Welke zonneinstallatie op Oost-west dak?

[HKees]

Hallo allemaal,

Momenteel ben ik naar een PV-installatie op mijn eigen woning aan het kijken. Even wat gegevens:

• Bouwjaar 2011, HR++ glas en goede isolatie
• LTV met CV ketel, beneden VVW, boven grote LT radiatoren, waterzijdig ingeregeld
• 1 persoons huishouden
• 1450 kWh en 750 m3 gas (incl. 75% thuiswerken, voorheen 1350 en 650)
• Dak: ligging op oost-west (oosten is iets zuid-oosten), dakhelling 38 graden, breedte 6,23m, hoogte ca. 6 m
• Geen schaduwvorming (hooguit van een kunststof schoorsteen, maar die staat hoog op het dak en ik wil eigenlijk de panelen bij de dakgoot hebben i.v.m. schoonmaken).

Ik twijfel over de grootte van de PV-installatie, maar ook over de ligging/configuratie. Een tijdje terug heb ik een paar offertes opgevraagd, daarbij was de absolute opbrengst op het oosten het grootst (terugverdientijd kortst). Ik twijfel nog wel eens aan de kundigheid van installateurs, want ik zie hier ook mensen in de buurt die de zonnepanelen aan de andere zijde hebben liggen (woningen staat parallel). Zelf voel ik ook wel iets voor een oost-west opstelling, om zo de opbrengst over de dag te verdelen. Dit lijkt vooral in de toekomst mogelijk interessant te zijn, als de saldering grotendeels verdwenen is (en er wellicht accu's in beeld komen?).

Daarnaast wil ik voorkomen dat het een qua uiterlijk een gedrocht wordt (bijv. heel onlogisch gepositioneerde panelen). Ik ben er inmiddels achter dat ik een rechthoekig opstelling aan panelen het meest netjes vindt (smaakgevoelig ). Daarbij probeer ik ook nog ruimte te houden voor eventuele dakramen in de toekomst. Waar ik aan zit te denken is:

1. 6 panelen totaal: alle 6 naast elkaar op het oosten in portrait
2. 6 panelen totaal: elk 3 panelen landscape op oost en op west

Wat mij het meest tegenhoudt is dat mijn energiehuishouding voor de toekomst best onzeker is. Zeker met mogelijke toekomstige grootverbruikers als een elektrische auto of warmtepomp óf vriendin ... Hoeveel kWh zou er dan bij komen?
Ook zou ik graag willen verhuizen, maar rationeel bekeken is de woningmarkt zo oververhit dat dit niet heel snel zal gebeuren (andere woning kopen is op dit moment als alleenstaande niet te doen). Inschatting: ik zal hier dus makkelijk nog 5 jaar wonen (iets met terugverdientijd)...

Zal ik meer vermogen installeren om de mogelijke toekomst af te dekken? Hoeveel dan? 6 panelen is niet veel voor een gezin, met het oog op eventuele verkoop in de toekomst.

Dan nog even over de techniek. Een vriend van me is ook bezig met zonnepanelen, en heeft een systeem op het oog met micro-omvormers. Klinkt leuk, aangezien je makkelijker kunt uitbreiden, maar het lijkt erop dat hier qua duurzaamheid nog niet veel over bekend is (correct me if I'm wrong). Zoals ik het nu zie is een string-omvormer het meest interessant (hoge efficiency, meest toegepast?)) als je alle panelen in 1 dakvlak hebt liggen en geen schaduw, of een MTL omvormer als je oost-west hebt.

Benieuwd naar jullie adviezen/opmerkingen etc... Thanks in advance!

[busscherski]

LTV met CV ketel, beneden VVW, boven grote LT radiatoren, waterzijdig ingeregeld

Je CV ketel is inmiddels afgeschreven, waarom niet meteen die warmtepomp? Of nu vast de PV er voor leggen en na dit stookseizoen die warmtepomp. Heb ik ook gedaan.
Weet niet bang voor een beetje overschot. Momenteel geeft Eneco via pricewise 22 cent voor iedere kWh die je op jaarbasis meer opwekt dan verbruikt (jaarcontract).

ik wil eigenlijk de panelen bij de dakgoot hebben i.v.m. schoonmaken

Panelen steiler dan 20 graden hoef je eigenlijk vrijwel niet schoon te maken.

Ik twijfel nog wel eens aan de kundigheid van installateurs, want ik zie hier ook mensen in de buurt die de zonnepanelen aan de andere zijde hebben liggen (woningen staat parallel).

De meeste mensen zullen van die west panelen inderdaad de meeste opbrengst direct opmaken. Dat zal handig zijn zodra de salderingsregeling afgebouwd wordt.
Maar goed, momenteel zal de oostkant iets meer opbrengen. Keuzes.

6 panelen totaal: alle 6 naast elkaar op het oosten in portrait
6 panelen totaal: elk 3 panelen landscape op oost en op west

3 panelen per dakvlak kan alleen met micro's. En omdat het twee dakvlakken worden betaal je ook iets extra installatiekosten.
Sowieso zijn de installatiekosten relatief hoog met slechts 6 panelen.

Op basis van de huidige teruglevertarieven (22 cent / kWh) durf ik het wel aan om aan te raden beide dakvlakken helemaal vol te leggen. Bijvoorbeeld 15+15 x 370 Wp. Aangesloten op bijvoorbeeld een 7 kW 3 fase stringomvormer. (btw voor aanpassen meterkast naar 3 fase kun je op deze manier ook meteen terugvragen)
Als die 22 cent / kWh blijft heb je dat door het schaalvoordeel net zo snel terugverdiend als een installatie met 6 panelen. (binnen 4 jaar)

[busscherski]

Bijvoorbeeld zoiets.
6934 euro excl btw / 10950 Wp = 0.63 euro / Wp
Bij 22 cent / kWh is de terugverdientijd dan +/- 3.5 jaar. Er komen eventueel nog kosten bij voor de meterkast aanpassen naar 3 fase. Maar meer dan 4 jaar tvt is het niet met de huidge kWh prijzen.



