Wat Klinkt Goed?
Inleiding
Ik was een beetje aan het rondkijken op deze fora en ik vond bar weinig positieve topics over CD's met een goede geluidskwaliteit. Ik heb het dus niet over Vinyl maar over die plastic schijfjes. Een topic die ik vond was redelijk, maar hij had niet zo een mooie opening-post, dit was namenlijk Goed Opgenomen Muziek door Qinq. Na mij een beetje te mengen in het topic merkte ik dat het totaal niet actief was. Dit stelde mij eigenlijk een beetje teleur. Toen besloot ik zelf maar een beetje op zoek te gaan naar goede CD's door te gaan luisteren en door programma's als Foobar de Replay-Gain te bekijken.
Money
Op het eerste grafiekje is de eerste mix en master van het nummer Money te zien. Dit nummer werd uitgevoerd in 1976 door de band Pink Floyd op het alom bekende album Dark Side of the Moon. Zoals je ziet is de compressie erg hoog in dit nummer, dit kun je zien aan het gebrek aan pieken waar die er wel zouden moeten zijn (zoals bij drumslagen etc.). Bij een extreem hoog volume heb je daar minder last van maar op een normaal volume klinkt de muziek erg oppervlakkig en niet dynamisch.

In het volgende grafiekje zul je zien dat de ‘nieuwe’ master uit 2006 niet bepaald beter is. De compressie in die versie is nog hoger dan in de eerste (wat moeilijk voor te stellen is) en het volume is nog hoger. Mede door dat volume klinkt het veel minder zuiver en hoor je ook soms ‘clipping’ in de muziek.

