Op zondag 02 juni 2002 01:54 schreef Captain Proton het volgende:
Heb ik ooit anders beweerd? Echter, iedereen kan de aannames van de wetenschap voor zichzelf nagaan, de aannames die de verschillende geloven ondersteunen zijn voor iedereen anders.
Dat klopt, en dat is maar goed ook, want de logische afleidingen van geloof zijn geen bewijzen. Een van de grote verworvenheden van onze cultuur is de mogelijkheid om je eigen geloof te kiezen. Ook zijn religies veel democratischer geworden en staan persoonlijke interpretatie toe. Uiteindelijk zijn geloofsvragen ook hele persoonlijke vragen.
Ik zie daar de logica in het geheel niet van... Je neemt aan dat de mens karakteristieken van zijn maker bezit, en dat is je goed recht, mits je dit kunt onderbouwen. Echter, maar dit volgt op geen enkele manier uit de logica.
Dat is wel te onderbouwen, bewijzen is wat anders. ALs wij straks een denkende robot bouwen, zal die robot heel wat karakterestieken van de mens hebben ook al zijn wij er niet op uit om dit te doen. Uit allerlei uitingen van een mens kun je ook zijn karakter afleiden. Zijn handschrift, zijn manier van praten, zijn manier van lopen etc. Als produkt van een maker geldt dat ook voor ons. Het is logisch te veronderstellen dat veel van onze kenmerken zoals liefde, verdriet, trouw etc. ook bij onze maker bekend zijn. Natuurlijk kunnen wij ook kenmerken hebben die onze maker niet heeft, maar bij gebrek aan bewijzen moeten wij afgaan op wat wij wel hebben. Net zoals een archeoloog op basis van een potscherfje en een muntstukje een theorie opstelt. Ook een rechercheur zal op basis van geringe aanwijzingen een constructie van een misdaad proberen te maken. Scherpzinnigheid is wat je hierbij nodig hebt.
Het was niet mijn bedoeling laatdunkend te doen over redeneren. Dit kan zeker nuttige dingen opleveren. Echter, waar redenaties die niet op feitenkennis gebaseerd zijn op stranden, wordt mooi gedemonstreerd door je eigen voorbeeld een paar posts geleden: Het atoommodel van de grieken.
De grieken hadden door middel van redenatie afgeleid dat je deeltjes niet oneindig lang kunt delen, dat er dus een basisdeeltje moet zijn. Dit noemden ze het atoom. Hierin hadden ze gelijk, echter, vervolgens probeerden ze zonder daadwerkelijk hun redenatie te staven met feiten, de aard van die atomen te achterhalen. Welnu, ze vonden er 4: water, aarde, lucht en vuur...
Waar gingen ze de mist in? Ze vergaten hun redenatie te staven aan de feiten zoals ze die hadden kunnen waarnemen, mits ze een serieuze poging gedaan hadden. Immers, in de 18e eeuw werd dit wel geprobeerd, en lukte het wel, en daar komen de 107 elementen die wij nu kennen uit voort...
De grieken hadden een minachting voor experimenteel werk, de reden dat ze nooit ver zijn gekomen op het gebied van natuurwetenschappen. Omdat ze hun ideeen niet aan de werkelijkheid toetsten. Geloof heeft hetzelfde probleem: Omdat vele theorieen niet aan de werkelijkheid getoetst kunnen worden, leiden die theorieen alleen tot meningsverschillen.
Ik ben het geheel met je eens. Alleen is in geloofskwesties de wetenschappelijke methode niet bruikbaar. Zo kunnen wij geen experimenten verzinnen waarmee het bestaan van een schepper kunnen aantonen. Dat geldt voor alle filosofische en religieuse vragen. Daarom vallen wij noodgedwongen terug op deductie.
Dat kan zo zijn, maar iemands woorden verdraaien is een gemene manier van discussieren. Een onbewezen theorie is onbewezen tot hij bewezen of gefalsificeerd is, zo simpel is het, en ik heb niet anders beweerd. Onbewijsbare theorieen bestaan echter niet (of nauwelijks, ik dek me in voor als je er toch 1tje weet te vinden) in de natuurwetenschap... Die vallen op het bordje van de filosofie, of natuurlijk het geloof, als mensen ze toch aanhangen.
Iemands woorden verdraaien is iemands woorden zodanig anders citeren dan hij ze heeft gezegd, dat daarmee een suggestie wordt gelegd die de maker nooit heeft bedoeld.
Ik geef een oordeel over jou woorden, daar kun je het niet mee eens zijn, maar ik heb jou woorden niet verdraaid.