Een kleine installatie met 6 panelen kost per Wp ongeveer het dubbele. Maar de kWh prijs is niet het dubbele van die 22 cent / kWh teruglevertarief.

[Ronald]

Je gaat toch niet vrijwillig een schaampanelensetje neerleggen?

Volgooien dat dak, draai die CV naar 35 graden, bekijk of het wil... volgend jaar WP er in, gas er uit.. Negatieve energierekening een feit. @HKees wil ineens niet meer verhuizen.

[HKees]

busscherski schreef op zaterdag 9 oktober 2021 @ 17:26:
[...]

Je CV ketel is inmiddels afgeschreven, waarom niet meteen die warmtepomp? Of nu vast de PV er voor leggen en na dit stookseizoen die warmtepomp. Heb ik ook gedaan.
Weet niet bang voor een beetje overschot. Momenteel geeft Eneco via pricewise 22 cent voor iedere kWh die je op jaarbasis meer opwekt dan verbruikt (jaarcontract).

De prijs van de warmtepomp houd me nog wel tegen (weet niet precies wat een lucht-warmtepomp nu kost). Daarnaast zou het ook nog zomaar kunnen dan Nederland op waterstofgas gaat stoken. Als dat een 1-op-1 vervanger van het reguliere gas kan zijn, vermoed ik dat die installaties goedkoper zijn (in aanschaf dan). De CV-ketel is volledig uitontwikkeld, de warmtepomp niet.

De meeste mensen zullen van die west panelen inderdaad de meeste opbrengst direct opmaken. Dat zal handig zijn zodra de salderingsregeling afgebouwd wordt.
Maar goed, momenteel zal de oostkant iets meer opbrengen. Keuzes.

Is dat een algemeen gegeven dat oost meer opbrengt dan west? Of vanwege de ligging van mijn dakvlak?

3 panelen per dakvlak kan alleen met micro's. En omdat het twee dakvlakken worden betaal je ook iets extra installatiekosten.
Sowieso zijn de installatiekosten relatief hoog met slechts 6 panelen.

De installateurs hebben me een MTL omvormer aangeboden (die binnen komt te hangen), volgens mij was 6 panelen geen probleem. Het ding kon 2 strings aan..
Overigens wil ik de kabel aan de westkant naar binnen hebben (ook al liggen de panelen volledig op oost), dus aan die zijde van de woning moeten ze al zijn...

Op basis van de huidige teruglevertarieven (22 cent / kWh) durf ik het wel aan om aan te raden beide dakvlakken helemaal vol te leggen. Bijvoorbeeld 15+15 x 370 Wp. Aangesloten op bijvoorbeeld een 7 kW 3 fase stringomvormer. (btw voor aanpassen meterkast naar 3 fase kun je op deze manier ook meteen terugvragen)
Als die 22 cent / kWh blijft heb je dat door het schaalvoordeel net zo snel terugverdiend als een installatie met 6 panelen. (binnen 4 jaar)

Deze rekensom heb ik nog niet gemaakt. Overigens net een nieuw energiecontract afgesloten bij Powerpeers. In het contract staat dat het teruglevertarief incl. BTW 28 cent is.

Overigens gaat een slordige 7000 wel over een ander bedrag dan de 2000 die ik 'in gedachten' had... haha.

[ Voor 3% gewijzigd door HKees op 10-10-2021 09:12 ]

[HKees]

Ronald schreef op zaterdag 9 oktober 2021 @ 18:16:
Je gaat toch niet vrijwillig een schaampanelensetje neerleggen?

Volgooien dat dak, draai die CV naar 35 graden, bekijk of het wil... volgend jaar WP er in, gas er uit.. Negatieve energierekening een feit. @HKees wil ineens niet meer verhuizen.

Schaampanelen... is dat vakjargon?

Je kunt er ook anders naar kijken. Ik heb een laag energieverbruik en daar ben ik trots op

Tijdens het waterzijdig inregelen ben ik erachter gekomen dat een lagere watertemperatuur dan 45 graden leidt tot pendelen van de ketel. Vandaar 45 graden.

Het huis bevalt prima, de buurt wat minder. De kans dat ik hier 'op korte termijn' weg wil blijft...

[ Voor 20% gewijzigd door HKees op 10-10-2021 08:51 ]

[Ronald]

@HKees Komt van de nieuwbouwwoningen die voor EPC redenen het absolute minimum aantal panelen leggen. Iets oudere bouw vaak 2 of 3, inmiddels 6-8. Eigenaren komen er dan al snel achter dat het hun verbruik niet dekt.

Waterstof gaat nooit echt goedkoop worden. Heel veel boven 50% rendement van stroom naar gas lijkt het niet te worden, dus elke kWh waterstof zal altijd minimaal 2x de stroomprijs in bulk worden. En dan moet de apparatuur en opslag er nog bij... Ik zie waterstof eerst richting wegtransport (vrachtwagens) gaan.


Een CV zal bij jouw eigenlijk altijd pendelen. Er is geen CV die onder de 3-4kW kan draaien, en dat heb jij.... Ergens in februari 2020 misschien nodig. Mijn ATAG kan niet onder de ~5kW. Weet je zeker dat hij nu niet pendelt ? Ik weet zeker dat die van mij pendelt... Kan niet anders want februari 2020 had ik pas (ruim) 5kW etmaalgemiddelde nodig.

Als de warmte bij 35 graden niet afgegeven kan worden is dit mogelijk de verdeler die teveel blijft bijmengen.

[busscherski]

Ik zou er niet op rekenen dat waterstof stoken aantrekkelijk wordt.
Warmtepompen veranderen de laatste jaren nauwelijks. Overstap op ander koelmiddel en sommige merken maken de producten iets stiller, veel meer innovatie zie ik niet.

Is dat een algemeen gegeven dat oost meer opbrengt dan west? Of vanwege de ligging van mijn dakvlak?

Nee omdat oost bij jou iets zuidelijker ligt.

De installateurs hebben me een MTL omvormer aangeboden (die binnen komt te hangen), volgens mij was 6 panelen geen probleem. Het ding kon 2 strings aan..

