Enige opmerkingen t.a.v. STILLE computers

[Ego]

Ik wil jullie even laten delen in mijn ervaringen t.a.v het stil maken van de PC. Vier jaar geleden kocht ik mijn eerste "stille" processorkoeler en "stille" voeding. Sindsdien heb ik rust noch duur gehad in de zoektocht naar nóg stiller, in de hoop om uiteindelijk uit te komen bij een compleet geluidloos systeem.
Is dit eigenlijk wel mogelijk?
Laten we maar rustig zeggen NEE, als we tenminste bij AMD, P3, of P4 blijven. (VIA laat ik even buiten beschouwing - te weinig performance voor mij).
Welnu, bedenk altijd het volgende:
1. Een fan is NOOIT en te nimmer stil. Roep dus niet: "Papst is stil!", want dat is niet zo. De 8412NGL is "stil" omdat hij zo langzaam draait, en je dus weinig luchtverplaatsing hoort. Ga je goed luisteren naar het geluid van deze fan, dan hoor je nog best veel hinderlijk gereutel.
2. De ene fan is geschikter om zijn toerental naar beneden te modereren dan de andere. Zo draait een Zalman 80mm fan, die ik hier heb liggen, stiller op 5V en 7V dan vergelijkbare Papst-exemplaren (uitgaande van hetzelfde toerental op 12 volt).
3. T.a.v. stille voedingen: ik heb zojuist de Prosilence fanless voeding (350W) geretourneerd. Er zit dan weliswaar geen fan in deze voeding, maar hij maakt van zichzelf een akelig bromgeluid. Bovendien heb ik het idee, dat de warmte niet erg efficiënt naar het koelblok aan de achterkant van de PC wordt geleid, want het koelblok voelt veel koeler aan dan de behuizing van de voeding ín de PC. Met als resultaat: je hebt alsnog een (extra) casefan nodig om de toegenoemen hitte af te voeren. En daar schiet je dus niets mee op. Het beste is nog altijd een goede, "stille" voeding (dus één die niet bromt > leg je oor er maar eens tegen) van een Papst 8412NGL of een andere fan met een vergelijkbaar lage RPM te voorzien. Het is op het randje kwa verantwoorde koeling, maar het werkt hier goed.
4. Een processor koel je het stilst, door - alweer - een 80mm fan (met lage RPM), in combinatie met een groot koelblok.
5. Harde schijven. Het is ongetwijfeld bekend, maar toch nog even voor alle duidelijkheid: de Seagate Barracuda IV 40G (single platter) is de stilste 7200 RPM harde schijf ter wereld. En zelfs die kan je nog horen. Dus: plaats deze in een Molex Silent drive behuizing. En hecht geen geloof aan het geschreeuw dat je dan "je harde schijf aan het verneuken" bent. Een extra voordeel van de Barracuda IV: hij is gespecificeerd om te werken tot 60 graden Celsius (5 graden hoger dan het gros van de andere harde schrijven). In mijn systeem worden twee Barracuda's IV 40G in hun Silent drives respectievelijk 45 en 46 graden Celsius (met een buitentemperatuur van nu 28 graden, en een minimaal gekoelde PC). De rest van het "seizoen" liggen die temperaturen rond de 39 à 40 graden. Overigens: die Barracuda's hoor je in hun Silent drive behuizingen écht niet meer.
6. Plak ook alle (overbodige) gaten in de behuizing van je PC dicht met Tesa plakband o.i.d., en demp eventueel je kast aan de binnenkant.

Wat is stil? 0dB. Waar is dat te beluisteren? Bijna nergens, of het moet in een zogenoemde "akoustisch dode" ruimte zijn, volledig geïsoleerd van de buitenwereld. Ruis is overal. Verkeer, wind, ritselende bladeren, je eigen ademhaling.
Zolang het geluidsniveau van je PC zich ónder dat van de omgeving bevindt, zit je in principe goed.

Op het moment van schrijven draait hier een Celeron Tualatin (niet ideaal, want in rust beduidend warmer dan een P3) met een Papst 8412NGL, een Zalman voeding - gemodificeerd met Papst 8412NGL en ook nog een Zalman casefan. Ik gebruik het software programma'tje Speedfan om, afhankelijk van de buitentemperatuur, de casefan harder dan wel zachter te laten draaien. Verder twee Barracuda's IV in Silent drives. Een "stil" systeem.

[sjolmers]

dat moet vast een waar genoegen zijn om daar lekker hard MP3'tjes op te spelen

Na het lezen van deze post, ga ik op zoek naar 2 Baracuda HD's want ik heb al een fanles pc, en het enige wat ik hoor zijn mij 2 maxtor 60 gig Hd's. ik heb helaas alleen 2 3'5" bays en geen 5,25..

[Drogo]

Allemachtig, je hebt er wel heel wat voor over gehad om een doodstil systeem te krijgen.
0Db ga je overigens nooit halen. In een stille, lege kamer meet je al bijna 30Db

[Universal Creations]

Zeker nog nooit die passief watergekoelde pc gezien: d'r zat geen fan in, das pas stil.
Ik weet alleen niet welke hd hij erin had zitten. Het systeem was overigens een dual Athlon XP 2000+, dus qua performance ook heel aardig

[paknaald]

5. Harde schijven. Het is ongetwijfeld bekend, maar toch nog even voor alle duidelijkheid: de Seagate Barracuda IV 40G (single platter) is de stilste 7200 RPM harde schijf ter wereld.

Niet helemaal correct - check www.storagereview.com maar op de idle noise ranking. De nieuwere Seagates (Barracuda V, U6 en, 36ES2) , alsook de redelijk populaire Maxtor Plus 9 (want ook goedkoop) zijn nog stiller en qua temperatuur ook weer een aantal graden koeler.

[ Voor 7% gewijzigd door paknaald op 01-06-2003 16:10 ]

[Universal Creations]

kijk hier maar eens voor stilte: [rml][ stil]Passief gekoelde dual XP2000+[/rml]

[Joe-star]

Het idd ontzettend moeilijk om zelf een stil systeem samen te stellen. Je bent veel tijd en geld kwijt. Maar als ik dan eens in de Dixons kom (of andere kult hardware winkel) dan verbaas ik me altijd weer over de stille pc's. Als je kijkt wat erin zit, niks afwijkends dan je eigen hardware. Maar toch, hoe krijgen ze die dingen zo stil. Ik weet dat de meeste merkpc's niet aan casefans doen maar als koeling een dualfan voeding gebruiken. Zelf vind ik dat onverantwoord voor een beetje gamepc. Maar het blijft bij die merkpc's allemaal perfect lopen. Ook het geluidsniveau is goed. neem bijvoorbeeld een Vaio van Sony. Kost wel wat maar het is superstil.

de ultieme temperatuur-stilte verhouding is moeilijk te realiseren.

[Epsilon]

harde schijf zal je altijd blijven horen
je monitor idem (jaja, zelfs dat ding maakt geluid).

je kan een heel eind een stil systeem krijgen, maar nooit zal echt stil zijn. 0DBa zou ideaal zijn. Dan hoor je het niet meer. onder de 0DB is ook mogelijk, alleen onder de 0 db hoor je het toch niet meer.

[JF_]

paknaald schreef op 01 June 2003 @ 16:08:
[...]

Niet helemaal correct - check www.storagereview.com maar op de idle noise ranking. De nieuwere Seagates (Barracuda V, U6 en, 36ES2) , alsook de redelijk populaire Maxtor Plus 9 (want ook goedkoop) zijn nog stiller en qua temperatuur ook weer een aantal graden koeler.

De U6 is absoluut geen nieuwe schijf, maar een ouwe 5400rpm disk die qua performance niet in de buurt komt van moderne 7200rpm schijven. Of jij moet een accesstime van 20ms acceptabel vinden :-)
Maar vergeet niet dat geluids*druk* (want dat meten ze) nog niets zegt over geluids*hinder*. Als je een schijf hebt die alleen in een smalle frequentieband heel veel energie afgeeft heb je een schijf met weinig geluidsdruk, maar je hoort 'm boven alle fans uit fluiten.

[JF_]

Epsilon schreef op 01 juni 2003 @ 16:26:
harde schijf zal je altijd blijven horen
je monitor idem (jaja, zelfs dat ding maakt geluid).

Varierend van licht knetteren, tot luidkeels meefluiten :-) Overigens is mijn monitor wel behoorlijk stil - maar da's dan ook een TFT waarvan de externe voeding onder m'n bureau ligt bij de rest van de powerbricks.

je kan een heel eind een stil systeem krijgen, maar nooit zal echt stil zijn. 0DBa zou ideaal zijn. Dan hoor je het niet meer. onder de 0DB is ook mogelijk, alleen onder de 0 db hoor je het toch niet meer.

Niemand bij z'n volle verstand gaat gigantisch veel geld uitgeven om z'n systeem op 0dB(A) te krijgen... Ik denk dat ten eerste niet veel mensen sowieso zo goed kunnen horen, en ten tweede is 't al goed genoeg als de PC verzuipt in het achtergrondgeluid. Geen idee hoeveel dat hier is (geen dB-meter), maar als ik m'n Binas-tabel bekijk (ja, ik heb dat boekje nog steeds bij de hand :-) is 30dB gelijk aan een leeszaal in de bibliotheek, en 20dB een omroepstudio en ruisende bladeren. Denk niet dat iemand in z'n eigen huisje, met waterleidingen, verwarmingspompen, verkeer, wind, regen, noem maar op, ook maar in de buurt van die 30dB komt...
Maar (zie ook m'n andere post) eigenlijk zegt 10, 20, 30dB nog helemaal niets - 50 dB whitenoise is beter te verdragen dan 30dB monotoon.

