Verdere verduurzaming woning - Welke stappen?

[HankiePankie_NL]

Hi, ik heb een paar vragen over de volgende stappen over verduurzaming van mijn woning en na vele topics te gelezen te hebben over zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen en wat concretere plannen gemaakt te hebben wil ik graag wat meningen van jullie ontvangen Ik heb de template voor zonnepanelen ingevuld, maar ik heb ook wat andere vragen wat de beste aanpak is voor de komende tijd.

Mijn doelen zijn om het risico op hogere energiekosten de komende jaren te verlagen en minder impact op het milieu te hebben. Kosten/opbrengst zijn natuurlijk iets waar ik rekening mee houd, maar niet leidend, ik wil vooral weten waar ik aan toe ben. Ik ga liever voor wat hogere kwaliteit en minder kans op problemen dan voor de meeste bang for buck. Bijvoorbeeld, als ik hoor over bijv. SolarEdge die prima garantie hebben, maar vaker vervangen moeten worden ga ik liever voor een ander systeem. Sunpower heeft ook mijn voorkeur vanwege de langere garantie en hogere opbrengst over langere tijd.

Algemene info

Mijn huis is eind 2017 opgeleverd en heeft energielabel A. 2 dakkapellen op de 1e verdieping en verder 2 schuine daken. Ook een plat dak aan de achterkant van de uitbouw en aan de noord-kant van de garage. Zo een 135m2 leefgedeelte verdeeld over 3 verdiepingen, 18m2 garage (met vloerverwarming), open trap, temperatuur beneden en boven in te stellen (beneden standaard 20,5 graden en boven op 18 zodat die bijna nooit aangaat).

Persoonlijke omstandigheden: Ik heb twee kinderen die 50% van de tijd bij mij zijn en mijn vriendin heeft 2 kinderen, maar we wonen niet samen. Geen concrete plannen op dit moment voor samenwonen, maar komen wel regelmatig logeren en douchen/in bad. Misschien in de toekomst wel samenwonen waardoor warm water/electra verbruik omhoog zal gaan. Douchen gemiddeld zo een 10 minuten een paar keer in de week.

• CV Ketel - Intergas Eco HR
• Wtw ventilatie - Inventum Ecolution Combi, wtw staat aan van 1 oktober tot 31 maart
• Vloerverwarming beneden, radiatoren op 1e en 2e verdieping
• Quooker aanwezig, ik kook nu nog op gas
• Eventuele warmtepomp buitenunit zou op de garage kunnen komen, aparte groep kan daar redelijk simpel naartoe getrokken worden verwacht ik

Foto's

Dakhelling zo een 39 graden, 3dbag heeft mijn huis er nog niet opstaan. Orientatie daken op zuid-oost en noord-west.

Beschikbare (dak)ruimte

Twee daken op zuid-oost/noord-west van ±5,3 breed x 4,6m hoog. Op zuid-oost 2 dakramen, de buren hebben 12 panelen van ± 1,70x1,00 meter liggen op zuid-oost maar past eigenlijk net niet. Op zuid-oost met 1,80x1,00 panelen kan ik er zo een 8-9 kwijt op een redelijke manier, 1,70x1,00 panelen moeten er 12 passen als ik ga proppen (en een paneel van de buren moet misschien iets opgeschoven worden dan).

Op noord-west heb ik een schoorsteen in de linker boven hoek (noord kant), daar kan ik zo een 11-12 panelen kwijt.

Schaduw

Geen schaduw op zuid-oost, noord-west zo goed als niet (heel soms een heel klein beetje van de schoorsteen van de buren bij hele lage zon in de winter in het begin van de middag).

Jaarverbruik

Gasverbruik verwacht ik rond de 400-500 m3, schatting is dat ± 100-150m3 voor warm water/koken is. Eind december heb ik mijn cv ketel instellingen (aanvoertemperatuur, pompsnelheid en vermogen) aangepast waardoor ik van ± 850 m3 in 2021 naar 400-500 m3 ga in 2022 (40-50% besparing vergeleken met januari/februari rekening gehouden met graaddagen). In deze dagen gaat de cv elke dag 1 keertje aan, meestal 's nachts voor 2-3 uurtjes waarbij zo een 2,3 m3 gas wordt verbruikt en de temperatuur beneden van 20,5 naar 21 graden gaat.

Electraverbruik is 4000-4500 kwH waarvan de Inventum nu zo een 1250 KwH voor zijn rekening neemt. Verder geen plannen voor electrische auto, airco wel eens aan gedacht maar niet praktisch qua plaatsing van de buitenunits en voor de paar dagen in het jaar vind ik het niet echt nodig. Voor verwarmen denk ik dat lucht-lucht niet de beste optie is voor mij, denk dat een lucht-water warmtepomp dan een beter optie is.

Huidige elektriciteitsaansluiting

Meterkast is 3 fases, aparte groepen voor wasmachine en droger naar boven, verder geen aparte groepen (cv ketel en wtw zitten op de algemene groep aangesloten). Plan is om een pv-verdeler (of 2 indien nodig) op de bestaande wasmachine/droger groep.

Budget en doel

10-15k in totaal.

Wie gaat het project uitvoeren

Ik laat het doen. Een vriend werkt bij een lokaal installatiebedrijf via wie ik het wil laten doen (via het bedrijf).

Bijhouden van data

Ik heb een HomeWizard P1 meter waarmee ik op dagniveau het verbruik bijhoudt en regelmatig controleer of mijn voorschot voldoende is. Ik wil graag wel inzicht hebben in hoe de zonnepanelen het doen over de dag heen, maar hoeft niet te uitgebreid. Wel graag dat ik kan zien hoe zuid-oost vs noord-west het doet (ik zie soms mooie grafieken hier langskomen).

