Inleiding
Het is tegenwoordig goed mogelijk zelf de luchtkwaliteit in en rondom uw huis te meten met behulp van sensoren.Wie het landelijk luchtmeetnet van het RIVM raadpleegt, krijgt een globale indruk van de luchtkwaliteit in zijn omgeving. Inwoners van enkele grotere steden hebben het voordeel dat zij daarnaast nog een professioneel opgezet lokaal netwerk kunnen raadplegen, zoals Eindhoven en Breda met AiREAS, Arnhem, Nijmegen met Smart Emission en Meireijstad. Het voordeel van zo’n lokaal netwerk is dat op basis van de vele sensoren op een beperkt gebied al nauwkeuriger uitspraken over de werkelijk gemeten luchtkwaliteit ter plekke kunnen worden gegeven. Heusden is ook onlangs gestart met een meetproject. Foto's van mijn sensor hier (inclusief handleiding).
Voor wie gedetailleerd wil weten wat de luchtkwaliteit is in zijn woonplaats, woonwijk of straat moet meestal zelf aan de slag gaan. De door het RIVM berekende luchtkwaliteit voor de eigen omgeving kan sterk afwijken van ter plekke gedane metingen, omdat lokale bronnen een grote impact kunnen hebben op de lokale luchtkwaliteit. Door zelf de luchtkwaliteit te meten met sensoren heb je een beter inzicht in wat je werkelijk inademt.
Kant-en-klaar of doe-het-zelf product?
De meeste mensen kiezen voor een kant-en-klaar product omdat het gewoon minder gedoe is. Daarentegen kan het samenstellen van sensoren in workshops of verenigingsverband ook verbindend werken: samen bezig zijn met de luchtkwaliteit in de eigen buurt. Ben je iemand die het als uitdaging ziet om zelf met elektronica en computers aan de slag te gaan dan is een doe-het-zelf pakket zeker een overweging waard. Er zijn meerdere leveranciers waarbij je doe-het-zelf-pakketten of kant-en-klaar-pakketten kan bestellen, de meest bekende zijn die van Sensor Community en Hackair.Er zijn tegenwoordig veel typen sensoren verkrijgbaar en er kunnen vele stoffen worden gemeten.
De meeste interesse gaat echter uit naar de volgende metingen:
- Fijnstof: PM1 (“Particulate Matter” tot 1µm), PM2.5 (tot 2.5 µm), PM10 (tot 10 µm)
- Meteo (temperatuur, luchtdruk, luchtvochtigheid)
- Koolmonoxide (CO) en kooldioxide (CO2)
- Andere gassen (VOC: Vluchtige Organische Componenten)
Sensoren voor fijnstof PM2.5, PM10
Fijnstof is eigenlijk de verzamelnaam voor alle soorten stof die in onze lucht dwarrelen. Dat kan “groot” stof zijn (denk maar aan pollen) maar dat kunnen ook hele kleine stukjes stof of zelfs gassen zijn, die je met het blote oog niet kan zijn. Alles stoot fijnstof uit: de uitlaat van een scooter, het rubber van de fietsbanden van de e-bike, de vleugels van de vogels, de uitwerpselen van een vlieg.De benaming voor fijnstof is “Particulate Matter” (PM), en wordt gemeten in de superkleine variant (2.5) en de grotere variant (10), wat ook nog superklein is . Onthoud dit, want je zal later in dit bericht PM 2.5 en PM 10 zien staan. Dan weet je wat je leest
Hoe fijn is fijn stof nu juist? Wel, zand heeft een diameter kleiner dan 90 μm, een haar heeft een diameter van 50 μm en fijn stof heeft een diameter kleiner dan 10 μm, vandaar PM10. Fijn stof delen we verder in volgens de grootte. Zo spreken we ook over PM2,5, dat is fijn stof met een diameter kleiner dan 2,5 μm. Je ziet fijn stof dus niet met het blote oog. En daarin schuilt net hun gevaar. Want hoe kleiner zulke deeltjes zijn, hoe dieper ze je longen binnendringen. En dat heeft dan weer gevolgen voor je luchtwegen en hart-en vaatstelsel.
