Ik heb een jaren 30-huis gekocht, en wil het graag verduurzamen. De CV-ketel zal de komende jaren overlijden, en als vervanger overweeg ik een full-electric warmtepomp. Ik dacht zelf aan een Panasonic 7kw monobloc in bivalente opstelling met de cv-ketel, maar ik hoor graag jullie tips!
Een aantal zaken hebben we al aangepakt:
Waarom nu al een warmtepomp?
Zoals gezegd gaat de cv-ketel de komende jaren de geest. Hij is nu al 13 jaar oud. We hebben de ketel onlangs laten onderhouden, en de monteur zei dat hij in prima staat was. Maar een vervanging zit er de komende jaren wel sowieso aan te komen, en ik bereid mij liever nu al voor op de mogelijkheid van een WP dan dat hij in het midden van de winter uitvalt, ik door de urgentie geen tijd heb om alle voorbereidingen te doen voor een WP en noodgedwongen weer voor een CV-ketel moet kiezen.
Maar gezien de hoge gasprijzen wil ik proberen dat plan naar voren te halen, en de warmtepomp zo snel mogelijk aan te sluiten, ook al is het huis nog niet optimaal geïsoleerd. Mijn idee was om de warmtepomp bivalent aan te sluiten, waarbij de warmtepomp dus het grootste deel van het werk doet, en de gasketel bijspringt wanneer nodig, en SWW maakt. Maar ik hoor graag of dat realistisch is. Ik heb het schema gezien op warmtepomp-weetjes.nl,
/f/image/cufO3YiPOipCwxI0UTC758Ru.png?f=fotoalbum_large)
maar dat schema is veel complexer dan de omschrijvingen van bivalente systemen hier op Tweakers, met een open verdeler, buffervat, en volgens mij nog een extra pomp in de retour naar de WP.
Een andere reden voor het naar voren halen van de plaatsing, of in elk geval de voorbereiding, is dat eind januari onze nieuwe keuken geplaatst wordt, en een van de meest veelbelovende routes voor de WP-leidingen naar de verdeler van de vww onder/achter de keukenkastjes loopt. Idealiter zorgen we er dus voor dat in die paar dagen dat de oude keuken is afgebroken de voorbereidingen binnen gedaan kunnen worden, dus tot en met de muurdoorvoer. Het buitendeel kan eventueel op een later moment afgewerkt worden. Maar ik hoor graag wat jullie denken van deze route.
Eens de cv-ketel het begeeft, of dichter bij zijn einde komt, zou ik hem willen laten weghalen, op dezelfde plek een (warmtepomp)boiler terug hangen, en zo definitief van het gas afgaan.
Hier een aantal gegevens op basis van de template in het ‘ik wil een warmtepomp-topic’:
Historisch gasverbruik: ik heb de sleutel nog maar sinds midden december 2021, en eigenlijk heeft de cv-ketel zo goed als uit gestaan tot maart, wanneer we erin getrokken zijn, dus die periode is niet echt representatief. De vorige bewoner gaf aan dat zij normaal zo’n 1700m³ gas gebruikten. Maar dat was met koken op gas, zonder vloerisolatie en HR++-ramen, en met 2 ouders en 2 pubers, ipv 2 ouders en 2 kleine kinderen zoals wij. Zowel wij als zij gebruikten enkel SWW op de badkamer, in de keuken staat een boiler. Als je 50m³ gas aftrekt voor het koken, 10% voor vloerisolatie, 15% voor het HR++ glas, dan kom je uit op 1260m³, inclusief SWW. Maar goed, dat is natuurlijk giswerk.
Wat SWW betreft verbruiken we per maand zo’n 17m³ (geëxtrapoleerd uit het verbruik van de maand juli), dus op jaarbasis 204m³.
