Duurzame energie deel 14

[mux]

flitspaal.nl: theoretisch is een zonnepaneel juist efficiënter als hij warmer wordt. Warmte zorgt voor meer vrije elektronen [hogere elektronmobiliteit] in het kristal waardoor het gemakkelijker wordt voor het licht om een elektronnetje uit de junctie te kicken. Het kan zijn dat je omvormer minder efficient wordt bij een hogere spanning?

[X21r]

@ ssj3gohan

Data van een Sunpower 225W

Panel efficiency of 18.1%
Power –0.38% /°C
Voltage –132.5 mV/°C
Current 3.5 mA/°C
Inderdaad iets meer stroom 3,5 mA op de 5 Ampere.. pffffff
Maar efficiënter ?? Power -0.38% per graad
Een paneel kan rustig 55 tot 65 graden worden
Dit geeft dik 15 % minder opbrengst( bij de oudere panelen is dit dik 20 % minder
En dit lijkt bij ouder worden erger te worden..lijkt….
Zie data sheet http://www.stellarsolar.n...225-BLK%20Residential.pdf
In deze datasheet hebben ze ook het effect van 50 graden er ingetekend ..kijk zelf

[mux]

Hm, typisch. Spanning kakt heel snel in, stroom gaat maar nauwelijks omhoog. Het klopt ook nog: Wikipedia: Solar cell

[X21r]

@ ssj3gohan

Data van een SB1100 omvormer



Zie data sheet http://www.proenergy.extr...Boy_1100_1700_Inst_en.pdf

Waarom Flitsplaal niet hoger komt dan die 68,3 Kw/Kwp als piek omp een mooie dag weet ik nog niet
ik vind die nog erg laag

[ Voor 6% gewijzigd door X21r op 24-05-2009 11:55 ]

[Verwijderd]

ja hoor,

<<theoretisch is een zonnepaneel juist efficiënter als hij warmer wordt>>
kom maar met je theorie dan.
het is juist andersom.

ik heb trouwens ook mijn panelen nooit warmer gezien dan 55,4c.
de blauwe hoek : http://www.pv-solar24.info/archive/0607/sb060718.png
dus rekenen boven 60c in nederland hoeft eigenlijk niet.

[X21r]

panelen Flistspaal

Conergy A165P
Technische Daten
Nennleistung 165 Watt
Max. Spannung 770 V
Länge 1237 mm
Breite 1082 mm
Höhe 38 mm
Kurzschlußstrom 5.1 A
Leerlaufspannung 43.2 V
MPP-Spannung 34.4 V
MPP-Strom 4.8 A
Temperatur koeffizient Leerlaufspannung -158 mV / °C
Temperatur koeffizient MPP-Spannung -158 mV / °C

Dus 8 panelen maal 34,4 volt = 275 VOLT dus wel aan de onderzijde van de eff% grafiek

[mux]

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 12:01:
ja hoor,

<<theoretisch is een zonnepaneel juist efficiënter als hij warmer wordt>>
kom maar met je theorie dan.
het is juist andersom.

ik heb trouwens ook mijn panelen nooit warmer gezien dan 55,4c.
de blauwe hoek : http://www.pv-solar24.info/archive/0607/sb060718.png
dus rekenen boven 60c in nederland hoeft eigenlijk niet.

Komt uit silicium-junctietheorie. Waar ik geen rekening mee hield is dat de spanningsval over de junctie zo hard omlaag gaat met de temperatuur bij 'normale' temperaturen. Ik ben - als lucht/ruimtevaarttechnieker - gewend met zonnepanelen in de ruimte te werken, daar gaat het iets anders.

[X21r]

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 12:01:

dus rekenen boven 60c in nederland hoeft eigenlijk niet.

Pv24 staan onder een hoek van 44 graden en halen al een temp van 64,4
http://www.pv-solar24.info/archive/0607/sb060718.png

Stel je voor panel staan onder een hoek van < 35 graden .. en met afgesloten bak..bij sommige ..
dus 60+++ graden ....helaas bij sommige rustig mogelijk

Edit verkeerde link pvsolar 24 temperatuur naar 64,4

[ Voor 7% gewijzigd door X21r op 24-05-2009 12:45 ]

[Verwijderd]

Vandaag wordt een toppertje.
Het gaat hard.

[Mars Warrior]

X21r schreef op zondag 24 mei 2009 @ 12:13:
panelen Flistspaal

Conergy A165P
Technische Daten
Nennleistung 165 Watt
Max. Spannung 770 V
Länge 1237 mm
Breite 1082 mm
Höhe 38 mm
Kurzschlußstrom 5.1 A
Leerlaufspannung 43.2 V
MPP-Spannung 34.4 V
MPP-Strom 4.8 A
Temperatur koeffizient Leerlaufspannung -158 mV / °C
Temperatur koeffizient MPP-Spannung -158 mV / °C

Dus 8 panelen maal 34,4 volt = 275 VOLT dus wel aan de onderzijde van de eff% grafiek

En als je een aantal panelen parallel schakelt, of mag dat niet?

[X21r]

Mars Warrior schreef op zondag 24 mei 2009 @ 14:54:
[...]
En als je een aantal panelen parallel schakelt, of mag dat niet?

Je mag ze niet zomaar parallel zetten( tenzij je zelf diodes aanbrengt)
Wat je wel mag doen 2 strings maken en deze aan sluiten op de omvormer
Deze omvormer SB1100 heeft dan al die diodes al in het apparaat zitten
Je MOET dan wel 2 gelijkwaardige strings maken….
De SB1100 heeft maar een MMP tracker..


De Steca 2000+ heeft 2 strings ingangen met 2 MMP trackers
Dus daar mag je wel 2 verschillende strings van maken

Zie de verschillende data bladen van de omvormers
Zoek op google met.. typenr en .pdf .dan kom je ze het snels tegen

[mkleinman]

X21r schreef op zondag 24 mei 2009 @ 11:53:
@ ssj3gohan

Data van een SB1100 omvormer

[afbeelding]

Waarom Flitsplaal niet hoger komt dan die 68,3 Kw/Kwp als piek omp een mooie dag weet ik nog niet
ik vind die nog erg laag

Vandaag maximaal 950W gezien. Zie ook mijn grafiek op http://www.familie-kleinman.nl/energie/graphs

Op zich niet verkeerd als je het mij vraagt.Mijn Shell paneel haalt met dit weer zo rond de 61-65W bij volle instraling. Voor t gemak 0,7W/Wp. 0,7W*1320 = 925W. Dus die verhouding is gelijk. Daarnaast ligt de grote set op oost ( minder instraling, maar lagere temperatuur ), en dan vind ik 925W continu uit de panelen absoluut geen slechte score.

X21r schreef op zondag 24 mei 2009 @ 12:13:
panelen Flitspaal

Dus 8 panelen maal 34,4 volt = 275 VOLT dus wel aan de onderzijde van de eff% grafiek

Dat zou dus nog een reden meer zijn om 1 paneel uit de string te halen en op een aparte omvormer te zetten.

Mars Warrior schreef op zondag 24 mei 2009 @ 14:54:
[...]

En als je een aantal panelen parallel schakelt, of mag dat niet?

Kan wel, dan moet het wel een gelijke hoeveelheid aan panelen zijn. En de specificaties van de set moeten binnen de specs van de omvormer bljiven vallen. Even met Sunny Design spelen

2x4 panelen = opbrengstverlies op een SB1100
3x3 panelen = opbrengstverlies op een SB1100

Enige juiste combinaties zijn : 1x6, 1x7 en 1x8 in dit geval.

Het wordt overigens vandaag een TOP dag.Inmiddels als ruim 6kWh. En een hele mooie gelijkmatige grafiek. ( zie wederom m'n site ).

[X21r]

@ flistpaal.nl
2x4 = opbrengst verlies ??
Je zit tegen je maximale stroom aan 2x MPP-Strom 4.8 A = 9,6 A
Dus nog net binnen de grenzen .. en spanning is lager … dus rendement hoger van je omvormer
Dus mijn inziens iets beter ( zie bovenstaande post rendement SB1100

Maar je probleem ligt in de top ….geen mooie top ….. al 2 dagen niet…..
Heb je dan die schaduw van je pijpje ??

[Verwijderd]

Niet erg leuk nieuws dit weekend in het FD;

http://www.energieraad.nl/newsitem.asp?pageid=11666

"Financieel Dagblad: 'Econcern bijna failliet' "

Het zal toch niet waar zijn dat straks RWE groot aandeelhouder wordt in Econcern

[mkleinman]

X21r schreef op zondag 24 mei 2009 @ 16:11:
@ flistpaal.nl
2x4 = opbrengst verlies ??
Je zit tegen je maximale stroom aan 2x MPP-Strom 4.8 A = 9,6 A
Dus nog net binnen de grenzen .. en spanning is lager … dus rendement hoger van je omvormer
Dus mijn inziens iets beter ( zie bovenstaande post rendement SB1100

Maar je probleem ligt in de top ….geen mooie top ….. al 2 dagen niet…..
Heb je dan die schaduw van je pijpje ??

2x4 levert een te laag mpp voltage voor de mpp tracker. Sunny Design geeft een serieus opbrengstverlies aan. String mpp spanning is te laag bij 50 en 70 graden. Minimale stringspanning is 139V bij 230V netspanning.

