[TIP] Software RAID5 onder windows XP Pro

[voodooless]

Ja, ik heb hier dus de Duitse C't voor me liggen van deze week en er staat een stukje in over Software RAID in windows XP prof. normaal kun je RAID 0 en 1 doen, maar met een slim truckje. Ik ga ervast bij zeggen dat, als je dit gaat proberen, je het op eigen risico doet! Ik ga hier niet de hele procedure uitleggen, omdat het nogal veel werk is en omdat ik foutjes zou kunnen maken (het zijn namelijk een aantal regels hex code), waardoor mensen misschien hun windows install kwijt zijn. Helaas staat het artiekel ook niet online, dus moet je de Duitse C't /maar kopen en het daar nalezen (C't 7/2003 blz 218). Ik heb ook nog ff ge-googlet of ik iets soortgelijks kon vinden, maar niets gevonden.

Je moet hiervoor in 3 dll en sys files copieren (dmboot.sys, dmconfig.sys en dmadmin.sys) en met een hexeditor wat aanpassen (waar WINNT staat moet SERVERNT staan e.d.) en deze dan weer op je systeem zien te krijgen.

[BalusC]

Hmm.. Het is dat mijn BP6 halfgaar is, anders had ik het vanavond en/of dit weekend nog geprobeerd! Ik heb wel een abonnement op de Nederlandse C't, maar ik ben het nog niet tegengekomen (of verschilt de Duitse qua inhoud van de Nederlandse?)

[voodooless]

Duitse C't ligt gewoon 1 a twee maanden voor kwa stof, Ik geloof ook dat er wat artiekelen anders zijn... Dus je kunt ook wachten totdat het in de Nederlandse komt.

Verder komt de Duitse C't elke twee weken en is ie in verhouding wat dikker.

[Voor 22% gewijzigd door voodooless op 28-03-2003 12:21]

[Abbadon]

Interessant. Als ik je verhaaltje zo lees lijkt 't wel alsof de bedoeling is het zaakje voor de gek te houden en doen alsof je een serverversie hebt. * Abbadon wipt straks ff langs een kiosk

(BalusC, wat in de DE versie staat komt niet allemáál in de NL versie terecht)

[edit]
Ff geshoped, deze c't koste me maar één Euro en gelezen. Vrij simpel deze 'hack', zal het binnenkort eens proberen

[Voor 19% gewijzigd door Abbadon op 28-03-2003 12:53]

[G33rt]

BalusC schreef op 28 maart 2003 @ 11:44:
Hmm.. Het is dat mijn BP6 halfgaar is, anders had ik het vanavond en/of dit weekend nog geprobeerd! Ik heb wel een abonnement op de Nederlandse C't, maar ik ben het nog niet tegengekomen (of verschilt de Duitse qua inhoud van de Nederlandse?)

de duitse is een stuk dikker en is eerder

maar ik zal em wel even kopen (op kosten van mn pa natuurlijk )

[BalusC]

Abbadon schreef op 28 March 2003 @ 12:15:
[edit]
Ff geshoped, deze c't koste me maar één Euro en gelezen. Vrij simpel deze 'hack', zal het binnenkort eens proberen

Zou je de cruciale stappen even willen opsommen? Hebben wij ook wat aan

[Anoniem: 66438]

Balus; wat een bescheidenheid... Zal ik het dan maar zeggen/vragen ?? : kan je het artikel niet scannen ???

[voodooless]

Als ik een scaner had die zou werken (onder windows 2000+ of linux) zou ik dat idd gedaan hebben, maar helaas...

Is iemand anders zo vriendelijk... Abbadon misschien? Trouwens kost ie idd maar 1 euro, normaal 3,-!

[Abbadon]

Ik heb ook geen scanner (ja, eentje uit het stenen tijdperk die diep weg is gestopt in de krochten van m'n woning). Ik zal zo de stappen hier wel ff in m'n post editten (zit nog op m'n werk namelijk)

[edit]

De stappen

1 kopieer de volgende bestanden naar een andere plaats om ze daar vervolgens met een hexeditor te lijf te gaan:

• \system32\drivers\dmboot.sys
• \system32\dmconfig.dll
• \system32\dmadmin.exe

2 open deze drie bestanden met een hexeditor en vervang de ‘WINNT’ entries met ‘SERVERNT’ en vice versa (dus ‘SERVERNT’ ook in ‘WINNT’ veranderen)

Hier een segment van de dmboot.sys voor en na de verandering:

code:

Voor:
0000F1F1 74 00 54 00 79 00 70 00 65 00 00 00 57 49 4E 4E t.T.y.p.e...WINN
0000F200 54 00 00 00 53 45 52 56 45 52 4E 54 00 00 00 00 T...SERVERNT.....
0000F210 4C 41 4E 4D 41 4E 4E 54 00 55 8B EC 51 51 6A 00 LANMANNT.Uã QQj.

Na:
0000F1F1 74 00 54 00 79 00 70 00 65 00 00 00 57 49 4E 4E t.T.y.p.e...SERV
0000F200 54 00 00 00 53 45 52 56 45 52 4E 54 00 00 00 00 ERNTWINNT.......
0000F210 4C 41 4E 4D 41 4E 4E 54 00 55 8B EC 51 51 6A 00 LANMANNT.Uã QQj.

(voor de nulbite tussen SERVERNT en WINNT (het staat nu aan elkaar vast) is nu geen plaats maar dat maakt niks uit)

3 hoe deze drie aangepaste bestanden in Windows te laden? Zet ze op een flop en start Windows d.m.v. de cd-rom op in de herstelconsole. Kopieer vervolgens op de DOS prompt de drie bestanden naar de volgende plekken:

copy a:\dmboot.sys system32\drivers
copy a:\dmboot.sys system32\dllcache
copy a:\dmconfig.dll system32
copy a:\dmconfig.dll system32\dllcache
copy a:\dmadmin.exe system32
copy a:\dmadmin.exe system32\dllcache

4 rebooten maar weer en nu moet je onder schijfbeheer ook een mirror en RAID 5 set aan kunnen maken

!eigen risico natuurlijk, ik ben niet aansprakelijk voor tikfouten!

