"Bollenschuur" uit 1885 verduurzamen

[rbrt]

Hallo allemaal,

In dit topic wil ik graag delen hoe wij ons huis proberen te verduurzamen. We hebben een aantal maatregelen genomen die mogelijk ook voor anderen interessant zijn en we zijn ook benieuwd naar jullie inzicht.

TLDR; we hebben veel winst gehaald met een aantal maatregels die ik hier graag deel, echter blijft het onduidelijk wat we zouden moeten doen zodra de CV ketel het van ouderdom begeeft. De meeste installateurs komen niet eens langs zodra ze de leeftijd van het huis horen

Het huis
Het huis is in 1885 gebouwd in de bollenstreek waarbij de helft van de woning bestemd was voor bollenopslag en de andere helft voor bewoning. Van mijn vrouw mag ik het geen "bollenschuur" noemen maar het dekt wel de lading Het huis is zo'n 220 m2 groot.

In 1885 gebruikte men nog geen spouw, het is dus oorspronkelijk enkelsteens gebouwd. Ook is er geen fundering toegepast, wat maakt dat er enkele scheuren te zien zijn. In de laatste 135 jaar is er veel aan gedaan (vooral door anderen) maar ik zal jullie niet vervelen met historie..
Toen wij het huis kochten had de vorige eigenaar in 1990 al enkele stappen genomen:

• De bollenopslag en het woonhuis zijn samengevoegd. Het bollenland is inmiddels verkocht aan anderen.
• De hele oostgevel (16m!) is eruit gebroken en opnieuw opgemetseld met openslaande deuren
• De vloer is eruit gebroken en er is beton gestort, in het beton ligt vloerverwarming als bijverwarming. Onder het beton ligt piepschuim.
• Op het beton zijn Faay VP70 houtvezel voorzetwanden geplaatst om een spouw te realiseren.Ook is het plafond beneden verlaagd.
• Tegen het dakbeschot is 4cm rockwool gespijkert, maar toen wij dat kochten was het vrijwel volledig door de ratten opgegeten
• Op de 1e etage zijn kamers gemaakt met houtskeletbouw. De plafonds zijn daar verlaagd. Hierdoor ontstond er een vlizo ruimte tussen de plafonds en het originele dak die niet beloopbaar is.

Wat hebben wij gedaan
Wij hebben het huis gekocht in de zomer van 2018 en alles was top, tot de eerste winter kwam.. toen bleek het vooral vrij koud te zijn Tijdens de overdracht werd wel genoemd dat het gasverbruik 2500m3 per jaar was inclusief regelmatig stoken van de open haard

Eerst hebben we de garage volgegooid met 10200 WP aan zonnepanelen, Ook daar heb ik om advies gevraagd en we zijn nog steeds heel blij met het resultaat

Vervolgens hebben we al het glas vervangen
Hier en daar waren er een paar ruiten lek en na wat inspiratie op het forum hebben we besloten om drastische maatregelen te nemen:

• Alle vaste ruiten op de begaande grond zijn vervangen met triple glas (6-14-4-14-33.1 ivm spelende kinderen)
• De openslaande deuren hadden enkelglas, hier hebben we HR++ glas ingezet met Wienersprossen. Dit om de 'kleine ruitjes look' te behouden. Hetzelfde geldt voor de achterdeur.
• Alle andere draaiende delen hebben nu 'gewoon' HR++ glas.
• Boven hebben we HR++ glas met kunststof afstandshouders geplaatst. De houten kozijnen waren daar te dun om verder uit te frezen
• Het glas aan de straatkant (drukke weg) bestaat uit dubbel glas (renovatieglas, dus dunne spouw) en daar heb ik in overleg met een timmerman voorzetramen voor gemaakt

Deze laatste maatregel zie je eigenlijk nergens Ik heb me kapot gezocht o.a. op dit forum maar voorzetramen zijn meestal enkelglas en met een aluminium lijst. Ik heb hout (33x44mm) met pen-gat verbinding tot ramen gemaakt, stuur me maar een PM als je de precieze stappen wilt Het resultaat is in ieder geval zo:







Toegegeven, het op maat maken van houten draaidelen als voorzetramen is veel werk (vooral in een oud huis waar niets recht is) en dus niet voor iedereen. Maar het verschil is aanzienlijk! Veel minder geluid van de straat en veel minder koudeval langs de ruiten

