Wie durft er al in te zetten op de vraag welke coalitie er na september gevormd zal gaan worden? Ik heb er een tijd over nagedacht en, mits de peilingen de komende maanden niet gigantisch zullen verschuiven, zie ik eigenlijk maar één stabiele/plausibele mogelijkheid: een combinatie van PvdA + CDA + VVD + D66.
Om te beginnen heb ik op www.coalitiechecker.nl gekeken naar de laatste Synovate peiling van 12 mei. In de opties heb ik de PVV op "uitgesloten" gelaten (iedereen behalve de vvd heeft aangegeven niet met wilders te gaan regeren) en de optie aangezet om coalities uit te sluiten die niet op een meerderheid in de eerste kamer kunnen rekenen. Hoewel het natuurlijk niet noodzakelijk is om als coalitie ook op een meerderheid in de 1e kamer te kunnen rekenen, zal dit wel een hele flinke voorkeur hebben, zeker met nog meer controversiële bezuinigingen en hervormingen in aantocht. Weinig partijen zullen er op zitten te wachten om het gestuntel met (bijvoorbeeld) de SGP zoals dit de afgelopen maanden gebeurde nog eens 4 jaar voort te zetten, en daarnaast zijn de 4 coalities die door deze optie afvallen (VVD+SP+CDA, VVD+SP+D66, VVD+PVDA+CU+D66, SP+PVDA+D66+GL+CU) sowieso niet bepaald voor de hand liggend.
Hierna blijven er nog slechts 7 verschillende mogelijkheden over. Belangrijk is het om op te merken dat de PvdA in allemaal voorkomt. Als we er dus inderdaad van uit gaan dat de PVV bij voorbaat is uitgesloten van het formatieproces, dan kan je niet meer om de PvdA heen!
De enige 3-partijencoalitie uit het set, SP+VVD+PvdA, zie ik zeker niet gebeuren: SP en PvdA zouden samen een blok vormen dat lijnrecht tegenover de standpunten van de VVD staat. Ook in PvdA+CDA+SP+D66 lijken me de verschillen tussen het blok PvdA+SP en CDA+D66 te groot om te overbruggen. PvdA+VVD+CDA+GroenLinks is een theoretische mogelijkheid, maar ik zie het niet gebeuren. Dat VVD en GL bij elkaar zijn gekomen met een tijdsdruk van 2 dagen en een "het kan niet anders" situatie betekent nog niet meteen dat ze een coalitie kunnen vormen die de intentie heeft om het 4 jaar lang met elkaar eens te zijn. Denkt iemand dat het voor de VVD op lange termijn verdedigbaar is om akkoord te gaan met zaken als de BTW (terug)verlaging van kunst, het afschaffen van de onbelaste KMvergoeding, maar het niet bezuinigen op OS? Om die reden, en omdat ik de PvdD nog minder snel zie samenwerken met de VVD dan GL, valt PvdA+VVD+D66+GL+PvdD ook af.
Blijft over:
- PvdA + CDA + VVD + D66
- PvdA + CDA + VVD + CU
- PVDA + CDA + SP + CU + GL
De kans dat het nogmaals 5 verschillende partijen lukt om het met elkaar eens te worden, in het bijzijn van de standpunten van de SP die allemaal nét iets extremer zijn dan bij de overige partijen, is eigenlijk ook niet geweldig groot. PvdA+CDA+VVD dus, met de keuze uit D66 of ChristenUnie als 4e partij. Alletwee de mogelijkheden zijn opzich niet ondenkbaar, dus laat ik de peilingen de doorslag geven: terwijl de D66-combinatie in alle drie de grote peilingen op een flinke meerderheid kan rekenen, is de CU-combinatie alleen in de Synovate peilingen (nét) mogelijk, bij peil.nl en tns nipo zakken ze aardig onder de 76 zetels.
PvdA + CDA + VVD + D66 it is! PvdA heeft recent al aangegeven het liefst met CDA een coalitie te vormen, en andersom precies hetzelfde. De band tussen CDA en VVD is ook goed, en met D66 komen ze er ook wel uit. In alle peilingen een stabiele en flinke meerderheid, en qua standpunten een betere match dan een coalitie met de PVV, SP of GroenLinks. Nu de naam nog..
