het geeft (zo ver ik kan zien) geen score;
- Is er een manier om de spannings-/frequentiecurve die de processor onder het standaard regime gebruikt aan te passen? In het ideale geval zou de processor standaard zijn eigen boostgedrag blijven gebruiken met alleen de scherpste kantjes er vanaf (zoals alleen boosten tot 4100MHz/1,25V en afremmen boven de 75°C). Ik vond in het BIOS wel een paar instellingen, maar de naamgeving is zo cryptisch dat ik er niet echt wijs uit werd.
Dit zijn een hoop vragen, hopelijk begrijpen jullie dat ik geen topoverklokker ben, en de Zen2 maakt het niet makkelijker