:strip_icc():strip_exif()/u/56926/MGA_new.jpg?f=community)
Notebook FAQ
Inhoudsopgave
- 1: Inhoudsopgave
- 2: Inleiding
- 3: Tips bij het kiezen van een processor
3. Dual-core
- 4: Tips bij het kiezen van een grafische chip/kaart
- 5: Centrino? Centrino Duo? Santa Rosa?
- 6: Hoeveel geheugen en hoe up te graden?
- 7: Het kiezen van de grafische kaart
- 8: Het upgraden van de grafische kaart
- 9: De hardeschijf
- 10: Algemene tips bij de aankoop van een notebook
- 11: Het beeldscherm
9. Mat scherm
10. Glanzend scherm
- 12: Mijn gloednieuwe laptop draait op 1000MHz i.p.v. 1666MHz?
- 13: Installatie Windows XP / Vista, ik heb geen drivers?
Inleiding
De verkoopaantallen van de mobiele systemen nemen steeds meer toe de afgelopen tijd. Men wil mobiel werken en het liefst met een zo snel mogelijk systeem. Dit is al snel te ontdekken uit de vele topics en de grote vraag naar notebooks. Steeds meer fabrikanten rusten haar laatste notebooks uit met de nieuwste snufjes en maken ze zelfs klaar voor de gamer. Gezien de grote markt voor de notebooks zijn er ook vele verschillende notebooks op de markt, onder het motto 'voor ieder wat wils'. Vanwege de vele features en de verschillende architecturen is het soms wat moeilijk om een goede notebook uit te kiezen. Voor de mensen die door het bomen het bos niet meer zien, is deze FAQ gemaakt. Hiermee zullen veel termen wat duidelijker zijn, en zal je waarschijnlijk ook makkelijker een keuze kunnen maken.
Tips bij het kiezen van een processor
Bij de mobile systemen zijn er een stuk meer verschillen bij de CPU's dan met de desktop processors. Veel termen zullen je wel het ene oor in gaan en het andere weer uit, maar die termen maken wel een wereld van verschil. Omdat het soms wat moeilijk is al die termen te onthouden, staan in deze documentatie nog eens alle termen uitgelegd.
Zodra je kiest voor mobiliteit zul je af moeten gaan op de "echte" mobile processors. Sinds de komst van de Core (2) Duo en AMD's Turion processoren is het overgrote deel op de laptopmarkt uitgerust met een echte mobile processor die, mede dankzij het gebruik van SpeedStep/PowerNow, weinig elektrisch vermogen vereisen. Om het stroomgebruik van de processoren na te zoeken, kun je gebruik maken van AMD Find and Compare en Intel Processor Spec Finder.
Single-core low-end
Dit zijn processoren met één core en een laag prijskaartje. In de meeste gevallen is zowel de klokfrequentie als L2-cache grootte kleiner dan die van de grotere broers. Ook kan het zijn dat bepaalde features missen.
AMD Sempron
In tegenstelling tot bovenstaande tekst mist de AMD Sempron, met uitzondering van AMD-V (virtualisatie) geen features. Het ontbreken van AMD-V is echter geen grote beperking daar het enkel effect heeft bij virtualisatie en meestal wordt dergelijke software niet op een low-end processor gebruikt. Features zoals 64-bits extensies, DDR2-SDRAM support, dual-channel ondersteuning en "Cool 'n Quiet" zijn allemaal aanwezig. Op deze manier doet de AMD Sempron lang niet altijd onder voor de AMD Turion64. Sterker nog, de AMD Sempron 3600+ is specificatiegewijs nagenoeg identiek aan de AMD Turion 64 MK-36.
Intel Celeron M
De Intel Celeron M is in tegenstelling tot de AMD Sempron écht gepositioneerd als budget-processor. De meeste Celeron M hebben geen 64-bits extensies. Dit is vooralsnog geen zware beperking, 32-bits voldoet prima. Het ontbreken van Intel Speedstep is echter wel een groot gemis. De processor zal dus altijd op 'volle' snelheid draaien en zodoende minder zuinig zijn.
Single-core high-end
In deze categorie vinden we zowel de AMD Turion 64 MK en de Intel Core Solo. Beide type processoren hebben alle hedendaagse features aan boord en kunnen als snelle budget-processor gezien worden. De Intel Core Solo kan gezien worden als een Intel Pentium-M, de AMD Turion 64 MK is eigenlijk een AMD Athlon64 maar gemaakt voor notebooks.
