Vandaag kwam er een rapport en advies uit van de SER over de situatie van jongeren.
Vergeet de jongere niet, zegt de SER
Jongere voelt van alle kanten druk
De argumenten aangedragen zijn vanwege de lengte van de post maar enkele voorbeelden en dienen als aanzet voor de discussie en verdieping.
Het sociaal leenstelsel
De argumentatie voor het sociaal leenstelsel van economen en politici volgt uit de gedachte dat belastingdruk voor bekostiging van publieke middelen zoals het onderwijs te duur is. Vervolgens is de argumentatie dat gezien de toekomstige positie van studenten als hoger opgeleiden dit ook geen probleem is.
Echter in de praktijk komen studenten na hun studie niet in een gespreid bed van vaste banen met een goed salaris en betaalbare huizen waarbij een hypotheek met een studieschuld geen probleem is zodat ze met gemak hun lening kunnen terugbetalen. Daarnaast is de psychologische druk van een grote lening op jonge leeftijd onderschat.
Zie ook:
Bas Jacobs: Waarom we een sociaal leenstelsel moeten hebben
Wonen
Beleid ter bevordering van zowel privaat huizenbezit als vrije sector huur en afbouw van sociale woningbouw werkt prijsopdrijvend zonder een ingrijpend ruimtelijke ordening beleid dat ook voor een gezonde markt zorgt.
Dit werkt automatisch in het nadeel van nieuwkomers zoals jongeren.
Het argument van de politiek was dat vooral de toegang tot woningmarkt via hypotheken moest worden versoepelt (blokhypotheek, generatiehypotheek, vrije schenkingen, etc), echter bestendigen deze maatregelen de status quo. Lenen is aan de andere kant moeilijk geworden door strenge eisen, het sociaal leenstelsel en flexibele arbeidscontracten.
Zie ook op GoT:
Ontwikkelingen op de huizenmarkt - Deel 5
Het (on)bestaan van het middeninkomen
Werken
Vanuit het politieke gedachtegoed van het neo-liberalisme is er zowel door economen als politici en gesteund door werkgevers beargumenteerd dat meer flexibilisering op de arbeidsmarkt goed zou zijn voor de werkgelenheid als de welvaart.
In de praktijk prijst de markt flexibilisering in op de definiërende eigenschap: onzekerheid. Hierdoor kunnen jongeren met flexcontracten geen hypotheek krijgen en zijn ze gedwongen in dure vrije sector woningen te wonen. Onzekere mensen zijn ook ongunstig voor consumentenbestedingen en bevorderen de vraag in de economie dus niet. De beloofde voordelen van een flexibele arbeidsmarkt gaan dus niet op .
Gezin
Verscheidene sociaal traditionele partijen maken zich altijd sterk voor het gezin door vooral met belastingen en subsidies ondersteuning te bieden.
In de praktijk vallen deze maatregelen in het niet bij modern ouderschap wat vooral leunt op betaalbaar wonen, zekerheid qua vast contracten en de kosten van kinderopvang. Echter op het gebied van wonen en werken steunen sociaal traditionele partijen juist vaak de neo-liberale gedachte.
Een losstaand punt is dit item in het licht van de tweedeling in de samenleving tussen hoger opgeleiden en lager opgeleiden, wat je ook terug ziet bij jongeren. Dit is eerder uitgediept hier:
Gescheiden werelden en de globalisering kloof in het Westen
Discussie insteek
Bespreek hier de oorzaak en de gevolgen van het beleid voor jongeren of hoe het misschien jezelf persoonlijk of anderen in je omgeving raakt. Aangezien het een breed onderwerp is en vele andere topics raakt, probeer de discussie enige raakvlakken te laten houden met jongeren.
Vergeet de jongere niet, zegt de SER
De jongere van vandaag moet alles tegelijk. Goede studieresultaten halen, want anders word je weggestuurd met een ‘bindend studieadvies’. Een goedbetaalde bijbaan vinden – in 2015 is de basisbeurs vervangen door een leenstelsel. Een vrijwilligersbaan of bestuursfunctie zoeken, omdat iedereen het belang van cv-building benadrukt. En niet te vergeten: een actief sociaal studentenleven leiden.
Intussen zie je in de samenleving en op sociale media het beeld dat je verantwoordelijk bent voor je eigen succes en geluk. Het gevolg: jongeren kunnen niet aan hun eigen verwachtingen voldoen, met stress en soms zelfs psychische klachten tot gevolg.
In het rapport trekt de SER het sociaal leenstelsel in twijfel. De gevolgen daarvan gaan „verder dan het opbouwen van een studieschuld”, constateert de regeringsadviseur. Daarom zou het kabinet samen met jongeren moeten nadenken over „passende alternatieven” voor het leenstelsel.
NRC maakt een analyse van de problemen, een korte samenvatting van de problemen:De SER wil dat er meer aandacht komt voor de toegenomen prestatiedruk en psychische klachten onder studenten en jonge werkenden. De raad spreekt ook zijn vrees uit voor een groeiende tweedeling. Jongeren met rijke ouders en een sociaal netwerk kunnen zich ondanks alle belemmeringen prima redden. Maar anderen – bovengemiddeld vaak laagopgeleiden en mensen met een migratieachtergrond – moeten extra moeite doen om hun studie te financieren of interessant werk te vinden.
Jongere voelt van alle kanten druk
Leren: Studeren is zwaarder en duurder
Naast goede studieresultaten en de noodzakelijke bijbaan willen ze ook een mooi cv opbouwen en een actief sociaal leven leiden. Die moeilijke combinatie leidt tot stress en psychische klachten.