Ik heb tot 12 uur, 12:30 last van schaduw op dat ene paneel ( 1 of 2 cellen max ). Je ziet na 12:30 geen vermogenswinst die je wel ziet in de ochtend.

[X21r]

@ flistpaal.nl
Klopt met die te lage MMP spanning eff over het hoofd gezien

[X21r]

@ flitspaal ..
Vermogen genormaliseerd, tijd overelkaar geschoven
Ps je achtergrond van je grafiek is nog net niet helemaal wit

Pijpje laten zakken
Grafiek top omhoog



edit correct grafiek power genormaliseerd en tijd correctie

[ Voor 13% gewijzigd door X21r op 24-05-2009 17:20 ]

[SolarKing]

X21r schreef op zondag 24 mei 2009 @ 16:00:
[...]

Je mag ze niet zomaar parallel zetten( tenzij je zelf diodes aanbrengt)
Wat je wel mag doen 2 strings maken en deze aan sluiten op de omvormer
Deze omvormer SB1100 heeft dan al die diodes al in het apparaat zitten
Je MOET dan wel 2 gelijkwaardige strings maken….
De SB1100 heeft maar een MMP tracker..


De Steca 2000+ heeft 2 strings ingangen met 2 MMP trackers
Dus daar mag je wel 2 verschillende strings van maken

Zie de verschillende data bladen van de omvormers
Zoek op google met.. typenr en .pdf .dan kom je ze het snels tegen

Ipv de Steca 2000+ kun je toch ook gewoon Steca500 series naast elkaar koppelen tot max 3500W. Elke Steca eigen MPP tracker.
In het geval van Flitspaal kon hij 3 panelen aan elke Steca500 aansluiten en 2 aan een Steca300.
Steca heeft ook veel hoger rendement (transformatorloos) dan de SB1100.
Enigste groot nadeel voor mensen die van grafieken houden zoals Flitspaal is dat je ze niet kan aflezen of zoals met sunny beam leuke grafiekjes maken.
Andere omvormers met dual trackers zijn die nieuwe serie SB 4000TL-20 en SB 5000TL-20 omvormers.
Mijn nieuwe systeem met 24 stuks 175Wp panelen ga ik met een SB 4000TL-20 omvormer proberen. 4 stringen van 6. (2 stringen van 6 per MPP tracker) Een hoger rendement voor mijn systeem dan met deze omvormer valt er volgens mij niet uit te persen.

[Verwijderd]

flitspaal : staar je niet blind op vermogen,
mijn setje alfasolar 105p deed vandaag max 235,5 watt Pac,
dat was half april 339watt Pac.
opbrengst gaat nu om daglengte, de 4 alfasolartjes produceren met lagere Pac toch meer kwhtjes.
je kan pas na een maand of 6 of beter 1 jaar bepalen of je systeem goed functioneert.

ps : een hr ketel condenseert in de ketel boven de sifon,
dat verhaal van die pijp condensatie heeft mijn uneto vni loodgieter nog nooit gehoord.
vaak is een knie met horizontale dakdoorvoer gewoon een optie, of de andere kant van het dak,
een hr ketel kan gewoon tot wel 18 meter lange pijplengtes hebben.

/edit
die hele hr ketel kan nu ook wel uit, stekker eruit,
groot gezin die nu je boiler nog leeg krijgt.....
ik heb hier na 2x douchen en 2x wassen nog steeds 85c op de meter onderin.
morgen upgrade time, nieuw vat, iemand nog een hot shower ?

[ Voor 21% gewijzigd door Verwijderd op 24-05-2009 20:42 ]

[Verwijderd]

Vandaag de 200l 80 gr onderin en de 1000l ook 80gr onderin.
Dit is voor het eerst (verwarmingsklep continu open)
Toch de max maar eens wat hoger in gaan stellen.

[Verwijderd]

SolarKing schreef op zondag 24 mei 2009 @ 17:27:
[...]

Enigste groot nadeel voor mensen die van grafieken houden zoals Flitspaal is dat je ze niet kan aflezen of zoals met sunny beam leuke grafiekjes maken.

Kan wel, kost alleen wat meer werk. Zelf heb ik 2 Steca300 omvormers die ik elk log met een Energy logger 3500 van Conrad. Deze lees ik uit met een SD kaartje en met de software van TD'er (waarvoor nogmaals erg veel dank) en excel maak ik hiervan weer input bestanden voor Sunnyreport software.
En viola zie link marcel's zonnestroompje. Ik geef toe nog al wat handarbeid (10min per dag) maar ja je hebt wat over voor je hobby ;-)

[SolarKing]

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 22:16:
[...]

Kan wel, kost alleen wat meer werk. Zelf heb ik 2 Steca300 omvormers die ik elk log met een Energy logger 3500 van Conrad. Deze lees ik uit met een SD kaartje en met de software van TD'er (waarvoor nogmaals erg veel dank) en excel maak ik hiervan weer input bestanden voor Sunnyreport software.
En viola zie link marcel's zonnestroompje. Ik geef toe nog al wat handarbeid (10min per dag) maar ja je hebt wat over voor je hobby ;-)

Ok, weer iets geleerd. Zelf vind ik alleen de opbrengst belangrijk en vandaag was echt een topdag. 21 kWh opgewekt met mijn 3,4 kWp systeem.

[mkleinman]

SolarKing schreef op zondag 24 mei 2009 @ 17:27:
[...]


Ipv de Steca 2000+ kun je toch ook gewoon Steca500 series naast elkaar koppelen tot max 3500W. Elke Steca eigen MPP tracker.
In het geval van Flitspaal kon hij 3 panelen aan elke Steca500 aansluiten en 2 aan een Steca300.
Steca heeft ook veel hoger rendement (transformatorloos) dan de SB1100.
Enigste groot nadeel voor mensen die van grafieken houden zoals Flitspaal is dat je ze niet kan aflezen of zoals met sunny beam leuke grafiekjes maken.
Andere omvormers met dual trackers zijn die nieuwe serie SB 4000TL-20 en SB 5000TL-20 omvormers.
Mijn nieuwe systeem met 24 stuks 175Wp panelen ga ik met een SB 4000TL-20 omvormer proberen. 4 stringen van 6. (2 stringen van 6 per MPP tracker) Een hoger rendement voor mijn systeem dan met deze omvormer valt er volgens mij niet uit te persen.

Heheh, lol. Dat is niet de reden waarom ik een SB1100 genomen heb.

Ik zag het niet zitten om 3 losse omvormers + bekabeling e.d. aan te gaan sluiten. Het leek me netter om 1 grote string van 8 te nemen met 1 omvormer.

[TD-er]

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 22:16:
[...] die ik elk log met een Energy logger 3500 van Conrad. Deze lees ik uit met een SD kaartje en met de software van TD'er (waarvoor nogmaals erg veel dank) en excel maak ik hiervan weer input bestanden voor Sunnyreport software.
[...]

Cool om te lezen

[Verwijderd]

flitspaal hits the baseline ?
http://www.familie-kleinm.../verbruik_kwh_per_dag.png
mij benieuwen hoe de maand mei gaat eindigen.

[JeroenH]

Hier vandaag ongeveer 6,5 kWh (4,8 kWh/kWp). Ik moet het schatten want ik zat lekker op Texel in het zonnetje een ebook te lezen en was daardoor op mijn vaste meetpunt niet thuis. Maakt voor het grote plaatje niet uit natuurlijk. Op Texel een paar aardig grote PV-installaties gezien en ook wat zonneboilers, die zullen daar produceren dat de vonken er vanaf vliegen, waarschijnlijk op jaarbasis ruim 10% meer dan installaties in het oosten van NL. En dan ook een koel windje van zee... je zou bijna twijfelen of je naar Duitsland of naar Texel emigreert

Uiteraard naar Den Helder en terug gereisd met elektrisch vervoer.

[ Voor 7% gewijzigd door JeroenH op 24-05-2009 23:14 ]

[NielsTn]

Door onvoorziene (persoonlijke) omstandigheden kon ik dus niet de laatste bezoek-dag voor de Solardays faciliteren. Resultaat een stuk of 5 telefoontjes/voicemail, die ik uitgenodigd heb om ander tijdstip/dag alsnog een uitgebreide rondleiding te geven. En een knaster die het leuk vind je via voicemail de huid vol te ..#$@$@@@...
Tsja... als dat de manier is....

[Verwijderd]

de huid vol te ..#

mooi voorbeeld van de luxe en welvaart waarin we leven, iedereen is een koning,
en als de behoefte niet direkt word geledigd, ga je voor de leeuwen,
bedenk zelf maar wat er gebeurt bij schaarste.

wall-e is een leuke persiflage daarop. (film)

[mkleinman]

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 22:45:
flitspaal hits the baseline ?
http://www.familie-kleinm.../verbruik_kwh_per_dag.png
mij benieuwen hoe de maand mei gaat eindigen.

Baseline ga ik niet halen. Dan had de grote installatie op 01-05-2009 online moeten gaan denk ik.Dan

Ik kom volgens mijn voorlopige cijfers uit op 54kWh stroomverbruik in mei. Maar, die prognose daalt nog steeds behoorlijk. Afgelopen zondag alleen al van 27363 terug naar 27357 gegaan op de nachtmeter.

Vandaag beloofd nog aardig zonnig te worden en het einde van de week wordt weer zonnig. Eens kijken waar we op gaan uitkomen.