[Kapitein Prozac]

Ik heb over de afgelopen 2 jaren honderden euro's uitgegeven om mijn PC stiller te maken wat me redelijk gelukt is. Maar na een aantal uitgaven het laatste halfjaar kwam ik tot de conclusie dat ik eigenlijk geld liep weg te gooien; stiller dan de PC al was kon in mijn geval niet meer. Mijn PC staat in mijn huiskamer en dit heb ik er in al die tijd aan gedaan; 1 lownoise casefan, 1 lownoise fan op m'n GF4, 1 lownoise CPU koeler, lownoise Enermax voeding, 1 HDD min of meer ingepakt in dempingmateriaal en opgehangen aan novibe ophanging, dempingmateriaal aan de binnenzijde van de kast, roosters verwijderd, zalman fanmates gebruikt en nog wat van die dingen. Zelfs deze "stille" PC maakte teveel geluid, vond ik. Nu heb ik de PC gewoon verplaatst naar mijn slaapkamer en verbonden met een dikke kabel waar alle kabels netjes inzitten. Die kabel netjes weggewerkt et voila; ik hoor mijn PC niet meer als ik achter de PC zit . Enige nadeel is natuurlijk dat ik aan de wandel moet om een cdrom te verwisselen maar da's op te lossen middels een externe brander ofzo. Had ik dit dus een jaar geleden gedaan dan had mij dat minstens 200 euro gescheeld, maar ja, weet dat maar eens...

[Verwijderd]

Ik heb dus die silentdrives ook uitgeprobeerd, dat vonden mijn 2x 120gxp's niet zo leuk

[sjorremans]

Epsilon schreef op 01 June 2003 @ 16:26:
harde schijf zal je altijd blijven horen
je monitor idem (jaja, zelfs dat ding maakt geluid).

je kan een heel eind een stil systeem krijgen, maar nooit zal echt stil zijn. 0DBa zou ideaal zijn. Dan hoor je het niet meer. onder de 0DB is ook mogelijk, alleen onder de 0 db hoor je het toch niet meer.

mijn Iilyama hoor ik dus echt niet behalve als ik hem aandoe

[pretorian_nl]

Ik wil niet heel flauw doen ofzo, maar ook ik ben lang bezig geweest met het stiller maken van de pc, uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat hij inderdaad nooi stil gaat worden. Vandaar dat ik uiteindelijk tot een oplossing in een kastje ben gekomen. zie ook:
[rml][ CM] Het "Post hier je kleine mods" topic - Part 2[/rml]

[ Voor 3% gewijzigd door pretorian_nl op 01-06-2003 18:13 ]

[Delerium]

500 Euro verder is het me wel degelijk gelukt.

Ik heb er een zware casemod van moeten maken, maar nu draait alles prima, een glas cola maakt meer herrie.
De GPU van de R300 is passief gekoeld mbv zo'n Zalman-blok en de CPU + Northbridge via waterkoeling (eheim1048 pomp)
Ik heb de radiator vervolgens op de voeding vastgezet (groot gat in voeding) en vervolgens een 12*12 fan van ik meen Enermax eraan gezet....... OFwel, mijn hele systeem wordt gekoeld door slechts 1 Langzaamdraaiende 12*12fan..... dus ik deze nog lanzamer laten draaien totdat mijn systeem-temp wat gevaarlijk wordt (boven de 40 graden)...... probleem lawaai opgelost.
Aangezien ik nog een verf-stadium heb kan ik echter geen pics posten van de casemod, maar zowel lawaai als logistiek heb ik opgelost.

* Delerium denkt dat een glas cola niet echt als herrie te boek staat.

[Joe-star]

Waterkoeling is fantastisch zolang je systeempje toppie loopt. Maar het verwisselen van een videokaart oid is er vaak niet bij. De vraag die wij ons moeten stellen is:

"passief koelen, hoe doen de fabrikanten van de merk pc's het?"

[Delerium]

Joe-star schreef op 01 June 2003 @ 18:41:
Waterkoeling is fantastisch zolang je systeempje toppie loopt. Maar het verwisselen van een videokaart oid is er vaak niet bij. De vraag die wij ons moeten stellen is:
"passief koelen, hoe doen de fabrikanten van de merk pc's het?"

Passief koelen == kwestie van warmteafvoer via koeloppervlak.

Ik zit eraan te denken om ooit een koelheatpipe van 1 meter te maken die ruim 150 Watt aan warmteafgifte kan hebben, maar dat terzijde.

Nieuwe videokaart betekend voor mij Zalman eraf halen en weer op de nieuwe monteren. Optie om de videokaart alsnog in het waterkoelsysteem op te nemen blijft altijd open.

* Delerium is iig erg blij met de standaardcomponenten en bijbehorende maten.

[bobo1on1]

Joe-star schreef op 01 June 2003 @ 16:17:
Het idd ontzettend moeilijk om zelf een stil systeem samen te stellen. Je bent veel tijd en geld kwijt. Maar als ik dan eens in de Dixons kom (of andere kult hardware winkel) dan verbaas ik me altijd weer over de stille pc's. Als je kijkt wat erin zit, niks afwijkends dan je eigen hardware. Maar toch, hoe krijgen ze die dingen zo stil. Ik weet dat de meeste merkpc's niet aan casefans doen maar als koeling een dualfan voeding gebruiken. Zelf vind ik dat onverantwoord voor een beetje gamepc. Maar het blijft bij die merkpc's allemaal perfect lopen. Ook het geluidsniveau is goed. neem bijvoorbeeld een Vaio van Sony. Kost wel wat maar het is superstil.

de ultieme temperatuur-stilte verhouding is moeilijk te realiseren.

In zo'n ruimte als die winkel heb je veel minder last van het lawaai dan dat zo'n pc op je bureau staat, de meeste zijn niet eens zo erg stil.
Nou heb ik weleens een HP pc gezien totaal passief gekoelt, daar zat een p3 550 in met een 90 watt voeding

[AtomicShockwave]

je hebt wel erg gevoelige oortjes, ik heb ook een Barracuda IV 40G, dat ding hoor je echt niet. alleen als je de comp uitzet hoor je em ff zoemen. Geweldig ding

maarre ik vind eik dat als je een paar "stille" rustig draaiende fans in je kast hebt dat et dan al goed is. superstil hoeft niet, het moet gewoon niet hinderlijk zijn.

[Yokozuna]

Cochrane schreef op 01 June 2003 @ 15:56:
Allemachtig, je hebt er wel heel wat voor over gehad om een doodstil systeem te krijgen.
0Db ga je overigens nooit halen. In een stille, lege kamer meet je al bijna 30Db

Als we toch aan het mierenneuken zijn
* 0dB(a) deciBell
* Computers is een verzamelnaam voor veel meer electrische onderdelen dan alleen PC's en servers (bv. rekenmachines, laptops, synthesizers, drummachines, stopwatch

Stille pc:
-Papst 80mm (of 92mm) casefans voor intakes, outtakes, cpu, voeding (4 tot 7x15 euro).
-Silentdrives voor je HDD's (30 euro per stuk ofzo)

Dan ben je al enorm ver, 30dB of iets meer kun je al stil noemen. Het woordenboek zegt bij stil ook "rustig/weinig lawaai makend". Wat dat betreft kun je je met bovenstaande 2 oplossingen je pc al stil noemen.

Stiller is bijna niet noodzakelijk, achtergrond geluiden, ruis van monitor/speakers, maar VOORAL muziek/geluiden uit speakers klinken vaak evenhard of veel harder. Een stille pc is vooral nuttig als hij in je slaapkamer staat, en dag en nacht aanstaat (bv. voor het downloaden etc.) Voor de rest is een klein beetje geluid van die Papst fans echt niet storend en verder goed te betalen.

[ Voor 71% gewijzigd door Yokozuna op 01-06-2003 20:21 ]

[Joe-star]

Maar als ik een beetje RTs speel dan komt er normaal ook nooit zoveel lawaai uit m'n speakers. Dan is veel gebrom en lawaai wel lastig ja. Ook laat ik m'n pc graag 10 minuutjes aan staan als ik ff tv kijk. Maar dan word ik helemaal zenuwachtig

[Yokozuna]

Joe-star schreef op 01 June 2003 @ 20:05:
Maar als ik een beetje RTs speel dan komt er normaal ook nooit zoveel lawaai uit m'n speakers. Dan is veel gebrom en lawaai wel lastig ja. Ook laat ik m'n pc graag 10 minuutjes aan staan als ik ff tv kijk. Maar dan word ik helemaal zenuwachtig

Dan moet het wel best erg zijn volgens mij.

Ik heb nu een pc met cheap ass Q-tec 300 (nep)Watt voeding en een Sunon (cheap ass) intake (3000RPM 80mm). Ik vind het nooit storend en heb vaak geen muziek aan. Heb ook geen gebrom, alles zit goed vast

Misschien heb je gewoon hoge RPM fans?

[ Voor 11% gewijzigd door Yokozuna op 01-06-2003 20:09 ]

[Verwijderd]

laat maar

[ Voor 96% gewijzigd door Verwijderd op 01-06-2003 21:23 ]

[pierre-oord]

ow op m'n site staat nog iets ouds ik ben hier ook mee bezig geweest, maar nu ben ik @ watercooling en dat is gewoon veel beter vind ik zelf dan die rottige fans.

