Ontwikkelingen in de ruimtevaart - Deel II

[Yaksa]

Scrubbed

[darkrain]

Jammer, geen idee nog wanneer ze het nu opnieuw gaan proberen...

[I_IBlackI_I]

Scrub vanwege het weer. Volgende optie nog niet bekend.

[darkrain]

Nieuwe poging voor New Glenn met Escapade op woensdag om 20:50 NL tijd

[D-dark]

@darkrain
Je mag de timer stoppen
Gescrubbed wegens atmosferische activiteit
https://x.com/blueorigin/status/1988621902881914961

[ Voor 3% gewijzigd door D-dark op 12-11-2025 17:36 ]

[darkrain]

D-dark schreef op woensdag 12 november 2025 @ 17:36:
@darkrain
Je mag de timer stoppen
Gescrubbed wegens atmosferische activiteit
https://x.com/blueorigin/status/1988621902881914961

Gedaan, jammer maar helaas...

[APClll]

NG-2 Update: New Glenn is ready to launch. However, due to highly elevated solar activity and its potential effects on the ESCAPADE spacecraft, NASA is postponing launch until space weather conditions improve. We are currently assessing opportunities to establish our next launch window based on forecasted space weather and range availability.

Dat is dus een soort-van geluk bij een ongeluk dat 'ie de vorige keer niet omhoog gegaan is, als ik het goed begrijp?

Escapade had toch een jaar lang een "boon-vormig rondje" retour L2 moeten draaien, voordat 'ie via Aarde/Maan aan de TMI begon? Dat zou betekenen dat 'ie dus een jaar lang risico zou lopen op zonnestorm-schade?
(of begrijp ik de term "space weather conditions" niet goed? )

[ Voor 3% gewijzigd door APClll op 12-11-2025 18:08 ]

[rik86]

APClll schreef op woensdag 12 november 2025 @ 18:08:
[...]


Dat is dus een soort-van geluk bij een ongeluk dat 'ie de vorige keer niet omhoog gegaan is, als ik het goed begrijp?

Escapade had toch een jaar lang een "boon-vormig rondje" retour L2 moeten draaien, voordat 'ie via Aarde/Maan aan de TMI begon? Dat zou betekenen dat 'ie dus een jaar lang risico zou lopen op zonnestorm-schade?
(of begrijp ik de term "space weather conditions" niet goed? )

nee, zo'n zonnevlam is een paar dagen tijd; al kan ik me voorstellen dat 't in dit geval wel goed uitkomt, gezien de plotse zonnevlam

https://www.nu.nl/wetensc...nnevlam-van-het-jaar.html

Ik weet niet precies hoe de koers zou zijn, maar t lijkt niet vreemd dat dit ook als die 3 dagen geleden gelanceerd was nog een issue had kunnen zijn

[Yaksa]

APClll schreef op woensdag 12 november 2025 @ 18:08:
[...]Dat is dus een soort-van geluk bij een ongeluk dat 'ie de vorige keer niet omhoog gegaan is, als ik het goed begrijp?
Escapade had toch een jaar lang een "boon-vormig rondje" retour L2 moeten draaien, voordat 'ie via Aarde/Maan aan de TMI begon? Dat zou betekenen dat 'ie dus een jaar lang risico zou lopen op zonnestorm-schade? (of begrijp ik de term "space weather conditions" niet goed? )

De zon is op dit moment nogal actief (Link naar zonneactiviteit).
Die activiteit kunnen ze tegenwoordig redelijk nauwkeurig voorspellen.
De activiteit heeft ook invloed op radio- en andere signalen, soms zelfs radio-blackouts veroorzakend.
Ik denk dat het daarmee te maken heeft, eenmaal in hun baan gezet, deployed en buiten de atmosfeer krijgen die satellieten immers ook aardig wat straling e.d. voor hun kiezen waar ze voldoende tegen beschermd zijn.

[Matomatisch]

NG-2 Update: We are scheduled to launch tomorrow, November 13, with a launch window from 2:57–4:25 PM EST / 19:57–21:25 UTC. The live webcast starts here at T-20 minutes. pic.twitter.com/Dp9uqykdzA

— Blue Origin (@blueorigin) 13 november 2025

Vandaag weer een nieuwe poging

[APClll]

Nieuwe poging New Glenn / Escapade:

New Glenn's second mission, NG-2, is scheduled to launch Thursday, November 13, from Launch Complex 36 at Cape Canaveral Space Force Station. This mission will deliver NASA's ESCAPADE twin spacecraft to Mars. Additionally, it will carry a technology demonstration from Viasat in support of NASA's Communications Services Project.

[JeroenH]

Hold met nog maar 9s op de klok. Ben benieuwd of er iets gereset kan worden oid of dat het een scrub wordt. Ik zet mijn geld op het laatste.

[APClll]

Ik weet niet wat de "hold limiet" is. Bij Starship zitten ze met 't probleem van opwarmende brandstof, geen idee hoe dat hier zit.

[Matomatisch]

APClll schreef op donderdag 13 november 2025 @ 21:06:
Ik weet niet wat de "hold limiet" is. Bij Starship zitten ze met 't probleem van opwarmende brandstof, geen idee hoe dat hier zit.

New Glenn is een uur voor lancering volgetankt en kan zo een hele tijd blijven. Het gebruikt dezelfde type brandstof methaan als Starship maar is niet ‘superchilled’ zoals SpaceX het noemt. Er zijn wel plannen om voor New Glenn ook gekoelde brandstof te gebruiken om meer te kunnen tanken, met als nadeel de flexibiliteit van lange holds te verliezen.

Check out the New Glenn-2 mission timeline. pic.twitter.com/39l0RW7q0G

— Blue Origin (@blueorigin) 13 november 2025

[XWB]

JeroenH schreef op donderdag 13 november 2025 @ 21:02:
Hold met nog maar 9s op de klok. Ben benieuwd of er iets gereset kan worden oid of dat het een scrub wordt. Ik zet mijn geld op het laatste.

In elk geval is de klok gereset Tweemaal inmiddels.

Nog 12 minuten te gaan volgens de huidige countdown.

[JeroenH]

Nou, here we go (hopelijk).

[XWB]

Hij staat

[ Voor 126% gewijzigd door XWB op 13-11-2025 22:06 ]

[Felyrion]

Toe maar, dat gaat netjes allemaal lijkt het Stakke landing ook

[APClll]

Gave manier van landen, dat horizontaal "aan komen zeilen" en dan (even later) volledig tot stilstand komen náást het drone-ship

[ Voor 5% gewijzigd door APClll op 13-11-2025 22:07 ]

[JeroenH]

Holy cow. Gelukt. Supercool.

[JvS]

APClll schreef op donderdag 13 november 2025 @ 22:05:
Gave manier van landen, dat horizontaal "aan komen zeilen" en dan volledig tot stilstand komen náást het drone-ship

Ja jammer dat we toen maar 0,1fps hadden

[APClll]

JvS schreef op donderdag 13 november 2025 @ 22:07:
[...]

Ja jammer dat we toen maar 0,1fps hadden

Ik dacht even dat 'ie er te ver naast zou zitten, en dat we Grote Plons zouden gaan zien

[JvS]

Ook vet die explosive bolts om hem vast te maken / lassen ofzo?

[Matomatisch]

APClll schreef op donderdag 13 november 2025 @ 22:08:
[...]


Ik dacht even dat 'ie er te ver naast zou zitten, en dat we Grote Plons zouden gaan zien

Ik dacht dat eerst ook aan de beelden te zien, en nadien gewoon bullseye op het schip

[APClll]

JvS schreef op donderdag 13 november 2025 @ 22:08:
Ook vet die explosive bolts om hem vast te maken / lassen ofzo?

[Afbeelding]

Ja, zoiets dacht ik ook te zien

Mogelijk is dat het blokkeren van scharnierpunten in de poten.

[ Voor 64% gewijzigd door APClll op 13-11-2025 22:10 ]

[I_IBlackI_I]

Fantastische prestatie van Blue Origin. Ik had het niet verwacht, maar dit ziet er echt vlekkeloos uit.

[JvS]

Hoe enorm vet it dit allemaal in beeld gebracht zeg

[I_IBlackI_I]

Blue & Gold zijn allebei los. Nog geen goede beelden, maar lijkt geslaagd te zijn. De booster staat op het schip en de robot maakt nu verbinding.