Reeds verkregen offertes

1 richtprijs van 14 x Sunpower 420 black met een SMA omvormer & pv-verdeler voor 8500-9500 incl. BTW. Ik ga binnenkort met mijn vriend om tafel zitten.

Regio

Noord-Holland richting de duinen.

Zonneboiler

Ik heb zitten kijken naar een Atag EcoNorm II met een liggend boilervat van 200 liter met 3-4 collectoren (ligt eraan of de collectoren noord-west voldoende opleveren met 3 collectoren). Collectoren op noord-west is vooral door de plaatsing van de cv-ketel aan de west-kant van het huis en de leidingen zo kort mogelijk te houden. Subsidie is redelijk hoog (± 1500-2000 euro).

Overdenkingen en vragen

Ik heb over de volgende scenario's nagedacht:

1. Zonnepanelen vol op zuid-oost, 6 op noord-west, zonneboiler met 3-4 collectoren en 200 liter vat liggend
2. Zonnepanelen vol op zuid-oost, 6 op noord-west
3. Zonnepanelen vol op zuid-oost, vol op noord-west
4. Full-electric: Zonnepanelen vol op zuid-oost, vol op noord-west, cv ketel vervangen met warmtepomp, gaskookplaat vervangen, gasaansluiting eruit

Mijn gasverbruik is redelijk laag, apparaten zijn nog maar 4-5 jaar oud, zeker nog niet op het einde van hun levensduur. Ik kan nu een investering doen, maar hoef nog niet perse meteen helemaal van het gas af. Dat kan bijv. over 10 jaar ook, maar gasverbruik minderen is altijd goed. Teruglevering kan, maar dan moet ik volgend jaar switchen van energieleverancier (EnergieDirect op dit moment met 5 cent teruglevertarief), huidige contract is tot eind dit jaar voor ±0,25 electra en ±1,15 gas als totaal variabel tarief.

Ik zit nu te neigen naar scenario 1 waar ik een deel van mijn gasverbruik verminder door de zonneboiler en mijn huidige electraverbruik ook opwek. En dan over 10 jaar als de cv-ketel en wtw op hun einde lopen die apparaten in 1 keer vervangen door bijv. een warmtepomp (die zijn dan ook weer verder doorontwikkeld). Full-electric is nog een wat te grote investering gok ik (zonnepanelen+warmtepomp+kookplaat+aanpassing meterkast gaat wel richting de 20-25k) en verlaagt mijn risico/kosten niet zodanig dat ik dat kan verantwoorden voor mezelf.

Wat zouden jullie doen? Andere ideeën zijn welkom.

[Proton_]

Zonneboiler zou ik niet doen, zonde an het dakoppervlak en PV op die plek levert meer op (veel diffuus licht).
Een liggend vat kan wel, maar is niet optimaal.

Ik zou een plan maken dat ik zelf (met wat handige hulp) uit kan voeren, dan maar geen subsidie.
Dus warmtepompboiler neerzetten (€1500), 5 kW monoblock op een betonnen dak of in de tuin (€5000 incl leidingwerk) en van het budget dat over is een mooie inductieplaat en PV.
Met wat geluk kan je een installateur de stekker erin laten doen, dan kan je toch de subsidie vangen.
Maar ja, dat ben ik

[Paul C]

@Proton_ hij heeft al een warmtepomp boiler die CV functie ondersteunt:

Wtw ventilatie - Inventum Ecolution Combi, wtw staat aan van 1 oktober tot 31 maart

(beetje rare kronkel om dat een WTW te noemen, maar soit)

Waarom zet je die warmtepompboiler in de zomer uit? Ik zou eerder de CV-ketel in de zomer uit zetten. Die warmtepompboiler doet het juist goed met de warme lucht in de zomer...

Verder ben ik het wel met @Proton_ eens dat je beter extra zonnepanelen kunt nemen dan een zonneboiler. Die zonnepanelen doen het ook als je boiler vol is en ze doen het ook op diffuus licht (itt een zonnecollector die pas bij directe zon begint te werken).

Ik zou maximaal zonnepanelen nemen nu en kijken wat je nog aan efficiency uit je huidige installatie kunt persen. Je gas verbruik is heel laag, waarschijnlijk omdat die Ecolution een groot deel van de verwarming op zich pakt en de ketel alleen in koude nachten even kort bijspringt. Ik vraag me af of een airco in de woonkamer niet voldoende is om helemaal van het gas af te kunnen? In dat geval zou dat wel veruit de simpelste oplossing zijn.

[HankiePankie_NL]

Dank voor de reacties! Focus op zonnepanelen dus op korte termijn, zonneboiler niet vanwege diffuus licht. En dan op een later moment maar eens kijken hoe ik de warmtevraag voor verwarming en tapwater in kan gaan vullen.

De ecolution was als wtw aan me uitgelegd door de bouwer, uit het boekje: 'De Ecolution wint
deze warmte terug d.m.v. de warmtepomp en waardeert deze op tot maximaal 50°C', als nieuwkomer in de wereld van warmtepompen, boilers en installaties leer ik graag van jullie

Net even gecheckt en de ecolution is wel aangesloten op mijn warm tapwater van de cv, dacht dat hij alleen aan de verwarming was gekoppeld. Alleen zal hij altijd de cv nodig hebben voor tapwater, de cv staat op 60°C ingesteld, ecolution kan tot 50°C. Instelling van oktober tot maart is de standaard instelling, redenatie zou zijn dat je vanaf ±april anders meer electra verbruikt dan dat je gas bespaart. Zowiezo wordt het een ander verhaal als ik de zonnepanelen heb, elektra wek ik dan toch op, zeker in de zomermaanden. Hieronder mijn verbruik van vorig jaar, van juni t/m september verbruik ik minder dan 10m3. Ik zal de instellingen eens aan gaan passen, genoeg te tweaken begrijp ik, zowiezo t/m mei zetten, ik zal eens kijken wat het gaat doen.