(ik gebruik nu ook wel fans jah idd, m'n enermax voeding hoor je in idle zachtjes, de 4 120mm fans ook zachtjes, niet storend meer iig

[ Voor 31% gewijzigd door pierre-oord op 01-06-2003 22:35 ]

[NewbieNeo]

Ego schreef op 01 June 2003 @ 15:45:
4. Een processor koel je het stilst, door - alweer - een 80mm fan (met lage RPM), in combinatie met een groot koelblok.

kan nog veel beter vind ik...
ga binnenkort op mijn MCX4000 een 120mm fan zetten mbv. een 80=>120mm adapter...
nog lagere toeren, met nog minder geluid, maar betere koelprestaties...

offtopic:
grmmppfff, mag ik weer een nieuwe airduct maken voor die 120mm fan, maar ach..
casemodding rulez!!!

[Shyne]

NewbieNeo schreef op 02 June 2003 @ 04:02:
[...]


kan nog veel beter vind ik...
ga binnenkort op mijn MCX4000 een 120mm fan zetten mbv. een 80=>120mm adapter...
nog lagere toeren, met nog minder geluid, maar betere koelprestaties...

offtopic:
grmmppfff, mag ik weer een nieuwe airduct maken voor die 120mm fan, maar ach..
casemodding rulez!!!

ik heb een swiftech 462+
moet alleen nog ff me 120mm papst er opzetten

[Blizard]

Ecteinascidin schreef op 01 June 2003 @ 18:52:
[...]

Passief koelen == kwestie van warmteafvoer via koeloppervlak.

Ik zit eraan te denken om ooit een koelheatpipe van 1 meter te maken die ruim 150 Watt aan warmteafgifte kan hebben, maar dat terzijde.

Nieuwe videokaart betekend voor mij Zalman eraf halen en weer op de nieuwe monteren. Optie om de videokaart alsnog in het waterkoelsysteem op te nemen blijft altijd open.

* Blizard is iig erg blij met de standaardcomponenten en bijbehorende maten.

Leuk dat je over de heatpipe begint.
Vroeg me af of het niet mogelijk was om een grote kopere buis (kost denk ik weinig tov waterkoeling en te krijgen bij iedere gamma ?) te monteren op de cpu.
Weet niet of het in realiteit realiseerbaar is, maar de buis zou niet zichtbaar zijn achter je bureau/pc maar zou wel zorgen voor een groot oppervlak.
Het enige wat je nodig hebt is een koelblok voor op je cpu, lasapparaat voor de buis beetje vast te maken en dan is je cpu passief gekoeld .. ? Of sla ik nou maar wat uit m'n nek ?

[Remy]

Goh, ik heb pasgeleden een uitgebreid topic over stilte @ pcs gemaakt :
[tips+verslag]PC (nagenoeg) stil maken.

Kijk eens, een compleet stille pc is wel mogelijk, alleen, als je een beetje performance wil, of wilt OC'en, dan wordt het erg moeilijk, of het gaat dat een flinke dot geld kosten. Ik kwam voor een zo stil mogelijk, watergekoeld megasysteem bijvoorbeeld op bijna 4800 euro uit. Dat was geen optie dus . Betere methodes zijn gewoon om naar de grootste herriemakers te kijken (kleine koelertjes op je vidkaart, gierende HDDs) en die te isoleren/vervangen.

Maar liefst 70 tot 90% herrie van een pc is uit te schakelen/te minimaliseren door fans langzamer te laten draaien, de kast te isoleren of onderdelen passief te koelen. Veel videokaarten kunnen bv best passief gekoeld worden, de nieuwere hebben dan wel zo'n Zalman ZM80-A heatpipe nodig, maar oudere kaarten met langzamere gpu's en geheugen niet. Daarvan kan je gewoon het koelertje uitschakelen. Zolang er genoeg airflow is, is het geen probleem

Voor elke kast en elke interne setup is er natuurlijk een andere oplossing, en het uiteindelijk doel om een zo stil mogelijk systeem te krijgen is heus wel te bereiken, ook als je geen zin hebt om honderden euro's te spenderen. Zie dus ook mijn topic dat ik eerder noemde voor goedkope voorbeelden

[Joe-star]

Q-tec maakt goede voedingen. Qua voltages zijn ze goed iig. Maar wanneer je een uurtje aan het spelen bent dan kunnen die dingen opeens ontzettend veel lawaai gaan maken. En dan staat er nog wel op die doos dat het een lownoise voeding is. Maar dat valt niet echt te horen. Die voeding is temperatuur gestuurd. Als m'n kast een graad of 40 is dan begint ie opeens op te stijgen. Wat ik ook jammer vind van die voeding is dat er aan de onderkant geen kieren zitten. Allen warme lucht moet worden afgezogen aan de achterkant. Ik heb het hier over een Q-tec Low-noise 350 watt (single fan)

De grote lastpak in mijn pc is toch de voeding èn ook mijn videokaart
(Club 3d Gf 4 Ti4200 64Mb) Maar er moet nog een andere koeling op. Zal wel een Zalman heatsink worden.

Als fan heb ik een Zalman 5100 Cu (zit dus goed met m'n CPU cooler)

Edit//

Goed Topic ReemF. Maar het ging een beetje de kant van waterkoeling op. Weet niet ofdat het doel is van sommige hier.

[ Voor 9% gewijzigd door Joe-star op 02-06-2003 12:19 ]

[Blizard]

ReemF schreef op 02 June 2003 @ 12:07:
Maar liefst 70 tot 90% herrie van een pc is uit te schakelen/te minimaliseren door fans langzamer te laten draaien, de kast te isoleren of onderdelen passief te koelen. Veel videokaarten kunnen bv best passief gekoeld worden, de nieuwere hebben dan wel zo'n Zalman ZM80-A heatpipe nodig, maar oudere kaarten met langzamere gpu's en geheugen niet. Daarvan kan je gewoon het koelertje uitschakelen. Zolang er genoeg airflow is, is het geen probleem

Ok, ik begrijp het stuk van isoleren etc, maar wanneer je gaat isoleren (geluidsdempende matten) ga je hoe dan ook meer airflow nodig hebben, dus ga je casefans installeren. Je kan ze uiteraard iets trager laten draaien, maar volgens mij hoor je 2 casefans nog altijd vrij goed ? Of heb ik het mis ?
Zou het zonde vinden wanneer ik heel m'n case volstouw met die matten en dan uiteindelijk gierende casefans moet installeren om de boel koel te houden .. Dan is het een nuloperatie geweest.

Foto (ook in andere topics komt deze foto voor) van m'n divx bakje.


De HD maakte voorheen zéér veel lawaai, maar nu hoor je hem niet (of er nou schijfactiviteit is of niet, maakt niet uit)...
De proc-koeler hoor je nog steeds (links isser opening om toch nog beetje lucht in en uit de kast te laten, maar geen case-koeler)
Wel een prob wanneer je meerdere HD's hebt, je kan ze moeilijk allemaal op het matje leggen.

Zag ook ergens iemand die het materiaal tussen zijn bracket en zijn HD's had gepropt ?! Niemand betere tips voor HD stil te houden ?

<edit

Brengt een fanduct + trage koeler op ? En zijn deze ook te verkrijgen voor amd (dit vbtje is een Intel-koelertje).

Nog een vraagje : Hoe kom ik de temps van de northbridge te weten ? Want deze kan ook passief gekoeld worden ?!

[ Voor 12% gewijzigd door Blizard op 02-06-2003 13:21 ]

[Remy]

Tja, wat betreft dat laatste, HDD stil houden, het is of bij de basis beginnen (zo stil mogelijke HDD kopen, een Seagate Barracuda IV of V dus) of zo goed mogelijk isoleren. Mijn huidige oplossing is deze idd:



Hierdoor maakt de HDD gans geen contact met metaal in de hdd bracket en dus case, waardoor rotatieresonantie niet doorgegeven en versterkt kan worden. Echter, het originele geluid is er natuurlijk nog wel. Als je HDD niet al te warm wordt, en je hebt wat airflow in je kast, dan is een SilentDrive wel een optie.

En dan komen we dus op airflow: In mijn kast hangen 5 casefans, 3 in 2 uit (zie ook dat topic van mij voor de pics). Het zijn alle 5 Papst 8412 NGLs, en op normale (1,5 meter?) afstand hoor je ze gewoon niet. Dit komt doordat ik ze met mijn fancontroller op laagste snelheid laat draaien. Hierdoor is er toch wat airflow (niet extreem maar ok) maar produceren die 5 casefans iig het minste geluid. Mijn HDD en m'n voeding komen er nog steeds bovenuit. De 120mm fan van m'n proc, en de 92mm fan die de vidkaart koel houdt, hoor ik beiden ook niet.

[Verwijderd]

NewbieNeo schreef op 02 juni 2003 @ 04:02:
[...]


kan nog veel beter vind ik...
ga binnenkort op mijn MCX4000 een 120mm fan zetten mbv. een 80=>120mm adapter...
nog lagere toeren, met nog minder geluid, maar betere koelprestaties...

offtopic:
grmmppfff, mag ik weer een nieuwe airduct maken voor die 120mm fan, maar ach..
casemodding rulez!!!

Volgens mij gaat die wel iets meer herrie maken door die fanduct of heb ik dat vout?

[Verwijderd]

Leuk dit draadje.

Ook ik (wie niet?) wil graag een stille pc. Ben dus al een tijdje bezig met voltmods ed. voor de diverse fans.