Het leenstelsel heeft ertoe geleid dat een dalend aantal havo-scholieren doorstroomt naar het hbo, volgens onder meer het CBS. Zo’n effect is niet te zien in de doorstroom van het vwo naar de universiteit.
Werken: Langer wachten op een vaste baan
Tien jaar geleden had de meerderheid van de jongeren op 24-jarige leeftijd een vast dienstverband, nu is dat liefst drie jaar later: op 27-jarige leeftijd.
Jonge werkenden hebben ook het meest last van burn-outklachten, zoals gevoelens van complete uitputting of ‘leeg’ voelen na een werkdag. Bijna een op de vijf 25- tot 35-jarigen heeft zulke klachten, volgens CBS en TNO
Wonen: Een huis vinden is steeds lastiger
Doordat jongeren vaker een flexibel arbeidscontract hebben, is een hypotheek lastiger geworden: banken willen zekerheid. Ook de hogere studieschulden, vanwege het sociaal leenstelsel, zitten in de weg.
Sociale huurwoningen zijn betaalbaar, maar worden relatief weinig toegewezen aan jongeren, mede doordat zij nog maar kort zijn ingeschreven. Veel jongeren zijn dus aangewezen op de vrije sector, met hoge lasten.
Eigenlijk komen alle gevolgen van het regeringsbeleid op sociaal economisch gebied de laatste decennia het meest samen bij de jongere generatie. Het is denk ik interessant om op een rij te zetten hoe de maatregelen door politieke partijen destijds zijn verkocht en wat de werkelijke gevolgen zijn.Gezin: Relaties economisch onder druk
Vrouwen die weinig baanzekerheid hebben, hebben vaak de neiging hun kinderwens uit te stellen. Dat geldt vooral voor hoogopgeleide en voltijdswerkende vrouwen.
Daar komt bij dat het voor jonge stellen moeilijker wordt om een geschikte en betaalbare eengezinswoning te vinden in de grote steden.
De argumenten aangedragen zijn vanwege de lengte van de post maar enkele voorbeelden en dienen als aanzet voor de discussie en verdieping.
Het sociaal leenstelsel
De argumentatie voor het sociaal leenstelsel van economen en politici volgt uit de gedachte dat belastingdruk voor bekostiging van publieke middelen zoals het onderwijs te duur is. Vervolgens is de argumentatie dat gezien de toekomstige positie van studenten als hoger opgeleiden dit ook geen probleem is.
Echter in de praktijk komen studenten na hun studie niet in een gespreid bed van vaste banen met een goed salaris en betaalbare huizen waarbij een hypotheek met een studieschuld geen probleem is zodat ze met gemak hun lening kunnen terugbetalen. Daarnaast is de psychologische druk van een grote lening op jonge leeftijd onderschat.
Zie ook:
Bas Jacobs: Waarom we een sociaal leenstelsel moeten hebben
Wonen
Beleid ter bevordering van zowel privaat huizenbezit als vrije sector huur en afbouw van sociale woningbouw werkt prijsopdrijvend zonder een ingrijpend ruimtelijke ordening beleid dat ook voor een gezonde markt zorgt.
Dit werkt automatisch in het nadeel van nieuwkomers zoals jongeren.
Het argument van de politiek was dat vooral de toegang tot woningmarkt via hypotheken moest worden versoepelt (blokhypotheek, generatiehypotheek, vrije schenkingen, etc), echter bestendigen deze maatregelen de status quo. Lenen is aan de andere kant moeilijk geworden door strenge eisen, het sociaal leenstelsel en flexibele arbeidscontracten.
Zie ook op GoT:
Ontwikkelingen op de huizenmarkt - Deel 5
Het (on)bestaan van het middeninkomen
Werken
Vanuit het politieke gedachtegoed van het neo-liberalisme is er zowel door economen als politici en gesteund door werkgevers beargumenteerd dat meer flexibilisering op de arbeidsmarkt goed zou zijn voor de werkgelenheid als de welvaart.
In de praktijk prijst de markt flexibilisering in op de definiërende eigenschap: onzekerheid. Hierdoor kunnen jongeren met flexcontracten geen hypotheek krijgen en zijn ze gedwongen in dure vrije sector woningen te wonen. Onzekere mensen zijn ook ongunstig voor consumentenbestedingen en bevorderen de vraag in de economie dus niet. De beloofde voordelen van een flexibele arbeidsmarkt gaan dus niet op .
Gezin
Verscheidene sociaal traditionele partijen maken zich altijd sterk voor het gezin door vooral met belastingen en subsidies ondersteuning te bieden.
In de praktijk vallen deze maatregelen in het niet bij modern ouderschap wat vooral leunt op betaalbaar wonen, zekerheid qua vast contracten en de kosten van kinderopvang. Echter op het gebied van wonen en werken steunen sociaal traditionele partijen juist vaak de neo-liberale gedachte.
Een losstaand punt is dit item in het licht van de tweedeling in de samenleving tussen hoger opgeleiden en lager opgeleiden, wat je ook terug ziet bij jongeren. Dit is eerder uitgediept hier:
Gescheiden werelden en de globalisering kloof in het Westen
Discussie insteek
Bespreek hier de oorzaak en de gevolgen van het beleid voor jongeren of hoe het misschien jezelf persoonlijk of anderen in je omgeving raakt. Aangezien het een breed onderwerp is en vele andere topics raakt, probeer de discussie enige raakvlakken te laten houden met jongeren.
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert