Het statieven topic |
![]() |
Inhoudsopgave |
Welkom op het statieven topic! Dit topic is een vervolg van het topic Advies Statief. Dit topic was als een vraag gestart en zo langzamerhand uitgegroeid tot het grote statieven topic. Om het een en ander wat netter en overzichtelijker te maken is dit vervolg gemaakt. In dit topic delen we ervaringen met statieven, wisselen we tips uit en geven we elkaar advies over statieven. Omdat er veel over te vertellen valt hier alvast wat uitgelegd. Een oude regel in de fotografie zegt dat je een redelijk scherpe foto kan maken uit de hand als de belichtingstijd korter is dan 1/f, waarbij f de brandpuntsafstand is van de lens. Voor een 100 mm lens zou dat dus 1/100 of minder moeten zijn, anders heb je een bewogen foto. Om dit te omzeilen heb je een statief nodig. Ook is een statief handig bij filmen. De indeling van deze post heb ik overgenomen van het grote macro hardware topic, alvast bedankt daarvoor. Je wilt dus iets weten over een statief. Mooi, er valt namelijk heel veel over te vertellen. Ten eerste is het van belang om te weten waar je een statief voor denkt te gaan gebruiken. Zo zijn er heel andere eisen voor een video statief dan voor een statief voor macrofotografie. Daarnaast zijn er nog veel soorten statieven, en kunnen deze ook nog eens van verschillende materialen worden gemaakt. Allereerst maak ik een onderscheid in het type statieven en daarna in gebruiksdoelen. Een statief bestaat over het algemeen uit twee delen. Dat is een kop en het statief zelf. Bij de duurdere statieven kan je deze los van elkaar kopen, bij de goedkopere is het vaak een complete set. Soms kan je bij een duurder statief een set kopen, die is dan weer vaak voordeliger dan de onderdelen los kopen. |
Er zijn veel soorten koppen. Iedere soort heeft zo zijn eigen voor en nadelen. Voor ieder doel is dan ook wel een kop te krijgen. Videokoppen hebben over het algemeen drie instel mogelijkheden: Horizontaal, verticaal en kantelen. Deze zijn los van elkaar vast of los te draaien, zodat je, wanneer je gaat filmen, bijvoorbeeld een mooi panoramashot kan maken, van links naar rechts. De betere videokoppen hebben trouwens vloeistofdemping waardoor het draaien ervan soepeler gaat. Het balhoofd heeft meestal maar 1 knop, waarmee je de bal losmaakt zodat je hem kan kantelen en draaien. Daarna zet je hem vast. Sommige balhoofden hebben twee knoppen zodat je ook nog apart horizontaal kan draaien. Dit kan handig zijn met panoramafoto’s. Er zijn zelfs balhoofden met drie draaiknoppen. Met de derde knop kan dan de weerstand voor het draaien worden ingesteld. Door het eenvoudiger mechaniek en minder onderdelen is een balhoofd vaak lichter in gewicht dan de andere koppen. Geared heads zijn koppen die in de drie richtingen kunnen worden gedraaid door middel van draaiknoppen. Hierdoor kan bijvoorbeeld met filmen een panoramashot worden gemaakt. 3 way heads zijn koppen met drie aparte, grotere draaiknoppen om iedere as apart los en weer vast te kunnen draaien. Hierdoor kan de positie nauwkeurig per as worden ingesteld. De videokop heeft meestal maar één zo'n knop, die meteen dienst doet als hendel om een panoramashot te kunnen maken. Gimball heads zijn koppen speciaal voor grote zware lenzen. Door hun speciale constructie en het feit dat ze over het algemeen aan de lens worden vastgemaakt is het gewicht van de lens met camera meer verdeeld dan bij gewone koppen. Hierdoor is deze ook wat makkelijker in te stellen dan wanneer een gewone kop wordt gebruikt. Koppen zijn overal voor te gebruiken, voor zowel filmen als fotograferen. Een videokop is handiger om te filmen, en een balhoofd wordt vaak gebruikt voor fotografie. De meeste koppen hebben ook een zgn. quickrelease sysreem waarmee je een soort plaatje onder je camera schroeft. Als je het statief wilt gebruiken klik je de camera via het plaatje op het statief en als je klaar bent klik je hem er weer af. Handig is dat je hem eventueel met een extra knop kan vergrendelen. Let op dat er veel systemen zijn en niet alles op elkaar past. Een aantal is wel compatible met elkaar en die volgen het Arca Swiss systeem. Plaatjes kan je gewoon uitwisselen tussen deze koppen. Andere fabrikanten hebben één soort plaatje voor alle koppen zodat het binnen dat merk gewoon uit te wisselen is. |
