Raw. Wat is het voordeel

[Pinin]

Wat is het voordeel van een raw-foto?

Ik weet dat het een ongecomprimeerde foto is en dat je met bijv. P.S. beter kan bewerken. Maar wat valt er beter te bewerken wat niet met een jpg kan.
En moet ik dan denken aan de functies helderheid, verzachten, niveau's of iets anders.

of zie ik het verkeerd.

[RobIII]

Nee, als je het raw opslaat heb je geen last van JPG artefacten en verlies je geen informatie die van de cam "beeldsensor" af komt _{(correct me if i'm wrong )}

Voorbeeldje van artefacten (overdreven dan):

Met:

Zonder:

Zie ook bijv. :
http://www.fuji.de/flash_...ession/bildbeispiele.html
http://computer.howstuffworks.com/question289.htm
http://electronics.howstuffworks.com/digital-camera.htm
en effe googlen op "jpg artefacts" ofzo doet wonderen

[ Voor 117% gewijzigd door RobIII op 08-11-2004 23:44 ]

[Freee!!]

JPG is een lossy compressie methode, je verliest dus altijd informatie als je dat gebruikt. Raw heeft als nadeel dat het heel erg veel opslagruimte vreet, maar dat is de prijs die je betaald voor het behoud van alle info.

[Ralph Smeets]

RAW de ruwe onbewerkte data die afkomstig is van de sensor, aangevuld met de instellingen van je toestel. Dit betekent dus dat je op de computer allerhande instellingen achteraf kunt wijzigen zonder kwaliteitsverlies. Denk hierbij aan exposurecompensation, witbalans en sharpening. Bij een JPEG worden deze instellingen namelijk als bewerkingen opgeslagen en kunnen dus niet zonder kwaliteitsverlies worden verandert.

[Scaror]

Ah, dit vroeg ik mij ook altijd af: Waarom RAW gebruiken als er ook lossless compressie technieken zijn?

[Pinin]

@robII
Jep dit wist ik wel, maar dat kan niet hét enige voordeel zijn.

Mijn vraag is meer hoe ga je te werk in P.S. en krijg je dan betere resultaten en hoe bereik je die en waneer gebruik je ze. Tot nu toe gebruik ik nauwelijks P.S. hooguit een beetje niveau aanpassen en croppen

[Beaves]

Mr. Liu schreef op 08 november 2004 @ 23:41:
JPG is een lossy compressie methode, je verliest dus altijd informatie als je dat gebruikt. Raw heeft als nadeel dat het heel erg veel opslagruimte vreet, maar dat is de prijs die je betaald voor het behoud van alle info.

Dat is niet het grootste voordeel van RAW (de JPEG's uit bijvoorbeeld de Canon 20D zijn bijvoorbeeld uistekend). RAW heeft als grote voordeel dat zaken zoals witbalans, belichting en kleurstellingen allemaal naderhand nog aan te passen zijn zonder moeilijk gedoe in Photoshop.

Daarnaast kan je bijvoorbeeld een RAW bestand tweemaal converteren naar een JPEG/TIFF om zo een optimale dynamische range te behalen:


Die foto is een samenvoeging van twee JPEG's die ik vanuit RAW heb gemaakt, een met de lucht correct belicht en een met de grond correct belicht. Samen vormen ze een foto met zowel de lucht als de grond correct belicht.

[RobIII]

Scaror schreef op 08 november 2004 @ 23:43:
Ah, dit vroeg ik mij ook altijd af: Waarom RAW gebruiken als er ook lossless compressie technieken zijn?

lossless levert minder compressie op dan lossy, maar compressed nog altijd beter dan RAW ja.

[Pinin]

@beaves: Ik volg je verhaal niet helemaal, maar dat komt denk omdat ik er nog nooit mee gewerkt hebt. er zit wel een progje bij de Camera (canon)

Weet iemand een goede tut.

[Rudedadude]

Nou, je moet eerst natuurlijk een bewerkingsprogramma dat in staat is om van 2 afbeeldingen 1 foto te maken met een high dynamic range. En wanneer je zo'n programma hebt, zal daar vast ook wel een help-functie bij zitten Bij die van mij (Photo-impact) ieg wel. Ik had er al eens mee lopen klooien, maar had toen geprobeerd om tweemaal dezelfde foto te maken met verschillende sluitertijden van eenzelfde object. Aangezien ik geen statief had gebruikt kwamen de foto's dus niet helemaal overeen en mislukte het ook. MAar als je dus dezelfde raw tweemaal kan bewerken, eentje voor de lichte kleuren en eentje voor de donkere kleuren, kun je die met, ongetwijfeld ook Photoshop, in elkaar schuiven als 1 foto waarin het lijkt dat je een hoger dynamisch bereik hebt dan je toestel eigenlijk aan kan.

[Beaves]

Ik heb het met Photoshop CS gedaan en met behulp van deze site. Je moet dus wel in RAW schieten. Op die manier kan je dan door middel van het aanpassen van de exposurecompensation twee verschillend belichte foto's maken en die dus weer samen voegen.

[Remy]

Het grote voordeel van RAW is dat je totale controle houdt over je uiteindelijke foto. Bovendien, als je een foto verprutst qua exposure of witbalans valt er met RAW nog behoorlijk veel te redden. Met JPEG kan je dat zowat altijd vergeten

RAW kost wat meer tijd, maar voor serieuze foto-shoots is het wel aan te raden: bovendien hou je sowieso betere pics over aan RAW-shots

[Scaror]

RobIII schreef op 08 november 2004 @ 23:45:
[...]

lossless levert minder compressie op dan lossy, maar compressed nog altijd beter dan RAW ja.

Precies, waarom dan toch RAW?

[Beaves]

RobIII schreef op 08 november 2004 @ 23:45:
[...]

lossless levert minder compressie op dan lossy, maar compressed nog altijd beter dan RAW ja.

Wat bedoel je nou? Dat een JPEG beter is als een RAW omdat een JPEG compressed is?

Rare gedachten gang die dan ook niet waar is...

edit:

Laat maar, ik las het nogal verkeerd

[ Voor 53% gewijzigd door Beaves op 09-11-2004 00:44 ]

[Verwijderd]

Scaror schreef op 09 november 2004 @ 00:33:
[...]
Precies, waarom dan toch RAW?

Omdat RAW geen compressietijd kost tov lossless en geen kwaliteitsverlies opleverd tov lossy.

Beaves schreef op 09 november 2004 @ 00:40:
[...]

Wat bedoel je nou? Dat een JPEG beter is als een RAW omdat een JPEG compressed is?

Rare gedachten gang die dan ook niet waar is...

Ik denk dat hij doelt op de voordelen van lossless compressie tov RAW (nl. dat je meer foto's kwijt kunt).

[ Voor 44% gewijzigd door Verwijderd op 09-11-2004 00:42 ]

[Kwintessens]

Ik heb nu geruime tijd gewerkt met RAW in combo met C1LE en dat werkt fantastisch moet ik zeggen.
De kwaliteit van de foto's is beter, onderbelichte foto's hebben meer detail in de schaduwpartijen over dan directe jpgs, waardoor ze beter te corrigeren zijn etc.

Maar:
Het achteraf verwerken van raw formaten kost veel tijd, onlangs schoot ik een bruiloftreportage, en hoe geweldig het ook zou zijn om dat helemaal in raw te schieten, zodat je zeker weet dat alle foto's te gebruiken zijn (nou ja, alle....) het is simpelweg ondoenlijk.
Ik schoot ruim 1000 foto's.....
Als ik dat allemaal in Raw zou hebben gedaan, was ik nog een week non-stop bezig met het verwerken ervan.

Raw is niet nodig voor het gewone fotografeer werk, reportages etc. Waar het wel erg handig voor is, zijn die situaties met erg moeilijk kunstlicht. Ik schiet dan het liefst raw, zodat de witbalans achteraf te corrigeren valt.
Daarnaast is het handig als je er echt de tijd voor hebt, studiowerk, een portret schieten als opdracht, kunstfotografie etc.
Maar wanneer je grote getalen foto's schiet, en dan heb ik het niet alleen over snapshots, maar ook over straatfotografie etc, dan haal je jezelf mijns inziens teveel werk op de hals met Raw.

[Verwijderd]

Ik vind het gewoon gemakkelijk om m'n witbalans nadien te kunnen veranderen. Dat is alleen mogelijk als je de plaatjes in RAW schiet. Net zoals Beaves dus ook aangeeft.

[Acid_Burn]

de RAW van Nikon is ook 16bits per kleurkanaal ipv 8bits (jpeg) Dus een veel grotere kleurrange. Ik gebruikt het meestal in moeilijke lichtomstandigheden (donkere ongevingen bijv).

[ Voor 31% gewijzigd door Acid_Burn op 09-11-2004 01:03 ]

[Verwijderd]

Scaror schreef op 09 november 2004 @ 00:33:
[...]

Precies, waarom dan toch RAW?

Bij RAW worden de kleuren met een hoger aantal bits per pixel opgeslagen. Hierdoor heb je bij het aanpassen van de levels bijvoorbeeld minder kans op posterization. Ook kan hierdoor beter detail uit schaduwen teruggewonnen worden.

Zoals al genoemd wordt RAW niet lossy gecomprimeerd. Zolang je je foto's toch niet nabewerkt als je ze genomen hebt, biedt dit geen voordelen, maar zodra je na het bewerken je foto wegschrijft als JPEG, verlies je bij een in JPEG genomen foto alweer meer detail dan wanneer je RAW geschoten hebt.

Bij RAW is de witbalans van de foto achteraf nog makkelijk te corrigeren. In het geval van een JPEG is veel moeite en proberen nodig bij het instellen van kleurbalansen om een foutieve witbalans nog enigszins te corrigeren.

Met RAW kun je achteraf nog zeker 1 stop over- of onderbelichten, zodat je evt. foutieve belichtingen met volledig behoud van detail kan corrigeren.

D'r is vast nog wel meer te bedenken, maar daar kan ik zo snel even niet meer op komen.

[breinonline]

Let wel, een foto genomen in RAW moet je altijd achteraf bewerken. Iedere foto is daarbij uniek en heeft zijn eigen bewerking nodig. Zoals Kwintessens zegt,als je heel veel foto's hebt is dat nauwelijks te doen. Of als je een trage pc hebt zoals bij mij
Je kan het vergelijken met analoge fotografie: RAW is het negatief en JPEG het eindresultaat (de foto). Het leuke van digitale fototgrafie is dat je direct het eindresultaat uit de camera kan toveren, maar dat is niet altijd de beste kwaliteit. Bij analoge fotografie kan je vanaf een foto ook nabewerken, maar iedereen snapt dat je beter vanaf het negatief een andere foto kan afdrukken. Die mogelijkheid bied RAW.

[Verwijderd]

breinonline schreef op 09 november 2004 @ 07:54:
Let wel, een foto genomen in RAW moet je altijd achteraf bewerken. Iedere foto is daarbij uniek en heeft zijn eigen bewerking nodig. Zoals Kwintessens zegt,als je heel veel foto's hebt is dat nauwelijks te doen. Of als je een trage pc hebt zoals bij mij
Je kan het vergelijken met analoge fotografie: RAW is het negatief en JPEG het eindresultaat (de foto). Het leuke van digitale fototgrafie is dat je direct het eindresultaat uit de camera kan toveren, maar dat is niet altijd de beste kwaliteit. Bij analoge fotografie kan je vanaf een foto ook nabewerken, maar iedereen snapt dat je beter vanaf het negatief een andere foto kan afdrukken. Die mogelijkheid bied RAW.

Ben ik NIET met je eens. Foto's geschoten in RAW HOEVEN NIET altijd bewerkt te worden, maar zijn MAKKELIJKER en zonder kwaliteitsverlies te bewerken, omdat de ruwe data welke op de fotochip valt wordt opgeslagen .

op onderstaande link wordt e.e.a. nog eens uitgelegd:

http://www.pixelpixel.org/helpinfo/35_rawor-1.stm

[ Voor 8% gewijzigd door Verwijderd op 09-11-2004 08:56 ]

[Pelle]

Kwintessens schreef op 09 november 2004 @ 00:59:
Maar:
Het achteraf verwerken van raw formaten kost veel tijd, onlangs schoot ik een bruiloftreportage, en hoe geweldig het ook zou zijn om dat helemaal in raw te schieten, zodat je zeker weet dat alle foto's te gebruiken zijn (nou ja, alle....) het is simpelweg ondoenlijk.
Ik schoot ruim 1000 foto's.....
Als ik dat allemaal in Raw zou hebben gedaan, was ik nog een week non-stop bezig met het verwerken ervan.