[Voor 81% gewijzigd door Abbadon op 28-03-2003 18:23]

[Anoniem: 66438]

\offtopic

Whaat ??? Een GoT-MOD op z'n werk zonder scanner.... ??? misschien dat de mod's eens naar de price watch moeten kijken ;-))

Ff serieus; als de aanpassing in XP-P echt werkt (ik draai het niet maar het intereseert me wel) dan wellicht in de faq opnemen?? Gegarandeerd nl dat er binnenkort GoT'jes met een zelfde soort verhaal komen....

[Device Manager]

Een paar dingetjes die je wel moet onthouden;

Je kunt niet van een software raid-5 booten (onder W2K).
Je kunt wel van een software raid-1 booten.
In een (win2k) software raid 5 kan je niet een drive online forceren als je 2 drive failures hebt.

[Femme]

Ik heb een LSI Logic MegaRAID Elite 1600 dual channel Ultra160 SCSI RAID controller, een Tekram DC-390U4B single channel Ultra320 SCSI controller en nog een week drie Cheetah 10K.6 evaluatieunits te leen en wil dit weekend wel een vergelijking gaan doen van hardware en software RAID 5 performance in IOMeter (serverperformance, de tools die ik heb om desktopperformance te meten benaderen fysieke schijven werken niet op software RAID partities).

[Voor 22% gewijzigd door Femme op 28-03-2003 23:52]

[The Dolf]

Femme schreef op 28 March 2003 @ 23:42:
Ik heb een LSI Logic MegaRAID Elite 1600 dual channel Ultra160 SCSI RAID controller, Tekram DC-390U4B single channel Ultra320 SCSI controller en nog een week drie Cheeah 10K.6 evaluatieunits te leen en wil dit weekend wel een vergelijking gaan doen van hardware en software RAID 5 performance.

Dat zou heel erg mooi zijn.
Kan er iemand misschien testen of dit trucje ook onder windows 2003 werkt?

[Devster]

Als het goed is hoef je deze truc niet uit te halen onder Windows 2003, aangezien dit al een server versie is en deze dus al software RAID-5 ondersteunt.

[The Dolf]

Devster schreef op 28 maart 2003 @ 23:47:
Als het goed is hoef je deze truc niet uit te halen onder Windows 2003, aangezien dit al een server versie is en deze dus al software RAID-5 ondersteunt.

Je hebt gelijk. Heb het nu ook gevonden.
Jammer dat ik geen 3 schijven heb om het te testen.

[Abbadon]

Test ze Femme
Je kan met IOMeter toch wel XP en Workstation performance metingen doen op software RAID array's?

[Femme]

Hij is nu bezig met het 'regeneraten' van het RAID 5 volume .

[Turkish]

Keep us informed, want dit zijn natuurlijk wel leuke truken als ze werken

[Femme]

Hij haalt nu vrolijk 140MB/s (op een 64-bit 66MHz PCI bus) bij het begin van de partitie met de Winbench Disk Inspection test dus ik heb niet het idee dat de performance 'dramatisch slecht' is zoals altijd wordt beweerd.

[axis]

Had op mijn werk ook eens een software raid 5.. bij MCSE alles over geleerd.. nou het werkte goed, ook nog wel redelijk snel, maar dat ding was gewoon om de zoveel tijd voor niets aan het regeneraten.. en daar wordt ie heeeel traag van.. En waarom? God mag het weten, het waren toch 3 goede schijven..

[anandus]

oKEE, IK WEET ALLEEN WAT rAID 1, 0 EN 1+0 IS.
(Kut, Caps...)

Maar wat is Raid 5, en meer: Wat is software RAID? Gewoon een normale IDE-port als Raid laten lopen?

Als in: Wat doet dit?

[Xandrios]

Opslagmedia & I/O Controllers - RAID FAQ

[anandus]

Cutebritney schreef op 29 March 2003 @ 16:20:
Opslagmedia & I/O Controllers - RAID FAQ

Thanx
Niets voor mij, dus even een offopic vraagje (UTFS ):
Bestaat er Software Raid 1 of 10?

[Abbadon]

anandus schreef op 29 March 2003 @ 16:33:
[...]
Thanx
Niets voor mij, dus even een offopic vraagje (UTFS ):
Bestaat er Software Raid 1 of 10?

Ja, RAID 1 is met Windows te doen en voor RAID 10 heb je een full fledged volume manager nodig als Veritas

Femme schreef op 29 March 2003 @ 16:06:
Hij haalt nu vrolijk 140MB/s (op een 64-bit 66MHz PCI bus) bij het begin van de partitie met de Winbench Disk Inspection test dus ik heb niet het idee dat de performance 'dramatisch slecht' is zoals altijd wordt beweerd.

Dat is onder XP op de 'creatieve' manier? En met hoeveel/welke disken want 140MB/s is een leuke waarde (daar heb ik toch wel drie Atlas 10KIII's voor nodig in een stripe).

[Voor 44% gewijzigd door Abbadon op 29-03-2003 17:34]

[Femme]

De schrijfperformance is volgens mij wel erg slecht. IOMeter is nu al 2­½ uur bezig om de test voor te bereiden (dwz partitie volschrijven met een file van ca 66GB). Ik had beter met een parititie van bijv. 10GB kunnen beginnen want dit schiet niet.

Ik vrees dat software RAID 5 alleen interessant voor data die nauwelijks verandert.

