De grote vraag voor het nieuwe belastingstelsel draait eigenlijk vooral om: hoe maken we het stelsel simpeler en hoe gaan we de lasten verdelen?
Als ik dit topic zo door lees dan gaan de gedachten vooral over:
- Vlaktaks
- 'Onredelijke' heffing (euro meer verdienen, 70 cent meer 'kwijt' aan belasting) door afbouw van heffingskortingen
- Toeslagen
- Basisinkomen
Vlaktaks zonder heffingskortingen
Ik denk dat een vlaktaks met meerdere schijven, in een nieuw stelsel, een goede oplossing zou zijn. Ik weet dat als we het over een vlaktaks hebben er vaak aan één tarief wordt gedacht, maar meerdere tarieven zou er wat mij betreft ook onder vallen - zolang er geen sprake is van heffingskortingen of andere (vaak onduidelijke) zaken.
Dit lijkt mij trouwens ook de énige
haalbare variant van vlaktaks die mogelijk is in Nederland, gezien het feit dat we traditioneel gezien in de politiek al vrij veel van nivelleren houden.
quote: Voorbeeld
Schijf 1 - 20% - Laag Tarief - (van €0 tot €2000)
Schijf 2 - 35% - Midden Tarief - (van €2000 tot €4000)
Schijf 3 - 50% - Hoog Tarief - (Vanaf €4000)
* Percentages als voorbeeld en niet nagerekend
Stel je verdient €5000 per maand, dan over de eerste €2000 20%, de volgende €2000 35% en over de laatste €1000 50%. (Effectieve belastingdruk dus 32%, stijgt langzaam richting 50% als je meer verdient).
Kijkend naar de politiek zouden ze wel willen dat de netto bedragen ongeveer gelijk blijven, dus zal er goed naar die percentages gekeken moeten worden. Maar dit lijkt me zeker haalbaar.
Toeslagen
Ten eerste lijkt het me voor alle toeslagen handig om deze
per maand achteraf te berekenen. Op dit moment is het zo dat je vooraf een schatting van je inkomen maakt en dan het jaar erop correcties gaat uitvoeren. Dit is tegenwoordig toch echt niet meer nodig. Je werkgever of uitkeringsinstantie geeft elke maand al door wat jij verdient. Hoe hoog is je toeslag in juni? Dat wordt bepaald met het inkomen over mei.
Huurtoeslag
Deze is het lastigst aan te passen. Je kunt deze toeslag niet zomaar laten verdwijnen, aangezien er waarschijnlijk dan veel gezinnen in de problemen komen - zelfs als je er bijv. voor zou kiezen dat in 'schijf 1' het belastingpercentage 0% is.
Het belangrijkste lijkt mij een evenredige afbouw, bijv: voor elke €100 die je extra verdient, maximaal €10 minder huurtoeslag. Hierdoor ligt je belastingdruk maximaal 10% hoger t.o.v. de schijf waarin je zit. (Om te voorkomen dat je voor €1 extra verdienen opeens, ik zeg maar wat, 70 cent extra belasting betaalt).
Kinderopvangtoeslag
Ik denk dat er serieus gekeken zal moeten worden naar het afschaffen van deze toeslag en in plaats daarvan gratis een X aantal dagen kinderen naar de opvang brengen.
Zorgtoeslag
Volledig afschaffen en serieus kijken naar een inkomensafhankelijke variant. Premie inhouding altijd zoveel mogelijk via loonstrook/uitkering. Ik weet dat dit niet altijd een populaire mening is, maar ik denk dat dit een goed idee is.
Een gemiddelde zorgverzekering kost nu ongeveer 4% van een bruto modaal inkomen (€120), dus zo'n percentage lijkt mij redelijk.
De reden waarom men hier vaak niet aan wilt, is omdat het een serieus effect heeft op hoge inkomens. Juist daarom denk ik dat nu het juiste moment is om over te stappen op een inkomensafhankelijke zorgpremie. Dit negatieve effect kun je nu immers neutraliseren, aangezien je toch aan het belastingstelsel en de belastingschijven sleutelt.