6 panelen per dakvlak gaat prima met een string omvormer.
Met 3 panelen kom je niet aan het benodigde DC voltage. (tenzij het Sunpower Maxeon panelen zijn, maar die zijn heel duur)
Als je toch 3 panelen per string installeert verwacht ik dat de omvormer sochtends meerdere startpogingen gaat ondernemen. Dan hoor je telkens de relais klapperen.

Deze rekensom heb ik nog niet gemaakt. Overigens net een nieuw energiecontract afgesloten bij Powerpeers. In het contract staat dat het teruglevertarief incl. BTW 28 cent is.

Overigens gaat een slordige 7000 wel over een ander bedrag dan de 2000 die ik 'in gedachten' had... haha.

Reken maar even. Het eerste jaar kom je al een heel eind qua tvt.
Nu heb je de kans om het zo goedkoop en net mogelijk volledig te regelen. En ook meteen oostwest.
Achteraf uitbreiden is veel duurder en daarnaast krijg je dan meerdere kleuren en afmetingen panelen op je dak.

[HKees]

Ronald schreef op zondag 10 oktober 2021 @ 09:26:
@HKees Komt van de nieuwbouwwoningen die voor EPC redenen het absolute minimum aantal panelen leggen. Iets oudere bouw vaak 2 of 3, inmiddels 6-8. Eigenaren komen er dan al snel achter dat het hun verbruik niet dekt.

Waterstof gaat nooit echt goedkoop worden. Heel veel boven 50% rendement van stroom naar gas lijkt het niet te worden, dus elke kWh waterstof zal altijd minimaal 2x de stroomprijs in bulk worden. En dan moet de apparatuur en opslag er nog bij... Ik zie waterstof eerst richting wegtransport (vrachtwagens) gaan.


Een CV zal bij jouw eigenlijk altijd pendelen. Er is geen CV die onder de 3-4kW kan draaien, en dat heb jij.... Ergens in februari 2020 misschien nodig. Mijn ATAG kan niet onder de ~5kW. Weet je zeker dat hij nu niet pendelt ? Ik weet zeker dat die van mij pendelt... Kan niet anders want februari 2020 had ik pas (ruim) 5kW etmaalgemiddelde nodig.

Als de warmte bij 35 graden niet afgegeven kan worden is dit mogelijk de verdeler die teveel blijft bijmengen.

Ik weet dat ik het minimale toerental destijds heb verminderd (uit mijn hoofd 25%, Intergas HRE 24/28), maar niet op het laagste punt (20%) omdat er dan een grote kans bestaat dat de vlam weg zou vallen.

Ik heb wel de temperatuur op de verdeler vrij hoog staan (ik geloof 45 graden), wellicht dat ik daar nog eens mee aan de gang moet en zo de CV-temperatuur nog verder kan beperken?

Ik heb een tijdje het stookgedrag van de ketel gemonitord (tijdens het waterzijdig inregelen). Daarbij stond de thermostaat hoog en de ramen open. Onder de 45 graden CV temperatuur sloeg ie te snel af. Bij 45 graden bleef ie mooi rustig branden.

[busscherski]

Ik denk dat je aanvoer voor een CV ketel al erg laag is, niet meer zoveel te winnen.

Ik krijg de indruk dat je afgifte systeem wel geschikt is voor een L/W warmtepomp.

[HKees]

busscherski schreef op zondag 10 oktober 2021 @ 09:44:
Ik zou er niet op rekenen dat waterstof stoken aantrekkelijk wordt.
Warmtepompen veranderen de laatste jaren nauwelijks. Overstap op ander koelmiddel en sommige merken maken de producten iets stiller, veel meer innovatie zie ik niet.


[...]

Nee omdat oost bij jou iets zuidelijker ligt.


[...]

6 panelen per dakvlak gaat prima met een string omvormer.
Met 3 panelen kom je niet aan het benodigde DC voltage. (tenzij het Sunpower Maxeon panelen zijn, maar die zijn heel duur)
Als je toch 3 panelen per string installeert verwacht ik dat de omvormer sochtends meerdere startpogingen gaat ondernemen. Dan hoor je telkens de relais klapperen.


[...]

Reken maar even. Het eerste jaar kom je al een heel eind qua tvt.
Nu heb je de kans om het zo goedkoop en net mogelijk volledig te regelen. En ook meteen oostwest.
Achteraf uitbreiden is veel duurder en daarnaast krijg je dan meerdere kleuren en afmetingen panelen op je dak.

Nouja, als je bedenkt dat Nederland een gasland is, alle infrastructuur er al ligt weet ik het nog zo net niet. Weet niet of de infrastructuur aangepast moet worden... (waterstof = kleinere moleculen?). In Duitsland gaan ze nu over van olie naar gas...

Ja vooral dat laatste is ook een overweging. Ik geloof dat je de BTW slechts 1x kunt terugvragen... (hoe zit dit eigenlijk als je zou gaan verhuizen en hier weer PV-panelen wilt leggen?).

Overigens wil ik ruimte voor dakramen houden... dus 2x volledig dakvlak vol leggen wordt m denk ik niet. Dat zou wel 1 dakvlak kunnen zijn, of bijv. 4x5 panelen boven en onder de 'fictieve' dakramen

[HKees]

busscherski schreef op zondag 10 oktober 2021 @ 09:51:
Ik denk dat je aanvoer voor een CV ketel al erg laag is, niet meer zoveel te winnen.

Ik krijg de indruk dat je afgifte systeem wel geschikt is voor een L/W warmtepomp.

Klopt, beneden VVW (uit mijn hoofd maaswijdte 15 cm) en boven grote radiatoren zodat ze op lage temperatuur genoeg warmte kunnen afgeven. Het comfort is in elk geval prima op 45 graden.

[busscherski]

Ja vooral dat laatste is ook een overweging. Ik geloof dat je de BTW slechts 1x kunt terugvragen... (hoe zit dit eigenlijk als je zou gaan verhuizen en hier weer PV-panelen wilt leggen?

)
Volgens mij kun je 1x per 3 jaar BTW terugvragen. Als je samenwoont kan elke partner het eens per 3 jaar.