JeroenH schreef op zondag 24 mei 2009 @ 23:13:
Hier vandaag ongeveer 6,5 kWh (4,8 kWh/kWp). Ik moet het schatten want ik zat lekker op Texel in het zonnetje een ebook te lezen en was daardoor op mijn vaste meetpunt niet thuis. Maakt voor het grote plaatje niet uit natuurlijk. Op Texel een paar aardig grote PV-installaties gezien en ook wat zonneboilers, die zullen daar produceren dat de vonken er vanaf vliegen, waarschijnlijk op jaarbasis ruim 10% meer dan installaties in het oosten van NL. En dan ook een koel windje van zee... je zou bijna twijfelen of je naar Duitsland of naar Texel emigreert

Ik kwam gisteren tot 6,26kWh ( 4,74kWh/kWp ) voor mijn grote installatie op het dak en 0,3kWh voor het afdakje. Jammer genoeg geen record. Ik kan merken dat als er 's avonds wat hoge stapelwolken zijn naast de zon dat ik van 16:00 - 21:00 meer dan heb dubbele aan opbrengst heb ondanks de volle schaduw op de panelen vanaf 16:00.

Absoluut niet ontevreden trouwens hier over hoe het tot nu toe gaat met mijn grote PV installatie.

[JeroenH]

flitspaal.nl schreef op maandag 25 mei 2009 @ 09:06:
Ik kan merken dat als er 's avonds wat hoge stapelwolken zijn naast de zon dat ik van 16:00 - 21:00 meer dan heb dubbele aan opbrengst heb ondanks de volle schaduw op de panelen vanaf 16:00.

Niet gaan hopen op bewolking 's avonds he! Dat moet ik niet hebben. Laat het maar lekker 's ochtends bewolkt zijn!

Absoluut niet ontevreden trouwens hier over hoe het tot nu toe gaat met mijn grote PV installatie.

Goed om te horen. Ik zou me ook niet zo'n zorgen maken om dat pijpje, volgens mij heeft dat niet zo'n heel grote invloed.

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 16:19:
Niet erg leuk nieuws dit weekend in het FD;

http://www.energieraad.nl/newsitem.asp?pageid=11666

"Financieel Dagblad: 'Econcern bijna failliet' "

Het zal toch niet waar zijn dat straks RWE groot aandeelhouder wordt in Econcern

Gesprek van de dag hier natuurlijk. Ik ben benieuwd hoe het is om voor een bruinkoolboer te werken die een groen randje zoekt.

[ Voor 26% gewijzigd door JeroenH op 25-05-2009 10:37 ]

[SolarKing]

flitspaal.nl schreef op zondag 24 mei 2009 @ 22:29:
[...]


Heheh, lol. Dat is niet de reden waarom ik een SB1100 genomen heb.

Ik zag het niet zitten om 3 losse omvormers + bekabeling e.d. aan te gaan sluiten. Het leek me netter om 1 grote string van 8 te nemen met 1 omvormer.

Die 3 losse omvormers kun je toch gewoon aan elkaar klikken als 1 blok met 1 netkabel voor de hele blok?
Dan ziet eruit als 1 omvormer met 3 stringen eraan. Levert standaard al 3% meer rendement op dan de SB1100.
Het rendement zal nog hoger worden als panelen van 1 string schaduw bevat en anderen niet.

[mkleinman]

SolarKing schreef op maandag 25 mei 2009 @ 11:57:
[...]


Die 3 losse omvormers kun je toch gewoon aan elkaar klikken als 1 blok met 1 netkabel voor de hele blok?
Dan ziet eruit als 1 omvormer met 3 stringen eraan. Levert standaard al 3% meer rendement op dan de SB1100.
Het rendement zal nog hoger worden als panelen van 1 string schaduw bevat en anderen niet.

Dat wist ik toen nog niet. Grote kans dat ik dan inderdaad voor 3 losse inverters was gegaan. Ik dacht dat het 3 volledige losse inverters waren die alle 3 hun eigen stopcontact nodig hadden. Inmiddels is er geen weg meer terug, alles draait inmiddels op de SB1100 en daar zal ik het de komende jaren mee moeten doen.

Naar mijn weten waren de SMA omvormers de beste in hun klasse soort ( en efficientie ). Achteraf gezien dus de beoordeling voor de omvormer gemaakt met minder volledige informatie.

[Verwijderd]

Wij hebben vorig weekend (lang weekend op de camping) eens gebruikt om goed na te denken hoe we PV en zonneboiler willen gaan verdelen. De conclusie is geworden dat we de zonneboiler laten varen (we hebben al een laag gasverbruik, straks wordt een douche WTW geinstalleerd, en mocht het een keer nodig zijn vervangen we de oude ketel met een HR ketel). We hadden de zonneboiler al een stuk teruggeschaald om te voorkomen dat het in stagnatie zou gaan. PV heeft als voordeel dat alle energie nuttig gebruikt gaat worden, danwel teruggeleverd wordt aan het net.

Ons dak gaat er dan als volgt uitzien:


De planning is om op dit dak 16 van de 175Wp panelen via SolarKing te installeren.

Er zijn twee afvoer buizen (van de CV en van de afzuiging). Onze rechter buren hebben een dakkapel die schaduw op wat panelen zal werpen. Gezien de discussie over schaduw, en de effecten op de panelen, is het misschien een goed idee om de linker twee en rechter twee (onderste) panelen ieder op een Steca 300. Blijven er nog 12 panelen over. Misschien nog 3x Steca 500? (Of worden al die omvormers wat duur?)

Daarnaast nog 2 van deze panelen op het platte dak van de schuur, en 3 tot 6 panelen op het platte dak van de uitbouw. De uitbouw wordt waarschijnlijk 3, omdat ik nog geen mogelijkheid zie om daar een groep naartoe aan te leggen, en 3 panelen mag wel op een bestaande groep maar 6 panelen niet.

Dus strak zo'n 3675 Wp op het dak? Daar begint t op te lijken in ieder geval.

[IJsbeer]

Wat is de ligging van je dak? Met andere woorden wanneer geven de dakkapel en afvoeren schaduw?

En 3600Wp is idd lekker fors! Wat is je jaarverbruik? Veel meer Wp dan je verbruik is, financieel gezien, niet zo interessant, dat is door de netbeheerders de nek omgedraaid...

[Verwijderd]

IJsbeer schreef op maandag 25 mei 2009 @ 12:58:
Wat is de ligging van je dak? Met andere woorden wanneer geven de dakkapel en afvoeren schaduw?

Zuid-zuid-west. Exact heb ik het niet gemeten, maar kijk maar naar bijgesloten plaatje van google maps. Deze is niet gedraaid, dus zuid is onder. Helling van het dak is 50 graden.

IJsbeer schreef op maandag 25 mei 2009 @ 12:58:
En 3600Wp is idd lekker fors! Wat is je jaarverbruik? Veel meer Wp dan je verbruik is, financieel gezien, niet zo interessant, dat is door de netbeheerders de nek omgedraaid...

3675 Wp is zo'n 2940 kWh per jaar. Dat zal ongeveer ons stroomverbruik zijn (GC denkt 3240 kWh, maar sindsdien hebben we behoorlijk wat aangepast (ok, ik geef toe, en een extra vriezer aangezet). Zal dus ongeveer kloppen.

GC zou de prijs die de consument voor de electriciteit betaald, toch volledig teruggeven? In dat geval verdien ik worst-case wat gasverbruik terug door electriciteit te besparen!

[SolarKing]

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 12:39:

Er zijn twee afvoer buizen (van de CV en van de afzuiging). Onze rechter buren hebben een dakkapel die schaduw op wat panelen zal werpen. Gezien de discussie over schaduw, en de effecten op de panelen, is het misschien een goed idee om de linker twee en rechter twee (onderste) panelen ieder op een Steca 300. Blijven er nog 12 panelen over. Misschien nog 3x Steca 500? (Of worden al die omvormers wat duur?)

Daarnaast nog 2 van deze panelen op het platte dak van de schuur, en 3 tot 6 panelen op het platte dak van de uitbouw. De uitbouw wordt waarschijnlijk 3, omdat ik nog geen mogelijkheid zie om daar een groep naartoe aan te leggen, en 3 panelen mag wel op een bestaande groep maar 6 panelen niet.

Dus strak zo'n 3675 Wp op het dak? Daar begint t op te lijken in ieder geval.

5 kleine omvormers is wel iets duurder dan 1 grote maar met zoveel schaduwmogelijkheden loont het misschien wel de moeite. Het rendement wordt sowieso iets hoger.
Een schatting van de omvormer prijzen.
Steca500 = 310 euro
Steca300 = 250 euro
Kom je totaal op 3x310 + 2x250 = 1430 euro
1 sunny boy 2500 (2 stringen van kost ongeveer 1230 euro op een duitse website.

Bij de 5 kleine omvormers (5 stringen) komen nog wel iets meer kabelkosten erbij.

[SolarKing]

Aan je foto te zien zal die dakkapel in de ochtend wat schaduw geven aan de rechterkant. Misschien kun je op dak kijken in de ochtend waar de schaduw zich ongeveer bevind en daarmee rekening houden met stringkeuzes. Wel mooie dakligging. Precies zoals bij mij, ook een ZZW ligging.

[ericplan]

flitspaal.nl schreef op maandag 25 mei 2009 @ 12:07:
[...]