Maand	2021	2022
Januari	156	75
Februari	139	53
Maart	114	23*
April	139	-
Mei	74	-
Juni	7	-
Juli	6	-
Augustus	5	-
September	7	-
Oktober	23	-
November	63	-
December	123	-

* lopende maand

Nu maar eens in gesprek met mijn vriend over maximaal zonnepanelen neerleggen voor en achter. Ik zal binnenkort het aanbod posten.

[Paul C]

Een ecolution een WTW noemen is verdedigbaar, maar ik vind het nogal een stretch. Het maakt me verder niet uit, maar het zorgt voor verwarring omdat mensen in eerste instantie bij een WTW denken aan balansventilatie met WTW.

Focus nu op zoveel mogelijk zonnepanelen lijkt me een goede eerste no-regret maatregel. Dan kun je in de tussentijd kijken wat er aan efficiency uit je huidige installatie te persen is, want je hebt met de Ecolution dus al een hybride warmtepomp setup in huis (zij het een heel kleine warmtepomp). Als je dan goed weet wat de maximale efficiency is van het huidige systeem, dan kun je nadenken wat je verder wil, maar dan heb je geen overhaaste investeringen gedaan.

De Ecolution heeft gewoon een anti-legionella programma, dus het is gewoon veilig om het warme water uit de Ecolution direct te gebruiken zonder naverwarming via de CV-ketel. Hij heeft wel maar 50liter boiler, dus daar kun je 1x medium op douchen of 2x heel zuinig en dan is hij leeg. Maar dat is er vanuit gaande dat de boiler vol zit, wat niet gebeurt als hij ook ondersteund om het huis te verwarmen (want dan wordt die warmte continue de verwarming in gestuurd).

De Ecolution is verder een prima warmtepomp, maar wel een heel kleine. Je kunt vrijwel zeker efficiënter douchen op de Ecolution dan op gas. Ik zou eens proberen wat er gebeurt als je de verwarming uit zet (zomer situatie), de ecolution op temperatuur laat komen en dan bij wijze van proef de CV uit zet en de warme kraan aan zet. Ik denk dat je dan prima warm water krijgt!

Als dat zo is, dan zou ik eens naar de instellingen van de ketel kijken of je die zo kunt maken dat hij niet meer aanspringt om het water van de Ecolution na te verwarmen als het >40-45C is. Dat is de ondergrens voor comfortabel douchen, afhankelijk van hoeveel leidingverlies je hebt. Dan kan je CV in de zomer en de tussenseizoenen uit blijven. In ieder geval voor kort warm water gebruik. Dit kun je hopelijk gewoon bereiken door de tapwater temperatuur van de ketel te verlagen naar 45C (of zoiets).

Heb je de warm houden functie van de CV ketel al uitgeschakeld?

Ik denk sowieso dat het goed is om te controleren of je CV installatie goed ingeregeld is. Er is hier op tweakers een lang topic over CV-tuning.

Ik raad je aan de echte handleiding eens te bekijken (ipv de brochure):
https://www.inventum.com/...nstal-Gebr-april-2020.pdf

[HankiePankie_NL]

Daar heb ik wat aan Gisteren toevallig een warme dag en ik zag meteen wat je bedoelde, ecolution hoefde niet de verwarming te ondersteunen (binnenluchtthermostaat ingesteld op 21C) en de kinderen konden douchen met minimaal naverwarmen. Ikzelf een uurtje later waarbij er ook heel weinig gas was verbruikt.

De warmhoudfunctie van de cv heb ik reeds eind december uitgezet, zowel de eco als de comfort stand. Ik begrijp dat het dan dus ook geen kwaad om de tapwaterfunctie op ± 45C te zetten (geen kans op legionella aangezien ik de boiler functie van de cv ketel niet gebruik). Zonet heeft een ander (kort) gedoucht met een volle boiler) op 60C tapwater wat ±0,1m3 koste. Daarna tapwater op 45C gezet en zelf gedoucht, ik merkte weinig verschil en de naverwarming kwam neer op 0,03m3. Lijkt al op een snelle winst qua gas.

CV tuning is niet zo van belang denk ik, radiatoren op de kamers en op zolder staan zo goed als uit en de thermostaat boven staat op 17C ingesteld (open trap dus warmte gaat naar boven. Alleen de handdoekenradiator staat op een kiertje en dat is al genoeg om de handdoeken binnen een halve tot een hele dag te drogen. Maar ik zal eens kijken

Ik ga me verder verdiepen in de echte handleiding en verdere instellingen van de ecolution. Bedankt!

[migjes]

@HankiePankie_NL
hier ook inventum eigenaar.

mijn kWh's die ik er in geduwd krijg.

(laatste jaar heb ik er nog een elektra boiler bij gehangen vandaar dat die wat hoger gaat.)
een 1600-1800kWh's per jaar.
een stuk meer als jij voor elkaar krijgt.

ik krijg een stuk meer kWh;s er in omdat ik een eigen thermostaat heb voor de ecolution.
die thermostaat staat 1a 2 graden hoger als de gasketel.
en zo geef ik meer voorrang aan de warmtepomp als aan de gasketel.
gasgebruik vorig jaar 233m3 nu met extra tapwater boiler 150m3.
(ik gebruik tussen de 40-50m3 voor koken. )
de kWh's die ik nodig heb voor de warmtepomp zijn al gratis (zonnepanelen al lang geTVTed) dus minimaal gas proberen te gebruiken.