[Ronald]

@HKees Yep alle infra licht er, al zal er het nodige aan moeten gebeuren, want waterstof lekt nogal makkelijk. Doet niets af aan de kosten van de productie, wat je noemt komt er nog bij ;-)

En wat Duitsland doet met Olie->gas... is on-Duitslands-Dom wat ze nog stevig gaat bijten. Gruwelijke politieke keuze om kernenergie de nek om te draaien... Er gaan meer mensen dood aan vervuiling door fossiele brandstoffen dan door kernenergie... maar het een is wat zichtbaarder dan het andere .

[busscherski]

Panasonic Warmtepomp 101: Installatie en Optimalisatie

[HKees]

Maar micro-omvormers.. is dat interessant als je bijv. 10 panelen legt?

Hoe zit het met de prijs voor een warmtepomp... ongeveer dan? Een vervanger van mijn Intergas zal zo'n 1250 euro kosten (ketel + thermostaat)..

[ Voor 50% gewijzigd door HKees op 10-10-2021 10:31 ]

[busscherski]

Bij 5 oost plus 5 west ligt wat mij betreft het omslagpunt waar een string omvormer mogelijk wordt. Met meer panelen werkt het beter.

Als je, zoals honderden Tweakers, de installatie van de warmtepomp zelf doet is die ongeveer 2000 euro duurder dan een nieuwe CV ketel hangen (als je er in slaagt de subsidie te krijgen)

Als je offertes gaat vragen om de installatie volledig uit te besteden dan is het al snel 8000 euro duurder dan een nieuwe CV ketel.

[HKees]

busscherski schreef op zondag 10 oktober 2021 @ 10:45:
Bij 5 oost plus 5 west ligt wat mij betreft het omslagpunt waar een string omvormer mogelijk wordt. Met meer panelen werkt het beter.

Als je, zoals honderden Tweakers, de installatie van de warmtepomp zelf doet is die ongeveer 2000 euro duurder dan een nieuwe CV ketel hangen (als je er in slaagt de subsidie te krijgen)

Als je offertes gaat vragen om de installatie volledig uit te besteden dan is het al snel 8000 euro duurder dan een nieuwe CV ketel.

Met de subsidie verkrijgen bedoel je omdat je enkel een rekening hebt van de materialen als je het zelf doet? En de overheid wellicht verwacht dat je het installatiewerk ook uitbesteedt?

[busscherski]

HKees schreef op zondag 10 oktober 2021 @ 10:46:
[...]


Met de subsidie verkrijgen bedoel je omdat je enkel een rekening hebt van de materialen als je het zelf doet? En de overheid wellicht verwacht dat je het installatiewerk ook uitbesteedt?

Ja je komt niet in aanmerking voor subsidie als je de installatie zelf doet. Hier kun je omheen werken met een rekening van een installatie bedrijf voor inbedrijfstelling.

[HKees]

Nog steeds actueel...

Ik denk momenteel aan 4x5 panelen. Is de 'Tweakers-mentaliteit' momenteel nog steeds zoveel als mogelijk op het dak leggen ?

[busscherski]

De teruglevertarieven zijn ongeveer 4x hoger geworden sinds je topic start

[HKees]

Hmm.. als ik gaslicht.com invul dan komen er 2 leveranciers bovenaan te staan... Delta energie met 57,90 cent en Oxxio met 50,56 cent. De rest zit rond de 10 cent... iemand enig idee waar dit enorme verschil vandaan komt?

Ik zag ook nog een tabelletje op Independer... https://www.independer.nl...elen/terugleververgoeding

[twain4me]

HKees schreef op zondag 20 maart 2022 @ 20:29:
. iemand enig idee waar dit enorme verschil vandaan komt?

sommige betalen meer dan andere.

[HKees]

Nouja... ik word een beetje argwanend als ik slechts 2 aanbieders met enorm hoge teruglevertarieven zie.. het verschil is zo groot..

[ Voor 11% gewijzigd door HKees op 20-03-2022 20:37 ]

[alwind]

HKees schreef op zondag 20 maart 2022 @ 12:53:
Nog steeds actueel...

Ik denk momenteel aan 4x5 panelen. Is de 'Tweakers-mentaliteit' momenteel nog steeds zoveel als mogelijk op het dak leggen ?

Ja.

[Termy]

HKees schreef op zondag 20 maart 2022 @ 12:53:
Nog steeds actueel...

Ik denk momenteel aan 4x5 panelen. Is de 'Tweakers-mentaliteit' momenteel nog steeds zoveel als mogelijk op het dak leggen ?

Nee, nu word je met pek en veren het forum afgejaagd als je durft te suggereren minder dan vol te willen leggen .

Kijk voor de grap hier even.

[HKees]

Oei.. dat moeten we niet hebben

'Probleem' met Tweakers vind ik altijd dat dat jullie zo enthousiast posten dat een 'gewone sterveling' zoals ik meteen 42 pagina's met allerlei uitgebreide data moet doorworstelen om bij te komen.

[HKees]

Zou dit wat zijn i.c.m. een Sunny-boy 5000 [Watt] omvormer?

https://www.winkelman-zon...f-cel-full-black-385.html

of

https://www.winkelman-zon...905-390wp-full-black.html

Dan 20 panelen... bij Winkelman zeiden ze dat je voor een Oost-west opstelling met factor 0,7 mag rekenen... 20*385 = 7700 [Watt] * 0,7 = 5390 [Watt]. De omvormer gaat op de mooiste dagen dan aftoppen.. Klopt dit?

[ Voor 27% gewijzigd door HKees op 23-03-2022 15:27 ]

[busscherski]

Factor 0.7 gebruik ik bij 15 graden helling.
Bij jouw steilere dak zou ik 0.6 gebruiken. Topt erg weinig of helemaal niet af.

Als je een 3 fase aansluiting hebt zou ik een 3 fase omvormer aanraden

[HKees]

Helaas heb ik een 1-fase aansluiting (40A). Jij gaat dus uit van 7700*0,6 = 4620 [Watt].

Heb nog een vraagje over optimizers etc. Op de west-kant van het dak heb ik een 4-in-1 schoorsteentje staan (aan de rechterzijde, dus ongunstig met schaduw). Op termijn wil ik naar een warmtepomp en zal dat schoorsteentje óf verdwijnen (ik hou dan riool-ontluchting en ventilatie-afvoer over, met elk een aparte lagere doorvoer), óf verplaatsen.