Op basis van de Koevlaas-formule zou ik op basis van 1700m³ gas een vermogen van 8.5kW nodig hebben, en op basis van 1250m³ 6kW. Ik ben niet van plan SWW te maken met mijn WP. Moet ik dan het SWW gasverbruik aftrekken van het totale gasverbruik voor ik de formule toepas? Zoja, dan kom ik uit op 7,27kW en 4,85kW. Zowel inclusief als exclusief SWW lijkt een WP van 7kW mij dan voldoende. Kan dit kloppen?
Voerverwarming: 46m² aan leidingen, verdeeld over vijf groepen. De vloerbedekking is pvc, wat max een temperatuur van 27° mag hebben. De oplettende lezer ziet nog een zesde groep op de verdeler: die loopt naar boven naar de badkamer, waar het 5m² vloer verwarmt (ook hier hoh 10cm). Dus zo'n 50m² vvw in totaal in huis.
Er hangt een gesloten verdeler van Grundfos. De groepen staan in principe altijd open, maar ik moet bekennen dat ik nog weinig ervaring heb met de vvw, want toen we erin trokken hebben we maar een paar weken vvw nodig gehad. Wat het vermogen betreft: hoeveel w/m² wordt hier doorgaans voor gebruikt? Ik kom op sites 76w/m² tegen. Volgens deze calculator kom ik bij 35/30/20 ook uit op 76w/m². Dat zou dus een vermogen van 3496w betekenen.
Radiatoren: er blijven nog 4 radiatoren over in huis.
/f/image/hmTNSTJIfN5esVQFsFY4s9FA.png?f=fotoalbum_large)
Als ik voor de vww een afgifte van 3800w neem, dan kom ik op 5400w uit met de huidige radiatoren op 35/30/20. Het lijkt mij dus dat ik in elk geval een aantal radiatoren moet upgraden, en dat T22 zou moeten volstaan. Gelukkig, want T33’s scoren niet erg hoog wat de WAF betreft 😉 Maar het lijkt erop dat er dan voldoende afgifte zou moeten zijn.
Waterinhoud radiatoren: met T33’s zou het rond de 70l uitkomen, dus enkel in de radiatoren, buizen niet meegerekend.
Leidingen: misschien goed om te weten dat de loodgieter nieuwe leidingen getrokken heeft van de cv-ketel naar de verdeler (meerlagenbuis Viega Smartpress 25x2.8, dus inwendige maat is 25-(2*2.8)=19.4mm), en van de cv-ketel naar de vier radiatoren in huis (Viega Smartpress 16x2, inwendig dus 16-(2x2)=12mm)
Sanitair warm water: op dit moment dus nog via de CV-ketel. We hebben 2 kleine kinderen die regelmatig in bad gaan. We hebben geen DWTW (geen enkele van de aannemers die we om een offerte gevraagd hebben wilden hier hun vingers aan branden wegens angst voor issues voor DWTW’s). Er is op zolder nu al ruimte voor een boiler, en uiteraard zeker als de CV-ketel komt te vervallen. Naast de CV-ketel staat ook een systeem C ventilatiebox (vraaggestuurd), dus ventilatiewarmtepomp zou ook een optie kunnen zijn.
Voorkeur voor een WP: L/W, en liefst een Panasonic monobloc, gezien die goedkoop is, zelf te plaatsen is, en die hier goed bekend staat, met een levendige community. Ik besef dat de levertijden op dit moment erg lang zijn, maar tegen februari/maart zou er weer voldoende voorraad moeten zijn begreep ik, en ik vind het prima om zo lang te wachten.
Maar ik sta uiteraard open voor andere opties. Zoals je op de foto’s kan zien wonen we in een dichtbebouwd gebied, dus om Rijdende Rechter-achtige taferelen te vermijden is zo min mogelijk geluid van het apparaat zelf en de opstelling erg belangrijk.
Wie gaat het installeren: als we uitkomen op een monobloc ben ik van plan om ze zelf te plaatsen, samen met mijn vader die erg handig is.
