Laten we er eens een (versimpeld) geschiedenislesje over volgen:
Kraken, zoals we dat nu kennen, gaat terug naar de jaren 60 van de vorige eeuw (maar is ook op dat moment niet een 'nieuw' verschijnsel). In die tijd was kraken niet direct een manier om aan woonruimte te komen, maar (net als de poging van vorig weekend, die de wieg is geweest voor dit topic) een manier om erop te wijzen dat er enerzijds mensen op zoek zijn naar (betaalbare) woonruimte, en anderzijds dat er nogal wat leegstand is waar weinig tot niets mee gebeurd.
Later, in de jaren 80, werd er gekraakt om inderdaad te kunnen wonen. En dat kraken had toen al (en nu nog steeds) de nodige regels en afspraken. Om te beginnen moest een pand (toendertijd) ten minste 6 maanden leegstaan. Daarnaast was het van belang dat je - als kraker - ten minste 24 uur in het pand aanwezig was, waarna je aangifte moest doen om een verblijfsrecht te kunnen krijgen op die locatie.
Toendertijd werden er, mede (maar niet alleen) vanuit de punkbeweging, veel grote panden gekraakt. In een aanzienlijk deel van die gevallen was er een insteek om
iets met die panden te doen. Denk aan restaurants (waar, toen al, veel vegetarisch en veganistisch gekookt werd), weggeef- of ruilwinkels, ateliers voor kunstenaars, filmhuizen en woonruimte, maar ook kraakspreekuren, en juridische ondersteuning (die zich niet beperkte tot de krakers(!!)).
Natuurlijk, er werden in die tijd ook panden gekraakt die werden uitgeleefd. Maar het idee was om betaalbaar te kunnen wonen in een stad waar de nodige (monumentale) panden leegstonden totdat ze weer met winst verkocht konden worden. En leeg levert een pand (zeker toen) veel meer op dan met huurders erin.
In diezelfde jaren 80 werd het ontruimen (en vervolgens weer herkraken) van die grote panden een race naar de bodem, met steeds grotere rellen tussen krakers aan de ene en de politie aan de andere kant. Dat heeft er op enig moment toegeleid dat er zelfs tanks ingezet zijn bij dit soort rellen. (Onder een PvdA-burgemeester).
In de latere jaren 80 en 90 is het kraken wat naar de achtergrond verdwenen. Wat overigens niet inhield dat er niet meer gekraakt werd, en niet ontruimt. Wikipedia heeft (onder het lemma 'Kraakbeweging') een aantal van de minder vriendelijke acties rond ontruimingen op een rijtje staan.
In 2010 werd, middels de Wet Kraken en Leegstand, kraken daadwerkelijk illegaal. Er staat tegenwoordig maximaal een jaar gevangenisstraf op (of twee, als je bij het kraken ook geweld hebt gebruikt). Keerzijde van die wet, is dat huiseigenaren (en dat betreft dus niet iemand met een huis, maar jongens als Wybren van Haga en prins Bernhard Jr.) bijvoorbeeld verplicht om leegstand van een pand binnen 6 maanden te melden (op straffe van een boute van maximaal €7.500,-), opdat de gemeente (in principe) bij een jaar leegstand de mogelijkheid heeft om de eigenaar te verplichten om het pand (via een door de gemeente aan te dragen partij) alsnog te verhuren.
Ik had het net al over die grens van 24 uur, waarin je in het gekraakte pand moest verblijven. Na die 24 treed er (wettelijk) huisvrede in. Het pand is niet van jou, maar je hebt een wettelijke bescherming afgedwongen. Die staat overigens los van de wet Kraken en Leegstand. Die huisvrede geeft je recht om, via een kort geding, te zorgen dat de politie niet direct tot uitzetting mag overgaan. De normale doorlooptijd daarvan was 8 weken. Burgemeester Halsema(!) heeft dat een tijdje terug gebracht tot twee weken.
Op dit moment zijn er (lees ik in de Volkskrant van
vandaag 3 (drie) kraakpanden in Amsterdam. En er zijn vorig weekend 61 mensen opgepakt bij een (symbolische) poging een pand te kraken. Zelfs als alle bewoners van alle huidige Amsterdams kraakpanden meehielpen, denk ik dat er meer mensen zijn opgepakt dan Amsterdam op dit moment aan krakers kent.
Hetzelfde artikel geeft aan dat er, volgens de cijfers van het CBS, op 1 januari 2020, 15.000 panden leegstonden in Amsterdam. Let wel, dat zijn dus geen huizen of bedrijven van mensen die op vakantie zijn, of in het ziekenhuis liggen (en ik keur die ene kraakactie van 'We Are Here' van een bedrijf, vorig jaar ergens ook absoluut niet goed). Dat zijn panden die dus al geruime tijd leegstaan. Dat zijn panden waar de gemeente, schijnbaar, haar taak die ze heeft volgens de wet Kraken en Leegstand, niet nakomt.
Dan nog iets over antikraak: Antikraak is
geen oplossing. Antikraak is (vooral) leuk voor de bedrijven die zich daarmee bezighouden. Wat het namelijk inhoudt, is dat de eigenaar van een object een antikraak overeenkomst afsluit. De eigenaar betaald het antikraak bedrijf om mensen in het pand te zetten. Inderdaad met de insteek om te voorkomen dat het leegstaat. Vervolgens betaal jij datzelfde bedrijf om in dat object te mogen wonen. Het antikraakbedrijf vangt dus twee keer geld voor hetzelfde object.
Als antikraker heb je 0 aan rechten. Er wordt geen onderhoud gepleegd (jammer van die lekkende plee). Je hebt een opzegtermijn van twee weken, zonder dat er een verplichting is om je vervangende woonruimte aan te bieden. De verhuurder heeft het recht om (onaangekondigd) te komen controleren of jij je wel houdt aan jou kant van het contract.