[HankiePankie_NL]

Kijk eens aan, er lijkt hoop te zijn

Ik heb ~2 dagen geleden de binnenluchttemperatuur instelling voor de CV1 instelling van 21 naar 22 gezet. Mijn kamerthermostaat stond vast ingesteld op 20,5 en het boekje zei dat de instelling van de ecolution 1 a 2. Als test heb ik de kamerthermostaat op 17 graden gezet en ik wilde kijken of de ecolution het bij kon houden.

Ik merkte vandaag dat de temperatuur naar 19,5 is gegaan wat ik vreemd vind, ik had verwacht dat met deze warme dagen de ecolution het makkelijk bij kon houden. In de klok van de ecolution staan een aantal puntjes die aangeven wat er aan staat, blijkt dat de warmtepomp niet actief is voor de cv-vraag.

Verder in de instellingen gekeken, mijn ecolution staat op CV3 ingesteld, niet CV1. Er is ook een aanlegsensor naar de cv (leiding) gelegd. Ik ga zometeen proberen de CV1 instelling aan te zetten en te kijken wat er dan gaat gebeuren, ik hoop dat ie dan gaat bijwarmen totdat de binnenluchttemperatuur 22 graden heeft bereikt.

Eerst dit en anders de eigen thermostaat maar eens bekijken, ik hoor graag of bovenstaand idee handig is

[HankiePankie_NL]

De laatste paar dagen even aangekeken zonder cv vanaf maandag. Op donderdag heb ik de CV1 instelling op 22 graden binnenluchttemperatuur gezet en hij heeft de temperatuur redelijk vastgehouden in de nachten. Overdag warmt het binnen redelijk op door de zon.

@migjes
Een aparte thermostaat lijkt me een goed idee, maakt het makkelijker om de boel aan te sturen dan steeds in de instellingen aan te passen. Ik ben benieuwd hoe je hem hebt aangesloten? Begrijp ik het goed uit de handleiding die Paul C had gelinkt (https://www.inventum.com/...nstal-Gebr-april-2020.pdf) dat ik bijv. de 'Honeywell Kamerthermostaat Round Wireless aan/uit Y87RF2012'. kan aansluiten op pinnen 7 en 8 en dan op CV4 kan zetten ipv CV1? En dat ik daarmee de binnenluchttemperatuur kan aanpassen met de kamerthermostaat, onafhankelijk van de CV. Heb jij dan nog aanpassingen mbt de ventilatie ingesteld (CV1 en CV3 heeft in de winterperiode een hogere afzuiging standaard dan in de zomer).

Pagina 22 - Overzicht aansluiting


Pagina 24 - CV4 - Kamerthermostaat
Hier wordt warmtevraag verkregen d.m.v. een 24 V aan/uit kamer-(klok) thermostaat die de cv en de Ecolution® toestellen aanstuurt. Bij het ontstaan van warmtevraag zal eerst de Ecolution® warmte gaan produceren. Door instellen van een uitsteltijd (2 minuten tot 3 uur) komt de hr-ketel na het verstrijken van deze wachttijd in bedrijf. Gezamenlijk wordt de gevraagde warmte geleverd
door de hr-ketel en de Ecolution®. Bij het bereiken van de gevraagde warmte wordt de hr-ketel als eerste uitgezet en gaat de Ecolution® via de ingestelde nadraaitijd (30 minuten tot 10 uur) door met z’n bijdrage.

[migjes]

@HankiePankie_NL
ehhh, hoe je het allemaal technisch doet, ehhhh dat is mij ook te lang geleden dat ik het aangelegd heb.
dat ik het niet zo even voor je op kan lepelen.
check dat even in het juiste topic:
Ervaringen, tips etc. ventiline/inventum warmtepomp

kan wel vertellen.
dit is simpeler als je denkt.
als je op de locatie waar de thermostaat 2 draadjes vast maakt (en de etc etc...).
je kunt dan de 2 draadjes aan elkaar vast maken (doorverbinden van de 2 pinnen) dan gaat de ecolution warmte leveren aan je systeem.
maak je de draadjes weer los, dan stopt hij met warmte leveren.
(ik heb zo een half jaar gewerkt, gewoon omdat ik te lui was de klus helemaal af te maken. )
dus denk niet te moeilijk.

ik heb door de buis waar de gasketel stuurdraad door gaat gewoon een netwerk kabel erbij getrokken.
die stuurt de ecolution aan en ik gooi over de zelfde kabel ook nog de logging van de zonnepanelen omvormer.

[ Voor 12% gewijzigd door migjes op 20-03-2022 15:00 ]

[HankiePankie_NL]

@migjes Haha Top, ik zal eens naar het centrale topic kijken en daar de specifieke vraag stellen.

[HankiePankie_NL]

Nu nog even afwachten op een reactie op mijn vraag in het ecolution topic

In de tussentijd verder met de zonnepanelen. Het huidige plan is:

• Zuidoost 10 panelen Sunpower MAX420 op een SMA3.6
• Noordwest 11 panelen Sunpower MAX420 op een SMA3.6

Dus 2 aparte SMA3.6 omvormers die allebei op een eigen PV verdeler zitten, 1 op de huidige wasmachine groep, de ander op de droger groep. Overweging om twee 1 fase omvormers te nemen is dat er geen loze leiding naar zolder ligt van 19mm voor 3 fasen. Binnendoor wordt erg lastig en buitenom zou dan via de garage moeten (via kruipruimte door de fundering richting garage, uitkijken voor de vloerverwarming, dan door de kanaalplaatplafond en langs de muur naar boven, door de muur naar zolder) of de omvormer in de garage waarbij ik nog steeds de zonnepanelen naar de garage moet brengen. Zou misschien wat meer mogelijkheden voor later geven als ik meteen wat meer kabels trek (bijv. warmtepomp/airco), maar als ik nu de huidige groepen kan hergebruiken maakt het een stuk makkelijker en dan kijk ik over een paar jaar weer verder naar wat dan de beste mogelijkheid is. Misschien wel over 10 jaar als ik toch misschien de omvormers moet gaan vervangen en kan overstappen naar een 3 fase omvormer.

Ik heb gezocht hier op het forum en op andere, maar kon niet echt een antwoord vinden op de volgende vragen:

• Gaat 2x pv verdeler en 2x omvormer prima werken? Of is een 3 fase omvormer toch de beste oplossing?
• Ik zou graag willen begrijpen hoe de pv-verdelers aangesloten moeten worden in de meterkast. Wasmachine (10) en droger (3) groepen zitten nu op verschillende fasen (zie foto). Moet er iets aangepast worden of is dat niet nodig?

[ Voor 20% gewijzigd door HankiePankie_NL op 31-03-2022 12:56 ]

[Proton_]

2 PV verdelers op 2 fasen gaan inderdaad werken. Op dezelfde fase had niet gegaan

Elke fase heeft 1 aardlek, dus die kan ook niet overbelast worden.

Als je toch 2 omvormers neemt met beide 2 MPPTs, kan je ook 5 zuid+ 5 noord aansluiten. Dan heb je aan 2x een 2.5 kW omvormer genoeg, de zon staat immers niet op twee plekken tegelijk. De panelen geven 67V per stuk, dus dat komt ook prima uit.

[Ronald]

Technisch is misschien een 3 fase omvormer beter... (En goedkoper!) Maar als je de kabels niet kan trekken dan houdt het op hè.

Er zijn met het gebruiken van de was en droger groepen geen aanpassingen nodig in de hoofd kast.
PV verdelers zijn domweg onderverdelers. Ze splitsen de enkele groep in 2 eindgroepen. 1 voor de omvormer, 1 voor de was/droger.

Weet je zeker dat je met Sunpower Max wil werken?
Als je bij echte A merken wil blijven dan is een REC twinpeak heel veel voordeliger. Of je legt er meer van als het past... Qua prestaties zijn er wel heel weinig verschil tussen de luxe en budget merken.
Geld kan maar 1 keer uitgegeven worden...

[HankiePankie_NL]

Dat is goed nieuws Dank allebei voor de snelle antwoorden! Ben blij om te horen dat het kan en redelijk simpel is.

@Proton_ Dat is nog wel een interessante optie, in plaats van dat de ene omvormer de ochtend flink bezig is en de ander in de middag, verdelen over de hele dag.

@Ronald Sunpower is wat ze voeren bij die vriend zijn bedrijf. Ik weet dat ik een extra premie betaal voor het merk. Overwegingen zijn o.a. de hoge opbrengst per paneel (vooral op lange termijn), lange garantie (icm weinig problemen) en service. Ik heb nu de mogelijkheid om een investering te doen die ik al makkelijk terugverdien in een redelijke termijn met de huidige teruglevergoeding en energieprijzen. Dan vind ik het prima om wat meer te betalen voor wat extra 'piece of mind' en voor mijn gevoel nu helemaal goed (wat bedoel je vatbaar voor reclame/gevoel ) ipv later weer gaan twijfelen. Ik heb aardig wat andere topics doorgenomen en ik denk dat dit de juiste keuze voor mij is.

Verder vandaag de eerste keer in 2,5 week dat ik de cv ketel heb aangezet, mede doordat de ecolution het een dagje het niet deed (binnenthermostaat op 20C ingesteld maar zelf als de temperatuursensor 19 aangeeft deed hij het niet, weer terug naar 21C gezet en nu doet ie het weer constant, kamerthermostaat wordt over nagedacht). Ingeschatte besparing op dit moment vergeleken met afgelopen jaar: 60%

Dank voor het meedenken!

[HankiePankie_NL]

Na bijna drie kwart wachten na akkoord op de offerte heeft SMA nog steeds niet de omvormers geleverd. Eerst 4 maanden was het wachten op beschikbaarheid van de monteurs, maar de laatste paar maanden was het verder wachten op de omvormers. Nu de mooie maanden beginnen wil ik ze nu toch wel laten plaatsen. Ik heb daarom de verschillende merken gecheckt voor een 1 fase omvormer rond de 3.6.

Mijn vraag is: Welke omvormers kan ik het beste aanschaffen (2 dezelfde)? En ervaringen qua storingen, garantie/ondersteuning, geluid/stil zijn zeker welkom. De Solax en de Huawei spreken me nu aan.

Even het Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 11 starttopic over de omvormer doorgenomen en ik begrijp het volgende:

• Geen schaduw op de dakvlakken, dus een string omvormer is prima en schaduwmanagement is niet een vereiste.
• Op zuid-west komt 4200Wp, op noord-oost komt 4620 Wp, 4200/3600 = 116% en op noord-oost is minder daarom zou een 3600/3680 1-fase omvormer prima zijn. Ook het maximum aangezien ik pv verdelers ga gebruiken op de wasmachine en droger groep.
• De omvormers komen op een open zolder waar ik ook wel eens loges slapen, het fijnste is als de omvormers geen geluid maken
• Ik kan er aansluitingen voor LAN regelen, maar mijn voorkeur heeft connectie via wifi ivm draden wegwerken. Het wifi netwerk is zeer stabiel.
• Misschien wil ik de toekomst een batterij laten plaatsen, zou ik daar nu al rekening mee moeten houden met de omvormer of kan dit bij elke omvormer erbij gezet worden?