Dat is onder XP op de 'creatieve' manier? En met hoeveel/welke disken want 140MB/s is een leuke waarde (daar heb ik toch wel drie Atlas 10KIII's voor nodig in een stripe).

Het editen van die files is vrij simpel. Je moet iig bij dmadmin.exe ervoor zorgen dat er bij het vervangen van servernt door winnt er na winnt drie heximale 00 worden toegevoegd (zodat de lengte van de file niet verandert). Dat gedoe met opstarten in de recovery console is helemaal niet nodig, gewon zie files over de oude kopieëren en niet toegeven aan het gezeur van Windows dat ie de overschreven files wil vervangen door de originelen (vanaf de installatie CD).

De config is een dual Athlon XP 2400+, Asus A7M266-D, Tekram DC-390U4B single channel Ultra320 SCSI controller en drie Seagate Cheetah 10K.6 schijven.

Dit geeft wat meer inzicht:

[Voor 4% gewijzigd door Femme op 29-03-2003 20:09]

[BalusC]

anandus schreef op 29 March 2003 @ 16:16:
oKEE, IK WEET ALLEEN WAT rAID 1, 0 EN 1+0 IS.
(Kut, Caps...)

Waarom zeg je dat in plaats van om het zinnetje te corrigeren

Maar wat is Raid 5, en meer: Wat is software RAID? Gewoon een normale IDE-port als Raid laten lopen?

Als in: Wat doet dit?

Dat staat inderdaad gewoon in de FAQ

Maar nou kom je wel over als een behoorlijk luie gebruiker dat weigert om een brakke caps-zinnetje te wijzigen en vol ongeduld een vraagje post dat gewoon in de FAQ te vinden is. Ik raad je bij deze dan ook aan om de Algemene regels hoe je op het forum te gedragen (Netiquette) aandachtig door te nemen om te voorkomen dat je in de toekomst weer de mist in gaat qua postgedrag. Want als je zo doorgaat, dan kun je rekenen op verdere sancties. Dank je voor je begrip

[Abbadon]

Femme schreef op 29 March 2003 @ 19:32:
Dit geeft wat meer inzicht:

[afbeelding]

Ouch... dat geeft zeker meer inzicht. Niet dat ik hoge write's zou verwachten maar dit is wel héél extreem. In feite geen serieuze optie voor actieve volume's (iig niet voor mij )

[Anoniem: 66438]

niet om het 1 of ander, maar had je echt van een software raid performace verwacht ???

ik in ieder geval niet, het is absoluut leuk maar dan houd het op; het toch (in mijn ogen vrij zware OS) moet extra gaan rekenen om eea voor elkaar te krijgen. Noem mij maar ouderwets maar er is maar 1 soort raid (owkee draai zelf raid 1 scsi) en dat is hardare matig raid 5.

Toch blijft het erg interesant want ik geloof toch dat er een tijd komt dat de SW en HW raid elkaar kunnen gaan benaderen, en dan word het echt interesant.

Femme: ik begrijp niet helemaal waarom je write zo enorm bij de read achterblijft... Heb jij enig id ??

[Abbadon]

Anoniem: 66438 schreef op 29 March 2003 @ 23:58:
niet om het 1 of ander, maar had je echt van een software raid performace verwacht ???

Eh, ik had totaal geen hoge verwachtingen (als de vraag aan mij gericht was), ik weet wel wat RAID 5 is en wat er allemaal moet gebeuren

Femme: ik begrijp niet helemaal waarom je write zo enorm bij de read achterblijft... Heb jij enig id ??

Heel simpel, als er gelezen moet worden is het gewoon zonder ingewikkelde berekeningen, tegelijk van meerdere disks, alsof het een striped array is zeg maar. Moet er geschreven worden dan is het XOR time en mag de cpu flink aan de bak en krijgen de disken ook meer voor de kiezen (namelijk de over de disken verdeelde pariteit, die bij lezen niet wordt gebruikt)

[Anoniem: 66438]

trek het je niet persoonlijk aan... Anyway ik vat je uitleg over het verschil in lezen en schrijven..

Vooralsnog is dit dezelfde soort truc met window nt WS en SVR... de basis was gelijk en met een paar kleine wijzigingen kan je jezelf meer mogenlikheden geven. Het is grappig te zien dat met XP (in mijn woordenboek X-Nee) de basis van NT niet verlaten is...

[Femme]

Aan de CPU-belasting ligt het niet. Die is in de IOMeter fileserver simulatie (80% reads) maximaal 4 procent bij 256 uitstaande I/O's (de score is dan circa 630 IOps). Dat is op een RAID 5 partitie van 10GB. De Cheetah 10K.6 haalt max. 341 IOps als er wordt getest over het hele schijfoppervlak (grotere kopverplaatsingen). Bij een 10GB partitie op een enkele schijf zullen de prestaties wat beter zijn. Morgen ga ik dat testen.

[Abbadon]

4% zeg je maar, maar da's wel 80% reads. Wanneer je een groot blok data naar het RAID5 volume wegschrijft of IOmeter een 100% sequential write workload laat doen, wat is dan de cpu load? Het zou toch zo moeten zijn de de dmio.sys driver (die het XOR rekenwerk verzorgt) het dan flink druk krijgt zou ik denken.

Maar dit (de cpu) zal idd ook niet dé bottleneck zijn, dat zijn geloof ik de meerdere interrupts (voor elke fysieke disk een) om één write naar deze logische disk af te handelen én met name de read-modify-write sequence wanneer de stripe size v.d. data niet overeenkomt met die van het RAID 5 volume (dan moet de oude pariteitsdata ingelezen worden om ook weer bewerkt te worden, kun je geloof ik zien aan de read acties op de fysieke disken wanneer je zelfs een 100% write opdracht uit hebt staan, dit d.m.v. de optie Prestaties onder systeembeheer). En zulke read acties kunnen de write performance flink te verprutsen. Misschien dat je dit ook kunt testen door met verschillende request size's te spelen in IOMeter?