Dat wist ik toen nog niet. Grote kans dat ik dan inderdaad voor 3 losse inverters was gegaan. Ik dacht dat het 3 volledige losse inverters waren die alle 3 hun eigen stopcontact nodig hadden. Inmiddels is er geen weg meer terug, alles draait inmiddels op de SB1100 en daar zal ik het de komende jaren mee moeten doen.

Naar mijn weten waren de SMA omvormers de beste in hun klasse soort ( en efficientie ). Achteraf gezien dus de beoordeling voor de omvormer gemaakt met minder volledige informatie.

Los daarvan heeft de SMA leukere loggingmogelijkheden, terwijl de Steca logger een sluipverbruiker is/was? (Daar gaat je hogere rendement ) Ik vraag me overigens af hoeveel verlies je in de praktijk zou hebben, er zijn zoveel factoren die de opbrengst beïnvloeden, zoals vogelpoep, stof, kabels enz.
Ik heb ook gekozen voor de SMA, omdat het de enige kleine buitenunit is.

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 13:13:
[...]
GC zou de prijs die de consument voor de electriciteit betaald, toch volledig teruggeven? In dat geval verdien ik worst-case wat gasverbruik terug door electriciteit te besparen!

Inderdaad, maar die vergoeding is exclusief allerlei belastingen en vervoer(?) die in de consumentenprijs zit. Laatst kwam ik een vergoeding van 9 cent tegen, dus reken je niet rijk.

[Mistraller]

Tjonge, dit topic loopt echt té hard zeg...

ericplan schreef op donderdag 21 mei 2009 @ 11:15:
@Nefit-Solarline bezitters
Weet iemand de positie (in cm.) van de collector- en wateraansluitingen op de boiler ten opzichte van de hartlijn en de achterzijde? En hoe ver steekt de 3/4" aansluiting boven de mantel uit? Ik heb veel plaatjes gezien, maar nergens de maatvoering.
Voordat ze komen plaatsen wil ik precies kijken, hoe het allemaal uitkomt.

Alvast bedankt

Hoogte een cm of 4. De rest van de maatvoeringen hieronder, alles op schaal.


(*click)

flitspaal.nl schreef op vrijdag 22 mei 2009 @ 11:08:
[...]


Dat wordt ook erg lastig, dan zit zowel m'n plafond en mijn omvormer in de weg, en dan heb ik schaduw op m'n zonneboiler.

Ik ben bij Warmteservice geweest, de pijp moet zo blijven als hij zo is. In de pijp zit namelijk de condenswarmte opvang en dus een stuk rendement van het hr gedeelte.

Een horizontale doorvoer maken aan de voorkant van het huis kost ergens tussen de 400-600 euro ivm het zagen van de gaten met een diamantzaag ( is gewapend beton ) en daarbij, ik vind zo'n schoorsteen aan de voorkant van m'n huis niet mooi.

Voorlopig maar besloten om het lekker zo te laten zitten zoals het zit. Mijn omvormer levert op dit moment ook weer ruim 1kW terug het net in ondanks dat beetje schaduw. Ik hou de situatie de komende weken in de gaten.

En hoogstwaarschijnlijk komt dan het eerste paneel op een aparte omvormer. ( gridfit 250LV ).

Alleen de dakdoorvoer moet zo blijven , maar het stuk ervoor kan wel verlengd worden. Bij ons (en in vele andere huizen) zie je dat de in- en uitlaat pas verderop samenkomen. Je mag alleen niet de buizen naar beneden laten lopen, want dan kan het condenswater niet weg.

Ik zou toch dat paneel verplaatsen als je de buis niet wilt veranderen. Dat ene paneel hangt er anders voor de grootste tijd voor jan met de korte achternaam.

benoni schreef op vrijdag 22 mei 2009 @ 15:37:
[...]


Als ik het zo bekijk zitten gemiddeld 2 van de 72 cellen in de schaduw. Da's 2,8 procent van het paneel, stel dat dit stuk dan de helft van de opbrengst haalt kom je op 1,4 procent verlies... wat misschien nog weer is te halveren door het schoorsteentje 180 graden te roteren (als dat kan). Ik denk niet dat het de moeite loont om veel werk van te maken.

Wat ik me zo even afvraag... ik ben in dit topic al vaker tegengekomen dat fotovoltaïsche cellen meer opbrengst geven als ze een paar graden worden gekoeld. Het lijkt me voor de hand liggend om pv's te combineren met een zonnecollector/warmtewisselaar voor je douchewater, maar dat zie je eigenlijk helemaal niet verkocht worden...

Addit: het idee bestaat op zich wel: Simulation of building integrated photovoltaic thermal solar collector (pdf)

Die 72 cellen zitten in serie. Als 1 cel schaduw heeft (dwz hoge weerstand) dan is de hele string uit productie. Ga uit van een verlies van 80% ongeveer als 1 volledige cel afgedekt is. Als er 2 cellen deels afgedekt zijn, is het verlies ca 20 a 30% schat ik zo.

Omdat je blijkbaar bypass diodes hebt, is je eindresultaat nog steeds goed. Ik heb ze niet, en ik merk hier dus erg goed wat er gebeurt bij schaduw.

---

Over combineren van zonneboilers en PV nogmaals dit:

Op dit moment is de boiler hierzo 82 graden. Dat wil zeggen dat het collectorwater met 82 graden retour gaat richting collector! Om daar weer opgewarmd te worden tot ca 95 graden.

Dat zijn dus niet bepaald koele temperaturen

Dit verhaal gaat dus alleen op in de ochtenduren als je je boiler helemaal leeggetapt hebt de vorige dag. En dat gebeurt dus zelden. En in de ochtenduren is het voor je PV nog niet zo nodig om te koelen.

Zodoende is het dus alleen maar ongunstig voor je rendement, en daarom zijn die dingen nauwelijks te koop

Zojuist even een sensortje tegen de panelen aan gehouden, ongeveer 43 graden. Volle zon, licht briesje, om half 3 's middags. Koelen met een zonneboiler...no way dus

[ Voor 2% gewijzigd door RobIII op 28-09-2012 00:25 . Reden: Plaatje i.v.m. ISP verhuizing aangepast ]

[JeroenH]

Mistraller schreef op maandag 25 mei 2009 @ 14:31:
Over combineren van zonneboilers en PV nogmaals dit:

Is inderdaad al vaker gezegd hier, maar sommige mensen blijven hardnekkig vasthouden aan het idee. Het lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijk, maar met een dergelijke simpele beredenering als jij doet zie gelijk dat het in de praktijk niet goed kan werken. Je zou nog kunnen overwegen het water te koelen met een warmtepomp, maar dan wordt het alweer enorm ingewikkeld en niet kosteneffectief. Dat is een andere factor die veel mensen makkelijk uit het oog verliezen iets kan technisch prima mogelijk zijn maar die per kWh simpelweg meer kosten. Hogere opbrengst is niet automatisch lagere prijs per kWh (of J)

[ Voor 29% gewijzigd door JeroenH op 25-05-2009 14:45 ]

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 14:29:
[...]
Inderdaad, maar die vergoeding is exclusief allerlei belastingen en vervoer(?) die in de consumentenprijs zit. Laatst kwam ik een vergoeding van 9 cent tegen, dus reken je niet rijk.

Ik heb GC zojuist een mailtje gestuurd met daarin deze vraag. Will keep ya'all posted.

[IJsbeer]

http://greenchoice.nl/Documents/Terugleveren_NP.pdf

Greenchoice geeft de hoogste vergoeding voor de teruglevering
die u niet kunt salderen. Deze bedraagt de
energieprijs min de energiebelasting.

Bij NUON klopt dus de prijs van 9 ct: http://www.nuon.nl/produc...troom-en-gas/tarieven.jsp

[Verwijderd]

Klopt, en daarin staat ook:

Greenchoice heeft besloten deze laatste voorwaarde niet te hanteren en voor de eerste 5.000 kWh per jaar altijd uw stroomprijs te vergoeden. Op die manier kunt u zonder problemen meer opwekken dan u zelf verbruikt. Als u zelfs meer dan 5.000 kWh per jaar teruglevert, dan ontvangt u voor het overschot bij Greenchoice de hoogste terug - leververgoeding die u in Nederland kunt ontvangen.

Dat zou betekenen dat als ik minder dan 5.000 kWh opwek (maw, het blijft salderen en niet terugleveren), en zeg 1000 kWh teruglever in een jaar, ik de tegen de consumentenprijs terugkrijg. Zeg 500 kWh in piek en 500 kWh in dal, zou betekenen 500 * 0,2554 + 500 * 0,2068 = EUR 231,10. Als het terugleveren boven de 5.000 kWh zou zijn, dan is het 1000 * 0,09 (conform IJsbeer) = EUR 90. Behoorlijk verschil dus. Mij is niet duidelijk op welke van de twee ik recht heb.

[mafti]

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 15:40:
Klopt, en daarin staat ook:

[...]

Dat zou betekenen dat als ik minder dan 5.000 kWh opwek (maw, het blijft salderen en niet terugleveren), en zeg 1000 kWh teruglever in een jaar, ik de tegen de consumentenprijs terugkrijg. Zeg 500 kWh in piek en 500 kWh in dal, zou betekenen 500 * 0,2554 + 500 * 0,2068 = EUR 231,10. Als het terugleveren boven de 5.000 kWh zou zijn, dan is het 1000 * 0,09 (conform IJsbeer) = EUR 90. Behoorlijk verschil dus. Mij is niet duidelijk op welke van de twee ik recht heb.

volgens mij lees ik het,
voor de eerste 5000 die je teruglevert krijg je consumentenprijs terug, de rest is voor het lagere bedrag.