Omdat de (goedkope, glij-gelagerde-) casefans desondanks steeds meer herrie (brom) begonnen te maken, heb ik een paar regelbare Enermax casefans gekocht met kogellagers. Blijven langer stil hoop ik. Omdat de fans regelbaar zijn is het erg eenvoudig om een balans tussen temps en herrie vinden.

De processor een beetje stil koel houden is toch nog wel eens een verrassende hobby: Ik heb een Coolermaster HHC-001 waarvan zoals bekend (?) de fan het geluid maakt van een straaljager. Omdat deze koeler qua ontwerp best wel interessant is (koper, heatpipe, goede testresults), heb ik hem toch gekocht, met als doel de fan te voltmodden, of anders te vervangen door zo'n 80 mm Enermax.

Op 7 Volt met de standaard fan is deze koeler eigenlijk best stil (relatief dus), maar ik wilde meer/beter. Dus een 80-60mm adapter + die Enermax gemonteerd. Dat viel tegen!! Ipv. iets van 42^oC op 7 Volt met de standaard fan, ging de temperatuur een graad of 8 omhoog!!! Dat was niet de bedoeling!! En dat met die Enermax voluit op 12 Volt.

Uiteindelijk de originele fan met een fanmate op de fanheader aangesloten, en draat nu op iets van 3500^-1, heerlijk stil.

Ik hoor nog wel geruis, maar dat komt uit de voeding, dus als ik het zat ben, gaat ook daar een Enermax in. Mijn machine is inderdaad iets warmer dan met alles op "voluit". Maar prima stabiel, en CPU nog net onder de 50^oC, ook met dit weer. Dus why worry?

_{En wat mij het meest verbaast, is dat de CPU met een 80 mm fan echt een stuk warmer bleef dan met originele fan op 7 Volt...}

[NewbieNeo]

Verwijderd schreef op 02 June 2003 @ 16:16:
[...]


Volgens mij gaat die wel iets meer herrie maken door die fanduct of heb ik dat vout?

nee hoor, ik hoor iig. 't verschil niet wanneer ik de huidige airduct erop of eraf heb, die tussen 2 80mm fans zit...

zal waarschijnlijk ook wel komen omdat ze beiden op 5V draaien...

[Juup]

Hier is nog een tip voor mensen die echt een stille pc willen: koop een laptop. Ik heb pas sinds kort m'n laptop en hij maakt meestal GEEN geluid. Soms gaat de fan zachtjes draaien als ik er wat langer op werk.

Er zit wel verschil tussen de ene laptop en de volgende. Een vriend van me heeft een Compaq en die fan blaast veel vaken en vrij luid.

Het Dell beestje waarop ik nu zit te typen (met Pentium M) is echt heel stil.

[Icey]

Juup schreef op 02 June 2003 @ 23:39:
Hier is nog een tip voor mensen die echt een stille pc willen: koop een laptop. Ik heb pas sinds kort m'n laptop en hij maakt meestal GEEN geluid. Soms gaat de fan zachtjes draaien als ik er wat langer op werk.

Er zit wel verschil tussen de ene laptop en de volgende. Een vriend van me heeft een Compaq en die fan blaast veel vaken en vrij luid.

Het Dell beestje waarop ik nu zit te typen (met Pentium M) is echt heel stil.

lekker game op je laptop... heb je er ook een radeon 9700 pro in gestopt?? en hoe zit het met je raid config

Een laptop is niet de moeiste oplossing, je zit vast aan 1 config, kan slecht upgrade en is prijzig.

[iets]

Blizard schreef op 02 juni 2003 @ 13:15:
[...]

Ok, ik begrijp het stuk van isoleren etc, maar wanneer je gaat isoleren (geluidsdempende matten) ga je hoe dan ook meer airflow nodig hebben, dus ga je casefans installeren. Je kan ze uiteraard iets trager laten draaien, maar volgens mij hoor je 2 casefans nog altijd vrij goed ? Of heb ik het mis ?
Zou het zonde vinden wanneer ik heel m'n case volstouw met die matten en dan uiteindelijk gierende casefans moet installeren om de boel koel te houden .. Dan is het een nuloperatie geweest.

Foto (ook in andere topics komt deze foto voor) van m'n divx bakje.
[afbeelding]

De HD maakte voorheen zéér veel lawaai, maar nu hoor je hem niet (of er nou schijfactiviteit is of niet, maakt niet uit)...
De proc-koeler hoor je nog steeds (links isser opening om toch nog beetje lucht in en uit de kast te laten, maar geen case-koeler)
Wel een prob wanneer je meerdere HD's hebt, je kan ze moeilijk allemaal op het matje leggen.

Zag ook ergens iemand die het materiaal tussen zijn bracket en zijn HD's had gepropt ?! Niemand betere tips voor HD stil te houden ?

<edit
[afbeelding]
Brengt een fanduct + trage koeler op ? En zijn deze ook te verkrijgen voor amd (dit vbtje is een Intel-koelertje).

Nog een vraagje : Hoe kom ik de temps van de northbridge te weten ? Want deze kan ook passief gekoeld worden ?!

Dat ziet er nice uit . Zulke matten zoek ik ook voor mijn routertje. Weet jij waar je die dingen voor een beetje acceptabele prijs kan krijgen? In de pricewatch staat een paar entry's van >25 euro, maar dat heb ik nou ook weer niet over voor een beetje schuim .

Ik heb trouwens ook een compleet passief gekoeld systeem (mijn routertjes dus, een P133 ). Alleen doordat er totaal geen airflow inzit worden vooral de 2 HD's de dicht op elkaar zitten gloeiend, en ook de voeding heeft er moeite mee zonder fan. Daarom moet ik de kast open laten wat weer herrie met zich mee brengt van de HD's en niet erg veilig is door open voeding (vinger ertussen er je krijgt 230 door je poten ). Vandaag een hele meuk papst (12db) fans besteld voor de airflow. Later misschien nog silentdrives (dure krengen ) en die matten als ik ze goedkoop kan vinden .

[makje]

ShotGun schreef op 03 June 2003 @ 04:11:
[...]

Dat ziet er nice uit . Zulke matten zoek ik ook voor mijn routertje. Weet jij waar je die dingen voor een beetje acceptabele prijs kan krijgen? In de pricewatch staat een paar entry's van >25 euro, maar dat heb ik nou ook weer niet over voor een beetje schuim .

Ik heb trouwens ook een compleet passief gekoeld systeem (mijn routertjes dus, een P133 ). Alleen doordat er totaal geen airflow inzit worden vooral de 2 HD's de dicht op elkaar zitten gloeiend, en ook de voeding heeft er moeite mee zonder fan. Daarom moet ik de kast open laten wat weer herrie met zich mee brengt van de HD's en niet erg veilig is door open voeding (vinger ertussen er je krijgt 230 door je poten ). Vandaag een hele meuk papst (12db) fans besteld voor de airflow. Later misschien nog silentdrives (dure krengen ) en die matten als ik ze goedkoop kan vinden .

GAMMA: 2 platen van 100x50 cm voor EUR 10.50


Ben zelf ook bezig met het stiller maken van mijn 2e pc.

Ik had al een Fujitsu Siemens desktop met een Intel Celeron 633. Slechts 1 fan van 92x92 voor het hele systeem en een silent drive behuizing voor mijn seagate U6 5400 toeren HD. Hardstikke stil dus zou je denken... en dat klopt ook, maar diep in de nacht wanneer alles helemaal stil is en jij op je bed ligt in slaap te vallen, dan is het tóch irritant.

Daarom heb ik net een houten kast gemaakt met binnenmaten in centimeters (lxbxh) 57x21x45. Aan de voorkant een mooi deurtje, de achterkant blijft verder helemaal open. Volgens mij maakt dit voor het geluid niet zoveel uit omdat ik in de lengte behoorlijk wat ruimte over heb. Zo is het een beetje een tunnel vergelijkbaar met een geluidsmuur langs de snelweg . De kast is van binnen helemaal bekleed met GAMMA isolatiemateriaal (daarom wist ik de oprijs dus ook ) In de kast komt een nieuwe (miditower)kast met een Intel celeron 1200 (tualatin) en zo hoop ik dat het helemaal stil wordt (heb hem nog niet werkend in de kast gehad, mijn videokaart is verdorie net stuk gegaan )

Heb helaas geen digitale camera, anders had ik wel een paar pics gemaakt van de kast, maar de beschrijving is hoop ik duidelijk genoeg...

[iets]

makje schreef op 03 June 2003 @ 05:58:
[...]


GAMMA: 2 platen van 100x50 cm voor EUR 10.50

tnx .

In de kast komt een nieuwe (miditower)kast met een Intel celeron 1200 (tualatin) en zo hoop ik dat het helemaal stil wordt

Let er wel op dat een celeron 1200 zo'n 30W afgeeft en een 633 maar 17W . Dan gaat het wel een beetje bakken in jou kast.

(heb hem nog niet werkend in de kast gehad, mijn videokaart is verdorie net stuk gegaan )

Kreeg hij het een beetje heet?

[bredend]

Waarom heb ik nog niemand over airflow gezien?
Voor een fan maakt het heel veel uit hoe de lucht er (vlak) achter beweegt. Voor een HSF is dus de vorm van de heatsink erg belangrijk.
Ook fangrills natuurlijk. Een standaard rooster in je case moet je er altijd uithalen. Die draadraampjes doen het een stuk beter.

[Joe-star]

bredend schreef op 03 juni 2003 @ 12:02:
Een standaard rooster in je case moet je er altijd uithalen. Die draadraampjes doen het een stuk beter.

Fanguards...

[Verwijderd]

Misschien een idee om dit draadje te verheffen (en renamen?) tot "Het grote STILLE computer topic"?

[Timo]

Ik heb nu mn case gemod en toen ik de kast weer in elkaar had gezet begon het !!!!

Airplane maakt heel veel geluid cpu fan loopt op 3870 toeren
ga alleen nog een fan erbij maken ik twijfel nu tussen Titan 120x120 alu frame
en de Thermaltake Volcano 9, met CoolMod als case fan

[PilatuS]

ik kan m'n systeem horen, maar het is een stuk minder hard dan fluisteren
het heeft veel tijd gekost om m'n systeem zo stil te krijgen, wat ik allemaal heb gedaan is het volgende

waterkoeling op processor en videokaart

de waterpomp op rubberren schroeven in de kast gemonteerd

op de achterkant van de enermax 350 watt voeding kan ik het toerental van de fans regelen en die staan iets boven de laagste stand

verder 1 120mm fan op 7 volt voor de radiateur en 1 80mm fan ook op 7 volt voor de hd's

de hd's liggen op een stuk schuimrubber wat ze bijna onhoorbaar maakt, dit werkt echt heel goed

de hele kast zit vol met dik schuimrubber wat ook een heel stuk dempt, en ik probeer zo min mogelijk met cd's te werken, want een cd-rom speler krijg ik niet stil

edit: de meeste herrie van de pc komt van de 80mm fan op 7 volt

[ Voor 7% gewijzigd door PilatuS op 04-06-2003 01:32 ]

[Guardian Angel]

De voorlaatste stap naar een stille PC heb ik gisteren gemaakt.

De Chieftec voeding van de gelijknamige kast is gemodificeerd. De originele fan (Merk Magic en een herrieschopper) is vervanger door een Papst 8412 NGM. Dit scheelt weer behoorlijk waardoor de hoop op een systeem wat zo'n 30 DBa 'doet' haalbaar lijkt.

Nu enkel nog de fan van de Gainward GF2MX400 door een Zalman ZM80-A heatpipe vervangen en evt. wat isolatie (of silentdrives) rond de HD's er dan valt er verder niets meer te modificeren. (Nee, waterkoeling komt er niet).

Resultaat is nu al een stille PC maar uiteindelijk zal het maximale resultaat niet spectaculair veranderen.

Opsomming modificaties:

Chieftec kast volledig beplakt met kurkplaten en alle niet gebruikte gaten dichtgemaakt met schuimrubber.

Voeding, zie boven

CPU - Zalman type 6000

Northbridge fan vervangen door een passieve Zalmankoeling

Fan achter vervangen

Extra Fan voor koeling HD's

Extra fan aan Zalman 6000 houder o.a. tbv. koeling VGA, CPU en Northbridge.

Alle fans worden aangestuurd door een Rheobus en draaien op ca. 6-7 volt.

En? Is het nu het (vele) geld waard?

Het antwoord is ja, maar geldt alleen voor mij denk ik. Iedereen ervaart het toch weer anders is me gebleken. Anderen horen mijn PC nauwelijks draaien terwijl ik het redelijk stil vind.

[ Voor 6% gewijzigd door Guardian Angel op 04-06-2003 08:18 ]

[Blizard]

3 fans en nog is je kast stil ?! ... ok ze draaien niet full speed, maar een fan is een fan en een fan maakt geluid ? Of ben ik mis ?

Hoe kan je btw je geluidssterkte meten ?! .. (gewoon met micro ?)

[NewbieNeo]

blizard, normaal gesproken draaien fans op 12V. als je er voor zorgt dat ze op 5 of 7V lopen, dan draaien ze toch minder hard; ergo ze verplaatsen minder lucht en snijden de lucht minder; ergo ze maken VEEL minder geluid, tot bijna geruisloos...

[pierre-oord]

Joe-star schreef op 03 June 2003 @ 12:49:
[...]

Fanguards...

Zelf vind ik fingerguards meer op z'n plaats eigenlijk maar wat je belangrijker vind he

[himlims_]

hardstikke bedankt voor je info; zelf probeer ik m'n systeem zo stil mogelijk te krijgen. Dus bedankt voor je tips!!!

[Verwijderd]

Ik heb nu sinds januari een Dell Dimension 4550, die is best stil. Op zich zou ik hem best nog wel stiller willen maken, maar hoe. Ik heb hier niet echt verstand van. Alles is zo netjes weggestopt dat je geloof ik dingen zou moeten slopen voordat je erbij kunt komen..

[Verwijderd]

NewbieNeo schreef op 02 juni 2003 @ 04:02:
[...]


kan nog veel beter vind ik...
ga binnenkort op mijn MCX4000 een 120mm fan zetten mbv. een 80=>120mm adapter...
nog lagere toeren, met nog minder geluid, maar betere koelprestaties...

offtopic:
grmmppfff, mag ik weer een nieuwe airduct maken voor die 120mm fan, maar ach..
casemodding rulez!!!

Ik heb 3 regelbare Enermax fans getest en ik kan je vertellen dat de 80 en 92mm fans heel veel stiller zijn dan de 120mm uitvoering. De 120mm fan is alleen stil op het laagste toerental en zelfs dan hoor je hem duidelijk draaien.
Ik ben helemaal niet zo onder de indruk van de Enermax fans. Echt stil zijn ze namelijk niet al is het wel handig dat het toerental regelbaar is. Geef mij maar de 80mm Papst 8412ngl. 120mm fans van Papst heb ik nog nooit getest.

[makje]

GuardianAngel schreef op 04 June 2003 @ 08:17:

......

Nu enkel nog de fan van de Gainward GF2MX400 door een Zalman ZM80-A heatpipe vervangen en evt. wat isolatie (of silentdrives) rond de HD's er dan valt er verder niets meer te modificeren. (Nee, waterkoeling komt er niet).

.....

Een geforce2 MX heeft in principe geeneens een koelblok nodig, heeft mijn huisgenoot ook niet (hij heeft een gainward Geforce2 MX (niet 400, maar de originele) . Natuurlijk kan een passief koelblokje geen kwaad, maar zo'n Zalman is vrij duur en volgens mij overkill.


En nu een update over mijn pc in een houten kast project (ik heb een nieuwe videokaart):

Ik heb nu voor het eerst mijn systeempje aan de praat gehad. Wat maken die door intel bijgeleverde koelers een rotlawaai zeg

Wel houdt zo'n intelkoeler mijn celeron 1200 op 35 graden onder BurnP6. Wanneer ik de pc in mijn houten kast zet, dan gaat de temp onder full load welgeteld 1 graad omhoog. De temp in de pckast is dan 30 graden volgens MBM. Valt wel mee dus (vooral met het warme weer hier) en de kast dempt het geluid vrij aardig

Van mijn voeding heb ik de kap erafgehaald, dus de fan die daarin zit dient gelijk als casefan. Wel gaat deze fan er in de toekomst nog uit. Ik wil in totaal maar 1 120x120 fan op 7v gebruiken voor het hele systeem.

In plaats van de intel koeler ga ik een Zalman 6000 Cu koeler kopen. Van de intel koeler kun je namelijk niet de fan uitzetten. Toen ik dat probeerde steeg de temperatuur vrij snel onder load naar 49 graden

Ik heb nog een algemene vraag voor alle casemodders onder ons: hoe zaag je zo'n cirkelvormige gat met een diameter van 12 cm in je case zonder speciaal gereedschap te gebruiken?? Ik heb namelijk alleen een accuboor en geen zin om me een decouppeerzaag (schrijf je dat zo ) of een dremel/multitool aan te schaffen voor 1 zo'n gat.
(Het hoeft niet het allermooiste of allerrondste gat te zijn, het is toch aan de achterkant en mijn case staat in een houten kast en dus uit het zicht)

[NewbieNeo]

Verwijderd schreef op 04 juni 2003 @ 15:15:
[...]

Ik heb 3 regelbare Enermax fans getest en ik kan je vertellen dat de 80 en 92mm fans heel veel stiller zijn dan de 120mm uitvoering. De 120mm fan is alleen stil op het laagste toerental en zelfs dan hoor je hem duidelijk draaien.
Ik ben helemaal niet zo onder de indruk van de Enermax fans. Echt stil zijn ze namelijk niet al is het wel handig dat het toerental regelbaar is. Geef mij maar de 80mm Papst 8412ngl. 120mm fans van Papst heb ik nog nooit getest.

daarom heb ik ook bijna alleen maar Papst fans in me case...
120mm papst maakt wel iets geluid op 12V, maar heb me fans bijna nooit op 12V staan, dus die 120mm gaat ook op 5V of 7V, en dan is ie echt wel stil..

langs de weg, kheb zelf ook 4x 80mm Papst 8412NGL van 12Db, maar vind ze op 12V dus echt NIET stil..
dan hoor je een soort van rateling wat je niet hoort, als je de fan op 5V of 7V zet..
deze irritante ratelende geluiden hoor je trouwens niet op 90mm of 120mm papst fans. weet niet of je ze ook hoort op de andere 80mm papst, die harder draaien..

makje schreef op 04 juni 2003 @ 15:28:
[...]