Waar zou de WP moeten komen: ik had zelf gedacht aan het dak van mijn schuur om een aantal redenen. Mijn voornaamste bekommernis hierin is dus overlast door geluid en trillingen vermijden, zowel voor de buren als voor mijn vrouw die een gevoelig gehoor heeft. Dus liefst zo ver mogelijk verwijderd van onze achtergevel waar we slapen.
Een nadeel van deze route is dat onder de keukenkastjes ook de buizen zullen lopen van de Bora die met de nieuwe keuken geplaatst zal worden. Dat is een buis van 9x22, wat al heel wat prime real estate onder de kastjes inneemt, als je ook rekening houdt met de pootjes van de kasten. Hoeveel ruimte hebben die leidingen binnen nodig?
Hier een aantal foto's van de opstelling die ik in gedachten had.
foto van de algemene situatie.
/f/image/6rORfcSugeJ2QQUr2F4KLEfj.png?f=fotoalbum_large)
Iets meer in detail (sorry, hier dus het verkeerde huis ingetekend
het gaat dus om het huis links van het huis dat is aangeduid op deze foto. Die buur zit overigens ook regelmatig op Tweakers, dus als je dit leest: hallo buurman!)
/f/image/jo36QGFleSj35lFfzfgptJn4.png?f=fotoalbum_large)
Uitblaasrichting
/f/image/CT6uXn5NrTrDVvtLTT0wTZKZ.png?f=fotoalbum_large)
Een foto van het dak.
:strip_exif()/f/image/7Jv1tmrtHmniFuQEZ2dM9eV7.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/NR863JUQqWTleh6kRIHz0at5.jpg?f=fotoalbum_large)
Hoe de leiding zou lopen richting het huis
:strip_exif()/f/image/maWOZLsSdZg92vHyrc02y3Hv.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/JMSRmNkEIYpq7hXtxQxioWYW.jpg?f=fotoalbum_large)
Hoe de leiding binnen zou lopen
/f/image/eJDyGFHNopwk0fzhr1DkInBL.png?f=fotoalbum_large)
/f/image/jwE8k1PTi6C4Qc0AUrYRW0O3.png?f=fotoalbum_large)
Installatie bij de CV-ketel
:strip_exif()/f/image/AeTUN6RPIWn8PWNR29Wp074H.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/3YYXXJzMkTb4tG5DwSHYpuw9.jpg?f=fotoalbum_large)
Vragen:
Een aantal zaken hebben we al aangepakt:
- We hebben een schuimbetonvloer van 60 cm (RC5.5) met vloerverwarming (hoh 10cm, inclusief in de badkamer) laten storten.
- alle Thermopane ramen worden in oktober vervangen door HR++-glas met een U-waarde van 1, wel met ZR ventilatieroosters ivm systeem C
- er is een vraaggestuurd systeem C geplaatst, dus afzuiging op basis van CO2/vocht in de slaapkamers, aangestuurd via home assistant
- zonnepanelen: ze liggen er pas een maand of 2, maar de verwachting is dat ze zo’n 5500-6000kwh per jaar zullen opleveren. Ze liggen op O/W.
- De badkamer heeft een voorzetwand van 12cm PIR.
- Ik ben bezig met op alle ramen en deuren nieuwe tochtstrips te plaatsen, en ben wat met PUR aan de slag gegaan om de grootste kieren in het dak te dichten.
Waarom nu al een warmtepomp?
Zoals gezegd gaat de cv-ketel de komende jaren de geest. Hij is nu al 13 jaar oud. We hebben de ketel onlangs laten onderhouden, en de monteur zei dat hij in prima staat was. Maar een vervanging zit er de komende jaren wel sowieso aan te komen, en ik bereid mij liever nu al voor op de mogelijkheid van een WP dan dat hij in het midden van de winter uitvalt, ik door de urgentie geen tijd heb om alle voorbereidingen te doen voor een WP en noodgedwongen weer voor een CV-ketel moet kiezen.
