Vloerverwarming & CV-ketel: Hoge of lage aanvoertemperatuur?

[Pablamor]

Ik heb deze vraag al min of meer in het Domotica forum gesteld maar bij gebrek aan antwoord post ik hier een soortgelijke vraag. Bij een vloerverwarming kan de CV-ketel een hoge of lage aanvoertemperatuur afgeven. Maar wat is het beste?

Bij hoog (rond de 65º) wordt het hete water gemengd met het retourwater. De thermostaat op de verdeler bepaalt de gewenste temperatuur en vraagt of sluit de toevoer vanuit de CV-ketel. Bij laag (rond de 30º) zou je in principe met een gesloten verdeler kunnen werken (dus zonder mengpomp en thermostaat) maar een open systeem met pomp/thermo kan natuurlijk ook.

De vraag is eigelijk wat het beste/voordeligste/efficiëntste is: hogere temperatuur aanvoer (meer gasverbruik echter kortere duur) of lagere met minder gasverbruik doch langere tijd? En is een moderne HR CV-ketel wel geschikt als lage temperatuur bron? Klinkt net een beetje als met een Ferrari constant 40 rijdt..

[Nielson]

Hoe lager de temperatuur hoe hoger het rendement van de HR-ketel doordat er via condensatie meer warmte teruggewonnen kan worden uit het verbrandinsggas:

Wikipedia: Hoogrendementsketel

[Ivow85]

Nielson schreef op donderdag 21 mei 2020 @ 18:27:
Hoe lager de temperatuur hoe hoger het rendement van de HR-ketel doordat er via condensatie meer warmte teruggewonnen kan worden uit het verbrandinsggas:

Wikipedia: Hoogrendementsketel

Dit.

Sterker nog: een HR-ketel die op 80 graden stookt, is (op de energiezuinige elektrische circulatiepomp na) nauwelijks zuiniger dan een ketel van 30 of 40 jaar terug.

[rbaidjoe]

Naast de bovengenoemde reacties heb ik zelf nog als voordeel van lage temperatuur aanvoerwater het volgende geconstateerd:

Onze vloerverwarming (dec 2019 ingefreesd en geplaatst) maakte nogal wat geluid. Eerst dacht ik dat er lucht door de leidingen suiste en dat dat er vanzelf wel uit ging. Al snel kwam ik erachter dat het geluid niet uit de vloer leek te komen , maar uit de verdeler. Afijn, dat kan nog steeds lucht in het water zijn dat er uit moet. Later ben ik gaan spelen met de temperatuurs instellingen en dat heeft het geluid geelimineerd. Ik heb de keteltemperatuur omlaag gebracht naar max 40 graden. Het is een modulerende ketel, dus hij werd sowieso al niet vaak veel warmer, maar nu heb ik dus een plafond ingesteld van max 40 graden. M.a.w. nu weet ik zeker dat er nooit heter water dan 40 graden door de vloerverwarming gaat. Dat heeft twee voordelen: Het retourwater-mengventiel kan technisch gezien helemaal dicht, tenzij ik een koudere vloertemperatuur wil. Plus, het watertemperatuurventiel kan helemaal open. Die stond op 37 graden, maar nu staat ie helemaal open, op 50 graden, waarmee ik hem feitelijk buiten werking stel. Dat laatste heeft het geluid geelimineerd. Blijkbaar werkt dat ventiel geleidelijk: Zodra de watertemperatuur in de buurt van de ingestelde waarde komt gaat het ventiel geleidelijk aan knijpen. Dat zorgde bij mij voor veel stromingsgeluid. Nu is dat weg, plus de ketel is weer een stukje zuiniger ingesteld. win win dus.

