alexbl69 schreef op dinsdag 12 mei 2020 @ 08:05:
[...]
Moet zeggen dat ik de laatste tijd niet echt vrolijk wordt van je epistels later op de avond

.
Je zit redelijk dicht bij het vuur, maar na de staatsondermijnende onderstroom van zondag benoem je nu het institutioneel racisme bij de Nederlandse overheid, of zelfs het maatschappelijk racisme.
Niet zozeer institutioneel racisme - al is dat er helaas wel.
Dit is echter niet het leidende aspect bij dit soort verstoringen. Veel meer is dit een consequentie van politiek gedrag, in de zin van bepaling van institutioneel gedrag. Wat is je prioriteit? De algemene opdracht van belastingwinning? Of dat én het volgen van politieke prioriteiten en/of voorzien in politieke doelstellingen?
Klinkt misschien ietwat vreemd, maar kijk eens naar de verschuiving in politieke focus de afgelopen 20 - 30 jaar.
Van een brede focus op systematiek en problematiek is er langzaam maar zeker grotere prioriteit komen te liggen
op aspecten van systematiek en problematiek die in beeld staat.
Hoe anders is deze kwestie als de jacht op bijstandsfraude? Ik leg het maar even op tafel. Politieke agenda -> bepaling van doelstellingen -> implementatie van doelstellingen binnen instituties. Hier zit een wisselwerking.
Wanneer we continu hameren op deze of gene uitzondering of specifieke selectie (laten we eerlijk zijn, omdat dit politiek-electoraal effectief is) dan is het niet vreemd dat op gegeven moment een perverse prikkel zich ook institutioneel gaat uitwerken.
En dat op een bedje van reeds aanwezige gulzige prikkels voor invulling van posities en keuzes bij trajecten voor een rotatie- en selectiemechanismen van hogere ambtenaren wat in bestuurskundig opzicht versterkend werkt voor de aanwezige gulzige prikkels.
Dus:
- enerzijds is er een algemeen patroon ontstaan waarbij we ons meer richten op uitzonderingen of kleine selecties in beeld,
- anderzijds is er een organisatorisch patroon ontstaan waarbij uitvoering daarvan het enige is wat continuïteit van positie en mechanisme stimuleert.
Nu ben ik misschien ietwat cru, maar in vorige iteraties van het NL Politiek topic is dit al meermaals voorbij gekomen de afgelopen jaren. Van waarschuwingen over het organisatorisch syndroom van hoe posities ingevuld werden tot berekening van extreme stupiditeit en kosten van het blindstaren voor electorale instrumentatie op zaken in de marge en ondertussen de algemene structuren en werkzaamheid daarvan ondermijnen met fixaties van technologie & kleine overheid. En in het geval van de Belastingdienst, de discussie in der tijd over de te verwachten gouden exitscenario's - wat inderdaad ook is komen te gebeuren.
Hoe is het drama bij de belastingdienst los te zien van de verschuiving in prioriteiten binnen electoraal-politieke dynamiek? In mijn optiek niet. Het kan niet los gezien worden. Erger, er zit een lijn van causaliteit tussen de veranderingen in perspectieven bij electoraal-politieke dynamiek (van) en drama's zoals de belastingdienst (naar).
Pakken we dat aan op detailniveau? De ervaring leert dat dit enkel symptoombestrijding oplevert. Of toch maar op strategisch niveau? Dat is uitermate politiek én maatschappelijk gevoelig. Politicus en burger moeten dan toegeven dat ze elkaar graag misleiden. Dan toch maar focus op detailniveau? Toepassing van symptoombestrijding verergert de onderliggende dynamiek. Dat schept monsters waar het voeden bij uit de klauwen loopt.
Draai ik hem even om; wat gebeurt er vanuit Den Haag concreet om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden? Want met maken van een paar toespelingen alhier gaat dat echt niet veranderen. En nog belangrijker: is het überhaupt te veranderen?
Niets.
Er is geen enkele prikkel aanwezig voor politiek om de structuur van problematiek effectief aan te pakken. De enige aanwezige prikkels zijn die van interne politieke dynamiek, de carrousel die al niet meer door partijpolitiek geraakt wordt en het gebruikelijke spel kabinet / oppositie waar men overal beseft dat het scheef zit, maar ook overal weet dat het zich electoraal niet loont om daar ook echt iets mee te doen.
Dit kan prima aangepakt worden. Het kan anders.
Helaas wringt de schoen hier minder bij institutioneel en politiek gedrag dan daar waar de prikkels vandaan komen: het electorale gedrag.
Ik besef dat dit vrij hard is om zo op tafel te leggen. Dat gezegd, neem het eens als experiment in gesprek met mensen. Neem een voorbeeld van disproportionele focus van belastingdienst in selectieprocessen en zet dat in gesprek naast een voorbeeld van bredere aanpassingen bij algemene selecties. Bijvoorbeeld, bijstandsfraude versus herziening belastingstelsel.
Er is geen electorale impuls tot correctie. Bijzondere complicatie, een correctie en herziening zoals vereist bij dit onderwerp van belastingen / mandaat / opdracht / uitvoering / toetsing is iets wat niet enkel in een of twee politieke hoekjes gedragen kan worden. Dit vereist een veel breder draagvlak dan dat. Een algemeen gedeelde electorale impuls dus. En die is er niet. Het maakt eigenlijk niet eens uit dat in de ene hoek er juist graag gebankierd wordt op afleiden met uitzonderingen terwijl in de andere hoek er dusdanige morele verontwaardiging is dat het struikelen met de uitzondering een dusdanige botje wordt dat het spelen zich meer loont dan corrigeren.
De oplossing ligt bij de burger. Die zal door moeten krijgen dat wat op de ene selectie wordt losgelaten vanuit de aanwezige genestelde gedragslijnen dus ook zonder probleem losgelaten kan worden op de selectie waar de individuele burger zelf in zit. Dus niet enkel de ander, maar ook de eigen. En daar zit wel enige historische les, waar dit soort verstoringen optreden, ze breiden zich altijd uit in focus.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.