![]() |
![]() Welkom in Deel 30 van het voeding advies en informatie topic, voorheen "[BBG aanschaf] Voedingen" en "Welke voeding heb ik nodig?". De vorige delen kun je altijd vinden met ![]() De voeding is waarschijnlijk het meest ondergewaardeerde onderdeel van de computer, toch is dit geheel onterecht. Een kwalitatief slechte voeding kan namelijk zorgen voor een niet stabiel werkende PC, met vastlopers, BSOD's of een uitschakelende PC tot gevolg. Naast instabiliteit kan een voeding ook andere onderdelen eenvoudig kapot maken, dit is natuurlijk het laatste waar iemand op zit te wachten. Ook hebben goede voedingen normaal gesproken een veel beter rendement waardoor de PC minder verbruikt, waardoor een duurdere voeding zichzelf weer kan terug verdienen aan lagere elektriciteitskosten. |
![]() • Inleiding • Inhoudsopgave • Form factor ---ATX ---SFX ---Flex ATX ---TFX • Mythes ---Single-rail vs multi-rail ---Meer vermogen is beter ---De voeding is het meest efficiënt bij 50% belasting • Hoeveel watt? • Sleeving en modulair ---Kabel sleeving ---Modulair • Welke voeding? ---Beroerde voedingen ---Populaire en interessante voedingen |
![]() De voeding kun je vinden in verschillende formaten. Verreweg de meest voorkomende is het standaard ATX formaat. Naast ATX komt SFX, Flex ATX en TFX ook nog wel eens voor. Ook bestaat er nog een zogenaamde PicoPSU. Dit is niet meer dan een gelijkspanningsbordje gekoppeld aan de 24 pins ATX stekker. Als je zo'n PicoPSU combineert met een adapter met een hoog rendement, kun je bij vermogens van rond de 10W ook nog een redelijk rendement halen. Iets wat vrij lastig wordt bij een traditionele voeding. ATX ATX heeft een hoogte van 86mm en een breedte van 150mm, de standaard diepte is 140mm, maar langer komt ook erg vaak voor. In een standaard ATX behuizing is dit meestal geen probleem, maar kleinere behuizingen kunnen wel een maximale lengte hebben, waarbij alles nog fatsoenlijk past. Een ATX voeding van 150mm x 86mm x 140mm (of langer) valt onder de ATX PS/2 standaard. Naast de ATX PS/2 standaard is er ook nog een ATX PS/3. Het verschil met de ATX PS/2 standaard is de lengte. De ATX PS/3 heeft namelijk een standaard lengte van 100mm, echter valt alles tot en met 139mm ook nog onder deze standaard. ATX PS/3, komt als retail voeding erg weinig voor. Enige waar je zo'n voeding wel kan tegenvallen is een OEM systeem, maar ook daar zie je ze erg weinig. SFX SFX is een form factor welke je vooral tegenkomt in kleinere behuizingen. SFX heeft een standaard formaat van 63,5mm hoog, 125mm breedte en 100mm diep. Naast het standaard SFX formaat is er sinds kort ook een SFX-L formaat. Het verschil met SFX is de diepte, SFX-L is namelijk 30mm langer, wat ruimte geeft voor een 120mm fan. Flex ATX Flex ATX is een form factor die je net als SFX met name in kleinere behuizingen zal tegenkomen. Flex ATX heeft een formaat van 40.5mm hoog, 81.5mm breed en een lengte van 150mm. Het nadeel van dit formaat is dat maar heel weinig ruimte is voor een fan. Je vindt in deze voedingen normaal gesproken maar één 40mm fan, zo'n fan zal met weinig omwentelingen per minuut maar weinig lucht verplaatsen, dus vaak draaien deze fans vrij snel en zijn ze vrij luidruchtig. TFX TFX heeft een vergelijkbaar uiterlijk als Flex ATX, maar is groter. TFX is namelijk 65mm hoog, 85mm breed en heeft een lengte van 175mm. Dit geeft ruimte voor een 80mm fan, waardoor TFX over het algemeen stiller is als Flex ATX. |