[I_IBlackI_I]

Als klap op de vuurpijl staat de ViaSat satelliet nu ook aan! Dat betekend volgens mij dat alle doelen, zonder problemen, zijn gehaald!
Ik hoop dat Blue Origin een soort recap / supercut maakt zoals SpaceX dat vaak doet met hogere kwaliteit beelden.

[I_IBlackI_I]

JvS schreef op donderdag 13 november 2025 @ 22:08:
Ook vet die explosive bolts om hem vast te maken / lassen ofzo?

[Afbeelding]

Ja, Blue Origin heeft hier een octrooi voor. Dit is inderdaad om de booster op het schip vast te zetten.
https://patents.google.com/patent/US20240124165A1/en

[Osiris]

Nice, goed gedaan Blue Origin!

Ik mag de Besos voor geen ene meter, maar dit is toch best netjes. Zo'n succesvolle vlucht op je 2e poging. Doen ze toch goed!

Wel jammer van de "freedom units" en al dat over the top gejoel de hele tijd, maargoed

[3raser]

Mega gaaf om te zien dat de booster bij poging 2 gewoon perfect kan landen en ondertussen ook gewoon een belangrijke missie uit kan voeren. Ik kan het niet laten om dan toch even naar SpaceX te kijken die volgens hun methode heel snel itereren maar eigenlijk nog maar weinig presteren.

Hier overigens nog wat meer stabiele beelden van de landing:

pic.twitter.com/Q1LZUDNbnl

— Jeff Bezos (@JeffBezos) 13 november 2025

[Paling1]

3raser schreef op vrijdag 14 november 2025 @ 09:56:
[...]
Ik kan het niet laten om dan toch even naar SpaceX te kijken die volgens hun methode heel snel itereren maar eigenlijk nog maar weinig presteren.

[...]

???
Volgens welke maatstaf wordt er dan weinig gepresteerd?
Ze landen ongeveer elke 2 á 3 dagen een booster. In totaal al meer dan 500x een booster geland... Met nu een gemiddeld aantal landingen/vluchten per booster van 15! Een van de boosters heeft nu 31 vluchten totaal...
Fairings die worden hergebruikt. Meerdere fairings zitten al op 30+ vluchten.
Super Heavy al meerdere keren gevangen op de launchtower.
Tientallen Raptors hergebruikt.
En druk bezig om een 2nd stage re-usable te maken. En daar zijn ze toch behoorlijk succesvol mee bezig.
Raptor die door een Full Flow Staged Combustion een stuk efficienter is dan elke andere raketmotor.....

[3raser]

Paling1 schreef op vrijdag 14 november 2025 @ 10:54:
[...]

???
Volgens welke maatstaf wordt er dan weinig gepresteerd?
Ze landen ongeveer elke 2 á 3 dagen een booster. In totaal al meer dan 500x een booster geland... Met nu een gemiddeld aantal landingen/vluchten per booster van 15! Een van de boosters heeft nu 31 vluchten totaal...
Fairings die worden hergebruikt. Meerdere fairings zitten al op 30+ vluchten.
Super Heavy al meerdere keren gevangen op de launchtower.
Tientallen Raptors hergebruikt.
En druk bezig om een 2nd stage re-usable te maken. En daar zijn ze toch behoorlijk succesvol mee bezig.
Raptor die door een Full Flow Staged Combustion een stuk efficienter is dan elke andere raketmotor.....

Ik doelde op Starship. Die heeft nog geen enkele lading gelanceerd. En ondanks de vele lanceringen is er bijvoorbeeld ook nog geen Starship geland voor hergebruik.

[Garyu]

3raser schreef op vrijdag 14 november 2025 @ 10:56:
[...]

Ik doelde op Starship. Die heeft nog geen enkele lading gelanceerd. En ondanks de vele lanceringen is er bijvoorbeeld ook nog geen Starship geland voor hergebruik.

Ik zou New Glenn toch niet echt met Starship durven vergelijken, dat is nog eens een compleet ander kaliber.
Indrukwekkend is het allebei in ieder geval!

[Paling1]

3raser schreef op vrijdag 14 november 2025 @ 10:56:
[...]

Ik doelde op Starship. Die heeft nog geen enkele lading gelanceerd. En ondanks de vele lanceringen is er bijvoorbeeld ook nog geen Starship geland voor hergebruik.

Elke lancering van Super Heavy en Starship worden er weer andere dingen getest, blijkbaar is het doel van de testen nu nog niet om Starship te vangen en te hergebruiken. Het zijn TESTvluchten, dus lanceren van payloads is blijkbaar niet perse een doel. Dat je geen vooruitgang ziet, is geen indicatie dat die vooruitgang er ook helemaal niet is.

Vrijwel alle andere bedrijven die raketten lanceren zijn nog niet eens op het niveau dat ze überhaupt een booster (of motoren) kunnen hergebruiken. Laat staan dat ze in staat zijn om een 2nd stage te hergebruiken, wat dus blijkbaar nog heel veel moeilijker is. SpaceX loopt daar echt mijlenver voor op de concurrentie.

Dat ze het voor elkaar krijgen om hun hardware dusdanig goedkoop te maken dat het financieel uit kan om veel te testen is waarschijnlijk de belangrijkste ontwikkeling.

[JeroenH]

Garyu schreef op vrijdag 14 november 2025 @ 11:18:
Ik zou New Glenn toch niet echt met Starship durven vergelijken, dat is nog eens een compleet ander kaliber.
Indrukwekkend is het allebei in ieder geval!

NG zit eerder ongeveer tussen Falcon 9 en Falcon Heavy in.

Vracht naar geotransfer orbit (waardes even gauw bij elkaar gegoogled):
SS: 27 ton
NG: 13-14 ton
F9: 5-8 ton (afhankelijk van reuse)
FH: 8-27 ton (afhankelijk van reuse)

Onderscheidend wordt denk ik steeds meer de kosten per kg.

[JvS]

Garyu schreef op vrijdag 14 november 2025 @ 11:18:
[...]

Ik zou New Glenn toch niet echt met Starship durven vergelijken, dat is nog eens een compleet ander kaliber.
Indrukwekkend is het allebei in ieder geval!

Wel aardig om te zeggen wat het een ander kaliber maakt voor @3raser, zoals:
- Herbruikbare 2e stage (Dus ook starship, niet alleen de booster)
- Snelle herbruikbaarheid van de booster en 2nd stage
- Enorm efficiënte motoren
- Vast meer dingen die ik ff niet weet.

En daarmee qua lanceringskosten echt een totaal ander (voorspeld) kostenplaatje. Om dat te bereiken, moeten er meer 'nieuwe' dingen gedaan worden en dat kost flink meer ontwikkeltijd.

Daarmee wil ik niet zeggen dat ik onder de indruk ben van deze lancering. In mijn hoofd waren new glenn en starship ook ongeveer hetzelfde en had ik het idee dat starship veel eerder zou zijn dan new glenn. I was wrong. Dit was echt enorm indrukwekkend.

Hopen op snel betere beelden van die landing!

[YakuzA]

De Chinese lander heeft een extra koprol gedaan bij de landing.
Alle taikonauten verder wel in orde

[APClll]

Filmpje van de booster-landig waarbij het horizontaal "hover boven het water opzij" goed te zien is:

Good overview of the landing. We nominally target a few hundred feet away from Jacklyn to avoid a severe impact if engines fail to start or start slowly. We’ll incrementally reduce that conservatism over time. We are all excited and grateful for yesterday. Amazing performance by… pic.twitter.com/DCEMsuSyPm

— Jeff Bezos (@JeffBezos) 14 november 2025

[3raser]

Een terugslag voor SpaceX met Booster Heavy V3.

SpaceX rolled out the next generation of Starship to Masseys for testing, but during a routine ambient-pressure test, the Liquid Oxygen Tank ruptured.https://t.co/xkz1PgvKPA

By Ryan Weber (@rweb11742).

— NSF - NASASpaceflight.com (@NASASpaceflight) 21 november 2025

[D-dark]

3raser schreef op zaterdag 22 november 2025 @ 12:01:
Een terugslag voor SpaceX met Booster Heavy V3.

