Zonnepanelen plat dak op zuid.

[Sen]

Na een hele verbouwing van mijn huis is de tijd eindelijk klaar voor de zonnepanelen.

Nu heb ik een verbruik van ongeveer 9000kwh op jaar basis.

Mijn dak is ongeveer 6 meter hoog en plat. Lengte en breedte zijn 10 bij 6,3

Op het oosten staat op 10 meter van mijn huis een boom van op zijn minst 15 meter hoog en een diamter van het zelfde. Zeker in de winter heb ik hier lang schaduw van in de zomer valt het wel mee.

Na wat gesprekken met zonnepaneel verkopers kunnen ze er 15 panelen op kwijt 3 rijen van 5 panelen a 330wp

Nu heeft iemand in de straat met het zelfde huis er 4 rijen van 5 panelen op liggen dus dat zou ook moeten kunnen alleen kom je dan wel aan een kleine rand zone.

Nu is het mooiste wat ik zelf kan bedenken een oost west opstelling met 4 blokken van 6 panelen dus in totaal 24 panelen. Maar dan zit ik wel redelijk op de rand en ik heb de boom. Maar ik heb wel een relatief laag totaal gewicht van het systeem en veel panelen.



Dakrand is op 0,6meter bij dit.
Maar zeker bij 20 panelen op zuid is dit veel erger en dien ik veel meer balast en windkappen toe te voegen.

Hoe kan ik er achter komen of het op schiet om voor de oost west opstelling te gaan. Hoeveel verlies ik daardoor?

[busscherski]

Is het toevallig niet een keer tijd om die boom te kappen en te vervangen door een kleinere? Of het deel wat over de erfgrens uitsteekt te snoeien?

In de winter heb je al niet veel opbrengst, dus je oost panelen verliezen bijvoorbeeld 20% van wat toch al niet veel was. Dus je verliest in de winter weinig.
Hoe is de schaduw tussen 21 maart en 21 september? Stel dat je daar 10% verliest van wat de oostpanelen anders hadden opgeleverd (4.5% van de gehele opbrengst). Lijkt me geen reden om 15% extra uit te geven aan SE op alle panelen.

Heb je al een 3 fase meterkast/aansluiting?
Vooralsnog vermoed ik dat je best een simpel systeem met een 3 fase stringomvormer met 2 inputs kunt nemen. +/- 6 kW.
Afhankelijk van het type paneel kan enkelfase 5 kW ook maar dat gaat vrij veel aftoppen

60 cm rondom overhouden is prima hoor, kan nog wel krapper.

[Lardman]

2x12 is een prima layout en doet het ook gewoon goed op 1 fase 4200 watt omvormer.

[busscherski]

@Lardman
Niet bij 330 Wp panelen en kleine hellingen zoals op een plat dak

[Sen]

busscherski schreef op vrijdag 5 juni 2020 @ 10:54:
Is het toevallig niet een keer tijd om die boom te kappen en te vervangen door een kleinere? Of het deel wat over de erfgrens uitsteekt te snoeien?

In de winter heb je al niet veel opbrengst, dus je oost panelen verliezen bijvoorbeeld 20% van wat toch al niet veel was. Dus je verliest in de winter weinig.
Hoe is de schaduw tussen 21 maart en 21 september? Stel dat je daar 10% verliest van wat de oostpanelen anders hadden opgeleverd (4.5% van de gehele opbrengst). Lijkt me geen reden om 15% extra uit te geven aan SE op alle panelen.

Heb je al een 3 fase meterkast/aansluiting?
Vooralsnog vermoed ik dat je best een simpel systeem met een 3 fase stringomvormer met 2 inputs kunt nemen. +/- 6 kW.
Afhankelijk van het type paneel kan enkelfase 5 kW ook maar dat gaat vrij veel aftoppen

60 cm rondom overhouden is prima hoor, kan nog wel krapper.

Helaas hangt het maar 1 meter over de erfgrens en eigenlijk alles wat overhangt is onder mijn dak hoogte. En helemaal verwijderen zou ik zelf ook niet willen.

Rond een uur of 10 is het dak helemaal in de zon nu. In de winter natuurlijk later.

Ik denk dat ik niet de juiste persoon kan vinden die mij een goede prijs kwaliteit voor het volledige systeem kan bieden dat ik er erg aan denk om het zelf te doen incombinatie met Emphase omvormers.