Ik heb gezocht op wat ik denk dat belangrijk is en dit hieronder neergezet. Graag hoor ik of ik nog op meer moet zoeken.

Omvormer	#MPPT	Rated Output Power	Max Efficiency	Max Input Current per MPPT	Koelmethode	Communicatiemethode	Garantie	Opmerkingen
GoodWe GW3600DNS	2	3680 Watt	97,8%	11A	Fanless and noiseless	WiFi, RS485 or 4G or 2G or LAN (Optional)	10 jaar op 1-fase omvormers
Growatt - MIN 3600 TL-X	2	3600 Watt	98,2%	12,5A	Passief	RS485 / USB Optioneel:WiFi/ GPRS / RF/LAN	Standaard 5 jaar, uitbreidbaar naar 15 jaar
Ginlong Solis 3.6-2	2	3600 Watt	97,3%	11A	Natural convection	RS485, Optional: Cellular, Wi-Fi	Standaard 10 jaar, verder uitbreidbaar
Solax Boost X1-3,6-TD	2	3680 Watt	98%	14A	Natural convection	RS485, USB, CT, DRM Optional: Wifi, Lan, GPRS	Standaard 10 jaar, uitbreidbaar tot 20 jaar
Kostal DB Piko MP Plus 3.6-2	2	3680 Watt	97%	13A	Fans (Max 31Db	RS485, LAN	5 jaar + 5 jaar extra gratis
Fronius Primo 3.6-1	2	3680 Watt	98%	12A	Geregelde luchtkoeling (65Db )	RS485, USB, WIFI, LAN	2 jaar en 7 jaar materiaalkosten met extra garantie uitbreidingen mogelijk	Teveel geluid
Huawei SUN2000-3,68KTL-L1	2	3680 Watt	98,4	12,5A	Natural convection	RS485, optioneel: WIF en LAN	10 jaar

Informatie zonnepanelen (meer info in mijn eerdere posts)
Zuid-oost: 10 panelen Sunpower MAX420
Noord-west: 11 panelen Sunpower MAX420

Link: https://sunpower.maxeon.c...K_ds_du_a4_mc4_539974.pdf

Elektrotechnische gegevens SPR-MAX3-420-BLK
Nominale kracht (Pnom): 420 W
Vermogenstolerantie: +5/0%
Efficiëntie van het paneel: 22,2%
Nominale spanning (Vmpp): 67,7 V
Nominale stroom (lmpp): 6,20 A
Open klemspanning (Voc) (+/−3) :80,5 V
Kortsluitstroom (lsc) (+/−3): 6,32 A
Max. systeemspanning: 1000 V IEC
Maximum zekeringen: 20 A
Temp. coëf. vermogen: −0,27% / o C
Temp. coëf. spanning: −0,236% / o C
Temp. coëf. stroom: 0,058% / o C

[Proton_]

Ook een fanless omvormer kan een klikkend relais of coil whine (soms alleen hoorbaar door huisdieren/kinderen) hebben, helemaal stil is lastig.
Dus als 'stil' echt heel belangrijk is, moet de omvormer naar het dak (micro-omvormers: APS, Hoymiles etc, maar welke past bij die exotische panelen durf ik niet te zeggen).

Met ethernet heb je wel minder beveiligingsgedoe, dat zou wel mijn voorkeur hebben.
Hoe zit het met je netspanning op de was/droger fases?

[HankiePankie_NL]

Proton_ schreef op zondag 9 april 2023 @ 12:53:
Ook een fanless omvormer kan een klikkend relais of coil whine (soms alleen hoorbaar door huisdieren/kinderen) hebben, helemaal stil is lastig.
Dus als 'stil' echt heel belangrijk is, moet de omvormer naar het dak (micro-omvormers: APS, Hoymiles etc, maar welke past bij die exotische panelen durf ik niet te zeggen).

De Inventum Ecolution hangt er ook, helemaal stil hoeft niet, maar liever niet meer dan wat er nu hangt. Een beetje klikken moet kunnen. De 65 Db (en de filmpjes die ik hoorde) van de Fronius klonk als veelsteveel.

Proton_ schreef op zondag 9 april 2023 @ 12:53:
Met ethernet heb je wel minder beveiligingsgedoe, dat zou wel mijn voorkeur hebben.

Ik ga even kijken naar de mogelijkheden.

Proton_ schreef op zondag 9 april 2023 @ 12:53:
Hoe zit het met je netspanning op de was/droger fases?

Zonet 236V gemeten op de wcd's, ze zitten allebei op een andere fase (ik hoop dat je dat bedoelde?).

[Proton_]

Dat klinkt alvast niet zorgwekkend, al had het gisteren meer verteld
Je wil immers zo'n beetje het maximale vermogen door 2.5 mm² gaan duwen, dan wil je voorkomen dat je over de 253V heen gaat.

[HankiePankie_NL]

Wel een nieuwbouwhuis (2017), maar in een bestaande buurt (bouwjaren 1930-1980). Ik gok dat zo nog maar zo een 10-20% van de huizen hier in de buurt zonnepanelen hebben

[HankiePankie_NL]

Hi, voordat ik een beslissing ga nemen hoor ik graag nog wat ervaringen met de merken. Zijn er merken die ik niet moet kiezen (en waarom)?

En zijn er nog dingen waar ik extra op moet letten? Maakt de ' Max Input Current per MPPT' bijvoorbeeld nog uit of andere zaken?