[X]

Maar de volgende is al bijna klaar

https://x.com/spacex/status/1992287913036648577?s=46

The Starbase team plans to have the next Super Heavy booster stacked in December, which puts it on pace with the test schedule planned for the first Starship V3 vehicle and associated ground systems. Starship’s twelfth flight test remains targeted for the first quarter of 2026.

[ Voor 27% gewijzigd door D-dark op 23-11-2025 14:06 ]

[3raser]

NASA vermindert Starliner-vluchten na mislukte astronautenmissie

NASA vermindert het aantal bemande ruimtemissies onder het Starliner-contract met Boeing. Daamee wordt de omvang van het programma, dat al langer kampt met technische problemen, verkleind. De eerstvolgende missie wordt bovendien onbemand.

Dit moet toch onderhand wel een klap in het gezicht van Boeing zijn. Ik bedoel, doe je nog wel serieus mee als je veel duurder bent dan de concurrentie en dan ook nog eens zo slecht presteert. Het is wel jammer dat er nu geen concurrentie is voor de Crew Dragon van SpaceX dus ik hoop dat Boeing zich dit fiasco nog een beetje te boven komt.

[XWB]

3raser schreef op dinsdag 25 november 2025 @ 09:23:
Het is wel jammer dat er nu geen concurrentie is voor de Crew Dragon van SpaceX

Ah, het internationaal ruimtestation wordt eind 2030 toch buiten gebruik gesteld en dan komen al die missies sowieso te vervallen.

[D-dark]

3raser schreef op dinsdag 25 november 2025 @ 09:23:
NASA vermindert Starliner-vluchten na mislukte astronautenmissie

[...]

Dit moet toch onderhand wel een klap in het gezicht van Boeing zijn. Ik bedoel, doe je nog wel serieus mee als je veel duurder bent dan de concurrentie en dan ook nog eens zo slecht presteert. Het is wel jammer dat er nu geen concurrentie is voor de Crew Dragon van SpaceX dus ik hoop dat Boeing zich dit fiasco nog een beetje te boven komt.

Hmm
Orion is waar nu het geld zit.
Zolang SLS blijft vliegen zit Boeïng goed

[Tom Paris]

D-dark schreef op dinsdag 25 november 2025 @ 20:21:
[...]


Hmm
Orion is waar nu het geld zit.
Zolang SLS blijft vliegen zit Boeïng goed

Ga daar maar niet van uit, zodra Isaacman (eindelijk) benoemd wordt. Deel van het HLS contract gaat naar Blue Origin dan.

[D-dark]

Tom Paris schreef op dinsdag 25 november 2025 @ 20:51:
[...]


Ga daar maar niet van uit, zodra Isaacman (eindelijk) benoemd wordt. Deel van het HLS contract gaat naar Blue Origin dan.

Vermoedelijk wel.
Maar Blue Origin gaat ook nog genoeg uitdagingen hebben om dat voor elkaar te krijgen.
Niet dat dat erg is. Wat competitie kan geen kwaad.

[Yakolev]

Want de Russische bemande ruimtevaart was al zo goed bezig. Volgens Anatoly Zak kunnen reperaties tot wel 2 jaar duren.

Multiple sources report a collapse of the service access platform at Site 31 in Baikonur — the only facility that can support Russian crew launches and ISS operations. More details on the failed structure: https://t.co/iHkoRmX5Ix pic.twitter.com/otaKdDXpXR

— Anatoly Zak (@RussianSpaceWeb) 27 november 2025

[Tom Paris]

Yakolev schreef op donderdag 27 november 2025 @ 20:51:
Want de Russische bemande ruimtevaart was al zo goed bezig. Volgens Anatoly Zak kunnen reperaties tot wel 2 jaar duren.

[X]

[Afbeelding]

Als dit te lang gaat duren...

While astronauts can still get to ISS with SpaceX - the ISS attitude control system relies on progress spacecraft which use this pad. https://t.co/m902aLoodl

— Scott Manley (@DJSnM) 27 november 2025

[3raser]

Tom Paris schreef op donderdag 27 november 2025 @ 22:33:
[...]


Als dit te lang gaat duren...

[X]

Ik had van Scott Manley toch wel verwacht dat hij bekend zou zijn met de test die SpaceX Dragon heeft uitgevoerd. Dus het ISS is nog niet verloren zonder de Russen.

Excuses, het betreft niet altitude maar attitude. Verwarrend allemaal.

[ Voor 7% gewijzigd door 3raser op 28-11-2025 08:51 ]

[Maasluip]

Het is in principe hetzelfde beestje, alleen thrust in een andere richting.

[YakuzA]

Yakolev schreef op donderdag 27 november 2025 @ 20:51:
Want de Russische bemande ruimtevaart was al zo goed bezig. Volgens Anatoly Zak kunnen reperaties tot wel 2 jaar duren.

[X]

[Afbeelding]

Hier nog wat verduidelijking over wat er precies kapot lijkt

[mphilipp]

Tuurlijk een tegenslag voor Roscosmos, maar volgens mij kun je zowel van Plesetsk (in het noorden) als Vostochny Cosmodrome (in het verre oosten) met een Soyuz naar ISS vliegen. Het doel van Vostochny was ook om minder afhankelijk te zijn van Baikonour.

[Tom Paris]

mphilipp schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 16:49:
Tuurlijk een tegenslag voor Roscosmos, maar volgens mij kun je zowel van Plesetsk (in het noorden) als Vostochny Cosmodrome (in het verre oosten) met een Soyuz naar ISS vliegen. Het doel van Vostochny was ook om minder afhankelijk te zijn van Baikonour.

Plesetsk ligt op 62° noord, ISS komt tot max 51.6° De manoeuvre die nodig is om vanaf Plesetsk in de juiste baan te komen vereist meer brandstof dan Soyuz mee kan nemen.

Vostochny zou qua ligging/baan kunnen, maar de Soyuz lanceerinstallatie daar is niet 'man-rated'. Ze zouden in theorie vanaf Vostochny een Progress kunnen sturen met brandstof voor Zvezda, maar dan is het qua Russische bemanning voorlopig gedaan. Tenzij ze Vostochny heel snel kunnen certificeren, of bij SpaceX aankloppen. Dat laatste lijkt me in het huidige politieke klimaat onwaarschijnlijk.

[mphilipp]

Tom Paris schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 17:14:
Plesetsk ligt op 62° noord, ISS komt tot max 51.6° De manoeuvre die nodig is om vanaf Plesetsk in de juiste baan te komen vereist meer brandstof dan Soyuz mee kan nemen.

Plesetsk is onhandig idd.

Vostochny zou qua ligging/baan kunnen, maar de Soyuz lanceerinstallatie daar is niet 'man-rated'. Ze zouden in theorie vanaf Vostochny een Progress kunnen sturen met brandstof voor Zvezda, maar dan is het qua Russische bemanning voorlopig gedaan. Tenzij ze Vostochny heel snel kunnen certificeren, of bij SpaceX aankloppen. Dat laatste lijkt me in het huidige politieke klimaat onwaarschijnlijk.

Wie moet die manned flight rating uitvoeren? Een Russische instantie, of moet je daar een internationaal orgaan voor aanspreken? Want dan kunnen de Russen dat met één stempel oplossen Zo laten ze ook hun vliegtuigen vliegen waar op de rommelmarkt onderdelen voor hebben gekocht.
Volgens mij zijn er nog afspraken en er is laatst toch nog een Amerikaan met de Russen meegelanceerd? Of was het een Rus met de Amerikanen? Anyhow, er zijn nog afspraken over, dus dat gaat buiten de oorlogstaal van Trump om.

[Tom Paris]

mphilipp schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 17:24:
Wie moet die manned flight rating uitvoeren? Een Russische instantie, of moet je daar een internationaal orgaan voor aanspreken? Want dan kunnen de Russen dat met één stempel oplossen Zo laten ze ook hun vliegtuigen vliegen waar op de rommelmarkt onderdelen voor hebben gekocht.

Dit is wel echt borrelpraat he. Het is makkelijk om de Russen weg te zetten als pannenkoeken, maar de Soyuz module is niet zomaar de meest gebruikte en een van de meest veilige bemande capsules geworden. Naast 'één stempel' heb je ook gewoon infrastructuur nodig voor bemande lanceringen die er dus niet is.

mphilipp schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 17:24:
Volgens mij zijn er nog afspraken en er is laatst toch nog een Amerikaan met de Russen meegelanceerd? Of was het een Rus met de Amerikanen? Anyhow, er zijn nog afspraken over, dus dat gaat buiten de oorlogstaal van Trump om.