Maar gezien de hoge gasprijzen wil ik proberen dat plan naar voren te halen, en de warmtepomp zo snel mogelijk aan te sluiten, ook al is het huis nog niet optimaal geïsoleerd. Mijn idee was om de warmtepomp bivalent aan te sluiten, waarbij de warmtepomp dus het grootste deel van het werk doet, en de gasketel bijspringt wanneer nodig, en SWW maakt. Maar ik hoor graag of dat realistisch is. Ik heb het schema gezien op warmtepomp-weetjes.nl,
/f/image/cufO3YiPOipCwxI0UTC758Ru.png?f=fotoalbum_large)
maar dat schema is veel complexer dan de omschrijvingen van bivalente systemen hier op Tweakers, met een open verdeler, buffervat, en volgens mij nog een extra pomp in de retour naar de WP.
Een andere reden voor het naar voren halen van de plaatsing, of in elk geval de voorbereiding, is dat eind januari onze nieuwe keuken geplaatst wordt, en een van de meest veelbelovende routes voor de WP-leidingen naar de verdeler van de vww onder/achter de keukenkastjes loopt. Idealiter zorgen we er dus voor dat in die paar dagen dat de oude keuken is afgebroken de voorbereidingen binnen gedaan kunnen worden, dus tot en met de muurdoorvoer. Het buitendeel kan eventueel op een later moment afgewerkt worden. Maar ik hoor graag wat jullie denken van deze route.
Eens de cv-ketel het begeeft, of dichter bij zijn einde komt, zou ik hem willen laten weghalen, op dezelfde plek een (warmtepomp)boiler terug hangen, en zo definitief van het gas afgaan.
Hier een aantal gegevens op basis van de template in het ‘ik wil een warmtepomp-topic’:
Historisch gasverbruik: ik heb de sleutel nog maar sinds midden december 2021, en eigenlijk heeft de cv-ketel zo goed als uit gestaan tot maart, wanneer we erin getrokken zijn, dus die periode is niet echt representatief. De vorige bewoner gaf aan dat zij normaal zo’n 1700m³ gas gebruikten. Maar dat was met koken op gas, zonder vloerisolatie en HR++-ramen, en met 2 ouders en 2 pubers, ipv 2 ouders en 2 kleine kinderen zoals wij. Zowel wij als zij gebruikten enkel SWW op de badkamer, in de keuken staat een boiler. Als je 50m³ gas aftrekt voor het koken, 10% voor vloerisolatie, 15% voor het HR++ glas, dan kom je uit op 1260m³, inclusief SWW. Maar goed, dat is natuurlijk giswerk.
Wat SWW betreft verbruiken we per maand zo’n 17m³ (geëxtrapoleerd uit het verbruik van de maand juli), dus op jaarbasis 204m³.
Op basis van de Koevlaas-formule zou ik op basis van 1700m³ gas een vermogen van 8.5kW nodig hebben, en op basis van 1250m³ 6kW. Ik ben niet van plan SWW te maken met mijn WP. Moet ik dan het SWW gasverbruik aftrekken van het totale gasverbruik voor ik de formule toepas? Zoja, dan kom ik uit op 7,27kW en 4,85kW. Zowel inclusief als exclusief SWW lijkt een WP van 7kW mij dan voldoende. Kan dit kloppen?
Voerverwarming: 46m² aan leidingen, verdeeld over vijf groepen. De vloerbedekking is pvc, wat max een temperatuur van 27° mag hebben. De oplettende lezer ziet nog een zesde groep op de verdeler: die loopt naar boven naar de badkamer, waar het 5m² vloer verwarmt (ook hier hoh 10cm). Dus zo'n 50m² vvw in totaal in huis.