![]() Over voedingen bestaan veel mythes en misvattingen, hieronder vind je er een paar, met uitleg waarom het niet klopt. Veel van deze mythes en misvattingen worden ook nog extra aangewakkerd door de marketingafdelingen van sommige fabrikanten. Single-rail vs multi-rail Eén van de grootste mythes vandaag de dag is wel dat een voeding bestaande uit één massieve 12V rail, single-rail genaamd, beter zou zijn dan meerdere 12V-rails, zogenaamde multi-rail voeding. Deze mythe is ooit door PC Power & Cooling in het leven geroepen als een zogenaamd vernieuwd en verbeterd iets, toen zij nogal moeite hadden een fatsoenlijke multi-rail voeding te ontwerpen. Dus i.p.v. hun beunhaas ontslaan, maakten ze er dus maar een feature van. Multi-rail is eigenlijk precies vergelijkbaar met de verschillende groepen in je huis. Deze zijn normaal gesproken tot 16A te belasten om zo te voorkomen dat je te veel stroom door één kabel gaat trekken en de kabel smelt. Bij een single-rail voeding laat je dus de verschillende groepen weg en vertrouw je volledig op de hoofdzekering bij een voeding de OPP (Over Power Protection). Dit gaat goed zolang je niet te veel stroom door één of meerdere draden trekt. Meer dan 10A moet je namelijk niet door een standaard 18 AWG kabel willen trekken. Boven de 10A gaan de kabels erg warm worden en krijg je veel spanningsval in de kabel, ga je nog veel verder dan beginnen de kabels te smelten. Bij een goed ontworpen multi-rail voeding zul je dus nooit te veel stroom door de kabels kunnen trekken, omdat de beveiliging van de voeding dan in werking treed en de voeding uitschakelt. Bij een single-rail voeding moet je dus opletten dat je niet te veel stroom door één kabel trekt, vooral als je met verloopjes gaat werken. Een goed ontworpen multi-rail voeding zal echter uitschakelen als je het niet juist aansluit en te veel stroom door één connector of draad wil trekken. Ander probleem dat je krijgt bij single-rail is tijdens kortsluiting. Tijdens kortsluiting gaan er grote stromen lopen, als deze stroom groot genoeg is ziet de voeding dit is als overbelasting of kortsluiting. Heb je echter één 12V rail van bijvoorbeeld 100 ampère of meer en de kortsluitstroom is kleiner dan 100 ampère dan ziet de voeding het niet als kortsluiting maar gewoon als een zware belasting. In zo'n geval schakelt de voeding niet uit en kan er brand ontstaan, maar gaat er hoogstwaarschijnlijk meer stuk dan het onderdeel wat de kortsluiting veroorzaakt. Aantal jaren terug waren er ook enkele slecht ontworpen multi-rail voedingen. Waarbij de beveiliging werd getriggerd terwijl het niet moest, in zo'n geval schakelde de voeding ten onrechte uit. Maar tegenwoordig vind je eigenlijk geen slecht ontworpen multi-rail voedingen meer. Dus mocht de keuze er zijn dan moet de voorkeur naar multi-rail uitgaan. Al is de keuze vandaag de dag in heel veel gevallen alleen maar single-rail. Single-rail is namelijk goedkoper en eenvoudiger te maken en doordat veel consumenten denken dat single-rail beter is, worden er steeds minder multi-rail voedingen gemaakt. Meer vermogen is beter Ander grote misvatting is dat meer vermogen beter is. Maar dit is niet het geval, als je het namelijk niet gaat gebruiken is het totaal nutteloos en heeft het geen toegevoegde waarde. Wat je dus veel ziet is dat er een vrij matige maar erg overdreven voeding wordt gekozen, terwijl voor hetzelfde geld ook een veel betere voeding van minder vermogen had gekozen kunnen worden. Er zijn een aantal redenen waarom hiervoor wordt gekozen. De eerste is een vrij voor de hand liggende. Men heeft vaak geen idee hoeveel de PC eigenlijk verbruikt en wat voor voeding erbij hoort. Andere misvatting is dat het niet goed zou zijn om de voeding 100% te belasten. Dit mag dan wel zo zijn voor de matige voeding die eerst gekocht was, maar de minder overdreven wel goede voeding is gewoon ontworpen om continue vol vermogen te leveren en dit jaren achter elkaar aan. Andere reden welke soms wordt aangehaald is dat de voeding dan stiller is. Hier zit wel een kern van waarheid in omdat de fan van de voeding normaal gesproken het snelst draait bij 100% belasting. Maar het