Ook hier is dit erg kort door de bocht. Al sinds het begin van het ISS is er een rideshare principe, waarbij Amerikaanse crewleden mee gaan met Russische lanceringen, en vice versa. Ondanks alle sancties op de Russische industrie sinds 2022 is er inderdaad een uitweg gevonden om die rideshares mogelijk te blijven maken. De laatste NASA lancering naar het ISS (Crew 11) had bijv. 1 Russische cosmonaut mee, de laatste Roscosmos lancering (MS-28) had 1 Amerikaanse astronaut mee.

Op de borrel lijkt dit simpel, maar er gaat een hele wereld achter schuil van wetgeving over (de transfer van) defensie-gerelateerde kennis, kunde en informatie. Google maar eens naar 'ITAR'. Musk heeft wel eens gezeik gekregen met ITAR-reguleringen omdat hij een foto twitterde van een Raptor die net vanuit de verkeerde hoek was gemaakt, en teveel van het design bloot gaf.

Ik kan me dus niet voorstellen dat Russische crews zelfstandig met Dragon capsules naar het ISS mogen. Dat zou betekenen dat NASA als taxi-service meer Dragon missies moet gaan inkopen, wat vanuit budget en planning weer onwaarschijnlijk lijkt.

[D-dark]

Tom Paris schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 18:18:

Ik kan me dus niet voorstellen dat Russische crews zelfstandig met Dragon capsules naar het ISS mogen. Dat zou betekenen dat NASA als taxi-service meer Dragon missies moet gaan inkopen, wat vanuit budget en planning weer onwaarschijnlijk lijkt.

Mogelijk, maar die optie zal vast en zeker wel onderzocht worden.
Voordat Dragon er was kon het ISS een periode alleen met Soyuz bereikt worden.
Nu is de situatie even omgekeerd.

[mphilipp]

Tom Paris schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 18:18:
[...]
Dit is wel echt borrelpraat he.

No it isn't.
Sinds de sancties kunnen zij geen of heel moeilijk onderdelen voor vliegtuigen krijgen. De Russische luchtvaartautoiriteiten geven tegenwoordig certificaten uit voor vliegtuigen die er bij ons niet meer in komen. Er worden vliegtuigen gekanibaliseerd, onderdelen uitgewisseld en houtje-touwtje reparaties uitgevoerd die allemaal maar goedgekeurd worden. Er zijn inmiddels ook al wat ongelukjes gebeurd. Gelukkig nog geen ernstige, maar die zijn niet heel ver meer weg.
Absoluut geen borrelpraat.

Ook hier is dit erg kort door de bocht.

Ik weet niet wat er niet klopte aan wat ik zei, maar volgens mij zeg ik gewoon hetzelfde als jij nu zegt. Ik heb het niet gehad over een volledig Russische bemanning in een SpaceX capsule, maar er kan er altijd eentje mee heen of terug. Dat is alles wat ik zei.

[Tom Paris]

mphilipp schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 21:21:
[...]

No it isn't.

Het gaat in dit topic over ruimtevaart. Mijn reactie was duidelijk gericht op jouw simplistische stellingen over het certificeren van Vostochny, niet over hoe de Russen hun vliegtuigen in de lucht houden.

[mphilipp]

Tom Paris schreef op vrijdag 28 november 2025 @ 21:27:
[...]
Het gaat in dit topic over ruimtevaart. Mijn reactie was duidelijk gericht op jouw simplistische stellingen over het certificeren van Vostochny, niet over hoe de Russen hun vliegtuigen in de lucht houden.

Jij kent duidelijk de Russen niet zoals ik ze ken
En ik maak er een beetje een geintje van, maar als het Roskosmos is die de man-rating moet uitvoeren, zou ik er echt niet versteld van staan als ze heel makkelijk een stempeltje zetten. Zo doen ze dat met hun vliegtuigen tegenwoordig ook, en daar vliegen burgers mee. Dus ja, Russen zijn Russen en veiligheidsdenken zit daar in ieder geval NIET in hun DNA.

[JeroenH]

Verplichte video van Scott Manley:

[mphilipp]

JeroenH schreef op zondag 30 november 2025 @ 13:55:
Verplichte video van Scott Manley

Ook net gekeken. Verhelderend over Vostochny: ze kunnen best een Soyuz lanceren, ook met poppetjes, maar bij een abort kunnen ze daar heel moeilijk landen. Veel bos en verderop een oceaan. En water doet een Soyuz niet zo goed. Daarom is Baikonour zo ideaal en kunnen ze eigenlijk altijd lanceren, ongeacht het weer.
Dus de Progress kan in ieder geval wel gelanceerd worden vanaf Vostochny. Bemand wordt een moeilijk verhaal. Ik meende dat het meer lag aan infra en procedures; iets dat relatief makkelijk opgelost had kunnen worden.

[Osiris]

Maar Vostochny had ook nog het probleem dat 't nét even te ver naar 't noorden ligt t.o.v. de inclinatie van 't ISS en dat dit an sich niet zo'n groot probleem is voor moderne ruimtetuig, maar dat de guidance van Soyuz te pauper is om dat aan te kunnen.

[YakuzA]

mphilipp schreef op zondag 30 november 2025 @ 15:56:
[...]

Ook net gekeken. Verhelderend over Vostochny: ze kunnen best een Soyuz lanceren, ook met poppetjes, maar bij een abort kunnen ze daar heel moeilijk landen. Veel bos en verderop een oceaan. En water doet een Soyuz niet zo goed. Daarom is Baikonour zo ideaal en kunnen ze eigenlijk altijd lanceren, ongeacht het weer.
Dus de Progress kan in ieder geval wel gelanceerd worden vanaf Vostochny. Bemand wordt een moeilijk verhaal. Ik meende dat het meer lag aan infra en procedures; iets dat relatief makkelijk opgelost had kunnen worden.

Volgens mij was de strekking dat dit (nu) niet kon omdat Soyuz niet 30 kilometer crossrange kan corrigeren?

[mphilipp]

Osiris schreef op zondag 30 november 2025 @ 16:06:
Maar Vostochny had ook nog het probleem dat 't nét even te ver naar 't noorden ligt t.o.v. de inclinatie van 't ISS en dat dit an sich niet zo'n groot probleem is voor moderne ruimtetuig, maar dat de guidance van Soyuz te pauper is om dat aan te kunnen.

Ja, ze moeten een klein beetje corrigeren. Scott Manley wist het ook niet zeker. Maar ze kunnen tegenwoordig ook heel snel bij ISS zijn, ipv 'm 2 dagen na te jagen zoals voorheen, maar dat is misschien meer een kwestie van op een specifieke tijd lanceren dan koerscorrecties. Nou ja...we gaan het zien als ze straks toch gewoon een Progress vanaf Vostochny lanceren

[mphilipp]

YakuzA schreef op zondag 30 november 2025 @ 16:10:
[...]
Volgens mij was de strekking dat dit (nu) niet kon omdat Soyuz niet 30 kilometer crossrange kan corrigeren?

Zei hij niet dat ie er niet zeker van was of dat een probleem was?

[Illegal_Alien]

Semi offtopic; maar bij Blue Brixx kan je een Drone Ship met raket kopen die verdacht veel lijkt op een van onze grote vrienden.

https://www.bluebrixx.com...ne-ship-with-rocket-stage

[Yakolev]

Morgenvroeg lanceert China ook haar eerste herbruikbare raket (Zhuque-3), dat zou tussen 4 en 5 in de ochtend gebeuren.

Zhuque-3 now scheduled for debut launch and booster recovery attempt at ~0400 UTC Dec. 3 (window 0352-0449 UTC/10:52-11:49 pm Eastern Dec. 2). https://t.co/dHyh4VYndc pic.twitter.com/rSRpzvrKRG

— Andrew Jones (@AJ_FI) 2 december 2025

[Yakolev]

Het landen is niet gelukt, hoewel men er niet ontzettend ver vanaf zat.

