Inleiding
Uit een korte discussie in het AMD Radeon topic over 4K gaming, werd duidelijk dat we na een lange tijd eindelijk weer eens beweging zien in de markt voor gamingmonitoren. We lijken op het punt te staan dat 1080p de 'oude standaard' wordt en we weer iets nieuws krijgen. Maar er zijn zoveel veranderingen op het moment, dat het een aardig idee leek om daar eens een discussietopic voor te openen.De huidige standaard
Het zal zo rond 2009 zijn geweest dat de 1080p monitoren definitief doorbraken. Kort daarvoor waren de 720p televisies door hun lagere prijs erg in trek, terwijl 1080p televisies nog erg duur waren. Het was het begin van het breedbeeldtijdperk. In monitorenland leken 16:10 monitoren met een 1680*1050 resolutie hoge ogen te gooien.Het leek erop dat in tegenstelling tot bij televisies, 16:10 de winnende verhouding zou worden voor monitoren. Met name Samsung maakte destijds indruk met betaalbare grote beeldschermen met hoge resoluties voor het grote gamerspubliek. Met een 1920*1200 resolutie en een zeer lage responstijd, was bijvoorbeeld de hieronder getoonde 2443BW een grote favoriet:
Desondanks werd het pleit beslecht ten faveure van de 1080p FullHD standaard. Deze resolutie was inmiddels doorgebroken als de dominante standaard voor televisies en dat had ook invloed op de computerbeeldschermen.
Qua schermtechniek was Wikipedia: Twisted nematic field effect leidend. TN maakte de snelle responstijden mogelijk waar gamers op zaten te wachten. Deze variabele werd zo belangrijk dat het een prominente plek in de specsheet ontving. 1ms GtG groeide uit tot het gouden doel voor met name FPS spelers, die claimden last te hebben van ghosting wanneer ze bunnyhoppend headshots maakten met hun AWP. Daarnaast waren beeldschermen met deze techniek betaalbaar. Genoeg om de harten van de gamer te stelen.
Ontwikkelingen
Na een aantal jaren relatieve stilstand en mislukte vernieuwingen (zoals 3D gaming) lijken er weer wat innovaties los te komen die het interessant maken om naar een nieuwe monitor te gaan kijken. Tegelijkertijd sluiten sommige innovaties elkaar uit. Een kleine opsomming:Ultra Widescreen
Meer is altijd beter, dat weten we. Dus als 16:9 goed is, dan is 21:9 natuurlijk geweldig, toch? Sinds enkele maanden verschijnen er langzamerhand monitoren met deze schermverhoudingen in de Pricewatch. De resoluties zijn over het algemen 2560*1080 of 3440*1440, oftewel verlengde 1080p en 1440p. Het grote pluspunt van deze schermen is de mate van immersion die ze opleveren door hun breedte. Tegelijkertijd maakt de breedte ze ook buitenbeentjes en moet je maar hopen dat games goed meeschalen met de extra breedte. Door de breedte zijn TN panelen niet erg bruikbaar voor deze schermen. De extreme kijkhoek in de uithoeken van de schermen maken dat er over het algemeen IPS panelen gebruikt worden.
Hoge refreshrates
Met het verdwijnen van de CRT monitor werd de vraag naar beeldschermen met hogere refreshrates platgeslagen. TFT's hadden immers een vaste 60Hz refreshrate en flikkerden niet zoals CRT's dat wel deden. Waarom dan toch die hogere refreshrate? Hoewel je ogen en hersenen een lagere verversingssnelheid kennen, voelen hogere refreshrates (120Hz of hoger) voor velen vloeiender aan en steeds meer gamers scharen zich achter die mening. Tot voor kort waren de hoge refreshrates gelimiteerd tot TN panelen, maar AU Optronics maakt inmiddels 144Hz IPS panelen, die door Acer en Asus al op de markt zijn gezet. Voor een flinke prijs, dat wel.Free- / G-sync
Screen Tearing, wie is er niet groot mee geworden? Aangezien GPU en monitor normaalgesproken niet met elkaar gesynchroniseerd zijn, kan het lijken alsof er een horizontale scheur door je scherm loopt in enkele frames.
Gelukkig is er een oplossing: Freesync. Oh nee, G-sync... of...
Onze GPU-bakkers uit het groene en rode kamp hebben helaas allebei andere standaarden ontwikkeld om dit probleem op te lossen. NVidia heeft met G-Sync een closed source oplossing geintroduceerd die alleen werkt als je een special hardwaremodule in je monitor hebt. AMD heeft later een open standaard geintroduceerd onder de naam Freesync, welke vrij toegankelijk is en geen extra hardware vereist. Beide kampen geven aan de ander's oplossing niet te zullen implementeren. Beeldschermen met G-Sync zijn door de vereiste extra module wat duurder dan vergelijkbare beeldschermen met Freesync ondersteuning. Helaas zit je hoe dan ook met je scherm aan een GPU-fabriknat vast voor deze feature.
4K gaming
Last but not least: een ouderwets stevige boost in resolutie. De 4K resolutie is een effektieve verviervoudiging van het aantal pixels t.o.v. 1080p.. Met een resolutie van 3840*2160 heb je zowel in de hoogte als in de breedte er een extra 1080p scherm bij en dat levert een ongekende scherpte op. Misschien zijn de schermen zelfs scherp genoeg om geen of in ieder geval minder Anti Aliasing toe te passen.Omdat deze ontwikkeling niet gelimiteerd is tot de TN-panel techniek, zijn deze schermen ook verkrijgbaar in de betere kleurweergave en kijkhoek die IPS-panelen bieden.
Uiteraard kleven er ook hier nadelen aan. Zo is er geen enkele GPU op de markt die sterk genoeg is om op een 4K scherm vlot te kunnen gamen, wat deze route voorlopig erg duur maakt.
Wat nu?
Helaas sluiten sommige features elkaar uit. Wil je 144Hz refreshrate en 4K? Helaas. 21:9 op 2160p (4K hoog)? Ook niet. Het liefste zouden we natuurlijk een 34 inch IPS, 5040*2160, 144Hz, Multisync scherm zien, maar zo werkt het niet. Bovendien heb je dan een enorme berg GPU kracht nodig om nog vloeiend te kunnen gamen.De nabije toekomst ziet er dus uit als een tussenvorm. Asus en Acer maken op dit moment goeie schermen met het AU Optronics 1440p IPS panel dat op 144Hz refresht en leverbaar is in Freesync en G-sync uitvoering. Niet alles wat een gamershartje begeert, maar wel een hele stap vooruit.
Wat is jouw gedroomde monitor? Naar welke feature kijk jij het meest uit? Of misschien vind je het allemaal niet zo heel interessant en blijf je om allerlei redenen liever gewoon bij 1080p... Discussieer hier!