Dual-core
Een categorie waar veel mensen zullen kijken, immers zijn er naast de super snelle dual-core processoren ook langzamere dual-core processoren beschikbaar. Zodoende kan de dual-core in veel 'verschillende budgetten' geplaatst worden.
Wat valt hier te onderscheiden?
De Intel Core Duo / Intel Pentium Dual-Core (Yonah) en Intel Core 2 Duo (Merom). De eerste simpelweg een dubbele Intel Pentium-M en heeft derhalve niet de beschikking over 64-bits extensies. Ook zijn de prestaties een fractie lager ten opzichte van de Intel Core 2 Duo die nieuwer en geavanceerder is. Naast de Intel Core (2)-processoren vinden we ook de AMD Turion 64 X2 terug. Dit is een dual-core versie van de AMD Turion64.
Met uitzondering van de Intel Core Duo en Intel Pentium Dual-Core hebben alle processoren doorgaans de beschikking op alle features. Hier zijn een paar uitzonderingen te vinden, zo heeft de Intel Core 2 Duo T5500 geen 'Vanderpool' ofwel ondersteuning voor virtualisatie.
Tips bij het kiezen van een grafische chip/kaart
Op het grafische gebied zit het ook wel snor bij de notebooks voor gamers. De grote spelers nVidia en ATi hebben mobiele versies van hun grafische adapters op de markt die je terugvindt in vele notebooks. Over het algemeen is het voor gamers aan te raden niet afhankelijk te zijn van een integrated GPU, deze zijn vaak niet in staat aan de hoge eisen te voldoen en maken gebruik van het werkgeheugen. Mocht je erg afhankelijk zijn van de performance je grafische adapter, is het verstandig om te kiezen voor een laptop uitgerust met nVidia's MXM of ATi's Axiom.
Benchmarks zijn hier te vinden.
Centrino? Centrino Duo? Santa Rosa?
Centrino is geen processor, maar een platform. 'Santa Rosa' is een codenaam voor 'Centrino Duo'. Centrino wil zeggen dat een notebook aan een aantal eisen moet voldoen alvorens het een 'Centrino'-label mag dragen. Dit omvat een bepaalde serie processoren, chipset en wireless netwerkadapter. Meer informatie? Zie Wikipedia - Centrino en Wikipedia - AMD mobile platform
Hoeveel geheugen en hoe up te graden?
Hoeveel geheugen? PMG FAQ - Hoeveel geheugen heb ik nodig?
Upgraden vereist even wat nazoek werk. Bekijk allereerst welk geheugen je nodig hebt. Dit kan bijvoorbeeld DDR-SDRAM of DDR2-SDRAM zijn. Verstandig is om dezelfde snelheid geheugen te nemen als reeds in het notebook zat. Sneller kan ook, liever niet trager.
Nadat de specificaties van de huidige modules nagekeken zijn is het een kwestie van een nieuwe module uitzoeken. Bekijk op de site van de fabrikant van het notebook hoeveel (en welk) geheugen jouw notebook 'aan' kan. Om misverstanden te voorkomen is het aan te raden om ook op de site van de geheugenfabrikant te kijken. Merken zoals Kingston hebben vrij uitgebreid aangegeven welke modules compatible zijn. Kun je hier niets over vinden dan is er altijd nog de mogelijkheid om te kijken welke module er nu in het notebook zit, koop dan een identieke bij.
Het kiezen van de grafische kaart
Welke videokaart heb ik nodig?
Voorwaarde:
- Geen games
- Accuduur van belang
- Mobility (laag gewicht, weinig warmte)
Een IGP zal voldoen.
Voorwaarde:
- Soms (eenvoudige) games
- Accuduur van belang
- Mobility (laag gewicht, weinig warmte)
- Enige eye-candy (bv. Compiz Fusion)
Een low-end videochip zal voldoen.
Voorwaarde:
- Met enige regelmaat games (tussendoor, enige eye-candy)
- Mobility / performance (Niet te zwaar en teveel warmte)
- Eye-candy (bv. Compiz Fusion)
Een performance videochip zal voldoen.
Voorwaarde:
- Nieuwste games met high-detail (eye-candy) prioriteit hebben
- Mobility is van ondergeschikt belang
- Accuduur is van ondergeschikt belang
- Eye-candy (bv. Compiz Fusion)
Een high-end videochip zal voldoen.
