
1. Doel van dit topic
Aangezien er nog geen dedicated (niet gesloten) topic was op Tweakers voor specifiek retro (gaming) PC's, en hier wel in toenemende mate interesse voor lijkt te ontstaan getuige de aandacht die er bij verschillende YouTube kanalen voor dit thema is (zie ook de links in paragraaf 9), met daarnaast ook de almaar stijgende prijzen voor vintage PC componenten op eBay en Marktplaats, leek het me een idee om een topic op te zetten voor aspirerende retro PC gamers met als doel elkaar te helpen bij het bouwen/restoren, en de setup van een retro game PC.
2. Disclaimer
Dit topic is in ontwikkeling en de TS zeker niet compleet. Dit heeft deels te maken met dat ik zelf bij het opstellen van de TS vooralsnog alleen kan baseren op mijn eigen ervaringen, en deels omdat dit topic zich voor nu alleen richt op jaren '90-'02 PC's, dus derhalve op DOS/Windows gaming. Mocht er behoefte bestaan dit uit te breiden naar andere platformen zoals MSX/C64/Amiga/ZX Spectrum etc, kan dit op termijn worden toegevoegd. Uiteraard is alle input om de TS te corrigeren, aan te vullen, of aan te passen welkom! Houd feedback echter wel respectvol en constructief, met opmerkingen over hoe slecht, onjuist, of incompleet de TS volgens jou wel niet is komen we niet veel verder, laten we ons vooral richten op hoe het dan beter kan.
Daarnaast is ook duidelijk dat er alternatieve/modernere manieren zijn om oude games te spelen d.m.v. VM's zoals bijvoorbeeld DOSbox, VMWare of ScummVM, en velen zullen deze manier van retrogamen prefereren aangezien dit dan op een modern systeem kan. Dit topic is echter juist bedoeld voor degenen die ook het hardware aspect interessant vinden, het danwel gewoonweg leuker vinden om oude games ook daadwerkelijk op een oud systeem incl. 4:3 CRT monitor te ervaren, of hiernaar terug moeten grijpen a.g.v. compabiliteitsproblemen van sommige games met VM's.
3. Waar als eerste op te letten bij het in gebruik nemen van een Retro Game PC
- Oude computeronderdelen bevatten oude condensatoren die in de loop der jaren kunnen zijn gaan lekken. Check daarom voor zover mogelijk of je lekkages ziet, of op condensatoren (caps) die vervormd/bol zijn. Indien er geen verdere omgevingssschade aan de PCB is ontstaan als gevolg van gelekte elektrolytische vloeistof, en je handig bent met een soldeerbout, rest in dat geval rest alleen vervanging van de defecte condensatoren of anders vervanging van de volledige hardware zelf. Schakel apparaten met verdachte/lekkende condensatoren in ieder geval niet in om verdere schade, of zelfs brand, te voorkomen. Voor sommige hardware, m.n. monitoren en voedingen, is het lastig om de staat van de condensatoren te controleren. Wees dus sowieso altijd voorzichtig bij het inschakelen van oude hardware en zorg dat je direct de stroomtoevoer kan uitschakelen mocht je iets verdachts ruiken, zien of horen vanuit je systeem;
- Vervang de CMOS (bios) batterij. Deze zal bij moederborden van 15 jaar en ouder in bijna alle gevallen leeg zijn of daartoe op het punt staan. De BIOS houdt daardoor geen instellingen vast en wat tot opstartproblemen kan leiden. Doorgaans gaat het bij een CMOS batterij om een simpel te vervangen CR2032 knoopcel, maar in sommige gevallen heeft het moederbord een vaste cel/condensator. Vaak kan dan een batterij als deze ter vervanging aan het moederbord worden bevestigd.
- Overdracht van bestanden vanaf een modern naar een retro systeem kan een uitdaging zijn. Vanwege gebrek aan een moderne browser is Windows 98 zelf niet meer geschikt om het internet mee op te gaan om bestanden te downloaden, en is dus afhankelijk van overdracht vanaf een moderner systeem. Veel moderne systemen hebben echter geen optische drive meer om bestanden te branden en op die manier over te zetten, laat staan een floppy drive. Windows 98 ondersteunt daarnaast ook geen USB-drives 'out of the box'. Een oplossing is om, als je een NAS hebt in je thuisnetwerk hebt, deze als een netwerkstation te koppelen in Windows 98, mits je een netwerkkaart in je retro PC hebt natuurlijk, zodat je op die manier bestanden kan uitwisselen.
- In relatie tot het bovenstaande, wees je er wel van bewust dat oudere versies van Windows, en in het bijzonder ook Windows 98, zeer kwetsbaar zijn bij verbinding met het internet a.g.v. de inmiddels tekortschietende beveiliging bij dit OS. Zoals dion_b het in een van zijn onderstaande posts beschrijft:"Stel dus handmatig IP instellingen in en vul geen (valide) default gateway of DNS server in. Omgekeerd in je router zorgen dat de firewall alle verkeer van/naar WAN vanaf de PC blokkeert. Een Win98SE bak die naakt op het internet komt, is doorgaans binnen de kortste keren compromised - oud genoeg om lek als een zeef te zijn, jong genoeg dat er nog worms voor ronddwarrelen (en scriptkiddies er scripts voor hebben)"
- Een andere, steeds vaker gebruikte, optie voor de overdracht van bestanden vanaf een moderne naar een oude pc is het gebruik van een Compact Flash oplossing, waarbij een CF kaart middels een IDE interface adapter als IDE HDD kan worden aangesloten in de retro PC. Een informatief filmpje over hoe dat werkt vind je hier.
- Als je ze zelf niet meer hebt liggen zijn drivers voor oude hardware soms moeilijk te vinden, en daarbij dan vaak alleen op obscure sites. Let dus op het meeliften van virussen en trojans op bestanden die je voor je retro PC downloadt.
CPU's
- Intel Pentium (1995, 133-200Mhz, socket 7, voor DOS gaming)
- Intel Pentium Pro (1995, 150-200Mhz, socket 8 )
- Intel Pentium II (1997, 233-450Mhz, slot 1)
- Intel Celeron (1998, 266Mhz-1,1Ghz, slot 1/ socket 370)
- Intel Pentium III (1999, 450Mhz-1,4Ghz, slot 1/socket 370)
- AMD Athlon (1999, 500Mhz-1,4Ghz, slot A/socket A)
Videokaarten/-chipsets
- S3 Trio (1995, voor DOS gaming)
- S3 ViRGE (1995, voor DOS gaming)
- Matrox Millenium (1995, voor DOS gaming)
- 3dfx Voodoo1 (1996)
- ATI 3D rage I/II/Pro/128 (vanaf 1996)
- Nvidia Riva 128 (1997)
- Matrox Mystique (1997)
- Nvidia Riva TNT (1998)
- 3dfx Voodoo2/Banchee (1998)
- Nvidia Riva TNT2 (1999)
- Nvidia GeForce 256 (1999)
- 3dfx Voodoo3 (1999)
Geluidskaarten
Voor een redelijk uitgebreide lijst van reviews van kaarten die zowel geschikt zijn voor vintage DOS als Windows (pre XP) gaming is het de moeite waard deze YouTube playlist te bekijken.
Een tweetal zaken die evenwel van belang zijn om rekening mee te houden bij de keuze voor een vintage geluidskaart zijn of het een ISA of PCI kaart betreft, en of de kaart een dedicated (Yamaha) OPL FM chip heeft.
Kaarten met een ISA slot zijn doorgaans ouder en hebben daarom vaak een betere DOS compabiliteit dan de latere PCI modellen die tegen die tijd vooral voor Windows machines ontwikkeld werden. Ook hebben ISA kaarten vaak nog een dedicated Yamaha OPL chip (in plaats van emulatie) waardoor MIDI weergave in DOS games juister is en/of beter klinkt.
Als je DOS games wilt doen, ben je dus vrijwel altijd het beste af met ISA geluidskaarten. PCI gaat namelijk totaal anders om met resources, vooral met DMA, waardoor DOS games eigenlijk niets kunnen met native PCI geluid. Als je geen ISA sloten hebt zijn er gelukkig een handjevol PCI chips die redelijk goed ISA resources kunnen emuleren. Dat gaat meestal ten koste van flink wat RAM, waardoor je in DOS in de problemen kunt komen. De beste oplossing is een PCI kaart met "PC/PCI" oftewel "SB-Link" connector, wat feitelijk een manier is om ISA DMA alsnog hardwarematig bij een PCI-kaart te krijgen. Vooral de - uitstekende - Yamaha XG (YMF74x) kaarten doen dat goed, voorwaarde is echter dat je dan ook nog zo'n connector op je moederbord moet hebben, en die zijn zeldzaam, en onlogischerwijs meestal alleen aanwezig op borden die ook al ISA hebben.
Als dat ook geen optie is ontkom je niet aan DOS emulatie. De alomaanwezige ES137x chipset (bekend van SB64/128) doet het redelijk, net zoals de Yamaha (kan ook zonder PC/PCI), maar de beste resultaten krijg je met de ESS Solo-1 en de Aztech AZF3328 chipsets. "It just works".