Het hangt er maar net vanaf hoe handig je er in bent (en hoe goed je je instellingen kiest bij het schieten van de foto ), want ik heb precies hetzelfde gedaan onlangs. Ook een bruidsreportage met zo'n 1000 foto's van de hele dag, en ik heb alles in 2 avonden kunnen afronden.

* Pelle schiet altijd in RAW

[Verwijderd]

Pelle schreef op 09 november 2004 @ 09:23:
[...]

Het hangt er maar net vanaf hoe handig je er in bent (en hoe goed je je instellingen kiest bij het schieten van de foto ), want ik heb precies hetzelfde gedaan onlangs. Ook een bruidsreportage met zo'n 1000 foto's van de hele dag, en ik heb alles in 2 avonden kunnen afronden.

* Pelle schiet altijd in RAW

Inderdaad, zeker als je gebruik maakt van de batch processing mogelijkheden van je software (zoals Nikon Capture); het is dan zelfs mogelijk om standaard bewerkingen te programmeren en op alle geselecteerde plaatjes. Bij grote aantallen foto's kost dat natuurlijk wel even

[Rudedadude]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 10:10:
[...]
Inderdaad, zeker als je gebruik maakt van de batch processing mogelijkheden van je software (zoals Nikon Capture); het is dan zelfs mogelijk om standaard bewerkingen te programmeren en op alle geselecteerde plaatjes. Bij grote aantallen foto's kost dat natuurlijk wel even

dat klinkt een beetje paradoxaal. Eerst raw schieten om de nabewerkingsmogelijheden voor het geval iets niet klopt en vervolgens een batchbewerking uitvoeren

Geldt al het bovengenoemde eigenlijk ook voor camera's die schieten in TIFF (als zijnde een lossless compressieformaat) ?

[Sabbi]

Dit had je ook best op google kunnen vinden.
http://www.kenrockwell.com/tech/raw.htm

Raw is eigenlijk alleen handig als je 1) niet goed kan fotograferen en dus je belichting verneukt op het moment van schieten. 2) Je een 1 GB kaartje hebt en niks beters kan verzinnen om hem vol te krijgen

* Sabbi schiet altijd JPEG op hoogste reso/ laagste compressie.
Ik heb echt weinig zin om steeds als ik m'n kaartje vol heb 250 foto's een beetje met de hand op exposure aan te lopen passen. En een batchjob draaien (die er dan een uur over doet), dan kan je het idd beter alvast door je camera laten doen. Als ik echt een heel hip studio-kwaliteit oneoff foto wil maken schiet ik wel raw, maar dat is echt 1 op 1000 foto's ofzo... veels te veel moeite om voor andere dingen te gebruiken.

gouden regel: ALs je het niet weet, gebruik dan jpeg.

[Remy]

* Remy gaat vandaag voor het eerst RAW schieten met de D70 . Es zien of het voor mijzelf ook voordelen biedt, en hoeveel tijd ik extra kwijt ben aan batch-omzetting en nabewerking

[Jasper]

Sabbi schreef op 09 november 2004 @ 11:09:
gouden regel: ALs je het niet weet, gebruik dan jpeg.

Ja en dat zou ik dus precies andersom zeggen.

[koraks243]

Sabbi schreef op 09 november 2004 @ 11:09:
Raw is eigenlijk alleen handig als je 1) niet goed kan fotograferen en dus je belichting verneukt op het moment van schieten. 2) Je een 1 GB kaartje hebt en niks beters kan verzinnen om hem vol te krijgen

Of als je niet voor moeilijk te belichten scenes twee of meer brakke jpegs wil maken maar in plaats daarvan gewoon 1 raw bestand pakt dat je twee keer jpegt met verschillende belichtingen.
Of als je het niet prettig vindt dat pakweg de helft van je dynamisch bereik al in de camera it je foto wordt geknipt (met name fijn als je belichting iets wil compenseren, een stukje foto wil doordrukken en toch nog op 50x75 wil afdrukken enz.)
Of als je dat ene unieke shot net niet genoeg tijd had om correct te belichten (omdat je ong. 0,5s de tijd had om het beeld te schieten; denk aan sportfotografie) en met post-processing toch een perfect beeld wil maken voor een grote print.

Saven als RAW heeft niks te maken met wel of niet goed kan fotograferen of met het volkrijgen van een CF. Dat is complete flauwekul, en dat weet je. Nofi.
Als je hoge kwaliteit eist van je fotografie, dan heeft RAW in bepaalde gevallen zeer grote voordelen. Van de andere kant is het zo dat voor 90% van de fotografen JPEG goed genoeg is. Ik behoor alleen niet tot die 90%...

[Verwijderd]

Rudedadude
dat klinkt een beetje paradoxaal. Eerst raw schieten om de nabewerkingsmogelijheden voor het geval iets niet klopt en vervolgens een batchbewerking uitvoeren

Niet helemaal, maar dat had ik wellicht wat moeten verduidelijken adh. van hoe ik RAW gebruik: Ik schiet op Raw om alle voordelen voor nabewerking, maak mbv. batch een eerste set jpg's met grove instellingen (bijvoorbeeld sharpening high, contrast high) aan zodat ik uit die grote hoeveelheid foto's snel de beste kan kiezen. Die set beste shots kan ik dan, indien nodig, op raw nivo daarna nog extra bewerken. Ja, het kost meer tijd, maar het levert je wel de grootste flexibiliteit op.

Rudedadude
Geldt al het bovengenoemde eigenlijk ook voor camera's die schieten in TIFF (als zijnde een lossless compressieformaat) ?