Zhuque-3's first stage didn't make it https://t.co/pxHhNF4nrx pic.twitter.com/akAAyt9RYo

— China 'N Asia Spaceflight 🚀𝕏 🛰️ (@CNSpaceflight) 3 december 2025

[rik86]

Yakolev schreef op woensdag 3 december 2025 @ 08:00:
Het landen is niet gelukt, hoewel men er niet ontzettend ver vanaf zat.

[X]

nou ja, de plek was wel goed, maar hij ontplofte al wel in de lucht.

En wat ik er van begrijp is het laten landen op de juiste plek duidelijk het minder complexe deel dan de motoren opnieuw te starten bij het landen

[mphilipp]

rik86 schreef op woensdag 3 december 2025 @ 08:43:
[...]
nou ja, de plek was wel goed, maar hij ontplofte al wel in de lucht.

Tsja...太空旅行很难

[Wereldreiziger]

Misschien iets voor een compleet nieuw topic, maar ik heb Starbase twee keer bezocht en de lancering van FT4 heb ik met eigen ogen mogen aanschouwen.

Ook heb ik kleine brokstukken van de hitteschilden thuis liggen van FT1, de eerste succesvolle Starship Superheavy lancering die uiteindelijk ontplofte. Kortom, een echte fan hier

Ik ben even benieuwd of lezers van dit topic het interessant zouden vinden om naar Starbase af te reizen in mei 2026. Ik ga er dan namelijk weer heen en omdat ik inmiddels daar wel een aantal mensen heb leren kennen, heb ik ook wel wat ingangen om dingen voor elkaar te krijgen waar je normaliter niet zomaar tussenkomt.

Bijvoorbeeld de raketlancering (indien er één gaat en we het geluk hebben dat die niet wordt uitgesteld) van 'dichtbij' bekijken. Ik ken wat mensen die IN het afgesloten gebied wonen, en daar tegenwoordig een kijkplatform voor hebben gebouwd en gasten (tegen betaling) ontvangen. Hieronder twee foto's van deze plek:





Felix van Whataboutit https://www.youtube.com/@Whataboutit is er bij lanceringen ook meestal te vinden, hij doet zijn livestreams vanaf het platform, zie onderstaande foto:



Ik ben er met mijn camper geweest (zie eerste foto) maar bij FT4 heb ik gewoon een grote auto gehuurd, bank platgelegd en bij Walmart voor pakweg 150 dollar kampeer uitrusting gekocht (luchtbed, koelbox, deken, kussen, gasbrandertje, pannetje etc) en net als met de camper gewoon op het strand bij Starbase gekampeerd, afwachtend tot de lancering.




Ik heb daar in juni 2024 bij FT4 een aantal video's (stories) over gemaakt op Instagram. Daarin vertel ik veel over de plek, het kamperen, etc, zie: https://www.instagram.com...394&igsh=cHdieTUwc3J5ZjNm

Ik ben dus vooral even benieuwd of er nog Tweakers zijn die net zo gek als ik zijn, en dit wel zien zitten voor een dag of 5-7. Kamperen op het strand, slapen in de auto, douchen in de zee, beetje rondrijden daar, en natuurlijk proberen om een lancering mee te maken.

Qua kosten moet je ongeveer hieraan denken:
~900 euro retourtje Amsterdam - Austin TX
~350-500 euro voor een week euro autohuur
~250 euro kampeeruitrusting + boodschappen
~200 euro voor toegang tot het afgesloten gebied tijdens de lancering.

Hotels kan natuurlijk ook, stuk comfortabeler maar minder avontuurlijk en vooral zeer kostbaar. Denk aan 300-400 dollar per nacht voor een krakkemikkig motel.

Het lijkt me gewoon gaaf om een aantal mensen vanuit Nederland te helpen om dit ook eens mee te maken. Mits daar animo voor is natuurlijk...

[ Voor 13% gewijzigd door Wereldreiziger op 03-12-2025 10:00 ]

[bakvis]

Wereldreiziger schreef op woensdag 3 december 2025 @ 09:43:
[Afbeelding]

Misschien iets voor een compleet nieuw topic, maar ik heb Starbase twee keer bezocht en de lancering van FT4 heb ik met eigen ogen mogen aanschouwen.

Ook heb ik kleine brokstukken van de hitteschilden thuis liggen van FT1, de eerste succesvolle Starship Superheavy lancering die uiteindelijk ontplofte. Kortom, een echte fan hier

Ik ben even benieuwd of lezers van dit topic het interessant zouden vinden om naar Starbase af te reizen in mei 2026. Ik ga er dan namelijk weer heen en omdat ik inmiddels daar wel een aantal mensen heb leren kennen, heb ik ook wel wat ingangen om dingen voor elkaar te krijgen waar je normaliter niet zomaar tussenkomt.

Bijvoorbeeld de raketlancering (indien er één gaat en we het geluk hebben dat die niet wordt uitgesteld) van 'dichtbij' bekijken. Ik ken wat mensen die IN het afgesloten gebied wonen, en daar tegenwoordig een kijkplatform voor hebben gebouwd en gasten (tegen betaling) ontvangen. Hieronder twee foto's van deze plek:

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Felix van Whataboutit https://www.youtube.com/@Whataboutit is er bij lanceringen ook meestal te vinden, hij doet zijn livestreams vanaf het platform, zie onderstaande foto:

[Afbeelding]

Ik ben er met mijn camper geweest (zie eerste foto) maar bij FT4 heb ik gewoon een grote auto gehuurd, bank platgelegd en bij Walmart voor pakweg 150 dollar kampeer uitrusting gekocht (luchtbed, koelbox, deken, kussen, gasbrandertje, pannetje etc) en net als met de camper gewoon op het strand bij Starbase gekampeerd, afwachtend tot de lancering.

[Afbeelding]
[Afbeelding]

Ik heb daar in juni 2024 bij FT4 een aantal video's (stories) over gemaakt op Instagram. Daarin vertel ik veel over de plek, het kamperen, etc, zie: https://www.instagram.com...394&igsh=cHdieTUwc3J5ZjNm

Ik ben dus vooral even benieuwd of er nog Tweakers zijn die net zo gek als ik zijn, en dit wel zien zitten voor een dag of 5-7. Kamperen op het strand, slapen in de auto, douchen in de zee, beetje rondrijden daar, en natuurlijk proberen om een lancering mee te maken.

Qua kosten moet je ongeveer hieraan denken:
~900 euro retourtje Amsterdam - Austin TX
~350-500 euro voor een week euro autohuur
~250 euro kampeeruitrusting + boodschappen
~200 euro voor toegang tot het afgesloten gebied tijdens de lancering.

Hotels kan natuurlijk ook, stuk comfortabeler maar minder avontuurlijk en vooral zeer kostbaar. Denk aan 300-400 dollar per nacht voor een krakkemikkig motel.

Het lijkt me gewoon gaaf om een aantal mensen vanuit Nederland te helpen om dit ook eens mee te maken. Mits daar animo voor is natuurlijk...

Wat ontzettend vet om te lezen! Eigen camper is natuurlijk wel de ultime flex (en kostbaar, ik gok dat je daar een hele roadtrip hebt gemaakt).

Dit staat erg hoog op mijn bucketlist, maar helaas de komende jaren nog buiten bereik (gezin met jonge kinderen betekend dat je niet zomaar weg kunt).

Ik ben wel benieuwd naar een aantal dingen:
- Dat kijkplatform, hoe ver ligt dat van de launch site af? Ik weet dat de meeste mensen kijken op south padre island of Port Isabel. Zit het kijkplatform dan in het verlengde van Starbase richting Brownsville?
- Hotelkosten: die 300-400 dollar per nacht is dat de normale prijs in de US, of zijn de hotels daar zo duur in die periode door het vraag/aanbod tijdens de lancering?

Ik zag in je reels hoe dicht je bij de rakket kan komen (50meter) damn.....

[mphilipp]

Wereldreiziger schreef op woensdag 3 december 2025 @ 09:43:
Het lijkt me gewoon gaaf om een aantal mensen vanuit Nederland te helpen om dit ook eens mee te maken. Mits daar animo voor is natuurlijk...

Leuk initiatief! Ik ben zelf een paar jaar geleden naar Baikonour geweest en dat was een super ervaring!
Ik kan het elke raketgek/spacenerd aanbevelen om zoiets een keer mee te gaan maken.

