Deze topicstart is een W.I.P
Als iemand tekst wil verbeteren of aandragen graag, ook informatie over Window Mangers is zeer gewenst.
Dit lijstje geeft een overzicht van de meest gangbare Desktop Environments met omschrijving, zodat je een gefundeerde keuze kan maken voor het grafische geweld (of just niet) wat je aan jouw Linux installatie wilt geven.
Bepaalde distributies richten zich niet op een specifieke DE zoals Debian en Arch. Deze worden in deze lijst dan ook zoveel mogelijk vermeden, het heeft geen nut ze onder alle omgevingen te plaatsen.
Voor het kiezen van een distributie bestaat tevens het volgende topic:
Het grote welk OS (bijvoorbeeld linux distro) topic deel 8
Dat neemt natuurlijk niet weg dat de keuze voor een Desktop omgeving vaak enigszins samen met de distributie/OS keuze, en het kiezen van een DE kan de distributiekeuze makkelijker maken, en vice versa. Daarom beschikken bepaalde desktop omgevingen in deze lijst over een ingebedde lijst genaamd "Uitgelichte Distro's". Hierin staan de distributies die over het algemeen aangeraden worden om te gebruiken met de desbetreffende omgevingen, en een reden waarom. Neem hierbij in acht dat het natuurlijk niet de enige distributies zijn gebruikt kunnen worden in combinatie met de DE's. De topics vullen elkaar daarom ook veelal aan, en kunnen elkaar af en toe enigszins overlappen.

Een typische plasma 5 desktop
KDE plasma is één van de belangrijkste en meest gebruikte Desktop Environments. De ontwikkeling van KDE staat volledig los van de ontwikkeling van GNOME en dat zorgt dat de omgeving veel unieke items en eigenaardigheden bevat.
Vroeger waren KDE en GNOME met afstand de grootste DE's. Gnome is versplinterd vanwege de enigzins radicale keuzes die het project recent heeft gemaakt. KDE is kwa "workflow" niet heel erg veranderd, terwijl het GNOME project een compleet nieuwe weg is ingeslagen. KDE heeft flink aan de weg getimmerd. Vroeger stond de DE bekend als vrij zwaar ten opzichte van de concurrentie. Met plasma 5 hebben ze hier aan gewerkt. KDE is erg simpel aanpasbaar met bijvoorbeeld widgets op het bureaublad.
KDE is " onder de motorkap " erg anders dan de meeste andere gangbare DE's. Dit omdat deze allemaal zijn gemaakt met de GTK toolkit. KDE is gebouwd met de Qt toolkit die bijvoorbeeld populair is in de embedded system branche, bijvoorbeeld in de auto-industrie. KDE heeft daarom ook zijn eigen applicatie set. Ook reguliere (GTK e.d) applicaties kunnen gebruikt worden, maar die passen visueel vaak niet helemaal in KDE, en leveren een hoop afhankelijkheden mee. KDE heeft een applicatiestarter linksonder, net als bijvoorbeeld Microsoft Windows. KDE kan door de vele mogelijkheden en de aanpasbaarheid enigszins intimiderend overkomen op beginnende gebruikers, en door de vernieuwingsdrift kan KDE minder stabiel zijn in combinatie met bepaalde hardware configuraties.
Uitgelichte distro's:
- openSUSE
Levert een erg consistente KDE interface door het vele patchen van packages. Zo zorgen ze er bijvoorbeeld voor dat Firefox optisch een stuk beter in KDE past. openSUSE levert veel grafische configuratietools mee. Het bedrijf achter de distributie is een van de grootste bijdragers aan KDE.
- Kubuntu
De KDE versie van Ubuntu. Probeert een zoveel mogelijk vanilla KDE omgeving aan te bieden.
Andere voorbeelden van distributies
PCLinuxOS, Fedora KDE, Mageia
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 1 GHz+
RAM: 1024 MiB+
Window System
X11, Wayland (gepland)
Geschreven in
C++, QML
Licentie
LGPL
Interface Toolkit
Qt

De applicatie launcher van GNOME.
Enorm veel Linux distributies gebruikten vroeger GNOME 2 als standaard DE. Maar toen GNOME aan versie 3 begon te werken, zijn veel distributies overgestapt naar een alternatief. Vroege versies waren erg minimalistisch en nauwelijks aan te passen. Bij GNOME hebben ze niet opgegeven en hebben ze veel struikelpunten opgelost. Daarom ze winnen langzaam gebruikers terug.
Het is een minimalistische DE, waarin je bij de vroege versies nauwelijks dingen kon aanpassen. Bij recente versies kan je GNOME uitbreiden met een groot aantal van add-ons (uitbreidingen). Veel add-ons zijn om wat klassieke desktopelementen toe te voegen, zoals bijvoorbeeld een dock beneden. Dit zie je dan ook relatief veel, omdat een standaard GNOME 3 desktop vanwege de minimalistische aanpak een relatief steile leercurve heeft als je aan een traditionele desktop gewend bent. Sommige functies die je van een DE gewend bent zijn in GNOME 3 weggestopt of zelfs helemaal geschrapt.
Unity en GNOME 3 lijken enigszins op elkaar, ze gebruiken onder andere veel dezelfde applicaties. Dat is waarschijnlijk een overblijfsel uit de GNOME tijd van Ubuntu. Ook hebben ze alle twee een centraal notificatie centrum, en gebruiken ze veel visuele effecten. Dankzij de extensies kan je GNOME een stuk meer aanpassen dan Unity, die daar geen ondersteuning voor heeft. Echter is de aanpasbaarheid nog steeds relatief beperkt in vergelijking met bijvoorbeeld KDE of Xfce.
Uitgelichte distro's
- Fedora
De distributie gebruikt door vele GNOME ontwikkelaars. Fedora is enigszins "bleeding edge". Er zit vaak vrij nieuwe software in, maar kan in sommige gevallen daarom ietwat minder stabiel zijn. Door de band met de GNOME community krijgt Fedora soms nieuwe functies, die soms veel later in andere distributies terecht komen. Fedora wordt daardoor door vele als de standaard GNOME distributie gezien.
- Ubuntu GNOME
Ubuntu met Gnome. Levert een zoveel mogelijk vanilla ervaring, zonder eventueel handige toevoegingen, loopt vaak achter met de releases van GNOME en z'n software om gelijk te lopen met Unity, die veel van dezelfde software gebruik maakt.
- openSUSE
Levert GNOME met vele grafische configuratietools die min of meer trachten het gebruik van traditionele config files en de terminal onnodig te maken. Deze tool (YaST2) krijgt wel meer prioriteit dan de (vaak gebruikersvriendelijkere) oplossing van Gnome.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
Wayland, X11
Geschreven in
C, C++, Vala, Python, JavaScript
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3