Gedeeltelijk: RAW heeft naast geen verlies ook nog het voordeel dat je echte ruwe camera data nog kan bewerken, dus voordat zaken als sharpening, white balance, etc. worden uitgevoerd (door de camera).

sabbi
Raw is eigenlijk alleen handig als je 1) niet goed kan fotograferen en dus je belichting verneukt op het moment van schieten. 2) Je een 1 GB kaartje hebt en niks beters kan verzinnen om hem vol te krijgen

Belichting aanpassen is zeker niet waarvoor je RAW zou moeten schieten (als die al fout is); ook in Photoshop 16bits-mode is deze redelijk verliesvrij aan te passen. Voor verliesvrije White Balance aanpassing is RAW echter onontbeerlijk (geen enkele camera kan in elke situatie de juiste white balance bepalen en goed handmatig instellen is nog lastiger dan een simpele raw conversie). Verder heb ik het dan nog niet eens gehad over het verliesvrij aanpassen/instellen van de sharpening (op de sensor data), color balance, curves, vignet correctie, verwijdering van vlekjes agv. stof op de CCD sensor, etc.

sabbi
* Sabbi schiet altijd JPEG op hoogste reso/ laagste compressie.
Ik heb echt weinig zin om steeds als ik m'n kaartje vol heb 250 foto's een beetje met de hand op exposure aan te lopen passen. En een batchjob draaien (die er dan een uur over doet), dan kan je het idd beter alvast door je camera laten doen. Als ik echt een heel hip studio-kwaliteit oneoff foto wil maken schiet ik wel raw, maar dat is echt 1 op 1000 foto's ofzo... veels te veel moeite om voor andere dingen te gebruiken.

Normaliter is dat inderdaad prima.

sabbi
gouden regel: ALs je het niet weet, gebruik dan jpeg.

Tsja, ik hang de andere methode aan: RAW want dat geeft je nog alle mogelijkheden om je beelden verliesvrij aan te passen (ook al hoeft het niet).

remy
* Remy gaat vandaag voor het eerst RAW schieten met de D70 . Es zien of het voor mijzelf ook voordelen biedt, en hoeveel tijd ik extra kwijt ben aan batch-omzetting en nabewerking

Succes!

[Sabbi]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 13:43:
Tsja, ik hang de andere methode aan: RAW want dat geeft je nog alle mogelijkheden om je beelden verliesvrij aan te passen (ook al hoeft het niet).

Ik bedoelde meer iets van, als je noob bent, en het niet weet, gebruik dan jpeg.
Meer voor de TS een globaal antwoord dus dan als 'welke instellingen zal ik voor deze foto eens gebruiken', wat je als je wat meer ervaring krijgt gaat krijgen.

[schijndel]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 13:43:
Belichting aanpassen is zeker niet waarvoor je RAW zou moeten schieten (als die al fout is); ook in Photoshop 16bits-mode is deze redelijk verliesvrij aan te passen.

Ja en aan die 16bits modus heb je dus werkelijk geen ruk als je op JPG schiet. Om de een of andere reden hebben camera fabriekanten nog steeds de JPG2000 standaard niet omarmd, waardoor we met het oude 8 bits jpg zijn blijven zitten. De meeste RAW formaten zijn overigens ook "maar" 12 bits. Maar das in ieder geval een factor 16 meer informatie dan 8 bits JPG.

[Remy]

Zo, 142 shots gemaakt, 775MB. Omgezet naar full quality JPEG met Nikon Capture-batch processing is dat 909MB geworden. De eerste resultaten zien er al veelbelovend uit, ik zal straks een paar samples online zetten

[koraks243]

Remy schreef op 09 november 2004 @ 15:10:
Omgezet naar full quality JPEG met Nikon Capture-batch processing is dat 909MB geworden.

Wat heeft het dan voor zin dat je ze in RAW hebt geschoten, als je ze toch batch-convert naar JPG??

[Verwijderd]

koraks schreef op 09 november 2004 @ 15:30:
[...]

Wat heeft het dan voor zin dat je ze in RAW hebt geschoten, als je ze toch batch-convert naar JPG??

Omdat je dan "originelen" hebt zonder compressieverschijnselen en "afdrukken" om bijvoorbeeld hier op internet te laten zien...

[Remy]

^^^ juistem Bovendien: als er 1 van de RAWs niet zo jofel is, -dan- kan ik die aanpassen naar gewenste kwaliteit en hem dan pas opslaan als JPEG of TIFF voor web of print Dat scheelt kwaliteitsverlies doordat ik niet een al gecompresste JPEG aanpas en daarna nog es een keer opsla

[koraks243]

Ok, dan ist goed. Niet dat je denkt dat het beter is om ze als RAW binnen te halen en vervolgens rücksichtlos allemaal te auto-converten naar jpeg. Mensen verwachten de meest vreemde dingen tegenwoordig...

[EXX]

Wat sommige camera's ook kunnen (bv. KM A2) is RAW+JPG. Je hebt dan zowel een RAW als een door de camera gemaakte JPG.

+ Is de JPG niet goed kun je nog altijd terugvallen op je RAW opname.
+ Je hoeft alleen de mindere foto's in RAW te processen.
- Verbruikt veel ruimte op je flash kaart.

[breinonline]

EXX schreef op 09 november 2004 @ 16:59:
Wat sommige camera's ook kunnen (bv. KM A2) is RAW+JPG. Je hebt dan zowel een RAW als een door de camera gemaakte JPG.

+ Is de JPG niet goed kun je nog altijd terugvallen op je RAW opname.
+ Je hoeft alleen de mindere foto's in RAW te processen.
- Verbruikt veel ruimte op je flash kaart.

Nog een nadeel:
- Kost meer tijd om weg te schrijven.

Dat laaste merk ik heel duidelijk met de firmwarehack op mijn 300D...

[Remy]

^^^ RAW + JPEG levert bovendien in heel veel foto's alleen een Basic JPEG op, helaas Die is dus bijna nooit echt nuttig, behalve als snelle thumb oid

[Pinin]

o.k. Tof, er is veel gereageerd


Er staan zeker bruikbare tips in, zo vind ik vooral de link van beaves erg handig en zo'n situatie komt af en toe wel voor. Verder ga ik het echt gebruiken als uitzondering als ik met belichting e.d. niet tevreden ben, schiet ik er nog een in raw. Ik heb nu nog maar een 512Mb kaart en 2x64 ga er nog een van 512 of 1Gb bij kopen in maart (vakantie)

Ik heb nog zo'n vraag maar daar open ik wel een nieuwe draad voor.

[Remy]

koraks schreef op 09 november 2004 @ 16:04:
Ok, dan ist goed. Niet dat je denkt dat het beter is om ze als RAW binnen te halen en vervolgens rücksichtlos allemaal te auto-converten naar jpeg. Mensen verwachten de meest vreemde dingen tegenwoordig...