[D-dark]

Yakolev schreef op woensdag 3 december 2025 @ 08:00:
Het landen is niet gelukt, hoewel men er niet ontzettend ver vanaf zat.

[X]

Volgende keer beter

[ Voor 198% gewijzigd door D-dark op 03-12-2025 15:46 ]

[Wereldreiziger]

bakvis schreef op woensdag 3 december 2025 @ 13:05:
[...]


Wat ontzettend vet om te lezen! Eigen camper is natuurlijk wel de ultime flex (en kostbaar, ik gok dat je daar een hele roadtrip hebt gemaakt).

Dit staat erg hoog op mijn bucketlist, maar helaas de komende jaren nog buiten bereik (gezin met jonge kinderen betekend dat je niet zomaar weg kunt).

Ik ben wel benieuwd naar een aantal dingen:
- Dat kijkplatform, hoe ver ligt dat van de launch site af? Ik weet dat de meeste mensen kijken op south padre island of Port Isabel. Zit het kijkplatform dan in het verlengde van Starbase richting Brownsville?
- Hotelkosten: die 300-400 dollar per nacht is dat de normale prijs in de US, of zijn de hotels daar zo duur in die periode door het vraag/aanbod tijdens de lancering?

Ik zag in je reels hoe dicht je bij de rakket kan komen (50meter) damn.....

Klein rondje gemaakt van 35.000+ km door 33 staten

Het platform ligt op 3,7 mijl van de launch site. South Padre en Port Isabel liggen op ongeveer 5,5 en 6 mijl. Echt een flink stuk dichterbij dus. idd richting brownsville, dit is de exacte locatie op Google Maps: https://maps.app.goo.gl/QKzz8PrV3RUEdBdU7

Hotelkosten zijn extreem hoog rond de lanceerdagen, zelfs in Brownsville 45 minuten verderop.

[Wereldreiziger]

mphilipp schreef op woensdag 3 december 2025 @ 13:09:
[...]

Leuk initiatief! Ik ben zelf een paar jaar geleden naar Baikonour geweest en dat was een super ervaring!
Ik kan het elke raketgek/spacenerd aanbevelen om zoiets een keer mee te gaan maken.

Ook gaaf! Die staat nog op mijn lijstje, haha. Maar dat staat wel even op pauze nu...

[mphilipp]

Wereldreiziger schreef op woensdag 3 december 2025 @ 16:16:
[...]
Ook gaaf! Die staat nog op mijn lijstje, haha. Maar dat staat wel even op pauze nu...

Zeker gaaf. We zijn de week daarvoor in Moskou geweest met de gids (een Amsterdammer die al 40 jaar in Rusland kwam als ruimtevaartverslaggever) en hij heeft veel deuren voor ons geopend. Letterlijk vaak. Rondleidingen in Sterrenstad, Energya museum en het mooiste was op de dacha van de Energya medewerkers (kosmonauten en ingenieurs). Interessante mensen ontmoet, oa een mannetje die ooit al ingenieur werkte met Korolov en de zoon van de bedenker van het Apollo-Soyuz koppelmechanisme (zij zeggen trouwens Soyuz-Apollo )
Epische trip was dat!

[Tom Paris]

In het kader van Russen in Dragons...:

Cosmonaut removed from SpaceX's Crew 12 mission for violating national security rules: report

A Russian spaceflyer was pulled from SpaceX's next astronaut mission for violating U.S. national security regulations, according to a media report.

Oleg Artemyev, of Russia's space agency Roscosmos, had been manifested on SpaceX's Crew 12, a four-person mission scheduled to launch toward the International Space Station (ISS) as early as February.

This morning, The Insider reported that Artemyev, 54, was apparently removed from Crew 12 for violations of ITAR (International Traffic in Arms Regulations), a U.S. law that seeks to safeguard national security by restricting the dissemination of sensitive information and technology.

"The cosmonaut allegedly photographed SpaceX documentation and then 'used his phone' to export classified information," The Insider wrote (in Russian; translation by Google), citing the work of launch analyst Gregory Trishkin.

https://www.space.com/spa...nal-security-rules-report

[Yakolev]

Yakolev schreef op dinsdag 2 december 2025 @ 12:02:
Morgenvroeg lanceert China ook haar eerste herbruikbare raket (Zhuque-3), dat zou tussen 4 en 5 in de ochtend gebeuren.

[X]

Deze maand is er een herkansing voor China - Niet van LandSpace, maarn u vanuit de Shanghai Academy of Spaceflight Technology (SAST) - De makers van de succesvolle Long March raketten, dit maal een overheidsbedrijf (itt LandSpace)

De Long March 12A, een herbruikbare variant van de reguliere LM12 zal vermoedelijk deze maand proberen succesvol te landen met de booster.

But hold on, there’s more! - Deze maand moet ook de Tianlong-3 haar eerste vlucht maken. Het is ontworpen als herbruikbare raket, maar dat zal het in de eerste test niet doen.

Helemaal aan de andere kant van het spectrum willen de Russen voor het einde van het jaar de opvolger van de Proton lanceren; de Soyuz-5. Waarom de Soyuz-5 nodig is, geen idee. Het is niet herbruikbaar, het is niet modulair zoals de Angara en probeer maar eens in de huidige markt ook maar eens een klant te vinden. Een raket gemaakt voor 30 jaar geleden.

En nu mogen jullie terug naar SpaceX en Blue Origin

[3raser]

Yakolev schreef op donderdag 4 december 2025 @ 11:50:
Deze maand is er een herkansing voor China - Niet van LandSpace, maar dit keer vanuit de Shanghai Academy of Spaceflight Technology (SAST) - De makers van de succesvolle Long March raketten, en ook een overheidsbedrijf.

De Long March 12A, een herbruikbare variant van de reguliere LM12 zal vermoedelijk deze maand proberen succesvol te landen met de booster.

Die Chinezen timmeren enorm hard aan de weg. Dat landen gaan ze ongetwijfeld op korte termijn voor elkaar krijgen. De snelheid waarmee ze ontwikkelen geeft ook aan dat China doelen op het oog heeft waar de Amerikanen bang van worden. De serie For All Mankind speelt zich langzaam maar zeker af voor onze ogen.

Helemaal aan de andere kant van het spectrum willen de Russen voor het einde van het jaar de opvolger van de Proton lanceren; de Soyuz-5. Waarom de Soyuz-5 nodig is, geen idee. Het is niet herbruikbaar, het is niet modulair zoals de Angara en probeer maar eens in de huidige markt ook maar eens een klant te vinden. Een raket gemaakt voor 30 jaar geleden.

Hoe serieus moet je dit nemen? Hebben ze überhaupt nog een platform om deze te lanceren?

[Yakolev]

3raser schreef op donderdag 4 december 2025 @ 11:58:
[...]

Die Chinezen timmeren enorm hard aan de weg. Dat landen gaan ze ongetwijfeld op korte termijn voor elkaar krijgen. De snelheid waarmee ze ontwikkelen geeft ook aan dat China doelen op het oog heeft waar de Amerikanen bang van worden. De serie For All Mankind speelt zich langzaam maar zeker af voor onze ogen.

[...]

Hoe serieus moet je dit nemen? Hebben ze überhaupt nog een platform om deze te lanceren?

De Soyuz-5 is een doorontwikkeling van de Zenit, deze zal lanceren vanaf Site 42 in Baikonur. Het lanceerplaform is hiervoor aangepast.

Het staat klaar.

[Yakolev]

(Voor mij interessant nieuws)

Tussen de regels door lees ik dat Rusland niet ontzettend veel vertrouwen heeft in de ROS (Russian Orbital Station).

On December 5, during Putin's visit to India, head of Roskosmos Dmitry Bakanov announced that Russia and India were working on an agreement to launch the future Indian space station, (officially known as Bharatiya Antariksh Station, BAS) into an orbit with an inclination 51.6 degrees, apparently to make mutual visits of transport vehicles possible from both countries to both space stations. For India, it would mean a minor loss of payload in comparison to launching its station to a lower 35-degree inclination, closer to the Equator and accessible from its territory.

