Kan er iemand eens beginnen met een scenario te schetsen waarbij de stroom lange tijd in grote gebieden uitvalt?
Ik kan me dat namelijk niet zo snel bedenken anders dan er breekt oorlog uit en de vijand bombardeert grote delen van onze kritieke infrastructuur. De infrastructuur die we in Nederland (en Europa) hebben is super robuust ontworpen.
De TS ging over >24u heel Nederland zonder stroom.
Opwekcapaciteit
Ons net is super robuust. Geen enkele powerplant is kritiek op enig moment. Er moeten héél veel elektriciteitscentrales vernietigd worden voordat er te weinig opwekcapaciteit is in Europa. Ons elektriciteitsnet is sterk verbonden met het buitenland, dus we kunnen in een noodsituatie rechtstreeks stroom importeren uit het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Denemarken, Duitsland (4x) en België (2x). Puur via import kunnen we ruim de helft van het dagelijks stroomverbruik van Nederland voorzien. D.m.v. triage zouden we dus de grootverbruikers kunnen afsluiten. Huishoudens verbruiken maar ~20% van alle stroom, dus we hebben maar heel beperkt stroom nodig om huishoudens te blijven voorzien.
Naast het afsluiten van grootverbruikers kunnen we ook gewoon stroom rantsoeneren. In veel ontwikkelingslanden is het de gewoonste zaak van de wereld dat er elektriciteitstekorten zijn. In België dreigde er twee jaar geleden ook stroomtekorten doordat veel kerncentrales ongepland en gepland onderhoud hadden. Toen zijn de bestaande noodplannen volop besproken: rantsoenering door steeds korte tijd (paar uur) gebieden gepland af te sluiten. De tijdschema's zijn toen verspreid. In landen met structureel tekorten is dat de normaalste zaak van de wereld, daar krijgt iedereen te maken met paar uur per dag geplande stroomuitval of als het echt heel schrijnend is, dan kun je het beter hebben over paar uur per dag stroom beschikbaarheid.
Als echt 90% van de elektriciteitscentrales in Europa platgebombardeerd zijn, dan kunnen we gewoon besluiten dat iedereen om de beurt 2u per dag stroom krijgt. Dan zorg je dat alle laptops, telefoons, powerbanks, koelkasten en vriezers aangesloten zitten en kun je die twee uur even opladen.
Een dusdanig groot tekort aan opwekcapaciteit dat we niet minstens een paar uur per dag stroom kunnen voorzien kan ik me niet indenken.
Distributienetwerken
We hebben 2 typen netwerken. DSO en TSO.
Distributie Systeem Operators (DSO) doen de "lagere" spanningen (alles <110kV). Dit zijn allemaal kleine netwerken die aan de transformatorstations van het hoogspanningsnet hangen en uiteindelijk na een of meerdere tussenstappen op middenspanning de stroom naar de verbruikers distribueren (uitgezonderd een paar extreem grootverbruikers die direct aan het hoogspanningsnet hangen). Deze DSO netwerken zijn te klein om aan de case definitie uit de OP te voldoen. Een hoog->middenspanningstrafo voedt ongeveer een halve stad en wat omliggende gebieden. Den Haag heeft bijv. 4 150kV stations (
https://webkaart.hoogspan...ex2.php#13/52.0463/4.3557). Om op die manier heel Nederland plat te krijgen moet je wel heel veel stations opblazen.
Transmissie Systeem Operator (TSO) hebben we in Nederland maar 1 en dat is Tennet. Tennet doet al het bulk elektriciteitstransport. Voor een scenario waarbij heel Nederland op zwart gaat moet eigenlijk wel het grootste deel van Tennet's netwerk plat liggen. Het landelijk distributienet bestaat namelijk volledig uit ringverbindingen (380kV en 220kV). Ieder koppelstation tussen het landelijke en regionale distributienet is dus via minstens 2 fysiek verschillende routes aangesloten. Die kabels komen dus ook aan verschillende kanten het schakelveld binnen. Doordat we de laatste jaren veel verbindingen hebben bijgebouwd zijn er een boel schakelvelden die zelfs drie fysieke routes hebben. Per route zijn er trouwens altijd 2 of meer circuits (2x 3 geleiders dus).
Deze koppelstations zijn trouwens ook behoorlijk groot. Denk aan 200m doorsnede. Dus om die volledig te vernietigen moet je al een flinke ramp hebben of bom meebrengen. Er zijn er een stuk of 30 in Nederland, waarvan je het gros zult moeten vernietigen om via die weg alles plat te leggen. Op dit niveau kun je dus niet met een helikopter- of vliegtuigcrash het netwerk platleggen zoals in de Bommelerwaard is gebeurt. Dat was een gebied met weinig verbruik en daarom was het maar via 1 route met een dubbel circuit aangesloten. Dat gaat in heel Nederland enkel om een paar dun bevolkte gebieden. De crash in de Bommelerwaard was op het regionale distributienet en inmiddels is daar een extra verbinding bijgekomen, zodat de Bommelerwaard nu ook robuust is tegen nog zo'n crash.
Misschien zou een aanvaller met meerdere aanvallen op 380kV verbindingen het Nederlandse net kunnen opknippen in losse netten. Met twee vernielde 380kV verbindingen, 1x 150kV en de BritNed verbinding met de UK zou west Nederland te isoleren zijn van het de rest van Europa. Maar dat is enkel de isolatie van west Nederland en niet heel Nederland (of het tenminste het grootste deel) zonder stroom. Ik zie ook geen reden waarom west Nederland niet in eilandbedrijf zou kunnen draaien voor een noodsituatie en met enige improvisatie. Er staat voldoende opwekcapaciteit in west Nederland om een nood eilandbedrijf draaiend te houden. De enige vraag is hoe we een black-start organiseren, maar ik hoop toch dat er ergens in west Nederland wel een black-start faciliteit is.
In het regionale distributienet verstoringen veroorzaken is nog lastiger, want dat net is fijnmaziger, dus er zijn nog meer verstoringen nodig om het grootste deel van Nederland plat te krijgen.
TL;DR: Volgens mij is het scenario dat heel Nederland >24u zonder stroom zit vergezocht en alleen mogelijk in een scenario waarbij we wel grotere problemen hebben dan het gebrek aan stroom (oorlog met een ander geavanceerd land bijvoorbeeld).