Nu wil ik monitoren hoe de schaduw over de dag heen op het dak valt. SMA heeft de ShadeFix technologie. Zal dit net zo goed werken als een systeem met optimizers (Tigo?)? En kan ik de string die op de westkant ligt, bij een paar panelen voorzien van optimizers, of moet ik alle panelen daamee uitrusten? Ik heb een voorkeur om het eenvoudig te houden, en op dat schoorsteentje na valt er geen schaduw op het dak..

[ Voor 10% gewijzigd door HKees op 24-03-2022 07:36 ]

[busscherski]

Harde schaduw, dan voegen optimisers nauwelijks iets positiefs toe boven het schaduw management dat de SMA al heeft.

Een 5 kW enkelfase omvormer is niet heel netjes in geval je later alsnog een 3 fase aansluiting wilt (niet selectief al maakt me dat persoonlijk niet zoveel uit).
Je aansluiting kan redelijk gemakkelijk aangepast worden naar 3 fase, dat zou ik doen en dan ook gewoon 30 panelen.

[Sethro]

En ik zou dat dakraam nu gelijk meenemen. Die zijn er in +\- dezelfde afmetingen als zonnepanelen waardoor je het mega strak kan aanleggen. En optimaal gebruik van de ruimte.

[ Voor 3% gewijzigd door Sethro op 24-03-2022 09:23 ]

[HKees]

Een vriend van me zei dat SMA ShadeFix m.b.v. diodes het paneel in 3 'stroken' aan en uit kan zetten. Deze stroken zouden over de lengte lopen. Ik wil eigenlijk een portrait opstelling. Momenteel probeer ik erachter te komen hoe de schaduw van de schoorsteen over de dag verloopt. Moet ik in het legplan nog rekening houden met die stroken, of zal ik vertrouwen op de ShadeFix?

Ik wil eigenlijk nog ruimte houden voor dakramen in de toekomst, dus ik denk dat 20 panelen 'mechanisch' wel de max. is. Dan smoelt het ook nog enigszins..

[HKees]

Sethro schreef op donderdag 24 maart 2022 @ 09:22:
En ik zou dat dakraam nu gelijk meenemen. Die zijn er in +\- dezelfde afmetingen als zonnepanelen waardoor je het mega strak kan aanleggen. En optimaal gebruik van de ruimte.

[Afbeelding]

Heb ik ooit gezien van Velux, maar dan kom ik met de sporen in de kap niet lekker uit. De panmaat bepaalt de ligging van de dakramen, ik heb een sporenkap waardoor ik al best beperkt ben (je kunt er iet te pas en te onpas sporen tussenuit zagen, ook niet met uitravelen). Mijn oplossing: zowel boven als onder een rijtje panelen in portrait van 5, dan kan ik dakramen er tussen plaatsen en ben ik in de breedte enkel nog afhankelijk van de sporen in de kap. En oja, het budget is ook niet onuitputtelijk dus het is keuzes maken

[ Voor 5% gewijzigd door HKees op 24-03-2022 09:26 ]

[busscherski]

HKees schreef op donderdag 24 maart 2022 @ 09:23:
Een vriend van me zei dat SMA ShadeFix m.b.v. diodes het paneel in 3 'stroken' aan en uit kan zetten. Deze stroken zouden over de lengte lopen.

Ja klopt.
Maar de schaduw is er toch niet de hele dag? Zo relevant is het dus toch allemaal niet?

[HKees]

busscherski schreef op donderdag 24 maart 2022 @ 11:26:
[...]

Ja klopt.
Maar de schaduw is er toch niet de hele dag? Zo relevant is het dus toch allemaal niet?

Klopt, ik ben vandaag een aantal fototjes aan het schieten om er een beeld van te krijgen. Mijn gevoel is ook dat schaduw van zo'n schoorsteen (die in de toekomst ook nog gaat veranderen) minder relevant is dan een dakkapel, nok van de buurman, grote boom etc. etc.. Ik heb enkel geen verstand van PV-installaties

[ Voor 4% gewijzigd door HKees op 24-03-2022 11:34 ]

[HKees]

Even een paar fototjes:

10:30u:


10:40u:


11:10u:


11:40u:


12:05u:


Nog een vraag:

Ik las dat de panelen ca. 20 cm uit de kant moeten blijven i.v.m. wind. Ik maak daaruit op dat als ik verticaal gezien 1 pan vrij houd, dat ik dan de panelen mag leggen? Gezien het feit dat er een overstek aan het dak zit van ca. 0,5 [meter].

[ Voor 27% gewijzigd door HKees op 24-03-2022 20:34 ]

[HKees]

Ik heb nog een vraag. Idealiter wil ik 2 rijen van 5 panelen leggen, 1 aan de rand met de dakgoot en 1 tegen de nok (alles portrait). Door de positie van de schoorsteen krijg ik er nu geen 5 tegen de nok aan. Ik overweeg dus om 2 rijen van 5 direct boven elkaar te leggen.



Mocht ik in de toekomst dakramen willen, dan zou ik wellicht de bovenste rij panelen naar boven willen 'schuiven'. Ik weet ook dat dit niet zomaar is, maar toch (je bedenkt achterdeurtjes). Is het mogelijk dat de kabel(s) tussen de verticale rijen panelen overlengte te geven? Zeg maar ca. 2 meter, om het verplaatsen in de toekomst mogelijk te maken? Dus de pluskabel tussen de panelen uiterst links 2 meter overlengte, en de minkabel...

[busscherski]

In de ochtend schaduw van een pijpje op je westelijke dak.
In de ochtend doet een westelijk dak sowieso al vrij weinig. Veel verlies door schaduw is dus niet mogelijk.

Als je panelen wilt verplaatsen kun je tegen die tijd altijd een ander stukje DC kabel er tussen zetten.

[HKees]

busscherski schreef op donderdag 24 maart 2022 @ 21:06:
In de ochtend schaduw van een pijpje op je westelijke dak.
In de ochtend doet een westelijk dak sowieso al vrij weinig. Veel verlies door schaduw is dus niet mogelijk.