Er is wel een theoretisch nadeel: Wanneer het erg koud is bestaat de mogelijkheid dat het huis langzamer op temperatuur komt door de lagere keteltemperatuur indien je ook Hoge Temperatuurs radiatoren en/of convectoren in huis actief in gebruik hebt. Wij hebben zulke radiatoren in de slaapkamers, maar bij ons is gebleken dat die de ruimtes nog steeds voor ons believen snel genoeg op temperatuur komen, hetzij wel merkbaar langzamer dan met hoge stooktemperatuur. Voor mij was dit theoretische nadeel de reden om te gaan spelen met de stooktemperatuur. Ik wilde weten of ons huis voor onze verwarmingsbeleving geschikt is om evt over te stappen op een warmtempomp. En die dingen leveren normaal gesproken een watertemperatuur van 35 graden af, daarboven worden ze al gauw inefficient. Het huidge 40 graden plafond zit dichtbij 35 graden. Helaas kan ik de ketel volgens mij niet lager afstellen, dus deze ervaring is waar we het mee moeten doen. Geeft wel enigzins een indicatie van hoe goed of slecht we af zouden kunnen met een stooktemperatuur van 35 graden natuurlijk.

Om bovenstaand verhaal een referentiekader mee te geven: ons huis is van 2013, met navenante isolatie.

[ Voor 12% gewijzigd door rbaidjoe op 22-05-2020 10:49 ]

[edsandje]

Je kan de watertemperatuur op ca 45 graden zetten en dan kijken of alles warm wordt.
Als dat het geval is kan je de temperatuur nog laten zakken, hou wel in de gaten of de ketel zijn warmte wel kwijt kan en niet gaat pendelen.
Grofweg alle ketels hebben te veel vermogen om een huis te verwarmen, je hebt dat vermogen alleen nodig voor warm water, je kan globaal de inhoud van je woning uitrekenen en hier het maximum vermogen van de ketel op afstellen.

[Wilke]

45 is al erg warm.

Het antwoord is overduidelijk "laag".

[Roekeloos]

Uiteindelijk gaat het om een zo laag mogelijke retourtemperatuur, terwijl je huis toch warm wordt. Dit vergt naast het regelen van de aanvoertemperatuur, ook het waterzijdig inregelen van de radiatoren en het aanpassen van de pompsnelheid. Lees dit anders eens door: Gas besparen door middel van CV tuning deel II

[Slonzo]

Roekeloos schreef op vrijdag 22 mei 2020 @ 13:24:
Uiteindelijk gaat het om een zo laag mogelijke retourtemperatuur, terwijl je huis toch warm wordt.

Dit, ja. Voor een HR ketel moet de retourtemperatuur laag zijn, niet de stook/aanvoertemperatuur.

Maar 1: als je aanvoer al lager ligt, dan is je retour automatisch ook lager natuurlijk.

Maar 2: hoe lager de aanvoertemperatuur, hoe kleiner het temperatuurverschil met de vloer en hoe minder/ trager de warmteafgifte en dus een kleinere delta T. Maar dat boeit niet zolang je je huis warm krijgt op de termijn die jij schappelijk vindt. Lukt dat niet meer, dan moet je aanvoer toch omhoog.

TL;DR Zolang je je huis warm krijgt: hoe lager hoe beter.

[miciel]

welke verdeler heb je ? een ltv verdeler kan prima met 40 graden toe,
maar een gesloten verdeler (met pomp) lust wel een graadje of 50.
deze mengt het water zelf weer terug naar 40 graden.

[evleerdam]

Slonzo schreef op zondag 24 mei 2020 @ 21:31:
[...]


Dit, ja. Voor een HR ketel moet de retourtemperatuur laag zijn, niet de stook/aanvoertemperatuur.

Maar 1: als je aanvoer al lager ligt, dan is je retour automatisch ook lager natuurlijk.

Maar 2: hoe lager de aanvoertemperatuur, hoe kleiner het temperatuurverschil met de vloer en hoe minder/ trager de warmteafgifte en dus een kleinere delta T. Maar dat boeit niet zolang je je huis warm krijgt op de termijn die jij schappelijk vindt. Lukt dat niet meer, dan moet je aanvoer toch omhoog.

TL;DR Zolang je je huis warm krijgt: hoe lager hoe beter.

Als je dat zegt, dan snap je de vraagstelling niet helemaal.

Deze keuzes zijn er:

1. CV ketel verwarmt het water tot 65 graden, het water wordt dan 'gemengd' met koud water en er gaat water van 30 graden de vloer in.

2. CV ketel verwarmt het water tot 30 graden en gaat direct de vloer in.

Bij (1) moet het water dus flink verwarmd worden, maar het is niet veel water. Bij (2) moet het water alleen een klein beetje verwarmd worden, maar wel veel water.