Boven hebben we vervolgens de isolatie aangepakt.
Het dakbeschot achter de luiken is enige tijd bewoond geweest door ratten Dit was niet te missen, gezien de hoeveelheid rattenpoep maar ook door de kapotgevreten rockwool. Alle CV leidingen lopen achter dit luik en de isolatie daarvan was ook aangevreten. We hebben de buizen opnieuw geisoleerd en tegen het dak 4cm steenwol + 12cm glaswol geplaatst. Dit is tenslotte afgewerkt met klimaatfolie. Geen fijn klusje kan ik je vertellen

De vlizoruimte boven de plafonds hebben we vervolgens volgegooid met 22cm dik glaswol (Knauf Naturoll 037)

Ook dit is goed merkbaar Het is aangenamer boven en de warmte blijft veel langer hangen.

Ik heb een lelijk plaatje gemaakt om aan te geven hoe de isolatiemaatregleen nu zijn.
Dit is een dwarsdoorsnede van het huis.



Er zijn nog een paar verbeterpunten waar ik op dit moment niet veel aan kan doen

• [De piepschuim isolatie onder de betonvloer zou met PIR veel beter zijn, echter is er geen kruipruimte dus kan ik hier niet bij.
• De Faay voorzetwanden zouden tegenwoordig beter Faay Wall In One met PIR kunnen zijn, echter moet ik dan alles op de benedenverdieping slopen.
• Een deel van de plafonds zijn slechts gips + 4cm rockwool, daar zou veel winst zitten alleen moet ik dan de slaapkamer plafonds slopen

Mede omdat deze punten te ingrijpend zijn, komen ze niet door de WAF..

Met een kleine van 2 jaar en een 2e kindje onderweg is dat begrijpelijk..

Verder is het me ook niet helemaal duidelijk hoe de spouw is opgebouwd: de roosters in de bovenstaande doorsnede zijn bedoeld om de spouw te ventileren, echter is ook te zien dat de ruimte tussen het verlaagde plafond en de vloer van de 1e etage warmte lekt. Hieronder een thermische weergave van de oostgevel toen het buiten -3 was. De voorzetwanden doen hun werk, maar ze lopen niet door tot aan de vloer van de 1e etage. Een gemiste kans in mijn ogen.



Momenteel hebben we een verbruik van 0,46 kuub gas/graaddag volgens mindergas en verwachten we ongeveer 1200m3 kuub gas nodig te hebben in 2021 (inclusief 300m3 voor warm water)
De afname in gasverbruik is goed te zien in de grafiek. In de zomer hebben we het glas vervangen en in oktober waren we klaar met de isolatiemaatregelen.



Mooi! en nu?

Hoewel het deze winter een stuk aangenamer is dan de vorige, vraag ik me nog wel constant af wat er nog te winnen valt..

De CV ketel is een Nefit Excellent HRC22 CW6 uit 2002 met 120 liter boilervat. De ketel heb ik aan het begin van de winter op 55 graden gezet, alle radiatoren open en dat ging goed, alleen blijkt de vloerverwarming verdeler een warmtewisselaar te hebben ivm niet diffusiedichte slangen
Hierdoor wordt de aanvoertemperatuur van de vloer niet warmer dan 27 graden en dat is te merken in het comfort.

Verder kapt elke installateur/adviseur je af zodra je over een (hybride) warmtepomp begint voor een vrijstaande woning uit 1885..
Eigenlijk zeggen ze allemaal dat we beter gewoon een nieuwe CV ketel kunnen kopen zodra de oude het begeeft.

Is dat volgens jullie terecht of zouden we inmiddels wel aan een (hybride) warmtepomp kunnen denken?

[ Voor 1% gewijzigd door rbrt op 20-07-2021 18:29 . Reden: Glas is indd 33.1 ]

[busscherski]

Mooie post. Ik denk dat je voorlopig wel genoeg hebt geisoleerd. 1200 m3 gas / jaar lijkt me erg weinig voor zo`n woning.

Ook al is het niet efficient, een warmtepomp kan ook 55 graden aanvoer bereiken en daarbij draait de CV pomp van een warmtepomp harder zodat er meer flow is waardoor je gemiddelde temperatuur van je radiatoren hoger is. (doorgaans is de aanvoertemperatuur uiteraard veel lager)
Als het je nu lukt met 55 graden aanvoer dan kunnen veel warmtepompen het dus ook. Vooral als je er eentje neemt die een elektrisch element heeft als bijverwarming.
Desnoods ga je later nog enkele radiatoren vervangend door convectoren.