Om te beginnen heb ik op www.coalitiechecker.nl gekeken naar de laatste Synovate peiling van 12 mei. In de opties heb ik de PVV op "uitgesloten" gelaten (iedereen behalve de vvd heeft aangegeven niet met wilders te gaan regeren) en de optie aangezet om coalities uit te sluiten die niet op een meerderheid in de eerste kamer kunnen rekenen. Hoewel het natuurlijk niet noodzakelijk is om als coalitie ook op een meerderheid in de 1e kamer te kunnen rekenen, zal dit wel een hele flinke voorkeur hebben, zeker met nog meer controversiële bezuinigingen en hervormingen in aantocht. Weinig partijen zullen er op zitten te wachten om het gestuntel met (bijvoorbeeld) de SGP zoals dit de afgelopen maanden gebeurde nog eens 4 jaar voort te zetten, en daarnaast zijn de 4 coalities die door deze optie afvallen (VVD+SP+CDA, VVD+SP+D66, VVD+PVDA+CU+D66, SP+PVDA+D66+GL+CU) sowieso niet bepaald voor de hand liggend.
Hierna blijven er nog slechts 7 verschillende mogelijkheden over. Belangrijk is het om op te merken dat de PvdA in allemaal voorkomt. Als we er dus inderdaad van uit gaan dat de PVV bij voorbaat is uitgesloten van het formatieproces, dan kan je niet meer om de PvdA heen!
De enige 3-partijencoalitie uit het set, SP+VVD+PvdA, zie ik zeker niet gebeuren: SP en PvdA zouden samen een blok vormen dat lijnrecht tegenover de standpunten van de VVD staat. Ook in PvdA+CDA+SP+D66 lijken me de verschillen tussen het blok PvdA+SP en CDA+D66 te groot om te overbruggen. PvdA+VVD+CDA+GroenLinks is een theoretische mogelijkheid, maar ik zie het niet gebeuren. Dat VVD en GL bij elkaar zijn gekomen met een tijdsdruk van 2 dagen en een "het kan niet anders" situatie betekent nog niet meteen dat ze een coalitie kunnen vormen die de intentie heeft om het 4 jaar lang met elkaar eens te zijn. Denkt iemand dat het voor de VVD op lange termijn verdedigbaar is om akkoord te gaan met zaken als de BTW (terug)verlaging van kunst, het afschaffen van de onbelaste KMvergoeding, maar het niet bezuinigen op OS? Om die reden, en omdat ik de PvdD nog minder snel zie samenwerken met de VVD dan GL, valt PvdA+VVD+D66+GL+PvdD ook af.
Blijft over:
- PvdA + CDA + VVD + D66
- PvdA + CDA + VVD + CU
- PVDA + CDA + SP + CU + GL
De kans dat het nogmaals 5 verschillende partijen lukt om het met elkaar eens te worden, in het bijzijn van de standpunten van de SP die allemaal nét iets extremer zijn dan bij de overige partijen, is eigenlijk ook niet geweldig groot. PvdA+CDA+VVD dus, met de keuze uit D66 of ChristenUnie als 4e partij. Alletwee de mogelijkheden zijn opzich niet ondenkbaar, dus laat ik de peilingen de doorslag geven: terwijl de D66-combinatie in alle drie de grote peilingen op een flinke meerderheid kan rekenen, is de CU-combinatie alleen in de Synovate peilingen (nét) mogelijk, bij peil.nl en tns nipo zakken ze aardig onder de 76 zetels.
PvdA + CDA + VVD + D66 it is! PvdA heeft recent al aangegeven het liefst met CDA een coalitie te vormen, en andersom precies hetzelfde. De band tussen CDA en VVD is ook goed, en met D66 komen ze er ook wel uit. In alle peilingen een stabiele en flinke meerderheid, en qua standpunten een betere match dan een coalitie met de PVV, SP of GroenLinks. Nu de naam nog..