Temperatuur van aanvoer naar vloerverwarming is in beide gevallen 30 graden, retour zou ook hetzelfde moeten zijn.

Persoonlijk denk ik dat 2 beter is. Voor mijn gevoel heb je minder warmte verlies als water niet heel erg verwarmd hoeft te worden. Daarnaast, mits de ketel modulerend is, zal hij minder gaan pendelen bij 2.

[Jim423]

Dat is wel een vreemde manier om ernaar te kijken.
''Weinig water'' van 20 naar 65 graden of ''Veel water'' van 20 naar 30 graden verwarmen kan gewoon dezelfde hoeveelheid energie (J) kosten. Ergo het wordt evenveel ''verwarmd'' door de brander. Dat het rendement in het eerste geval lager is mag duidelijk zijn. (vanwege pendelen en condensatiegebrek).

[rc_bosch]

rbaidjoe schreef op vrijdag 22 mei 2020 @ 10:40:
Naast de bovengenoemde reacties heb ik zelf nog als voordeel van lage temperatuur aanvoerwater het volgende geconstateerd:

Onze vloerverwarming (dec 2019 ingefreesd en geplaatst) maakte nogal wat geluid. Eerst dacht ik dat er lucht door de leidingen suiste en dat dat er vanzelf wel uit ging. Al snel kwam ik erachter dat het geluid niet uit de vloer leek te komen , maar uit de verdeler. Afijn, dat kan nog steeds lucht in het water zijn dat er uit moet. Later ben ik gaan spelen met de temperatuurs instellingen en dat heeft het geluid geelimineerd. Ik heb de keteltemperatuur omlaag gebracht naar max 40 graden. Het is een modulerende ketel, dus hij werd sowieso al niet vaak veel warmer, maar nu heb ik dus een plafond ingesteld van max 40 graden. M.a.w. nu weet ik zeker dat er nooit heter water dan 40 graden door de vloerverwarming gaat. Dat heeft twee voordelen: Het retourwater-mengventiel kan technisch gezien helemaal dicht, tenzij ik een koudere vloertemperatuur wil. Plus, het watertemperatuurventiel kan helemaal open. Die stond op 37 graden, maar nu staat ie helemaal open, op 50 graden, waarmee ik hem feitelijk buiten werking stel. Dat laatste heeft het geluid geelimineerd. Blijkbaar werkt dat ventiel geleidelijk: Zodra de watertemperatuur in de buurt van de ingestelde waarde komt gaat het ventiel geleidelijk aan knijpen. Dat zorgde bij mij voor veel stromingsgeluid. Nu is dat weg, plus de ketel is weer een stukje zuiniger ingesteld. win win dus.

Er is wel een theoretisch nadeel: Wanneer het erg koud is bestaat de mogelijkheid dat het huis langzamer op temperatuur komt door de lagere keteltemperatuur indien je ook Hoge Temperatuurs radiatoren en/of convectoren in huis actief in gebruik hebt. Wij hebben zulke radiatoren in de slaapkamers, maar bij ons is gebleken dat die de ruimtes nog steeds voor ons believen snel genoeg op temperatuur komen, hetzij wel merkbaar langzamer dan met hoge stooktemperatuur. Voor mij was dit theoretische nadeel de reden om te gaan spelen met de stooktemperatuur. Ik wilde weten of ons huis voor onze verwarmingsbeleving geschikt is om evt over te stappen op een warmtempomp. En die dingen leveren normaal gesproken een watertemperatuur van 35 graden af, daarboven worden ze al gauw inefficient. Het huidge 40 graden plafond zit dichtbij 35 graden. Helaas kan ik de ketel volgens mij niet lager afstellen, dus deze ervaring is waar we het mee moeten doen. Geeft wel enigzins een indicatie van hoe goed of slecht we af zouden kunnen met een stooktemperatuur van 35 graden natuurlijk.

Om bovenstaand verhaal een referentiekader mee te geven: ons huis is van 2013, met navenante isolatie.

Interessant! Ik heb mijn cv met twee LTV verdelers zonder radiatoren ook zo afgesteld. Wat ik me nu afvraag, heb je nu eigenlijk wel pompen op de verdelers (2x 9 groeps) nodig? Kan de cv pomp dit werk alleen af?