[Voor 1% gewijzigd door Abbadon op 30-03-2003 18:34. Reden: Typo: beperkt = bewerkt :+]

[Femme]

(dan moet de oude pariteitsdata ingelezen worden om ook weer beperkt te worden, kun je geloof ik zien aan de read acties op de fysieke disken wanneer je zelfs een 100% write opdracht uit hebt staan, dit d.m.v. de optie Prestaties onder systeembeheer).

Dat zal het probleem zijn. Elke keer pariteitsdata uitlezen kost gemiddeld zeker 8 milliseconde op een Cheetah 10K.6 en is dus een enorme vertraging.

[Anoniem: 1148]

werkt dit nu ook onder 2000Pro? Of XP-home?
een RAID1 tussen een harddisk en Ramdisk/solidstatedisk lijkt me interessant.
(Windows based webserver/fileserver bv, veel lezen en zelden schrijven)

ik denk dat ik binnenkort maar eens ga kijken of dit gaat werken, in VMware.

Femme, als je wilt, kijk eens of je een SSD zoals ik heb kunt lospeuteren van www.cenatek.com

zou een leuk begin zijn voor je Storage Benchmark ding.

sites zoals StorageReview, Anandtech, Tom's Hardware Guide en dergelijke hebben nog niet zo'n ding gehad omdat ze te groot zijn, en Cenatek dan de vraag absoluut niet aankan.
een kleinere site zoals Tweakers.net is wel leuk om Europa warm te laten lopen

[Femme]

[nohtml]

Anoniem: 1148 schreef op 30 March 2003 @ 20:35:
werkt dit nu ook onder 2000Pro? Of XP-home?

Ik heb geen idee of het onder XP Home werkt (welke tweaker gebruikt nou XP Home? ). Onder 2000 Pro zal het denk ik wel werken.

Zo'n solid state disk lijkt me interessant om te reviewen. Eerst moet ik een paar andere reviews afronden.

Om terug te komen op het onderwerp van de thread: hier zijn de ATTO scores van de MegaRAID Elite 1600. Writeback caching en cached IO staan aan. De ATTO benchmark past volledig in de cache van de controller waardoor de scores vertekend zijn:



Volgens Winbench is de transfer rate 69,1MB/s over het hele bereik van de RAID 5 array. Dat is een stuk lager dan de transfer rate van de software RAID 5 partitie, maar de IOMeter resultaten laten tot dusver zien dat de MegaRAID over het algemeen beter presteert.



(Webserver doet 50/50 read/writes, Webserver SR doet 100% reads.)

[Voor 8% gewijzigd door Femme op 30-03-2003 23:40]

[Femme]

Check feature op fp: reviews: Hardware en software RAID 5 performance in Windows XP

[Abbadon]

Flex Femme Lekker uitgebreid Gaat wel een tijd in zitten zeg als ik het zo lees (alleen al het opbouwen al en die urenlange testruns Moet je bijna wel een 'dedicated' testbak voor hebben).

[BalusC]

Wow, mooie review
Dat neemt zeker de twijfels/onkunde van de users omtrent SWRAID weg

Ga je in de toekomst ook nog SWRAID0 en SWRAID1 tegenover de hardwarematige varianten zetten?

[Twarp]

Ik ben nog niet tegengekomen over pagefiles op een Raid 5 array (sw als hw matig) alleen kan ik wel zeggen dat dit niet handig is, een pagefile voelt zich meer thuis op een stripe set zonder parity.

[Anoniem: 66438]

Windows XP and 2000 Tips & Tricks UPDATE--brought to you by the
Windows & .NET Magazine Network and the Windows 2000 FAQ site
http://www.windows2000faq.com


Q. How can I use Diskpart to create a RAID 5 set?

A. A RAID 5 set consists of data spread across three physical disks,
of which one can fail without causing any data loss. To use the
Diskpart utility from the "Microsoft Windows 2000 Server Resource Kit"
or the "Microsoft Windows 2000 Professional Resource Kit" to create a
RAID 5 set, perform the following steps:
1. Download and install the Diskpart utility from the Microsoft Web
site at
http://www.microsoft.com/.../tools/new/diskpart-o.asp .
2. Go to Start, Run, then type

cmd

to start a command-line session.
3. Type

diskpart

to start a Diskpart session.
4. Type

create volume raid size=<size in MB> disk=<disk numbers>

where <size in MB> is the amount of space you want to use from each
disk (in megabytes) and <disk numbers> is the numbers of the disks
that you want to use in the RAID 5 configuration. For example,

create volume raid size=6000 disk=1,2,3

creates a RAID 5 set that's 12GB (i.e., 6000MB x 2) across three disks
(one-third of the space is used for fault tolerance).

[Anoniem: 66438]

/enigzins off-topic:

Ik heb mij vanavond werkelijk verbaast: ik heb een 2sl SCSI controller waarop 2 externe SUN HD's in raid1 staan. Zoals je begrijpt heb ik duus een zooi powersnoeren waar je niet vrolijk van wordt. Tijdens een semi-mislukte aansluitpoging van een sparc machine trok ik perongeluk de stekkerblok van mijn 2 externe hd's eruit.

Op deze schijven staat mijn volledige OS (W2K) in RAID1 en bijde schijven werden uitgeschakeld en....: er gebeurde niets... geen blauw scherm nix. Owkee ik kreeg uiteindelijk wel een zooi unknown hardware errors en moest rebooten maar toch...

Hoe kan het in vredesnaam dat in RAID1 wanneer het OS hierop staat en de schijven worden uitgeschakeld het systeem niet meteen plat gaat..... Ikke nie weten; jullie suggesties ??

[BalusC]

Om dat te realiseren moet je eens de geheugenkaartjes hot-eruittrekken

[Voor 3% gewijzigd door BalusC op 02-04-2003 22:22]

[Anoniem: 66438]

Ja euhhh Balus ik ben niet kippig (ook al was er van de week een Got' er die sprak over redundant memory incl. hot swappable...)

Still, begrijp ik dit niet 1 schijf pleite en doorgaan, ok, daar is het voor gemaakt maar alletwee en geen crash

Anyway, zal ik zo ff kijken of die sparc zijn proc hot laat swappen ???

[BalusC]

Het OS leunt grotendeels op RAM. De harddisk wordt enkel gebruikt om data ervan en ernaar te schrijven. Vandaar dat de OS niet direct op z'n bek gaat. Althans, dat lijkt mij de meest aannemelijke theorie

[Anoniem: 66438]

Dat zou dit " wonder" van MS kunnen verklaren. Dan is het weel lullig dat ik hard errors krijg, ik bedoel alles kwam weer online en dan zou het OS eea weer op moeten kunnen pakken.. Mja...

/offtopic: we dwalen wel af van het topic van de TC: uitkijken dat we niet gemod worden

[Olaf van der Spek]

Twarp schreef op 01 april 2003 @ 19:30:
Ik ben nog niet tegengekomen over pagefiles op een Raid 5 array (sw als hw matig) alleen kan ik wel zeggen dat dit niet handig is, een pagefile voelt zich meer thuis op een stripe set zonder parity.

Een pagefile voelt zich nog beter thuis buiten RAID.

[Olaf van der Spek]

Femme schreef op 29 March 2003 @ 19:32:
[afbeelding]

Heb je van dezelfde config maar dan met hardware RAID ook stats?

[Olaf van der Spek]

Abbadon schreef op 30 March 2003 @ 00:03:
Heel simpel, als er gelezen moet worden is het gewoon zonder ingewikkelde berekeningen, tegelijk van meerdere disks, alsof het een striped array is zeg maar. Moet er geschreven worden dan is het XOR time en mag de cpu flink aan de bak en krijgen de disken ook meer voor de kiezen (namelijk de over de disken verdeelde pariteit, die bij lezen niet wordt gebruikt)

Ingewikkelde berekeningen? Xor is nog simpeler dan optellen.
En 100 mbyte/s xoren stelt ook niks voor volgens mij.

Damn, ik wilde deze keer toch echt de edit knop gebruiken.

Abbadon schreef op 03 April 2003 @ 17:18:
Dude, het gaat om de intentie, niet om de precieze woorden. Trouwens is deze post van me ook al achterhaald als je een post verder van me gekeken had

Ik doe nauwelijks aan look-ahead ;->
Maar wat was de intentie dan precies? Veel tijd kost het namelijk niet.

[Voor 29% gewijzigd door Olaf van der Spek op 03-04-2003 17:22]

[BalusC]

OlafvdSpek schreef op 03 April 2003 @ 16:48:
[...]

Heb je van dezelfde config maar dan met hardware RAID ook stats?

De review staat al enkele dagen op de frontpage
Check het laatste linkje van Femme.

[Abbadon]

OlafvdSpek schreef op 03 april 2003 @ 16:52:
[...]

Ingewikkelde berekeningen? Xor is nog simpeler dan optellen.
En 100 mbyte/s xoren stelt ook niks voor volgens mij.

Damn, ik wilde deze keer toch echt de edit knop gebruiken.

Dude, het gaat om de intentie, niet om de precieze woorden. Trouwens is deze post van me ook al achterhaald als je een post verder van me gekeken had

[Anoniem: 48208]

kan iemand mij vertellen wat ik als hexaeditor kan gebruiken?

[BalusC]

[google=download freeware hex editor]

[Anoniem: 48208]

tnx

[Anoniem: 65718]

Ik heb een vreemd probleem met raid5-array onder windows XP, raid5 dus via software hack. Als ik pc ga overclocken en ga net te ver crasht deze, nu op zichzelf normaal. Bij het herstarten van mijn systeem, op lagere kloksnelheid, loopt deze stabiel voor 10 a 15 minuten en crasht dan. Windows is op dat moment bezig met het regeneraten van raid5-array. Het maakt niet uit als ik Cpu onder default kloksnelheid draait en of ik Cpu meer prik geef. ook al zet ik alles op laagste latencies en timing dan nog een crash. Ik dacht eerst:" zal misschien buggy software opstaan", maar na 2 schone installaties lijkt het me echt iets met hardware te maken hebben, zoals de mobo, doordat Southbridge niet al dhet dataverkeer aankan ofzo.

Hardware:

-Amd Athlon xp 2100+
-Abit AT7-max2 met highpoint 374 raid-controller.
-Radeon 8500
-Het geheel is watergekoeld.

Het regeneren van raid5-array gaat perfect onder veilige modes (F8) in XP, dan crasht systeem dus niet waar onder normale modes windows chrasht.

software op systeem, meer niet!:
- Office XP
-Windows XP
-Download accelerator
-Download meter
-Winrar
-MBM5
-Ati Catalist drivers
-Via 4in1 4.48
-Sound blaster rijders

Dus misschien toch niet de hardware, maar een app. in windows?!
WHAAAHHHH WORDT GEK, ik kom er niet uit $%^&#&^!!!!!

Herkent iemand deze problemen en weet evt de oplossing?

[maratropa]

ah oui, Ik heb nog een vraagje over de raid 1 en raid 5 hack,

ik heb net 2 raid 1 volumes aangemaakt, hij is nu aan het synchronizen, klopt dat het best lang duurt?

En wat nu als je windows er op nieuw opzet? Dan kom je niet meer bij je data. Als je dan de hack opnieuw uitvoert, ziet windows ze dan weer wel als raid 1? En omdat er op zich op 1 volume alle data staat, kun je in princiepe 1 hd in een andere pc hangen zonder hack en het volume gewoon lezen, dus in het geval van dat 1 van de schijven het begeeft?Of moet een pc de hack hebben of een server os zijn om het te kunnen lezen? merci.

[BalusC]

gladiool schreef op 11 October 2003 @ 20:03:
ik heb net 2 raid 1 volumes aangemaakt, hij is nu aan het synchronizen, klopt dat het best lang duurt?

Klopt Bij mij duurde het ~10 minuten bij een 18GB RAID1 array.

En wat nu als je windows er op nieuw opzet? Dan kom je niet meer bij je data. Als je dan de hack opnieuw uitvoert, ziet windows ze dan weer wel als raid 1? En omdat er op zich op 1 volume alle data staat, kun je in princiepe 1 hd in een andere pc hangen zonder hack en het volume gewoon lezen, dus in het geval van dat 1 van de schijven het begeeft?Of moet een pc de hack hebben of een server os zijn om het te kunnen lezen? merci.

Geen idee .. Wel herinneer ik me dat ik dat dit een To Do was toen ik nog aan het testen was met de Mylex AcceleRAID 600 (en de Maxtors allemaal dus maagdelijk leeg waren). Helaas ben ik het vergeten En nee, ik ga niet weer mijn 1 week oude Windows-installatie overhoop halen om dat alsnog uit te zoeken

[rajackar]

kan het kloppen dat een verse raid 5 array van 160 GB er enkele uren over doet om te formatteren of is er nu iets mis gegaan?

Ik ben ook benieuwd of er nu gevaar is met het gebruiken van dingen als windows update of laat die de gehackte bestanden netjes met rust?

[DeBolle]

Ja, dat kan kloppen. In het kader van mijn werk doe ik enkele malen per week rebuilds van raidsets die meestal bestaan uit zes 36GB disks, elke disk op een eigen Ultra SCSI kanaal. De controller doet daar ongeveer 90 minuten over. 'vroegah', op een 3 kanaals Mylex DAC960 duurde een Raid5 van zes disks vijf uur.
Als jij drie disks van 160GB gebruikt dan kan ik me voorstellen dat het vier uur of langer duurt.

[freddifish]

even een schop n.a.v. berichten dat na het toepassen van XP servicepack2 deze hack niet meer werkt.
_{[BalusC in nieuws: Windows XP SP2 RTM in twee weken]}

Is hier al meer over bekend, en is er een workaround
ik wil mijn gemirrorde schijfjes niet kwijt!

[rajackar]

Weet iemand hoe het kan komen dat een raid 5 set met 3x 80 GB 7200 rpm in een sandra benchmark een tikje langzamer is dan een enkele 40 GB schijf?
Ik vond dat namelijk een beetje vreemd.

[Abbadon]

Dude, da's vrij normaal Lees eens wat over de performance van Software RAID5, staat notabene in dit topic al flink wat over (zie posts Femme).

[KRIS FRANSSENS]

de oplossing : http://members.home.nl/rvandesanden/raid3.html

Althans het zou moeten werken. Kan iemand deze files eens testen? Ik heb momenteel m'n nieuwe schijven nog niet binnen dus ik kan zelf geen test doen.

Nog enkele vraagjes :
-Iemand een idee of de cd van windows de modifiëren is zodat die raidhack niet na iedere nieuwe installatie moet gebeuren?
- Windows staat in mijn geval op een aparte harde schijf. Ik ga 4 andere schijven in raid 5 draaien. Stel nu dat de windows schijf het laat afweten of windows totaal om zeep is. Ben ik m'n data dan kwijt of kan ik vanuit een nieuwe installatie gewoon die array gebruiken?

[Voor 83% gewijzigd door KRIS FRANSSENS op 19-09-2004 17:15]

[multipasser]

White Wolf schreef op 19 september 2004 @ 17:10:
- Windows staat in mijn geval op een aparte harde schijf. Ik ga 4 andere schijven in raid 5 draaien. Stel nu dat de windows schijf het laat afweten of windows totaal om zeep is. Ben ik m'n data dan kwijt of kan ik vanuit een nieuwe installatie gewoon die array gebruiken?

dit zou ik ook willen weten. Stel je voor dat na een nieuwe install van windows xp en het toepassen van de raid5 hack. Je de schijven opnieuw moet formateren. Dat zou een zonde zijn

[BalusC]

De data blijft gewoon behouden Ook van de andere typen array's. Zolang je maar van de volumes afblijft uiteraard. In sommige gevallen worden de schijven/array niet herkend en weergeven als 'foreign', dan moet je even in schijfbeheer op de schijven/array rechtsklikken en voor Importeren kiezen

White Wolf: jouw linkje werkt atm niet, maar waarvoor is dit "de oplossing"

[freddifish]

kan bovenstaande bevestigen
na install sp2 was ik mijn mirrored volumes kwijt maar de striped (swap) partitie bleef zichtbaar.
In safe mode de gehackete files erover (zie link hierboven) en herstarten en alles werd weer herkend (windows ging wel even de schijven syncen)
Piece of cake dus

[BalusC]

Oh, die link van White Wolf werkt nu wel .. Da's gewoon een clone van mijn Tweaktutorial: http://balusc.xs4all.nl/ned/twe-wrh.html

[Voor 6% gewijzigd door BalusC op 14-10-2004 15:18]

[freddifish]

tuurlijk had ik meteen herkend, maar de kant en klaar gehackete files waren wel handig

[Anoniem: 62708]

nog eens een kickje,

maar ik vraag me af of het met software raid 5 wel mogelijk is om achteraf zonder teveel problemen schijven toe te gaan voegen... Dit is iets watook niet elke hardwarematige kaart ondersteund heb ik begrepen, maar ik zou voor een redundante fileserver waar prestatie op zich niet zo belangrijk is, deze feature niet willen missen.

[BalusC]

OM FAQ / Beleid » RAID FAQ » Kan ik een schijf/array zonder dataverlies uitbreiden?

Niet dus

[Avvd]

hmm dit vind ik toch ook wel interessant. ik heb nou 2 seagate 10gb schjiven s-ata op een sillicon raid controller hangen in raid 0 en dan nog een losse wd 120gb. kan ik dan met deze hack een partitie maken van zeg 40gb ofzo op de raid-0 config. En dan mirroren naar de WD 120gb. of gaat dat niet samen software raid en firmware raid doorelkaar

[Anoniem: 1148]

Dat gaat prima samen. 10+10 = 20, en een 20GB partitie op je 120GB -> 40GB in RAID0.
Alleen je 120GB schijf is toch wel sneller als die 10GB schijven, dus weinig zin.

[BalusC]

Dat kan prima door elkaar Dat heb ik hier ook gedaan in vorm van RAID01/10, RAID05/50 en RAID15/51: [rml][ Review] Mylex AcceleRAID 600[/rml]

[Chemist]

Zware kick, maar wel nuttig. Op de website van de duitse c't is een script te downloaden wat de hack automatisch voor je uitvoert:

http://www.heise.de/ct/ft.../default.shtml&words=RAID

downloaden, opstarten in safe mode, script draaien, klaar

[BalusC]

Die had ik idd gelezen op de Nederlandse c't Ik was er nog echt aan toe gekomen om deze aandachtig te checken. Maar het is echt wel een handig tooltje

[Chemist]

Helaas is het script geschreven voor de duitse windows versie waardoor het niet werkt voor de engelse of nederlandse versies, maar dat is simpel aan te passen; het script checkt of je in de groep administratoren zit; maak hier administrators van en dat gaat goed.

Verder herkende het bij mij niet de versie van de te wijzigen bestanden en dus ging het niet verder.

Ik heb dus gewoon alle controles er uit gesloopt en gewoon gedraaid en dat werkte prima

[Tijgert]

Dat scriptje lijkt me handig, maar dat het niet werkt voor mijn Engelse Xp Pro en ik er zelf in moet gaan sleutelen schrikt me ietsie af. Ik weet niet wat en waar it wat hoe moet veranderen.

Heeft iemand al een bewerkt scriptje voor de EN/NL versie?

Als ik dan toch bezig ben, ik heb wat advies nodig.

Mijn komende software Raid5 setup zal bestaan uit OF 4 x 200GB Maxtors OF 3 x 300GB Maxtors.
Beide levert 600Gb effectief op. 4x200 is iets goedkoper (ok, scheelt 123 euro, best veel dus), 3x300 neemt minder plek in mijn kast in beslag en heeft dubbele cache.
Even de cache, prijs en plek-in-mijn-kast aspecten buiten beschouwing latende, is er een snelheidsverschil tussen 3 of 4 schijven in Raid5 gebruiken?
Ik bedoel.. als je meer schijven hebt, wordt dan de read en write niet verdeeld over kleinere parallel gelezen/geschreven stukjes en is dus sneller?

En als je de chache (8MB of 16MB) erbij betrekt? Heeft dat noemenswaardige invloed?

[BalusC]

Tijgert schreef op woensdag 20 april 2005 @ 11:03:
Ik weet niet wat en waar it wat hoe moet veranderen.

Uhm, dat staat gewoon in dit topic uitgelegd

Even de cache, prijs en plek-in-mijn-kast aspecten buiten beschouwing latende, is er een snelheidsverschil tussen 3 of 4 schijven in Raid5 gebruiken? Ik bedoel.. als je meer schijven hebt, wordt dan de read en write niet verdeeld over kleinere parallel gelezen/geschreven stukjes en is dus sneller?

Meer schijven = sneller. Nogal wiedes Maar het is wel zo dat hoe meer schijven je hebt, hoe minder de performance opschaalt. Dan praat ik over hoeveelheden van meer dan 8 à 10 disken.

En als je de chache (8MB of 16MB) erbij betrekt? Heeft dat noemenswaardige invloed?

Grote disken hebben baat bij een grotere cache. 16MB zal natuurlijk positief invloed hebben. Sla de reviews op www.tweakers.net maar op na. Femme heeft onlangs de DM10 met 16MB cache gereviewed

[Tijgert]

Ik bedoel dus dat administratoren en zo... leek me lastig (ik gebruik de kant en klare files wel...)

Ik geloof natuuuurlijk direct dat 16MB beter is als 8.. DUH!!
Het leek me ook volledig logisch dat meer schijven sneller is in Raid5.

Waar het mij om gaat is of die performance verbetering door meer cache in Raid5 teniet wordt gedaan door minder schijven te gebruiken.

Dus 4x200 met 8MB cache is beter/sneller als 3x300 met 16MB... ?

[BalusC]

De hoeveelheid cache heeft minder invloed op de performance. Het is niet zo dat de performance ongeveer 20% erop vooruit gaat, wat het geval zal zijn bij 4 disken tov 3 disken. Zie (nogmaals) dus ook de reviews en de benchmarkdatabase op www.tweakers.net

[Tijgert]

Die benchmarks zijn leuk, eindeloze rijen cijfers die volkomen op zich zelf staan.
Maar om daar nou een conclusie uit te kunnen trekken die de factoren Raid5 in Software en 16MB t.o.v. 8MB cache EN meer of minder schijven in ogenschouw neemt is niet te doen.