Cinnamon zoals je het aantreft op een Linux mint installatie.
Cinnamon was oorspronkelijk een DE die alleen te vinden was in de " linux mint " distributie. Tegenwoordig kan het op een grote verschijdenheid van distributies gebruikt worden. Het is een fork (afgeleide) van GNOME 3, met veel klassieke desktop elementen toegevoegd. Het heeft bijvoorbeeld een taakbalk en een meer traditioneel applicatiemenu. Waar GNOME veel dingen weglaat voor een simpele ervaring, voegt Cinnamon verbeteringen en extra elementen toe. Omdat de distro standaard veel weg heeft van de Microsoft Windows omgeving, is volgens velen Cinnamon aan te raden voor nieuwe gebruikers die aan de Windows 'workflow' gewend zijn. Het is een van de standaardomgevingen van "Linux mint". Het gebruik van "Linux Mint" wordt echter door sommige afgeraden vanwege problemen in het verleden. Mede daarom is het een interessante optie om Cinnamon te gebruiken op distro's die zich niet volledig op één omgeving richten te gebruiken zoals Debian. Tijdens de installatie van Debian is de omgeving simpelweg te selecteren.
De interface biedt veel mogelijkheden tot aanpassing en relatief veel instellingen kunnen via meegeleverde grafische tools aangepast worden. Deze instellingen gaan verder dan Cinnamon zelf, zo komen er ook een aantal systeembeheerders taken voor, zoals het beheer van softwarebronnen.
Uitgelichte distro:
- Linux mint
Linux Mint is een afgeleide van Ubuntu die op zijn beurt weer afgeleid is van Debian. Het maakt sommige zaken nog net iets makkelijker als Ubuntu. Het levert bijvoorbeeld standaard niet-vrije codecs mee, en veel gebruikte niet-vrije drivers. Die zijn ook op Ubuntu te installeren.
Meer distro's
Handige links
Installeer Cinnamon in Ubuntu 15.04 of hoger
Praktische info
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
X11
Geschreven in
C, JavaScript, Python
Licentie
GPL v2
Interface Toolkit
GTK+ 3

standaard XFCE 4 na de installatie. Weinig distributies leveren Xfce echter zo.
Xfce is oorspronkelijk bedoeld als lichtgewicht desktopomgeving, maar is uitgegroeid tot een volwaardige DE, maar is nog steeds prima geschikt voor minder vlotte computers. Dat zie je ook aan de systeemvereisten voor bijvoorbeeld Xubuntu (een van de bekendste distributies Xfce distributies)
Het project tracht een snelle en aanpasbare omgeving te leveren, die nog steeds visueel aantrekkelijk en makkelijk te gebruiken moet zijn. Xfce is daarom een optie als je een traditionele desktop wilt, maar niet veel grafische effecten, en geen behoefte hebt aan widgets. Hoewel Xfce ook gebouwd is met de GTK toolkit, levert het veel eigen lichtgewicht programma's mee.
Xfce is visueel ook erg aanpasbaar, maar niet via addons zoals bijvoorbeeld GNOME 3. In plaats daarvan zijn veel dingen handmatig aan te passen, en daar is erg ver mee te gaan. Dit is relatief eenvoudig, maar waarschijnlijk niet weggelegd voor de gemiddelde computergebruiker.
Xfce bestaat dan ook uit vele losse componenten die samen een volledige Desktop Omgeving bieden. Als je een distributie kiest zijn deze componenten veelal gekozen. Xfce probeert zich te houden aan de traditionele Unix filosofie, en hecht tevens veel waarde aan de freedesktop.org standaarden.
Handige links:
Xfce wiki: How to install new themes
Uitgelichte distro's
- Manjaro
Een Arch gebasseerde distributie die zich richt op stabiliteit en gebruikersvriendelijkheid.
Levert volgens vele een Xfce installatie die visueel aantrekkelijker is dan de standaard configuratie.
- Xubuntu
Ubuntu met XFCE, een officieel lid van de Ubuntu familie.
Levert ook een zwaar gestylde Xfce installatie.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 500Mhz+
RAM: 256MiB+
Window System
X11, Wayland (gepland)
Geschreven in
C
Licentie
GPL, LGPL, BSD
Interface Toolkit
GTK+ 3, GTK+ 2