Op grafisch gebied kan men in een notebook in principe veel kanten op. Naast de budget integrated-VGA zijn er ook high-end chips (vanaf nu GPU genoemd) beschikbaar. Voor de gamer is het aan te raden om een stevige GPU te kiezen die niet afhankelijk is van het interne werkgeheugen (RAM).
IGP - Integrated Graphic Processors
Dit zijn de meest eenvoudige videochips voor notebooks. Ze zitten in de northbridge ingebouwd en hebben geen beschikking over eigen geheugen. Performancewise zijn is deze oplossing niet ideaal, echter voldoet het prima voor 2D en multimedia weergave zoals DVD-video.
Een aantal IGP's zijn:
- Intel GMA 900
- Intel GMA 950*
- Intel GMA X3100*
- ATi Radeon Xpress 200M*
- NVIDIA GeForce Go 6100/ Go 6150*
- ATi Radeon Xpress X1100 / X1150*
- ATi Radeon Xpress X1200 / X1250*
- NVIDIA GeForce 7000M / 7150M*
* Microsoft Windows Vista 'Aero'-capable.
Low-end videochips
Deze chips zijn interessant voor diegene die nét even iets meer wil dan 'de basis'. De chips zijn ietwat geavanceerder en hebben in sommige gevallen de beschikking over een aantal MB's 'eigen' (dedicated) geheugen. Hierbij kunnen technologieën zoals HyperMemory (ATi) en TurboCache (NVIDIA) zelfs voor wat extra geheugen zorgen, echter wordt het dan wel van het RAM afgesnoept.
- NVIDIA GeForce Go 6200
- NVIDIA GeForce Go 7200
- ATi Mobility Radeon X300
- NVIDIA GeForce Go 7300
- ATi Mobility Radeon X1300
- ATi Mobility Radeon X1350
- NVIDIA GeForce Go 7400
- ATi Mobility Radeon X1400
- ATi Mobility Radeon X1450
- ATi Mobility Radeon X2300
- ATi Mobility Radeon 8400M G
- ATi Mobility Radeon 8400M GS
- ATi Mobility Radeon 8400M GT
Mid-end videochips
Deze chips zijn interessant voor diegene die wil gamen maar het niet erg vindt om met low-detail settings (afhankelijk van de game) te werken. Technieken zoals HyperMemory en TurboCache zijn hier niet meer van toepassing daar de videochips meestal uitgerust worden met voldoende dedicated geheugen.
- NVIDIA GeForce GO 6600
- ATi Mobility Radeon X700
- ATi Mobility Radeon X800
Performance videochips
De ATi Mobility Radeon X1600 en de GeForce Go 7600 zijn leuke oplossingen en volgen de X700 en Go 6600 op. Met deze chips is het mogelijk om op medium tot high detail te kunnen gamen.
- NVIDIA GeForce GO 7600
- ATi Mobility Radeon X1600
- ATi Mobility Radeon X1700
- NVIDIA GeForce Go 7700
- NVIDIA GeForce Go 7600GT
- NVIDIA GeForce Go 8600M GS
- NVIDIA GeForce Go 8600M GT
High-end videochips
De snelste, maar duurste en minst zuinige oplossingen. Deze chips zijn ideaal voor diegene die lekker wil gamen op hoge settings.
- NVIDIA GeForce Go 7800
- ATi Mobility Radeon X1800
- NVIDIA GeForce Go 7900GS
- ATi Mobility Radeon X1900
- NVIDIA GeForce Go 7800GTX
- ATi Mobility Radeon X1800XT
- NVIDIA GeForce Go 7900GTX
- NVIDIA GeForce Go 7950GTX
Het upgraden van de grafische kaart
Voor vele laptops die niet uitgerust zijn met nVidia's MXM of ATI's Axiom technieken, is het, op een een aantal Dell laptops na, niet mogelijk de grafische adapter te vervangen. Je bent dus gebonden aan je eerder gekozen configuratie. Het vervangen van een grafische adapter zou namelijk gedwongen gepaard gaan met de vervanging van het hele moederbord, wat vaak meer kost dan het aanschaffen van een nieuwe notebook. Enkele Dell Laptops gebruiken hun eigen adapter-systeem, vergelijkbaar met de technieken van ATi en nVidia.
Al een tijd terug zijn deze bovengenoemde technieken geïntroduceerd op de markt en worden op dit moment veel toegepast op notebooks van o.a. MSI. Met name de MXM techniek lijkt de markt te domineren en de universele standaard te worden. ATi's moderne adapters worden tegenwoordig slechts uitgebracht in MXM formaat, en niet in hun eigen Axiom formaat.
MXM is een techniek waarmee een eind werd gemaakt aan het integreren van een losse videoadapter op het moederbord. Door een los kaartje simpelweg te pluggen in een speciaal MXM (PCI-e) slot, is een nieuwe videokaart in te bouwen. De MXM standaard kent vier typen. Deze vier onderscheiden zich vooral in de maximale afmetingen van de gebruikte adapters. Type I is vaak gebruikt in de lagere klasse , type II voor de doorsnee en type III voor de high-performance (b.v. desktropreplacement) laptops. Sinds kort is MXM-IV ook geïntroduceerd. Waarschijnlijk zal MXM-IV voor de DX-10 GPU's gebruikt worden.
De losse MXM kaarten zijn vaak niet gemakkelijk te vinden in Nederland. Er wordt aangeraden om te zoeken op mxm-upgrade.com en eBay. Om erachter te komen welk type MXM er gebruikt wordt in je laptop, kun je deze guide volgen. Er worden zowel software als hardwareroutes besproken.
Voor meer informatie over MXM:
- http://www.mxm-upgrade.com/index.html
- http://nl.notebookcheck.com/Laptop-videokaartverbetering-en-vervanging.3321.0.html
- http://www.hothardware.com/articles/NVIDIAs_MXM_Graphics_Module/?page=2
- http://www.nvidia.com/page/mxm.html
- http://www.hexus.net/content/item.php?item=765&redirect=yes
De hardeschijf
Qua grootte is het niet zo moeilijk om even wat in te schatten. Met 120GB kom je al een heel eind en in veel gevallen is 80GB ook meer dan voldoende. Wat wél een punt van aandacht is, is de snelheid van de hardeschijf. Deze wordt vaak aangegeven in RPM's (Revolutions per Minute ofwel toerental). Bottomline is dat een schijf met een hoger RPM sneller is.
Daar hardeschijven over het algemeen nog steeds één van de traagste onderdelen in een notebook zijn is het van belang om een snelle hardeschijf te kiezen. Dit verhoogt de allround prestaties aanzienlijk. Een 5400RPM of een 7200RPM model is dan wenselijk, 4200RPM is toch aan de trage kant. Enig nadeel van een schijf met een hoger toerental is wel een ietwat hoger energieverbruik en warmteontwikkeling.
Algemene tips bij de aankoop van een notebook
Hier is nog een klein lijstje van tips die helpen bij het kopen van een notebook.
- Zorg dat je een laptop koopt met een mobiele processor. Meeste goedkope laptops hebben dit niet en dat brengt vele nadelen met zich mee:
- De accu gaat lang niet zo lang mee, aangezien de processor zich zelf niet kan terug schalen naar het processor gebruik.
- De cpu fan draait bijna altijd op volle snelheid, wat veel herrie met zich mee brengt.
- De laptop zelf wordt soms erg heet aan de onderkant, wat niet lekker is als je hem op schoot hebt.
- Kijk naar de grootte van je laptop scherm, maar let ook goed op de resolutie. Een 14.1" scherm wil niet zeggen dat er altijd 1024x768 op wordt gedraait (1400x1050 komt ook geregeld voor). Zie ook: Laptop documentatie (schermresoluties).
- Wil je op je laptop kunnen gamen, koop dan geen laptop met integrated video maar met een nVidia GeForce 5200GO of ATi M9/10 videochip. Deze zijn gemaakt voor 3D, waar de rest bijna alleen goed is voor 2d.
- Verkijk je niet op de harde schijf, dit is het langzaamste apparaat in je hele laptop, neem dus liever een 5400RPM hardeschijf dan een 4200RPM.
- Koop een goede laptoptas, want zeg nou zelf als je een laptop hebt van 1500 euro dan ga je niet besparen op een tas van 50 euro.
Het beeldscherm
Allereerst: Ga andere mensen niet vragen of je 12", 14", 15" of 17" nodig hebt. Dit kan men namelijk niet beantwoorden daar het een persoonlijke voorkeur is. Twijfel je over de keuze? Probeer een schatting te maken aan de hand van schermgrootte en aantal pixels ten opzichte van een regulier scherm of bekijk een aantal notebooks bij vrienden en/of een winkel.