Zelf heb ik alleen vloerverwarming in de badkamer, en alle isolatie en radiatoren van het huis uit 2004 zijn nog origineel.
Ik heb zelf een 5 kW Panasonic monobloc geinstalleerd met ingebouwd 3 kW elektrisch element. De stooklijn heb ik ingesteld op 45 graden aanvoertemperatuur bij -5 graden buitentemperatuur. Dat element gaat vaak even aan bij een defrost. Maar in de eerste 12 maanden heeft dat bij mij nog maar 15 kWh gekost.
Als je zelf een kozijn kunt timmeren en je huis kunt isoleren dan kun je ook je warmtepomp installeren.
Panasonic Warmtepomp 101: Installatie en Optimalisatie

Alle vaste ruiten op de begaande grond zijn vervangen met triple glas (6-14-4-14-33 ivm spelende kinderen)

33 mm? Is het een gevangenis?

[twain4me]

waarschijnlijk 3mm+3mm gelaagd beter bekend als 33.1

[rbrt]

Bedankt @busscherski , dat is zeker een interessant topic. Voordat ik dit draadje begon had ik ook al bij diverse installateurs verhaal gehaald, met weinig resultaat.

Één daarvan heeft zojuist een offerte opgesteld. Hij wil onze Nefit HRC22 CW6 met 120liter boiler vervangen voor een hybride warmtepomp met de volgende opstelling:

Remeha Tzerra ACE 39c CW5 CV ketel
Remeha Elga ACE 6kW warmtepomp en 25 liter buffer vat.

Het feestje kost inclusief installatie EUR 8400,- maar ze verwachten 1800,- subsidie te kunnen pakken waardoor het onderaan de streep nog 6600,- zal kosten

Hybride warmtepompen zijn niet heel populair op het forum (en de genoemde merk/model opstelling ook niet merk ik). Ik ben momenteel niet in de verleiding om op de offerte in te gaan.

[busscherski]

Deze zomer gewoon zelf doen en uiteraard full electric. Liefst meteen na het stookseizoen zelf beginnen dan kun je ook de koelfunctie nog uitproberen.

[rbrt]

Mocht iemand een vergelijkbaar huis hebben en op dit topic stuiten:

Na een hoop twijfel, leeswerk en advies van diverse tweakers hebben we in november '21 de knoop doorgehakt en een full-electric warmtepomp besteld. De installatie hiervan was (na een lange levertijd) inderdaad goed zelf te doen. We zitten nog voor het stookseizoen maar we hebben er vertrouwen in dat dit prima gaat werken

De kosten komen uit op c.a. 5600,- netto inclusief vervangen van radiatoren door tweedehands convectoren. In deze prijs is 3300,- subsidie meegenomen die op dit moment geldt. Daarmee is de installatie ruim 1000 euro goedkoper dan de hybride WP + CV uit de offerte van 2021. Natuurlijk hebben we wel veel zelf moeten doen..

Een lijst met installatie aandachtspunten is hier terug te vinden.

Uiteindelijk was de stap naar full-electric niet zo ingewikkeld, maar zoals @Heronimo terecht zei: onbekend maakt onbemind. Dank aan alle tweakers, o.a. voor het vertrouwen en de adviezen.

[pagani]

rbrt schreef op vrijdag 29 juli 2022 @ 14:28:
Mocht iemand een vergelijkbaar huis hebben en op dit topic stuiten:

Na een hoop twijfel, leeswerk en advies van diverse tweakers hebben we in november '21 de knoop doorgehakt en een full-electric warmtepomp besteld. De installatie hiervan was (na een lange levertijd) inderdaad goed zelf te doen. We zitten nog voor het stookseizoen maar we hebben er vertrouwen in dat dit prima gaat werken

De kosten komen uit op c.a. 5600,- netto inclusief vervangen van radiatoren door tweedehands convectoren. In deze prijs is 3300,- subsidie meegenomen die op dit moment geldt. Daarmee is de installatie ruim 1000 euro goedkoper dan de hybride WP + CV uit de offerte van 2021. Natuurlijk hebben we wel veel zelf moeten doen..