Haha neuh, zo ignorant ben ik niet

Nou, ik heb er 12 uitgevist die wel leuk zijn Wat me opvalt aan de pics is meer kleurbereik en scherpte tov directe in-cam JPEGs, en idd geen JPEG-artifacts. Ohja, ik moet er volgende keer aan denken mijn zonnekap mee te nemen

Let op!

- Beoordeel niet de thumbnails, die zijn compressed Beoordeel alleen de full version pics die erachter zitten: dat zijn de full-size JPEGs die direct vanaf de NEFs afkomen

- De JPEGs zijn zo'n 5 tot 8 MB groot: neem dus even de tijd om ze te laten laden

Komen ze, 12 stuks:

























Het gaat hier even niet om de originaliteit van de pics, maar om de kwaliteit van de full-size JPEGs die direct vanaf de RAW NEFs komen . Alle pics gemaakt met Nikon D70 + Sigma 18-125 F3.5~5.6 en Hoya UV-filter. Geen nabewerking, behalve croppen bij de thumbnails.

Ik ben zelf behoorlijk tevreden over de kwaliteit van de RAWs iig, denk dat ik voortaan alleen maar RAW blijf schieten: de hoeveelheid tijd die het omzetten heeft gekost viel mee, en er passen er genoeg op een 1GB CF-kaart.

[HunterPro]

Raw is heerlijk als oplossing voor wél studiowerk, maar niet de tijd om elke foto 100 keer te doen. Middels exposure comensatie kun je heel netjes je foto bijwerken, je zorgt dat ie de kleurtoon heeft die je wilt (zal ik zo nog een voorbeeldje van online zetten) en als je bijv een studioklus hebt op witte achtergrond dan process je 2 images uit je raw image; 1 met het object perfect belicht en 1 met je achtergrond perfect belicht. Vervolgens gooi je die op elkaar en ga je lekker zitten vingerverven zodat de overbelichte plekken op je voorwerp óf op je achtergrond verdwijnen. Zo krijg je afbeeldingen met veel contrast, en precies het detail wat jij zoekt.

[Verwijderd]

Remy schreef op 09 november 2004 @ 17:52:
[...]

Waarom zijn de hoeken van je foto's zo donker? Komt dat door je UV-filter? Soms ziet het er wel leuk uit maar het lijkt me zeker niet altijd gewenst.

[Remy]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 19:32:
[...]

Waarom zijn de hoeken van je foto's zo donker? Komt dat door je UV-filter? Soms ziet het er wel leuk uit maar het lijkt me zeker niet altijd gewenst.

Nee, komt door de lens, die heeft wat last van vignetting Dat is 1 van de 'down-sides' van zo'n 'goedkope' zoomlens met zo'n bereik. Meer dan 3x zoom is eigenlijk nooit aan te raden, op welke lens dan ook: dan moeten er altijd compromissen gedaan worden, op welk prijsniveau dan ook. Het is 1 van de minpunten van de lens ja, maar ik kan er wel mee leven, gezien de 'schappelijke' prijs en de verdere allround-kwaliteit

[Micha]

Remy schreef op 09 november 2004 @ 19:34:
[...]
Nee, komt door de lens, die heeft wat last van vignetting Dat is 1 van de 'down-sides' van zo'n 'goedkope' zoomlens met zo'n bereik. Meer dan 3x zoom is eigenlijk nooit aan te raden, op welke lens dan ook: dan moeten er altijd compromissen gedaan worden, op welk prijsniveau dan ook. Het is 1 van de minpunten van de lens ja, maar ik kan er wel mee leven, gezien de 'schappelijke' prijs en de verdere allround-kwaliteit

Ik vind dat het bij de eerste foto wel een toevoegende waarde heeft opzich

[Verwijderd]

Remy schreef op 09 november 2004 @ 19:34:
[...]
Nee, komt door de lens, die heeft wat last van vignetting Dat is 1 van de 'down-sides' van zo'n 'goedkope' zoomlens met zo'n bereik. Meer dan 3x zoom is eigenlijk nooit aan te raden, op welke lens dan ook: dan moeten er altijd compromissen gedaan worden, op welk prijsniveau dan ook. Het is 1 van de minpunten van de lens ja, maar ik kan er wel mee leven, gezien de 'schappelijke' prijs en de verdere allround-kwaliteit

Ik vind het maar raar. Ik heb een Tamron 28-200 maar op geen enkele foto zijn donkere hoeken te zien. Net nog even getest op een witte muur. Niets te zien. Het kan best zijn dat de hoeken verbuigen, dit zie je als je rechte voorwerpen fotografeert, maar donkere hoeken? Weet je zeker dat dit ook voorkomt zonder UV-filter?

[Verwijderd]

MicDis schreef op 09 november 2004 @ 20:02:
[...]

Ik vind dat het bij de eerste foto wel een toevoegende waarde heeft opzich

Dat vond ik ook! Ik dacht dat het in Photohsop was gedaan maar las onderin dat ze onbewerkt zijn.

[breinonline]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 08:47:
[...]
Ben ik NIET met je eens. Foto's geschoten in RAW HOEVEN NIET altijd bewerkt te worden, maar zijn MAKKELIJKER en zonder kwaliteitsverlies te bewerken, omdat de ruwe data welke op de fotochip valt wordt opgeslagen .

op onderstaande link wordt e.e.a. nog eens uitgelegd:

http://www.pixelpixel.org/helpinfo/35_rawor-1.stm

Je hebt wel een beetje gelijk. Laat ik het zo zeggen: wil je de foto's in een formaat hebben wat fotoafdrukcentrales, websites en dergelijke kunnen verwerken moet je het op zijn minst omzetten. Afhankelijk van je lens zal je aan nabewerking moeten doen. Mijn Sigma 24-70/2.8 levert hele softe RAW plaatjes op in vergelijking met de JPEGs die direct uit de camera komen. Die zijn haarscherp. Met mijn Canon 50/1.8 is weer niet zo, die behoeven weinig tot geen bewerking.

[Apen-nootjes]

Remy schreef op 09 november 2004 @ 17:52:
[...]
Haha neuh, zo ignorant ben ik niet

Nou, ik heb er 12 uitgevist die wel leuk zijn Wat me opvalt aan de pics is meer kleurbereik en scherpte tov directe in-cam JPEGs, en idd geen JPEG-artifacts. Ohja, ik moet er volgende keer aan denken mijn zonnekap mee te nemen

Let op!