De LXDE omgeving met het standaard thema
LXDE is een lichtgewicht DE, speciaal ontworpen voor minder krachtige computers. Hoewel het een lichtgewicht omgeving is, biedt het wel alles wat je van de gemiddelde DE verwacht. Veel lichtgewicht omgevingen laten dingen weg, zoals bijvoorbeeld de taakbalk. LXDE doet dit niet. Net als Xfce levert LXDE ook zijn eigen lichtgewicht programmaset mee. LXDE loopt al relatief vlot op een Pentium II met 192 MB ram. Helaas is op zo'n systeem tegenwoordig niet meer soepel te internetbrowsen. De ontwikkeling van LXDE lijkt tegenwoordig bijna stil te liggen, en er zijn veel projecten bezig die een vervanging ontwikkelen. Desalniettemin is het nog steeds een veel gebruikte DE, vooral op flink oude hardware.
Een interessant alternatief om in de gaten te houden is LXQt. Die gebruik maakt van de Qt toolkit net als KDE. Echter is de ontwikkeling van dat project nog niet zo lang aan de gang, en is de omgeving nog een stuk zwaarder als LXDE. De ontwikkeling vordert gestaag en Lubuntu heeft bijvoorbeeld al plannen om over te stappen.
Uitgelichte distro's
- Lubuntu
Ubuntu met LXDE. Men focust op snelheid en efficiënt energieverbruik.
Lubuntu heeft concrete plannen om over te stappen op LXQt
- LXLE
LXLE levert een optisch aantrekkelijke LXDE omgeving, met veel meegeleverde configuratietools voor het installeren van bijvoorbeeld drivers. Net als Ubuntu is LXLE niet zo strikt met softwarelicenties.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 380Mhz+
RAM: 128MiB+
Window System
X11
Geschreven in
C
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 2

Plaatje is alleen een plaatshouder
Als men het heeft over lichtgewichte desktop omgevingen denken veel mensen al snel aan Xfce of LXDE. Er is echter een nieuwe keuze ontstaan, gebaseerd op de Qt toolkit, die we kennen van KDE.
LXQt is de toekomstige vorm van LXDE. In de praktijk is het een project dat ontstaan is door het idee LXDE te herschrijven middels de modernere Qt toolkit. GTK 3 werd te zwaar bevonden voor een échte lichtgewicht als LXDE, die in tegenstelling tot de meeste DE's in dit lijstje om die reden nog gebruik maakt van GTK 2. Veel LXDE en KDE ontwikkelaars helpen ook mee aan dit project, met als resultaat dat dit project veel meer mankracht tot zijn beschikking heeft dan LXDE, waarvan de ontwikkeling dan ook min of meer stilstaat.
Echter zien sommigen de DE nog niet als vervanging voor LXDE. In ieder geval voor het gebruik op minder krachtige hardware. Reden hiervoor is dat de ontwikkeling van het project nog niet zo lang aan de gang is (grotere kans om 'bugs' tegen te komen), en is de omgeving nog een slag zwaarder is als LXDE. Even zwaar of zelfs lichter zal het nooit worden vanwege de modernere Qt toolkit. Echter is de DE prima geschikt voor dagelijks gebruik, en levert het vele nieuwe functies t.o.v de voorganger. Het is momenteel dan ook vooral te zien als nieuw fris alternatief voor Xfce en LXDE. Echter voor aanpasbaarheid geven vele de voorkeur aan Xfce, en op echt incapabele hardware dient het de voorkeur om LXDE te gebruiken.
Echter een lichtgewicht is het nog steeds ten opzichte van de grotere omgevingen, daarnaast zijn de minimale systeemvereisten van LXDE zo laag, dat er op zo'n systeem niet meer met gangbare applicaties of websites gewerkt kan worden, dus het houden aan zulke lage eisen tegenwoordig misschien als onnodig kan worden gezien. LXDE loopt bijvoorbeeld al relatief vlot op een Pentium II met 192 MB ram. Zulke systemen zullen in het wild niet zo vaak meer voorkomen.
Er zijn momenteel weinig distributies die LXDE formeel ondersteunen, het is dus voor de reguliere computergebruiker raadzaam om op die support te wachten. Het Lubuntu project gaat in de toekomst overstappen naar LXQt, en ook bij Fedora is er voorgesteld om een LXQt spin (afgeleide) te maken.
Omdat dit project hevig leunt op LXDE, zijn de voor en nadelen in grote lijnen hetzelfde. Een zeer lichtgewicht omgeving die toch capabel is voor alledaags desktopgebruik, en geen primaire functies voor een DE weglaat.
Uitgelichte distro's
Omdat de omgeving nog in ontwikkeling is zijn er weinig distributies die de omgeving formeel ondersteunen. Het is dan ook raadzaam om dan te kijken naar de distributies die zich niet op een of een aantal specifieke desktop omgevingen richten. Enkele voorbeelden:
- Fedora (LXQt?)
De distributie gesponsord door Red Hat, die probeert nieuwe technologieën snel te implementeren. Fedora is de directe opvolger van de niet-commerciële versie van de Red Hat Linuxdistributie. Hoewel Fedora vooral bekend staat als de primaire Gnome 3 distributie, ondersteunt het ook meerdere alternatieve DE's, deze kunnen simpelweg tijdens de installatie gekozen worden, en er kunnen voor vele omgevingen spins (afgeleide) verkregen worden. LXQt kan nu al in de installatie gekozen worden, en er word verwacht dat een bijbehorende spin zal volgen
- Arch Linux
Arch Linux is een Linuxdistributie die zich richt op gevorderde Linuxgebruikers die een snel, stabiel, lichtgewicht en minimalistisch systeem willen hebben. Pakketten worden zo snel mogelijk naar de meest recente versie gebracht. Daardoor kent Arch geen strikte scheiding in uitgaven. Men noemt dit "rolling release"
- Debian
Debian ondersteund vele combinaties van DE's en window managers, waaronder LXQt. De focus ligt op stabiliteit. Dit betekend dat de reguliere Debian uitgave relatief oude software bevat. Dit kan een probleem zijn bij erg recente hardware, maar zorgt over het algemeen wel voor stabiliteit. Voor niet-vrije codecs en vele niet-vrije drivers moet wel enig werk verricht worden, maar over het algemeen is de documentatie relatief compleet. Vele distributies zijn afgeleid van Debian, bijvoorbeeld Ubuntu.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 500Mhz+
RAM: 256MiB+
Window System
X11, Wayland (gepland)
Geschreven in
C, C++
Interface Toolkit
Qt

