Goed, ik zal even per punt reageren voor het overzicht.
Farmaceutische industrie
Ik ben het met je eens dat het delen van kennis over bijvoorbeeld medicijnen cruciaal kan zijn voor het ontwikkelen van de armere landen in Afrika maar ook zeker de rest van de wereld. Ik denk dat iedereen dat wel een goed idee vindt. De vraag is nu: in hoeverre is dat in de praktijk haalbaar? Je kan het op twee manieren doen zoals ik het zie (en nu bekijk ik het even vanuit het perspectief van een Nederlands politicus dus vanuit de overheid):
1. De OS kan zich met
De Nederlandse partnerlanden gaan richten op het ontwikkelen van een hoogwaardige farmaceutische industrie. Dit betekent investeren in onderwijs en hogere opleidingen in de richting van de farmaceutische industrie (gunstige voorwaarden scheppen), maar ook en bovenal het creëren van die farmaceutische industrie met eigen onderzoekslaboratoria enzovoort omdat je anders een braindrain krijgt: de hoog opgeleide mensen vertrekken uit het ontwikkelingsland omdat er geen werk voor ze is in hun land.
2. Optie twee is dat Nederland een gunstig klimaat creëert waarin de farmaceutische industrie in Nederland wordt gestimuleerd om dergelijke white-label producten massaal en zeer goedkoop te produceren met als bestemming de Nederlandse partnerlanden, zodat een stabiel en consequent handelsklimaat voor de farmaceutische industrie ontstaat. Nu brengt dit een ongelofelijke afhankelijkheid van die farmaceutische industrie in Nederland met zich mee voor de partnerlanden maar het heeft ook veel voordelen op optie 1. Zo zal dit veel sneller effect hebben, waar optie 1 echt een lange termijn oplossing is die een opstartcyclus van minimaal 10 jaar heeft. De Nederlandse overheid kan zich dan ondertussen centreren op het stimuleren van andere sectoren zoals de gezondheidszorg in het algemeen (farmaceutica is over het algemeen een ‘hi-end’ sector immers).
Ik denk dat voor beide opties iets valt te zeggen. Oplossing één is natuurlijk ‘het mooist’ maar moeilijk haalbaar. Het vereist enorme investeringen waarbij uiteindelijk maar één industrietak wordt opgezet. Oplossing twee biedt zeker op de korte termijn meer voordelen. Wel ga ik bij deze modellen uit van een
realistische oplossing en dat betekent dat ik het huidige patentsysteem voor de farmaceutica niet aanpas. Ik denk dat door bijvoorbeeld sterke regulering van de overheid ook veel te bereiken is en die maatregel is veel minder rigoureus. Ontwikkelingssamenwerking is nou eenmaal vaak
het creëren van gunstige omstandigheden.
Het patentrecht
Bij de discussie hierover is de belangrijkste vraag in mijn ogen: wat is de invloed van de door jullie beoogde veranderingen? Ik heb al aangegeven waarom in mijn ogen jullie plan om het patentrecht voor (onder andere) farmaceutische producten af te schaffen onhaalbaar is. Nogmaals kort:
1. Als iedereen uitgevonden medicatie mag reproduceren ontstaat veel concurrentie. De partij die het medicijn uitvond en daar veel in investeerde krijgt een veel kleiner marktaandeel en moet erg veel geld aan marketing spenderen om nog enige omzet te genereren.
2. Volgens het
Prisoner’s Dilemma zal de uitvinding van nieuwe medicatie stagneren omdat alle partijen afwacht tot ‘de ander’ geld investeert in onderzoek naar medicatie die zij dan kunnen produceren.
3. De Europese Unie kan met haar supranationale karakter een sterk afwijkende patentwetgeving in Nederland weigeren of ‘overrulen’.
4. De wereld is groot. Farmaceutische bedrijven zullen simpelweg uitwijken naar landen waar zij wel patenten krijgen op hun producten.
Punt 2: Jij stelt dat punt 2, het Prisoner’s Dilemma, nu ook al aan de gang is. Dat is echter niet zo: op dit moment produceert men inderdaad geen ‘oplossing’ voor Kanker omdat het rendabeler is om een onderdrukkend of remmend middel te produceren. Dit geldt echter voor alle farmaceutische bedrijven. Het is niet zo dat wanneer alle bedrijven samen zouden werken aan een Kanker-remedie, zij hier ook allen beter van zouden worden. Dat is wel waar het Prisoner’s Dilemma als theorie vanuit gaat, dus die vergelijking gaat niet op.
Punt 4: Jij stelt over punt 4 (en in navolging daarvan ook 3) dat de Piraten Partij internationaal actief is. Naar mijn weten moeten we internationaal hier direct aanpassen aan: ‘Europees’. Dat betekent dat zelfs wanneer jullie in heel Europa nieuwe patentwetgeving zouden weten te bewerkstelligen, farmaceutische bedrijven nog kunnen uitwijken naar de USA, Azië, Australië/Nieuw-Zeeland, en-zo-voort. Dat zou overigens kunnen leiden tot interventie van de WHO. In Europa zouden dan immers ongestraft allerlei farmaceutische bedrijven ontstaan die medicatie kopiëren van bedrijven uit bijvoorbeeld de USA. In Europa is dat dan immers toegestaan. Dit leidt tot oneerlijke concurrentie en daar grijpt de WHO in. Ze doen immers ook onderzoek momenteel naar bijvoorbeeld copyrightschending in China.
En dan wordt nog van een grote aanname uitgegaan: de Piraten Partij slaagt er in op Europees niveau een nieuwe patentwet af te dwingen. Dat betekent dat ze een meerderheid van het Europees Parlement moeten krijgen. Van de coalities in het EP ken ik geen enkele die jullie opvattingen over het patentrecht op o.a. farmaceutische producten deelt dus dat lijkt me erg onwaarschijnlijk. Ook op nationaal niveau zijn jullie de enige partij die zulke opvattingen heeft, dus het wordt lastig om dan dat momentum op te bouwen.
Dilemma: Idealen versus praktijk
Ik wil toch even een vergelijking maken met mijn eigen ervaringen. Niet in de farmaceutische industrie (

) maar wel in een vergelijkbare situatie: je wilt de situatie veranderen (patentrecht farmaceutica) maar moet daarbij realistisch zijn (de farmaceutische producenten moeten nog steeds een werkbaar businessmodel hebben, anders wijken ze uit naar andere regio’s).
Ik heb twee jaar voor een kleine ontwikkelingsorganisatie een onderzoek geleid naar een alternatief voor het gebruik van houtskool als primaire brandstof (om op te koken e.d.) van de grootste bevolkingslaag in Haïti: iedereen die niet rijk was. Het probleem was niet het vinden van een oplossing (een nieuwe milieuvriendelijke vorm van biobrandstof/olie uit een plant genaamd Jatropha) maar het ontwikkelen van een werkend praktijkmodel. Want het probleem: wij hadden een vervanger van houtskool, maar hoe moest dat met de houtskool-producenten? Naast duizenden mensen die de bossen kapten (98% van Haïti is ontbost) en het hout verkoolden was er een hele rijke Haïtaanse elite die dit systeem in stand hielden en er stinkend rijk van werden.
Nu konden we wel moralistisch en idealistisch tegen deze mensen op gaan staan, maar dat werkt niet in de veelal corrupte ontwikkelingslanden. Zeker niet in Haïti. Dus dan moet je hun ook iets bieden. Wij hadden daarvoor een systeem waarbij die duizenden mensen niet meer hout gingen kappen maar Jatropha gingen verbouwen, en er nog steeds die rijke elite zou zijn. Ideaal? Misschien niet. Je verandert er immers niet zomaar de rolverdeling of machtsverdeling in het land mee en het blijft ‘oneerlijk’. Maar aan de andere kant konden wij de verdere ontbossing afremmen en zorgen dat die arme Haïtianen ook nog konden koken nadat de laatste boom gekapt was als het ooit zover zou komen.
