Het valt altijd op dat replies op een zeker moment uitmonden in steeds langere verhalen.
Op één of andere wijze valt daar niet aan te ontkomen waarvoor onze excuses. Wellicht is het een idee op topics af te splitsen om aldaar een item apart te bediscusseren. Vooralsnog geef ik hier een lange reply op de reactie van Vortex.
In samenvatting ga ik in Vortex denken mee dat de gepopulariseerde voorbeelden, puur wetenschappelijk en exact gezien, onjuist zijn.
Echter wel met de uitdaging hoe je het dan de ingewikkelde materie beter kan uitleggen aan mensen die de A/SRT niet volledig beheersen.
Here I go.
Anoniem: 124325 schreef op 26 september 2004 @ 00:47:
...
Het was precies mijn bedoeling zoiets te bereiken. Mijn inziens is het niet de doelstelling van dit forum het onderwerp over wat er op hoge snelheden gebeurd met voorbeelden uit tekstboeken eventjes uit te leggen. Ware dat wel het geval dan zouden we eenvoudigweg elke vrager naar de tekstboeken kunnen verwijzen en het daarbij laten. Ook is dit mijn inziens niet een forum voor studenten die relativiteit momenteel op college of universiteit aan het studeren zijn. Die kunnen doelmatiger hun professor of leraar vragen voor standaard antwoorden, TENZIJ er vragen opkomen vanwege het "gevoel" dat er met de standard uitleg over deze vraagstukken misschien iets niet klopt.
Ben met je eens dat de S/ART niet maar even uit te leggen is laat staan te begrijpen of vanuit daar zomaar te accepteren. Zo van, waar ik altijd al een hekel aan heb gehad: slik het maar, dat is nu eenmaal zo.
Hierbij realiseer ik me dat geen mens en ik zeker niet, alle grondleggingen zal kunnen begrijpen. Je moet ergens vanuit gaan om het kauwbaar

te houden.
Mijn stelling is dat de juistheid van de standaard antwoorden met gebruik van de Speciale Relativiteit (SR) tekstboek voorbeelden over treinen e.d. volstrekt niet relevant zijn omdat deze vereenvoudigingen, voor zover ze niet volledig fout zijn (die zijn er ook, en daar kom ik nog op terug) kunnen deze voorbeelden geen bewijs van juistheid leveren: ze geven slechts wiskundige antwoorden vanuit een vooropgestelde wiskundige formulering van de SR Theorie.
Great want dat gevoel heb ik zelfs ook. Een soort en met cirkelbewijs redenering, zoals verderop in je reply aangeeft. Zo van 1 + 1 = 2 omdat 2 - 1 = 1 is. Stepehn
Waarbij deze vorm van bewijsvoering op één of andere manier wel prima werkbaar is (cq. althans voor mij lijkt te zijn) voor het doen van gedachten redenenaties.
Moet zeggen dat dit iets van alle eeuwen is. Stellingen moeten worden blijven gehandhaafd omdat we anders van gekkigheid niet meer weten waar we aan toe zijn.
Net als indertijd dat 'we' nog dachten, het middelpunt van alles te zijn. Het kostte een paar eeuwen en heel wat pijn, toen bleek dat dit (cirkel/middelpuntdenken) niet meer houdbaar was.
Zelfs nu, doen we dat eik nog omdat we ons op geen enkele wijze kunnen voorstellen dat er geen moment van begin of eind is. Met de grootst mogelijk moeite leggen we dingen dan maar uit met big-bang en/of multiversa theorieën.
Om mijn visie kracht bij te zetten stel ik dat experimentele gegevens van een experiment geen theorie vormen maar slecht een Dataset. Ik verwijs vervolgens naar Edward de Bono zijn opvattingen (welke mijn opvattingen over wiskundige formuleringen in een belangrijke mate beïnvloed hebben) die aantoonbaar maken dat een Datset met een nagenoeg oneindige reeks “ verschillende” theorieën “verklaard” kan worden zodat je met de Dataset elke willekeurige wiskundige formulering (theorie) er voor, binnen een bepaald bereik van de variabelen, kan bewijzen, en zo beland je in een circulair argument: de theorie voorspelt de Dataset en de Dataset bewijst derhalve de theorie! Uiteraard bewijst de correlatie tussen de Dataset en de theorie alleen dat ze niet tegenstrijdig zijn. Een experiment met geladen primaire deeltjes bewijst niets over een voorbeeld met een trein, of andersom. Ik geef hier een voorbeeld van. In de SR komt men de factor
1/[1-(v/c)^2]^0,5
zeer frequent tegen en wordt gebruikt voor de verklaring van “time-dilation”, massavergroting en lengte contractie etc. Deze factor duikt overal op en het is ontstaan vanwege de aannamen welke Einstein in zijn 1905 publicatie over de SR stelde. Vervolgens is het een klein akkefietje om met de stelling van Pythagoras en gebruik van de SR-stellingen, snelle treinen, licht flitsen of appels en een waarnemer op een perron deze formule te terug te toveren. Hieruit word dan afgeleid dat de SR feitelijk zo werkt maar men beseft niet dat het voorbeeld met een trein onjuist wordt gepresenteerd …ik zou hierop terugkomen.
Il vraag me alleen dan wel af hoe je het dan wel in concept kan/moet uitleggen. Zelfs Galileo, Newton, Faraday en al die andere grote basisvormers zoals Einstein in z'n SRT werkte vanuit practische of gedachten expirimenten werkte, die ze (pas) later konden vervatten in formules.
Ik probeer de boel te begrijpen om hun redenaties terug te volgen. Zoals het beroemde kwadaterings factor die op basis van kogels in klei te laten vallen werd vastgesteld en kon worden bewezen.
Ik ben helaas wel één van die kindmensen die wanneer het niet enigzins bij bandering uitgelegd kan worden, vraagtekens ga plaatsen en een beetje irri word wanneer vragen met nog vagere stellingen worden beantwoord. Het kost tijd om het referentie kader te scheppen waarin iemand denkt en doet. Over relativiteit gesproken