Er zijn veel soorten statieven. De bekendste zijn wel de tripod / driebeen statieven. Deze hebben drie benen die onafhankelijk van elkaar in te stellen zijn. Het instellen op hoogte gebeurt door het in en uitschuiven van de pootsegmenten. Er zijn statieven met bijvoorbeeld 3 of 4 pootsegmenten. Hoe meer segmenten, hoe kleiner het statief ingeklapt is, maar ook hoe minder stabiel het statief is. Dit komt omdat het onderste segment dunner is waardoor het makkelijker buigt. Sommige statieven kunnen ook per been in een andere hoek gezet worden. De meeste statieven hebben een middenkolom die hoger of lager gezet kan worden. Soms kan deze middenkolom ook gedraaid worden naar een horizontale positie of ondersteboven worden gehangen. Horizontaal kan handig zijn om zo op plekken te komen die anders niet mogelijk zijn, en ondersteboven kan handig zijn om superlaag bij de grond te kunnen komen. Om trillingen te vermijden is het over het algemeen het beste om de middenkolom zo laag mogelijk te houden. De poten kunnen worden in- en uitgeschoven. Vastzetten gebeurt door een kliksysteem of een draaisysteem. Wat beter is, is maar net afhankelijk van de voorkeur van de gebruiker. |
Een andere bekende soort is het monopod / eenbeen statief. Dit statief heeft een lange poot waarop de camera staat. Doordat de poot op de grond rust is er veel minder trilling in het beeld dan wanneer de camera gewoon met de hand wordt vastgehouden. Ook hier zijn meer segmenten mogelijk, en ook hier geldt hoe meer segmenten, hoe kleiner het statief opklapt. Een voordeel van een eenbeen statief is dat deze veel lichter is dan een driebeen statief, en dat je hem vaak mag gebruiken op plaatsen waar een gewoon statief niet gebruikt mag worden. Een nadeel is dat het beeld meer beweegt dan bij een driebeen statief, zodat langere opnamen zoals bij nacht niet mogelijk zijn. |
Dan de wat minder bekende soorten. Een van de leukste is wel het ketting of touwstatief. Deze kan je niet in de winkel kopen, maar is zelf erg makkelijk te maken. Je maakt in een touw twee lussen. In de ene lus doe je je voet en de andere doe je om je pols. Door het touw op spanning te brengen zal je merken dat het beeld minder trilt dan wanneer je de camera gewoon vast houdt. Een andere minder bekende is het buik of nekstatief. Deze hangt met een band om je buik of nek, waar dan weer een poot aan vast zit, waar weer de camera op rust. Doordat het geheel aan je nek of buik hangt, heb je ook weer minder kans op trillingen. Er zijn ook nog speciale statieven die buigbare poten hebben. Deze kunnen dan bijvoorbeeld om een lantaarnpaal gevouwen worden om zo extra steun te bieden. Een voorbeeld hiervan is de Joby Gorillapod. Als laatste zijn er nog schouderstatieven waarbij het statief op je schouder rust. Deze worden meestal gebruikt om te filmen. Er zijn natuurlijk nog wel meer soorten en maten, maar ik hou het wat beknopt. |
Statieven worden gemaakt van verschillende materialen. Ieder materiaal heeft zo zijn voor en nadelen. Aluminium. Dit materiaal is goedkoop, sterk en licht. De meeste statieven zijn hiervan gemaakt. Het voordeel is de prijs, het nadeel is dat ze meestal wat zwaarder zijn en dat aluminium trillingen niet goed dempt. Basalt. Momenteel maakt alleen Gitso statieven van basalt. Het voordeel is dat deze statieven redelijk licht zijn (vaak lichter dan aluminium), en dat de prijs in verhouding nog redelijk is (duurder dan aluminium, maar goedkoper dan carbon. Carbon. Deze zijn vaak lichter dan de andere statieven, maar dat is niet het enige voordeel. Carbon dempt trillingen beter dan aluminium, waardoor je er wat minder last van hebt. Ook geleid carbon warmte slechter waardoor het s’winters minder koud aan je handen is. Let wel op, veel carbon statieven hebben vaak een aluminium middenkolom. Hout. Houten statieven worden nog altijd nieuw gemaakt en verkocht, door bijvoorbeeld Berlebach, Ries en Wolf. Soms zijn deze statieven ook vinden in een dumpzaak. Dit zijn dan vaak oude landmeet statieven. Met een beetje handigheid zijn deze om te bouwen naar een fotostatief. Hout dempt de trillingen nog beter dan de andere materialen, maar is weer een stuk zwaarder. |
Macrofotografie: Doordat je met een uitvergroting werkt wordt iedere trilling waargenomen. Daarnaast is het heel lastig om uit de hand op precies het goede punt te focussen. Vaak wordt hier dan ook een statief voor gebruikt, soms ook met een macrorail. Een macrorail kan gebruikt worden om heel precies de camera naar voor of achter te schuiven. Afhankelijk waar je fotografeert is het van belang of het statief licht is of niet. Als je buiten in de natuur filmt is het niet prettig om ver te lopen met een zwaar statief, maar in een studio maakt het niet echt uit. Videofilmen: Als je een camera al niet voor een foto stil kan houden, dan is dat voor een stukje filmen al helemaal niet te doen. Er zijn voor filmen diverse opties, zoals een normaal statief met videokop of een schouderstatief. Een speciale die ik nog even wil noemen is een dolly. Dit is een soort karretje met wielen. De camera kan hierdoor rollend filmen wat een professioneel effect geeft. Er zijn op internet ook veel filmpjes te vinden over de zelfbouw mogelijkheden. Studiofotografie: Bij fotograferen in een studio maakt het gewicht van het statief niet veel uit. Het statief moet vaak veel gewicht dragen, er worden vaak grotere camera’s gebruikt die van veel accessoires zijn voorzien. Vaak wordt er een kolomstatief gebruikt waarbij de camera op een kolom wordt gemonteerd. Deze kan dan weer eenvoudig op en neer worden geschoven. Statief voor op reis: Deze statieven gaan mee in de koffer of worden kilometers ver meegenomen onderweg naar een mooi uitkijkpunt of door een stad. Deze statieven moeten voldoen licht zijn, en zo klein mogelijk inklappen. Dit omdat ze dan makkelijker te vervoeren zijn. Een compromis kan zijn dat ze wat minder hoog komen. Algemene statieven: Dit zijn statieven die eigenlijk overal geschikt voor zijn. Niet te zwaar, en te gebruiken voor meerdere doeleinden. |
Populaire merken. Veel van de statieffabrikanten maken ook statiefkoppen Benro Redged Manfrotto Gitzo Really Right Stuff MeFoto (Benro rebadge met kleurtjes) Vanguard Velbon Sirui Feisol 3 legged thing Bilora Giotto's Joby Mantona Triopo Houten statieven: Berlebach Ries Wolf Statiefkoppen: Arca-Swiss Markins Kirk Vinten Sachtler |
Als laatste nog wat tips. Mocht je een idee hebben over welk statief je aan wilt schaffen, loop dan even binnen bij een fotozaak. Zo kan je zien of het statief wel echt zo handig is als je dacht. Ook als je twijfelt wat voor jou het goede statief is, kan je even kijken wat de mogelijkheden zijn. Er wordt wel eens gezegd dat je in je leven drie statieven koopt. Als eerste een goedkoop prul. Je merkt al snel dat bij gebruik de poten inzakken en dat er flink wat speling in de componenten zit. Dit is logisch, omdat vaak plastic wordt gebruikt om alles te verbinden. Als tweede een wat zwaarder aluminium statief. Nu heb je een beter statief maar het is eigenlijk te zwaar om overal mee naartoe te nemen. Uiteindelijk eindig je bij een carbon statief omdat deze licht is en goed de trillingen dempt. Niet iedereen zal deze weg volgen, het is dan ook maar net afhankelijk wat je voor een statief over hebt. Als je een statief gaat kiezen en je hebt een idee wat je ongeveer wilt, nog even één van de mooiste uitspraken over statieven: 1. Goedkoop 2. Licht 3. Stabiel Kies er twee Voor een ieder die nog veel meer wil weten over statieven het volgende leesvoer. Echt een aanrader: http://www.canadiannaturephotographer.com/tripod.html Nog meer vragen of opmerkingen? Stel ze gerust. Opmerkingen over deze openingspost? Laat het me weten en ik pas het aan. Hieronder komen nog wat populaire statieven. Weet je er een? Meld het even, dan zet ik hem er graag bij. Ik zal de openingspost trouwens in de loop van tijd verder aanvullen met plaatjes etc. |
DPReview test van 5 verschillende aluminium travelstatieven DPReview test van 5 verschillende carbon travelstatieven Nederlandstalige uitleg over het hoe en wat bij de aankoop van een statief, 41 pagina's leesvoer! |
[ Voor 14% gewijzigd door elhopo op 14-01-2016 15:21 ]
Blijkt dat citroenvlinders helemaal niet naar citroen smaken.