[mkleinman]

Mistraller schreef op maandag 25 mei 2009 @ 14:31:


Alleen de dakdoorvoer moet zo blijven , maar het stuk ervoor kan wel verlengd worden. Bij ons (en in vele andere huizen) zie je dat de in- en uitlaat pas verderop samenkomen. Je mag alleen niet de buizen naar beneden laten lopen, want dan kan het condenswater niet weg.

Ik zou toch dat paneel verplaatsen als je de buis niet wilt veranderen. Dat ene paneel hangt er anders voor de grootste tijd voor jan met de korte achternaam.

En het gaat mij dus niet om het gedeelte wat ik binnen heb zitten maar juist om hetgeen wat buiten zit. Hier moet ik wat anders voor zien te bedenken. Binnen is alles al zo kort mogelijk ( samenvoegpunt zit meteen op m'n cvketel. Hier is geen ruimte.

Ik zou buiten een lagere pijp moeten hebben om dit probleem op te lossen.

Er zit trouwens een dragende balk ( horizontaal ) in de weg van het dak om na de ketel horizontaal uit het dak te gaan. Dus dat wordt ook lastig.

Die 72 cellen zitten in serie. Als 1 cel schaduw heeft (dwz hoge weerstand) dan is de hele string uit productie. Ga uit van een verlies van 80% ongeveer als 1 volledige cel afgedekt is. Als er 2 cellen deels afgedekt zijn, is het verlies ca 20 a 30% schat ik zo.

Omdat je blijkbaar bypass diodes hebt, is je eindresultaat nog steeds goed. Ik heb ze niet, en ik merk hier dus erg goed wat er gebeurt bij schaduw.

Voor zover ik weet heb ik 3 bypass diodes in mijn junctionbox zitten. Per 24 cellen 1 diode dus. Wanneer er 1 of meer cellen in 1 groep schaduw hebben verlies ik dus 55Wp op het geheel. Wanneer er twee of meer cellen over twee groepen uitgevallen zijn verlies ik 110Wp. En in het ergste geval verlies ik 165Wp op het geheel. Dat is tussen de 4% en de 8% wat ik op dit moment verlies.

Dat verklaard ook waarschijnlijk de aftopping van mijn grafiek op een denkbeeldige 925-950W Ac terwijl deze hoger zou moeten liggen.

[JeroenH]

flitspaal.nl schreef op maandag 25 mei 2009 @ 15:55:
Dat is tussen de 4% en de 8% wat ik op dit moment verlies.

Maar niet 100% van de tijd. Als er bewolking is heb je er nauwelijks/geen last van, en volgens mij toch ook niet bij alle zonnestanden? Ik denk dat het op jaarbasis echt niet zoveel scheelt...

[Wilke]

Leuk nieuws over de welbekende "slimme" energiemeters weer:

nieuws: Eneco-site voor slimme energiemeters blijkt vatbaar voor xss-aanvallen

Bij nadere inspectie bleek onder andere de inlogmodule van Energiedataportal.nl vatbaar te zijn voor xss-aanvallen, waardoor het voor derden onder andere mogelijk is om een gebruiker met malware te besmetten en om persoonlijke gegevens af te vangen. Daarnaast worden de benodigde inloggegevens onversleuteld verstuurd, is het certificaat verlopen en staat de domeinnaam momenteel geregistreerd op de naam van een particulier, en niet op die van Eneco zelf. Hierdoor staan de verzamelde gegevens niet alleen onder het beheer van een particulier, maar kan de domeineigenaar de site ook uit de lucht halen of het verkeer doorsturen.

Vergeet het afvangen van de communicatie van zo'n "slimme" meter, waarom zo "ingewikkeld" doen als je ook gewoon de website waarop de gegevens te raadplegen zijn zo kunt binnenlopen. Uitermate praktisch als je op zoek bent naar targets voor een inbraak. Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker...

[benoni]

Mistraller schreef op maandag 25 mei 2009 @ 14:31:
Over combineren van zonneboilers en PV nogmaals dit:

Op dit moment is de boiler hierzo 82 graden. Dat wil zeggen dat het collectorwater met 82 graden retour gaat richting collector! Om daar weer opgewarmd te worden tot ca 95 graden.

Dat zijn dus niet bepaald koele temperaturen

Dit verhaal gaat dus alleen op in de ochtenduren als je je boiler helemaal leeggetapt hebt de vorige dag. En dat gebeurt dus zelden. En in de ochtenduren is het voor je PV nog niet zo nodig om te koelen.

Ik doelde eigenlijk meer op een (zelfbouw / zelf gemodificeerd) systeem waarbij je parallel op de waterleiding naar de boiler toe een lus over de collector aanlegt, met een stel kranen (om de korte route binnendoor af te sluiten, om de collector af te tappen als ie niet wordt gebruikt). In de zomer kun je dan het leidingwater via de collector de boiler in sturen. Het verwarmingselement in de boiler zelf moet je dan op een tijdklokje zetten, alleen 1 keer 's nachts bijwarmen tot 95 graden. Volgens mij kan het op die manier zeker een voordeel bieden, alleen komt het voor huishoudens die >100% van hun energiebehoefte dekken met zonne-energie niet zo goed uit (die hebben overdag een energieoverschot beschikbaar om de boiler mee op te warmen).

Maar goed da's nog even theorie voor morgen. Terug naar de realiteit van vandaag: onze inkoop is bijna rond, 80 Wp met laadregelaar en accu, iets over de 300 euro Prima setje voor in de boomgaard lijkt me
Dezelfde verkoper biedt ook nog een los 45 Wp paneel aan, zou het slim zijn om deze meteen erbij te nemen? Eerst stond daar een bod van 110 euro op en had ik geen zin om dat te overbieden, maar dat bod is nu weggehaald.

[X21r]

@Jeroen.H
zie ..



De piek kan zeker 200 -250watt hoger gedurende 2,5 uur =ongeveer 0,5Kwh
en dat is ongeveer 10% van zijn dag opbrengt

De schaduw rond 6 to 7:30 scheelt ook bijna 10 % van zijn dag opbrengst
( helaas niets aan te doen..behalve het huis van de buren slopen. . . .
En Jeroen.h als de zon niet direct schijnt op je panelen,,dan klopt het dat je geen last heb van je schaduw..
Het enigste waar je wel last van heb ….is dat je opgewekte vermogen maar 100watt is …..na 16:00 minder dan 10 %

Achter grond grafiek is van Pv24

@Flitspaal
En hier mij oplossing voor een te hoog CV pijpje
Achtertse Cv inlaat (naar rechts gedraaid dus altijd frisse lucht)
Daarvoor alu Cv out
Daarvoor Doche/wc lucht out
vooraan afzuigkap out


Omlijst met alu hoek profiel goed gedicht

Goed he die paraplu ….. blijft ie droog .......HANDIGHEID HEB JE OF NIET ….KAN JE NIET LEREN ..

Zit wel zinken kapje overheen hoor

[Verwijderd]

X21r schreef op maandag 25 mei 2009 @ 17:18:

@Flitspaal
En hier mij oplossing voor een te hoog CV pijpje
Achtertse Cv inlaat (naar rechts gedraaid dus altijd frisse lucht)
Daarvoor alu Cv out
Daarvoor Doche/wc lucht out
vooraan afzuigkap out
[afbeelding]

Omlijst met alu hoek profiel goed gedicht

Goed he die paraplu ….. blijft ie droog .......HANDIGHEID HEB JE OF NIET ….KAN JE NIET LEREN ..

Zit wel zinken kapje overheen hoor

En wat gebeurd er bij zeer hevige regenval (zoals nu in de buurt van Aachen) dan staat er toch een laag water op je dak waardoor je aanzuigpunt onder water zit?
Of verstopte dakafvoer? (tennisbal of bladeren)

En bij een pak sneeuw?

Is dit wel conform de veiligheidsregels?

[ Voor 4% gewijzigd door Verwijderd op 25-05-2009 17:38 ]

[ericplan]

Mistraller schreef op maandag 25 mei 2009 @ 14:31:
Tjonge, dit topic loopt echt té hard zeg...


[...]

Hoogte een cm of 4. De rest van de maatvoeringen hieronder, alles op schaal.
[afbeelding]

(*click)

Hartelijk dank, ik ga even een 1:1 model maken van de bovenkant om te kijken of de leidingen gaan passen zoals ik het bedacht had.

[X21r]

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 17:33:
[...]

En wat gebeurd er bij zeer hevige regenval (zoals nu in de buurt van Aachen) dan staat er toch een laag water op je dak waardoor je aanzuigpunt onder water zit?
Of verstopte dakafvoer? (tennisbal of bladeren)

En bij een pak sneeuw?

Is dit wel conform de veiligheidsregels?