!!!!
Eerst meld ik echter het volgende: in mijn overwegingen (studie) van HOE een geladen deeltje in een magnetisch veld wordt gevangen en HOE het door een elektrisch veld word voortgestuwd en HOE energie-overdracht naar het deeltje plaatsvindt (vanwege de extra massa die het krijgt) kwam ik tot een vectordiagram van krachten en snelheden waarin de golf-structuur van een geladen deeltje een prominente rol speelde maar tevens het feit dat de elektromagnetische velden een voortplantingssnelheid van “c” hebben, en ik spreek hier van de “c” welke vanzelf uit de Maxwell Veld Theorie valt. Ik hoef derhalve geen trucjes op te zetten met een “lichtstralen” tussen A en B in een voort razende trein en een Kijker C op een perron.
Ik denk dat niemand op deze aardkloot echt aantoonbaar weet HOE het werkelijk gebeurd. De werkelijkheid is slechts relatief of je nu wilt of niet.
We proberen ons slechts een beeld te schetsen

(= trucjes) door aannames, toetsen van theorieën, het te visualiseren cq. uitleggen en vast te houden totdat iemand een betere stelling heeft. De één doet dat met deeltje X, Faraday met ijzervijlsel op grond van z'n religie, snaartheorieën en ik doe het met een appel.
Uit deze opstelling, met gebruik van een bepaalde aanname over hoe de kracht en snelheid vectoren zich logischerwijs zouden gedragen viel opeens de SR Factor
1/[1-(v/c)^2]^0,5
uit de formulereling, ondanks het feit dat mijn formulering van krachten en snelheden niet direct een gevolg waren van een formele 3-D elektromagnetische vectoranalyse. Dit houdt in dat MIJN opstelling van de beweging van een elektrisch geladen deeltje in een versnellingsmachine (Betatron or Synchroton dan wel in een lineaire versneller) niet noodzakelijkerwijs juist hoefde te zijn maar toch viel de SR Factor er zo maar uit! Belangrijk is ook dat in deze analyse er totaal geen veronderstelling nodig was dat het deeltje in principe niet sneller dan “c” kon bewegen maar dat in het specifieke voorbeeld noodzakelijkerwijs onmogelijk was. Dit betekende niet dat de SR Theorie juist zou zijn maar eenvoudigweg dat de dynamica van de bewegingsprocessen dit niet zou kunnen bewerkstelligen.
Da's toch wat we doornemen
De klassieke mechanica is bij hoge snelheden niet (meer) geheel juist. Daarom , naar ik begrepen heb, was de SRT zo revolutionair.
Hierbij merk ik tevens op dat SR in eerste instantie een gevolg is van golftheorieën vanuit de Maxwell Vergelijkingen en de oude Lorentz Vergelijkingen in plaats van fundamenteel te maken heeft met snelle appels of kogels uit een geweer. Ook zeer frappant in deze toelichting over golftheorieën is de sterke verwantschap tussen SR ten opzichte van objecten die snel bewegen in relatie met de lichtsnelheid “c” en de akoestische dynamica voor snelle objecten in een gas die de snelheid van het geluid in dat gas benaderen. Daar krijg je te maken met het Mach Nummer M=v/a waarin “a” de snelheid van het geluid is. En, geloof het of niet, de Factor
1/[1-(v/c)^2]^0,5 = 1/(1-M^2)^0,5
en verschillende vormen er van zoals (1-M^2) en (1-M^2)^2 vallen ook daar uit de akoestische relaties voor subsonische en supersonische aërodynamica. Hieruit valt op te merken dat voor processen waarin de standaard gof-functie centraal staat voor de voortplanting van golffenomenen de genoemde factoren als het ware vanzelfsprekend van de partij zijn in de dynamica van deze processen. . . en dat deze manifestaties volstrekt niets te maken hebben met de Vergelijking van Pythagoras welke gebruikt word in de relativistische voorbeelden met treinen en appels (en een aanschouwer op een perron) in eenvoudige schoolboeken.
Dat is precies wat ik heb begrepen, de SRT waarde is/lijkt zo perfect dat deze voor zowat alles opgaat inclusief harmonischen.
Echter zaken uitleggen met hulp van Phytagorus lijk me niet verkeerd vermits je wel in gedachten houd dat het niet gebruikt mag worden als bewijsvoering.
Hiermede stel ik dat het voorbeeld van een trein waarin appels van A naar B gegooid worden met lichtsnelheid “c” en vanuit een stilstaande waarnemer beschouwd worden volstrekt onjuist zijn wat de conclusie betreft, omdat in deze voorbeelden een foute veronderstelling gemaakt wordt ten opzichte van wat er gebeurd en hoe de “waarneming” plaats dient te vinden.
Zoals Heissenberg al concludeerde, je kan niet tegelijkertijd de plaats en de snelheid tegelijkertijd vaststellen van objecten. Qantumtheoriën gaan nog een stap verder, door te stellen dat je niet eens de plaats kan vaststellen omdat je meting dit zal beïnvloeden.
M.a.w. een waarnemer kan niet het traject en/of de plaats van objecten vaststellen. Simpel en alleen al omdat alles, inclusief de waarnemer, met elkaar samenhangt en invloed uitoefent
En toch doen net alsof