Er hangt een gesloten verdeler van Grundfos. De groepen staan in principe altijd open, maar ik moet bekennen dat ik nog weinig ervaring heb met de vvw, want toen we erin trokken hebben we maar een paar weken vvw nodig gehad. Wat het vermogen betreft: hoeveel w/m² wordt hier doorgaans voor gebruikt? Ik kom op sites 76w/m² tegen. Volgens deze calculator kom ik bij 35/30/20 ook uit op 76w/m². Dat zou dus een vermogen van 3496w betekenen.
Radiatoren: er blijven nog 4 radiatoren over in huis.
/f/image/hmTNSTJIfN5esVQFsFY4s9FA.png?f=fotoalbum_large)
Als ik voor de vww een afgifte van 3800w neem, dan kom ik op 5400w uit met de huidige radiatoren op 35/30/20. Het lijkt mij dus dat ik in elk geval een aantal radiatoren moet upgraden, en dat T22 zou moeten volstaan. Gelukkig, want T33’s scoren niet erg hoog wat de WAF betreft 😉 Maar het lijkt erop dat er dan voldoende afgifte zou moeten zijn.
Waterinhoud radiatoren: met T33’s zou het rond de 70l uitkomen, dus enkel in de radiatoren, buizen niet meegerekend.
Leidingen: misschien goed om te weten dat de loodgieter nieuwe leidingen getrokken heeft van de cv-ketel naar de verdeler (meerlagenbuis Viega Smartpress 25x2.8, dus inwendige maat is 25-(2*2.8)=19.4mm), en van de cv-ketel naar de vier radiatoren in huis (Viega Smartpress 16x2, inwendig dus 16-(2x2)=12mm)
Sanitair warm water: op dit moment dus nog via de CV-ketel. We hebben 2 kleine kinderen die regelmatig in bad gaan. We hebben geen DWTW (geen enkele van de aannemers die we om een offerte gevraagd hebben wilden hier hun vingers aan branden wegens angst voor issues voor DWTW’s). Er is op zolder nu al ruimte voor een boiler, en uiteraard zeker als de CV-ketel komt te vervallen. Naast de CV-ketel staat ook een systeem C ventilatiebox (vraaggestuurd), dus ventilatiewarmtepomp zou ook een optie kunnen zijn.
Voorkeur voor een WP: L/W, en liefst een Panasonic monobloc, gezien die goedkoop is, zelf te plaatsen is, en die hier goed bekend staat, met een levendige community. Ik besef dat de levertijden op dit moment erg lang zijn, maar tegen februari/maart zou er weer voldoende voorraad moeten zijn begreep ik, en ik vind het prima om zo lang te wachten.
Maar ik sta uiteraard open voor andere opties. Zoals je op de foto’s kan zien wonen we in een dichtbebouwd gebied, dus om Rijdende Rechter-achtige taferelen te vermijden is zo min mogelijk geluid van het apparaat zelf en de opstelling erg belangrijk.
Wie gaat het installeren: als we uitkomen op een monobloc ben ik van plan om ze zelf te plaatsen, samen met mijn vader die erg handig is.
Waar zou de WP moeten komen: ik had zelf gedacht aan het dak van mijn schuur om een aantal redenen. Mijn voornaamste bekommernis hierin is dus overlast door geluid en trillingen vermijden, zowel voor de buren als voor mijn vrouw die een gevoelig gehoor heeft. Dus liefst zo ver mogelijk verwijderd van onze achtergevel waar we slapen.
- De schuur ligt zo’n 6m van de achtergevel af, en zo’n 10m van de achtergevel van de achterburen
- Ik kan de WP zo richten dat de uitblaas gebeurt richting een open veld, zonder huizen in de line of sight, en onderbroken door een naaldboom (die dus altijd groen blijft). Ik vermoed dat dit een positief effect zou kunnen hebben op het geluid. Tussen het dak van de schuur en onze achtertuin staan 2 grote lindes, maar in de periode dat de WP aanstaat zijn die natuurlijk kaal, dus ik vermoed dat dat relatief weinig doet qua tegenhouden van geluid.