is vaak slimmer om gewoon een stille voeding te nemen in plaats van een relatief luidruchtige en die dan maar half belasten. De voeding is het meest efficiënt bij 50% belasting Sinds het ontstaan van het 80PLUS certificaat wordt vaak aangenomen dat alle voedingen het meest efficiënt zijn bij 50% belasting en dat het daarom beter is om de voeding maar tot 50% te belasten. Nu is het wel zo dat bij 80PLUS Bronze en hoger het rendement het hoogst moet zijn bij 50% belasting. Maar dat betekend niet dat alle voedingen het hoogste rendement behalen op 50%. Wat het ook totaal niet betekend is dat je het beste de voeding maar max tot 50% moet belasten om een zo hoog rendement te halen. De kans dat je dan een laag rendement haalt is namelijk veel groter. De gemiddelde PC is namelijk het meeste idle en wordt dus maar weinig belast. In zo'n geval wordt er dus maar weinig vermogen getrokken uit de voeding. Bij voedingen gaat het rendement echter vaak omlaag bij belastingen onder de 20%. In de meeste gevallen trekt een PC wel heel wat minder dan de 20% waardoor je een veel lager rendement hebt. Ook is het rendement bij voedingen met een 80PLUS Gold certificaat of beter bijna altijd een vrij rechte streep boven de 20%. Het rendementsverschil tussen 20, 50 en 100% is in zo'n geval vrij klein. Onder de 20% zakt het echter wel veel sneller in. Wil je dus een zo hoog mogelijk rendement halen met de voeding. Kies er dan niet voor een voeding met een vermogen waarbij het piekverbruik van de PC maar rond de 50% belasting van de voeding ligt. Het gemiddelde verbruik tijdens games in namelijk al veel lager in bij weinig belasting is het helemaal slecht voor je rendement. |
![]() Om te weten wat de juiste voeding is voor jouw PC zul je eerst het verbruik moeten weten van de onderdelen. Als we uitgaan van een game PC dan kun je het piekverbruik van de videokaart, de TDP van de CPU nemen en 10W voor elke 3,5 inch hardeschijf. Het piekverbruik van de videokaart kun je vinden op bijvoorbeeld TechPowerUp, TechPowerUp is één van de weinig site's welke het verbruik van alleen de videokaart kan meten. Het TDP van de CPU kun je altijd wel vinden bij de specificaties. Tel je deze onderdelen op dan weet je ongeveer wat het piekverbruik van de PC kan zijn, in de praktijk zal het echter bijna altijd lager uitvallen, omdat het vrij lastig is om alle onderdelen tegelijkertijd 100% te belasten. (Let op: bij overklokken stijgt het verbruik) Nadat je verbruik weet kun je kijken welke aansluitingen je nodig hebt. Bij een game PC moet je vooral letten op het aantal stroomconnectors van de videokaart, PEG connectors genaamd. Bij een server moet je letten op het aantal S-ATA power connectors voor de hardeschijven. Een voorbeeld: een game PC met een Intel Core i5 haswell CPU (95W), een GTX 970 (175W) en hardeschijf (10W) komt maar uit op 280W. Een voeding welke 280W op de 12V rail(s) kan leveren is al genoeg. Er zijn genoeg 300/350W voedingen die 280W op de 12V kunnen leveren, niet alle overigens. Maar er zijn maar weinig 300/350W voedingen met twee PEG stroomconnectors, terwijl de meeste GTX 970's dit wel nodig hebben. In zo'n geval moet je dus kijken naar 400/450W voedingen, deze hebben vaak wel twee PEG connectors. |
![]() Kabel sleeving Nu je weet hoeveel vermogen je nodig hebt en welke aansluitingen erop de voeding moeten zitten, kun je de perfecte voeding erbij zoeken. De perfecte voeding is erg afhankelijk van de eisen en wensen die je stelt aan de voeding. Heb je bijvoorbeeld een window/venster in je behuizing dan zijn volledig zwarte kabels wel zo mooi. In zo'n geval lijkt alleen mesh sleeving met nog steeds gekleurde kabels aan het einde toch minder mooi en helemaal geen mesh sleeving staat het minst mooi in zo'n geval. Voor de modders is er ook nog individuele sleeving. Standaard