De volgende 4 (geen bepaalde volgorde) lijken te kunnen:

• GoodWe GW3600DNS
• Solax Boost X1-3,6-TD
• Kostal DB Piko MP Plus 3.6-2
• Huawei SUN2000-3,68KTL-L1

Wat afvalt voor nu:

• Ginlong Solis 3.6-2 - 3600 watt, 3680 is iets beter
• Growatt - MIN 3600 TL-X - 3600 watt, 3680 is iets beter
• Fronius Primo 3.6-1 - Teveel geluid

Alvast dank!

[Ronald]

Met die panelen kun je geen strings van 10 op een enkelfase omvormer doen.
Dus ik zou beide dakhelften in 2 strings elk naar binnen brengen en dan een noord en een zuid string op een omvormer.
Dan heb je met 2x 3kW waarschijnlijk al geen aftop.

Maar dat kun je zo nagaan met sunny design.

Met 2 omvormers heb je het probleem dat stroom van 2 omvormers naar de accu moet… en ik vraag me af of dat wel kan
Een AC gekoppeld systeem zou wel eens de enige oplossing kunnen zijn.

[Gramser]

Ben ik heel gek als ik zeg dat de meeste kostenbesparing en het grootste milieueffect zal zitten in het wèl gaan samenwonen met je vriendin..? Alle vaste lasten qua woning etc kun je alvast delen… Plus, één van jullie geeft de woningmarkt weer wat lucht.

Even een andere kijk op het geheel. Niet zo tweakerwaardig als zonnepanelen, I know

[HankiePankie_NL]

Dank, aangezien er geen grote bezwaren genoemd waren het lijstje besproken met die vriend bij de installateur, hij gaat de GoodWe verder uitzoeken. Als iemand nog problemen daarmee ziet hoor ik het graag!

Ronald schreef op donderdag 13 april 2023 @ 08:36:
Met die panelen kun je geen strings van 10 op een enkelfase omvormer doen.
Dus ik zou beide dakhelften in 2 strings elk naar binnen brengen en dan een noord en een zuid string op een omvormer.
Dan heb je met 2x 3kW waarschijnlijk al geen aftop.

Maar dat kun je zo nagaan met sunny design.

Met 2 omvormers heb je het probleem dat stroom van 2 omvormers naar de accu moet… en ik vraag me af of dat wel kan
Een AC gekoppeld systeem zou wel eens de enige oplossing kunnen zijn.

Zonet besproken en we gaan een noord/zuid string op iedere omvormer zetten, waarschijnlijk wel 2 keer een 3,6kW omvormer.

Qua mogelijk latere batterij mogelijkheden is dat een goede, hoe dat met 2 omvormers zal gaan. Ik neem het mee in de overwegingen (AC gekoppeld systeem).

Gramser schreef op donderdag 13 april 2023 @ 09:01:
Ben ik heel gek als ik zeg dat de meeste kostenbesparing en het grootste milieueffect zal zitten in het wèl gaan samenwonen met je vriendin..? Alle vaste lasten qua woning etc kun je alvast delen… Plus, één van jullie geeft de woningmarkt weer wat lucht.

Even een andere kijk op het geheel. Niet zo tweakerwaardig als zonnepanelen, I know

Haha, vanuit milieu oogpunt wel, maar vanuit zorgkosten denk ik dat ik zeer snel bij de GGZ ga lopen
Over een paar jaar misschien wel een optie, maar nu nog zeker niet.

[HankiePankie_NL]

En dan de terugkoppeling na installatie begin juni:

• Een paar dagen nadat ik hoorde dat ik een andere omvormer moest zoeken kwamen toch de SMA's 3,6 binnen, nieuwste versie met wifi, ze doen het prima en geen geluid te horen gelukkig.
• Ze waren nog net op tijd voor een aantal van de mooiste dagen van het jaar mee te pakken. Op de beste dagen de verwachte grafiek voor oost-west met een totale opwek van 50 kWh.
• Inderdaad geen aftop, ze blijven zelfs nog wat onder de 3 kWh, daar had ik nog wat op kunnen besparen. Dat komt natuurlijk ook door de keuze van de verdeling oost/west per omvormer wat een goede keuze was
• Gelukkig geen uitval door netcongestie, wel heb ik 2 fases om laten draaien zodat de omvormers op de 2 fases met het laagste voltage zitten.
• Tijdens de storm begin juli vlogen beide omvormers eruit, beide zitten op de pv verdelers die op de oude wasmachine en droger groepen zitten. Beide aangesloten op de oude 30mA aardlekschakelaars. Ingelezen en daarna samen met de installateur de volgende instelling aangezet die in de laatste versie van de SMA omvormers beschikbaar is: https://www.sma-benelux.c...-kan-worden-geinstalleerd. Tot nu toe geen uitval, maar het is ook niet zo hevig meer geweest als die storm (in het park aan de overkant waren meer dan 10 bomen omgewaaid).

De opwek in juni was 951 kWh (1 week gemist), in juli 998 kWh. Ik heb er al een sport van gemaakt om zoveel mogelijk stroom zelf te gebruiken (wasmachine, droger, vaatwasser, ovens), ik kwam in juli uit op 61% van mijn eigen verbruik wat van de zonnepanelen kwam, eens kijken hoe dat in de winter gaat met minder opwek en de ecolution. Als het goed is ga ik dit jaar nog quitte spelen, hopelijk net nog wat extra terugleveren.

Over het gasverbruik mag ik ook niet klagen, afgelopen winter (oktober-maart) was het verbruik 198m3 vs 368m3 in de winter daarvoor. De nieuwe instellingen werken goed en totale gasverbruik van augustus vorig jaar t/m juli dit jaar was 219.

Voorlopig vind ik het prima zo, weinig wat ik kan doen zonder verdere grote investeringen. Ik ga sparen voor de vervanging van de cv/ecolution wat hopelijk nog een flink aantal jaren mee kan, zal toch ooit van het gas af moeten, maar dat zien we dan wel wat er dan op de markt is.

