Duurzame renovatie; veel vragen

[Hkuit]

"Verkoop nooit de huid voordat de beer geschoten is"...
Binnenkort gaan wij bieden op een huis, maar in mijn hoofd ben ik het al compleet aan het verbouwen. Mijn droom om écht energiezuinig te gaan wonen komt dichterbij!
Ik heb me in de afgelopen jaren flink ingelezen op het gebied van duurzaam wonen, maar bij ieder deel-onderwerp blijf ik met een paar vragen zitten en die wil ik in de komende weken/maanden graag aan jullie voorleggen. Als een bepaalde vraag al eerder uitgebreid is beantwoord, verwijs me dan maar naar het betreffende topic; ik ben absoluut niet te lui om te lezen, maar zoeken op dit forum is af en toe een hele uitdaging...!

huis
vrijstaand, eigen oprit, gemetselde garage
bouwjaar: 1977
inhoud: 600 m³
gebruiksoppervlakte: 167 m²
ligging: voorzijde op zuidoosten, geen dakkapel of raam, achterzijde op noordwesten, wel dakkapel

bewoners

• 4 personen:
• 2 volwassenen waarvan 1 thuiswerker en 1 die 3 dagen/week werkt dus 2 dagen thuis is
• 2 schoolgaande kinderen, binnenkort allebei middelbare school dus huiswerk

energieverbruik nu
stroom: ca 3700 kWh, waarvan 2000 al afgedekt door 4 Winddelen
gas: 1200 m³ (veel bespaard door zonneboiler, houtkachel, douche-WTW)

plannen

• spouwmuurisolatie (Supafill of parels)
• [b][li]dubbel en enkel glas vervangen door HR++ (of triple?)[/li][/b]
• vloerverwarming in woonkamer+keuken
• LT-radiatoren op slaap-/studeerkamers
• zone-regeling op CV; 1 zone is woonkamer+keuken, 1 zone slaap-/studeerkamers, evt 1 zone werkkamer thuiswerker
• CV-houtkachel in woonkamer
• zonneboiler met CV-ondersteuning (hetzelfde vat als voor CV-houtkachel
• HR107 CV-ketel
• zonnecollectoren of heatpipes tbv zonneboiler
• PV-panelen (of hybride panelen met PV én water?)
• vloerkoeling?
• Elga (ook ivm vloerkoeling, of is dat op een andere wijze betaalbaarder?)

Sommige vragen spreken al uit mijn lijstje, maar ik zal er een aantal concreet stellen.

spouwmuurisolatie; wat is beter, Supafill (hebben we nu), parels, of ???

vloerverwarming en isoleren; de aannemer heeft in de offerte 2 mogelijkheden aangegeven; de oude, natuurstenen vloer verwijderen en een nieuwe vloer aanbrengen met daaronder isolatie, of in de bestaande vloer sleuven frezen tbv de vloerverwarming. Die 2e optie is 40% goedkoper. Het huis heeft geen kruipruimte, onder de bestaande vloer zit dus een plaat beton en daaronder zand. Is er dan veel verlies te verwachten als zij de verwarmingsleiding in de huidige vloer frezen? Ik zou denken dat het meevalt.

hybride panelen met PV én water; Ik wil graag stroom opwekken en water opwarmen. Nu heb ik op ons huidig huis 2 HR-Solar panelen tbv de zonneboiler en geen PV. Op het nieuwe huis is ruimte voor én/én, bijv. 3 of 4 keer panelen tbv zonneboiler en bijv. 10/12 panelen PV. Ik lees echter ook over hybride panelen, met voorop PV en daarachter water (of andersom?); mooi om te zien, alles hetzelfde, wel duurder dan PV maar wellicht niet duurder dan PV los en water los. Wie heeft er ervaring met hybride panelen? Wat zijn argumenten om het wel of vooral niet te doen?

vloerkoeling; ik lees dat vloerverwarming ook geschikt is voor vloerkoeling, maar ik lees nergens een economische interessante oplossing daarvoor. Een Mitsubishi apparaat voor ca 8000 euro is me te duur...
Wat is een gebruikelijke manier om het water in het CV-circuit (iets) te koelen? Ik heb gelezen dat ca 18 graden koud genoeg is en verstandig, om condensatie te voorkomen.
Elga: Via dit forum las ik over de Elga; dat lijkt een interessant apparaat, omdat het een hoge COP heeft én omdat het kan koelen. Is dat inderdaad de meest logische oplossing, of zijn er alternatieven?

dubbel en enkel glas vervangen door HR++ of triple?; ik lees dat HR+++ nog weer beter isoleert dan HR++, maar ook (nogal wat) duurder is én wellicht meer aanpassingen aan mijn kozijnen vereist.

wat te doen met hal en overloop?; ik heb straks een warme woonkamer/keuken en warme slaapkamers, maar ik wilde de hal en overloop boven eigenlijk niet/minder verwarmen. Is dat verstandig? Of lekt er dan warmte van de kamer naar de hal? Moet ik dan denken aan tochtstrips onder de deuren?

Tot zover mijn vragen voor vandaag, alle reacties zijn welkom!

[ Voor 6% gewijzigd door Hkuit op 13-10-2015 22:01 . Reden: [vragen mbt HR+++ en hal toegevoegd] ]

[ollie1965]

Dit wordt een advies van isoleren, isoleren en isoleren. Had ik al isoleren gezegd?

Hkuit schreef op dinsdag 13 oktober 2015 @ 20:16:
"Verkoop nooit de huid voordat de beer geschoten is"...
huis
vrijstaand, eigen oprit, gemetselde garage
bouwjaar: 1977
inhoud: 600 m³
gebruiksoppervlakte: 167 m²
ligging: voorzijde op zuidoosten, geen dakkapel of raam, achterzijde op noordwesten, wel dakkapel

Hé zelfde tijdsblok van bouwen als ons (72), ook vrijstaand en 160M² vloeroppervlak op het zuiden met de achterkant

bewoners

• 4 personen:
• 2 volwassenen waarvan 1 thuiswerker en 1 die 3 dagen/week werkt dus 2 dagen thuis is
• 2 schoolgaande kinderen, binnenkort allebei middelbare school dus huiswerk

1 fultime 1 partime 4 dagen, 1 kind lagere school

energieverbruik nu
stroom: ca 3700 kWh, waarvan 2000 al afgedekt door 4 Winddelen
gas: 1200 m³ (veel bespaard door zonneboiler, houtkachel, douche-WTW)

3150 kWh uur prognose dit jaar 2950kWh
750M³ prognose dit jaar (voor koken en warmwater rond de 0,86 M³ per dag kwijt)
Houtkachel (niet altijd aan) en douche WTW

plannen

[list]
• spouwmuurisolatie (Supafill of parels)

Doen en liefst ook nog een extra binnen schil (hier Rd 2,7 toegevoegd)

[li]dubbel en enkel glas vervangen door HR++ (of triple?)[/li]

Ga voor trippel met Ug 0,5 of 0,4 en geniet van het comfort dat je er van hebt
Hier 0,5 rondom en ik kan voor/tegen het glas zitten zonder hinder van kou(deval)
Ja, waarschijnlijk nieuwe kozijnen. Maar bouwjaar '77 hoe goed zijn de huidige kozijnen? Of ga je als alles klaar is later nog eens het werk over doen en dan nieuwe kozijnen plaatsen (niet mijn advies).

• vloerverwarming in woonkamer+keuken

Eerst uitgraven 30cm EPS en dan opnieuw opbouwen. Heerlijk warme voeten.
Neem gelijk balansventilatie in de vloer mee TIP: Comfo flat 51

• LT-radiatoren op slaap-/studeerkamers

Ja heerlijk, afgifte berekend op 40 graden, met voorbereiding op DBE

• zone-regeling op CV; 1 zone is woonkamer+keuken, 1 zone slaap-/studeerkamers, evt 1 zone werkkamer thuiswerker

Als het al goed geisoleerd is niet per se noodzakelijk tenzij je hout cv doorzet

• CV-houtkachel in woonkamer
• zonneboiler met CV-ondersteuning (hetzelfde vat als voor CV-houtkachel

Doen iets in de orde van 1000L

• HR107 CV-ketel

Nee, omdat je goed geisoleerd hebt ga je voor warmtepomp

• zonnecollectoren of heatpipes tbv zonneboiler

Heatpipes en mogelijk met CPC (zelf nu mee bezig)

• PV-panelen (of hybride panelen met PV én water?)

PV

• vloerkoeling?

Als je goed hebt geisoleerd heb je alleen last van opwarming door zon instraling een zonnedoek voor de achtergevel bij ons zorgt er voor dat het bij ons niet warmer wordt dan 23 graden

• Elga (ook ivm vloerkoeling, of is dat op een andere wijze betaalbaarder?)
[/list]

Sommige vragen spreken al uit mijn lijstje, maar ik zal er een aantal concreet stellen.


knip knip....................................................................

wat te doen met hal en overloop?; ik heb straks een warme woonkamer/keuken en warme slaapkamers, maar ik wilde de hal en overloop boven eigenlijk niet/minder verwarmen. Is dat verstandig? Of lekt er dan warmte van de kamer naar de hal? Moet ik dan denken aan tochtstrips onder de deuren?

Nee, want isoleren betekend ventilatie (balans WTW). Dat neem je dus gelijk mee met de verbouwing.
Of wil je gezondheidsklachten krijgen door te hoge CO2 waarden?

Tot zover mijn vragen voor vandaag, alle reacties zijn welkom!

Zoals je kunt lezen is de beantwoording deels onze verbouwing en tips om aan te (te over) denken
Zoek eens op olie1965 en kijk naar mijn posts van de verbouwingen.

[Jack]

Spouwmuur isolatie sowieso doen. Supafill of parels is een persoonlijke voorkeur. Persoonlijk neig ik meer naar parels ivm bestendigheid tegen vocht.

Vloer verwijderen ja. Je massieve vloer gaat zeer veel verlies opleveren icm vloerverwarming. Absoluut zonde van de energie natuurlijk. Isolatielaag is een must.
Het minimaal Rd 2,5 (10cm EPS bijv.), liever meer als het mogelijk is.

De warmteopbrengst van hybride panelen is niet grandioos, voor zover ik weet.
Verder ook niet goedkoper dan afzonderlijke PV+zonnecollectoren.

Vloerkoeling is prima mogelijk met een ELGA. Hou hier wel rekening mee mits je de zonneboiler ook op je CV systeem aansluit natuurlijk. Beetje zonde om je buffervat te koelen.

Zonneboiler minimaal 300L en 40 heatpipes wil het een beetje zoden aan de dijk zetten.

Zonnepanelen altijd doen. Zeer betaalbaar tegenwoordig.
Voor de ELGA warmtepomp reken maar op circa 2000kWh extra stroomverbruik.

Kijk ook de staat van je kozijnen eens goed na. Ramen en kozijnen vervangen is natuurlijk handiger in één keer. Betreft ramen minimaal HR++. Triple glas is zeker mooi spul (betere isolatie en comfort), maar ook stukken duurder. HR++ is de gebruikelijke keuze tegenwoordig.

Ik heb nog niets gehoord over dakisolatie. Gezien het bouwjaar zal er niets of heel weinig aanwezig zijn. Bekijk het dakisolatie topic eens voor praktijk voorbeelden. Minimaal Rd 4 (circa 8cm Resol of PIR), liefst meer.

Kierdichting is ook een belangrijk punt om warmtelekken te voorkomen.

Ook vloerverwarming leggen in de hal. Op de vloerverwarming verdeler kan je de flow iets afknijpen zodat het niet zo warm wordt gestookt als je woonkamer, mocht je dat willen. Bij voldoende budget: een nieuwe (goed isolerende) voordeur doet wonderen om het warmteverlies in de hal te verminderen.

Ventilatie is zeker een belangrijk punt. Zeker bij na-isolatie en verbeterde kierdichting.
De constructie van het huis bepaalt wat de mogelijkheden betreft plaatsing van ventilatiebuizen. Wat ollie1965 hierboven zegt, buizen in de vloer is een optie.
Ventilatie type C (afzuiging + toevoer via raamroosters) is veel voorkomend want eenvoudig systeem en dus goedkoop. Type D is energiezuiniger, minder tocht en duurder wegens warmtewisselaar en extra buizen voor aanvoer.

[Hkuit]

Bedankt, veel antwoorden, en die roepen natuurlijk ook weer wat vragen op, al is het maar om jouw antwoorden goed te begrijpen.

ollie1965 schreef op dinsdag 13 oktober 2015 @ 22:55:
[...]

Doen en liefst ook nog een extra binnen schil (hier Rd 2,7 toegevoegd)

Alleen in de woonkamer/keuken, of overal? En moet ik dan denken aan plaatmateriaal tegen de binnenmuren?

[...]

Eerst uitgraven 30cm EPS en dan opnieuw opbouwen. Heerlijk warme voeten.
Neem gelijk balansventilatie in de vloer mee TIP: Comfo flat 51

Bedoel je nu dat ik 30 centimeter piepschuimplaten neer moet leggen...? Dat is nogal wat. Aan de andere kant, als we na een paar centimeter beton inderdaad in het zand zitten, dan maakt dat ook niet zoveel uit.

En die balansventilatie; Ik heb ze opgezocht, mooie ovale buizen, maar hoe ziet de opbouw in de vloer er in de praktijk uit? Je vloer zit toch al vol met die slangen tbv de vloerverwarming, waar laat je dan die ventilatiebuizen?

[...]

Als het al goed geisoleerd is niet per se noodzakelijk tenzij je hout cv doorzet

Dat snap ik niet goed; als ik goed isoleer en ik heb beneden goede vloerverwarming (én een houtkachel), dan wordt het boven toch niet vanzelf warm? Als de thermostaat beneden afschakelt omdat het lekker warm is, dan zou ik graag willen dat het boven wel verwarmd wordt. Dan heb ik toch iets van zones nodig?

[...]

Nee, omdat je goed geisoleerd hebt ga je voor warmtepomp

Snap ik ook niet helemaal; de Elga werkt toch maar tot ca. 4 graden (officieel, ik heb gelezen dat Eric pvt tot veel kouder wil gaan). Wat doe je dan als het kouder wordt; vertrouwen op de cv-houtkachel? En in de zomer zorgen dat de Elga ook het douchewater opwarmt?

[...]

Nee, want isoleren betekend ventilatie (balans WTW). Dat neem je dus gelijk mee met de verbouwing.
Of wil je gezondheidsklachten krijgen door te hoge CO2 waarden?

Nee, dat wil ik niet natuurlijk. Wel zie ik op tegen de extra complicatie van buizen voor balansventilatie. Is het met type C (natuurlijke aanvoer, geforceerde afvoer) niet goed te regelen?

Zoals je kunt lezen is de beantwoording deels onze verbouwing en tips om aan te (te over) denken
Zoek eens op olie1965 en kijk naar mijn posts van de verbouwingen.

Dat ga ik zeker doen; ik zie dat ook mkleinmann hier al veel over geschreven heeft!

[ed-oorklep]

Hey wat grappig, ik zit in ongeveer dezelfde situatie, met eenzelfde soort huis en ongeveer dezelfde plannen.
Vloerverwarming beneden is nog even de vraag ivm het budget maar ik zat wel te denken om het huis en de garage 'vol' te leggen met zonnepanelen en er dan een luch/lucht warmtepomp systeem bij te nemen om zoveel mogelijk van het gas af te zijn. Dat is dan ook meteen per zone te regelen.
Maar ik ga het hier in ieder geval ook volgen!

[ollie1965]

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 12:40:
Bedankt, veel antwoorden, en die roepen natuurlijk ook weer wat vragen op, al is het maar om jouw antwoorden goed te begrijpen.


Alleen in de woonkamer/keuken, of overal? En moet ik dan denken aan plaatmateriaal tegen de binnenmuren?

Ja, de gehele buitenkant, kun je gelijk alle bekabeling mooi in wegwerken op iedere plaats die je wenst
Martin (mkleinman) heeft het mooi gedocumenteerd (volgens mij heb ik voor hem hier ooit een voorbeeld gepost)

Komt neer op raggelwerk, opvullen met isolatie, dampfolie eroverheen en afgipsen.

Bedoel je nu dat ik 30 centimeter piepschuimplaten neer moet leggen...? Dat is nogal wat. Aan de andere kant, als we na een paar centimeter beton inderdaad in het zand zitten, dan maakt dat ook niet zoveel uit.

En die balansventilatie; Ik heb ze opgezocht, mooie ovale buizen, maar hoe ziet de opbouw in de vloer er in de praktijk uit? Je vloer zit toch al vol met die slangen tbv de vloerverwarming, waar laat je dan die ventilatiebuizen?

Afhankelijk van je fundering. Bij ons op staal gefundeerd (op het zand is dat dus) en dan kan je ongestraft meestal 50% van de funderingsdiepte uitgraven voordat de fundering wil gaan bewegen.
Wij ons was dat 45 cm, dus we hebben 30 cm EPS gelegd en in de bovenste 5cm laag hebben we de comfo flat gelegd. Daar bovenop 10cm constructievloer en 5 cm afwerkvloer (leidingen vloerverwarming)

ollie1965 in "De Duurzame Kroeg"
ollie1965 in "De Duurzame Kroeg"
ollie1965 in "De Duurzame Kroeg"

Dat snap ik niet goed; als ik goed isoleer en ik heb beneden goede vloerverwarming (én een houtkachel), dan wordt het boven toch niet vanzelf warm? Als de thermostaat beneden afschakelt omdat het lekker warm is, dan zou ik graag willen dat het boven wel verwarmd wordt. Dan heb ik toch iets van zones nodig?

Als je buitenschil goed genoeg is (en dus het verlies laag) maakt het niet meer uit dat je deuren open staan.
Zo kunnen we met een houtkachel van 8kw het hele huis verwarmen (mede doordat we balansventilatie hebben).

En ja zones is dan bij dichte deuren wel handig

Snap ik ook niet helemaal; de Elga werkt toch maar tot ca. 4 graden (officieel, ik heb gelezen dat Eric pvt tot veel kouder wil gaan). Wat doe je dan als het kouder wordt; vertrouwen op de cv-houtkachel? En in de zomer zorgen dat de Elga ook het douchewater opwarmt?

Ja Elga is een warmtepomp maar in originele uitvoering een "bekrompen" warmtepomp die alleeen uitgaat van een (GA staat voor) gasketel. Ik heb het over geen gas voor verwarming. Dus een warmtepomp die 100% kan dekken. Getweaked kan hij veel meer.

Nee, dat wil ik niet natuurlijk. Wel zie ik op tegen de extra complicatie van buizen voor balansventilatie. Is het met type C (natuurlijke aanvoer, geforceerde afvoer) niet goed te regelen?

Je hebt veel mogelijkheden als je in onmogelijkheden denkt
Het is ons ook gelukt en heerlijk! Als je tot aankoopt komt dan denk ik wel met je mee voor de onmogelijkheden

[Hkuit]

ed-oorklep schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 13:01:
'vol' te leggen met zonnepanelen en er dan een luch/lucht warmtepomp systeem bij te nemen om zoveel mogelijk van het gas af te zijn. Dat is dan ook meteen per zone te regelen.

lucht/lucht, dat is toch zo'n airco-systeem, wat je dan ook gebruikt om te verwarmen? Heb ik wel naar gekeken, maar dan heb ik zo'n binnen-unit in mijn woonkamer hangen (niet heel mooi) én je hebt luchtstroming. Met vloerverwarming ben ik die stroming kwijt, en dat schijnt erg comfortabel te zijn en het scheelt in het stof; dat wervelt niet meer rond.

En, wat ik heb geleerd in alles wat ik lees, ook hierboven weer; Isoleren, met een hoofdletter. Warmte die niet weglekt hoef je ook niet op te wekken.

[Rhaelak]

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 12:40:

[...]


Alleen in de woonkamer/keuken, of overal? En moet ik dan denken aan plaatmateriaal tegen de binnenmuren?

De kamers waarin je stookt, mocht je voor extra isolatie binnen willen kiezen. Vaak wordt alleen de woningscheidende en buitenmuren voorzien van extra binnenisolatie.
Met een luchtspouw van 6 cm realiseer je met spouwmuurisolatie al snel een totale Rc waarde van ca. 2,2.

Mocht je spouwisolatie en binnenisolatie willen toepassen wees dan extra beducht op condensatieproblemen. Er zijn diverse site waar je dat kan berekenen. Mocht je het door je aannemer laten uitvoeren dan zou die dat ook moeten weten.

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 12:40:


Snap ik ook niet helemaal; de Elga werkt toch maar tot ca. 4 graden (officieel, ik heb gelezen dat Eric pvt tot veel kouder wil gaan). Wat doe je dan als het kouder wordt; vertrouwen op de cv-houtkachel? En in de zomer zorgen dat de Elga ook het douchewater opwarmt?

De ELGA werkt af fabriek tot 4C, daarna neemt de CV ketel het sto(o)kje over. de ELGA is ook te bestellen zonder deze beveiliging.

Er zijn echter ook andere warmtepompfabrikanten. Ik lees dat je ook zonnecollectoren wilt plaatsen. Een Fujitsu (General is de andere merknaam) Waterstage Green Hybrid zou dan ook een mooie oplossing kunnen zijn. (L/W warmtepomp + zonnecollectoren). Hiermee wordt eens per week het water in het boilervat opgestookt tot 65°C en zorgt voor de rest van de tijd voor warm tapwater en ruimteverwarming.

Ik weet niet in welke regio je woont, maar in Groningen schijnt er een speciaal subsidie potje voor zulke oplossingen te zijn.
[...]

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 12:40:
Wel zie ik op tegen de extra complicatie van buizen voor balansventilatie. Is het met type C (natuurlijke aanvoer, geforceerde afvoer) niet goed te regelen?

Ventilatie type C is het meest toegepast in NL omdat het een eenvoudig te installeren systeem is. Mocht je kiezen voor Triple glas dan zou ik geen ventilatie type C willen hebben (koude lucht die via de roosters boven je ramen naar binnenkomt = koudeval, minder comfort). Grootste pluspunt van triple glas is dat er nagenoeg geen koudestraling van het glas afkomt.

Voor balansventilatie zijn er ook oplossingen per ruimte te koop. Een enkele fan die eerst lucht afzuigt, de warmte opslaat in een keramisch element en vervolgens omschakelt en lucht toevoert en zo de warmte hergebruikt. Voor een woonkamer heb je er overigens al gauw minimaal twee nodig.

[Terpen Tijn]

OP: Ik vind dat veel van de voorstellen hier behoorlijk ver gaan. Ook wel leuk, echt karakteristiek voor dit forum, maar het kan geen kwaad ook wat nuchterder naar de zaken te kijken.

Wat is je doel met dit verduurzamen van je woning? Puur uit idealisme? Hoeveel geld en moeite heb je daarvoor over? Ter overweging: Een jaren 70 woning is misschien niet het beste canvas als je eigenlijk wel naar 0-op-de-meter wilt.

Ik bezit zelf een woning uit midden jaren 80, die voor die tijd al goed geisoleerd was. Afgelopen jaar heb ik het volgende gedaan (in het oude gedeelte):

- spouwmuurisolatie met de beste EPS korrels ("parels") die er waren. Qua prijs en moeite scheelt het niks, en omdat je maar 1x vult kun je maar beter de allerhoogste isolatiewaarde kiezen. Overigens is het isolatieverschil met andere korrels en vlokken enzo ook niet enorm groot. Mijn oude muren zitten nu op ~Rc 2.5. Voorzetwanden kosten je binnenruimte rondom en veel gedoe bij hoeken en kozijnen.

- al het oude dubbelglas vervangen voor HR++ glas (U van 1.1-1.2). Het grote voordeel aan deze toch al relatief dure ingreep is dat we hiermee al onze oude hardhouten kozijnen konden behouden. Die waren gewoon nog in prima staat, en kunststof vind ik niks. Dit is een voorbeeld van een wat nuchterder ingreep dan hier veelal wordt voorgesteld. Het is niet niks om alle kozijnen geheel te verwijderen en dan (veel zwaardere) kunstof kozijnen met driedubbel glas terug te plaatsen (vaak: takes a crane...). Bedenk ook dat zulk glas minder licht doorlaat, wat ik zelf niet wenselijk vind.

- vloer vanuit de kruipruimte nageisoleerd. Om een PUR druipsteengrot te vermijden, en om zelf niet wekenlang in de ongezellige kruipruimte te moeten tijgeren met piepschuim, heb ik gekozen voor een tonzon-achtig product. Hoge isolatiewaarde (volgens opgave, nu op ~Rc 4.5), relatief weinig moeite.

- platte daken en diverse stukken achter gevelbekleding nageisoleerd. Het is niet al te lastig om van buitenaf wat isolatieplaten neer te leggen en in te plakken met bitumen (Rc 5).

Hiermee komen we een flink eind op weg naar een energiezuinige woning. De kosten van het bovenstaande gingen bij ons richting de 10.000 euro in totaal. Ik weet natuurlijk niet of jij dat veel of weinig vindt op weg naar je ideale woning, maar ik denk wel dat de kosten rap zouden stijgen als je voor (nog) veelomvattender ingrepen kiest. In financiele zin lijkt me dat ook een geval van afnemende meerwaarde.

[ed-oorklep]

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 13:42:
[...]

lucht/lucht, dat is toch zo'n airco-systeem, wat je dan ook gebruikt om te verwarmen? Heb ik wel naar gekeken, maar dan heb ik zo'n binnen-unit in mijn woonkamer hangen (niet heel mooi) én je hebt luchtstroming. Met vloerverwarming ben ik die stroming kwijt, en dat schijnt erg comfortabel te zijn en het scheelt in het stof; dat wervelt niet meer rond.

En, wat ik heb geleerd in alles wat ik lees, ook hierboven weer; Isoleren, met een hoofdletter. Warmte die niet weglekt hoef je ook niet op te wekken.

Klopt, is zo'n airco systeem. Ben het met je eens over de binnen-unit en luchtstroming. Maar het afzonderlijk kunnen regelen vind ik wel erg handig.

[Prosac]

Grappig, wij hebben vorig jaar een huis gekocht. Een oude notariswoning, geschat dat deze ergens in 1850 is gebouwd, maar exact is niet aangegeven. Je kunt wel nagaan, steens muur en de uitbouw (jaren 50/60) is zelfs halfsteens. Uiteraard ook totaal geen dakisolatie. Kortom, isoleren!
150 m2 en we pakken het ook redelijk rigoureus aan, ook onder invloed van alle rotzooi die er achter de bekleding van de muren, vloer en plafond weg kwam (rotte draagbalken, ontbrekende draagbalken, rotte vloerbalken).
Het huis is vrijstaand, maar aan de oostzijde van het huis staan grote andere huizen, dus bij oostenwind en kou zijn we goed afgedekt. Daarmee besparen we al.

Ik heb geen budget om het gelijk helemaal fantastisch aan te pakken. Maar hierbij wel een aantal van onze maatregelen.

- Zonnepanelen op het dak (ligt perfect zuid). Levert me ongeveer 2500/3000 kWh per jaar op.
- Hybride CV installatie met lucht-lucht pomp en vloerverwaming (tevens koeling).
Dit is al een flinke investering gebleken, maar ik ga uit van een behoorlijk lager energieverbruik. Helaas is de ruimte waar dit hangt nu wel verworden tot een soort machinekamer, 5 installaties aan de muur hangen, los van alle leidingwerk. Ben 2 meter breed aan muuroppervlak kwijt.

- Alle vloerbalken vervangen door geïsoleerde aluminium balken. Lichtgewicht en tussenin opgevuld met piepschuim blokken van 40 cm dikte. (vooral het uitgraven van de vloer was een feest, 150 kuub zwart zand ligt er in de tuin nu).
- We voorzien het hele huis van de binnenzijde van houtskeletwanden, gevuld met 10 cm steenwol.
- Plafonds voorzien we van 40 a 60 cm steenwol, puur omdat we graag de oude balken in zicht willen houden.
- HR++ glas door het hele huis, oostzijde van het huis was zelfs nog enkel glas.
- Houtkacheltje in de kamer en keuken.
- Kelder isoleren om koude trek te voorkomen.

In de toekomst wil ik nog graag een zonneboiler bijplaatsen. De vloerverwarming is het geschikt voor, daar kan de warm water unit direct op aangesloten worden. Tevens leg ik geen vloerverwarming door naar boven, dat worden toch slaapkamers en zou het met LT-radiatoren ook moeten kunnen. Als de bovenverdieping aan de beurt is, dan moet het dak (nu hout met pannen erop) ook geïsoleerd worden.

Leuk man, een oud huis renoveren.

[Skyaero]

Ik zie veel losse flarden en geen integraal concept. Aangezien alles van elkaar afhangt maar eerst eens de grote vraag: Wat is je budget?

[Hkuit]

Terpen Tijn schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 14:35:
OP: Ik vind dat veel van de voorstellen hier behoorlijk ver gaan. Ook wel leuk, echt karakteristiek voor dit forum, maar het kan geen kwaad ook wat nuchterder naar de zaken te kijken.

Wat is je doel met dit verduurzamen van je woning? Puur uit idealisme? Hoeveel geld en moeite heb je daarvoor over? Ter overweging: Een jaren 70 woning is misschien niet het beste canvas als je eigenlijk wel naar 0-op-de-meter wilt.

Bedankt voor deze nuchtere reactie; ik ging me bijna schuldig voelen omdat ik misschien niet zo ver wilde gaan als sommige anderen .
Het is voor mij deels idealisme en deels economie: ik ga het niet 1 voor 1 uitrekenen, maar ik zou wel graag zien dat de maatregelen zichzelf uiteindelijk een keer terug verdienen.
Wat idealisme betreft; ik ben al mijn hele leven werkzaam als SHE-deskundige, Safety, Health & Environment. Eerst milieuvergunningen, toen veiligheidsinspecteur (Brzo), nu adviseur bij de vml. Arbeidsinspectie. Gaandeweg heb ik ontdekt dat de overkoepelde paraplu boven dit alles Duurzaamheid heet. Duurzaam, 'sustainable' is kennelijk een soort inherente drijfveer voor mij. Vandaar dat ik zuinig wil rijden (Smart Roadster ) en duurzaam wil wonen.

Ik bezit zelf een woning uit midden jaren 80, die voor die tijd al goed geisoleerd was. Afgelopen jaar heb ik het volgende gedaan (in het oude gedeelte):

- spouwmuurisolatie met de beste EPS korrels ("parels") die er waren. Qua prijs en moeite scheelt het niks, en omdat je maar 1x vult kun je maar beter de allerhoogste isolatiewaarde kiezen. Overigens is het isolatieverschil met andere korrels en vlokken enzo ook niet enorm groot. Mijn oude muren zitten nu op ~Rc 2.5. Voorzetwanden kosten je binnenruimte rondom en veel gedoe bij hoeken en kozijnen.

Ik neig ook naar korrels; welk merk korrels zijn dat, de beste?
Die voorzetwanden zie ik niet zo zitten.

- al het oude dubbelglas vervangen voor HR++ glas (U van 1.1-1.2). Het grote voordeel aan deze toch al relatief dure ingreep is dat we hiermee al onze oude hardhouten kozijnen konden behouden. Die waren gewoon nog in prima staat, en kunststof vind ik niks. Dit is een voorbeeld van een wat nuchterder ingreep dan hier veelal wordt voorgesteld. Het is niet niks om alle kozijnen geheel te verwijderen en dan (veel zwaardere) kunstof kozijnen met driedubbel glas terug te plaatsen (vaak: takes a crane...). Bedenk ook dat zulk glas minder licht doorlaat, wat ik zelf niet wenselijk vind.

Ja, mede dankzij ollie1965 heb ik me gerealiseerd dat Isoleren erg belangrijk is. Dat betekent dat ik niet moet bezuinigen op het glas. Er zit nu wel in 75% van de ramen dubbel glas, maar dat is glas uit de jaren 70 of 80; dat kan veel beter.

- vloer vanuit de kruipruimte nageisoleerd. Om een PUR druipsteengrot te vermijden, en om zelf niet wekenlang in de ongezellige kruipruimte te moeten tijgeren met piepschuim, heb ik gekozen voor een tonzon-achtig product. Hoge isolatiewaarde (volgens opgave, nu op ~Rc 4.5), relatief weinig moeite.

Voor zover ik nu kan nagaan heeft 'mijn' huis geen kruipruimte; het is op het zand gebouwd. Dan kan ik, net als ollie1965, de vloer weg laten breken en een heleboel zand weghalen om daar EPS in te leggen. Ik kan ook in de bestaande stenen vloer laten frezen. Dan heb ik minder rendement van mijn vloerverwarming, maar ook veel minder kosten en moeite...

- platte daken en diverse stukken achter gevelbekleding nageisoleerd. Het is niet al te lastig om van buitenaf wat isolatieplaten neer te leggen en in te plakken met bitumen (Rc 5).

Dat zie ik niet goed voor me; heb je óp het platte dak isolatieplaten gelegd, en daaroverheen weer bitumen?
Het huis heeft nergens plat dak, maar wellicht is dit iets voor de garage; een goed geisoleerde garage is ook gemakkelijker warm te stoken hè...

Hiermee komen we een flink eind op weg naar een energiezuinige woning. De kosten van het bovenstaande gingen bij ons richting de 10.000 euro in totaal. Ik weet natuurlijk niet of jij dat veel of weinig vindt op weg naar je ideale woning, maar ik denk wel dat de kosten rap zouden stijgen als je voor (nog) veelomvattender ingrepen kiest. In financiele zin lijkt me dat ook een geval van afnemende meerwaarde.

Dat vind ik niet veel, en dat komt omdat ik denk/hoop dat we een groot deel van de verbeteringskosten in de hypotheek onder kunnen brengen. Daar gaan we binnenkort over praten met een deskundige. Het huis is zó verouderd, dat alles wat wij willen doen een verbetering is en dus tot waardevermeerdering leidt: de natuurstenen vloer is van het jaren 70 type, de keuken en badkamer idem. De muren zijn zeer grof gestuukt. In het plafond zijn ornamenten verwerkt, de CV-ketel is aan vervanging toe; enz. enz.
Ik hoop darom op een eindwaarde na renovatie van 75 mille hoger dan de aankoopprijs. Vervolgens denk ik de feitelijke renovatie voor minder te kunnen laten uitvoeren, zodat er ca 25 mille overblijft voor energie-besparende maatregelen.
En daar zit natuurlijk overlap in; als er toch een andere CV-ketel moet komen, dan kan ik in plaats daarvan iets anders kiezen, bijv. combinatie buffervat+zonnecollectoren+CV-houtkachel (+L/W warmtepomp?).

[Hkuit]

ed-oorklep schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 15:20:
[...]


Klopt, is zo'n airco systeem. Ben het met je eens over de binnen-unit en luchtstroming. Maar het afzonderlijk kunnen regelen vind ik wel erg handig.

Je hebt me wel weer aan het denken gezet. Behalve verwarmen en isoleren moet ik ook ventileren; ik begrijp dat dat nogal eens vergeten/onderschat wordt.
Dankzij Rhaelak weet ik nu dat er ook decentrale balansventilatie met WTW bestaat, van bijv. Climarad en inVENTer; daarvan zou ik er 2 in de woonkamer/keuken kunnen gebruiken.
Maar ik zou dan ook voor zo'n L/L-warmtepomp kunnen gaan, bijv. de Daikin Uluru Sarara. De specificaties daarvan zijn best indrukwekkend; koelen, verwarmen, ontvochtigen/bevochtigen en ventileren. En dat tegen een redelijke prijs, voor zover ik kan nagaan.

[Hkuit]

Skyaero schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 19:41:
Ik zie veel losse flarden en geen integraal concept. Aangezien alles van elkaar afhangt maar eerst eens de grote vraag: Wat is je budget?

Goede reactie; daar ben ik ook naar op zoek (dat concept, budget lijkt er te zijn).
Het budget hangt met name af van de taxatiewaarde ná verbeteringen. Zoals hierboven beschreven verwacht ik dat die waarde flink hoger wordt omdat het huis zoveel verbeteringen nodig heeft. Als die inschatting van mij klopt, dan hebben we een aardig budget van 25 a 35 mille, afhankelijk van wat je daarin meetelt.

• Ik wil beginnen met aanleg vloerverwarming en isoleren van spouwmuren.
• Dan vervanging van de ramen; als dat betekent dat ook een aantal/alle kozijnen vervangen moeten worden, dan gaat het hard...
• Dan in ieder geval PV op het dak, zeg 12 panelen.
• Vervolgens nagaan wat er over is voor het opwarmen van water voor sanitair en voor CV.
• Een houtkachel komt er sowieso (hebben we nu ook, een Jacobus 9, en dat bevalt erg goed). Maar dan kunnen we weinig meerkosten ook een CV-houtkachel aan laten sluiten
• een zonneboiler lijkt mij, in combinatie met de vloerverwarming die er komt en nieuwe LT-radiatoren, ook een logische aankoop
• aan een lucht/water-warmtepomp had ik eerder nog niet gedacht, maar als die zichzelf terugverdient én daarnaast ook nog voordelen heeft zoals mogelijke vloerkoeling, dan is dat zeker aantrekkelijk
• ook aan een lucht/lucht-warmtepomp had ik nog niet gedacht, maar bijv. zo'n Daikin Sarara klinkt wel erg interessant, zeker als die ook de ventilatiebehoefte beneden kan verzorgen

Zit er zo een beetje lijn in?

O ja, en dakisolatie moet ik niet vergeten! Wordt vervolgd...

[Prosac]

Ik heb mij door de glaszetter laten vertellen dat het rendement de meerprijs van HR+++ versus HR++ (nog) niet waard is. Hij zou mij graag HR+++ verkopen, maar prijs/rendementsgewijs was HR++ volgens hem beter.
Maar ben daar nog niet heel erg ingedoken.

Wat betreft vloerverwarming, denk toch echt aan hele goede isolatie onder die verwarming, je verliest anders ontzettend veel warmte via de ondergrond, doodzonde van het geld. ALs je dan geen zin hebt in een paar dagen graven, dan adviseer ik je in elk geval om niet in te frezen, maar geisoleerde platen te leggen.

Het huis is zó verouderd, dat alles wat wij willen doen een verbetering is en dus tot waardevermeerdering leidt: de natuurstenen vloer is van het jaren 70 type, de keuken en badkamer idem. De muren zijn zeer grof gestuukt. In het plafond zijn ornamenten verwerkt, de CV-ketel is aan vervanging toe;

Dat verhaal ging bij mij niet op. De hele technische installatie kost me ongeveer 10.000 euro, maar levert me geen 10.000 euro meerwaarde op. Die kreeg ik dus niet in de hypotheek. Je moet echt je goed laten informeren wat iets oplevert. De taxateur zei ook al: "Ja, leuk een keuken van 10.000 euro, maar dat houdt niet direct in dat je huis 10.000 euro meer waard is.

[ Voor 37% gewijzigd door Prosac op 14-10-2015 21:39 ]

[BCC]

^^ zeker nu de gasprijs zo laag is en de huizenprijzen ook erg zakken is het maar de vraag of het meer waard wordt: ik ken niemand die een huis wel of niet gekocht heeft vanwege het energielabel.

[Terpen Tijn]

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 21:01:
[...]

Ik neig ook naar korrels; welk merk korrels zijn dat, de beste?
Die voorzetwanden zie ik niet zo zitten.

Ik heb Neopixels PremiumHR laten inblazen. Kenmerkend is geloof ik vooral dat de grijze korrels verschillende vormen en groottes hebben (tot op zekere hoogte), omdat dit de vulling van de spouw zou bevorderen. Er zit ook een bijbehorend lijmproduct bij ("Neofixx").

[...]

Dat zie ik niet goed voor me; heb je óp het platte dak isolatieplaten gelegd, en daaroverheen weer bitumen?
Het huis heeft nergens plat dak, maar wellicht is dit iets voor de garage; een goed geisoleerde garage is ook gemakkelijker warm te stoken hè...

Ja, dat heeft men gewoon zo van buitenaf gedaan; dit was feitelijk hoe de dakdekkers te werk gingen. Bij het leggen is het natuurlijk wel goed bevestigd.

Een plat dak moet je sowieso niet van binnenuit isoleren, dat geeft een hoge kans op vochtproblemen.

[...]

Dat vind ik niet veel, en dat komt omdat ik denk/hoop dat we een groot deel van de verbeteringskosten in de hypotheek onder kunnen brengen. Daar gaan we binnenkort over praten met een deskundige. Het huis is zó verouderd, dat alles wat wij willen doen een verbetering is en dus tot waardevermeerdering leidt: de natuurstenen vloer is van het jaren 70 type, de keuken en badkamer idem. De muren zijn zeer grof gestuukt. In het plafond zijn ornamenten verwerkt, de CV-ketel is aan vervanging toe; enz. enz.
Ik hoop darom op een eindwaarde na renovatie van 75 mille hoger dan de aankoopprijs. Vervolgens denk ik de feitelijke renovatie voor minder te kunnen laten uitvoeren, zodat er ca 25 mille overblijft voor energie-besparende maatregelen.
En daar zit natuurlijk overlap in; als er toch een andere CV-ketel moet komen, dan kan ik in plaats daarvan iets anders kiezen, bijv. combinatie buffervat+zonnecollectoren+CV-houtkachel (+L/W warmtepomp?).

Wacht even; 75K meerwaarde voor 50K kosten? Dat lijkt me wel heel optimistisch hoor. Meestal wordt een vuistregel aangehouden van 40 tot 50% van de kosten van een verbouwing ook als tastbare (verkoop-)waarde terug te winnen zijn. Dan hebben we het meer over dakkappellen dan over inrichtingszaken.

Maar goed, dit gaat wat off-topic. Voor 25K kun je in ieder geval een boel aan de isolatie laten doen. Wel is het zo dat het terugverdienen daarvan echt tientallen jaren gaat duren. Kijk bijvoorbeeld maar eens op verbeteruwhuis.nl; een overheidswebsite waar de winst van isolatie-upgrades wordt uitgerekend. Misschien wel wat sober berekend, maar daar komt zelfs bij mijn 'nuchtere' aanpak een hele lange TVT uit...

[Verwijderd]

Ik heb zelf winddelen ook 4 stuks en woon in 1973 huis(net verhuisd). Ik raad je aan om 110% aan wp van het huidig verbruik in zonnepanelen aan te schaffen(met solar edge omvormer). Spouwmuurisolatie,dubbelglas ja prima. De besparing die je doet met de zonnepanelen sparen en zodra het een groot bedrag is iets kiezen van de maatregelen. Uiteindelijk(na 2-3 jaar) bespaar je zoveel(150 euro per maand) dat je elektrisch kunt gaan rijden. Ohja een speksteenkachel met cv aansluiting is win-win. Zet je kachel op een plek waar het snel koud is et voila je hebt balans.

[ Voor 12% gewijzigd door Verwijderd op 14-10-2015 22:25 ]

[ollie1965]

Mijn opzet van "verduurzamen" van een woning is volgens trias energetica en een combinatie van passief werken.

Wat je niet verliest aan warmte of niet gebruikt aan E hoef je later geen geld meer in te steken om op te wekken. Verder probeer ik alle middelen zo veel mogelijk met passieve toepassingen uit te voeren.
Als je dan gaat uitrekenen wat de kosten van isolatiematerialen zijn op een verbouwbudget dan weet je wel waarom er hier in de gehele binnen schil gewoon Rd 2,7 is toegevoegd.

Ug 0,5 is voor vele niet te verantwoorden (geld versus opbrengst) maar ik nodig iedereen uit om bij -5 bij mij voor/tegen het raam/schuifpui te komen zitten, laten we zeggen 1 uurtje, dan mag je daarna thuis met Ug 1,1 nog een uurtje gaan zitten. Ik denk dat je het thuis niet gaat volhouden.

Ofwel comfort heeft soms ook zijn prijs.

En ik kan je op een briefje mee geven, later ga je nooit meer nog eens goed/beter isoleren als je klaar bent met verbouwen. Dus nu "bezuinigen" op isoleren is iedere maand gemiste besparing op je energierekening (welke je dan kan doorinvesteren of leuke dingen van kan doen).

We zijn nu dan ook pas met het verbouwen aangekomen bij de "echte" techniek dingen, eerst volgende is zonnecollectoren en boiler(s) voor warmwater en (vloer)verwarming.

[Verwijderd]

het probleem met isoleren is dat de terugverdientijd 10 tot wel 20 jaar is en bij zonnepanelen onder de 5 jaar. De zonnepanelen is de meeste verstandigenkeus prijstechnisch zelfs boven een zonneboiler. het geld wat je iedere maand binnen harkt is gigantisch geen enkel product kan en geeft zo'n rendement tegen nihil risico. je hebt het over -5 hoe vaak is het nou -5 2 a 3 dagen per jaar hooguit? neem de zonnepanelen(pv) stel je investeert 5k euro daarmee bespaar je 1k per jaar. stop die 1k per jaar in je verbouwingen.
trias energetica, zijn al je apparaten jonger dan 4 jaar?

[ Voor 5% gewijzigd door Verwijderd op 15-10-2015 00:08 ]

[Sjembecks]

Je moet ook niet alles terug redeneren naar tvt..
Het confoort wat je er voor terug krijgt is ook geld waard.

Ik ben bezig met het totaal renoveren van een begin jaren 60 2 onder 1 kap.
Wat gaan wij doen/hebben wij gedaan:
-Vloer er uit beton vloer storten op 15cm ps+vloer verwarming.
-Glas vervangen voor HR++ glas.
-Nieuwaanbouwplaatsen met isolatie Rd=3.2
-Dak isoleren (80mm steen wol).
-Spouwmuur vullen (als er budget is).

Onze redenatie is dat wij onder veel stoken, boven alleen als het vriest.
Vandaar ook de zolder "maar" 80mm steen wol.

Daarnaast realiseer ik ook dat het een woning is van 50 jaar oud is, je kan de veel verbeteren maar op een gegeven moment houdt het op.
Had ik een energie neutrale/zuinige woning gewild dan had ik een nieuwbouw woning moeten bouwen/kopen.

Halen wij alle inversteringen er uit? nee als wij 40% rendement halen mag ik in mijn handen klappen.

Maar wij hebben dadelijk wel een leuk huisje wat geheel naar eigen smaak is ingericht, dat is ook wat waard

[ollie1965]

@Btcaelum
Duurzaam ≠ TVT
Dat vele TVT altijd snel te voorschijn halen bij "duurzame" investeringen kan ik niks aan doen.
Maar wat is de TVT op je "state of the art" game PC die iedere 1,5 jaar wordt vervangen, of die van een luxe auto terwijl je met een Dacia Logan/openbaar vervoer er ook kunt komen?

Wat ik wil zeggen is dat ik het raar vindt dat er vaak ineens andere normen worden gehandteerd/toegevoegd als het anders is dan de mainstream gedachte.

Het is aan de Topic starter om te bepalen of hij in zijn geval het wel/niet waard vindt om bepaalde investeringen te doen, hij vraagt naar de mogelijkheden, en ja PV hoort daar zeker bij.

Vanuit mijn standpunt, zoals ik probeer uit te leggen, begin je vanuit een andere optiek als je vraag over "duurzame renovatie" gaat..

[Oilman]

Wij zijn aan vrij vergelijkbaar project begonnen dit jaar: vrijstaand huis, 180 m2, bouwjaar 1978, tot een jaar of 10 geleden goed onderhouden, maar nooit gemoderniseerd.

Alles moet dus gebeuren, geen kamer die gespaard kan of zal worden. We zijn boven op zolder begonnen en werken onze weg naar beneden. We hadden het idee om het dak over een jaar of 4 te laten vervangen ivm asbest dakbeschot. Dat werd ons aan alle kanten afgeraden en om veel dubbele kosten te voorkomen hebben we het deze zomer laten vervangen. Dure grap, maar we zijn van 4 cm glaswol naar een isolatie pakket met een RC van 3 gegaan en tussen de ribben 8 cm glaswol/steenwol. De totale RC waarde zal nu dus op z'n minst naar de 5 gaan van het dak. De plastic dakraampjes zijn ook vervangen door Velux met HR++ glas. De dakkapellen hebben nu een RC waarde van 3 ipv bijna niets.

Punt is je kan je geld maar één keer uitgeven. Over 3 jaar kan je ook zo een lading zonnepanelen op je dak leggen, maar als je alles aan binnenkant afgewerkt en ingebruik genomen hebt dan is het dak vervolgens gaan isoleren niet een aantrekkelijke optie meer.
Hetzelfde geldt voor de vloer, wij hebben ook een vloer die direct op het zand gestort is (12 cm zonder bewapening, wie dat verzonnen heeft). De mogelijkheid om de vloer op te hoge hebben we niet, dus is de enige fatsoenlijk optie om de vloer eruit te halen en een deel van het zand weg te graven. Als we het nu niet goed doen dan gebeurd het de komende 20 jaar niet meer, want je gaat niet over 5 jaar de tegelvloer er weer uitbreken, je stucwerk opnieuw doen, enz.

Warmtepomp is voor ons op dit moment absoluut geen optie, we hebben een 5 jaar oude Nefit CW4 ketel (prima vermogen voor het huis dus). Als het geld nu in zonnepanelen en een warmtepomp gestopt wordt komen we het elders te kort. We houden er echter wel rekening mee, middels bijv loze leidingen van de meterkast naar het CV-hok op zolder (ivm aansluiten omvormer bijv).

Qua kosten denk ik dat het op dit moment enkel haalbaar is als je op z'n minst een deel cash beschikbaar hebt. De bank gaat je echt niet zo maar €75000 geven en wat jij dan ook nog denkt in €50k te kunnen doen. Dingen die je zelf kan doen, schelen een hoop, maar uiteindelijk tikt het allemaal hard op. Ik neem aan een nieuwe badkamer? Nieuwe keuken? Nieuwe vloeren? Kozijnen+glas? Elektra? Leidingwerk?
Iedere vierkante meter die getegeld moet worden kost al gauw €60-€100. Een standaard formaat raam, hardhouten kozijn + HR++ glas €500. Een nieuwe voordeur €1000-€1500. En dan heeft je vrouw nog geen geld uitgegeven aan de badkamer en keuken

[Skyaero]

Hkuit schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 21:23:
[...]

Goede reactie; daar ben ik ook naar op zoek (dat concept, budget lijkt er te zijn).
Het budget hangt met name af van de taxatiewaarde ná verbeteringen. Zoals hierboven beschreven verwacht ik dat die waarde flink hoger wordt omdat het huis zoveel verbeteringen nodig heeft. Als die inschatting van mij klopt, dan hebben we een aardig budget van 25 a 35 mille, afhankelijk van wat je daarin meetelt.

Dat concept kan er pas komen als de ambitie is gedefinieerd. En om een idee te geven welke ambitie haalbaar is, is een budget nodig.

Ik kan namelijk prima met nul-op-de meter concepten aankomen, een ambitie waarbij je onder de streep (jaargemiddeld) geen energiegebruik hebt. Kosten voor een vrijstaande woning liggen dan rond de 90.000 euro.

Het kan ook gefaseerd. Je maakt een ambitie waar je over 15 jaar wilt zijn, waaruit een concept volgt die in delen wordt geimplementeerd. Daarbij wordt rekening gehouden dat maatregelen die je vandaag neemt, je over 5 jaar niet gaan bijten (desinvestering) bij het nemen van een volgende maatregel. Daarnaast financieer je al je volgende maatregelen met de reeds gerealiseerde energiebesparing. Dit is overigens wat tussen neus en lippen door ook door mijn voorgangers is gesteld.

Het verband tussen isoleren, verwarmen, koelen en ventilatie is volgens mij wel duidelijk. Maar heb je wel eens nagedacht wat voor effect een douche-WTW, hotfill apparatuur een zonneboiler en een warmtepomp op elkaar hebben? En wat als je kinderen het huis uit gaan (of juist thuis blijven studeren en hun vriendje/vriendinnetje meenemen)?

Er riep iemand iets over de langere terugverdientijd van isoleren t.o.v. zonnepanelen. Daarbij wordt vergeten dat isolatiemaatregelen tenminste 50 jaar meegaan. Als je een financiele beschouwing wil maken is het kijken naar een levenscyclus kostenanalyse veel interessanter. Wat denk je dat 50 jaar niet-isoleren kost?

Ik heb niet voldoende details om een goed advies te kunnen geven welke maatregelen je in welke volgorde het beste kan nemen, maar gezien je grootse renovatieplannen is isoleren wel het meest waarschijnlijke startpunt.

Ik weet het, ik maak het je er niet makkelijker op

edit: mag ik vragen in welke gemeente het nieuwe huis ligt? Een aantal gemeentes geven namelijk forse subsidies (tot wel 25.000 euro) voor bijv nul-op-de-meter renovaties door particulieren als onderdeel van het Stroomversnellingsproject.

[ Voor 4% gewijzigd door Skyaero op 15-10-2015 17:19 ]

[Bezuiniger]

Isolatie terugverdienen in tientallen jaren? Misschien als je op RC=10 probeert uit te komen. Maar alle redelijk normale waardes leiden tot een TVT van minder dan 10 jaar. De spouwmuur isoleren kostte hier 1000 euro, TVT ca. 7 jaar. En dat was een heel vervelende klus, met relatief weinig m2 maar veel werk. Als je meer meters kunt maken gaat de TVT zeer waarschijnlijk nog stevig naar beneden.

En het HR++ glas verwacht ik binnen 8 jaar terug te verdienen. Nog even afgezien van het verhoogde comfort is isoleren over het algemeen een zeer verstandige keuze qua belegging. Jullie vergeten trouwens kierdichting: als je warmte door een paar kieren gewoon wegwaait kun je nog zo leuk isoleren maar dan gebeurd er toch echt weinig met de energierekening.

Wat betreft de grote getallen: hier hebben we ca. 15.000 euro geïnvesteerd, om ca. 80% energie te besparen en ruim 90% van de kosten weg te werken. En dan hebben we geen houtkachel, vloerverwarming, WP, ZB, WTW of douche-WTW. Om maar even een paar van de populaire installaties te noemen.

[Terpen Tijn]

Bezuiniger schreef op donderdag 15 oktober 2015 @ 18:25:
Isolatie terugverdienen in tientallen jaren? Misschien als je op RC=10 probeert uit te komen. Maar alle redelijk normale waardes leiden tot een TVT van minder dan 10 jaar. De spouwmuur isoleren kostte hier 1000 euro, TVT ca. 7 jaar. En dat was een heel vervelende klus, met relatief weinig m2 maar veel werk. Als je meer meters kunt maken gaat de TVT zeer waarschijnlijk nog stevig naar beneden.

En het HR++ glas verwacht ik binnen 8 jaar terug te verdienen. Nog even afgezien van het verhoogde comfort is isoleren over het algemeen een zeer verstandige keuze qua belegging. Jullie vergeten trouwens kierdichting: als je warmte door een paar kieren gewoon wegwaait kun je nog zo leuk isoleren maar dan gebeurd er toch echt weinig met de energierekening.

Wat betreft de grote getallen: hier hebben we ca. 15.000 euro geïnvesteerd, om ca. 80% energie te besparen en ruim 90% van de kosten weg te werken. En dan hebben we geen houtkachel, vloerverwarming, WP, ZB, WTW of douche-WTW. Om maar even een paar van de populaire installaties te noemen.

Even snel over jouw HR++ glas: het maakt nogal uit voor de TVT of je van enkelglas komt, of dat je 'al' dubbelglas had. In het laatste geval is de TVT een stuk langer, en dan lijkt me 8 jaar moeilijk te halen.

[Bezuiniger]

We hadden dubbelglas, maar HR++ is echt belachelijk goedkoop. Minder dan 100 euro per raam, daar kun je niet voor lopen tobben. 8 jaar is trouwens waarschijnlijk nog te hoog, het is eerder zeven komma zoveel.

1 stuks HR+++ laten plaatsen (vervanging van vernield gewoon triple) was bijna 250 euro, dus dat is minder leuk qua TVT. HR+++ zou ik normaliter alleen doen als de kozijnen toch al vervangen moeten worden.

Onze TVT komt overall trouwens op 8,04 jaar uit, en dat is met name door de TVT van onze PV (9 jaar).

[Xiphalon]

Ik heb voor mij thuis de tvt helemaal doorgerekend, vanaf enkel glas. Dat houdt dus in: de termperatuurverschillen binnen/buiten per uur, rekening houdend met ons gebruik van de diverse ruimtes, per uur, over de laatste 10 jaar.

Daar kwam uit dat enkel glas vervangen naar dubbel glas een tvt had van ong 7 jaar. HR++ zou 21 jaar worden. E.e.a. wordt wel vertekend doordat we eigenlijk alleen de woonkamer en de werkkamer stoken, de rest meestal niet, en dat daar wel al het enkel glas is vervangen (puur tegen de koudeval/doorslag).

Omdat de kozijnen nog wel 10+ jaar meegaan, maar vast niet meer dan 20, heb ik maar voor normaal dubbel glas gekozen. HR+++++ komt dan wel als de kozijnen (te) rot zijn en vervangen moeten worden.

[Bezuiniger]

HR++ kost ongeveer evenveel als gewoon dubbelglas. De coating erop en de vulling veranderen kost bijna niets extra. Als 5-15-4 niet past kun je de sponning dieper (laten) frezen en/of dunnere glaslatten toepassen.

Geen enkele van de glasberekeningen die ik heb gezien houd rekening met de verlaging in ruimtetemperatuur die je kunt toepassen na de extra isolatie. Was vroeger 24 graden in de badkamer nauwelijks te harden zo koud, nu val je met 22 graden al bijna om van de hitte. Dus nu is het daar 21 graden, en 3 graden minder hoog stoken scheelt behoorlijk veel ten opzichte van vroeger.

Over het geheel genomen levert HR++ bij ons een 10% lager gasverbruik op. Samen met een dikke 30% door de Supafil tikt dat toch behoorlijk door. De berekening van dat isolatiebedrijf klopte trouwens vrij aardig: ze zeiden 5 jaar TVT, het is 5,5 jaar.

[Jack]

Hier zou het vervangen van het huidige jaren 80 dubbelglas door HR++ in de woonkamer een tvt geven van circa 12,5 jaar.
Glas zelf is goedkoop, maar de raamroosters maken het weer duur helaas.

[ Voor 4% gewijzigd door Jack op 16-10-2015 00:49 ]

[Terpen Tijn]

Bezuiniger schreef op donderdag 15 oktober 2015 @ 22:18:
HR++ kost ongeveer evenveel als gewoon dubbelglas. De coating erop en de vulling veranderen kost bijna niets extra. Als 5-15-4 niet past kun je de sponning dieper (laten) frezen en/of dunnere glaslatten toepassen.

Geen enkele van de glasberekeningen die ik heb gezien houd rekening met de verlaging in ruimtetemperatuur die je kunt toepassen na de extra isolatie. Was vroeger 24 graden in de badkamer nauwelijks te harden zo koud, nu val je met 22 graden al bijna om van de hitte. Dus nu is het daar 21 graden, en 3 graden minder hoog stoken scheelt behoorlijk veel ten opzichte van vroeger.

Over het geheel genomen levert HR++ bij ons een 10% lager gasverbruik op. Samen met een dikke 30% door de Supafil tikt dat toch behoorlijk door. De berekening van dat isolatiebedrijf klopte trouwens vrij aardig: ze zeiden 5 jaar TVT, het is 5,5 jaar.

Heb je het glas zelf ook geplaatst? Want het materiaal is niet de grootste kostenpost. Je noemde iets van 80 euro per m2, dacht ik, maar voor mij als consument was het bedrag na meerdere offertes toch echt een heel stuk hoger; ik meende ~150 euro per m2 (incl. plaatsing). Ik geef wel toe dat ik niet voor de goedkoopste aanbieder ben gegaan, omdat de meeste glaszetters een uitgesproken slechte indruk op mij maakten.

10% minder gas zou op minder dan 200m3 per jaar komen bij ons; circa 75 euro per jaar besparing. Ons HR++ glas heeft daarmee dan een TVT van 42 jaar. Ik denk wel dat het in het echt gunstiger is; die website die ik noemde geeft een positievere schatting, waarmee de TVT grofweg door drie gedeeld zou worden. Maar dan nog is het dus 14+ jaar.

Ik deel die indruk van gevoelde temperatuur trouwens tot nu toe ook niet. Misschien dat het straks als het echt koud is wel een merkbaarder verschil oplevert, maar mijn indruk is dat de 19.5 graden die ik eerst voelde nog steeds dezelfde 19.5 graden is die ik nu voel. Helaas!

[ollie1965]

Bezuiniger schreef op donderdag 15 oktober 2015 @ 22:18:

Geen enkele van de glasberekeningen die ik heb gezien houd rekening met de verlaging in ruimtetemperatuur die je kunt toepassen na de extra isolatie. Was vroeger 24 graden in de badkamer nauwelijks te harden zo koud, nu val je met 22 graden al bijna om van de hitte. Dus nu is het daar 21 graden, en 3 graden minder hoog stoken scheelt behoorlijk veel ten opzichte van vroeger.

Terpen Tijn schreef op vrijdag 16 oktober 2015 @ 12:45:

Ik deel die indruk van gevoelde temperatuur trouwens tot nu toe ook niet. Misschien dat het straks als het echt koud is wel een merkbaarder verschil oplevert, maar mijn indruk is dat de 19.5 graden die ik eerst voelde nog steeds dezelfde 19.5 graden is die ik nu voel. Helaas!

En hier hebben we het, denk ik, dus over comfort effecten van isolatie.
In een huis wat een lage isolatiegraad heeft moet er flink veel vermogen worden toegevoegd wat weer luchtstromen op gang brengt. En helaas is een luchtstroom het meest onbehagelijke wat wij voelen vooral als deze een bepaalde temperatuur en stroom snelheid combinatie behaald.
Temperatuur en snelheid waarbij dit "onbehaaglijk/hinderlijk" wordt is per persoon verschillend (maar bij het vrouwelijke geslacht is dit meestal eerder )

[Bezuiniger]

Terpen Tijn schreef op vrijdag 16 oktober 2015 @ 12:45:
[...]


Heb je het glas zelf ook geplaatst? Want het materiaal is niet de grootste kostenpost. Je noemde iets van 80 euro per m2, dacht ik, maar voor mij als consument was het bedrag na meerdere offertes toch echt een heel stuk hoger; ik meende ~150 euro per m2 (incl. plaatsing). Ik geef wel toe dat ik niet voor de goedkoopste aanbieder ben gegaan, omdat de meeste glaszetters een uitgesproken slechte indruk op mij maakten.

10% minder gas zou op minder dan 200m3 per jaar komen bij ons; circa 75 euro per jaar besparing. Ons HR++ glas heeft daarmee dan een TVT van 42 jaar. Ik denk wel dat het in het echt gunstiger is; die website die ik noemde geeft een positievere schatting, waarmee de TVT grofweg door drie gedeeld zou worden. Maar dan nog is het dus 14+ jaar.

Ik deel die indruk van gevoelde temperatuur trouwens tot nu toe ook niet. Misschien dat het straks als het echt koud is wel een merkbaarder verschil oplevert, maar mijn indruk is dat de 19.5 graden die ik eerst voelde nog steeds dezelfde 19.5 graden is die ik nu voel. Helaas!

Nee, ik heb het laten plaatsen. Offerte opgevraagd bij de lokale glaszetter, en die was zo laag dat we gelijk ja hebben gezegd. Ik heb gevraagd om HR++ glas 5-15-4 met U-waarde van maximaal 1,1, dunnere glaslatten, plaatsen en afvoeren oude ruiten. Ik heb ze de maten opgegeven voor de offerte, met het verzoek ze na te meten bij opdracht. Ze hebben het verfklaar (gegrond) opgeleverd, zoals afgesproken.

De fijnste bedrijven om zaken mee te doen waren de glaszetter en het isolatiebedrijf. Met name de diverse installateurs waren een ramp, variërend van losse stopcontacten door de elektromonteur tot doorboorde elektra door de PV installateur, lekkende CV door de CV monteur en verkeerde radiator plus lekkage door de monteur daarvan. Dus als je je afvraagt waarom we relatief weinig installatiewerk laten doen...

[Verwijderd]

tvt hoeft zich niet te verdedigen, het is er en anders niet.
en wat dan ? spaarrente en een hoge energierekening ?
waarom blijft nederland tegen zichzelf redeneren ?
lage woonlast is een doel, tvt niet, het is een onderdeel.
met tvt en duurzaam gaat het goed, en de milieuwinst is gratis.
ga anders lekker veel gas stoken, en wacht een uur omdat je huis zo lek is.
dan is er geen comfort, en er zijn kosten.
het is gewoon een keuze, weinig discussie verder nodig.

[ Voor 34% gewijzigd door Verwijderd op 16-10-2015 17:29 ]

[Terpen Tijn]

Bezuiniger schreef op vrijdag 16 oktober 2015 @ 15:49:
[...]

De fijnste bedrijven om zaken mee te doen waren de glaszetter en het isolatiebedrijf. Met name de diverse installateurs waren een ramp, variërend van losse stopcontacten door de elektromonteur tot doorboorde elektra door de PV installateur, lekkende CV door de CV monteur en verkeerde radiator plus lekkage door de monteur daarvan. Dus als je je afvraagt waarom we relatief weinig installatiewerk laten doen...

Hehe, het kan verkeren. Onze glaszetter was prima, en de verschillende installateurs ook, maar ik was minder blij met de isolatielui. Ach ja, dat is iets waar zelfs het beste advies op Tweakers je niet voor kan behoeden.

[Hkuit]

Prosac schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 21:35:
Ik heb mij door de glaszetter laten vertellen dat het rendement de meerprijs van HR+++ versus HR++ (nog) niet waard is. Hij zou mij graag HR+++ verkopen, maar prijs/rendementsgewijs was HR++ volgens hem beter.
Maar ben daar nog niet heel erg ingedoken.

Wat betreft vloerverwarming, denk toch echt aan hele goede isolatie onder die verwarming, je verliest anders ontzettend veel warmte via de ondergrond, doodzonde van het geld. ALs je dan geen zin hebt in een paar dagen graven, dan adviseer ik je in elk geval om niet in te frezen, maar geisoleerde platen te leggen.


[...]


Dat verhaal ging bij mij niet op. De hele technische installatie kost me ongeveer 10.000 euro, maar levert me geen 10.000 euro meerwaarde op. Die kreeg ik dus niet in de hypotheek. Je moet echt je goed laten informeren wat iets oplevert. De taxateur zei ook al: "Ja, leuk een keuken van 10.000 euro, maar dat houdt niet direct in dat je huis 10.000 euro meer waard is.

Dat verschil tussen HR++ en +++ heb ik vaker gelezen; ik denk inderdaad dat HR++ relatief het beste is. Misschien alleen voor de uitbouw +++.

De vloerverwarming zal ik niet low-budget laten doen, dat is inderdaad zonde. Als het huis dan helemaal op z'n kop gaat, dan moeten we het gelijk goed doen.

Wat de financiën betreft; dat lijkt goed te komen. De taxatiewaarde na renovatie is hoog, zodat we veel verbeteringen in de hypotheek kunnen krijgen.

[Hkuit]

BCC schreef op woensdag 14 oktober 2015 @ 21:56:
^^ zeker nu de gasprijs zo laag is en de huizenprijzen ook erg zakken is het maar de vraag of het meer waard wordt: ik ken niemand die een huis wel of niet gekocht heeft vanwege het energielabel.

Huizenprijzen zakken niet meer, Google maar eens.

En ik ga niet voor een label, maar voor woningverbetering; vloerverwarming, zone-regeling, kunststof kozijnen met HR++, nieuwe keuken en badkamer. Daarnaast spouwmuurisolatie en PV als 'echte' energiebesparende maatregelen, alhoewel die isolatie natuurlijk ook weer comfortverhogend is.

[Hkuit]

Skyaero schreef op donderdag 15 oktober 2015 @ 17:15:
[...]
Het kan ook gefaseerd. Je maakt een ambitie waar je over 15 jaar wilt zijn, waaruit een concept volgt die in delen wordt geimplementeerd. Daarbij wordt rekening gehouden dat maatregelen die je vandaag neemt, je over 5 jaar niet gaan bijten (desinvestering) bij het nemen van een volgende maatregel. Daarnaast financieer je al je volgende maatregelen met de reeds gerealiseerde energiebesparing. Dit is overigens wat tussen neus en lippen door ook door mijn voorgangers is gesteld.

Het verband tussen isoleren, verwarmen, koelen en ventilatie is volgens mij wel duidelijk. Maar heb je wel eens nagedacht wat voor effect een douche-WTW, hotfill apparatuur een zonneboiler en een warmtepomp op elkaar hebben? En wat als je kinderen het huis uit gaan (of juist thuis blijven studeren en hun vriendje/vriendinnetje meenemen)?
[...]
Ik weet het, ik maak het je er niet makkelijker op

edit: mag ik vragen in welke gemeente het nieuwe huis ligt? Een aantal gemeentes geven namelijk forse subsidies (tot wel 25.000 euro) voor bijv nul-op-de-meter renovaties door particulieren als onderdeel van het Stroomversnellingsproject.

Je maakt me nieuwsgierig; wat zou dan een desinvestering kunnen zijn in mijn geval? Ik begin met isoleren en een LTV-systeem; vloerverwarming en LTV-radiatoren boven. Wat ik aan de technische installatie voor warm water en CV ga doen hangt vervolgens van het budget af; als ik nu een nieuwe CV-ketel koop, dan kan daar later nog een ELGA aan gekoppeld worden, een zonneboiler, een cv-houtkachel.
En het gaat om gemeente Sint-Michielsgestel, net onder 's Hertogenbosch. Ik heb even gezocht, maar zag ze niet staan bij dat project, helaas.

[Bezuiniger]

Een paar voorbeelden: je begint met het leggen van PV, en komt daarna erachter dat de dakisolatie toch echt beter kan. Kunnen de panelen er eerst weer af voordat je bij het dak komt.

Of je koopt nu een leuke Nefit CV, en wilt later een Elga aanschaffen. Een CV met een goede opentherm interface is dan een verstandiger keuze, nu moet er weer een module worden aangeschaft. Of denk aan een boiler voor de ZB, met maar 1 spiraal erin. Kun je weer een andere kopen als je ook verwarmingsondersteuning wilt.

En ook leuk: je vult de spouw, maar wilt achteraf toch liever een dikkere isolatie dan zo mogelijk is. Kun je de gevel aan gaan passen, en is je investering waardeloos.

[Hkuit]

Bezuiniger schreef op vrijdag 16 oktober 2015 @ 23:33:
Een paar voorbeelden: je begint met het leggen van PV, en komt daarna erachter dat de dakisolatie toch echt beter kan. Kunnen de panelen er eerst weer af voordat je bij het dak komt.

Of je koopt nu een leuke Nefit CV, en wilt later een Elga aanschaffen. Een CV met een goede opentherm interface is dan een verstandiger keuze, nu moet er weer een module worden aangeschaft. Of denk aan een boiler voor de ZB, met maar 1 spiraal erin. Kun je weer een andere kopen als je ook verwarmingsondersteuning wilt.

En ook leuk: je vult de spouw, maar wilt achteraf toch liever een dikkere isolatie dan zo mogelijk is. Kun je de gevel aan gaan passen, en is je investering waardeloos.

Oké, goede voorbeelden.
Dit topic heeft mij in ieder geval al geleerd dat ik dakisolatie niet moet vergeten; dat wil voor de verhuizing dus al laten doen, of zelf doen.
Wat Nefit betreft; ik wist dat dat een 'eigenwijs' merk was, mede daarom heb ik nu een Atag ketel. In de val van zonneboiler met maar 1 spiraal ben ik wel getrapt; als ik in ons huidige huis cv-ondersteuning had willen toevoegen, dan had ik een andere boiler moeten kopen, of een tweede ernaast moeten zetten.
Ik snap dat dit slechts voordelen waren en dat er meer potentiële des-investeringen zijn te bedenken.
Ik wil daarom via dit forum regelmatig mijn vragen over keuze-mogelijkheden voorleggen; daarmee hoop ik te leren van degenen die mij voorgingen.

[ Voor 0% gewijzigd door Hkuit op 17-10-2015 21:54 . Reden: Tikfout aangepast ]

[Oilman]

Denk ook niet te makkelijk over die dakisolatie. Als het niet van binnen kan (bijvoorbeeld omdat het te veel hoogte weg neemt), dan is de enige optie van buiten. Technisch gezien is dat prima, het is echter wel duur. Wij hebben het zelf eigenlijk al te laat gedaan, maar konden niet anders. Als het dak eraf moet wil je dat echt doen voordat je ook maar iets doet in het huis, want het gaat toch schade en gedoe geven.

[Bezuiniger]

Valt mee: dakisolatie kan bijv. ook met EPS korrels.

[Oilman]

Aan wat voor een RC-waarde moet ik dan denken? Bij woningen uit deze periode is dakisolatie vaak volledig afwezig, met iedere cm glaswol mag je al blij zijn (als je het moet verwijderen denk je daar overigens anders over).

[Bezuiniger]

Dat hangt uiteraard af van de beschikbare ruimte en de gebruikte korrels. De hele ruimte onder de dakpannen wordt gevuld met korrels. Qua dikte van de laag zou het redelijk efficient moeten zijn. Maar uiteraard is een materiaal met een betere isolatiewaarde zoals PIR nog beter.

[Hkuit]

Ik heb inderdaad over PIR platen gelezen. Er zit nu een paar centimeter piepschuim tussen de balken, ben benieuwd of we dat er zo tussenuit krijgen of dat ik het beter kan laten zitten en de PIR platen er tegenaan monteren. Piepschuim = EPS trouwens.

[Bezuiniger]

Voor de platen moet alles van het dak af, dat kost veel meer tijd dan vullen met korrels. Dat is binnen een dag gedaan. Als je het laat doen dan zal het opvullen met korrels veel goedkoper zijn.

Kijk ook naar de verschillen in dikte: je kunt de hele ruimte tussen de balken vullen met PIR, of de hele ruimte onder de pannen met korrels. Afhankelijk van de verschillen in dikte van je isolatie komt of het een of het ander gunstiger uit.

[Terpen Tijn]

Die korrels moeten dan wel goed verlijmd worden. Het spul dat standaard in de muur wordt gespoten (en verlijmd) vormt geen erg sterk pakket, bijvoorbeeld. Je wilt niet dat de korrels van je dak worden geblazen bij elk stormpje.

[KifArU]

Hier net een herenhuis uit 1926 totaal gerenoveerd naar 0-op-de-meter.
De extra werkzaamheden voor goede isolatie vielen hier mee, vooral de keuze van wat we wilden bereiken en de manier waarop was lastig. Omdat wij aan een pilot mee deden: http://energiesprong.nl/b...-procent-energiereductie/ werden we begeleid door een professionele duurzaamheidsadviseur. Dat heeft ons enorm geholpen.

We hebben veel te veel gedaan om hier allemaal op te sommen, maar de belangrijkste zaken waren:

- Alle (niet-spouw)muren van binnen isoleren met Kingspan K17 platen. (115mm, RC=5, ook dunner verkrijgbaar. Aan te raden vanwege weinig werkgangen en lage(re) milieubelasting)
- Alle overige isolatie (vooral geluid) van binnenwanden en buitenwanden naar buren met Metisse (gerecycled katoen) om het milieu weinig te belasten.
- Alle glas naar HR++ (qua kosten en rendement was beter isoleren niet haalbaar met de bestaande ramen en kozijnen. U=1,0 kostte het glas 60,- / m2 ex btw. U=0,5 kostte 270,-/m2. Zetten is even duur)
- (plat) Dak vernieuwd met dubbele laag isolatie (2x8cm PIR, kostte alleen meer aan isolatiemateriaal en 1 laag extra aanbrengen, omdat de rest toch al moest gebeuren)
- Begane grondvloer weggebroken en nieuw gestort op 80cm EPS250SE. In de afwerkvloer verwarmingsbuizen opgenomen.
- All-electric, dus geen gasaansluiting meer.
- L/w warmtepomp voor verwarming en tapwater (op verdiepingen met ZLT convectoren)
- Evohome systeem voor aansturing verwarming
- Balansventilatie met WTW
- Douche WTW
- Zonnepanelen op het dak om de energie op te wekken
- Houtkachel in de woonkamer

Waar zijn wij afgeweken van de punten die hier boven worden genoemd:
- geen cv-koppeling voor de houtkachel omdat dit vrij duur was (ca 3000 extra voor een mooie kachel, 1000 installatiewerk en 1000 voor extra boiler) en omdat alle kachelboeren ons vertelden dat de kachels dan minder mooi branden. Ook werkt het systeem pas goed als alles op temperatuur is en daarvoor stoken wij te kort. ('s-avonds 2-3 uur, niet hele dagen)
- geen zonneboiler: Je kunt de m2 op het dak maar 1x gebruiken en omdat er al een warmtepomp voor tapwater staat, wat extra zonnepanelen neergelegd. Energetisch ongeveer gelijk, maar geen extra systeem, geen sturing, geen kans op lekkages en geen extra onderhoud nodig.

Het topic dat ik ooit heb geopend: Woonhuis duurzaam renoveren

Dit is een (hele) korte samenvatting van een proces van een jaar, maar als er vragen zijn laat maar weten. Graag middels een quote of dm, zodat ik een bericht krijg.

[BCC]

KifArU schreef op maandag 19 oktober 2015 @ 15:57:
- geen cv-koppeling voor de houtkachel omdat dit vrij duur was (ca 3000 extra voor een mooie kachel, 1000 installatiewerk en 1000 voor extra boiler) en omdat alle kachelboeren ons vertelden dat de kachels dan minder mooi branden. Ook werkt het systeem pas goed als alles op temperatuur is en daarvoor stoken wij te kort. ('s-avonds 2-3 uur, niet hele dagen)

Mooie lijst, maar kun je hier iets meer over vertellen? Want met bijvoorbeeld Nordic Fire is juist bedoeld als ondersteuning voor een normale CV en daarbij heb je wel wat leidingwerk, maar geen bijzondere CV of iets dergelijks nodig. http://www.nordicfire.nl/brochures/informatieCVhaarden.pdf Ik ga ook enkel bijstoken en dit leek mij een goede oplossing.

Quote uit de PDF:

Indien de CV houtkachel te klein in vermogen is betekent het niet dat deze niet functioneert, maar het zal mogelijk niet alle ruimtes volledig verwarmen. Dit is namelijk niet altijd noodzakelijk. (denk bijvoorbeeld aan een slaapkamer). De CV houtkachel zal dan wel als ondersteuning kunnen dienen in combinatie met een bestaande CV ketel. En des te vaker dat u de houtkachel gebruikt des te groter zal uw besparing zijn.

[ Voor 21% gewijzigd door BCC op 20-10-2015 12:42 ]

[Hkuit]

Bezuiniger schreef op maandag 19 oktober 2015 @ 11:04:
Voor de platen moet alles van het dak af, dat kost veel meer tijd dan vullen met korrels. Dat is binnen een dag gedaan. Als je het laat doen dan zal het opvullen met korrels veel goedkoper zijn.

Alles van het dak af? Ik dacht dat je die PIR-platen 'gewoon' tussen de balken kon plakken, zo heb ik het op de foto's gezien in het andere topic wat me hier werd aangeraden. Dat is in ieder geval wat ik van plan was te gaan doen.

Ik heb me eens verdiept in dakisolatie met EPS-korrels;
pffft, er zijn wel een heleboel redenen waarom het niét zou kunnen:
"In een aantal gevallen is isolatie met EPS Thermoparels niet mogelijk. Het lukt onder andere niet wanneer de pannen scheluw zijn. Dit is vaak een tweede soort pan en na isolatie is de kans op lekkage aanwezig. Om eenzelfde reden wordt het systeem ook niet toegepast onder pannen die vorstschade hebben geleden. Daken met te kleine pannen zijn ongeschikt omdat de kans bestaat dat ze vervolgens omhoog word gedrukt tijdens het isoleren. Omdat er tijdens het isoleren op elke twee meter een rij pannen in verticale richting wordt weggenomen, is het systeem niet geschikt voor pannen die in kruisverband liggen. Uiteraard kan er ook niet worden geïsoleerd met de EPS parels wanneer de ruimte onder de pan te klein is. Tot slot moeten er eisen worden gesteld aan de dakhelling. Die mag niet groter zijn dan 60 graden, zoals bijvoorbeeld het geval is bij een Mansarde kap. Als de dakhelling te groot is, bestaat er een reële kans dat de pannen er tijdens het isoleren afgedrukt worden.

[ Voor 47% gewijzigd door Hkuit op 20-10-2015 19:35 . Reden: info mbt dakisolatie toegevoegd ]

[Bezuiniger]

Bij het aanbrengen van PIR platen moeten alle dakpannen en panlatten eraf, anders krijg je de platen er echt niet netjes tussen. Bij het inblazen van de korrels wordt maar een deel van de pannen verwijderd of zelfs alleen maar omhoog geschoven. Als dat niet mogelijk is wordt het isoleren met die methode onmogelijk. Het gewicht van de pannen zorgt ervoor dat de korrels op hun plaats blijven liggen. Bij te lichte pannen en bij een te grote helling druk je de pannen omhoog/naar buiten, met alle problemen van dien.

[Hkuit]

Bezuiniger schreef op dinsdag 20 oktober 2015 @ 23:14:
Bij het aanbrengen van PIR platen moeten alle dakpannen en panlatten eraf, anders krijg je de platen er echt niet netjes tussen.

Ik heb toch verschillende sites zien waarop ze het van binnenuit doen. Dat kost me dan wat ruimte, maar het lijkt me gemakkelijker dan alles er vanaf halen:

[ Voor 27% gewijzigd door Hkuit op 21-10-2015 20:45 . Reden: quote ingekort ]

[Bezuiniger]

Dat kost behoorlijk veel binnenruimte als je een goede Rc waarde wilt bereiken. Werk dan zeker ook nog isolatie tussen de balken, dat scheelt behoorlijk veel ruimte.

Ik dacht meer aan deze constructie: http://www.kingspaninsula.../k7-hellend-dakplaat.aspx

[KifArU]

BCC schreef op dinsdag 20 oktober 2015 @ 12:41:
[...]

Mooie lijst, maar kun je hier iets meer over vertellen? Want met bijvoorbeeld Nordic Fire is juist bedoeld als ondersteuning voor een normale CV en daarbij heb je wel wat leidingwerk, maar geen bijzondere CV of iets dergelijks nodig. http://www.nordicfire.nl/brochures/informatieCVhaarden.pdf Ik ga ook enkel bijstoken en dit leek mij een goede oplossing.

Quote uit de PDF:

[...]

Natuurlijk kan ik er meer over vertellen. Maar wat wil je dan precies weten? Voordat ik een heel verhaal over kachelkeuze of stooktechnieken ga intikken waar je niet op zit te wachten

[Hkuit]

Bezuiniger schreef op woensdag 21 oktober 2015 @ 21:15:
Dat kost behoorlijk veel binnenruimte als je een goede Rc waarde wilt bereiken. Werk dan zeker ook nog isolatie tussen de balken, dat scheelt behoorlijk veel ruimte.

Ik dacht meer aan deze constructie: http://www.kingspaninsula.../k7-hellend-dakplaat.aspx

Bedankt.
We gaan woensdag weer in het huis kijken, dit keer met een bouwkundige erbij. Dan zal ik zeker navragen welke mogelijkheden hij ziet voor dakisolatie. Het is, zoals jij ook schrijft, een afweging; hoeveel isolatiewaarde is mogelijk achter de pannen, hoeveel tussen de balken, en hoeveel geld en tijd ben je er mee kwijt? EPS achter de pannen bijvoorbeeld kost mij geen tijd (wél geld... )

[Hkuit]

KifArU schreef op maandag 19 oktober 2015 @ 15:57:
Hier net een herenhuis uit 1926 totaal gerenoveerd naar 0-op-de-meter.
De extra werkzaamheden voor goede isolatie vielen hier mee, vooral de keuze van wat we wilden bereiken en de manier waarop was lastig. Omdat wij aan een pilot mee deden: http://energiesprong.nl/b...-procent-energiereductie/ werden we begeleid door een professionele duurzaamheidsadviseur. Dat heeft ons enorm geholpen.

Dat wil ik ook graag.
Ik ben er van overtuigd dat wij met wat maatregelen het verbruik flink kunnen verlagen, maar verlaging tot 0 op de meter gaat m.i. toch een stap verder.

Ik ben daarom op zoek naar meer informatie over dat project of soortgelijke projecten; wij wonen in Noord-Brabant en daar hebben ze een project Stroomversnelling. Als ik daarop zoek, dan lijkt het er op dat ik als éénling nog geen subsidie aan kan vragen. De provincie gaat (eerst?) in zee met woningbouwcorporaties e.d.

Mijn gemeente biedt aan om bij een renovatie tot Nul op de Meter geen bouwleges te rekenen; dat zou dan max. 8000 euro schelen. Dat is aardig, maar niet de stimulans die mij over de streep zal trekken...

Als er vragen zijn laat maar weten. Graag middels een quote of dm, zodat ik een bericht krijg.

Bij deze!

[KifArU]

Hkuit schreef op maandag 26 oktober 2015 @ 11:30:
[...]

Dat wil ik ook graag.
Ik ben er van overtuigd dat wij met wat maatregelen het verbruik flink kunnen verlagen, maar verlaging tot 0 op de meter gaat m.i. toch een stap verder.

Ik ben daarom op zoek naar meer informatie over dat project of soortgelijke projecten; wij wonen in Noord-Brabant en daar hebben ze een project Stroomversnelling. Als ik daarop zoek, dan lijkt het er op dat ik als éénling nog geen subsidie aan kan vragen. De provincie gaat (eerst?) in zee met woningbouwcorporaties e.d.

Mijn gemeente biedt aan om bij een renovatie tot Nul op de Meter geen bouwleges te rekenen; dat zou dan max. 8000 euro schelen. Dat is aardig, maar niet de stimulans die mij over de streep zal trekken...


[...]

Bij deze!

In dit geval was het voor ieder huis maatwerk. Het zijn immers bestaande huizen, die worden gerenoveerd. De subsidie bestond uit bouwkundige/duurzame begeleiding en een klein geldbedrag. (samen ruim minder dan € 8000,-)
Dit is bedoeld als ondersteuning voor mensen die zelf de ambitie hebben, niet om mensen te overtuigen.
Ook zit er nog een "eindcontrole" in middels blowerdoortest en IR-foto's.
Dat gebeurt bij ons over een paar weken.

Mijn advies zou zijn om voor jezelf de grenzen te bepalen: Wat wil je bereiken en wat mag dat kosten in geld / ruimte / overlast / etc.
Daarna deskundig advies inschakelen! In 10-20 uur advies krijg je zoveel meer kwaliteit, dat je dat in financiën en comfort dubbel terug krijgt.

[Hkuit]

PHPP, JA OF NEE? En wat mag dat kosten?
vandaag een adviseur op bezoek gehad ivm besparingsadvies. Hij bood aan om een complete PHPP berekening te laten maken, ook als we niet naar een volledig passief huis toe willen. Dat zou me 1500 euro gaan kosten.
Wat vinden jullie; is dat de moeite waard (zie topic-start voor de plannen)?
En is €1500 een goede prijs; ik vind het nogal wat....

[Bezuiniger]

Dat is lastig in te schatten. Aan de PHPP berekening van je huidige situatie heb je niet zoveel. Als hij alternatieven uit gaat werken van isolatiewerk/verbouwingen kom je wel een heel eind: je kunt dan als het goed is de zinnige en onzinnige maatregelen beter gaan onderscheiden. Maar dat is veel werk, en dat moet uiteraard betaald worden.

Aan de andere kant kom je met gewoon gezond verstand ook heel erg ver. Wij hebben alles gewoon zelf uitgezocht. Niet alles is misschien gegaan zoals het zou moeten, maar het meeste wel en het is maar de vraag of "deskundig" advies de problemen echt had voorkomen. Veel is gewoon lompheid. Wij kwamen bijv. de enige elektricien tegen die recht onder een stopcontact gaat boren. Of ook leuk: aannames. Het dak was geïsoleerd. De meeste adviseurs kijken dan al niet meer verder, wij trouwens ook niet. Achteraf hadden we nog best behoorlijk wat isolatiewaarde kunnen winnen door EPS korrels erbij te laten spuiten. En echt duur is dat eigenlijk ook niet.

[Skyaero]

Hkuit schreef op vrijdag 13 november 2015 @ 19:35:
PHPP, JA OF NEE? En wat mag dat kosten?
vandaag een adviseur op bezoek gehad ivm besparingsadvies. Hij bood aan om een complete PHPP berekening te laten maken, ook als we niet naar een volledig passief huis toe willen. Dat zou me 1500 euro gaan kosten.
Wat vinden jullie; is dat de moeite waard (zie topic-start voor de plannen)?
En is €1500 een goede prijs; ik vind het nogal wat....

Tenzij je een woning volledig nieuw gaat bouwen: nee, een phpp heeft geen meerwaarde. Hoewel het uitgebreider is, zitten er net zulke rare kronkels in als in een EPC berekening en gaat het niet uit van jouw gedrag.

Het energiegebruik van de meeste apparaten kun je gewoon op de achterkant van een bierviltje uitrekenen. Allleen de netto warmtevraag is lastig. Maar als je een gasketel hebt, is deze (relatief) makkelijk te achterhalen mbv meterstanden.

[KifArU]

Bij ons is alleen een transmissieberekening gemaakt. Op basis daarvan hebben we de capaciteit van de warmtepomp bepaald. Verdere berekeningen zijn niet gemaakt en hebben we in het proces ook niet gemist.
De kosten ken ik niet (zat in de subsidie), maar meen dat het een paar honderd euro was.

[Hkuit]

Skyaero schreef op zondag 15 november 2015 @ 09:53:
[...]


Tenzij je een woning volledig nieuw gaat bouwen: nee, een phpp heeft geen meerwaarde. Hoewel het uitgebreider is, zitten er net zulke rare kronkels in als in een EPC berekening en gaat het niet uit van jouw gedrag.

Het energiegebruik van de meeste apparaten kun je gewoon op de achterkant van een bierviltje uitrekenen. Allleen de netto warmtevraag is lastig. Maar als je een gasketel hebt, is deze (relatief) makkelijk te achterhalen mbv meterstanden.

Dat laatste is nu nog wat lastig; we wonen er nog niet en de alleenstaande dame die er nu woont heeft vast een heel ander stookgedrag dan wij met z'n vieren...