Water afvoer dak is 5 cm hoog, alu is 5,5 cm hoog ..het geheel is dicht gespoten met pur schuim
Afvoer Cv is in 2e alu pijp geschoven ivm eventuele temperaturen (hoogte10 cm tov mastiek dak)
Horizontaal onder zijde pijpen ligt op 15 cm ( als het zo hoog komt dan stroom het pas naar binnen)

Sneeuw.. daar heb je gelijk in ...maar er boven zit een zinken kap en daar boven op ligt er een zonne paneel
De uitlaat blaas wel weg .. de inlaat zou probleem kunnen opleveren
dus moet nog even gaatjes boren in plastic bocht onder zinken kap en de kap zelf
Of met verleng pijpje en bochten ..de hoogte nog hoger maken( zelfs lucht aftappen bij de buren
Zolang ze maar geen schaduw maken

Het dak is beslaat 4 woningen met 8 uitlaten..water afvoeren moet je altijd schoon houden
Cv is 3 jaar jong ,dus vol met beveiligingen
Echt hevige regen levert overal wel problemen op
Nog meer tips? ... te voorkoming van ellende

[ericplan]

flitspaal.nl schreef op maandag 25 mei 2009 @ 15:55:
[...]


En het gaat mij dus niet om het gedeelte wat ik binnen heb zitten maar juist om hetgeen wat buiten zit. Hier moet ik wat anders voor zien te bedenken. Binnen is alles al zo kort mogelijk ( samenvoegpunt zit meteen op m'n cvketel. Hier is geen ruimte.

Ik zou buiten een lagere pijp moeten hebben om dit probleem op te lossen.

Er zit trouwens een dragende balk ( horizontaal ) in de weg van het dak om na de ketel horizontaal uit het dak te gaan. Dus dat wordt ook lastig.

Kan je in het andere dakvlak horizontaal naar buiten, of zit je dan in je heatpipes? Naar de andere kant heb je iets meer speelruimte met die balk.

[ericplan]

X21r schreef op maandag 25 mei 2009 @ 18:12:
[...]


Water afvoer dak is 5 cm hoog, alu is 5,5 cm hoog ..het geheel is dicht gespoten met pur schuim
Afvoer Cv is in 2e alu pijp geschoven ivm eventuele temperaturen (hoogte10 cm tov mastiek dak)
Horizontaal onder zijde pijpen ligt op 15 cm ( als het zo hoog komt dan stroom het pas naar binnen)

Sneeuw.. daar heb je gelijk in ...maar er boven zit een zinken kap en daar boven op ligt er een zonne paneel
De uitlaat blaas wel weg .. de inlaat zou probleem kunnen opleveren
dus moet nog even gaatjes boren in plastic bocht onder zinken kap en de kap zelf
Of met verleng pijpje en bochten ..de hoogte nog hoger maken( zelfs lucht aftappen bij de buren
Zolang ze maar geen schaduw maken

Het dak is beslaat 4 woningen met 8 uitlaten..water afvoeren moet je altijd schoon houden
Cv is 3 jaar jong ,dus vol met beveiligingen
Echt hevige regen levert overal wel problemen op
Nog meer tips? ... te voorkoming van ellende

Ik ben inderdaad bang dat je problemen gaat krijgen. Het lijkt dat je onder de nokvorst een pannendak hebt met een dakhoek van 60 graden oid. Is dat jouw dak? Dan zou je ook een horizontale dakdoorvoer kunnen overwegen. Let erop dat je luchttoevoer zuigt, en dat je dus zomaar een hevel maakt. Reken er ook op dat die verstopping van je dakuitloop (blaadje, plastic zak) samenvalt met een enorme hoosbui, kort en hevig, en een stevige wind, die alles in de hoek opstuwt. Vervolgens staat je CV-ketel blank en nog veel meer als je geen geluk hebt.

[mkleinman]

ericplan schreef op maandag 25 mei 2009 @ 18:12:
[...]

Kan je in het andere dakvlak horizontaal naar buiten, of zit je dan in je heatpipes? Naar de andere kant heb je iets meer speelruimte met die balk.

Dat gaat ook niet werken, dan zit mijn omvormer, ( SB1100 ), stuk leidingwerk, en aan de andere zijde zit m'n zonneboiler inderdaad.

[gatgda]

over geld krijgen voor teruggeleverde kWh's:
Bij mijn moeder op het dak (zeeland) komen hoogstwaarschijnlijk ook nog panelen erbij. Daarom maar eens nagevraagd wat er gebeurt als ik teveel produceer. Door de telefoon en via mail hebben ze me verteld dat ik de complete leveringsprijs krijg (dus inclusief belastingen ed). Voor de zekerheid een bevestiging via mail gevraagd:

Tot slot informeer ik u over de terugleververgoeding. Over de elektriciteit die u teruglevert ontvangt u een vergoeding die gelijk is aan het bedrag dat u aan uw elektriciteitsleverancier betaalt. De vergoeding bestaat uit het leveringstarief, energiebelasting en BTW. De hoeveelheid stroom die u aan het net teruglevert wordt met u verrekend via uw jaarfactuur.

[mkleinman]

Hier een nieuw dagrecord . 6,73kWh voor de grote installatie en 0,2kWh voor het afdakje. Totaal 6,93kWh. kWhmeter is weer hard achteruit gegaan vandaag. Prognose is nu nog maar 47kWh voor deze maand

Doe mij meer van dit soort dagen!

[TD-er]

JeroenH schreef op maandag 25 mei 2009 @ 14:45:
[...]


Is inderdaad al vaker gezegd hier, maar sommige mensen blijven hardnekkig vasthouden aan het idee. Het lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijk, maar met een dergelijke simpele beredenering als jij doet zie gelijk dat het in de praktijk niet goed kan werken. Je zou nog kunnen overwegen het water te koelen met een warmtepomp, maar dan wordt het alweer enorm ingewikkeld en niet kosteneffectief. Dat is een andere factor die veel mensen makkelijk uit het oog verliezen iets kan technisch prima mogelijk zijn maar die per kWh simpelweg meer kosten. Hogere opbrengst is niet automatisch lagere prijs per kWh (of J)

Volgens mij is het meest simpele om het oppervlak gewoon te vergroten, bijvoorbeeld metalen golfplaten achterop, zodat de wind er langs kan, of dergelijke golfplaten in beton gieten aan een kant, zodat de panelen nog gewoon "los" liggen en dus kunnen werken en toch hun warmte aan de achterkant kwijt kunnen en tegelijk heb je dan wat contra-gewicht.

[JeroenH]

flitspaal.nl schreef op maandag 25 mei 2009 @ 20:28:
Doe mij meer van dit soort dagen!

Er komen helaas een paar mindere dagen aan, maar tegen het weekend wordt het weer mooi!

Mei wordt een goede maand, mogelijk tikken wij net de 146kWh (100 kWh/kWp) aan.

[ericplan]

flitspaal.nl schreef op maandag 25 mei 2009 @ 20:22:
[...]


Dat gaat ook niet werken, dan zit mijn omvormer, ( SB1100 ), stuk leidingwerk, en aan de andere zijde zit m'n zonneboiler inderdaad.

Ook niet onder je vliering?

[SpiceWorm]

Het verwarmingselement in de boiler zelf moet je dan op een tijdklokje zetten, alleen 1 keer 's nachts bijwarmen tot 95 graden.

eeeuhm?


ZB is besteld!
3 panelen, 300l, geen koeling, gewoon pomp stil en als de standaard vloeistof kapot gaat, doorspoelen en 150e uitgeven aan échte ht vloeistof. Volgens Johan hoeft kunnen de huidge panelen er tegen.

[mcaklein]

Beste mensen,

Ik ben nog op zoek naar 3 of 4 PV panelen van ongeveer 80 bij 160 cm (dus bijv. een 525 of 700 Wp systeem) Ik las over een gezamenlijke inkoopactie in China, maar daarvoor ben ik zeker al te laat? Zijn er misschien mensen die nog interesse hebbben? Ik begreep verder dat Esdec los inverters en clickfit systemen verkoopt, klopt dat?

[Verwijderd]

eric`s upgrade is gelukt... puf puf ..., " three hundred and eighty "
van de pv moet ik alleen nog maar lachen, 0,75Mw sinds 1 januari.
ik heb vorige week een virtuele afrekening gevraagd aan gc,
het saldo was : u ontvangt 432,30, en dat terwijl ik maar 75,-- betaal.
dat komt neer op 86 euro opbrengst per maand,
das financieel en energetisch negatief, en dat was de doelstelling, hoewel, eigelijk nul,
maar ja zo gaat dat met hobby`s.
nu gewoon 10 jaar volhouden, en dan word het een giller hier.

[SpiceWorm]

lees ik 380l ?

[Verwijderd]

ja, 380liter, en hier en daar nog wat verbeteringen.
heb nog een leuke plot van oost-zuid-west panelen :
http://van.wijk.net/pvt/edisunplot220809.jpg (22mei2009 clear sky day))

[ Voor 8% gewijzigd door Verwijderd op 25-05-2009 21:46 ]

[SpiceWorm]

gatgda schreef op maandag 25 mei 2009 @ 20:24:
over geld krijgen voor teruggeleverde kWh's:
Bij mijn moeder op het dak (zeeland) komen hoogstwaarschijnlijk ook nog panelen erbij. Daarom maar eens nagevraagd wat er gebeurt als ik teveel produceer. Door de telefoon en via mail hebben ze me verteld dat ik de complete leveringsprijs krijg (dus inclusief belastingen ed). Voor de zekerheid een bevestiging via mail gevraagd:


[...]

Zijn 2 verschillende dingen:
1) Op een bepaald moment meer produceren dat je gebruikt
2) In een jaar meer produceren dan je gebruikt

In het eerste geval zijn de elec. bedrijven verplicht je hetzelfde tarief terug te betalen. Bij 2 bevindt je je in een grijs gebied en is het onduidelijk wat er gaat gebeuren.

[mkleinman]

ericplan schreef op maandag 25 mei 2009 @ 21:04:
[...]

Ook niet onder je vliering?

Niet echt. dan moet ik de buizen door de muur heen maken, vol in het zicht van mijn toekomstige kantoor en vol voor een raam langs. van die kamer.

Ehm.. NEE.. Geen optie

[Verwijderd]

puntje over gesloten glycol systemen (zonneboiler) :

bij het loshalen van de collectorleidingen was het vrij bar met pompgruis en andere vage ellende,
ik heb mijn systeem (terugloop) gewoon even gespoelt, totdat al het gruis eruit was, met een vulslang en leidingwater. het verbaast me dat dit na 2 jaar al zo vies is.
het systeem heeft 1 jaar gedraaid op water, daarna 1 jaar op 50% water en 50% ethyleen glycol.
het residu had wat weg van een kop koffie met een gescheurd filter,
bij het spoelen kwam alles los, en is mijn collector nu ook weer schoon.
de leidingen zijn unipipe, nou niet het soort wat veel rommel maakt...

[ericplan]

X21r schreef op maandag 25 mei 2009 @ 18:12:
[...]

Nog meer tips? ... te voorkoming van ellende

Nog vergeten te melden dat je ketel waarschijnlijk sneller vervuilt, doordat je ketel als een soort stofzuiger boven het dak aan het zuigen is. Dat kan zijn bomenpluis, stof, zand of opspattend regenwater

[Mistraller]

Verwijderd schreef op zondag 24 mei 2009 @ 20:38:

ps : een hr ketel condenseert in de ketel boven de sifon,
dat verhaal van die pijp condensatie heeft mijn uneto vni loodgieter nog nooit gehoord.
vaak is een knie met horizontale dakdoorvoer gewoon een optie, of de andere kant van het dak,
een hr ketel kan gewoon tot wel 18 meter lange pijplengtes hebben.

Horizontale doorvoer zou volgens mij inderdaad de beste optie zijn hier, maar volgens mij is dat "buis in buis" principe wel noodzakelijk voor de opwarming van de toevoerlucht en/of koelen van de afvoerbuis. Vooral de doorvoer hoeft daardoor minder beschermd tegen hitte.

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 21:54:
puntje over gesloten glycol systemen (zonneboiler) :

bij het loshalen van de collectorleidingen was het vrij bar met pompgruis en andere vage ellende,
ik heb mijn systeem (terugloop) gewoon even gespoelt, totdat al het gruis eruit was, met een vulslang en leidingwater. het verbaast me dat dit na 2 jaar al zo vies is.
het systeem heeft 1 jaar gedraaid op water, daarna 1 jaar op 50% water en 50% ethyleen glycol.
het residu had wat weg van een kop koffie met een gescheurd filter,
bij het spoelen kwam alles los, en is mijn collector nu ook weer schoon.
de leidingen zijn unipipe, nou niet het soort wat veel rommel maakt...

Ik zie bij mijn flowregelaar ook al redelijk wat viezigheid zitten, dat valt me ook wel tegen inderdaad.

X21r schreef op maandag 25 mei 2009 @ 18:12:
[...]

Nog meer tips? ... te voorkoming van ellende

Ja hoor. Hoe zit het met de brandveiligheid? De buis-in-buis constructie is immers ook bedoeld als hittewerend schild zodat de dakdoorvoer minder snel te heet wordt.

Pur fikt erg goed.

Edit: PVC tegen de uitlaatbuis is ook niet zo verstandig imho.

En is daarnaast niet goed afgewerkt zo, was het nog de bedoeling om afdekking te plaatsen? PUR moet afgewerkt worden bij toepassing in de buitenlucht.

Verder...zit er op de ventilatiebuizen een ventilator die altijd gegarandeerd draait? Zo niet, dan heb je dus een groot risico op koolmonooxidevergiftiging gebouwd, omdat natuurlijke ventilatiebuizen net zo goed als inlaat kunnen fungeren.


Kortom; dit moet opnieuw als je leven je lief is.

[JeroenH]

Komende donderdag ga ik een proefrit maken in een Th!nk, een geinig elektrisch autotootje:



Uiteraard uitgebreid verslag. Als iemand iets specifieks wil weten: meld het, dan neem ik het mee.

[SolarKing]

mcaklein schreef op maandag 25 mei 2009 @ 21:19:
Beste mensen,

Ik ben nog op zoek naar 3 of 4 PV panelen van ongeveer 80 bij 160 cm (dus bijv. een 525 of 700 Wp systeem) Ik las over een gezamenlijke inkoopactie in China, maar daarvoor ben ik zeker al te laat? Zijn er misschien mensen die nog interesse hebbben? Ik begreep verder dat Esdec los inverters en clickfit systemen verkoopt, klopt dat?

Je kunt nog steeds meedoen. Stuur mij maar een prive berichtje of mailtje.
Esdec verkoopt ook los onderdelen ja. (ik denk de meeste leveranciers wel)

[TD-er]

Ik hoorde net op het journaal dat in Woensdrecht vannacht hagelstenen van 5 cm naar beneden zijn gekomen (naast wat liters water en een onweer waar je U tegen zegt).
Nu ben ik heel erg benieuwd of vacuüm-buizen en PV-panelen er allemaal schadevrij doorheen zijn gekomen.
Het lijkt me dat dit weer toch wel de ultieme test is, tenzij dergelijke hagelstenen niet zo stevig zijn natuurlijk.

[JeroenH]

Het onweerde hier (Hilversum) vannacht keihard met een paar inslagen bij mij in de buurt. Ik maakte me zorgen om de omvormers, je leest nog wel eens dat die van slag of zelfs defect raken van blikseminslagen in de buurt. Zojuist dus als eerste even mijn hoofd door het zolderluik gestoken, en er ligt in ieder geval nog iets op het dak stroom te produceren Straks als ik naar mijn werk ga maar even buiten kijken, want gehageld heeft het hier ook flink.

[Verwijderd]

Hoe hebben degenen met zonnepanelen deze eigenlijk verzekerd (tegen bv. bliksemschade)? Valt het binnen de standaard opstalverzekering, heb je het gemeld of heb je het zelfs expliciet bijverzekerd?

[gatgda]

SpiceWorm schreef op maandag 25 mei 2009 @ 21:47:
[...]

Zijn 2 verschillende dingen:
1) Op een bepaald moment meer produceren dat je gebruikt
2) In een jaar meer produceren dan je gebruikt

In het eerste geval zijn de elec. bedrijven verplicht je hetzelfde tarief terug te betalen. Bij 2 bevindt je je in een grijs gebied en is het onduidelijk wat er gaat gebeuren.

vandaar dat ik voor de zekerheid nog een keer een mailtje met een rekenvoorbeeld heb gestuurd:

Nog even voor de zekerheid: Ook bij meer productie dan verbruik krijg ik de volledige prijs (van plm 20 ct/kWh) betaald?
Dus: rekenvoorbeeldje: ik verbruik normaal bijv 1000 kWh, mijn kosten zijn dan (afgezien van vastrecht ed) zo'n 200 euro.
Als ik nu 1200 kWh opwek, zou ik een overproductie hebben van 200 kWh. Ik krijg dan van jullie 200 x 20ct = 40 euro terug.

antwoord:

Uw verbruik maakt niet uit, er wordt puur gekeken naar hetgeen u teruglevert. Tot een maximum van 3.000 kWh krijgt u het bedrag terug dat u aan uw leverancier betaalt. Deze grens van 3.000 kWh zal binnenkort verhoogd worden naar 5.000 kWh.

Stel dat u 1.200 opwekt en 1.000 verbruikt. U krijgt dan inderdaad een factuur van – 200 kWh tegen het dan geldende tarief (Leveringstarief + Energiebelasting).

[Verwijderd]

Heb toevallig een paar weken terug besproken met de adviseur.
De zonneboiler viel volgens Interpolis onder de inboedelverzekering en niet de opstalverzekering (vond dat ook al vreemd) en is normaal gewoon meeverzekerd.
Alleen moet je wel de hoogte van het verzekerde bedrag aanpassen.

[JeroenH]

Verwijderd schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 08:08:
Hoe hebben degenen met zonnepanelen deze eigenlijk verzekerd (tegen bv. bliksemschade)? Valt het binnen de standaard opstalverzekering, heb je het gemeld of heb je het zelfs expliciet bijverzekerd?

Bij Univé (waar ik zit) vallen ze onder opstal als ze 'duurzaam aan de woning bevestigd zijn' m.a.w. vastgeschroefd zijn. Ze wilden de panelen op onze vorige woning niet verzekeren omdat die alleen met ballast op hun plaats gehouden werden. Nu zien ze het gewoon als erg duur glasoppervlak

[tw_eek]

JeroenH schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 09:51:
[...]