For Moscow, this deal would provide a back-up destination for its cosmonauts, in case the ROS project failed to materialize. At the same time, in the 51.6-degree orbit, India could count on cooperation with not just Roskosmos, but possibly with other emerging players in the commercial space station business. Otherwise, such Russian-Indian agreement would require little commitment from Moscow or New Delhi or major engineering changes in their respective space station projects.

https://russianspaceweb.com/protected/ros-2025.html#december

Het begint ontzettend treurig te worden.

[Grunwold]

3raser schreef op donderdag 4 december 2025 @ 11:58:
[...]

Die Chinezen timmeren enorm hard aan de weg. Dat landen gaan ze ongetwijfeld op korte termijn voor elkaar krijgen. De snelheid waarmee ze ontwikkelen geeft ook aan dat China doelen op het oog heeft waar de Amerikanen bang van worden. De serie For All Mankind speelt zich langzaam maar zeker af voor onze ogen.

[...]

Hoe serieus moet je dit nemen? Hebben ze überhaupt nog een platform om deze te lanceren?

Wat ik ervan begreep is dat de Chinezen eigenlijk dezelfde aanpak gebruiken die de Amerikanen gebruikte bij de Apollo missies, ongeveer 60 jaar terug alweer. De Chinezen hebben straks een maanbasis. SpaceX, een vuurwerkshow wat geen resultaten levert maar wel hype (Starship). Een behoorlijke tragedie. Maar hopelijk zet het wel iets in werking in de westerse wereld om meer geld te steken in innovatie in/en in de ruimtevaart .

[ Voor 6% gewijzigd door Grunwold op 09-12-2025 18:26 ]

[Skyaero]

Grunwold schreef op dinsdag 9 december 2025 @ 17:16:
[...]
De Chinezen hebben straks een maanbasis.

En dan wat? Dan hebben ze tientallen miljarden uitgegeven en staat er een huisje op een stoffige bol. Tenzij je aluminium of titanium (of eventueel calcium, maar dat is ook elders te vinden) wilt hebben, is er niets te vinden op de maan. Zelfs in FAM kon men niets beters bedenken dan een lanceerbasis voor ruimteschepen - en de logica daarvan is Pluto al gepasseerd.

Mars heeft in die zin meer interesse. Diversiteit in chemische elementen maakt het een interessanter doel. De relatief hoge zwaartekracht maakt het echter lastig om te landen en weer te stijgen.

De echte interesse ligt natuurlijk bij de astroidegordel tussen Mars en Jupiter. Hier zijn heel veel metalen te vinden - ook de zeldzamere. Je hoeft (vrijwel) geen zwaartekracht te overbruggen, dus alleen de (lange) reis is de uitdaging.

In dat opzicht zijn Japan en Europa veel slimmer aan het werk met hun experimenten. Veel minder prestige (hoewel Rosetta toch best prestigieus was), maar economisch veel interessanter.

[3raser]

Grunwold schreef op dinsdag 9 december 2025 @ 17:16:
[...]


Wat ik ervan begreep is dat de Chinezen eigenlijk dezelfde aanpak gebruiken die de Amerikanen gebruikte bij de Apollo missies, ongeveer 60 jaar terug alweer. De Chinezen hebben straks een maanbasis. SpaceX, een vuurwerkshow wat geen resultaten levert maar wel hype (Starship). Een behoorlijke tragedie. Maar hopelijk zet het wel iets in werking in de westerse wereld om meer geld te steken in innovatie in/en in de ruimtevaart .

Dat Youtube filmpje van Thunderf00t zet Starship in een wel heel ander daglicht. Maar helemaal oneens kan ik het niet met hem zijn. Is Starship straks niets meer dan een extreem duurbetaalde Starlink dispencer? Een maanlander is het in elk geval nog lang niet.

[3raser]

Skyaero schreef op woensdag 10 december 2025 @ 08:58:
En dan wat? Dan hebben ze tientallen miljarden uitgegeven en staat er een huisje op een stoffige bol.

Ik denk zelf dat de maan een perfecte test locatie is voor andere ruimtemissies. Ik bedoel, als je niet eens een basis op de maan kunt bouwen, hoe denk je dat dan ooit op Mars te kunnen doen. Iets uitproberen op de maan lijkt me stukken goedkoper dan hetzelfde op Mars proberen. Verder is het natuurlijk vooral onderzoek wat men daar doet. Als je dat nut niet ziet dan zou je over het ISS waarschijnlijk hetzelfde kunnen zeggen.

[Grunwold]

Skyaero schreef op woensdag 10 december 2025 @ 08:58:
[...]


En dan wat? Dan hebben ze tientallen miljarden uitgegeven en staat er een huisje op een stoffige bol. Tenzij je aluminium of titanium (of eventueel calcium, maar dat is ook elders te vinden) wilt hebben, is er niets te vinden op de maan. Zelfs in FAM kon men niets beters bedenken dan een lanceerbasis voor ruimteschepen - en de logica daarvan is Pluto al gepasseerd.

Mars heeft in die zin meer interesse. Diversiteit in chemische elementen maakt het een interessanter doel. De relatief hoge zwaartekracht maakt het echter lastig om te landen

De maan heeft geen atmosfeer en de zwaartekracht is veel lager, dus een ruimteschip bouwen en lanceren is op de maan eenvoudiger dan op de aarde, aangezien je veel minder brandstof en materiaal nodig hebt om elders in het zonnestelsel te komen via de maan, dan via de aarde.

Alleen is het wat vervelend als de maan niet van “ons” is straks, maar mogelijk van China… 🙂. Vandaar dat de maan zo strategisch is. En inderdaad die gasreuzen en haar manen zijn heel interessant, qua grondstoffen. Dus niet heel gek om als EU zijn de ook maar eens vlaggetjes te gaan planten.

Isaac Arthur op YouTube, is echt een aanrader op dit soort onderwerpen.

[ Voor 11% gewijzigd door Grunwold op 10-12-2025 11:57 ]

[YakuzA]

'Binnenkort' weer een nieuwe mijlpaal voor Voyager 1:

Voyager 1, NASA’s deep-space probe, could soon become the first spacecraft to reach a historic milestone. In November 2026, the probe will be one light-day from Earth.

Launched in 1977, Voyager 1 is the farthest spacecraft from our planet, currently exploring interstellar space 15.8 billion miles away.

The term light-day refers to the distance at which it will take 24 hours for a signal or command traveling at the speed of light to reach the spacecraft from Earth, said Suzy Dodd, Voyager project manager at NASA’s Jet Propulsion Laboratory. One light-day is equivalent to 16 billion miles (26 billion kilometers).

https://edition.cnn.com/2...voyager-1-light-day-earth

Inclusief wat leuke achtergrond verhalen:

But Voyager has a remarkable team behind it, including NASA retirees in their 80s who advise on specific subsystems and team members so young that even their parents weren’t born when the probes lifted off.

[ Voor 15% gewijzigd door YakuzA op 10-12-2025 11:32 ]

[Grunwold]

3raser schreef op woensdag 10 december 2025 @ 09:03:
[...]

Dat Youtube filmpje van Thunderf00t zet Starship in een wel heel ander daglicht. Maar helemaal oneens kan ik het niet met hem zijn. Is Starship straks niets meer dan een extreem duurbetaalde Starlink dispencer? Een maanlander is het in elk geval nog lang niet.

Nou dat dus, het is weer typisch iets wat musk bedacht heeft 😒 (een nep-engineer en een charlatan). Het hele idee was dat de markt het zou oplossen en NASA zich meer zou bezighouden met onderzoek. Maar ik denk niet dat het een succes is.

[3raser]

Grunwold schreef op woensdag 10 december 2025 @ 11:39:
[...]


Nou dat dus, het is weer typisch iets wat musk bedacht heeft 😒 (een nep-engineer en een charlatan). Het hele idee was dat de markt het zou oplossen en NASA zich meer zou bezighouden met onderzoek. Maar ik denk niet dat het een succes is.

Ik ben ook erg benieuwd hoe de verhouding tussen NASA en SpaceX wordt als Jared Isaacman aan het roer van NASA komt te staan. Gaat hij kritisch zijn of blijft hij trouw aan de partij die hem de ruimte in schoot?

[JeroenH]

YakuzA schreef op woensdag 10 december 2025 @ 11:30:
But Voyager has a remarkable team behind it, including NASA retirees in their 80s who advise on specific subsystems and team members so young that even their parents weren’t born when the probes lifted off.