Jouw zin: "Alles wat jij hierboven schrijft is volstrekt onzinnig en zegt alleen maar iets over jouw onwetendheid wat betreft de ware aard van je eigen geloof." vond ik een verdraaing omdat door de aanhalingstekens wordt gesuggereerd dat het althans gedeeltelijk een citaat is, wat niet zo is. Ik schreef namelijk: "Alles wat je hieboven schrijft is volstrekt onwaar en zegt alleen maar iets over jouw onwetendheid" Voor mijn gevoel is er een duidelijk verschil tussen onwaar en onzinnig. Jij suggereert dat ik jouw opvattingen onzinnig vind en dat is niet het geval.
Jij schreef "Wetenschappers hangen soms theorien aan die nog niet bewezen zijn, maar dat is iets heel anders dan onbewijsbare theorieen"
Wetenschappers hebben vaak genoeg theorien aangehangen die onbewijsbaar waren. Zo hebben natuurkundigen heel lang
de ether-theorie aangehangen. Deze theorie gaat er van uit dat elektromagnetische golven gaan door een medium, de ether genoemd. Ze gingen er van uit dat de ether later wel zou kunnen worden aangetoond. (Vandaar de zegswijze dat radioprogrogramma's de ether ingestuurd worden)
En dus was het gerechtvaardigd dat europeanen miljoenen afrikanen tegen hun wil naar amerika vervoerden en ze daar als slaven gebruikten? Dat er in Afrika slavenhandel was, lijkt me nauwelijks relevant. Je noemt je gesprekspartners wel erg snel ongeinformeerd btw...
Ik denk dat jij wel weet ik dat niet bedoel, dus ik zal jouw intelligentie niet beledigen door daar op in te gaan.
Mischien moet ik zeggen "onwetend op dit punt". Dat ik dat nalaat mag je beschouwen als een compliment, want ik beschouw jou als een intelligente gesprekspartner.
Je mag mij best je respect betuigen, maar dat doet me in principe niet veel. Als ik respect voor iemand heb, is dat omdat ik het doen en laten van die persoon
waardeer. Respect is niet iets waar ieder mens zomaar recht op heeft, als was het een eerste levensbehoefte, je kan het ook niet afdwingen met geweld, nee, je moet het verdienen. Als je me respect betuigt om iets wat je in mij waardeert, DAN waardeer ik dat respect. Maar niet als het een automatisme is dat ieder mens zomaar een portie ervan krijgt.
Ik benader mensen die ik voor het eerst ontmoet met een zeker respect. Ik ga er dus niet van uit dat mensen a priori geen respect verdienen. De mate van respect varieert wel met hun gedrag. Dus een soort bonus/malus regeling
Ik heb respect voor de manier waarop je je geduld bewaart in deze thread en toch inhoudelijk blijft reageren ondanks dat mijn posts je waarschijnlijk niet bevallen en ondanks al het geflame dat je over je heen gekregen hebt. Maar waarom ik respect zou moeten hebben voor je mening, uitsluitend en alleen omdat het een mening is, ontgaat mij een beetje.
Hoe zeer alles wat ik schrijf en zeg ook eerlijk gemeend is, ik houd in mijn achterhoofd toch rekening met het feit dat ik het mis kan hebben. En ik ga er van uit dat hetzelfde voor jou geldt, dus waarom zou ik jouw mening niet respecteren. Onze discussie kan mij tot nieuwe inzichten brengen, dan wel mij helpen om mijn eigen ideeen scherper te stellen. Jouw mening is dus waardevol en verdient respect.
De normen en waarden waarop onze maatschappij gebaseerd is, zijn in oorsprong christelijk, maar meer ook niet. Ze zijn redelijk libertair, iets wat ik van het christendom niet kan zeggen. Dat het christendom zo ver teruggaat, zegt me weinig, ik heb liever normen en waarden die bij deze tijd passen dan normen en waarden van 3500 jaar terug... Ik noemde die 400 jaar dan ook allewen om te demonstreren hoe lang geleden de maatschappij al de eerste aanzetten tot het afwerpen van het christendom gezet heeft.
"Het cristendom" is een te omvangrijk begrip om daar zo'n conclusie aan te hangen. Binnen het christendom zijn zoveel stromingen en dan moet je nog onderscheid maken tussen het gedachtegoed en de instituties. Persoonlijk zoek ik naar waarden die tijdloos zijn. Maar verder vind ik: Het Goede moet je bewaren, het nieuwe moet je omarmen.
Moet ik nog een keer uitleggen waarom de conclusies niet controleerbaar zijn?