Als je panelen wilt verplaatsen kun je tegen die tijd altijd een ander stukje DC kabel er tussen zetten.

Dank voor je reactie , waardeer ik . De schaduwvorming zal in de maanden november t/m februari nog iets groter zijn denk ik, omdat de zon dan lager staat. Aan jouw reactie te lezen is dit allemaal niet schokkend... ik was inderdaad van plan deze vorm van schaduw door de SMA ShadeFix te laten 'fixen' .

Ik overweeg ook nog om de bovenste rij panelen als 4-voud uit te voeren (dus totaal 9 op dit dakvlak), maar dan zal wellicht de schaduw een grotere rol gaan spelen? Gezien het feit dat deze dan pas na de middag de zonnepanelen zal afdekken? Ik vind het lastig te beoordelen hoeveel hij dan afdekt, en in welke maand...

Ik begreep van een vriend dat de kabel van het laatste paneel de gehele string weer volgt en zo samen met de + kabel terug naar de omvormer loopt. Deze lange kabel lijkt mij lastiger te vervangen als ik 1 rij 2 meter verticaal wil verplaatsen. Of zie ik dat verkeerd?

[busscherski]

HKees schreef op donderdag 24 maart 2022 @ 21:16:
[...]


Dank voor je reactie , waardeer ik . De schaduwvorming zal in de maanden november t/m februari nog iets groter zijn denk ik, omdat de zon dan lager staat. Aan jouw reactie te lezen is dit allemaal niet schokkend... ik was inderdaad van plan deze vorm van schaduw door de SMA ShadeFix te laten 'fixen' .

Ik overweeg ook nog om de bovenste rij panelen als 4-voud uit te voeren (dus totaal 9 op dit dakvlak), maar dan zal wellicht de schaduw een grotere rol gaan spelen? Gezien het feit dat deze dan pas na de middag de zonnepanelen zal afdekken? Ik vind het lastig te beoordelen hoeveel hij dan afdekt, en in welke maand...

Met de huidige teruglevertarieven (bij de juiste leverancier) heb je een extra paneel in ongeveer 2 jaar terug.
Termy in "Het grote terugleververgoeding topic"

Ik begreep van een vriend dat de kabel van het laatste paneel de gehele string weer volgt en zo samen met de + kabel terug naar de omvormer loopt. Deze lange kabel lijkt mij lastiger te vervangen als ik 1 rij 2 meter verticaal wil verplaatsen. Of zie ik dat verkeerd?

Ja klopt, dat doe je om een inductielus te voorkomen.
Je kunt het ook dan nog verlengen met 2 extra verbindingen. Minder verbindingen is natuurlijk beter maar 2 extra doet er niet zoveel toe. Nu lang laten kan ook hoor.
Panelen opschuiven gebeurt niet zo vaak. Ik denk dat je tegen die tijd je dak liever helemaal vol legt met nieuwe panelen. (ik denk dat je dat volgend jaar al wel wilt)

[HKees]

Ik snap je punt van het vol leggen, enkel zijn er voor mij meerdere beweegredenen. Ik heb nog wel het SunnyDesignWeb ingevuld (Trina 390 Watt), en kom aan dit:



Zie je hier nog rare dingen in? Mij valt op dat de software aangeeft dat het systeem 'beperkt compatibel' is. Ik denk dat dit weer terug te herleiden is naar 390*20*0,6 = 4680 [Watt]? En aangezien dit onder de 5000 [Watt] blijft, dit geen probleem is?

En werken de Trina zonnepanelen ook met ShadeFix https://cdn.webshopapp.co...5/trina-vertex-385-fb.pdf? Ik bedoel, zoals ik het begrijp kan ShadeFix de zonnepanelen in 3 zones aan- en uit zetten. Is dit met alle PV-panelen toe te passen of moet het paneel nog bepaalde technologie hebben?

[busscherski]

HKees schreef op vrijdag 25 maart 2022 @ 10:21:
Zie je hier nog rare dingen in? Mij valt op dat de software aangeeft dat het systeem 'beperkt compatibel' is. Ik denk dat dit weer terug te herleiden is naar 390*20*0,6 = 4680 [Watt]? En aangezien dit onder de 5000 [Watt] blijft, dit geen probleem is?

Nee is geen enkel probleem. Er is ergens een verklaring van SMA dat je ook tot 50% mag gaan.
Je ziet dat SMA 100% energierendementsfactor berekent. Dus dat het niet of nauwelijks aftopt.

En werken de Trina zonnepanelen ook met ShadeFix https://cdn.webshopapp.co...5/trina-vertex-385-fb.pdf? Ik bedoel, zoals ik het begrijp kan ShadeFix de zonnepanelen in 3 zones aan- en uit zetten. Is dit met alle PV-panelen toe te passen of moet het paneel nog bepaalde technologie hebben?

Ja alle panelen hebben diodes dus werkt shade fix.
Met shingled panelen zou het iets ingewikkelder kunnen zijn dat weet ik niet precies. Maar de Trina's die je linkt zijn niet shingled. Simpel dus.

[HKees]

Tnx. Zou een 3-fase omvormer nog meer efficiency toevoegen? 20 panelen is echt de absolute max. op het moment (eigen verbruik is nu ca. 1500 [kwh] p.j.).

Zou een 3-fase omvormer met het oog op een eventuele elektrische auto in de toekomst iets brengen of maakt dat niet uit (ik heb een 1x40A aansluiting)? En wat zou de aanpassing van de MK kosten om van 1 fase naar 3 fase te gaan?

[busscherski]

Tnx. Zou een 3-fase omvormer nog meer efficiency toevoegen?

Op zich niet significant.
Als je echter last van hoog netvoltage hebt kan het helpen om te voorkomen dat je omvormer afschakeld.

20 panelen is echt de absolute max. op het moment (eigen verbruik is nu ca. 1500 [kwh] p.j.).

Je verbruik doet er niet toe. Ik had het over het teruglevertarief.

Zou een 3-fase omvormer met het oog op een eventuele elektrische auto in de toekomst iets brengen of maakt dat niet uit (ik heb een 1x40A aansluiting)?

Als je zo snel mogelijk wilt laden en je auto ondersteund 3 fase laden dan heb je er wel wat aan. Met een enkelfase lader duurt het allemaal wat langer. Weinig mensen komen thuis met een bijna lege accu en hebben dat snelle laden dan echt nodig.
Je verbruikt niet veel gas dus er komt een enkelfase warmtepomp. Maar die kun je als je een 3 fase aansluiting hebt vaak op 2 fasen aansluiten.

Wanneer je later alsnog over gaat naar 3 fasen is die 5 kW enkelfase omvormer niet selectief achter een 3x25A aansluiting. Vind niet iedereen een probleem bij terugleverende apparatuur.

En wat zou de aanpassing van de MK kosten om van 1 fase naar 3 fase te gaan?

Je netbeheerder wil er eenmalig ruim 200 euro voor hebben en de electricien al snel 300 euro, afhankelijk van wat er allemaal moet gebeuren. edit: dus samen al snel 500 euro
Op z`n minst moet er een 4 polige hoofdschakelaar komen en die moet even worden verbonden aan de aardleks.

[HKees]

Hmmz. Wederom bedankt voor je uitgebreide antwoord 🙂

[HKees]

Nog eens een vraagje. SunnyDesignWeb komt met een leiding van de omvormer naar de MK met 6mm2 in doorsnede. Nu doen ze dit meestal met YMVK kabel. Nu wil ik door de leidingschacht met de kabel naar de meterkast, en in de leidingschacht heb ik reeds 2 loze leidingen 19 [mm] liggen. Een dergelijk YMVK kabel is ca. 13 [mm] in diameter. Zou ik deze in de loze leiding mogen trekken (ca. 3,5 [m] en 1 flauwe bocht)..

[busscherski]

In 19 mm buis mag je maximaal 4 aders van 6 mm2 VD draad trekken (installatiedraad, losse aders).
Enkelfase heeft aan 3 anders genoeg dus dat kan.
De grootste enkelfase YMVK die ik ooit door een 19 mm buis met bocht heb getrokken was 3x4 mm2. Ik denk dat je er geen 3x6 mm YMVK in krijgt.

Met een 3 fase omvormer heb je 5 aders dus dan kom je in een 19 mm buis met VD draad op max 5 x 4 mm2 en met YMVK op 5 x 2.5 mm2.

Met installatiedraad moet je het allemaal wel zo afwerken dat je de aders ook op de rest van het traject in flexibele buis of PVC buis doet zodat je ze nergens ziet.

[HKees]

Thnx. Enig elektra aanleggen is mij niet vreemd. Had al even in de NEN 1010 gekeken en die 4 aders 6 mm² gevonden. Maar ze spreken soms ook van 'vulgraad', en ik was benieuwd of het überhaupt mag: een kabel van rond 13 mm in een buis met een binnendiameter van 16,5 mm. Misschien iets met warmte ofzo (alhoewel een YMVK niet meer warmte zal genereren dan losse aders, denk ik 😌)..

Overigens is het verschil tussen een YMVK 3x4mm² en 3x6mm² slechts 1 mm in diameter (12 in 13 mm)..

[ Voor 13% gewijzigd door HKees op 29-03-2022 08:10 ]

[busscherski]

HKees schreef op dinsdag 29 maart 2022 @ 08:08:
Overigens is het verschil tussen een YMVK 3x4mm² en 3x6mm² slechts 1 mm in diameter (12 in 13 mm)..

Ja, maar de buigstijfheid van de kabel verdubbeld denk ik ongeveer.

Ik weet niet zeker of het mag, maar wel dat ik het niet wil proberen.

[HKees]

Uhuh.. ik volg je .. Ik denk dat ik met een beetje siliconenspray en een recht stuk buis (ca. 3 meter) nog een heel eind kom, maar aan het einde zit een 45 graden bochtje. Ik zou natuurlijk kunnen proberen de YMVK-kabel een eind te strippen (meter of 2) waardoor ik het laatste stuk tot de MK met enkel de aders door het bochtje ga.. Heb ik de rest naar de omvormer mooi de YMVK liggen...

Geen idee of het strippen over langere lengte goed te doen is, maar ik hoor er wel van..

3x losse installatiedraad 6 mm2 is duurder dan YmVK zie ik..

[busscherski]

De losse aders krijg je inderdaad makkelijk de bocht om. Misschien wel een beetje gek om een ymvk een buis in te zien gaan en er installatie draad uit te zien komen. Ik weet niet of het mag, maar weet wel dat het kan.

Over een lang stuk strippen is een fluitje van een cent met deze tool van Jokari.

Daarmee draai je eerst een rondje om de kabel en dan trek je hem naar het uiteinde. Werkt super.

3x losse installatiedraad 6 mm2 is duurder dan YmVK zie ik

Je kunt het ook incl flexibele buis kopen. Dan krijg je die er alvast gratis bij.

[HKees]

Dat tooltje had ik gisteren al gespot.. handig! Ik denk momenteel inderdaad aan YMVK de buis in (voor zover mogelijk) en de rest gestript... Dan loopt er mooi YMVK naar de omvormer (moet nog door een wandje etc.).

Hebben ze 3x6mm2 in flexbuis langer dan 2,5m?

Nouja, allereerst wil ik eigenlijk proberen om gewoon een YMVK kabel los door de koof naar beneden te krijgen, maar weet niet of ik dit nog voor elkaar krijg. Plan B is om dan 1 van de 2 19 mm buizen op te offeren. Overigens bedacht ik me.. voor de eventuele warmtepomp in de toekomst (5 of 7 kW) zal het wellicht handig zijn om deze op een aparte groep te zetten... Daar gaat mijn tweede loze leiding... Nog een reden om eerst voor de losse YMVK kabel te gaan..

[ Voor 47% gewijzigd door HKees op 31-03-2022 16:37 ]

[busscherski]

@HKees
De meeste 5 of 7 kW warmtepompen vereisen 2 enkelfase groepen.
Je zou natuurlijk ook altijd een 5 aderige 3 fase kabel daar naartoe kunnen trekken en daar een meterkastje op om het te verdelen naar 2 enkelfase groepen.

[HKees]

Ik neem aan dat de kabel van de omvormer eerst naar de MK moet, en vanaf de MK weer 2 groepen richting warmtepomp? Ik heb 2x 19 mm leiding tot mijn beschikking. Ik ga er vanuit dat de 2 groepen voor de WP in de toekomst 2,5mm2 is? 5 aders 2,5mm2 mogen n.l. in een 19 mm buis..

[busscherski]

@HKees
Ja dat kan.
En als je toch al een 3 fase omvormer hebt kan dat ook bij op dat verdeel groepenkastje.

[busscherski]

Of je maakt een groep voor de warmtepomp rechtstreeks en nog eentje met een PV verdeler. Dan hoef je niet perse een 3 fase aansluiting.

[HKees]

busscherski schreef op donderdag 31 maart 2022 @ 22:00:
@HKees
Ja dat kan.
En als je toch al een 3 fase omvormer hebt kan dat ook bij op dat verdeel groepenkastje.

De inzichten zijn een beetje veranderd. Een full-electric WP heeft hoogstwaarschijnlijk een 3-fase aansluiting nodig, i.v.m. het 9 kW verwarmingselement wat erin zit. Wellicht is het verstandig om alvast te investeren in een 3-fase oplossing i.p.v. de 1-fase..

De omvormer wil ik eerst direct op de MK aansluiten, volgens SunnyDesign kan dat al met een 5x1,5mm2 kabel. Een PV-verdeler heb ik in eerste instantie dus niet nodig.

Jij zegt in feite dat ik de eventuele WP, die 3-fase is, d.m.v. een PV-verdeler kan aansluiten op zolder, dus ik zou niet met een aparte leiding voor de WP naar de MK hoeven (vermoedelijk heb ik er nog 1 over.. )

[busscherski]

HKees schreef op vrijdag 1 april 2022 @ 13:00:
[...]


De inzichten zijn een beetje veranderd. Een full-electric WP heeft hoogstwaarschijnlijk een 3-fase aansluiting nodig, i.v.m. het 9 kW verwarmingselement wat erin zit. Wellicht is het verstandig om alvast te investeren in een 3-fase oplossing i.p.v. de 1-fase..

De omvormer wil ik eerst direct op de MK aansluiten, volgens SunnyDesign kan dat al met een 5x1,5mm2 kabel. Een PV-verdeler heb ik in eerste instantie dus niet nodig.

Jij zegt in feite dat ik de eventuele WP, die 3-fase is, d.m.v. een PV-verdeler kan aansluiten op zolder, dus ik zou niet met een aparte leiding voor de WP naar de MK hoeven (vermoedelijk heb ik er nog 1 over.. )

Je spreekt over 750 m3 gas toch? Dat wordt gewoon een enkelfase warmtepomp. Vanwege het +/- 3 kW hulp element (ook vaak in te stellen) moet je dan alsnog 2 kabels trekken. Bijvoorbeeld naar een groepenkastje op zolder die gevoed wordt met 5 x 2.5 mm2 en waar je dan bijvoorbeeld 2 16A enkelfase groepen voor een warmtepomp op kunt aansluiten en dan bijvoorbeeld ook nog een 3 fase PV omvormer. Voor alles eigen kabels naar de meterkast trekken heeft de voorkeur maar dat is vaak lastig en dan kan dit een oplossing zijn.

[HKees]

busscherski schreef op vrijdag 1 april 2022 @ 22:59:
[...]


Je spreekt over 750 m3 gas toch? Dat wordt gewoon een enkelfase warmtepomp. Vanwege het +/- 3 kW hulp element (ook vaak in te stellen) moet je dan alsnog 2 kabels trekken. Bijvoorbeeld naar een groepenkastje op zolder die gevoed wordt met 5 x 2.5 mm2 en waar je dan bijvoorbeeld 2 16A enkelfase groepen voor een warmtepomp op kunt aansluiten en dan bijvoorbeeld ook nog een 3 fase PV omvormer. Voor alles eigen kabels naar de meterkast trekken heeft de voorkeur maar dat is vaak lastig en dan kan dit een oplossing zijn.

Ik heb een beetje in de Nefit-Bosch professional prijslijst zitten kijken (heb een 5 kW WP nodig), maar de binnenunits sluiten ze allemaal op 400V aan.. De persoon aan de telefoon zei ook dat dat kwam door het 9kW elektrische verwarmingselement wat erin zit..

[busscherski]

HKees schreef op zaterdag 2 april 2022 @ 08:25:
[...]
Ik heb een beetje in de Nefit-Bosch professional prijslijst zitten kijken

Ik denk niet dat je dit jaar nog een warmtepomp krijgt van Nefit-Bosch of Remeha. Elga sowieso niet.

(heb een 5 kW WP nodig), maar de binnenunits sluiten ze allemaal op 400V aan.. De persoon aan de telefoon zei ook dat dat kwam door het 9kW elektrische verwarmingselement wat erin zit..

Daar kies ik juist niet voor (al lever ik geen Nefit-Bosch). De compressor op 1 fase en het element stel ik dan in op +/- 3 kW op een andere fase.
Een 9 kW 3 fase element die tegelijk aan kan gaan met de compressor zorgt namelijk op 1 fase voor een belasting van bijvoorbeeld 3 kW + 3 kW = 6 kW. En dat is al meer dan waar een standaard 3 x 25A aansluiting voor bedoeld is. En dan zijn er ook nog andere apparaten op die fase aangesloten.

Een andere reden is dat dan het eerder genoemde trucje met het verdeelkastje op zolder niet werkt.

edit: een 3 fase warmtepomp zou ik juist wel weer met een 3 fase aangesloten element toepassen. Al vind ik 9 kW wel veel.

[ Voor 5% gewijzigd door busscherski op 03-04-2022 20:48 ]

[HKees]

Kogel is door de kerk, het worden 3 fasen! Meterkast moet nog worden aangepast, aanvraag bij Liander is de deur uit! Moet nog wel een beetje tweaken met de PV panelen, dus ik heb je advies vast nog een keer nodig..