MATE zoals aangetroffen op een standaard Ubuntu MATE installatie
MATE is een fork en tevens voortzetting van GNOME 2. Het GNOME project stapte met de introductie van versie 3 af van het traditionele bureaublad ontwerp en zorgde daarmee voor veel kritiek van eindgebruikers. Een aantal toegewijde gebruikers riepen op tot voortzetting van GNOME 2. Het MATE project was geboren.
Een redelijk lichtgewicht en traditionele omgeving. Als je ooit met GNOME 2 gewerkt hebt en dat een prettige interface vond, dan zal je je bij MATE ook snel thuis voelen. MATE is vooral geschikt voor mensen die nog steeds GNOME 2 willen gebruiken. Nieuwe gebruikers kunnen ook uitwijken naar bijvoorbeeld Xfce.
MATE is tegenwoordig volledig compatibel met GTK+ 3.
MATE is onder ander erg populair omdat het wordt meegeleverd met de distributie " Linux Mint ", die een optisch zwaar aangepaste variant aanbiedt die optisch niet veel weg heeft van GNOME 2. Het gebruik van "Linux Mint" wordt echter door sommige doorgewinterde gebruikers afgeraden wegens problemen in het verleden.
Een alternatief is Ubuntu MATE.
De 'officiele' uitspraak van MATE is "Maa-Thee". Probeer de tekst nu maar eens opnieuw te lezen.
Uitgelichte distro:
- Ubuntu MATE
Hoewel Ubuntu niet de eerste distributie ontworpen is voor beginners, is het ondertussen waarschijnlijk wel de bekendste, waarschijnlijk omdat het tijdens de eerste release een groot gat opvulde. Veel zaken betreft gebruikersvriendelijkheid die tegenwoordig gemeengoed zijn bij vrijwel alle distro's zijn begonnen bij Ubuntu. Daardoor is er over het algemeen veel programmatuur en support beschikbaar voor Ubuntu. Ubuntu MATE is een officiële Ubuntu afgeleide met MATE.
- Linux mint
Linux Mint is een afgeleide van Ubuntu die op zijn beurt weer afgeleid is van Debian. Het maakt sommige zaken nog net iets makkelijker als Ubuntu. Het levert bijvoorbeeld standaard niet-vrije codecs mee, en veel gebruikte niet-vrije drivers.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 500Mhz+
RAM: 256MiB+
Window System
X11
Geschreven in
C, C++, Python
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3, GTK+ 2

Een standaard eOS Freya installatie
De standaard DE van de Ubuntu gebaseerde distributie "elementary OS".
Elementary OS is een op Ubuntu LTS gebaseerde Linux-distributie, die als doel heeft om met hun eigen desktop omgeving genaamd: "Pantheon" een consistente en simpele desktopomgeving te bieden die ietwat wegheeft van de "Aqua" interface meegeleverd met Apple's Mac OS X. Door deze filosofie levert men ook veel eigen visueel passende programma's mee.
Systeemvereisten
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
X11
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3

Unity op ubuntu 14.04
Unity is tot op heden standaard desktop omgeving van Ubuntu, echter is er kenbaar gemaakt dat men op de lange termijn terug wilt naar Gnome. Het representeert hoe Canonical (moederbedrijf van Ubuntu) vindt hoe een deskop eruit moet zien. Het resultaat is dat het er absoluut niet traditioneel uitziet. Unity heeft een aantal unieke features ingebouwd. Hoewel sommige doorgewinterde Linux gebruikers klagen over Unity, is het een complete DE waar je waarschijnlijk vrij makkelijk aan gewend raakt. Het grootste minpunt is waarschijnlijk dat er aan het uiterlijk nauwelijks aan te veranderen valt. De programmabalk zit links en kan niet verplaatst worden. De vensterknoppen zitten links (zoals bij OS X) en zijn niet te verplaatsen. Unity is de laatste jaren nauwelijks veranderd maar op de middellange termijn was het de bedoeling dat de desktop versie gelijk zou lopen met de mobiele versie van Unity.
Systeemvereisten
(Ubuntu)
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
X11, MIR
Geschreven in
C++, JavaScript, QML
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3, Qt (gepland)
Een 'stacking window manager' (ook wel floating window manager genoemd) is een vensterbeheerder die vensters laat overlappen, zonder een compositiealgoritme te gebruiken. Met afstand de meestgebruikte manier voor vensterbeheer, het is het standaardgedrag van Microsoft Windows, OSX en van de grotere Desktop Environments. Het representeert de traditionele desktop metafoor.
Een 'tiling window manager' is een vensterbeheerder met een organisatie van het scherm in onderling niet-overlappende frames, meestal efficiënt te manipuleren met keybinds.
W.I.P.
W.I.P.
W.I.P.
Ben je al tevreden met je huidige distributie, dan is dat meestal geen punt. Je kan namelijk in veel gevallen een nieuwe Desktop Environment naast je oude installeren, of de oude geheel laten vervangen. Raadpleeg hiervoor de documentatie van je distributie.
Als iemand tekst wil verbeteren of aandragen graag, ook informatie over Window Mangers is zeer gewenst.
Dit lijstje geeft een overzicht van de meest gangbare Desktop Environments met omschrijving, zodat je een gefundeerde keuze kan maken voor het grafische geweld (of just niet) wat je aan jouw Linux installatie wilt geven.
Leeswijzer
In deze lijst staan waarschijnlijk de meest gangbare en meest gebruikte DE's. Sommige (vaak onbekendere) distributie's leveren een eigen DE mee. Deze worden op Unity na niet noemenswaardig veel gebruikt, en vallen dus buiten het bestek van de lijst. en hebben dus een eigen categorie. Ook zijn deze DE's ook vaak bijzonder moeilijk te installeren of helemaal niet te installeren op andere distributies, zonder gebruik te maken van geavanceerde zaken als 'compiling'Bepaalde distributies richten zich niet op een specifieke DE zoals Debian en Arch. Deze worden in deze lijst dan ook zoveel mogelijk vermeden, het heeft geen nut ze onder alle omgevingen te plaatsen.
Voor het kiezen van een distributie bestaat tevens het volgende topic:
Het grote welk OS (bijvoorbeeld linux distro) topic deel 8
Dat neemt natuurlijk niet weg dat de keuze voor een Desktop omgeving vaak enigszins samen met de distributie/OS keuze, en het kiezen van een DE kan de distributiekeuze makkelijker maken, en vice versa. Daarom beschikken bepaalde desktop omgevingen in deze lijst over een ingebedde lijst genaamd "Uitgelichte Distro's". Hierin staan de distributies die over het algemeen aangeraden worden om te gebruiken met de desbetreffende omgevingen, en een reden waarom. Neem hierbij in acht dat het natuurlijk niet de enige distributies zijn gebruikt kunnen worden in combinatie met de DE's. De topics vullen elkaar daarom ook veelal aan, en kunnen elkaar af en toe enigszins overlappen.
KDE plasma 5
Een typische plasma 5 desktop
KDE plasma is één van de belangrijkste en meest gebruikte Desktop Environments. De ontwikkeling van KDE staat volledig los van de ontwikkeling van GNOME en dat zorgt dat de omgeving veel unieke items en eigenaardigheden bevat.
Vroeger waren KDE en GNOME met afstand de grootste DE's. Gnome is versplinterd vanwege de enigzins radicale keuzes die het project recent heeft gemaakt. KDE is kwa "workflow" niet heel erg veranderd, terwijl het GNOME project een compleet nieuwe weg is ingeslagen. KDE heeft flink aan de weg getimmerd. Vroeger stond de DE bekend als vrij zwaar ten opzichte van de concurrentie. Met plasma 5 hebben ze hier aan gewerkt. KDE is erg simpel aanpasbaar met bijvoorbeeld widgets op het bureaublad.
KDE is " onder de motorkap " erg anders dan de meeste andere gangbare DE's. Dit omdat deze allemaal zijn gemaakt met de GTK toolkit. KDE is gebouwd met de Qt toolkit die bijvoorbeeld populair is in de embedded system branche, bijvoorbeeld in de auto-industrie. KDE heeft daarom ook zijn eigen applicatie set. Ook reguliere (GTK e.d) applicaties kunnen gebruikt worden, maar die passen visueel vaak niet helemaal in KDE, en leveren een hoop afhankelijkheden mee. KDE heeft een applicatiestarter linksonder, net als bijvoorbeeld Microsoft Windows. KDE kan door de vele mogelijkheden en de aanpasbaarheid enigszins intimiderend overkomen op beginnende gebruikers, en door de vernieuwingsdrift kan KDE minder stabiel zijn in combinatie met bepaalde hardware configuraties.
Uitgelichte distro's:
- openSUSE
Levert een erg consistente KDE interface door het vele patchen van packages. Zo zorgen ze er bijvoorbeeld voor dat Firefox optisch een stuk beter in KDE past. openSUSE levert veel grafische configuratietools mee. Het bedrijf achter de distributie is een van de grootste bijdragers aan KDE.
- Kubuntu
De KDE versie van Ubuntu. Probeert een zoveel mogelijk vanilla KDE omgeving aan te bieden.
Andere voorbeelden van distributies
PCLinuxOS, Fedora KDE, Mageia
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 1 GHz+
RAM: 1024 MiB+
Window System
X11, Wayland (gepland)
Geschreven in
C++, QML
Licentie
LGPL
Interface Toolkit
Qt
GNOME 3

De applicatie launcher van GNOME.
Enorm veel Linux distributies gebruikten vroeger GNOME 2 als standaard DE. Maar toen GNOME aan versie 3 begon te werken, zijn veel distributies overgestapt naar een alternatief. Vroege versies waren erg minimalistisch en nauwelijks aan te passen. Bij GNOME hebben ze niet opgegeven en hebben ze veel struikelpunten opgelost. Daarom ze winnen langzaam gebruikers terug.
Het is een minimalistische DE, waarin je bij de vroege versies nauwelijks dingen kon aanpassen. Bij recente versies kan je GNOME uitbreiden met een groot aantal van add-ons (uitbreidingen). Veel add-ons zijn om wat klassieke desktopelementen toe te voegen, zoals bijvoorbeeld een dock beneden. Dit zie je dan ook relatief veel, omdat een standaard GNOME 3 desktop vanwege de minimalistische aanpak een relatief steile leercurve heeft als je aan een traditionele desktop gewend bent. Sommige functies die je van een DE gewend bent zijn in GNOME 3 weggestopt of zelfs helemaal geschrapt.
Unity en GNOME 3 lijken enigszins op elkaar, ze gebruiken onder andere veel dezelfde applicaties. Dat is waarschijnlijk een overblijfsel uit de GNOME tijd van Ubuntu. Ook hebben ze alle twee een centraal notificatie centrum, en gebruiken ze veel visuele effecten. Dankzij de extensies kan je GNOME een stuk meer aanpassen dan Unity, die daar geen ondersteuning voor heeft. Echter is de aanpasbaarheid nog steeds relatief beperkt in vergelijking met bijvoorbeeld KDE of Xfce.
Uitgelichte distro's
- Fedora
De distributie gebruikt door vele GNOME ontwikkelaars. Fedora is enigszins "bleeding edge". Er zit vaak vrij nieuwe software in, maar kan in sommige gevallen daarom ietwat minder stabiel zijn. Door de band met de GNOME community krijgt Fedora soms nieuwe functies, die soms veel later in andere distributies terecht komen. Fedora wordt daardoor door vele als de standaard GNOME distributie gezien.
- Ubuntu GNOME
Ubuntu met Gnome. Levert een zoveel mogelijk vanilla ervaring, zonder eventueel handige toevoegingen, loopt vaak achter met de releases van GNOME en z'n software om gelijk te lopen met Unity, die veel van dezelfde software gebruik maakt.
- openSUSE
Levert GNOME met vele grafische configuratietools die min of meer trachten het gebruik van traditionele config files en de terminal onnodig te maken. Deze tool (YaST2) krijgt wel meer prioriteit dan de (vaak gebruikersvriendelijkere) oplossing van Gnome.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
Wayland, X11
Geschreven in
C, C++, Vala, Python, JavaScript
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3
Cinnamon

Cinnamon zoals je het aantreft op een Linux mint installatie.
Cinnamon was oorspronkelijk een DE die alleen te vinden was in de " linux mint " distributie. Tegenwoordig kan het op een grote verschijdenheid van distributies gebruikt worden. Het is een fork (afgeleide) van GNOME 3, met veel klassieke desktop elementen toegevoegd. Het heeft bijvoorbeeld een taakbalk en een meer traditioneel applicatiemenu. Waar GNOME veel dingen weglaat voor een simpele ervaring, voegt Cinnamon verbeteringen en extra elementen toe. Omdat de distro standaard veel weg heeft van de Microsoft Windows omgeving, is volgens velen Cinnamon aan te raden voor nieuwe gebruikers die aan de Windows 'workflow' gewend zijn. Het is een van de standaardomgevingen van "Linux mint". Het gebruik van "Linux Mint" wordt echter door sommige afgeraden vanwege problemen in het verleden. Mede daarom is het een interessante optie om Cinnamon te gebruiken op distro's die zich niet volledig op één omgeving richten te gebruiken zoals Debian. Tijdens de installatie van Debian is de omgeving simpelweg te selecteren.
De interface biedt veel mogelijkheden tot aanpassing en relatief veel instellingen kunnen via meegeleverde grafische tools aangepast worden. Deze instellingen gaan verder dan Cinnamon zelf, zo komen er ook een aantal systeembeheerders taken voor, zoals het beheer van softwarebronnen.
Uitgelichte distro:
- Linux mint
Linux Mint is een afgeleide van Ubuntu die op zijn beurt weer afgeleid is van Debian. Het maakt sommige zaken nog net iets makkelijker als Ubuntu. Het levert bijvoorbeeld standaard niet-vrije codecs mee, en veel gebruikte niet-vrije drivers. Die zijn ook op Ubuntu te installeren.
Meer distro's
Handige links
Installeer Cinnamon in Ubuntu 15.04 of hoger
Praktische info
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
X11
Geschreven in
C, JavaScript, Python
Licentie
GPL v2
Interface Toolkit
GTK+ 3
XFCE

standaard XFCE 4 na de installatie. Weinig distributies leveren Xfce echter zo.
Xfce is oorspronkelijk bedoeld als lichtgewicht desktopomgeving, maar is uitgegroeid tot een volwaardige DE, maar is nog steeds prima geschikt voor minder vlotte computers. Dat zie je ook aan de systeemvereisten voor bijvoorbeeld Xubuntu (een van de bekendste distributies Xfce distributies)
Het project tracht een snelle en aanpasbare omgeving te leveren, die nog steeds visueel aantrekkelijk en makkelijk te gebruiken moet zijn. Xfce is daarom een optie als je een traditionele desktop wilt, maar niet veel grafische effecten, en geen behoefte hebt aan widgets. Hoewel Xfce ook gebouwd is met de GTK toolkit, levert het veel eigen lichtgewicht programma's mee.
Xfce is visueel ook erg aanpasbaar, maar niet via addons zoals bijvoorbeeld GNOME 3. In plaats daarvan zijn veel dingen handmatig aan te passen, en daar is erg ver mee te gaan. Dit is relatief eenvoudig, maar waarschijnlijk niet weggelegd voor de gemiddelde computergebruiker.
Xfce bestaat dan ook uit vele losse componenten die samen een volledige Desktop Omgeving bieden. Als je een distributie kiest zijn deze componenten veelal gekozen. Xfce probeert zich te houden aan de traditionele Unix filosofie, en hecht tevens veel waarde aan de freedesktop.org standaarden.
Handige links:
Xfce wiki: How to install new themes
Uitgelichte distro's
- Manjaro
Een Arch gebasseerde distributie die zich richt op stabiliteit en gebruikersvriendelijkheid.
Levert volgens vele een Xfce installatie die visueel aantrekkelijker is dan de standaard configuratie.
- Xubuntu
Ubuntu met XFCE, een officieel lid van de Ubuntu familie.
Levert ook een zwaar gestylde Xfce installatie.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 500Mhz+
RAM: 256MiB+
Window System
X11, Wayland (gepland)
Geschreven in
C
Licentie
GPL, LGPL, BSD
Interface Toolkit
GTK+ 3, GTK+ 2
LXDE

De LXDE omgeving met het standaard thema
LXDE is een lichtgewicht DE, speciaal ontworpen voor minder krachtige computers. Hoewel het een lichtgewicht omgeving is, biedt het wel alles wat je van de gemiddelde DE verwacht. Veel lichtgewicht omgevingen laten dingen weg, zoals bijvoorbeeld de taakbalk. LXDE doet dit niet. Net als Xfce levert LXDE ook zijn eigen lichtgewicht programmaset mee. LXDE loopt al relatief vlot op een Pentium II met 192 MB ram. Helaas is op zo'n systeem tegenwoordig niet meer soepel te internetbrowsen. De ontwikkeling van LXDE lijkt tegenwoordig bijna stil te liggen, en er zijn veel projecten bezig die een vervanging ontwikkelen. Desalniettemin is het nog steeds een veel gebruikte DE, vooral op flink oude hardware.
Een interessant alternatief om in de gaten te houden is LXQt. Die gebruik maakt van de Qt toolkit net als KDE. Echter is de ontwikkeling van dat project nog niet zo lang aan de gang, en is de omgeving nog een stuk zwaarder als LXDE. De ontwikkeling vordert gestaag en Lubuntu heeft bijvoorbeeld al plannen om over te stappen.
Uitgelichte distro's
- Lubuntu
Ubuntu met LXDE. Men focust op snelheid en efficiënt energieverbruik.
Lubuntu heeft concrete plannen om over te stappen op LXQt
- LXLE
LXLE levert een optisch aantrekkelijke LXDE omgeving, met veel meegeleverde configuratietools voor het installeren van bijvoorbeeld drivers. Net als Ubuntu is LXLE niet zo strikt met softwarelicenties.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 380Mhz+
RAM: 128MiB+
Window System
X11
Geschreven in
C
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 2
LXQt

Plaatje is alleen een plaatshouder
Als men het heeft over lichtgewichte desktop omgevingen denken veel mensen al snel aan Xfce of LXDE. Er is echter een nieuwe keuze ontstaan, gebaseerd op de Qt toolkit, die we kennen van KDE.
LXQt is de toekomstige vorm van LXDE. In de praktijk is het een project dat ontstaan is door het idee LXDE te herschrijven middels de modernere Qt toolkit. GTK 3 werd te zwaar bevonden voor een échte lichtgewicht als LXDE, die in tegenstelling tot de meeste DE's in dit lijstje om die reden nog gebruik maakt van GTK 2. Veel LXDE en KDE ontwikkelaars helpen ook mee aan dit project, met als resultaat dat dit project veel meer mankracht tot zijn beschikking heeft dan LXDE, waarvan de ontwikkeling dan ook min of meer stilstaat.
Echter zien sommigen de DE nog niet als vervanging voor LXDE. In ieder geval voor het gebruik op minder krachtige hardware. Reden hiervoor is dat de ontwikkeling van het project nog niet zo lang aan de gang is (grotere kans om 'bugs' tegen te komen), en is de omgeving nog een slag zwaarder is als LXDE. Even zwaar of zelfs lichter zal het nooit worden vanwege de modernere Qt toolkit. Echter is de DE prima geschikt voor dagelijks gebruik, en levert het vele nieuwe functies t.o.v de voorganger. Het is momenteel dan ook vooral te zien als nieuw fris alternatief voor Xfce en LXDE. Echter voor aanpasbaarheid geven vele de voorkeur aan Xfce, en op echt incapabele hardware dient het de voorkeur om LXDE te gebruiken.
Echter een lichtgewicht is het nog steeds ten opzichte van de grotere omgevingen, daarnaast zijn de minimale systeemvereisten van LXDE zo laag, dat er op zo'n systeem niet meer met gangbare applicaties of websites gewerkt kan worden, dus het houden aan zulke lage eisen tegenwoordig misschien als onnodig kan worden gezien. LXDE loopt bijvoorbeeld al relatief vlot op een Pentium II met 192 MB ram. Zulke systemen zullen in het wild niet zo vaak meer voorkomen.
Er zijn momenteel weinig distributies die LXDE formeel ondersteunen, het is dus voor de reguliere computergebruiker raadzaam om op die support te wachten. Het Lubuntu project gaat in de toekomst overstappen naar LXQt, en ook bij Fedora is er voorgesteld om een LXQt spin (afgeleide) te maken.
Omdat dit project hevig leunt op LXDE, zijn de voor en nadelen in grote lijnen hetzelfde. Een zeer lichtgewicht omgeving die toch capabel is voor alledaags desktopgebruik, en geen primaire functies voor een DE weglaat.
Uitgelichte distro's
Omdat de omgeving nog in ontwikkeling is zijn er weinig distributies die de omgeving formeel ondersteunen. Het is dan ook raadzaam om dan te kijken naar de distributies die zich niet op een of een aantal specifieke desktop omgevingen richten. Enkele voorbeelden:
- Fedora (LXQt?)
De distributie gesponsord door Red Hat, die probeert nieuwe technologieën snel te implementeren. Fedora is de directe opvolger van de niet-commerciële versie van de Red Hat Linuxdistributie. Hoewel Fedora vooral bekend staat als de primaire Gnome 3 distributie, ondersteunt het ook meerdere alternatieve DE's, deze kunnen simpelweg tijdens de installatie gekozen worden, en er kunnen voor vele omgevingen spins (afgeleide) verkregen worden. LXQt kan nu al in de installatie gekozen worden, en er word verwacht dat een bijbehorende spin zal volgen
- Arch Linux
Arch Linux is een Linuxdistributie die zich richt op gevorderde Linuxgebruikers die een snel, stabiel, lichtgewicht en minimalistisch systeem willen hebben. Pakketten worden zo snel mogelijk naar de meest recente versie gebracht. Daardoor kent Arch geen strikte scheiding in uitgaven. Men noemt dit "rolling release"
- Debian
Debian ondersteund vele combinaties van DE's en window managers, waaronder LXQt. De focus ligt op stabiliteit. Dit betekend dat de reguliere Debian uitgave relatief oude software bevat. Dit kan een probleem zijn bij erg recente hardware, maar zorgt over het algemeen wel voor stabiliteit. Voor niet-vrije codecs en vele niet-vrije drivers moet wel enig werk verricht worden, maar over het algemeen is de documentatie relatief compleet. Vele distributies zijn afgeleid van Debian, bijvoorbeeld Ubuntu.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 500Mhz+
RAM: 256MiB+
Window System
X11, Wayland (gepland)
Geschreven in
C, C++
Interface Toolkit
Qt
MATE
Uitspraak: Maa-Thee
MATE zoals aangetroffen op een standaard Ubuntu MATE installatie
MATE is een fork en tevens voortzetting van GNOME 2. Het GNOME project stapte met de introductie van versie 3 af van het traditionele bureaublad ontwerp en zorgde daarmee voor veel kritiek van eindgebruikers. Een aantal toegewijde gebruikers riepen op tot voortzetting van GNOME 2. Het MATE project was geboren.
Een redelijk lichtgewicht en traditionele omgeving. Als je ooit met GNOME 2 gewerkt hebt en dat een prettige interface vond, dan zal je je bij MATE ook snel thuis voelen. MATE is vooral geschikt voor mensen die nog steeds GNOME 2 willen gebruiken. Nieuwe gebruikers kunnen ook uitwijken naar bijvoorbeeld Xfce.
MATE is tegenwoordig volledig compatibel met GTK+ 3.
MATE is onder ander erg populair omdat het wordt meegeleverd met de distributie " Linux Mint ", die een optisch zwaar aangepaste variant aanbiedt die optisch niet veel weg heeft van GNOME 2. Het gebruik van "Linux Mint" wordt echter door sommige doorgewinterde gebruikers afgeraden wegens problemen in het verleden.
Een alternatief is Ubuntu MATE.
De 'officiele' uitspraak van MATE is "Maa-Thee". Probeer de tekst nu maar eens opnieuw te lezen.
Uitgelichte distro:
- Ubuntu MATE
Hoewel Ubuntu niet de eerste distributie ontworpen is voor beginners, is het ondertussen waarschijnlijk wel de bekendste, waarschijnlijk omdat het tijdens de eerste release een groot gat opvulde. Veel zaken betreft gebruikersvriendelijkheid die tegenwoordig gemeengoed zijn bij vrijwel alle distro's zijn begonnen bij Ubuntu. Daardoor is er over het algemeen veel programmatuur en support beschikbaar voor Ubuntu. Ubuntu MATE is een officiële Ubuntu afgeleide met MATE.
- Linux mint
Linux Mint is een afgeleide van Ubuntu die op zijn beurt weer afgeleid is van Debian. Het maakt sommige zaken nog net iets makkelijker als Ubuntu. Het levert bijvoorbeeld standaard niet-vrije codecs mee, en veel gebruikte niet-vrije drivers.
Meer distro's
Systeemvereisten
CPU: 500Mhz+
RAM: 256MiB+
Window System
X11
Geschreven in
C, C++, Python
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3, GTK+ 2
Distributie specifieke DE's
De onderstaande omgevingen worden door een specifieke distributie gebruikt, en worden dus ook specifiek voor de desbetreffende distributie ontwikkeld. Resultaat is dat deze omgevingen vaak erg moeilijk of helemaal niet op een andere distributie te installeren zijn.Pantheon