Bedankt @Proton_ @migjes @Paul C @Ronald en ook @Gramser voor jullie input!

[MSXBas]

Altijd prettig zo'n terugkoppeling!

Misschien met de besparing van de PV verdere verduurzaming financieren? Als ik de opwek in juli zie, schat ik dat je meer gaat opwekken dan de 4000-4500 verbruik die je noemde.
Wat had de installateur berekend als opwek per jaar van deze 21 panelen?

- misschien een douche wtw (en is er al een waterbesparende douchekop?) dan kan je langer douchen met dezelfde hoeveelheid warm water.
- inductiekookplaat
-...

[Paul C]

Thx voor de terugkoppeling. Altijd leuk om te lezen, zeker als het ook gelukt is!

[Ronald]

Altijd leuk het resultaat terug te lezen. Zien nog leuker (@HankiePankie_NL)

Een ding wat me even triggered… kan het op meerdere manieren lezen: fasen omdraaien?

Neem aan omvormers op andere fasen hangen… maar kan het ook lezen als verwisselen van fase volgorde. Dat kan verrassingen geven als er ooit iets komt wat oprechte draai stroom wil zien (dus fase volgorde van belang).

[HankiePankie_NL]

Ronald schreef op maandag 7 augustus 2023 @ 18:08:
Altijd leuk het resultaat terug te lezen. Zien nog leuker (@HankiePankie_NL)

Een ding wat me even triggered… kan het op meerdere manieren lezen: fasen omdraaien?

Neem aan omvormers op andere fasen hangen… maar kan het ook lezen als verwisselen van fase volgorde. Dat kan verrassingen geven als er ooit iets komt wat oprechte draai stroom wil zien (dus fase volgorde van belang).

Ze hebben inderdaad de omvormers op andere fasen gezet, een beetje als:
Fase 1 - Aardlekschakelaar A --> Aardlekschakelaar A (Omvormer 1)
Fase 2 - Aardlekschakelaar B --> Aardlekschakelaar C (Omvormer 2)
Fase 3 - Aardlekschakelaar C --> Aardlekschakelaar B

Waarbij fase 3 het hoogste voltage had. De wasmachine en droger groep zaten op aardlekschakelaars A en C.

[HankiePankie_NL]

En toch nog een vervolgvraag... ik wil even checken of de elektriciën het goed heeft gedaan of dat toch mijn vermoeden juist is dat het niet goed aangesloten zit. Indien het niet goed aangesloten is, ben ik ook op zoek naar de onderbouwing omdat de elektriciën erg overtuigd was dat er geen aardlekbeveiliging nodig is voor pv omvormers. Bevestiging (of ontkrachting) van mijn vermoeden en onderbouwing is fijn, maar als jullie een objectieve bron weten hoor ik het ook graag.

De laatste tijd en in de laatste paar weken zelfs meerdere keren per week schakelde 1 aardlekschakelaar uit wanneer het hard waaide en regende. Die aardlekschakelaar heeft het een jaar geleden ook vaker voor zijn kiezen gehad toen ik nog geen zonnepanelen had, maar wel een defecte oven. De schakeling zag er de laatste tijd zo uit (x2 vanwege 2 omvormers, maar voor het gemak doe ik het voor 1):

Meterkast - Hoofdschakelaar - Aardlekschakelaar 30mA - 3 groepen (waaronder 1 groep voor de PV verdeler) - PV verdeler - 2 installatie automaten (1 voor wasmachine en 1 voor PV omvormer).
Hierbij zit dus zowel de wasmachine als de PV omvormer achter de 30mA aardlekschakelaar in de meterkast.

Gisteren is de elektriciën geweest met de opdracht om ervoor te zorgen dat het a) allemaal blijft werken en b) veilig is. Ik werd er gek van dat mijn netwerk steeds eruit vloog. Hij heeft het aangepast naar (voor beide PV verdelers):

Meterkast - Hoofdschakelaar - 1 groep voor de PV verdeler - PV verdeler:
1 installatie automaat direct naar de PV omvormer
1 aardlekautomaat 30mA naar de wasmachine aansluiting
Hierbij zit dus de wasmachine wel achter een aardlek, maar de PV omvormer niet.

Ik heb dus de vraag gesteld of de PV omvormer niet achter de aardlek zou moeten, hij zei van niet (nooit nodig). Gisteren kort met iemand gesproken, die vond het ook apart, dus even op onderzoek gegaan en onder andere hierop uitgekomen:
https://www.groepenkastco...rdlekschakelaar-verplicht
https://www.werkenmetnen1...liging-worden-aangesloten

Wat ik hieruit begrijp:

• Voor aanvullende bescherming is inderdaad geen aardlek nodig voor een vaste omvormer (de omvormer zit vast aangesloten op het stroomnet in mijn geval)
• Maar in het geval van een TT stelsel aansluiting (aardpen) is het wel nodig om de omvormer achter een aardlekbeveiliging te zetten voor foutbescherming. Ik heb volgens mij een TT stelsel aansluiting (zie foto van wat volgens mij de aardpen is).

Daarom vermoed ik dus dat ook de omvormer achter een aardlek moet, waarbij 300mA gewenst is in mijn geval vanwege de meerdere keren trippen van de aardlek. Daarnaast mijn vraag of het dan beter is om een aardlekautomaat in de meterkast te zetten ipv de installatie automaat richting de PV verdeler of dat het in de PV verdeler kan (meer ruimte). Op die manier is ook de kabel tussen de meterkast en pv omvormer beschermd toch?

Ik hoor graag jullie mening.

Hieronder de foto's: