ehtweak schreef op donderdag 26 maart 2020 @ 11:10:
[...]
Ik vind het een beetje 'rare' uitspraak. Net alsof je 'blij' bent dat het nu eindelijk mis gaat (op zowel gezondheidstechnisch als economisch gebied).
Alles wat er nu gebeurt imho laat maar weer eens zien hoe 'verrot' en fout onze maatschappij is. Alles, maar dan ook letterlijk alles t.b.v. economisch gewin.
Waarbij het hele COVID-19 gebeuren slechts een versterkende factor is.

Het is een nare uitspraak, geen rare. We weten al sinds geruime tijd dat in algemene zin we steeds harder tegen beperkingen van aanwezige systemen aanlopen, net zoals we best goed weten dat al die systemen gebaseerd zijn op condities die niet enkel kwetsbaar zijn geworden vanuit veranderingen, maar dat er zoveel veranderingen zijn dat de systemen zelf in toenemende mate contraproductieve effecten scheppen.
Dat is heel naar om te zeggen, het schept ook veel weerstand. Veel van onze aard is best conservatief, verandering is niet enkel eng maar het botst ook makkelijk met onze perceptie van opbouw.
Maar goed, het is al sinds zo ongeveer de jaren '05-'10 duidelijk dat de aanpassingen in onze systemen en modellen samen met de veranderingen in ons gedrag weinig nuttig zijn bij omgang met confrontaties van kosten daarvan net zoals vereiste aanpassingen bij de realiteit van grenzen aan groei.
Kijk, sinds zo ongeveer de jaren '80 hebben we een systeem geschapen van allerlei overtuigingen die in toenemende mate een status quo geschapen hebben waarbij reële economie op achterstand is geraakt naast virtuele economie, of zelfs gebruikt is gaan worden om kosten van die laatste af te dekken. In de tussentijd lopen we ook steeds meer aan tegen de sociaal-geografische en politiek-economische consequenties van een mentaliteit van ordening & activiteit die fundamenteel anders is dan die van de voorafgaande periode - het tijdsbestek waarin de fundamenten van welvaart en welvaart scheppen zijn gemaakt, uitgebouwd en gezekerd.
Neem als voorbeeld het vrije markt denken. Als we de marketing er vanaf halen is het eigenlijk niets meer dan een kerk van aangeleerd gedrag die het mogelijk maakt om welvaart te concentreren en concurrentie op basis van aanwezig gewicht en bereik te kaderen. Nu ja, je hoeft geen genie te zijn om te weten dat een vrije markt niet bestaat. Pak twee mensen, laat ze een deal maken, en de theorie van vrije markt is al de deur uit. Echter wanneer die twee dat wel zo marketen kunnen ze makkelijker dominant worden omdat het in de menselijke aard zit om ook wat extra's te willen. Doe die marketing breed genoeg en ja, ponzi scheme eigenlijk. Op zich niet vreemd, maar het onderliggende probleem is wel dat het zo gestimuleerde gedrag de variabelen van scheppen van welvaart en stimuleren van innovatie ondermijnd worden.
En dan komt de crux. Dergelijke ontwikkeling van groepsdynamica is extreem moeilijk te corrigeren. Onze sociale psychologie is dan onze ergste vijand. In historisch opzicht forceren groepsdynamica dan een conflagratie. Dat hakt er flink in. Oorlogen, hongersnoden, crises van allerlei aard. En na de crisis is de status quo verzwakt. Nieuwe kwetsbaarheden, verzuchting om terug naar status quo te gaan.
Kleine stootjes laten dan de boel omvallen. En dan is iedereen héél ver van huis.
Wat we nu zien, en ik besef dat dit een abstracte en koude uitspraak is, is een crisis die breed en diep is, die echter veel minder structureel destructief is dan andere mogelijke crises. Belangrijker nog, het is er een die mogelijk is door én raakt aan kwetsbaarheden die juist het resultaat zijn van de scheve status quo die we hebben laten ontstaan. Het is een crisis met flinke prijs, met flinke rimpeleffecten, maar hoe pijnlijk en hard ook om te zeggen, het is er wel een die alles en de meesten laat staan zolang we balans in vinden bij omgang er mee.
En dat laat, zoals altijd in de menselijke geschiedenis, twee algemene paden open. Waarbij vanwege aard van crisis er enige mate aan bewustwording is naast ruimte voor het lering trekken. Óf we vallen terug op verzuchting status quo met allerlei marketing en geloof zonder dat we lering trekken, kwesties erkennen en aanpassingen maken. Óf we trekken wel lessen, investeren in aanpassingen en nieuwe kaders.
Bij de eerste lijn zie je in de geschiedenis bij de minste of geringste stoot puin, het omvallen, het afglijden. Enkel bij het tweede, en dat is zeldzaam, zijn er andere mogelijkheden.
Ja, opnieuw, het is allemaal heel hard om zo te durven stellen. Maar de mens is slechts een stukje in de natuur, menselijk gedrag is totaal niet ontwikkeld voor menselijke beschaving, we zijn veel meer groep dan individu en we zijn totaal niet rationeel. We zitten onszelf in de weg. En hoe hard ook, in termen van historisch perspectief, zijn de momenten waarop we struikelen in crises de momenten waar we het grootste potentieel voor correctie van status quo en betere ontwikkelingslijnen kennen. Dat is zuur, absoluut.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.