komen voedingen echter normaal gesproken niet met deze kabels. Deze zul je dus los moeten kopen, dit kan bijvoorbeeld bij Corsair en EVGA of je zult de kabels zelf moeten sleeven. Voor het sleeven geniet een volledig modulaire voeding de voorkeur. Je hoeft dan namelijk niet de voeding te openen om het begin van de kabel te sleeven en zo verlies je dus ook niet de garantie. Nadeel van individuele sleeving is de hoeveel en dikte van de kabels. Een goede behuizing met goede kabelmanagement mogelijkheden is noodzakelijk. ![]() Modulair Bij een modulaire voeding kun je de kabels aan de voedingszijde los klikken van de voeding. Dit heeft een aantal voordelen. Je hoeft namelijk de niet gebruikte kabels niet aan te sluiten, zodat je minder kabels in de behuizing hebt hangen. Ook kun je bij een volledig modulaire voeding de voeding er zo uitklikken zonder de kabels los te halen. Handig voor het eventueel uitstoffen van de voeding. Een misvatting is dat een modulaire voeding betekend dat het er netter uitziet. Bij veel moderne behuizingen kun je namelijk alle niet gebruikte kabels prima weg werken achter het moederbord zodat ze helemaal uit het zicht verdwenen zijn. Hoe mooi het er dus uitziet is dus vooral afhankelijk van hoe netjes je het zelf kunt maken en wat de behuizing voor mogelijkheden heeft. Hieronder zie je bijvoorbeeld twee foto's. Eén laat zien hoe het niet moet met een modulaire voeding, terwijl de andere laat zien dat het met een niet modulaire voeding er toch perfect uit kan zien. |
![]() Beroerde voedingen Nu je weet hoeveel vermogen je nodig hebt, welke aansluitingen nodig zijn en hoe die eruit moet zien kun je de juiste voeding erbij kiezen. Bij het kiezen van een voeding moet je vooral erg letten op de kwaliteit. Zo kunnen voedingen van beroerde kwaliteit vaak bij lange na niet hun beloofde vermogen leveren. Dus een zogenaamde 750W voeding kan dan al moeite hebben met het leveren van 250W stabiel. Zulke voedingen lijken misschien goedkoop, maar zijn absoluut niet goedkoop. Als je voor zo'n voeding bijvoorbeeld 40 euro betaald, is dat voor een 750W voeding wel goedkoop. Maar als dan blijkt dat zo'n voeding maar 250W stabiel kan leveren is 40 euro voor een beroerde 250W in eens heel veel geld. Ga dus altijd voor een voeding van fatsoenlijke kwaliteit! Merken als MS-TECH, Spire, Inter-Tech, Eminent, Ewent, LC-Power, HKC en Techsolo kun je beter direct mijden. Daar betaal je namelijk erg veel, voor erg weinig. Zijn nog wel een paar van deze fabrikanten welke liever een wanproduct met veel marge verkopen dan een goed product, maar veel van die fabrikanten verkopen gelukkig al niks meer in Nederland. Populaire en interessante voedingen Op dit moment zijn er aantal interessante voedingsseries. In de budget reeks zijn de volgende voedingen populair of interessant:
Mocht je nog meer informatie willen over een bepaalde voeding die hier niet tussen staat of wil je juist een uitgebreide review lezen van één van bovenstaande voedingen? Dan kun het beste eens de PSU Review Database van RealHardTechX doorlezen. Hier vind je van de meeste populaire voeding wel een review. Een goede review is aan een aantal dingen te herkennen. Het minimale waar die eigenlijk aan moet voldoen is het volgende: meten van het rendement, meten van de spanningsstabiliteit, meten van de ripple en het beoordelen van de kwaliteit van de voeding. Is het je na het lezen van de topicstart nog steeds niet duidelijk hoeveel vermogen je PC verbruikt en/of wat nu de beste voeding is voor jouw. Of wil je weten hoe goed of slecht je huidige voeding is en of je hem nog mee kunt nemen in een andere PC kun je altijd een berichtje in dit topic plaatsen. |
Bitfenix Whisper 450W review
[PSU] Voeding advies en info
AMD Nieuwsdiscussie
AMD Radeon Info en Nieuwsdiscussietopic