Gisteren ontstond er op de frontpage een discussie over het laten maken en verspreiden van naaktfoto's onder de noemer wraakporno. Die discussie wil ik hier niet aanzwengelen, maar ik wil het wel over de term victim blaming hebben.
De term is publiekelijk bekend geworden door een boek in 1974 dat ging over racisme in de Verenigde Staten. De laatste tijd duikt het echter weer regelmatig op, maar dan voornamelijk met de nadruk op slachtoffers van aanranding, seksuele intimidatie en verkrachting. Het volgende beschrijft victim blaming: "Elke keer dat iemand zichzelf afvraagt wat een slachtoffer anders had kunnen doen om een misdrijf te voorkomen, neemt hij of zij deel aan de cultuur van victim blaming".
Op Wikipedia staat het volgende: "Je spreekt van victim blaming wanneer het slachtoffer van een misdrijf ten onrechte volledig of deels verantwoordelijk wordt gehouden voor de schade die hen is aangericht."
Als er inderdaad sprake is van een misdrijf dan staat het buiten kijf wie er slachtoffer is en wie de dader. De dader heeft het misdrijf gepleegd, het slachtoffer heeft schade (psychisch/lichamelijk/materieel). Maar waarom mag je niet naar het volledige plaatje kijken? Als ik bij een misdrijf ook naar het slachtoffer kijk om uit te vogelen in hoeverre die iets had kunnen voorkomen, waarom is dat dan per definitie fout? Men roept direct dat je aan victim blaming doet en daarmee is de discussie klaar.
Maar als je gevallen hebt waar je als slachtoffer wat had kunnen doen tegen een bepaalde daad, waarom mag daar dan niet naar gekeken worden? Niet om het slachtoffer onderuit te halen, en het is uiteraard wat mosterd na de maaltijd, maar om andere potentiële toekomstige slachtoffers te behoeden voor hetzelfde leed. Zo weet je dat wanneer je in bijvoorbeeld Parijs bent, je een rugzak het beste op je borst kunt dragen, je portemonnee niet in je achterzak en niet ingaan op bedelaars. En dat weten we omdat er voldoende slachtoffers zijn geweest van zakkenrollers daar. Je kijkt naar de daad - zakkenrollen in dit geval - en je kijkt naar het slachtoffers om te weten hoe het plaats heeft kunnen vinden. Daaruit trek je een conclusie en op basis daarvan kun je adviezen geven aan anderen. En hetzelfde riedeltje kun je toepassen op heel wat misdrijven. Natuurlijk kun je ellende niet altijd voorkomen, maar de kans op ellende verkleinen kan vaak wel. Maar dat lukt niet als je alleen mag kijken naar het resultaat van de acties van de dader.
Stel bij een bedrijf wordt er ingebroken. Er zal áltijd gekeken worden naar wat het bedrijf in het vervolg kan doen om inbraak te voorkomen, ook al is het bedrijf hier het slachtoffer. Bij een verkeersongeval zal er áltijd naar alle partijen gekeken worden om een totaalplaatje te krijgen. Er wordt dus ook gekeken naar de slachtoffers. Als er een vechtpartij is op school dan zal er naar beide partijen gekeken worden, dus ook het slachtoffer. In al die gevallen wordt er naar alle partijen gekeken, dus ook de slachtoffers. Soms om hetzelfde in het vervolg te voorkomen, soms omdat het slachtoffer zelf misschien ook deels schuldig was en soms om een beter beeld te krijgen van het geheel.
Dus in mijn ogen is het niet perse slecht om te kijken naar wat het slachtoffer had kunnen doen om leed te voorkomen, of om de kans op leed te verminderen. Kijken naar het totaalplaatje om de kans op toekomstige slachtoffers te verkleinen.
De term is publiekelijk bekend geworden door een boek in 1974 dat ging over racisme in de Verenigde Staten. De laatste tijd duikt het echter weer regelmatig op, maar dan voornamelijk met de nadruk op slachtoffers van aanranding, seksuele intimidatie en verkrachting. Het volgende beschrijft victim blaming: "Elke keer dat iemand zichzelf afvraagt wat een slachtoffer anders had kunnen doen om een misdrijf te voorkomen, neemt hij of zij deel aan de cultuur van victim blaming".
Op Wikipedia staat het volgende: "Je spreekt van victim blaming wanneer het slachtoffer van een misdrijf ten onrechte volledig of deels verantwoordelijk wordt gehouden voor de schade die hen is aangericht."
Als er inderdaad sprake is van een misdrijf dan staat het buiten kijf wie er slachtoffer is en wie de dader. De dader heeft het misdrijf gepleegd, het slachtoffer heeft schade (psychisch/lichamelijk/materieel). Maar waarom mag je niet naar het volledige plaatje kijken? Als ik bij een misdrijf ook naar het slachtoffer kijk om uit te vogelen in hoeverre die iets had kunnen voorkomen, waarom is dat dan per definitie fout? Men roept direct dat je aan victim blaming doet en daarmee is de discussie klaar.
Maar als je gevallen hebt waar je als slachtoffer wat had kunnen doen tegen een bepaalde daad, waarom mag daar dan niet naar gekeken worden? Niet om het slachtoffer onderuit te halen, en het is uiteraard wat mosterd na de maaltijd, maar om andere potentiële toekomstige slachtoffers te behoeden voor hetzelfde leed. Zo weet je dat wanneer je in bijvoorbeeld Parijs bent, je een rugzak het beste op je borst kunt dragen, je portemonnee niet in je achterzak en niet ingaan op bedelaars. En dat weten we omdat er voldoende slachtoffers zijn geweest van zakkenrollers daar. Je kijkt naar de daad - zakkenrollen in dit geval - en je kijkt naar het slachtoffers om te weten hoe het plaats heeft kunnen vinden. Daaruit trek je een conclusie en op basis daarvan kun je adviezen geven aan anderen. En hetzelfde riedeltje kun je toepassen op heel wat misdrijven. Natuurlijk kun je ellende niet altijd voorkomen, maar de kans op ellende verkleinen kan vaak wel. Maar dat lukt niet als je alleen mag kijken naar het resultaat van de acties van de dader.
Stel bij een bedrijf wordt er ingebroken. Er zal áltijd gekeken worden naar wat het bedrijf in het vervolg kan doen om inbraak te voorkomen, ook al is het bedrijf hier het slachtoffer. Bij een verkeersongeval zal er áltijd naar alle partijen gekeken worden om een totaalplaatje te krijgen. Er wordt dus ook gekeken naar de slachtoffers. Als er een vechtpartij is op school dan zal er naar beide partijen gekeken worden, dus ook het slachtoffer. In al die gevallen wordt er naar alle partijen gekeken, dus ook de slachtoffers. Soms om hetzelfde in het vervolg te voorkomen, soms omdat het slachtoffer zelf misschien ook deels schuldig was en soms om een beter beeld te krijgen van het geheel.
Dus in mijn ogen is het niet perse slecht om te kijken naar wat het slachtoffer had kunnen doen om leed te voorkomen, of om de kans op leed te verminderen. Kijken naar het totaalplaatje om de kans op toekomstige slachtoffers te verkleinen.