Bij Univé (waar ik zit) vallen ze onder opstal als ze 'duurzaam aan de woning bevestigd zijn' m.a.w. vastgeschroefd zijn. Ze wilden de panelen op onze vorige woning niet verzekeren omdat die alleen met ballast op hun plaats gehouden werden. Nu zien ze het gewoon als erg duur glasoppervlak

Gisteren heb ik gesproken met een medewerker van SunConnex (http://www.solyndra.com/News/Press-Release-050709). Mijn interesse gaat uit naar de panelen van Solyndra en Sunconnex geeft aan dat de garantie vervalt als je de panelen vast maakt aan het huis. Dat brengt je dus mooi in een spagaat als je de panelen wilt verzekeren bij Unive. Ze moeten 'los' liggen op het dak en Solyndra geeft aan dat ook met storm de panelen niet gaan vliegen. offtopic/ mijn motor is wel omgevallen door de wind, 230 kg . Hij stond toch wel stevig op zijn voetjes. /offtopic

[Cpt00kirk]

bij wie moet ik me melden voor interesse voor de sunpower 225 panelen? zoek ongeveer 10 tot 15 panelen en ben benieuwd wat het gaat kosten via de inkoopactie

of toevoegen : cptkirk apenkrulletje planet [dot] nl

[Paide22]

TD-er schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 07:25:
Ik hoorde net op het journaal dat in Woensdrecht vannacht hagelstenen van 5 cm naar beneden zijn gekomen (naast wat liters water en een onweer waar je U tegen zegt).
Nu ben ik heel erg benieuwd of vacuüm-buizen en PV-panelen er allemaal schadevrij doorheen zijn gekomen.
Het lijkt me dat dit weer toch wel de ultieme test is, tenzij dergelijke hagelstenen niet zo stevig zijn natuurlijk.

Hagelstenen als pingpongballen vannacht. Echt, zoiets heb ik nog nooit gezien. Ik werd rond half vijf wakker van de enorme herrie die die dingen maken als ze op de goot, dak, auto en collector stuiteren.
Vanochtend even gekeken, maar de collector heeft geen krasje. Prima, dat extra harde glas doet zijn naam toch eer aan!

[mkleinman]

Ik heb geluk gehad. Het eerste grote buiencomplex heeft Lelystad geschampt ( tussen 00:00 en 01:00 ). Veel weerlicht en wat gedonder in de verte. Wel extreem veel regen trouwens. Deze bui trok over het IJsselmeer voor het grootste gedeelte.

Het tweede complex trok aan de andere kant voorbij en heeft Zwolle, waar een collega woont, vol geraakt. Wederom veel regen en weerlicht, maar nauwelijks onweerinslagen in de buurt. Dichtstbijzijnde was nog ruim 1km verwijderd.

Gelukkig hier geen hagelstenen ter grootte van pingpongballen. Mijn vacuumbuizen zouden er tegen moeten kunnen maar dat test ik liever niet uit.

[IJsbeer]

Paide22 schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 11:42:
[...]


Hagelstenen als pingpongballen vannacht. Echt, zoiets heb ik nog nooit gezien. Ik werd rond half vijf wakker van de enorme herrie die die dingen maken als ze op de goot, dak, auto en collector stuiteren.
Vanochtend even gekeken, maar de collector heeft geen krasje. Prima, dat extra harde glas doet zijn naam toch eer aan!

En de status van de auto?

[Verwijderd]

De hele morgen redelijke zon op een uurtje na.
Vannacht alleen om 4.30uur in de verte wat onweer en een klein beetje regen.
Voor de rest droog.

@Flitspaal
Hagelstenen tot 25mm zijn geen probleem, schijnbaar rond woensdrecht 50mm hagelstenen
http://nieuws.buienradar....over_Nederland_00061.aspx

Maar ja, dan gaat er ook zeer veel dingen kapot, auto's, kassenbedrijven, terrasoverkappingen, lichtkoepels ed.

[ Voor 52% gewijzigd door Verwijderd op 26-05-2009 12:29 ]

[Verwijderd]

1 op 3771km das pas zuinig.

http://www.nubijlage.nl/2...derd-kilometer-op-1-liter

[JeroenH]

Je personeel niet betalen, da's pas zuinig:

Uitstel van betaling voor Econcern

[windfreak]

Ik stort me steeds meer in de planning van onze PV installatie. Om te bepalen waar ik de omvormer ga plaatsen vraag ik me af hoeveel geluid zo'n ding eigenlijk produceert. (eentje met een trafo). Het zal bij ons gaan om een installatie van omstreeks 2,5 kWp. Kan iemand een idee geven?

[Verwijderd]

windfreak schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 14:00:
Ik stort me steeds meer in de planning van onze PV installatie. Om te bepalen waar ik de omvormer ga plaatsen vraag ik me af hoeveel geluid zo'n ding eigenlijk produceert. (eentje met een trafo). Het zal bij ons gaan om een installatie van omstreeks 2,5 kWp. Kan iemand een idee geven?

Dat hangt af van welke omvormer je er aan gaat hangen natuurlijk.
Neem je een SMA SB2500 dan maakt ie geen geluid. Zit een groot koelblok op.
Meeste SMA's hebben geen ventilator> dus geen geluid.

[Verwijderd]

JeroenH schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 13:59:
Je personeel niet betalen, da's pas zuinig:

Uitstel van betaling voor Econcern

Werk jij voor deze club?

[Mars Warrior]

Verwijderd schreef op maandag 25 mei 2009 @ 21:45:
ja, 380liter, en hier en daar nog wat verbeteringen.
heb nog een leuke plot van oost-zuid-west panelen :
http://van.wijk.net/pvt/edisunplot220809.jpg (22mei2009 clear sky day))

Heb je de bestaande 200l boiler van de Q-Solar dan vervangen, of heb je nu een extra boiler???
En wat is je goed onderbouwde reden van deze vervanging eigenlijk ? (meer opbrengst waarschijnlijk )

Oftewel: Vertel meer + pics please

[zonneschijn]

Verwijderd schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 14:13:
[...]

geen ventilator> dus geen geluid.

Daar ben ik het niet mee eens. Ik heb een StecaGrid 2000+, ook zonder ventilator, maar hij maakt een behoorlijk zoemend geluid. Ik ben blij dat hij in de berging hangt, op voldoende afstand van keuken en woonkamer.

[JeroenH]

Verwijderd schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 14:23:
Werk jij voor deze club?

Yes, nog wel.

[styno]

Balen JeroenH, voor jou maar ook voor duurzaam (kuch) Nederland...

Vraagje: Is een GridFit 250 LV geschikt voor het aansluiten van een SunPower SPR-220 of 225 paneel? Ik doel dan vooral op de aarde eisen die de SP panelen schijnen te hebben. Ik kan op internet daar niks over vinden...

[Verwijderd]

JeroenH schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 15:52:
[...]


Yes, nog wel.

Mooi shit dus, net voordat het vakantiegeld uitbetaald wordt.
1 Lichtpuntje misschien binnenkort dus werken voor RWE (Essent )
Die groene firma

[ Voor 11% gewijzigd door Verwijderd op 26-05-2009 16:16 ]

[NielsTn]

Verwijderd schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 08:08:
Hoe hebben degenen met zonnepanelen deze eigenlijk verzekerd (tegen bv. bliksemschade)? Valt het binnen de standaard opstalverzekering, heb je het gemeld of heb je het zelfs expliciet bijverzekerd?

Gewoon gemeld, en ophoging kostte 10 eurocent per maand extra...
Glashelder toch

in elk geval, toch over verzekeringen:
heb per september as aangegeven aan tussenpersoon de auto-en motorverzekering uit het pakket te halen....
Wordt nu opeens een bedrag afgeboekt, waaruit blijkt dat ze PER direct mijn auto/motor uit verzekering gehaald hebben... k wacht even op bevestiging van mijn voorgevoel, maar die Rabobank weet dus echt een hoop te verzieken....

[ Voor 34% gewijzigd door NielsTn op 26-05-2009 18:21 ]

[ericplan]

JeroenH schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 13:59:
Je personeel niet betalen, da's pas zuinig:

Uitstel van betaling voor Econcern

Ik ben toch wel een beetje geschokt. Blijkbaar is de intentie mooier dan het businessplan. Succes de komende periode.

[Verwijderd]

ericplan schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 19:20:
[...]

Ik ben toch wel een beetje geschokt. Blijkbaar is de intentie mooier dan het businessplan. Succes de komende periode.

Wat ik niet snap is dat de Rabobank toch grootaandeelhouder was.
Volgens het nieuws hebben de banken de stekker eruit getrokken.
Dan hebben er toch een paar zitten slapen niet?
Oke, buitensporige groei, dat snap ik maar daar prikt een bank toch wel doorheen?
Omzet zal toch geen probleem zijn geweest (boven verwachting, meen ik me nog te herinneren)
Dus de kosten niet in de hand gehouden.

[TD-er]

Tsja in financiële krappere tijden gaat bij velen de blik puur en alleen maar op de nabije toekomst en direct resultaat gericht worden.
Toekomst- en langetermijnvisie zijn dan vieze woorden.

[ericplan]

TD-er schreef op dinsdag 26 mei 2009 @ 20:22:
Tsja in financiële krappere tijden gaat bij velen de blik puur en alleen maar op de nabije toekomst en direct resultaat gericht worden.
Toekomst- en langetermijnvisie zijn dan vieze woorden.

Dat is natuurlijk niet het enige. Ondernemen met geleend geld is altijd riskant, zeker als je de wind niet mee hebt.