Als we gaan kijken naar PM2.5 bestaat dit voornamelijk uit secundair stof en uit primair stof dat ontstaat door verbranding van diesel en hout. PM10, bevat naast primair en secundair stof ook nog de grovere deeltjes zoals het zeezout, bodemstof en Sahara zand.
Volgens de Nederlandse Wet (Wet milieubeheer) gelden de volgende PM grenswaarden voor de luchtkwaliteit:
- PM10 Jaargemiddelde grenswaarde: 40 µg/m3
- PM10 Daggemiddelde grenswaarde: 50 µg/m3 (max. 35 overschrijdingsdagen per jaar)
- PM2.5 Jaargemiddelde grenswaarde: 25 µg/m3
De huidige grenswaarde, de advieswaarde 2005 en de nieuwe advieswaarde voor de jaargemiddelde concentratie NO2 en fijnstof PM10 en PM2,5
Stof | Grenswaarde | Advieswaarde 2005 | WHO advieswaarde 2021 |
NO2 | 40 µg/m3 | 40 µg/m3 | 10 µg/m3 |
PM10 | 40 µg/m3 | 20 µg/m3 | 15 µg/m3 |
PM2,5 | 25 µg/m3 | 10 µg/m3 | 5 µg/m3 |
Het maximale 24-uursgemiddelde dat 3 à 4x per jaar mag voorkomen is 15 µg/m3 voor PM2.5 en 45 µg/m3 voor PM10.
Deze waarden van de WHO zijn dus veel strenger dan de Europese grenswaarden voor luchtkwaliteit.
Voldoen aan grenswaarde PM2,5
De concentraties PM10 en PM2,5 hangen sterk samen. Uit analyses van het Planbureau voor
de Leefomgeving (PBL) blijkt dan ook dat als aan de grenswaarden voor PM10 wordt voldaan, ook de grenswaarde van PM2,5 wordt gehaald. Om dit verder te onderbouwen heeft RIVM eind 2015 een nadere analyse uitgevoerd. De resultaten van de analyse zijn te raadplegen op www.infomil.nl.
Interessante links
Onderzoek luchtkwaliteit en gezondheid in Brabant 2022 RapportSamen meten aan luchtkwaliteit
Natuur en milieu Heusden luchtkwaliteit
Research on Air Quality Sensors
hoemeetiklucht
Workshop bouw je eigen PM sensor
Vergelijking 4 low-cost PM sensors (Engels)
behouddeparel
Particuliere fijnstofsensor: verhaal van de lange adem
Welke schadelijke stoffen er in onze lucht zitten
hoe je die kunt meten en wereldkundig maken
De gevolgen van een slechte luchtkwaliteit op jouw gezondheid
Overlast melden (deze melding gaat ook naar jouw gemeente)
Kaarten met meetresultaten
RIVM data portaalSensor Community
Airtube
World's Air Pollution: Real-time Air Quality Index
uRADMonitor
Handige links naar kaarten, statistieken, gemeente, sensor
Verander de gemeente of sensor id in de links en je gaat direct naar die pagina van je eigen gemeente/sensor
[Map Sensor]
[Map Sensor Laatste 24 uur]
[Map Sensor 24-uurs voortschrijdend gemiddelde]
[RIVM portaal]
[RIVM Heusden dash]
[RIVM Heusden tijdreeks]
[RIVM sensor dash]
[RIVM sensor tijdreeks]
[Heusden.net]
[AirTube]
[AirTube Statistics Drunen]
[192.168.178.213/values] Verander IP adres naar eigen lokaal IP adres van jouw eigen sensor, werkt alleen wanneer je op jouw thuiswifi zit.
[https://api-rrd.madavi.de/grafana/d/GUaL5aZMz/pm-sensors?var-chipID=esp8266-11885800&orgId=1]
Mijn sensor: esp8266-11885800, vul je eigen ID in, die je met de vorige link kunt vinden.
Madavi grafana eigen waardes met grafieken per dag/dagen/weken/jaar/voortschrijdend gemiddelde
[ Voor 46% gewijzigd door ZuinigeRijder op 30-03-2023 11:31 ]