Ik heb nog een algemene vraag voor alle casemodders onder ons: hoe zaag je zo'n cirkelvormige gat met een diameter van 12 cm in je case zonder speciaal gereedschap te gebruiken?? Ik heb namelijk alleen een accuboor en geen zin om me een decouppeerzaag (schrijf je dat zo ) of een dremel/multitool aan te schaffen voor 1 zo'n gat.
(Het hoeft niet het allermooiste of allerrondste gat te zijn, het is toch aan de achterkant en mijn case staat in een houten kast en dus uit het zicht)

met een boor, knijptang, (evt. ronde vijl) en schuurpapier kan dit ook...
- teken een cirkel af met diameter van 120mm
- boor net binnen de omtrek om 0,5cm een gat, zodat je een ring van gaten krijgt
- knip de tussenstukjes, tussen de gaten, eruit
- vijl er een mooi rond gat van, en schuur 't daarna ff na voor een mooi (en veilig) resultaat

[ Voor 30% gewijzigd door NewbieNeo op 04-06-2003 17:01 ]

[pretorian_nl]

ik heb hetzelfde probleem, die rare rateling dan. Niet goed voor een 12Db fan

[Verwijderd]

idd die stomme 12db papst fans ratellen en trillen vet irritant....

[TERW_DAN]

Of net als mij je hele systeem stiller maken door fannetjes op 5 volt te laten lopen, een 4tal seagate hdds erin hebben hangen die stil zijn.
Dan kun je een leuk dual plank met o.b. SCSI krijgen (had al dual P3) en dan krijg je er een Quantum Viking 2 bij.
hele idee van stil systeem weg

[Verwijderd]

NewbieNeo schreef op 02 June 2003 @ 04:02:
[...]


kan nog veel beter vind ik...
ga binnenkort op mijn MCX4000 een 120mm fan zetten mbv. een 80=>120mm adapter...
nog lagere toeren, met nog minder geluid, maar betere koelprestaties...

offtopic:
grmmppfff, mag ik weer een nieuwe airduct maken voor die 120mm fan, maar ach..
casemodding rulez!!!

Ik heb deze koeler ook en hij doet het prima met een Papst 92mm fan(3412NGL) erboven zonder fanduct,dus gewoon met een beugeltje à la Zalman zo'n 2-3mm boven het blok.

[kutkip]

Gaer schreef op 04 juni 2003 @ 17:02:
ik heb hetzelfde probleem, die rare rateling dan. Niet goed voor een 12Db fan

Ik heb hetzelfde probleem. Alleen lijkt het wel alsof de NGL die al een jaar draait er al veel minder last van heeft.

Trouwens ik ben ook zo iemand die z'n pc heel stil wilt hebben. Momenteel kan ik m'n AMD XP 1800+ passief koelen op 1Ghz @ 1,2v, en als ie draait op 1533MHz (standaart snelheid dus) dan met een 92mm Papt NGL op 7v. De setup is als volgt. Een Alpha pal 8045 -> airduct erop (gewoon een buis) -> fan die lucht de kast uit blaast. Verder nog een voeding met 80mm NGL en Seagate Baracuda IV.

Wat ik niet snap is dat AMD of Intel het niet door hebben dat er ook vraag is naar low-power cpu's zoals in notebooks worden gebruikt, en die dan wat op performance inleveren. (niet zo veel als een VIA cpu natruurlijk)

Een oplossing zou nog kunnen zijn een aluminium kast nemen en dan een Zalman heatpipe tussen heatsink en kast monteren.

[NewbieNeo]

Verwijderd schreef op 04 juni 2003 @ 23:09:
[...]


Ik heb deze koeler ook en hij doet het prima met een Papst 92mm fan(3412NGL) erboven zonder fanduct,dus gewoon met een beugeltje à la Zalman zo'n 2-3mm boven het blok.

ervaring heeft geleerd, dat de koelprestaties vele malen beter is, als de fan dicht tegen de HS aan zit...
dus als 't ff kan, monteer ik em 't liefst OP mijn HS vast...

die zalman bracket gebruik nu alleen nog maar voor een fan voor mijn videokaart..

[Verwijderd]

Denk niet dat die 2-3mm wat uitmaken,die "Zalman" beugel is gewoon een kozijnbeugeltje van de bouwmarkt maar werkt perfect.

Er moet een Panoflo fan zijn van 21dB die stiller is dan de Papst van 12dB,iemand hier praktijkervaring mee?

[NewbieNeo]

nee ok, maar wanneer je een echte Zalman beugel gebruikt, dan zal je CPU fan nog steeds zo'n 1,5cm van de HS afzitten...
dit scheelt dan nog zo'n 5C met wanneer je de fan direct op de HS monteert..

[Guardian Angel]

Verwijderd schreef op 06 June 2003 @ 15:52:
Er moet een Panoflo fan zijn van 21dB die stiller is dan de Papst van 12dB,iemand hier praktijkervaring mee?

Met alle respect, 21dB is nooit stiller dan 12dB.

[NewbieNeo]

dan heb je die 12dB Papst fans nog nooit gehoord GuardianAngel, want die dingen zijn dus echt NIET stil helaas...

zit hier nu naast zo'n 12dB papst fan met kast open en ZELFS op 5V hoor je nog een heel lichte rateling....

[ Voor 33% gewijzigd door NewbieNeo op 06-06-2003 18:07 ]

[Yokozuna]

Ik heb 3 regelbare Enermax fans getest en ik kan je vertellen dat de 80 en 92mm fans heel veel stiller zijn dan de 120mm uitvoering.

Die Enermax regelbare 80mm fans komen juist heel goed uit de test kwa CFM-dB(a) verhouding.

12dB door een fan? Dat wil ik eerst gemeten in een review zien voordat ik het geloof.

[ Voor 34% gewijzigd door Yokozuna op 06-06-2003 19:57 ]

[Yokozuna]

kutkip schreef op 05 June 2003 @ 11:34:
Ik heb hetzelfde probleem. Alleen lijkt het wel alsof de NGL die al een jaar draait er al veel minder last van heeft.

Dat kan goed

It appears that the PAPST fans are so quiet we can hear the mechanism in action. This noise will probably be substantially reduced once the fans are "broken in" over a period of a few weeks

bron: http://www.hardwarereview...APST%20Fans/PAPSTFans.htm

[ Voor 6% gewijzigd door Yokozuna op 06-06-2003 20:10 ]

[heintjeput]

quote: kutkip

kan ik m'n AMD XP 1800+ passief koelen op 1Ghz @ 1,2v

Wat zijn je temps als hij op 1ghz @ 1,2v draait? En hoe heb je hem terug geklokt? Via fsb of via de multiplier?

[ Voor 4% gewijzigd door heintjeput op 07-06-2003 00:46 ]

[Puc van S.]

et valt me op dat er niemand is die aan het id denkt om de HD te vervangen door solidstate ram,
hetzij flashkaartjes of usb drives, aangezien de meeste pc's wel kunnen booten van usbdrives.
Dus dat zou zeer handig zijn voor een divx bakkie: linux op 1 usb drive (512mb zal denk ik wel genoeg zijn) en dan op een andere usb poort bv een usb drive van 1gig voor "cd" 1 van de film en een andere voor "cd2" (enz. enz.)

zo kun je dus als je de voeding,cpu,gpu goed (eventuel passief) koelt echt een "stil" systeem hebben

et kost dan wel wat maar voor wat hoort wat.

[iets]

Yokozuna schreef op 06 June 2003 @ 19:58:
[...]
Dat kan goed

[...]

bron: http://www.hardwarereview...APST%20Fans/PAPSTFans.htm

omg ben ik blij dat ik dat lees.

* iets heeft gisteren net 5x 12dB 80mm papst fans gekocht

[pretorian_nl]

Ik moet inderdaad zeggen dat 1 week later hij al minder ratelt (zit maar 1 buiten kast, in de kast hoor ik niet) morgen eerst rubbers erop , werkt dat niet naar voldoening dan ga ik de jongens ff op 7 volt gooien, s kijken wat dat voor effect heeft.

[NewbieNeo]

Yokozuna schreef op 06 June 2003 @ 19:58:
[...]
Dat kan goed

[...]

bron: http://www.hardwarereview...APST%20Fans/PAPSTFans.htm

mwoaa... vind 't zelf maar een zwak excuus om 't mechanisme de schuld te geven van 't geratel...
kheb zat andere stille fans laten draaien en die maakten echt niet zo'n ratelherrie als die 12dB papst...
maw. die 12dB papst fans hebben naar mijn mening gewoon een verot mechanisme itt. andere papst fans en andere merken fans...

[Verwijderd]

GuardianAngel schreef op 06 juni 2003 @ 18:00:
[...]

Met alle respect, 21dB is nooit stiller dan 12dB.

Dat weet ik ook wel daarom vroeg ik ook duidelijk om praktijkervaring,het blijkt dat die Panoflo op lagere voltage gewoon stiller is dan die Papst omdat deze geen ratel geluiden heeft.

http://www.silentpcreview...ewarticle&artid=63&page=1

[Yokozuna]

Er zullen vast wel andere typen Papst fans zijn zonder geratel? Is het echt geen productiefout? (zou ik niet verwachten trouwens van Papst)

[Hellie112]

je kan je ook doof maken heb ik aardig wat ervaring mee hoewel het aardig kut af en toe kan zijn

[Glashelder]

Mijn papst 12 db fan zit er al iets van 2 maanden in, maar ik hoorde geen geratel en ik hoor het nog steeds niet, ben ik nu gek ofzo...

of ik had gewoon een goed model

[pretorian_nl]

Zou ik nog terugkunnen naar de winkel met een papst met afgeknipte kabels?