[flaskk]

Hier ketel ook heel laag staan, aan het begin inderdaad 65 graden maar omdat ons huis behoorlijk gehorig is hoorde je de ketel flink kortstondig "blazen" nu loopt hij constant zachtjes door en daar heb je snachts geen last van.

[S7YX]

rc_bosch schreef op woensdag 13 augustus 2025 @ 13:23:
[...]


Interessant! Ik heb mijn cv met twee LTV verdelers zonder radiatoren ook zo afgesteld. Wat ik me nu afvraag, heb je nu eigenlijk wel pompen op de verdelers (2x 9 groeps) nodig? Kan de cv pomp dit werk alleen af?

Een CV pomp is in de meeste gevallen niet voldoende voor een verdeler, laat staan 2 verdelers. Misschien mogenlijk indien alles goed ingeregeld is maar zou niet zomaar de pompen er tussen uit halen.

[rbaidjoe]

Ik had een 'oud type' verdeler, (mogelijkheid om bij te mengen) en die hebben per definitie een extra pomp.

Volgens mij heb je een extra pomp nodig als je met een cv ketel werkt ipv warmtepomp. CV ketel is nl ontworpen op relatief lage debieten en hoge temperaturen, terwijl een warmtepomp is ontworpen op lage temperaturen en hoge debieten. Immers om een gelijke hoeveelheid energie te transporteren bij lage temperatuur van de energiedrager (het cv water) moet er veel water per tijdseenheid getransporteerd worden.

Wanneer een CV ketel op warmtepomptemperaturen wordt ingesteld kan het wel eens zo zijn dat het benodigde debiet groter is dan de ingebouwde pomp kan opbrengen. Er zijn uitzonderingen waar het wel goed kan gaan, bijv. als je het te verwarmen object relatief klein en goed geisoleerd is.

[rc_bosch]

Dank voor de reacties. Voor de komende winter dus gewoon experimenteren met pompen op de verdelers.

[_JGC_]

CV ketel moet je goed instellen wil de pomp doen wat het moet doen. Standaard regeling is om de pomp te koppelen aan het vermogen, dus als je ketel 5KW op laaglast doet om water van 35 graden te maken draait die pomp ook amper. Kan je meestal wel instellen in het menu, minimaal pomptoetental of iets dergelijks.

Ik heb nog een oudere ketel met vast ingestelde pomp, die ragt er gewoon een kuub per uur door met 6KW vermogen op de ketel. Doet niet onder voor de pomp van een warmtepomp.

[Djvdb]

Voor een hoog rendement van een hr ketel maakt de aanvoer temperatuur helemaal niks uit. Een ketel wordt niet zuiniger als deze water naar 60 ipv 80 moest stoken. Een hr-ketel wordt zuiniger van een lagere retour temperatuur. Doel moet dus zijn om de retour temperatuur zo laag mogelijk te krijgen. Zie ook het cv-tuning topic.

[naftebakje]

Ter bevestiging: bovenstaande klopt.
- Lagere temperatuur vereist hoger debiet, dus bij systemen ontworpen op hoge temperatuur (CV) gebruik je een mengverdeler om de overgang te maken (zonder pomp heb je soms te hoge debieten in de aanvoerleiding nodig, wat stromingsgeluiden geeft door de dunne buizen). Met dikkere buizen kan je hogere debieten halen op lagere temperaturen (zoals bij een warmtepomp).
- Rendement blijft gelijk, de uitgang van een mengverdeler is ook zeer laag dus de ketel kan volop condenseren.
- Een mengverdeler maakt de overgang tussen laag debiet en hoge temperatuur naar hoog debiet en lage temperatuur. Laat die hangen als je ook radiatoren hebt, dan bescherm je de vloer tegen te hoge temperaturen (die radiatoren soms nodig hebben).

Ik zou je vooral aanraden te spelen met de aanvoertemperatuur als je de opwarmsnelheid wil regelen, als het te snel warm wordt in het tussenseizoen bijvoorbeeld. Maar een goeie modulerende thermostaat (iSense bijvoorbeeld) doet dat perfect zelfstandig.