Een aantal populaire retro geluidskaarten zijn:
- Soundblaster Pro I/II (ISA slot, en met Yamaha OPL chip. In dit Wikipedia artikel staat een overzicht van de alle Soundblaster kaarten en hun specificaties)
- Soundblaster AWE32 (ISA slot met Yamaha OPL chip maar uitgebracht in veel varianten die niet allemaal dezelfde functionaliteit ondersteunen)
- Soundblaster Live! (PCI en met de juiste drivers ook goede DOS compabiliteit ondanks ontbreken van een dedicated OPL chip)
- Gravis Ultrasound (GUS). Zeer populaire en gezochte kaarten bekend om hun zeer goede geluidsweergave dankzij het gebruik van 'wave table synthesis'. Deze kaarten hebben echter wat meer compabiliteits- /ondersteuningsissues dan de gemiddelde Soundblaster kaart
- PC audio for Luddites
- Zeer veel informatie over de achtergrond en geschiedenis in het algemeen en specifiek de oudere ISA kaarten.
- Hanging note bug
- Topic op de Vogons wiki over deze bekende hardwarefout in SB (compatible) kaarten waar je mogelijk zelf al tegenaan bent gelopen, en in ieder geval vaak ook wordt benoemd op bijv. YouTube kanalen die retro hardware testen of reviewen, of zich aan het spelen en reviewen van retroganes wijden.
Intern geheugen
Puur voor DOS gaming volstaat 16MB. Windows 98SE zelf vereist minimaal 24MB aan intern geheugen, hoewel voor een enigszins soepele ervaring minimaal 64MB wenselijk is. Echter, zoals zo vaak, geldt ook hier hoe meer RAM hoe beter. 128-256MB lijkt daarbij de meest reële optie, hoewel Windows 98 in principe tot maximaal 1GB aan intern geheugen kan hanteren.
Er waren nogal wat ontwikkelingen gedurende de jaren 90 v.w.b. de verschillende types RAM, let dus goed op welk type in jouw moederbord past.
Netwerkkaarten
De meeste NICs op 32b PCI hebben Windows 98SE drivers. De Realtek RTL8139 chipset kom je overal tegen maar heeft een hoge CPU usage en is om die reden af te raden. Ideaal is een 3Com 905 NIC, met AMD/DEC 'Tulip' kaarten als een tweede keuze en wat oudere Intels als derde.
5. Meest geschikte OS voor DOS en 90's gaming
Net als het bovenstaande is dit afhankelijk van de periode van games die je wenst te spelen, maar Windows 98 (SE) lijkt hier de meest geschikte keuze aangezien deze versie van Windows als laatste nog een native DOS modus ondersteunt, en dus zowel oudere DOS games van begin jaren 90 als Windows games tot ca '02.
Ook is Windows 98 voor het grootste deel backward compatible met Windows 95 games. Let wel dat oudere DOS games soms moeite kunnen hebben met hogere kloksnelheden van modernere CPU's, en daardoor onspeelbaar versneld kunnen lopen. Een programma als Mo'Slo kan dan helpen.
6. Configureren van de DOS omgeving (ondersteuning geluidskaart, CD/DVD drive(s) en muis)
Om DOS games goed te laten functioneren in een native DOS omgeving (bij Windows 98 toegankelijk door na inschakelen van de PC de CTRL toets ingedrukt te houden tot er een bootmenu verschijnt met daarin de optie om naar de DOS opdrachtprompt te booten), is het noodzakelijk dat de opstartbestanden autoexec.bat en config.sys juist worden geconfigureerd.
Voorwaarde hiervoor zijn functionerende DOS drivers voor je CD-rom drive(s), muis en geluidskaart. Zorg dus eerst dat je deze voor jouw hardware weet te vinden en te installeren (zie ook paragraaf 8 ), en pas vervolgens zowel de config.sys als autoexec.bat waar nodig aan middels de DOS tekstbewerker 'EDIT' via 'c:\edit'.
Een goed overzicht van wat de verschillende syntaxen zijn voor deze beide opstartbestanden, wat ze betekenen en wat ze doen vind je op deze site.