Waarom? Is de vraag die ik mij stel als ik dit zie. Waarom zou je iets dat al niet extreem goed klinkt nog erger ‘verminken’? Komt het door de consument, die niet meer geeft om de kwaliteit van de muziek? Is de consument verandert wat betreft smaak in 30 jaar tijd? Komt het door de producers, die niet meer zo goed zijn als ‘vroeger’?
Op een of andere manier zal het allemaal wel meetellen. Goede producers zijn tegenwoordig nog moeilijk te vinden, dit omdat de lat veel lager wordt gelegd voor ze. Er is namenlijk veel meer vraag naar producers, omdat er meer aanbod (en dus ook vraag) is in de muziek. Geen wonder dat maar een select deel van de CD’s goed gemasterd zijn, er is en tekort aan goede producers.
De 'Loudness-War'
Velen hebben er al wel van gehoord, de neiging van producers om de muziek veels te hard te masteren. Voor de gemiddelde audio consument betekent meestal harder beter. Echter gaat dit voor de echte muziek-liefhebber en audiofiel niet op, harder is niet beter. Wat normaal gesproken als iets dynamisch moet klinken klinkt heel apart in de oren. En dat is zonde, muziek moet muziek blijven zonder teveel poespas.
Anoniem: 50893 schreef op vrijdag 10 april 2009 @ 17:57:
Hier een leuke demonstratie video wat het duidelijk uitlegd:
(Wikipedia)
YouTube
Of de loudness wars ooit nog eens tot het verleden gaan behoren is maar de vraag, dat hangt van de consument af die het "pikt" dat ze langer naar ongenuanceerde recordings blijven luisteren en kopen. Maar wat ik ervaar is dat het grote gros het niet zoveel uitmaakt, als ze hun song of album maar hebben. Als ik dan bedenk dat men ook naar dit soort songs luisterd in een slechte omzetting naar mp3 dan krijg ik op voorhand al hoofdpijnMaar het is net zoals muziek spelen op zichzelf, als je een instrument niet kan bespelen denk dan niet dat je ooit een, als voorbeeld, Mark Knopfler word. Vandaar misschien de rage met al die muziek games, beetje pingelen voor de fun en thats it. Een enkele zal feeling hebben voor een instrument en er één aanschaffen, de rest is vermaak, alhoewel, een uurtje "gejengel" aanhoren van de kids is ook niet echt prettig
Clipping
Een van de gevolgen van de hardheid van de muziek is dat het op veel versterkers zogenoemde ‘clipping’ veroorzaakt. Dit omdat de versterker wordt gepusht door een signaal dat meer stroom nodig heeft dan dat zijn voeding kan produceren. De versterker versterkt de tonen tot zijn maximale capaciteit, en knipt bij wijze van spreken dus de topjes in de muziek af. Het gevolg is dus dat de harde tonen hetzelfde zijn als de oorspronkelijke zachte, de dynamiek verdwijnt.
Daarnaast kan harde muziek een distortion, ofwel overdrive veroorzaken. Dit is een ruis in het signaal die dezelfde oorzaak heeft als de voorgenoemde clipping. Gitaristen gebruiken deze overdrive vaak expres om een crunch aan hun muziek toe te voegen. Echter klinkt het niet mooi als er een overdrive over de algehele track gaat.
Vinyl boven Compact Disc?
Het grote verschil tussen vinyl en CD is het feit dat vinyl over het algemeen* geheel analoog is opgenomen. Als een CD wordt gemaakt wordt het analoge omgezet in digitaal. Dit gaat gebaat met kwaliteitverlies. Dit omdat de analoge gegevens worden omgezet in digitale enen en nullen. Per minuut worden er 44.100 fragmenten digitaal omgezet. Zoals je wel kunt begrijpen neem je daarmee niet alles op, dit is dus bij de 16 bits codatie. Dat houd dus in dat je niet al het geluid kan opvangen in de CD. Je kan meer fragmenten opvangen met een 32 bits cd, maar alsnog is het niet ‘perfect’. Een van de voordelen van analoog is dat je dus niet de omzetting van analoog naar digitaal hebt maar dat het analoog blijft. Echter is het tegenwoordig nog amper zo dat een LP nog alleen analoog is opgenomen, omdat het vaak digitaal is gemixt en gemasterd. LP wordt dus eigenlijk alleen gebruikt voor de ‘fun’, want extra kwaliteit krijg je niet (met de nieuwe albums). Wel heb je een wat warmere sound bij een LP vanwege de manier van afspelen. Dit kan erg fijn klinken en beter dan een CD.
De keuze van LP of CD blijft dus eigenlijk puur persoonlijk, en wie ben ik om een oordeel te veilen over wat beter is. Persoonlijk houd ik meer van de klinkzuivere tonen van een CD, maar het is vaak makkelijker om een goede LP te vinden dan een goede CD.
*zie rest van het stuk
De Zoektocht
Hierbij heb ik dus jullie hulp nodig, ik wil gewoon zo veel mogelijk albums vinden die op een goede of unieke manier zijn ge(re)masterd. Ik ben al een beetje bezig geweest om een kleine spreadsheet te maken om een overzicht te krijgen van alles. Ik ben een echte rasoptimist, dus ik zal wel een beetje verklaring geven:
Kwaliteit nomering (bepaald op Gain, Klank, Ruis en Mix):
1 tot 4 = Slecht, niet eens het proberen waard.
4 tot 7 = Redelijk, misschien iets voor de liefhebber van het genre, in ieder geval niet slecht.
7 tot 9 = Goed, mooie dynamiek in de muziek, goed gemasterd en gemixt.
9 tot 10 = Geniaal, een genot voor mijn oren, lekker om naar te luisteren.
Replay Gain, de harde cijfers (bepaalt dus hoeveel volume er nog is bij gepompt in de studio). Minder is vaak beter, maar deze waardes zijn over het gehele album, dus soms zit er nog veel verschil in de dynamiek per individueel nummer. Over de -9dB is het te veel, dan krijg je ook het probleem dat je soms plopjes gaat horen als je je muziek op een normaal niveau afspeeld (vanaf dat niveau komt er ook veel ruis bij).
Compressie, de compressie van de muziek, beoordeeld met vanaf de eruit getrokken grafiekjes. Compressie is te horen door de verminderde dynamiek in de muziek omdat dingen die normaal gesproken harder zouden moeten zijn dan de rest (een snaredrumslag, akkoord etc.) zijn afgevlakt. Dit is goed te zien in het al eerder genoemde filmpje.
Je zult zien dat de Gain en de Kwaliteit niet altijd in verband staan maar meestal wel, in ieder geval hoop ik dat jullie er wat aan hebben.

Gallerij
Ook altijd leuk om wat "uitblinkertjes" te posten in de collectie. Laten we maar beginnen met een van mijn persoonlijke favorieten, Brother's in Arms van Dire Straits.

Op dit album vind je veel van de bekende nummers van Dire Straits in superieure kwaliteit. Opvallend is het feit dat het album niet alleen goed gemasterd is maar elke partij ook goed gemixt is. De drums zijn niet te hard, maar zijn erg goed te horen, en de bas is niet overdreven hard. Overall is dit album dus erg puur en met stukken als 'Money for Nothing' en 'Walk of Life' een echte klassieker.

Blue Lines van Massive Attack is een van de 4 goed gemasterde albums van Massive Attack. De stijl van dit Britse duo is onmiskenbaar, maar ook ondefineerbaar. In ieder nummer wordt een andere zanger/zangeres gebruikt. De muziek ligt heel licht op de oren, maar is als je er wat beter naar gaat luisteren ook erg diepgaand. Niet enorm bekend maar wel erg goed

Nevermind van Nirvana kwam als een verassing voor mij, hij klonk verbazingwekkend goed. Dit omdat de man achter de knoppen precies de goede balans wist te vinden tussen het snoeiharde gitaarspel en de overwegend rustige stem van Kurt Cobain. Een geweldig goede oldie die in geen enkele collectie gemist kan worden.

Dit album van King Crimson vind ik persoonlijk een enorme uitblinker niet alleen om Master- maar ook op Mix gebied, prachtige dynamiek in de muziek. Een album met een verhaal, een verhaal van leven en dood. Een muzikale vogelvlucht, een magisch album. Daarnaast is het ook nog eens een technisch hoogstandje, want als je deze bij Bol.com besteld krijg je de "nieuwe" uitvoering die verbaasinwekkend, beter is dan de oude. Dit is namelijk een HDCD (dus gecodeerd in 24bits) wat je lichtelijk merkt op de drukkere stukjes, een prachtig album en zeker een aanrader.

Een van de oudere albums van Stevie Wonder, Innervissions klinkt echt geniaal. De opnames zijn volledig analoog gedaan waardoor je niets minder dan het originele geluid door je speakers hoort (naast het feit dat het op een CD staat natuurlijk). Dynamiek is erg goed en hij klinkt heerlijk rustig aan het oor, een goede aanrader, niet alleen voor de Wonder fanboys!
Slot
Graag zou ik dus van jullie horen wat jullie goede albums vinden en waarom want volgens mij is de CD ook een perfect medium voor de muziekfanaat en niet alleen voor het 'gewone volk'. Maakt dus niet uit welk genre de CD's zijn, ik houd overal van.
Updates
2009
April 10 - Topic Start, wat foutjes eruit gehaald.
April 11 - Toelichting wat gecorrigeerd, Beatles Grafiek weggehaald, Quote Parabellum als toevoeging.
April 12 - Nieuwe tabel toegevoegd, de oude verwijdert.
April 16 - Money stuk toegevoegd, eigenlijk een iets duidelijkere introductie op de 'loudness war'
April 17 - Stuk over Clipping toegevoegd, Vinyl vs CD duidelijker gemaakt
Juni 24 - 2 Nieuwe albums toegevoegd aan de tips, en de spreadsheet is weer under construction
2011
April 30 - Na gezien te hebben hoeveel de interesse is gegroeid in dit onderwerp heb ik besloten om dit topic te herzien, meer updates volgen
[ Voor 56% gewijzigd door Anoniem: 241964 op 30-03-2011 18:40 ]