Niet wetenschappelijk controleerbaar, maar het zijn dan ook geen wetenschappelijke conclusies. Wij zijn het eens dat geloof geen wetenschap is. Dus vind ik het niet logisch om geloof aan de zelfde normen te onderwerpen als wetenschap.
Aan de hand van een voorbeeld, de quantumtheorie dan maar. Als jij de golfvergelijking van een elektron dat door een energiebarriëre heentunnelt wilt bepalen, kom je altijd op hetzelfde antwoord uit, of je nu boeddhist bent of christen, veelwereldentheorieaanhanger, van de kopenhaagse school, of een van de vele andere quantummechanische scholen. Sterker nog, de reden dat al die scholen er zijn, heeft te maken met de interpretatie: Elke school interpreteert de resultaten anders in betrekking tot het dagelijkse leven. De enige reden dat wetenschappers wel eens van mening verschillen, is dat ze verschillende conclusies trekken uit waarnemingen. Gelovigen verschillen al van mening over de waarnemingen. Dat je de redeneringen na kunt lezen is waar, maar als de waarnemingen waarop ze gebaseerd zijn niet deugen, heeft dat zowiezo al geen zin. Daarom zijn de conclusies niet controleerbaar. Alleen waarnemingen kunnen discrimineren tussen verschillende conclusies, maar als de waarnemingen zelf niet ondubbelzinnig zijn, kan dit niet en blijven alle conclusies mogelijk (en meer niet). Dit kan ik geen onderzoek noemen... Er kan wel wetenschappelijk onderzoek verricht worden naar het fenomeen "geloof" of in naam van het geloof (naar de rol van geloof in de samenleving of naar het effect ervan op mensen, etc) maar het geloof kan zelf geen onderzoek doen.
Met het eerste stuk ben ik het met je eens. Het geloof is gebaseerd om de aanname van een God en waarnemingen van de menselijke natuur. Het eerste is inderdaad niet meetbaar. Het tweede is wel meetbaar, maar niet kwantificeerbaar en onderhevig aan individuele interpretaties. Doordat dat geloof niet het resultaat van een enkel persoon is, maar van consensus door een grotere groep van mensen, wordt toch een zeker objectivering verkregen. Het is geen ideale methode, maar de beste bij gebrek aan beter en in die zin logisch.
De aanname van een God heeft veel voordelen. Het accepteren van een hogere macht, maakt mensen ootmoedig. Het zwakt de superioriteitsgevoelens waar vooral intelligente mensen nogal eens willen lijden. Sociaal gedrag en verantwoordelijkheid voor de schepping komen er logisch uit voort. De heiligheid van het leven staat in bijna alle geloven centraal en dat is een demper op genocide. Heersers die genocide pleegden, probeerden daarom het geloof uit te schakelen.
Je kunt best een ethiek vormen op basis van andere uitgangspunten. Laat ik er eens een paar noemen.
Het voorbestaan van het grotere geheel: Het volk, Het ras, de cultuur, de beschaving of de mensheid. Voordeel: noopt de mensen tot sociaal samenwerken en solidariteit. Nadeel mensen die gezien worden als bedreiging voor het grote geheel zullen er onderdoor gaan. Het maakt het kwaadwillende heersers gemakkelijk om groepen tot vijand te bestempelen en vernietigen.
De heiligheid van het individu: Voordeel respect voor elkaars individualieit. Nadeel weinig motivatie tot samenwerking, sociaal gedrag en solidariteit. De samenleving hangt daardoor als los zand aan elkaar en mensen vereenzamen. Survival of the fittest kan het gevolg zijn.
De heiligheid van het leven. Voordeel respect voor het leven. Nadelen weinig motivatie tot samenwerkingm sociaal gedrag en solidariteit. Fanatici als Volkert van der G. kunnen het menselijk leven zelfs ondergeschikt maken aan het totale leven.
Ik wil hier niet mee aantonen dat geloof in een God de best mogelijke keus is, maar wel dat hij zijn verdiensten heeft en dat een op andere uitgangspunten gebaseerde ethiek niet zo gemakkelijk is. Daarbij komt dat voor een groot deel van de mensheid het idee van een schepper niet onwaarschijnlijk is. Want je ook de uitgangspunten van een ander ethiek zullen eerst geaccepteerd moet worden, wil die ethiek bruikbaar zijn.
Een ding wil ik nog opmerken. Hoewel jij dit niet expliciet doet, valt mij op dat in de vergelijking tussen geloof en wetenschap, met name de vergelijking tussen geloof en de natuurwetenschappen wordt getrokken. Ik denk als de vergelijking trekt tussen geloof en bijv. wetenschappen als archeologie, geschiedenis, filosofie, antropologie etc. de verschillen heel wat minder scherp zijn.