- Beoordeel niet de thumbnails, die zijn compressed Beoordeel alleen de full version pics die erachter zitten: dat zijn de full-size JPEGs die direct vanaf de NEFs afkomen

- De JPEGs zijn zo'n 5 tot 8 MB groot: neem dus even de tijd om ze te laten laden

Komen ze, 12 stuks:
- knip -

Het gaat hier even niet om de originaliteit van de pics, maar om de kwaliteit van de full-size JPEGs die direct vanaf de RAW NEFs komen . Alle pics gemaakt met Nikon D70 + Sigma 18-125 F3.5~5.6 en Hoya UV-filter. Geen nabewerking, behalve croppen bij de thumbnails.

Ik ben zelf behoorlijk tevreden over de kwaliteit van de RAWs iig, denk dat ik voortaan alleen maar RAW blijf schieten: de hoeveelheid tijd die het omzetten heeft gekost viel mee, en er passen er genoeg op een 1GB CF-kaart.

Het weegje Zijn mooie foto's reem, alleen in een vorige post zei je dat een 700 MB aan RAW omgezet werdt naar 900 MB aan jpg.... hoe kan dat dan ??

[ Voor 26% gewijzigd door Apen-nootjes op 09-11-2004 21:12 ]

[Verwijderd]

Na het lezen van vele discussies over wel of niet RAW gebruiken ben ik ook eens gaan testen. Ik heb een aantal exact dezelfde foto's geschoten, eerst in JPG fine en daarna in RAW. Daarna in Adobe Photoshop ingelezen en bekeken.

Wat me op valt is dat Photoshop bij veel foto's te veel rood geeft, zelfs op plekken waar helemaal geen rood hoort te zitten. Voorbeeldjes, de eerste foto jpg, de tweede raw:

Vooral bij de linkerkant van de ventilator en bij het statief van de ventilator is het verschil te zien.
[img]src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Ventilator-jpg.jpg[/img]
[img]src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Ventilator-raw.jpg[/img]
Rode randen om de witte tekst.
[img]src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Versterker-JPG.jpg[/img]
[img]src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Versterker-RAW.jpg[/img]

Ik heb ook de RAW converter van Canon zelf geprobeerd. Daar zitten die rode kleuren niet in!

Het gaat overigens om een Canon 20D, Adobe Photoshop CS en adobe camera raw 2.2
Bij de raw import heb ik de default instellingen gebruikt en vervolgens ook alle sliders bewogen. Bij geen enkele instelling gaat het rode weg.

[HunterPro]

omdat RAW niet gecomprimeerd is maar ook geen lastige gegevens bevat. Ik neem aan dat RAW van de chip minder bits/pixel bevat dan de jpeg; en 'hoogste kwaliteit jpeg' wil zoveel zeggen als lossless (nagenoeg) compressie waarbij je naar de lompheid van TIFF gaat. En TIFF is ook groter dan RAW

Dat rode is een 'bekend' probleem met de Adobe plugin. Als je cam ondersteund wordt kun je voor C1 gaan voor je rawconversies (wel duur) of de convertor van je cambouwer.

[ Voor 25% gewijzigd door HunterPro op 09-11-2004 21:23 ]

[Verwijderd]

HunterPro schreef op 09 november 2004 @ 21:20:
Ik neem aan dat RAW van de chip minder bits/pixel bevat dan de jpeg

Dat is niet waar. JPG heeft maximaal 8 bits per pixel en RAW 12 of 16 bit.

[HunterPro]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 21:24:
[...]

Dat is niet waar. JPG heeft maximaal 8 bits per pixel en RAW 12 of 16 bit.

heb je gelijk in. Het stuk erna klopt echter wel. Een jpeg uit je cam is namelijk kleiner dan een jpeg uit de conversiesoftware.

[Verwijderd]

HunterPro schreef op 09 november 2004 @ 21:20:
Dat rode is een 'bekend' probleem met de Adobe plugin. Als je cam ondersteund wordt kun je voor C1 gaan voor je rawconversies (wel duur) of de convertor van je cambouwer.

Joh, is dat zo. Tjonge, dat is wel een grote bug zeg! Het viel me bij de ventilator direct op dat er iets niet klopte. Ik kan er op internet niet zo snel iets over vinden overigens.

[CyBeR]

Verwijderd schreef op 09 november 2004 @ 21:20:
Na het lezen van vele discussies over wel of niet RAW gebruiken ben ik ook eens gaan testen. Ik heb een aantal exact dezelfde foto's geschoten, eerst in JPG fine en daarna in RAW. Daarna in Adobe Photoshop ingelezen en bekeken.

Wat me op valt is dat Photoshop bij veel foto's te veel rood geeft, zelfs op plekken waar helemaal geen rood hoort te zitten. Voorbeeldjes, de eerste foto jpg, de tweede raw:

Vooral bij de linkerkant van de ventilator en bij het statief van de ventilator is het verschil te zien.
[[url=src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Ventilator-jpg.jpg]afbeelding[/url]]
[[url=src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Ventilator-raw.jpg]afbeelding[/url]]
Rode randen om de witte tekst.
[[url=src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Versterker-JPG.jpg]afbeelding[/url]]
[[url=src=http://home.wirehub.nl/~pts13506/Versterker-RAW.jpg]afbeelding[/url]]

Ik heb ook de RAW converter van Canon zelf geprobeerd. Daar zitten die rode kleuren niet in!

Het gaat overigens om een Canon 20D, Adobe Photoshop CS en adobe camera raw 2.2
Bij de raw import heb ik de default instellingen gebruikt en vervolgens ook alle sliders bewogen. Bij geen enkele instelling gaat het rode weg.

Dat ligt eerder aan je camera. Zoals je ziet is JPEG wat onscherper waardoor dit weggewerkt wordt.

Overigens, mag ik iedereen die hier in 'RAW' schiet er op wijzen dat raw geen afkorting is (en dus niet met hoofdletters geschreven dient te worden) maar een woord dat hetzelfde betekent als 'rauw'? Ok dan.

[Verwijderd]

Dat ligt eerder aan je camera. Zoals je ziet is JPEG wat onscherper waardoor dit weggewerkt wordt.

Als het vervaagt zou worden wegens jpg compressie dan zou je nog wel wat rood zien. Tevens is het bij de ventilator een enorm groot vlak dat roder is in plaats van randjes. Dat kan niet door jpg compressie komen.

Overigens, mag ik iedereen die hier in 'RAW' schiet er op wijzen dat raw geen afkorting is (en dus niet met hoofdletters geschreven dient te worden) maar een woord dat hetzelfde betekent als 'rauw'? Ok dan.

Daar heb je helemaal gelijk in. Ik deed het eigenlijk als automatisme vanwege de .raw en .jpg extensie. Extensies schrijf ik meestal met hoofdletters.

[ Voor 3% gewijzigd door Verwijderd op 09-11-2004 21:37 ]

[Remy]

Apen-nootjes schreef op 09 november 2004 @ 21:11:
[...]


Het weegje Zijn mooie foto's reem, alleen in een vorige post zei je dat een 700 MB aan RAW omgezet werdt naar 900 MB aan jpg.... hoe kan dat dan ??

Er wordt blijkbaar meer info opgeslagen in de JPEGs dan in de RAW NEFs door de batch-conversie. Blijkbaar gebruikt NEF een betere compressie zonder kwaliteitsverlies dan JPEG op de beste kwaliteit

[Ralph Smeets]

Sabbi schreef op 09 november 2004 @ 11:09:
Dit had je ook best op google kunnen vinden.
http://www.kenrockwell.com/tech/raw.htm

Raw is eigenlijk alleen handig als je 1) niet goed kan fotograferen en dus je belichting verneukt op het moment van schieten. 2) Je een 1 GB kaartje hebt en niks beters kan verzinnen om hem vol te krijgen

* Sabbi schiet altijd JPEG op hoogste reso/ laagste compressie.
Ik heb echt weinig zin om steeds als ik m'n kaartje vol heb 250 foto's een beetje met de hand op exposure aan te lopen passen. En een batchjob draaien (die er dan een uur over doet), dan kan je het idd beter alvast door je camera laten doen. Als ik echt een heel hip studio-kwaliteit oneoff foto wil maken schiet ik wel raw, maar dat is echt 1 op 1000 foto's ofzo... veels te veel moeite om voor andere dingen te gebruiken.

gouden regel: ALs je het niet weet, gebruik dan jpeg.

Ik schiet alleen in RAW. De hoofdreden hiervoor is overigens dat ik een flitser gebruik die ik alleen handmatig kan gebruiken. Hierdoor krijg je de exposure dus niet altijd helemaal goed en die kun je in RAW zonder problemen weer nabewerken.

Daarnaast kun je met RAW later kiezen voor lage kwaliteit JPEG's, middelmatige of hoge kwaliteits JPEG's. Als ik op mijn D70 kies voor de hoogste kwaliteit JPEG, dan zijn deze ook groot en heb ik niet de voordelen van RAW.

RAW heeft me al een paar keer een foto gered, vooral in gevallen waar ik snel moest schieten en weinig over de instellingen kon nadenken.

[Jaymz]

RAW als ik in 'slechte' of sterk wisselende lichtomstandigheden bezig ben. Of als ik het belangrijk genoeg vind om bij die 'golden moment' foto's de belichting (achteraf) zo optimaal mogelijk te krijgen

Weet ik dat ik veel foto's ga maken begin ik nog wel es op RAW en schakel 'terug' naar jpg als ik merk dat ik bij 90+% m'n licht goed heb, scheelt toch weer in de bewerking

Which reminds me, hij ligt alweer een tijdje werkeloos te wezen

[EXX]

Remy schreef op 09 november 2004 @ 17:09:
^^^ RAW + JPEG levert bovendien in heel veel foto's alleen een Basic JPEG op, helaas Die is dus bijna nooit echt nuttig, behalve als snelle thumb oid

Dat ligt helemaal aan het model cam. Mijn KM A2 maakt met RAW+JPG een gewone JPG, volgens de instellingen die je daarvoor gemaakt hebt (normal, fine, etc.): identiek dus aan de JPG die je zou krijgen als je alleen JPG zou gebruiken.

Een ander voordeel van RAW+JPG is dat je bij het checken van je foto op de LCD alle camerafuncties kan gebruiken, bv inzoomen om te kijken of de foto ook scherp is. Met RAW gaat dat allemaal niet.

[Verwijderd]

EXX schreef op 10 november 2004 @ 09:21:
[...]
Dat ligt helemaal aan het model cam. Mijn KM A2 maakt met RAW+JPG een gewone JPG, volgens de instellingen die je daarvoor gemaakt hebt (normal, fine, etc.): identiek dus aan de JPG die je zou krijgen als je alleen JPG zou gebruiken.

Een ander voordeel van RAW+JPG is dat je bij het checken van je foto op de LCD alle camerafuncties kan gebruiken, bv inzoomen om te kijken of de foto ook scherp is. Met RAW gaat dat allemaal niet.

Dat laatste ligt ook weer aan de camera. Op de Canon 20D merk je geen verschil of je een raw of jpg aan het bekijken of zoomen bent.

[tazzman]

Ik schiet altijd in RAW - met name vanwege het zelf kunnen selecteren van de White Balance, het kunnen aanpassen van de exposure in stappen van 1/10 stop etc.

Mijn 10D heeft nogal snel de neiging om over te belichten, ik schiet daarom altijd -1/3 stop - dat helpt soms ook om de weerkaatsing van de zon in canopies etc te verminderen.

[Verwijderd]

Beaves schreef op 09 november 2004 @ 00:06:
Ik heb het met Photoshop CS gedaan en met behulp van deze site. Je moet dus wel in RAW schieten. Op die manier kan je dan door middel van het aanpassen van de exposurecompensation twee verschillend belichte foto's maken en die dus weer samen voegen.

Geweldig! Werkt goed!

Weer wat nuttigs geleerd!

[Verwijderd]

klein vraagje nog ivm raw vs jpeg.

In raw zie ik een deel hotpixels, in jpeg zie ik die niet.
Worden die weggewerkt door de conversie naar jpeg ?

Zijn die hotpixels normaal btw ?
300d. En hoe werken jullie die dan weg in RAW ?

Of zijn het geen hotpixels maar gewoon een gevolg van het feit dat de data totaal niet bewerkt is in RAW ?