Een lijst met installatie aandachtspunten is hier terug te vinden.

Uiteindelijk was de stap naar full-electric niet zo ingewikkeld, maar zoals @Heronimo terecht zei: onbekend maakt onbemind. Dank aan alle tweakers, o.a. voor het vertrouwen en de adviezen.

Maar voor het krijgen van de subsidie moet die toch geplaatst worden door een bedrijf en niet jezelf (of geldt dat alleen voor isolerende maatregelen? )

Het antwoord: https://www.rvo.nl/subsid...oningeigenaren/warmtepomp

"De installatie is gedaan door een bouwinstallatiebedrijf. De installatie mag u niet zelf doen.
U bent in het bezit van een factuur en betaalbewijs van de aanschaf en installatie van uw warmtepomp.

[ Voor 9% gewijzigd door pagani op 29-07-2022 14:36 ]

[rbrt]

pagani schreef op vrijdag 29 juli 2022 @ 14:30:
[...]

Maar voor het krijgen van de subsidie moet die toch geplaatst worden door een bedrijf en niet jezelf (of geldt dat alleen voor isolerende maatregelen? )

Het antwoord: https://www.rvo.nl/subsid...oningeigenaren/warmtepomp

"De installatie is gedaan door een bouwinstallatiebedrijf. De installatie mag u niet zelf doen.
U bent in het bezit van een factuur en betaalbewijs van de aanschaf en installatie van uw warmtepomp.

Klopt helemaal, je hebt een installateur nodig met de juiste SBI code die de installatie wil controleren, in werking wil stellen en een factuur wil opstellen.

[pagani]

rbrt schreef op vrijdag 29 juli 2022 @ 14:38:
[...]


Klopt helemaal, je hebt een installateur nodig met de juiste SBI code die de installatie wil controleren, in werking wil stellen en een factuur wil opstellen.

Dat schurkt voor mijn gevoel dan wel erg tegen fraude aan... (immers kan de installateur niet de installatiekosten op de factuur kwijt)

[Heronimo]

rbrt schreef op vrijdag 29 juli 2022 @ 14:28:
Mocht iemand een vergelijkbaar huis hebben en op dit topic stuiten:

Na een hoop twijfel, leeswerk en advies van diverse tweakers hebben we in november '21 de knoop doorgehakt en een full-electric warmtepomp besteld. De installatie hiervan was (na een lange levertijd) inderdaad goed zelf te doen. We zitten nog voor het stookseizoen maar we hebben er vertrouwen in dat dit prima gaat werken

De kosten komen uit op c.a. 5600,- netto inclusief vervangen van radiatoren door tweedehands convectoren. In deze prijs is 3300,- subsidie meegenomen die op dit moment geldt. Daarmee is de installatie ruim 1000 euro goedkoper dan de hybride WP + CV uit de offerte van 2021. Natuurlijk hebben we wel veel zelf moeten doen..

Een lijst met installatie aandachtspunten is hier terug te vinden.

Uiteindelijk was de stap naar full-electric niet zo ingewikkeld, maar zoals @Heronimo terecht zei: onbekend maakt onbemind. Dank aan alle tweakers, o.a. voor het vertrouwen en de adviezen.

Wat is de uiteindelijke setup geworden? En hoe is het verbruik en comfort nu?

[rbrt]

Heronimo schreef op vrijdag 29 juli 2022 @ 19:13:
[...]


Wat is de uiteindelijke setup geworden? En hoe is het verbruik en comfort nu?

We hebben een Panasonic 9kW 3-fase warmtepomp gekozen. Een lager vermogen was waarschijnlijk ook genoeg maar door de 11kW laadpaal zonder loadbalancing leek 3fase wat makkelijker. Verder gebruiken we het 300 liter Panasonic boilervat.

We hebben nog niet verwarmd, maar op de extreem hete dag hebben we de koelmodus geprobeerd. Binnen was het 15 graden koeler dan buiten, erg indrukwekkend!

Het SWW verbruik konden we wel meten: de CV+boiler gebruikte 16 kuub gas/maand in de zomer

Dit is nu zo'n 1,5 kWh per dag.

16 kuub gas zou gelijk staan aan 155 kWh (16x9,7) , terwijl we nu ca 45 kWh verwachten te gebruiken!