Mat scherm
Een mat scherm weerkaatst het licht dat op het scherm valt diffuus. Ofwel, de lichtweerkaattsing straalt alle kanten op. Ook het licht dat uit het scherm zelf komt wordt diffuus uitgezonden
Zowel het beeld zelf als de weerkaatsing van lichtbronnen uit de omgeving worden door elkaar gemengd, dit kan voor een ietwat waziger scherm zorgen.
De contrastratio (het verschil tussen het donkerste zwart en lichtste wit) dat het scherm kan weergeven wordt verstoord door de menging van het licht met omgevingslicht.
Glanzend scherm
Een glanzend scherm weerkaatst het licht dat van buitenaf op het scherm valt in rechte lijnen. Het grootste deel van het licht wordt echter door het scherm geabsorbeerd en vermengd zich dus niet met het beeld dat vanuit het scherm zelf wordt weergegeven.
Het beeld van het scherm zelf wordt ook in rechte lijnen uitgestraald waardoor het zich minder mengt met het licht van buitenaf.
Hierdoor is het beeld helderder en scherper dan het beeld van een mat scherm. Ook is de contrast-ratio groter dan bij een glanzend scherm. Het nadeel is echter wel dat het kleine beetje licht dat wél gereflecteerd wordt duidelijk zichtbaar is. Het gevolg hiervan is dat het scherm gaat spiegelen waardoor je jezelf (en de rest van de omgeving) ziet zitten. Advies om dit te voorkomen: 'Try not to look at yourself' en zet het notebook op de juiste plek neer. Met dat eerste wordt bedoeld: Kijk naar het beeld en blijf daar op focus. Wen je vooral niet aan om je eigen spiegeling op te gaan zoeken.
Mijn gloednieuwe laptop draait op 1000MHz i.p.v. 1666MHz?
Welkom bij de wondere wereld van speedstep (voor AMD PowerNow). Door de kloksnelheid te laten variëren (aan de hand van het gebruik) is het mogelijk om wat stroom te besparen. Het wil nog wel eens voorkomen dat mensen liever de volle 1666MHz (b.v.) gebruiken. In dat geval kan je even SpeedswitchXP downloaden. Hiermee is tevens ook het batterijduur probleem op PC's uit de wereld geholpen; op sommige systemen gaat volgens Windows de batterij altijd nog 999 minuten mee. Wil je graag Powernow of Speedstep helemaal uitschakelen kun je in je energieopties het schema op 'Altijd Aan' instellen.
Noot: Het kan zijn dat Windows niet meewerkt met Speedstep, zo kan het zijn dat Windows XP alsnog aangeeft dat je een 6xxMHz CPU hebt, terwijl je systeem vol gestressed wordt. Om de reeële snelheid na te kijken kan je dit programma gebruiken.
Installatie Windows XP / Vista, ik heb geen drivers?
Deze tekst is geschreven voor diegene die van Windows Vista naar Windows XP zijn gegaan. Andersom kan ook en zelfs dan is deze tekst ook nuttig!
Windows Vista valt niet bij iedereen in de smaak en sommige mensen willen derhalve terug naar het 'verleden', Windows XP. In bepaalde gevallen gaat dit prima, anderen hebben er de grootste moeite mee om de juiste drivers te vinden. Voor dat laatste worden hieronder een aantal tips gegeven:
- Kijk eerst op de website van de fabrikant van de laptop en zoek naar Windows XP drivers
- Bekijk welke hardware het exact is en zoek een driver op de site van de fabrikant van dat onderdeel.
Tip: Menig netwerk en audio-driver is te vinden bij Realtek. - Probeer een driver die niet voor XP is, mogelijk werkt het toch.
- Zoek met zowel de GoT search als third-party zoekmachines naar 'windows xp on <laptop>' of 'no windows xp driver for <laptop>'. Wees een beetje creatief met de keywords, vaak komt er wel iets nuttigs naar boven.
Handige sites:
Met dank aan DaMarcus en GENETX voor een stevige opzet van deze FAQ.
[Voor 6% gewijzigd door Thandor op 05-08-2008 17:48]
Profiel | https://thandor.net - hardware
And the rest of us would be carousing the aisles, stuffing baloney.
Dit topic is gesloten.