Ja, die is er. In Duitsland en Frankrijk maar ook elders zijn daar voorbeelden van te vinden. Voor Nederlandse begrippen is het een nogal schizofreen model

Je hanteert één school voor interne groepsdynamica (organisatie, leden, agenda, uitvoering), en een andere voor externe relaties binnen het politieke spectrum daar waar men machtspolitiek hanteert.
Anders gezegd, men volgt eigen weg, maar voor omgang met machtspolitieke partijen past men - om te voorkomen dat men in reactieve positie komt of uitgespeeld wordt op macro/micro arena - strikt realpolitik toe.
Nu moet daar wel bij gezegd worden, elders is het al fundamenteel anders in één bepalend opzicht en dat heeft enorme impact op de dynamiek. Men laat het verhaal niet over aan machtspolitiek. Men heeft daar ook het bereik voor, de visie en het netwerk voor.
Bij de niet-machtspolitieke partijen in Nederland ontbreekt niet enkel dat volledig - men heeft ook gewoon nauwelijks tot geen idee (vaak vanuit bias / overtuiging) dat men de meta arena (narratief) over laat aan machtspolitiek.
Verder wel mooi hoe je dat marketingverhaal verwoord. Uiteindelijk zijn er wat mij betreft twee belangrijke issues, de EU (pro) en het klimaat (pro maatregelen nemen), en dat is een positie die de meeste partijen hebben (en de meeste Nederlanders ook vermoed ik). Hooguit is er wat discussie over de precieze invulling.
Het zijn twee issues waar we eigenlijk donders goed weten dat we niet moeten zeuren en eerlijk moeten zijn over hoe waar welke vork in de steel zit.
EU?
We hebben nu dik twintig jaar dat als afleiding gebruikt van eigen ideologisch beleid én het struikelen thuis.
We hebben het doelbewust gereduceerd tot iets "van economie" enkel. Waarmee we juist de behartiging van de burger in gevaar hebben gebracht - zoveel van zaken die mensen voor lief nemen (arbeidsrecht, consumptief recht, gelijke beloning, bescherming ondernemerschap en zo meer) komen van de EU. Niet uit Den Haag. Daar komt juist het compromitteren van al die zaken vandaan.
Dan is er ook breder blikveld bij dit onderwerp. Alle gekheid op een stokje, maar hoeveel van Nederlands BBP rust op doorvoerfuncties handelsactiviteit. Hoe gestoord is het dan dat de Nederlandse focus op EU het juist mogelijk maakt dat bijvoorbeeld China - maar net zo goed transnationale georganiseerde misdaad met overlap in de bovenwereld - verdeel en heers speelt met opkopen en afsplitsen en onderuit halen van hele stukken infrastructuur & voorzieningen & economische activiteit. Het is bot gezegd het vanuit overtuiging in de achtertuin kwetsbaar maken voor verdeel en heers in het huis zelf.
Links- of rechtsom, we zullen een stuk eerlijker moeten worden over het Europese Experiment. Dat is niet leuk, want er hangt nogal wat politiek kapitaal aan de paraplu van "kijk naar het vogeltje daar, let niet op wat mijn handjes doen" - maar ja, eigen belang. Dat is zelfs niet eens een discussie van soevereiniteit of dat soort flauwekul, het is een discussie van slagkracht, van samenwerking, van schaal, van bescherming, van rechtsstaat, van positie van burger.
De posities van de politieke partijen in het Nederlandse politieke spectrum zijn bij dit onderwerp veelal hypocriet dan wel blind. I know, het is hard wat ik zeg, maar ook hier spelen die beperkingen vanuit neo-klassieke lobby op. Blinde vlekken lonen zich voor die lobby, als mensen een voorbeeld willen hebben van wat volgt wanneer die blinde vlekken t.a.v. supranationale samenwerking en correlaties mechanismen van welvaart voortduren, wel nu, ga eens op de grond kijken in het VK. En dat drama is precies wat a) populair is op bijzonder veel plekken in Den Haag, en b) ongeacht populariteit of bewustzijn is dat wat onvermijdelijk volgt als we het onderwerp EU blijven behandelen zoals we nu doen.
Dit gaat absoluut wat ver, maar goed, complexiteit is nu eenmaal de realiteit. Het loont zich om niet op mening te bankieren maar om na te denken à la "what happens next". Bij een roman of TV serie doen mensen dat, dus waarom bij politiek niet.
Het onderwerp EU in Nederlandse politiek is óf het continueren van het B.V. Nederland stramien (klinkt leuk, maar kijk voor de realiteit achter de marketing naar het VK), óf het opnieuw formuleren van een nieuwe iteratie van het oude Gidsland denken (wat ons alle tegenwoordige welvaart heeft opgeleverd).
Er is geen enkele politieke partij op dit moment die willig is om daar over na te denken, dan wel bewust is van de uitdaging. Niet echt. Wel binnen politieke marketing, maar niet in partijgedrag.
Klimaat?
Daar kunnen we heel kort en bondig over zijn. Dit onderwerp is puur de vraag "waar komen de lasten terecht"?
Nu ja, het principe van de vervuiler betaald is met bijzondere opzet de afgelopen jaren uitgehold geworden in voorbereiding op dit debat. Het idee is eenvoudig, de lasten mogen niet terecht komen bij een proportionele en/of getoetste verdeling voor oorzaak van problematiek.
Daar zit een prachtig verhaal bij van marketingconcepten waar zelfs een EZ van weet dat het lariekoek is, zoals vestigingsklimaat en voetafdruk en de het scheppen van arbeid door schaalvergroting en zo meer. Ik kan er weinig anders over zeggen dan dat het toetsbare idioterie is. Zelfs de meest geïsoleerde econoom weet dat schaalvergroting effecten van vernietiging van arbeid schept, maar goed. Dit is echt een dingetje van "de burger wil niet luisteren want het is meer complex dan mening en oneliner".
Er is binnen het beschikbare politieke spectrum weinig voorhanden wat dit vraagstuk niet vanuit neo-klassiek perspectief doet benaderen. Heel weinig. Bijzonder opvallend is dat juist aan conservatieve en populistische zijden er sprake is van een werkelijk indrukwekkende reverse spin. Stem op ons dan krijg je de rekening niet als burger - maar het partijgedrag staat er radicaal haaks op. En dus krijgt de burger juist de rekening.
Daarmee ligt de uitslag volgens mij ook al vast. De VVD wordt de grootste (of de tweede waarbij de eerste geen coalitie kan vormen) en gaat regeren met een aantal andere partijen (kiezend uit CU, CDA, D66, PVDA, GL, aanvullen tot er een meerderheid is). Het beleid kennen we ook al, centrumbeleid met de conservatieve insteek die je noemt. Een beetje hetzelfde als wat je in de VS ziet, behalve dat de centrumpartij daar regelmatig verliest van de nog conservatievere partij met fringe elementen.
Binnen de VVD is die berekening al klaar inderdaad, en als we heel eerlijk zijn, gezien het beschikbare inzicht in conformistische electorale gedragslijnen plus gekend gedrag onder toevoeging van druk is dat eigenlijk wel een correct plaatje.
Maar, er is - en dat moet gezegd worden - een ontzettend stringente focus op het zoeken naar wegen om links en progressief definitief te compromitteren in verbinding. Je hoeft maar naar een Teldersstichting te gaan, of een CDA Business Club om die narratieve focus mee te krijgen. Er staat ons zoveel te wachten, er komen zoveel rekeningen aan, het kan en mag niet zo zijn dat die bij de veroorzakers gaan aankomen - regent en baron moeten dominant blijven. De enige manier om dat te garanderen is het scheppen van een dynamiek van machtspolitiek - naar oud Derde Weg recept - waar men in presentatie moet "aanvullen" met links teneinde progressief te marginaliseren in micro dynamiek van procedurele, protocol, bestuur en zo meer waar op macro niveau de reflex om het werk te doen juist ondermijnd zal worden voor politieke marketing effecten.
Complex verhaal, maar eigenlijk is het gewoon het oude PvdA 2.0 draaiboek. Doe s.v.p. mee, want zonder jullie kunnen we het niet doen. Jazeker, afspraken zijn afspraken. Maar, jullie beheersen het verhaal niet, en dus ook niet de beleidsfundamenten. En dan wordt je niet enkel op een toeslagenaffaire afgerekend, maar op alles wat je met de beste wil en intenties geprobeerd hebt omdat het enkel maar negatieve effecten voor de burger kan bewerkstelligen - je kan immers conform afspraken niet aan het beleidsfundament komen.
Machtspolitiek, zero sum, agenda, effect als hefboom.
Voor links en progressief zonder bereik voor narratieven een damned if you do, damned if you don't positie. Landsbelang! Toekomst! Problemen! Ja maar als we niet meedoen omdat we weten dat ze ons gaan saboteren worden we in media afgemaakt!
Ja, damned if you do, damned if you don't. Had men maar de Derde Weg moeten afrekenen, netwerk en lobby opbouw, media bereik et cetera.
Wat dat betreft is Nederland dus best gematigd. De meeste mensen zijn ontevreden omdat ze liever iets conservatiever of iets liberaler beleid zouden willen, maar de groep die echt buiten de boot valt is klein (waar dat in de VS altijd een flinke groep is).
Het zit op een punt waarbij mensen eigenlijk gewoon niet meer weten waar ze het nu precies over hebben bij wat ze willen. Men roept liberaal, heeft geen benul van herdefiniëren van het concept: neoliberaal. Anders gezegd, men is onzeker en zoekt behartiging maar de kretologie levert juist het compromitteren daarvan op.
Nu ja, zelfstandig informeren en niet bankieren op mening of marketing is een rol direct verbonden aan functie van de burger als component van het bestel. Doet men het niet, eigen schuld dan.
Nederland als sociale geografie is in bepalend opzicht a) conformistisch en b) gelovig. Dat is opmerkelijk makkelijk richting te geven. Zeker wanneer mensen er nauwelijks over na denken. Gelovig? Ik zit toch niet in de kerk! Jawel dus, ideologie is ook een kerk. En je hoeft niet in het pand te zitten om te geloven, je hebt al die geleerd dat de vrije markt een groot goed is toch? Ook al bestaat zoiets helemaal niet

Teveel marktwerking maakt problemen toch? Kijk nou eens verder dan de neo-klassieke kaders - de sectoren waar dat talking point bij speelt zijn helemaal geen drama's van marktwerking, het zijn sectoren planeconomisch ingericht. Als pseudo-kartel van omzetmodellen.
Zorg? planeconomisch ecosysteem. Onderwijs? planeconomisch ecosysteem. Infra? planeconomisch ecosysteem. Het zijn baronieën.
Voor de liefhebber, dit is allemaal absoluut gevoelig, maar het is prima uit te werken in toetsingen. Dit zijn netwerkfuncties. Klein startpunt ter introductie:
https://www.researchgate....e_New_Science_of_Networks
Het werk van Barabasi is tegenwoordig integraal aan top-down sectorale verdeling voor voeding. Nederland is best neo-feodaal in economisch opzicht.
Weet je wat de pure ironie is van het niet omzetten van problemen in uitdagingen? De burger gaat met democratie om alsof het om vertrouwen gaat. Terwijl het hele bestel staat en valt bij georganiseerd wantrouwen.
Oh, ik gaf mijn vertrouwen aan X. Maar die deed niet wat ik wilde. Dus ben ik nu boos, en geef ik mijn vertrouwen aan Y. Hm. Die doet eigenlijk ook niet wat ik wil maar die zegt wel wat ik wil horen dus ok laat ik maar overcompenseren daarbij en dan voel ik mij toch nog een beetje goed in mijn mening en emotie.
Welkom bij de Nederlandse sociale geografie. Die is lui, emotioneel, gelovig, conformistisch. Kijk eens naar datasets over politieke participatie door Nederlanders - het is er zo bruut weinig dat je het naar beneden kan afronden. De burger doet niet mee. Politieke partijen worden steeds kleiner qua leden, maar winnen steeds meer bereik voor vertegenwoordiging - de ironie van de statistiek is ronduit gestoord. Nogal Wiebbes (pun intended) dat politiek meent dat het niet meer hoeft te doen dan wat marketing. Dat is het signaal wat de burger geeft.
Ja, er zijn her en der wat protesten. Maar dat is geen signaal. Serieus protest is participatie - in verhaal, dynamiek, druk van binnen. Enfin.
Natuurlijk heeft dit systeem waarbij de VVD altijd in de coalitie zit ook z'n nadelen waarbij een aantal punten die eigenlijk aandacht verdienen (belastingstelsel en woningmarkt wat je noemt bijvoorbeeld) (expres?) geen aandacht krijgen maar dat is denk ik niet alleen de VVD te verwijten. Wat zijn bijvoorbeeld de concrete veranderingen die op dat gebied doorgevoerd zouden moeten worden? Hebben andere partijen wel concrete plannen? Ik weet er in ieder geval niet genoeg van om specifieke problemen te benoemen. Als dat voor de meeste kiezers geldt dan is het natuurlijk makkelijk om (zoals je zegt) de verkiezingsmarketing op andere issues te richten en dan blijven deze issues ondergesneeuwd.
Als we echt eerlijk willen zijn, men is er allemaal gewoon bij. Niet enkel politiek, dat is een afgeleide van gedragslijnen van de basiscomponent. De burger. Die heeft gedrag, die heeft perceptie, die heeft interactie. Als je ruimte laat vallen voor lobby, moet je niet vreemd opkijken dat je op gegeven moment tegen externe consultatie aanloopt - om een voorbeeld te noemen. Zo kan men net zo min er van opkijken dat het zich voor machtspolitiek gewoon loont om op marketing te bankieren.
Het staat en valt bij de burger. Daar begint en eindigt het. It really is that simple.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.