Daarnaast natuurlijk het andere voordeel: geen rondpompen van geld meer door middel van de zorgtoeslag én een einde aan alle 'horrorverhalen' over het terugbetalen van toeslagen.
Basisinkomen
Persoonlijk geen voorstander van, maar in een nieuw belastingstelsel zou je hiermee kunnen experimenteren. Als we bijvoorbeeld overstappen op een vlaktaks (zonder belastingvrije voet), dan heeft dat een bovengemiddeld negatief effect op de állerlaagste inkomens - bijvoorbeeld studenten die €250 in de maand verdienen d.m.v. een bijbaantje.
Zij betalen op dit moment geen belasting en zullen dat in een zo'n nieuw stelsel wel doen. Je zou er voor kunnen kiezen om bijvoorbeeld een zeer laag, onvoorwaardelijk basisinkomen in te voren van - ik zeg maar wat - €60 per maand.
Dat is een laag bedrag wat prima op te brengen is dankzij de hogere belastinginkomsten. Daarnaast, en dat lijkt me belangrijker voor een nieuw belastingstelsel: zulke voorstellen zorgen wellicht voor steun voor het nieuwe belastingstelsel bij linkse partijen in de Tweede en Eerste Kamer.
Dat is namelijk het
allerbelangrijkste en iets waar nog niet iedereen in dit topic aan het gedacht: dat een nieuw stelsel van zowel linkse als rechtse partijen steun krijgt.
----------------------------------------------------------------
Nog een aantal andere gedachten en ideeën.
Arbeidskorting vervangen door een arbeidstoeslag?
De huidige arbeidskorting is iets waar stiekem eigenlijk zowel linkse als rechtse partijen van houden. Voor linkse partijen is het een mooie manier om te nivelleren, voor rechtse partijen een mooie manier om ervoor te zorgen dat werken loont.
Het grootste probleem blijft in mijn ogen echter dat er een afbouw in zit (waardoor je dus dat rare effect krijgt: een euro meer verdienen, waarvan meer dan de helft weer wordt ingehouden als belasting).
Nu is er de laatste tijd veel discussie over part time werk en dat meer mensen full time zouden moeten werken. Is het niet een idee om de arbeidskorting te vervangen door een toeslag gebaseerd op het aantal uren dat je werkt? Bijvoorbeeld full time (36u of meer): €200 per maand 'arbeidstoeslag'. Werk je maar de helft (18u)? Dan krijg je €100.
Voor linkse partijen geldt dan: nog steeds een steun in de rug voor lage inkomens (immers €200 bovenop het minimumloon is percentueel veel meer dan €200 bovenop een inkomen van €6000).
Voor rechtse partijen geldt dan: werken loont, want je krijgt een toeslag.
Voor allebei de partijen geldt: geen bovengemiddelde loonheffingseffecten omdat er geen afbouw in zit.
Alleenstaandetoeslag?
Er is in dit topic al een aantal keer aangehaald dat de hoeveelheid belasting die een alleenstaande moet betalen absoluut niet in verhouding is in vergelijking met wat twee werkenden betalen.
Misschien is het mogelijk om ook hier met een toeslag te komen? Wederom niet inkomensafhankelijk maar op basis van hoeveel mensen in een huishouden werken. Werkt er maar 1 persoon? €200 toeslag. Je zou eventueel inwonende kinderen nog kunnen uitsluiten, zodat je als moeder/vader niet opeens €200 mist omdat zoon/dochter 1 avond in de week pizza's gaat bezorgen.
Je zou het natuurlijk ook via de Belastingaangifte kunnen verwerken: partners betalen X% meer belasting, maar dan krijg je weer verhalen over onverwachte rekeningen.
Daarom ben ik in dit geval een voorstander van een toeslag - zolang het niet een inkomensafhankelijk iets is.