[Rudedadude]

Kleine kick. Bovenstaande vraag bestaat geloof ik nog, ik heb een andere:

Ik zag in het topic van de nieuwe Fuji DSLR (s3 pro oid?) dat deze een zeer groot dynamisch bereik zou hebben in vergelijking met andere camera's. Mijn vraag is of zo'n feature alsnog voordelen oplevert ipv het maken van een HDR afbeelding met behulp van raw. Door de exposure time aan te passen is het in raw an toch ook mogleijk een vergelijkbare range te creeren in je foto. het verschil is dat een camera met een groot dynamisch bereik zoiets haalt in een foto, terwijl je anders met raw extra moeite moet doen.

Heb ik gelijk in die gedachtengang of ligt het toch wat anders?

[ Voor 3% gewijzigd door Rudedadude op 24-11-2004 13:04 ]

[HunterPro]

bij raw zou je dan meerdere shots moeten doen met verschillende exposures om het hele bereik mee te nemen; die S3 kan het als het goed is met 1 shot (en dus heb je geen statief en stilleven nodig )

[Rudedadude]

Nee, toch? Ik dacht dat je dezelfde raw meerdere malen kan opslaan als jpg, met verschillende exposure tijden. Die verschillende jpg's van hetzelfde shot kun je vervolgens weer combineren tot een HDR beeld.

[Remy]

Exactemento In Photoshop kan je dezelfde raw 2x gebruiken voor de uiteindelijke jpeg, en zo een mooi gebalanceerde exposure krijgen. Ik zal ff een linkje zoeken naar een tutorial daarvan

edit: hier is er 1 van 2 RAWs die verwerkt zijn tot 1 plaatje om meer HDR te krijgen, maar het is ook gewoon met 1 RAW mogelijk, ff zien hoor

[ Voor 83% gewijzigd door Remy op 24-11-2004 13:29 ]

[Beaves]

Rudedadude schreef op woensdag 24 november 2004 @ 13:21:
Nee, toch? Ik dacht dat je dezelfde raw meerdere malen kan opslaan als jpg, met verschillende exposure tijden. Die verschillende jpg's van hetzelfde shot kun je vervolgens weer combineren tot een HDR beeld.

Dat kan idd, je hebt dus geen statief of iets dergelijks nodig, alleen 5 minuten tijd om de twee foto's tot 1 foto samen te voegen, iets wat erg snel kan

[Beaves]

Remy schreef op woensdag 24 november 2004 @ 13:27:
Exactemento In Photoshop kan je dezelfde raw 2x gebruiken voor de uiteindelijke jpeg, en zo een mooi gebalanceerde exposure krijgen. Ik zal ff een linkje zoeken naar een tutorial daarvan

Zie mijn post

[Rudedadude]

Dus wat is er zo cool aan een groot dynamisch bereik wanneer je een beetje fatsoenlijk kan photoshoppen en je een camera met raw hebt?

[Acid_Burn]

Op een plek met veel licht en ook nog donkere stukken (schaduw bijv) dan heb je in beide regionen heb je dan nog detail. Als je een klein dynamisch bereik hebt, dan worden die vlakken al gauw 1 geheel (helemaal wit of zwart).

[koraks243]

Rudedadude schreef op woensdag 24 november 2004 @ 13:31:
Dus wat is er zo cool aan een groot dynamisch bereik wanneer je een beetje fatsoenlijk kan photoshoppen en je een camera met raw hebt?

Omdat een CCD/CMOS met een klein dynamisch bereik ook raw files met een klein dynamisch bereik oplevert
Dat je goed kan shoppen is leuk, maar je moet wel iets hebben om _mee_ te shoppen

[ Voor 11% gewijzigd door koraks243 op 24-11-2004 18:20 ]

[Pinin]

topic kickje

Als je foto's maakt met heel weinig licht en je camera gaat tot 400asa (flitsen gaat denk niet)
heeft het zin om dan in RAW te schieten? zodat het dus beter te bewerken valt.

[HunterPro]

je hebt achteraf meer controle over dingen als exposure compensation, dus ja, eigenlijk wel. Maar als je echt hele stops aan het onderbelichten bent dan is het eigenlijk al vrij kansloos...

[Frogmen]

Als ik dit topic doorlees zou de perfecte camera volgens jullie het volgende bevatten een opnamen chip snelle opslag van de data en een perfecte lens maar zou hij dus zelf geen belichtings kleur scherpte algoritmes hoeven te hebben want je schiet toch in RAW. Waarom steken camera fabrikanten dan toch zoveel geld in research omdat toch perfect voor elkaar te krijgen?
Persoonlijk gebruik ik voor de gewone evenementen gewoon JPG en RAW als je op je gemak een perfecte foto wilt maken. Je kan het vergelijken met een kleinbeeld camera vroeger en een 6x6 camera met een handmeter en een statief. Met de een schiet je foto's en met de ander ga je in alle rust fotograveren.
Als blijft natuurlijk ook nog de een vind het leuk om iedere foto in photoshop uitgebreid na te bewerken en de ander niet. Verschillende mensen verschillende ideeen en het gaat uiteindelijk om het resultaat.

[David]

De camerafabrikanten steken echt niet zoveel research in de in-camera sharpening of JPEG-compressie.

Ik vind je vergelijking tussen 6x6 en kleinbeeld aan de ene kant en JPEG en RAW aan de andere kant een beetje ongelukkig. RAW vereist niet dat je met een losse belichtingsmeter aan de slag gaat, en heeft ook geen hogere resolutie dan JPEG. Zie RAW meer als een soort onafgedrukt digitaal negatief. Een negatief bevat meer belichtingsspeelruimte dan de uiteindelijke afdruk, net zoals een RAW meer speelruimte heeft dan JPEG.

[-RenE-]

David schreef op donderdag 10 februari 2005 @ 11:50:
[...]

Ik vind je vergelijking tussen 6x6 en kleinbeeld aan de ene kant en JPEG en RAW aan de andere kant een beetje ongelukkig. RAW vereist niet dat je met een losse belichtingsmeter aan de slag gaat, en heeft ook geen hogere resolutie dan JPEG. Zie RAW meer als een soort onafgedrukt digitaal negatief. Een negatief bevat meer belichtingsspeelruimte dan de uiteindelijke afdruk, net zoals een RAW meer speelruimte heeft dan JPEG.

6x6 vereist ook niet dat je op statief en met een aparte belichtingsmeter fotografeert. Voor de meeste middenformaat camera's is een prisma met belichtingsmeter beschikbaar. Bovendien is juist 6x6 ook prima zonder statief te hanteren.