7. Praktische softwaretools
- 'Unofficial Windows 98 SE Service Pack 2.0.3 NL'
- Er is nooit een officiële servicepack voor Windows 98 SE uitgekomen. De community heeft echter wel een [i]onofficieel[/i] pakket samengesteld waarin alle officiële Windows hotfixes (plus een aantal nuttige toevoegingen) zijn opgenomen. Dit is handig aangezien de Windows Update functionaliteit in Windows 98 niet meer werkt en dit pakket je dus in de gelegenheid stelt je Windows installatie alsnog up-to-date te brengen. Het topic voor dit servicepack op Tweakers vind je [url="https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/962236/0"]hier[/url];
- DirectX 9.0c
- De meest recente versie die nog onder Windows 98 werkt, noodzakelijk voor het spelen van veel Windows games
- Winzip 9.0 SR-1
- De meest recente versie die nog onder Windows 98 werkt, onmisbaar voor het uitpakken van op internet gedownloade bestanden zoals drivers en tools
- Firefox 2.0.0.20
- De meest recente browser die nog (beperkt) onder Windows 98 werkt, maar net als Internet Explorer 4 en 5 nog maar nauwelijks bruikbaar op het moderne internet
- Adobe Acrobat 4.0
- De meest recente versie van Acrobat die nog onder Windows 98 werkt. O.a. noodzakelijk voor het kunnen openen van bijvoorbeeld game manuals in .PDF formaat
- Winamp 5.35
- Niet dat Windows Mediaplayer in Windows 98 geen MP3's kan afspelen, maar WinAmp roept bij velen toch nog nostalgische gevoelens op, al was het maar vanwege de psychedelische fullscreen visualizers. Versie 5.35 is de laatste versie die nog onder Windows 98 werkt. Een alternatief is [url="http://www.oldapps.com/sonique.php?system=Windows_98"]Sonique[/url], een (objectief gezien) wat fraaier vormgegeven mediaspeler met min of meer dezelfde functionaliteit als WinAmp.
- Norton Commander 5.5
- [i]De[/i] filemanager voor DOS. Maakt het browsen van bestanden in DOS aanzienlijk overzichtelijker en biedt vele functies voor het eenvoudig managen van bestanden en mappen.
Onderstaande fabrikanten hebben nog een (helaas soms onvolledige) database met oude (legacy) drivers voor hun hardware.
- ATI
- Inmiddels overgenomen door AMD, maar veel van de ATI drivers zijn nog in de AMD driver database te vinden
- Nvidia
- Nvidia heeft ook nog een Windows 9x driver database
- 3dfx
- 3dfx is helaas niet meer onder ons, maar YouTuber [url="https://www.youtube.com/channel/UCj9IJ2QvygoBJKSOnUgXIRA"]PhilsComputerLab[/url] heeft op z'n [url="https://www.philscomputerlab.com/"]site[/url] referentiedrivers voor zowel de [url="https://www.philscomputerlab.com/drivers-for-voodoo.html"]Voodoo[/url], [url="https://www.philscomputerlab.com/drivers-for-voodoo-2.html"]Voodoo2[/url], [url="https://www.philscomputerlab.com/drivers-for-voodoo-3.html"]Voodoo3[/url], [url="https://www.philscomputerlab.com/drivers-for-voodoo-4.html"]Voodoo4[/url] en [url="https://www.philscomputerlab.com/drivers-for-voodoo-5.html"]Voodoo5[/url] staan
- Creative
- Specifiek voor de Soundblaster Live! series is er daarnaast ook een goede user-made [url="http://www.msfn.org/board/topic/115903-compilation-of-creative-sound-blaster-live-drivers-for-windows-9x/"]drivercompilatie[/url] verkrijgbaar
- Logitech
- Logitech heeft ook voor haar oudere hardware drivers als MouseWare en iTouch software beschikbaar bij de downloads op haar site. Op Logitech's [url="ftp://ftp.logitech.com/pub/techsupport/mouse/"]FTP server[/url] vind je daarnaast ook DOS drivers zoals mouse.exe voor de muisondersteuning van DOS games.
- PhilsComputerLab (voornamelijk 90’s x86 PC hardware en Windows 98)
- Lazy Game Reviews (retro PC builds, retro PC games en retrospectives)
- Metal Jesus Rocks (van alles retro, games, PC's, consoles etc. Check sowieso deze video die specifiek ingaat op de bouw van een Windows 98 retro PC)
- Nostalgia Nerd (verschillende retro platform retrospectieven, letsplays, vintage hardware)
- RetroManCave (voornamelijk 'pre-X86' home PC's zoals de Amiga en ZX Spectrum)
- The 8-bit Guy (Zoals de naam al suggereert vooral gericht op 8-bit computers, maar niettemin een interessant kanaal als het gaat om retro computers en hoe deze op te knappen)
- Het Vogons forum, en hun dedicated drivers site
- A Complete Directory Of The Classic PC Games You Must Play bij Kotaku
- Show je retro game pc! (meer een 'show' topic, laatste bijdrage meer dan 2 jaar geleden)
- Het retro pc topic. (gesloten)
- "Project Freeman" Retro 3dfx gaming builds (laatste bijdrage meer dan 3 jaar geleden)
[ Voor 255% gewijzigd door Weemism op 23-06-2019 09:24 ]