dat een waarnemer alles tegelijkertijd kan/zal vastellen. We doen dat als reflex in onze gedachten en vooral om te proberen te bevatten wat er gebeurd. Zo ook het treinenvoorbeeld. Einstein deed dat veelvuldig voor ons simpele zielen. Nu doen we dat met spaceshuttles en lasers maar het principe is hetzelfde.
Ik wil hier slechts nog opmerken dat “waarnemen” in de technisch zin en “zien” volstrekt verschillende processen zijn, en als het woord “zien” als “technisch waarnemen” gebruikt wordt dient men er melding van te maken dat dit zo bedoeld is om misverstanden te voorkomen.
Klopt zoals elders al was genoemd. Zien van een werkelijkheid is niet mogelijk. We gebruiken dus maar deze (te) kortschietende term om aan te geven dat een gebeurtenis plaatsvindt en doen net alsof.
In een volgend bericht zal ik hier dieper op ingaan en aantonen dat het treinvoorbeeld met een aanschouwer op een perron onjuist is.
Ben benieuwd en heb een vermoeden waar dat naar toe gaat

.
Ter aanvulling wil ik nog opmerken, om de discussies interessant te houden, dat relativistische fenomenen niet louter met hoge snelheden te maken heeft. Er zijn voorbeelden te noemen waarin elektronen snelheden (in koperdraad) in de orde van slechts centimeters per seconde van toepassing zijn en welke de relativistische verschijnselen bewijsbaar aantonen, of beter gezegd, dat het elektronengedrag op basis van relativistische aspecten verklaard kan worden.
Helemaal eensch. Ik vermoed dan ook dat de SRT dan ook beslist meer accuraat van toepassing is op objecten die veel lagere snelheden hebben dan C.
Da's nou ook weer het mooie, de SRT is/lijkt overal van toepassing en geldig.
De (versimpelde) formules en aannames gaan alleen mis wanneer je tijd en snelheid ter discussie stelt zo van er is geen tijd en dus geen snelheid. Boem, alles weg en we bestaan gewoon niet (meer).
In het dagelijks leven wordt echter veelal de klassieke mechanica gehanteerd omdat we a) daaraan gewend zijn en b) deze voldoende exact zijn om ermee te werken/rekenen. Wanneer ik bepaalde electronica berekeningen doe, gebruik ik o.a. Maxwell en beslist niet de SRT die daar meer verfijnde (betere ?) draai aangeeft.
Ik denk, wat je eik zegt (in je mooie reply) is, dat we moeten afstappen van langs simplistische lijnen te denken en dat e.e.a. beter besproken/gespecificeerd kan worden via golftheorieën cq. gedragingen. Of niet ?