Een standaard eOS Freya installatie
De standaard DE van de Ubuntu gebaseerde distributie "elementary OS".
Elementary OS is een op Ubuntu LTS gebaseerde Linux-distributie, die als doel heeft om met hun eigen desktop omgeving genaamd: "Pantheon" een consistente en simpele desktopomgeving te bieden die ietwat wegheeft van de "Aqua" interface meegeleverd met Apple's Mac OS X. Door deze filosofie levert men ook veel eigen visueel passende programma's mee.
Systeemvereisten
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
X11
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3
Unity

Unity op ubuntu 14.04
Unity is tot op heden standaard desktop omgeving van Ubuntu, echter is er kenbaar gemaakt dat men op de lange termijn terug wilt naar Gnome. Het representeert hoe Canonical (moederbedrijf van Ubuntu) vindt hoe een deskop eruit moet zien. Het resultaat is dat het er absoluut niet traditioneel uitziet. Unity heeft een aantal unieke features ingebouwd. Hoewel sommige doorgewinterde Linux gebruikers klagen over Unity, is het een complete DE waar je waarschijnlijk vrij makkelijk aan gewend raakt. Het grootste minpunt is waarschijnlijk dat er aan het uiterlijk nauwelijks aan te veranderen valt. De programmabalk zit links en kan niet verplaatst worden. De vensterknoppen zitten links (zoals bij OS X) en zijn niet te verplaatsen. Unity is de laatste jaren nauwelijks veranderd maar op de middellange termijn was het de bedoeling dat de desktop versie gelijk zou lopen met de mobiele versie van Unity.
Systeemvereisten
(Ubuntu)
CPU: 700 MHz+
RAM: 512 MiB+
Window System
X11, MIR
Geschreven in
C++, JavaScript, QML
Licentie
GPL, LGPL
Interface Toolkit
GTK+ 3, Qt (gepland)
Stapelende (stacking) Window Managers
Een window manager (vensterbeheerder) is de software die de plaatsing en aankleding van vensters verzorgt. Elke desktop omgeving bevat een Window Manager, en sommige daarvan kunnen op zichzelf (standalone) gebruikt worden. De onderstaande zijn niet gebonden aan een DE.Een 'stacking window manager' (ook wel floating window manager genoemd) is een vensterbeheerder die vensters laat overlappen, zonder een compositiealgoritme te gebruiken. Met afstand de meestgebruikte manier voor vensterbeheer, het is het standaardgedrag van Microsoft Windows, OSX en van de grotere Desktop Environments. Het representeert de traditionele desktop metafoor.
Een 'tiling window manager' is een vensterbeheerder met een organisatie van het scherm in onderling niet-overlappende frames, meestal efficiënt te manipuleren met keybinds.
Openbox
Type: Stapelend (stacking)W.I.P.
i3
Type: Tegelend (tiling)W.I.P.
awesome
Type: Dynamisch (dynamic)W.I.P.
Nawoord
Het is zeker niet eenvoudig om een desktop omgeving aan te wijzen die 'de beste' is. Het hangt er namelijk voor een groot deel vanaf wat je zoekt, en of je al een OS voorkeur hebt. Er is voor iedereen wel een desktopomgeving die aansluit bij de behoeften.Ben je al tevreden met je huidige distributie, dan is dat meestal geen punt. Je kan namelijk in veel gevallen een nieuwe Desktop Environment naast je oude installeren, of de oude geheel laten vervangen. Raadpleeg hiervoor de documentatie van je distributie.
[ Voor 255% gewijzigd door silverball op 14-06-2022 14:37 . Reden: Veel typefouten eruit gehaald (dank aan YellowOnline) ]
3640 Wp ZO pvoutput | FOSS | Gasloos sinds dec. 2024 | Vaillant AroTHERM 55/6