Documentaires die het ZEER waard zijn om te kijken:

It's Quieter in the Twilight (trailer)
NASA's Voyager Mission Zeer goede (maar niet korte ) documentaire.

[__R__]

Grunwold schreef op woensdag 10 december 2025 @ 11:30:
[...]


De maan heeft geen atmosfeer en de zwaartekracht is veel lager, dus een ruimteschip bouwen en lanceren is op de maan eenvoudiger dan op de aarde,

Klopt! Maar dat klereding door die luchtsluis heenkrijgen bijvoorbeeld is dan weer een stuk lastiger.
waarmee ik alleen wil zeggen dat er andere uitdagingen op de maan zijn dan hier op aarde en men altijd voor het gemak vergeet dat alles wat je niet fabriceert op de maan, en dat is inclusief de fabricage faciliteiten, personeel en dergelijke, ook niet zomaar spontaan daar komt

[Paling1]

Skyaero schreef op woensdag 10 december 2025 @ 08:58:
[...]

Mars heeft in die zin meer interesse. Diversiteit in chemische elementen maakt het een interessanter doel. De relatief hoge zwaartekracht maakt het echter lastig om te landen en weer te stijgen.

???
Mars heeft ongeveer 1/3 van de zwaartekracht van de aarde (3.73 m/s²). Maan is ±1/6e (1,62 m/s²).
Opstijgen van mars zou dus juist wat makkelijker moeten gaan.
Het grote probleem van landen op mars is juist dat de atmosfeer vrij dun en ijl is. De atmosfeer reikt dus niet tot heel hoog boven het oppervlak.
Dat maakt remmen mbv van de atmosfeer erg lastig. En daar komt nog bij dat veel interessante plaatsen op mars dan weer relatief hoog liggen, dus nog minder atmosfeer om af te remmen. Een aanzienlijk deel van het mars oppervlak is daarom niet met de tot nu toe veel gebruikte EDL (Entry, Descent & Landing) methoden te bereiken. Er zal een hoop brandstof mee moeten om daarmee af te kunnen remmen.

[Skyaero]

Grunwold schreef op woensdag 10 december 2025 @ 11:30:
[...]
De maan heeft geen atmosfeer en de zwaartekracht is veel lager, dus een ruimteschip bouwen en lanceren is op de maan eenvoudiger dan op de aarde, aangezien je veel minder brandstof en materiaal nodig hebt om elders in het zonnestelsel te komen via de maan, dan via de aarde.

Er is vrijwel geen water (= H2 en O2) op de maan, geen koolstofbronnen (= brandstof) en anders dan ijzer, aluminium en titanium geen materialen om de raketten, maar ook om de raketfabrieken te bouwen. Er moet veel - heel veel - worden ingevlogen vanaf aarde. De vraag is of dat allemaal het wel waard is.

In dat opzicht zou je beter in een (hoge) baan om de aarde kunnen bouwen. heb je tenminste ook nog wat bescherming van ons magnetisch veld.

[Skyaero]

Paling1 schreef op woensdag 10 december 2025 @ 14:07:
[...]

???
Mars heeft ongeveer 1/3 van de zwaartekracht van de aarde (3.73 m/s²). Maan is ±1/6e (1,62 m/s²).

Dat klinkt weinig, maar als je 40 ton metalen mee terug wilt nemen, wordt die zwaartekracht ook gewoon een probleem.

[Grunwold]

Skyaero schreef op woensdag 10 december 2025 @ 15:03:
[...]

Er is vrijwel geen water (= H2 en O2) op de maan, geen koolstofbronnen (= brandstof) en anders dan ijzer, aluminium en titanium geen materialen om de raketten, maar ook om de raketfabrieken te bouwen. Er moet veel - heel veel - worden ingevlogen vanaf aarde. De vraag is of dat allemaal het wel waard is.

In dat opzicht zou je beter in een (hoge) baan om de aarde kunnen bouwen. heb je tenminste ook nog wat bescherming van ons magnetisch veld.

Inderdaad noemde ik brandstof en water is zeldzaam op de maan , maar een slingshot / railgun kan ook, een object die van de maan wordt afgevuurd wordt niet geremd door een atmosfeer. De "lunar regolith" kan gebruikt worden als een schild tegen de zon. Zo'n basis kan ook gefaseerd geplaatst worden, het is niet per sé een zero-sum game.

Misschien dat inderdaad ruimte-basissen in LEO beter blijken, maar die moeten ook worden voorzien van materialen. Die kunnen misschien weer op andere plaatsen gewonnen kunnen worden, zoals de Astroïde gordel, die je eerder al noemde. Om OT te blijven, zijn er dus veel redenen om een maanbasis te plaatsen en spelen de Chinezen de "long-game":

• Onderzoek
• Prestige
• Ruimte-haven/poort voor de rest van het zonnestelsel, de maan is maar een paar daagjes vliegen
• Ideale locatie om spullen te maken en te sturen naar de aarde, toekomst economie

Maar ik betwijfel of we het nog mogen meemaken .

3raser schreef op woensdag 10 december 2025 @ 12:16:
[...]

Ik ben ook erg benieuwd hoe de verhouding tussen NASA en SpaceX wordt als Jared Isaacman aan het roer van NASA komt te staan. Gaat hij kritisch zijn of blijft hij trouw aan de partij die hem de ruimte in schoot?

Geen idee, maar er is dus al wat speculatie (let op, nog niet bewezen) dat er corruptie is tussen de twee partijen. SpaceX kreeg het contract voor Artemis van Kathy Lueders die toen bij NASA werkte... en drie keer raden waar ze nu werkt . We gaan het zien. Salliant Detail, SpaceX heeft het contract niet nageleefd, daarom is deze ook weer open gegooid door Sean Duffy.

[ Voor 16% gewijzigd door Grunwold op 10-12-2025 16:58 ]

[Skyaero]

Grunwold schreef op woensdag 10 december 2025 @ 16:45:
[...]
Maar ik betwijfel of we het nog mogen meemaken .

Op 12 april 1961 was de eerste mens in de ruimte
8 jaar 3 maanden en 8 dagen later stond er een mens op de maan

Waar een wil is is een vlucht door de ruimte.

[Spooksel]

Grunwold schreef op woensdag 10 december 2025 @ 16:45:
[...]
Geen idee, maar er is dus al wat speculatie (let op, nog niet bewezen) dat er corruptie is tussen de twee partijen. SpaceX kreeg het contract voor Artemis van Kathy Lueders die toen bij NASA werkte... en drie keer raden waar ze nu werkt . We gaan het zien. Salliant Detail, SpaceX heeft het contract niet nageleefd, daarom is deze ook weer open gegooid door Sean Duffy.

Dit is echt niets nieuws onder de horizon hoor. Als je er naar zoekt dan zie je genoeg instanties waarbij een hoge pief van NASA of de DoD een mooi contract richting bijvoorbeeld ULA, Northrop Grumman of Boeing schoof om na zijn/haar 'retirement' bij de overheid ineens terug te komen met een mooi corporate baantje bij het bedrijf in kwestie waar ze vanuit de overheid een contract naartoe geschoven hadden.

[Yakolev]

De reparatie van het lanceer platform in Baikonur zou in het voorjaar van 2026 klaar moeten zijn; volgens Roskosmos.

According to unofficial reports, Roskosmos planned to restore the launch pad at Site 31 by the Cosmonautics Day on April 12, 2026. The first deliveries of spare parts to Site 31 were rumored at the end of the first week of December 2025.

The repair plan apparently included the delivery of new mobile platform sections to the top deck of the launch structure (known as "Zero marker") along the usual rollout path for the Soyuz rockets and then lowering them with a crane via the circular opening of the pad for final assembly at the operational position of the mobile platform below the pad.

On Dec. 16, 2025, Roskosmos promised to have Site 31 ready for launches by the end of Winter 2026. According to the State Corporation, 18 heavy trucks had arrived to Baikonur with components for the restoration of the mobile platform, which were temporarily stored at a facility with a total area of more than 13 thousand square meters. A team of more than 130 Roskosmos employees, operating in two shifts from 8 a.m until midnight, were involved in the repair work under a newly approved and strictly controlled schedule.

The work started with priming and painting the components, after which they would be delivered to the pad for installation, Roskosmos said.

https://russianspaceweb.com/baikonur_r7_31.html#december16