Om dus weer even de terugkoppeling te maken: als jullie in de politiek het patentrecht echt willen veranderen, werk dan ook een nieuw model uit waarmee de huidige farmaceutische bedrijven nog steeds hun positie behouden. Waarom? Jullie hebben geen keus. Zoals eerder aangegeven is het onmogelijke om totale wereldwijde macht te krijgen over de farmaceutica. Zij kunnen altijd uitwijken en zullen dat ook zeker doen als jullie ze teveel benadelen en daar wordt niemand blij van. Enige oplossing is dus om hun iets anders te bieden. Dat is ook politiek. En dat mis ik compleet bij jullie.
Piratenpartij als politieke partij
Het valt me op dat je zelf ook aangeeft dat er dingen zijn waar je ontevreden over bent. Dat is ook goed, dat soort zelfreflectie. Over die persconferentie wil ik niet op de man spelen en ik nam het voorbeeld van Eva puur omdat ik het typerend vond. Ik had ook de ietwat onzekere partijvoorzitter kunnen kiezen, of de jongeman die de presentatie leidde en daarbij verkondigde porno te maken. Het belangrijke is dat jullie zelf ook in zien dat het een rommeltje was.
Ik vind het moeilijk om aan te geven hoe jullie je doelgroep wel op moeten zoeken. Ik realiseer me dat het makkelijk praten is maar ik vertel puur hoe ik het als burger (en in mijn ogen doelgroep) ervaar. Ik voel me nauwelijks geprikkeld door jullie, als je snapt wat ik bedoel.
Ik kan me goed voorstellen dat het moeilijk is om dit soort dingen op te zetten. Ik kom zelf regelmatig mensen tegen die niet pragmatisch zijn of anders: niet realistisch. Daar erger ik me aan, vooral in de politiek. Voor de burger is het belangrijk dat je hem/haar haalbare plannen presenteert. Dan weet hij/zij wat hij kan verwachten. Ook in debatten word je onvermijdelijk afgerekend op ‘leuk bedachte’ plannen die geen enkele potentie hebben in de praktijk.
Mijn probleem met partijen zoals deze is vrij simpel: ze bieden voor mij geen meerwaarde. Waarom niet? Omdat jullie weliswaar goede ideeën veel te ‘radicaal’ zijn. GroenLinks wil bijvoorbeeld het auteursrecht omlaag hebben en heeft daarbij zeker niet makkelijk (‘if ever’) een Kamermeerderheid. Jullie willen het echter nog veel verder omlaag halen, nog radicaler, en de kans dat jullie daar een meerderheid in halen lijkt me miniem. Vanuit die redenering is het voor mij dan aantrekkelijker om bijvoorbeeld D66 of GroenLinks te stemmen, die volgens de
Digitale Vrijheidswijzer van de gevestigde partijen de digitale vrijheid het meest bepleiten. Belangrijker: de kans dat zij in een coalitie komen en echt wat kunnen veranderen is vele malen groter.
---
Hoe dan verder? Ik denk dat de Piraten Partij deze verkiezingen weinig zal uithalen. Niet in de laatste plaats omdat vrijheid en privacy totaal geen issue is in het land. Het draait nu om de economie en daarna komt Wilders met zijn immigratiebeleid. Kortom: het is geen gunstig klimaat voor jullie partij.
Over vier jaar zou er best wat mogelijk zijn. Jullie zouden dan een informatieve positie moeten ontwikkelen. Door een stevige samenwerking met bijvoorbeeld Bits of Freedom (als je toch over Politiek 2.0 gaat praten: laat het dan om netwerken en samenwerken gaan met non-electorale partijen zoals BoF en XS4ALL gaan) kunnen jullie in de komende jaren kritiek leveren op overheidsbeleid. Jullie kunnen zoals BoF met voorstellen of concepten komen. Ontwikkel een reputatie en naam bij de kiezer. In 2014 is er dan best wat mogelijk, ja. Maar nu niet, zoals ik het zie.