[ Voor 2% gewijzigd door pretorian_nl op 08-06-2003 00:41 . Reden: typo ]

[Kapitein Prozac]

Ik heb de 12db en 19db (geloof ik) Papst fans gehad en allemaal (5 stuks) maakten ze een ratelgeluid of hoe je het ook wilt noemen. Ik heb daarna de Enermax 8 cm fans geprobeerd en ook die produceerden een ratelgeluid (kogellagers) maar dat geluid vond ik iets draaglijker dan het geluid dat de Papst fans maakten. Nu maakt het niets meer uit aangezien mijn pc kast sindskort in een andere kamer staat. Mijn buren maken nu de meeste herrie

[Glashelder]

Gaer schreef op 08 June 2003 @ 00:41:
Zou ik nog terugkunnen naar de winkel met een papst met afgeknipte kabels?

OMG, Nee

verder valt het me in dit topic op dat de schapen de herder volgen. Er wordt _altijd_ gezegd dat Papst fans superkwaliteit is, stil, blaat blaat ...

en nu staat er iemand op die zegt dat er iets is met een ratelgeluidje, en opeens, WOEI, iedereen hoort een ratelgeluid bij z'n 12db Papst (of 19++ weet ik veel)

Dan heb ik zoiets van () waar zijn jullie mee bezig hier af en toe

[Kapitein Prozac]

Ik heb de Papst fans geprobeerd omdat iedereen roemde over de stilte maar bij gebruik viel me een doordringend geluid op; niet echt een ratelgeluid wat ik een reply eerder zei maar meer een laag bromgeluid en ik hou absoluut niet van dat soort lage geluiden of hoge gierende geluiden dus die Papst fans gingen er meteen weer uit. Dat is alweer een tijdje terug (halverwege vorig jaar) en sindsdien heb ik daar niks over gezegd/gereplied/gepost dus alstublieft noem mij geen schaap.

Trouwens, ben je ook een schaap als je een advies van iemand volgt?

[ Voor 7% gewijzigd door Kapitein Prozac op 08-06-2003 11:34 ]

[pretorian_nl]

Schapen, dam, volgen, nah. Ik koop inderdaad papst omdat ik er veel goeds over hoor en ze zelf toch ook goed bekend staan, dus als ik een 12db fan koop wil ik hem ook niet horen. Wanneer ik hem dan wel hoor is dat irritant, en zo lang heb ik ze nog niet dus geen schaap . Maar ik ga morgen ff de boel wat smeren en ik zet ze op 7V, als ik ze dan nog hoor staan ze snel te koop en koop ik een paar regelbare enermax, daar heb ik er nu 1 van en die is wel lekker stil (op lage toeren).

[Gerco-M]

fans maken altijd lawaai en zijn overbodig.

of het nou panaflo is of zelfs Papst, zoals ik ook in mijn voeding heb zitten, de Enermax 365 Papst. Als ik alles uit zet, muziek / TV / koelkast en andere zooi en ik belast mijn CPU 100% dan gaat mijn voeding fan op een hoger toerental draaien en kan ik die duidelijk horen. Zeker als ik mijn oor tegen de case aan druk of luister op de plek van de voeding. Dus ik heb een andere goedkope voeding gekocht (Qtec 550) en die ga ik modden naar waterkoeling zodat ik eindelijk helemaal van fans af ben in mijn case en alle "hete" delen (CPU, NB, VGA, HDs, PSU) goed watergekoeld heb waardoor ik toch nog VET kan overklokken.

En nee, mijn radiator heeft geen fans, die wordt passief gekoeld en mijn HDs hoor ik ook al echt niet meer, zijn stille disken en in mijn dubbelwandige (clear) case wordt het resterende overige geluid heel goed gedempt. Ze hangen ook in waterkoeling elementen met rubber bevestigingen om geen resonanties in de case te krijgen.

Ik ben naast die voeding waterkoeling ook nog bezig met DDR waterkoelelementen en een koelblok voor op mijn alu HD slede om alle overige warmte in de case te vermijden zodat mijn case zonder enige airflow toch niet zo warm wordt en de fans echt nooit aan hoeven. (Ja ik heb wel fans in mijn case maar die zie ik het liefst op UIT staan )

Je bent stilte freak of je bent het niet he

[Blizard]

Gerco-M schreef op 09 juni 2003 @ 08:58:
Verhaal over stille case ...

Pix + meer specs van dit beestje ?

[kutkip]

heintjeput schreef op 06 June 2003 @ 21:08:
[...]

Wat zijn je temps als hij op 1ghz @ 1,2v draait? En hoe heb je hem terug geklokt? Via fsb of via de multiplier?

Stressed ongeveer 66 graden. Dit is dan de diode temperatuur, de core temp zou dan ongeveer 78 graden moeten zijn. Maar met het nieuwe bios zou de temp 10 graden omlaag gaan. Zelf denk ik dat de temp er ongeveer tussen zit, dus 61 diode, 73 core. Maar ik heb besloten dat ik er gewoon een Enermax 80mm (5v) fan in laat zitten @1500 RPM. Die zijn nog net ietsje stiller dan de Papst NGL lijkt het.
Met 2 fans @1500 RPM valt te leven

[Verwijderd]

huh

10 graden omlaag door alleen een nieuwe BIOS?

Is de temp-reading aangepast, of zit er in die BIOS temperatuurverlagende wonderolie?

(gaat de temp écht omlaag, of is de uitlezing aangepast?)

[kutkip]

Verwijderd schreef op 09 juni 2003 @ 17:02:
huh

10 graden omlaag door alleen een nieuwe BIOS?

Is de temp-reading aangepast, of zit er in die BIOS temperatuurverlagende wonderolie?

(gaat de temp écht omlaag, of is de uitlezing aangepast?)

Uiteraard is alleen de uitlezing v/d temperatuur aangepast

[Gerco-M]

Ik had in deze topic al wat info en pics gepost:
[url] [rml][ CM] Het "Post hier je kleine mods" topic[/rml][/url]

nog meer pics hier van mijn case alvast, later post ik er nog wel een topic over.
http://www.xs4all.nl/~gercomar/PCcase/
http://www.xs4all.nl/~gercomar/PCcase/RVSrad/

Als je nog meer info wil of vragen hebt hoor ik het wel natuurlijk

[MadMarky]

kutkip schreef op 09 juni 2003 @ 15:23:
[...]


Stressed ongeveer 66 graden. Dit is dan de diode temperatuur, de core temp zou dan ongeveer 78 graden moeten zijn. Maar met het nieuwe bios zou de temp 10 graden omlaag gaan. Zelf denk ik dat de temp er ongeveer tussen zit, dus 61 diode, 73 core. Maar ik heb besloten dat ik er gewoon een Enermax 80mm (5v) fan in laat zitten @1500 RPM. Die zijn nog net ietsje stiller dan de Papst NGL lijkt het.
Met 2 fans @1500 RPM valt te leven

Wat heeft die processor voor core? Ik heb een 1700+ tbred-b, die wordt gekoeld door een Spire whisperrock III maar 35 graden
Voltage en snelheid iets omlaag, en passief koelen zou geen probleem moeten zijn.

[kutkip]

MadMarky schreef op 16 June 2003 @ 11:04:
[...]

Wat heeft die processor voor core? Ik heb een 1700+ tbred-b, die wordt gekoeld door een Spire whisperrock III maar 35 graden
Voltage en snelheid iets omlaag, en passief koelen zou geen probleem moeten zijn.

Tbred-a. Die gebruiken nog iets minder watt dan de b, voornamelijk omdat ze standaart al op 1,5v lopen. Echter passief koelen is moeilijker dan jij denkt. het verschil tussen een 80mm fannetje op 1000RPM (heb ik nu) en geen fan is heel groot.
Echter jou heatsink is denk ik minder geschikt voor passieve koelen. Het is nl zo dat de heatsink met een delta fan bijna evengoede prestaties neerzet als de beste heatsinks zoals de Thermalright SLK-800, maar met een langzamere fan al snel minder presteert. Dit komt ook omdat ie gewoon veel minder koeloppervlakte heeft dan een Alpha pal 8045. En bedenk dat je nu de diode temp uitleest, de core temp is ongeveer 12graden hoger, en dus zou ik hem niet warmer laten worden dan 68 graden, dan heb je nog een beetje marge.

[pierre-oord]

Over die papst fans: ik heb WC, maar hoor die dingen ook ratelen. Dan heb ik het over 80 mm papsten. De 120 mm hoor ik niks. Ik heb die 80mm nu uit staan, temps zijn goed, maar misschien dat ik ze nog eens een weekje laat inburnen

[bombadil]

pierre-oord schreef op 16 juni 2003 @ 13:09:
Over die papst fans: ik heb WC, maar hoor die dingen ook ratelen. Dan heb ik het over 80 mm papsten. De 120 mm hoor ik niks. Ik heb die 80mm nu uit staan, temps zijn goed, maar misschien dat ik ze nog eens een weekje laat inburnen

Je hebt heel veel 80 mm papsts. Die gaan van 12 db tot in de 30 db geloof ik.Welk nummer hebben de jouwe?