- De vorige bewoners hadden 2 groepen richting de schuur lopen: 1 voor stopcontacten en verlichting, en een andere voor de wasmachine en droger. Bij ons staan die op zolder, dus die groep kunnen we hergebruiken voor de WP. Qua elektra hoeft er dus relatief weinig te gebeuren.
Een nadeel van deze route is dat onder de keukenkastjes ook de buizen zullen lopen van de Bora die met de nieuwe keuken geplaatst zal worden. Dat is een buis van 9x22, wat al heel wat prime real estate onder de kastjes inneemt, als je ook rekening houdt met de pootjes van de kasten. Hoeveel ruimte hebben die leidingen binnen nodig?
Hier een aantal foto's van de opstelling die ik in gedachten had.
foto van de algemene situatie.
/f/image/6rORfcSugeJ2QQUr2F4KLEfj.png?f=fotoalbum_large)
Iets meer in detail (sorry, hier dus het verkeerde huis ingetekend

/f/image/jo36QGFleSj35lFfzfgptJn4.png?f=fotoalbum_large)
Uitblaasrichting
/f/image/CT6uXn5NrTrDVvtLTT0wTZKZ.png?f=fotoalbum_large)
Een foto van het dak.
:strip_exif()/f/image/7Jv1tmrtHmniFuQEZ2dM9eV7.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/NR863JUQqWTleh6kRIHz0at5.jpg?f=fotoalbum_large)
Hoe de leiding zou lopen richting het huis
:strip_exif()/f/image/maWOZLsSdZg92vHyrc02y3Hv.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/JMSRmNkEIYpq7hXtxQxioWYW.jpg?f=fotoalbum_large)
Hoe de leiding binnen zou lopen
/f/image/eJDyGFHNopwk0fzhr1DkInBL.png?f=fotoalbum_large)
/f/image/jwE8k1PTi6C4Qc0AUrYRW0O3.png?f=fotoalbum_large)
Installatie bij de CV-ketel
:strip_exif()/f/image/AeTUN6RPIWn8PWNR29Wp074H.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/3YYXXJzMkTb4tG5DwSHYpuw9.jpg?f=fotoalbum_large)
Vragen:
- DBEs: open vraag voor mij. Met welk percentage kan je de afgifte verhogen als je DBEs toepast?
- Ik heb me wat ingelezen op Warmtepomp-weetjes.nl over bivalent aansluiten, maar het stuk over een open verdeler is me erg onduidelijk. Wat doet dit ding precies? Is het echt nodig? Hoe weet ik hoe ik dit implementeren?
- Zou de vloerverwarming op de badkamer een probleem geven, gezien de verdeler zich in de ruimte eronder bevindt?
- Hoe kan ik de doorvoer van de leidingen het beste uitvoeren? Via de muur op maaiveldniveau, waarbij de leidingen net voor de muur de grond uitkomen, of van binnenuit schuin omlaag door de betonvloer, zodat ik onder het maaiveld uitkom?
- Hoe zit het met die doorvoer? Maak je een doorvoer voor de hele geïsoleerde buis, dus een gat van pakweg 16cm diameter? Ernaast zullen we ook een gat van 12cm diameter hebben voor de afzuiging van de kookplaat. Geeft dat constructie geen issues? Misschien is een Doorvoer via de vloer zoals in de vorige bullet dan veiliger.
- Ivm het plaatsen van een boiler op zolder: hoe weet je of de vloer 400+kg kan dragen?
- Gezien de 5, 7 en 9kw J Panasonic monoblocs een vergelijkbaar minimaal vermogen hebben, is het dan niet het slimst om gewoon voor de 9kW-versie te gaan? Het verschil in prijs is minimaal, zeker gekeken naar de subsidie. @Carboy54 lijkt hiermee akkoord te gaan. Zijn er nog nadelen aan?
[ Voor 3% gewijzigd door marvel27 op 09-08-2022 16:36 ]