[busscherski]

De meerprijs van micro omvormers op een dak als dit verdien je nooit terug door meer opbrengst. Vergeet niet dat je met een string omvormer een paar procent meer efficiëntie hebt, je moet best veel schaduw hebben voor de Enphase micro's dat compenseren.
Jouw dak is niet ingewikkeld/ongunstig genoeg daarvoor.
In de winter zal Enphase iets meer opleveren en in de zomer ongeveer hetzelfde.
Ik kan wel een voorzet je maken voor een boodschappenlijstje.

[Paul C]

Hoe vaak kom je op dat dak? Is toch niet zo erg als je niet meer rond kan lopen denk ik?

Als het kan zou ik gewoon wat meer proppen, zodat je wel die 9 MWh kunt opwekken die je verbruikt. Als ik naar de foto kijk lijkt me dat dat wel moet lukken. Misschien een extra rij erbij of andere panelen met meer vermogen die iets groter zijn.

Optimizers en micro-omvomers zijn een vrij dure manier om meer opbrengst van je dak te halen. Extra of grotere panelen zijn bijna altijd een veel goedkopere manier. Als het past...

[Sen]

busscherski schreef op vrijdag 5 juni 2020 @ 13:05:
De meerprijs van micro omvormers op een dak als dit verdien je nooit terug door meer opbrengst. Vergeet niet dat je met een string omvormer een paar procent meer efficiëntie hebt, je moet best veel schaduw hebben voor de Enphase micro's dat compenseren.
Jouw dak is niet ingewikkeld/ongunstig genoeg daarvoor.
In de winter zal Enphase iets meer opleveren en in de zomer ongeveer hetzelfde.
Ik kan wel een voorzet je maken voor een boodschappenlijstje.

Ik zou het niet doen omdat het meer oplevert maar omdat ik de manuaal heb doorgelezen en ik dat allemaal redelijk snap en binnen niet echt ruimte heb voor een omvormer. En of het buiten kan weet ik niet helemaal zeker maar volgens de ip rating zou het wel moeten kunnen.

Ik wil het liefst ook zoveel mogelijk panelen op mijn dak vandaar ook de 24 in oost west opstelling maar twijfel of ik niet beter 20 panelen in zuid kan nemen omdat dat meer oplevert zeg maar.

[Voor 16% gewijzigd door Sen op 05-06-2020 13:48]

[Paul C]

Omvormers met de juiste IP-rating kunnen gewoon buiten hangen. Een klein afdakje erboven tegen directe zon en de meeste regen is wel goed voor de levensduur. Dat hoeft ook niet meer te zijn dan een (geschilderde) houten plaat.

[busscherski]

Wat is de afstand tot de rand met 20 panelen zuid gericht?
Met diezelfde afstand, is er dan geen oostwest of noordzuid opstelling te bedenken waar er meer dan 24 passen?

[Sen]

Oke de omvormer zal ik nog even bedenken een 3 fase omvormer van +- 8000 zou ook nog kunnen

Ik bedacht me ook nog dat ik 2 rijen in portret kan zetten en als ik daar 2 meter panelen voor pak ik het meeste opbrengst kan hebben. Blijf ik 50 cm van de rand aan beide kanten.

18 x JA Solar JAM72S-10-410-MR-SF Mono Perc Zilver Frame Halve Cellen 410Wp = 7380Wp

9x996= 8,94 heb 10

de 4 rijen van 5 op landscape modus kom ik aan 20 panelen en houd ik 60 cm over aan beide kanten

20x Canadian Solar CS3L-365MS Super High Power Mono PERC HiKu EVO2 365Wp = 7300Wp

5x1765 = 8,825


van deze oplossingen zou de 18x de voorkeur genieten daar ik meer ruimte op mijn dak over houd.

en dan nog de Oost west opstelling die is kwa rand redelijk safe met 0,7 meter en ook meeste ruwe Wp zeg maar.

24x Canadian Solar CS3L-365MS Super High Power Mono PERC HiKu EVO2 365Wp = 8760Wp

[Voor 24% gewijzigd door Sen op 05-06-2020 14:20]

[busscherski]

Is deze afmeting misschien handig?

https://ymxsolar.com/product/ymx-72pe-440m-zonnepaneel/

Veel mensen hier houden 30 cm tot de rand aan als minimum. Sommigen gaan zelfs precies tot de rand.
Qua bouwvergunning moet je minstens de hoogte van de rand blijven.

[Sen]

busscherski schreef op vrijdag 5 juni 2020 @ 14:59:
Is deze afmeting misschien handig?

https://ymxsolar.com/product/ymx-72pe-440m-zonnepaneel/

Veel mensen hier houden 30 cm tot de rand aan als minimum. Sommigen gaan zelfs precies tot de rand.
Qua bouwvergunning moet je minstens de hoogte van de rand blijven.

Ken heel het bedrijf niet maar prijs en afmeting zou voor mijn portret modus 18*440 =7920

Maar wat ik er over het merk kan vinden denk ik niet dat het wat voor mij is.

[Voor 7% gewijzigd door Sen op 05-06-2020 15:29]

[busscherski]

Ik denk dat dit de fabriek is die Longi's maakt

[mcDavid]

Wat voor boom is het? Waarschijnlijk is 'ie in de winter kaal en valt het met de schaduw wel mee.

[Sen]

mcDavid schreef op vrijdag 5 juni 2020 @ 16:18:
Wat voor boom is het? Waarschijnlijk is 'ie in de winter kaal en valt het met de schaduw wel mee.

Hij valt nu al kaal maar ik denk een esdoorn.

[Lardman]

Als je de panelen plat op het dak legt kun je er 6*5 plat leggen en in 2 strings van 15. Kun je op 9990 watt uitkomen met 330 watt mono. Het overwegen allicht waard.

[Sen]

Lardman schreef op vrijdag 5 juni 2020 @ 17:30:
Als je de panelen plat op het dak legt kun je er 6*5 plat leggen en in 2 strings van 15. Kun je op 9990 watt uitkomen met 330 watt mono. Het overwegen allicht waard.

Zou zelfs 27x 440 kunnen dan maar ben bang voor het water en vuil.

[Lardman]

Water kunnen ze tegen, vuil valt wel mee. De opbrengst gaat minder ver achteruit dan dat je meeropbrengst hebt door meer panelen en het scheelt ongeveer 15 euro per positie aan montage materiaal

[AUijtdehaag]

@Lardman
Grolsch in "Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 9"
Een schoonmaakbeurt maakte hier toch wel uit. Als vuil het licht op enkele cellen gaat blokkeren heb je wel een probleem.
Plat is leuk voor in de zomer bij hoge zonstand, maar daar hebben we in de toekomst niet zoveel meer aan.
Liever een betere performance verspreid over heel het jaar. (winter blijft ruk natuurlijk)

[Voor 30% gewijzigd door AUijtdehaag op 06-06-2020 08:28]

[Lardman]

@AUijtdehaag Ik ben het wel met je eens dat je voor de bv Nederland moet kijken naar wat wanneer de beste opbrengsten geeft, mijn ervaringen laten wel zien dat het volgende praktijkvoorbeeld nuance geeft.
Met 9 panelen plat op een dak vergeleken met 6 panelen op 25 graden zag je dat in de winter bij een zonnige dag de hellingshoek echt uitmaakt. Je merkt alleen dat bij slecht weer en bewolking de panelen bijna dezelfde DC input hebben en dan zie je dat een omvormer hoger in zijn omzetrendement gaat zitten als er meer panelen in de string zitten.

Als TS geen 9000kWh per jaar nodig had was het geen discussie, Oost West 15 graden all the wat.
Nu vraag rond de 9000 kWh ligt (meen ik) is 30 panelen plat het overwegen waard.

[AUijtdehaag]

@Lardman 9000 kWh per jaar is natuurlijk niet niks.
Benieuwd waar dit hoge verbruik in kan zitten.
Het is misschien dan ook nuttiger om te kijken hoe het verbruik wat terug te dringen is, ipv alles volplempen en nergens meer bij te kunnen.

[Voor 3% gewijzigd door AUijtdehaag op 06-06-2020 08:37]

[Lardman]

@AUijtdehaag Trias energetica gaat altijd voor. 100% mee eens, besparen is beter dan lokaal opwekken.

Als je Canadian Solar CS3L-365MS Super High Power Mono PERC HiKu EVO2 365Wp in 2*12 oost west zet heb je ook lekker wat stroom. Alleen dan de uitdaging hoe dat mooi op 3 fasen te zetten.

Als geld geen bezwaar is kun je Panasonic kuro pakken in 2*12 op een mooie 3 fasen omvormer (720volt per string).

[Sen]

Lardman schreef op zaterdag 6 juni 2020 @ 08:30:
@AUijtdehaag Ik ben het wel met je eens dat je voor de bv Nederland moet kijken naar wat wanneer de beste opbrengsten geeft, mijn ervaringen laten wel zien dat het volgende praktijkvoorbeeld nuance geeft.
Met 9 panelen plat op een dak vergeleken met 6 panelen op 25 graden zag je dat in de winter bij een zonnige dag de hellingshoek echt uitmaakt. Je merkt alleen dat bij slecht weer en bewolking de panelen bijna dezelfde DC input hebben en dan zie je dat een omvormer hoger in zijn omzetrendement gaat zitten als er meer panelen in de string zitten.

Als TS geen 9000kWh per jaar nodig had was het geen discussie, Oost West 15 graden all the wat.
Nu vraag rond de 9000 kWh ligt (meen ik) is 30 panelen plat het overwegen waard.

Ook met mijn grote boom die vol op Oosten ligt? Die oost west opstelling?

Ik twijfel nu het meeste tussen de oost west opstelling of 18 panelen op zuid in portret modus.

Ik heb ook nog een garage waar ik 6 panelen van 2 meter op zou kunnen leggen op zuid staat niet op de foto's ( en eventueel op mijn woonkamer maar die valt redelijk in de schaduw en twijfel nog om er een kamer op te zetten)

AUijtdehaag schreef op zaterdag 6 juni 2020 @ 08:36:
@Lardman 9000 kWh per jaar is natuurlijk niet niks.
Benieuwd waar dit hoge verbruik in kan zitten.
Het is misschien dan ook nuttiger om te kijken hoe het verbruik wat terug te dringen is, ipv alles volplempen en nergens meer bij te kunnen.

6 airco units(lucht lucht warmtepomp), 1x 5kw pana monoblock, 1x 270 atlantic plus dat ik bijna constant thuis ben en nog een hoop computer/domotica apparatuur 24/7 aan heb staan.

En dat alles in een jaren 70 huis

[AUijtdehaag]

Sen schreef op zaterdag 6 juni 2020 @ 09:02:
[...]
6 airco units, 1x 5kw pana monoblock, 1x 270 atlantic plus dat ik bijna constant thuis ben en nog een hoop computer/domotica apparatuur 24/7 aan heb staan.

En dat alles in een jaren 70 huis

Dan heb je alles al gedaan.
Enige wat je nog kan doen is een extra trui aantrekken in de winter.

[Sen]

AUijtdehaag schreef op zaterdag 6 juni 2020 @ 09:07:
[...]

Dan heb je alles al gedaan.
Enige wat je nog kan doen is een extra trui aantrekken in de winter.

Ik zou nog wel wat aan isolatie kunnen doen en iets minder aan laten staan
Ik denk dat ik voor de 18 panelen op zuid ga in portret modus. Wat zijn de panelen met het meeste vermogen die direct leverbaar zijn of in een paar werkdagen voor onder de 200 euro?

JA Solar JAM72S-10-410-MR-SF Mono Perc Zilver Frame Halve Cellen 410Wp €176

is wat ik gevonden heb. Die YMX is pas leverbaar in juli en dat is al een keer uitgesteld.

[Sen]

Vorige week een briefje in de bus gekregen van een zonnepaneel installatie bedrijf. Dus ik dacht kijken wat de professionals zeggen. Nou meneer kwam langs en was redelijk snel weer weg. Hij werkte alleen met solaredge en 1 type paneel dm320-m159-60bks . Hij denkt dat hij er 23 op mijn dak kwijt kan 4 rijen van 5 en 1 rij van 3.

Hij komt met een 7k omvormer en volgens zijn presentatie van SolarEdge komt er dan 5.45mw uit voor het bedrag van 9100 euro.

Nou spreekt het Solaredge systeem op zich wel aan. Als het systeem uit is maar 1 volt uit de optimizers etc, En zeker in de winter en ochtend heb ik nogal wat schaduwval op de helft van het dak. En kwa meerprijs tegen over een SMA omvormer lijkt het mee te vallen +-400 euro

Ik denk nu aan 18 panelen van 390Wp per stuk en dat levert dan 5.90mwh op voor 5500 euro incl btw

of oost/west met 24 panelen van 375Wp per stuk en dat levert dan 7,45MWh op voor 7300 euro incl btw.

Mijn voorkeur gaat uit naar Solaredge en of Enphase omdat ik denk dat ik dat zelf veilig kan en durf te installeren.

[busscherski]

Met een string omvormer wordt het pas gevaarlijk als je bijvoorbeeld tegelijk met je linkerhand de - vasthoud en met rechts de +.
Pas dan gaat er een stroom lopen.

Qua betrouwbaarheid is het een lastige vergelijking tussen SMA en SolarEdge, maar dat weet je neem ik aan?

[Sen]

busscherski schreef op maandag 15 juni 2020 @ 17:07:
Met een string omvormer wordt het pas gevaarlijk als je bijvoorbeeld tegelijk met je linkerhand de - vasthoud en met rechts de +.
Pas dan gaat er een stroom lopen.

Qua betrouwbaarheid is het een lastige vergelijking tussen SMA en SolarEdge, maar dat weet je neem ik aan?

Ehm nee niet echt ?

[WackoH]

busscherski schreef op maandag 15 juni 2020 @ 17:07:
Met een string omvormer wordt het pas gevaarlijk als je bijvoorbeeld tegelijk met je linkerhand de - vasthoud en met rechts de +.
Pas dan gaat er een stroom lopen.

En niet zo weinig ook... Met een paar honderd tot een kleine duizend volt en de potentie 10 Ampere is pijn doen wel het minste...
Maar als het een klein beetje verstandig wordt aangepast is er niets aan de hand want de spanningsdragende delen in de connectoren zijn perfect afgeschermd (zolang je er niet met een schroevendraaier in gaat pulken).
Het is dus geen enkel probleem de installatie in elkaar te klikken. Alleen nooit connectoren loshalen als de installatie in bedrijf is. Dat kan mooie vlambogen opleveren... Solar bouwmarkt heeft een video hiervan (met maar 4 paneeltjes) op Youtube gezet https://www.youtube.com/watch?v=y2uPfn44ksg

Qua betrouwbaarheid is het een lastige vergelijking tussen SMA en SolarEdge, maar dat weet je neem ik aan?

Bij Solaredge ligt de helft van je omvormer in x-voud op het dak. De kans dat er iets fout gaat, is simpelweg groter omdat het er veel meer afzonderlijke units zijn die ook nog eens onder ongunstige condities moeten werken (grote temperatuurverschillen). En als het kapot is, moet je het dak op en zonnepanelen op gaan tillen om de optizimer te vervangen.

[busscherski]

Ik vind SolarEdge een mooi systeem voor bepaalde situaties. In jouw geval heb je denk ik te weinig schaduw om SE te rechtvaardigen.
Hoe meer onderdelen je hebt, hoe meer er kapot kan.

Uitvalpercentage SolarEdge omvormers en optimizers

Uiteindelijk is het jouw keuze en er zijn bijvoorbeeld ook mensen met schaduwvrije daken die het alsnog doen. Ik zou het niet doen, maar ieder mag het zelf weten. Als het een goed geinformeerde keuze is dan vind ik het prima.

In plaats van SMA zou je eventueel ook een Chinees merk kunnen overwegen dat de helft kost.

[Sen]

Na lang wikken en wegen ben ik tot de conclusie gekomen om het helemaal zelf te gaan doen en wel met APS QS1. En eerst op mijn garage dak 2x QS1 met 8 jinko 340 panelen. Later ga ik mijn huis dak doen met 24x panelen op oost en west en 6x QS1. (Eerst opbouwen vertrouwen en financiën)

De prijs en eenvoudigheid van installatie geven voor mij vooral de reden om voor APS te kiezen. De meerprijs tegenover de string a merken (zeker omdat ik 2 locaties heb die 20 meter uit mekaar liggen) is er niet. En ik heb het niet op Chinese producten waar software in zit.

De grootste vraag die ik wel met de QS1 heb is hoe zit het met die APS AC verbindkabel + Y-connectors per 2 m t.b.v. YC600/QS1 per omvormer 1 connector

Ik heb dus nu 2x een QS1 hoeveel kabels heb ik dan nodig en hoeveel afdop dopjes als ik die al nodig heb?

[WackoH]

Sen schreef op donderdag 25 juni 2020 @ 08:08:
Na lang wikken en wegen ben ik tot de conclusie gekomen om het helemaal zelf te gaan doen en wel met APS QS1. En eerst op mijn garage dak 2x QS1 met 8 jinko 340 panelen. Later ga ik mijn huis dak doen met 24x panelen op oost en west en 6x QS1. (Eerst opbouwen vertrouwen en financiën)
De prijs en eenvoudigheid van installatie geven voor mij vooral de reden om voor APS te kiezen. De meerprijs tegenover de string a merken (zeker omdat ik 2 locaties heb die 20 meter uit mekaar liggen) is er niet. En ik heb het niet op Chinese producten waar software in zit.
De grootste vraag die ik wel met de QS1 heb is hoe zit het met die APS AC verbindkabel + Y-connectors per 2 m t.b.v. YC600/QS1 per omvormer 1 connector
Ik heb dus nu 2x een QS1 hoeveel kabels heb ik dan nodig en hoeveel afdop dopjes als ik die al nodig heb?

Op een plat dak (geldt voor beide daken in jouw geval, meen ik) is zelfbouw prima te doen. Op een schuin dak vind ik dat gehannes op panlatten met zware grote panelen wel een gedoe…
Invester in, of huur/leen een goede krimptang om veilige verbindingen te maken.
Opmerkingen:
[list]
• APS is op papier misschien Amerikaans. Maar de eigenaar/oprichter is Chinees, producten komen uit China en de logging website laat soms kort Chinese karakters zien. Het zou me niet verbazen als de servers in China staan. Dus daar zie ik niet echt een onderscheid met een typische goedkope stringomvormer. Met en Europees merk als SMA zit je daar veel zekerder.
• De enige basis communicatie met de buitenwereld van de QS1 is een rood-groene LED en een klikkend relais. Je hebt een ECU-R interface (en die is best prijzig) nodig (en installateursaccount) om iets aan logging en monitoring te doen. (Mager) alternatief is een aparte kWh meter.
• Voor de kabelopzet speelt de wijze van plaatsing speelt hierbij ook een rol. Verder lijkt me het puzzeltje niet ze ingewikkeld en kun je dat zelf maken. Ik heb voor twee AC kabels gekozen die ik met Wago lasklemmen (die speciale met zo’n hendeltje) aan de stroomkabel knoop. Dat kan omdat ik de omvormer binnen heb gehangen.
• De reden dat ik ze binnen hang is omdat het me niet zo goed ljikt als omvormers onder panelen worden gekookt. Daar heb ik tot nu toe geen spijt van (zie mijn vraag Micro-omvormers binnen plaatsen om levensduur te verlengen?) Maar met een plat dak opstelling zal de tempertatuur niet heel veel anders zijn dan wanneer de omvormer binnen hangt. Misschien zelfs wel lager met een windje.
• De APS QS1 is dan goedkoper dan bv. Enphase. Die laatste is echter open over hun betrouwbaarheid (al zijn dat hun eigen getallen). Bij APS heb ik dat soort getallen niet gevonden en hun reputatie op internet lijkt minder dan die van Enphase. Zonder betere info zou ik zeggen dat prijs/kwaliteit vergelijkbaar is. Dus APS is goedkoper, maar ook minder.
• Ik heb de omvormers binnen hangen en kan ze in 5 minuten vervangen. Dat is heel wat anders als je op een schuin dak moet klimmen en panelen op moet tillen. Op een plat dak kun je er ook makkelijk bij
• M’n Growatt 3000-S string omvormer geeft een hoger rendement op basis van gerpporteerde vermogen uit panelen en naar het net, dan de APS QS1. Namelijk 98.0 vs. 95.5%. Bij Growatt wordt als Euro weighted efficiency 97.4% gegeven. APS noemt dat getal niet, alleen een peak efficientie van 96.5%. Dat getal is bij Growatt 97%. Dus als ik er van de meetdate uit ga (en gezonde argwaan is altijd op z’n plek. Want als ik als omvormer leveancvier een hoge efficiency zou willen hebben, zou ik de inoput van de panelen onderschatten), dan zou een string omvormer als een Growatt een hoger rendement geven. Maar goed. Op jaarbasis scheelt dat dan een tientje of zo. En monitoring op paneel niveau is ook leuk wat bij string niet (zonder extra investering of Solaredge) kan. Een van de panelen op de APS blijft 7% meer op te leveren dan degenen die ernaast liggen. Is die dan extra goed, of zijn de ander extra slecht?