[waslijn]

Als die 12dB fans ratelen? Welke fans kan ik dan het beste aanschaffen om mijn PC stil te krijgen en waar zijn deze te koop? Ik had namelijk het idee mijn PC stiller te maken door:

- P4 OEM Cooler --> zalman 7000cu
- Ati Radeon 9500 --> zalman heatpipe
- Northbridge cooler --> zalman chipsetcooler
- 4x casefan (waarvan 2 reeds op 5v door lian li kast)--> papst 12dB

Maar die laatste optie moet ik denk ik maar vergeten, want ik heb weinig zin +40euro uit te geven voor fans waarover het volgende geschreven wordt:

Perhaps quieter than the Panaflo, but not 12 dBA -- that is a major exaggeration. May have lower broadband (shhhh) noise but often exhibits ticking or clicking noise at any voltage that can be annoying. Not highly reliable in this regard, expensive. Dec 24/02

[ Voor 4% gewijzigd door waslijn op 16-06-2003 15:40 ]

[kutkip]

Waslijn schreef op 16 juni 2003 @ 15:32:
Als die 12dB fans ratelen? Welke fans kan ik dan het beste aanschaffen om mijn PC stil te krijgen en waar zijn deze te koop? Ik had namelijk het idee mijn PC stiller te maken door:

- P4 OEM Cooler --> zalman 7000cu
- Ati Radeon 9500 --> zalman heatpipe
- Northbridge cooler --> zalman chipsetcooler
- 4x casefan (waarvan 2 reeds op 5v door lian li kast)--> papst 12dB

Maar die laatste optie moet ik denk ik maar vergeten, want ik heb weinig zin +40euro uit te geven voor fans waarover het volgende geschreven wordt:

[...]

Ik ben zelf wel tevreden over die regelbare Enermaxen. Op 5v en 1000RPM maakt ie niet veel herrie meer Maar al die Zalman en voeding (vergeet die niet) fans maken waarschijnlijk al zoveel geluid dat je die Papst niet eens meer hoort.

[iets]

Om nog even terug te komen op die 12dB fans: die maken dus echt geen 12dB . Ze maken ook niet allemaal hetzelfde geluid, de ene ratelt een beetje, als of ie los zit. De andere schraapt alsof er zand inzit ofzo . En weer een andere zoemt.

Verder is de airflow wel oke .

[Yokozuna]

Zijn er al wat 12dB 80mm Papst fans uitgerateld hier Volgens mij schiet het niet echt op ofzo.

[rvanlooijen]

Aan TS: Je schrijft over een Molex Silent drive, hiervan staat 1 vermelding in de PW, maar ik kan deze nergens meer terug vinden op de site van die winkel, waar heb jij m vandaan? (Dedicated Computers?) en heb je dr ook ~29 euro voor betaald? Ik overweeg toch gewoon een stuk karton te pakken en dat tussen mn hdd en kast te hangen, goedkoop en effectief, ik zal nog wat op zoek gaan naar reviews, maar kan je hier eventueel een wat uitgebreidere ervaring van posten? (zo mogelijk met pics)

//edit: met wat gezoek vind ik m op http://www.silentpcshop.nl/SilentDrive.asp voor €28,99, hoe zijn de ervaringen van de TS in t algemeen? Neemt het hoorbare geluid van de hdd -echt- merkbaar af?

[ Voor 17% gewijzigd door rvanlooijen op 16-06-2003 17:32 ]

[waslijn]

kutkip schreef op 16 June 2003 @ 16:24:
[...]


Ik ben zelf wel tevreden over die regelbare Enermaxen. Op 5v en 1000RPM maakt ie niet veel herrie meer Maar al die Zalman en voeding (vergeet die niet) fans maken waarschijnlijk al zoveel geluid dat je die Papst niet eens meer hoort.

Heb net mijn kast maar eens opengemaakt en de casefans uitgezet. Volgens mij maken mijn HD's de meeste herrie, ik denk dat mijn oude IBM de grootste boosdoener is. Denk dat de enermaxvoeding(365P-VE) op zich wel stil genoeg is. Maar het is erg lastig de grootste boosdoeners te achterhalen, ga binnekort maar eens onderdeel voor onderdeel uizetten, want straks heb ik een stille cpu+vga+ chipset koeler en blijkt de hoofdoorzaak bij mijn HD's te liggen. Bedankt in ieder geval voor de tip.

[lordofthelints]

Ik ben momenteel ook een beetje bezig met een stilte projectje.
Het wachten is nog op m'n zalman 7000 cu cpu cooler, hopelijk worden m'n temps dan ook wat lager, wat weer tot gevolg heeft dat m'n voeding minder herrie maakt. (p4c 2.6 @ 3.25 ghz) Het is mij trouwens altijd nog gelukt om cpu koelers (alpha, swiftech, met eigenlijk alle soorten fan's) stil te krijgen, ik vond het verschil tussen de fans op de geruisloze stand niet hoorbaar. Mijn kast zit namelijk gewoon dicht

Ik ben er wel achter dat harde schijven over het algemeen de grootste boosdoeners zijn. In den beginne had ik een maxtor 40 gb d740x, dat gegier gaat echt door merg en been! Deze heb ik nu vervangen voor 2 wd 80 gb schijven, dat maakte alles al een stuk aangenamer. Laatst heb ik voor m'n shuttle een maxtor diamondmax 9 120 gb gekocht, en ik was behoorlijk impressed. Je hoort hem eigenlijk alleen als hij aan het werk is, en gelukkig hoeft dat niet al te vaak als je redelijk wat geheugen hebt.

Ik vraag me alleen nog een paar dingen af: zijn er al veel mensen die ge-experimenteerd hebben met van die rubberen schroefjes voor hd's?

En is het een slim idee om in een overgeklokte p4 bak die nu (brakke meuk intel koeler) 61 graden wordt, met schuim te gaan beginnen? Hoeveel stijgt de temperatuur gemiddeld als je alles dichtplakt, er vanuitgaande dat je alleen een in- en outtake fan gebruikt?

[XoReP]

Ik neem iig nooit meer een kaart als die ik nu heb. Ik heb nu een Leadtek A250 Ultra TD (Ti4600). Daar zit dus een koelblok op van 0.5KG maar die twee fannetje maken een onwijs kabaal. Ik dacht van nou dan zet ik die fannetjes ff uit, maar dan wordt die kaart echt gloeiend. OC-en kan niet met een Ti4600 omdat die gewoon aant einde van zijn core zit volgens mij dus heeft die extra koeling volgens mij geen enkele nut. Misschien dat ik ooit nog wel een FX5800 voor de stilte kan nemen .
BTW Hij ziet er natuurlijk wel 1337 uit zo. Maar ik heb maar besloten WC te nemen met een koelblokje op mijn Ti4600.

BTW Ik heb twee WD Raptor's in mijn pc zitten van ieder 10k RPM Maar eigenlijk valt hun geluid nog al mee.

[ Voor 9% gewijzigd door XoReP op 16-06-2003 21:45 ]

[Yokozuna]

Ik heb twee WD Raptor's in mijn pc zitten van ieder 10k RPM Maar eigenlijk valt hun geluid nog al mee.

Gaaf, dat zijn toch die top-notch IDE schijven?

Ik kon geen goed topic vinden, dus ik post het maar even hier, wat denken jullie hiervan?

Ik wil een kast bijkopen. Hier zitten 2 outtakes in op de gebruikelijke plekken en de 2 intakes zitten in het zijpaneel. Krijg je hier een fatsoenlijke airflow mee?

Ik denk eigenlijk van wel, gezien de koude lucht toch wel warm wordt en omhoog stijgt. Voordeel is ook dat de intakes nu niet belemmerd worden door frontjes van kasten e.d. maar gewoon direct "koele" kamerlucht zuigen. Maargoed, heb er geen ervaringen mee, wat denken jullie?

[ Voor 97% gewijzigd door Yokozuna op 16-06-2003 22:12 ]

[Aikon]

NewbieNeo schreef op 07 June 2003 @ 00:59:
mwoaa... vind 't zelf maar een zwak excuus om 't mechanisme de schuld te geven van 't geratel...

En vervolgens geef je het mechanisme de schuld:

maw. die 12dB papst fans hebben naar mijn mening gewoon een verot mechanisme itt. andere papst fans en andere merken fans...

Ik ben zelf overigens ook bezig met een stil systeem. Al heel erg lang zelfs. Maar ik heb sinds kort een nieuwe kast, heb er schuimrubber ingedaan en ben bezig met wat fans erin aan het zetten en die op 5v of 7v te laten lopen. Resultaten komen nog

M1lamb3r schreef op 07 June 2003 @ 00:02:
et valt me op dat er niemand is die aan het id denkt om de HD te vervangen door solidstate ram,
hetzij flashkaartjes of usb drives, aangezien de meeste pc's wel kunnen booten van usbdrives.
Dus dat zou zeer handig zijn voor een divx bakkie: linux op 1 usb drive (512mb zal denk ik wel genoeg zijn) en dan op een andere usb poort bv een usb drive van 1gig voor "cd" 1 van de film en een andere voor "cd2" (enz. enz.)

zo kun je dus als je de voeding,cpu,gpu goed (eventuel passief) koelt echt een "stil" systeem hebben

et kost dan wel wat maar voor wat hoort wat.

Flashkaartjes zijn geen optie. Deze zijn een beperkt keer herschrijfbaar, een miljoen keer ofzo, maar dat is echt zo gehaald met computeren. In een digicam natuurlijk niet.
Wat je met USBdrive bedoelt weet ik niet

[ Voor 42% gewijzigd door Aikon op 16-06-2003 22:30 ]

[NewbieNeo]

LOL@Aikon...
zal wel in een wispelturig buitje zijn geweest...

maar wat ik bedoelde is, dat 't probleem NIET is dat die 12dB papst zo stil is, WAARDOOR je dus 't mechanisme hoort...
kheb genoeg andere stille fans gehoord, waarbij je dus alleen wat windgeruis hoort, maar dus GEEN geratel van 't mechanisme...
dus eigenlijk bedoelde ik dus dat ze 't in eerste instantie al fout hadden door te zeggen dat die 12dB papst fan zo stil is...

snappie?