Daar moet men zelf ervaring mee hebben of zoveel van de materie af weten dat men dat redelijkerwijs kan extrapoleren.

Nu *dacht* ik al dat meer schijven beter was, maar mij ontbreekt de ervaring met Sata en Raid5, laat staan Raid5 in software.

'If you assume you make an ass out of u and me.'

Dus... dan vraag je het de experts in de juiste topic

[rapture]

BalusC schreef op woensdag 20 april 2005 @ 12:05:
De hoeveelheid cache heeft minder invloed op de performance. Het is niet zo dat de performance ongeveer 20% erop vooruit gaat, wat het geval zal zijn bij 4 disken tov 3 disken. Zie (nogmaals) dus ook de reviews en de benchmarkdatabase op www.tweakers.net

Bovendien kan je ook in Windows/Linux/... cachen, als iemand op een lan wilt pimpen met 16MB cache harddisk. Mijn Linux servertje heeft 400+MB cache, overbodige ram wordt standaard als harddisk cache gebruikt onder Linux.

[Tijgert]

Cool, dat maakt mijn halve vraag overbodig!
Hoe zet je dat in Windows aan?

[Valkyre]

misschien ben ik nu heel dom
maar deze RAID hack stond toch ook al bij BalusC op zijn website?

http://balusc.xs4all.nl/ned/twe-wrh.html

[BalusC]

Gohan-san schreef op woensdag 20 april 2005 @ 17:28:
misschien ben ik nu heel dom
maar deze RAID hack stond toch ook al bij BalusC op zijn website?

http://balusc.xs4all.nl/ned/twe-wrh.html

Check de datum onderaan die pagina en de datum van de startpost van dit topic De hack heb ik pas later op mijn website gezet.

[Valkyre]

BalusC schreef op woensdag 20 april 2005 @ 17:30:
[...]
Check de datum onderaan die pagina en de datum van de startpost van dit topic De hack heb ik pas later op mijn website gezet.

ow 2003 damn, had ik helemaal niet op gelet . ik vond het al zo apart.
wie kickt er dan ook zon oud topic

[Voor 6% gewijzigd door Valkyre op 20-04-2005 17:37]

[BalusC]

Dit topic staat in de RAID FAQ gelinkt: Een aantal interessante topics met betrekking tot RAID
/offtopic

[Tijgert]

Probleempje; ik heb op 3 schijven een software raid5 set en die onderverdeeld in 2 partities.
Nu liep net mijn systeem vast en ik moest resetten, iets wat een ieder natuurlijk wel eens gebeurt.

Het lastige is nu dat hij meteen begint met regenereren.
Blijkbaar doet hij beide partities tegelijk wat natuurlijk een hoop schijf geschaaf geeft en rete traag is.

Kan ik het systeem niet forceren omstebeurt te regeneneren of 1 regeneratie tijdelijk stop te zetten?

Zal hij elke keer bij een vastloper uren gaan regeneren? Is dit te voorkomen?

[alt-92]

Logisch toch dat ie dat bij beide partities doet? Het gaat namelijk om het Volume (dus inclusief de daarop aangemaakte partities) wat rebuilt moet worden.

[BalusC]

Tijgert schreef op zaterdag 07 mei 2005 @ 23:13:
Probleempje; ik heb op 3 schijven een software raid5 set en die onderverdeeld in 2 partities.

Hoe doe je dat Of bedoel je dat je twéé SoftwareRAID5 volumes op 3 schijven hebt? Dat kan dan weer wel. En bij mijn weten kun je geen andere invloed uitoefenen op de regeneratie, dan om de oorzaak van de "crashes die weleens gebeuren" bij de nekvel te pakken Een gezonde PC hoort stabiel te draaien. Mijn bak is alweer ruim 2 jaar oud en ik heb tot dusver maar 1 crash/reboot meegemaakt en dat was te wijten aan een ranzige Matrox Parhelia driver i.c.m. dotNET. Wellicht heb je hier iets aan: Hangen en Opstartproblemen troubleshooter

[Voor 4% gewijzigd door BalusC op 08-05-2005 00:17]

[Tijgert]

Ja idd, over 3 schijven 2 partities verdeeld met Raid5. Leek me een goed idee at the time.

Helaas dat beide partities tegelijk regenereren gaat retegtraag, ik overweeg er 1 erg grote partitie van te maken en dan met meer subdirs te werken... is dat wat? Een partitite van 500gig?

Nog een ander vraagje, zijn tijdens het regenereren de partities bereikbaar voor lees en schrijfopdrachten zonder iets in de war te gooien?

Dat af-en-toe abnormaal resetten kan wel eens voorkomen met gamen en zo. Het is mijn alles-pc.

Bovendien ben ik nu aan het experimenteren met overclocken van mijn A64 en grafische kaart, ik verwacht dus nog vele vastlopers voorlopig... en om dan ELKE keer uren te regenereren... dan is Raid5 misschien toch geen goed idee.

Advies?

[Voor 19% gewijzigd door Tijgert op 08-05-2005 00:43]

[alt-92]

tja..
Niet overclocken of een storage server opbouwen zodat je met je PC kan klooien wat je wil zonder je raidset te verb0rken.

[yogy]

Tijgert schreef op zondag 08 mei 2005 @ 00:41:
Ja idd, over 3 schijven 2 partities verdeeld met Raid5. Leek me een goed idee at the time.

Helaas dat beide partities tegelijk regenereren gaat retegtraag, ik overweeg er 1 erg grote partitie van te maken en dan met meer subdirs te werken... is dat wat? Een partitite van 500gig?

Nog een ander vraagje, zijn tijdens het regenereren de partities bereikbaar voor lees en schrijfopdrachten zonder iets in de war te gooien?

Dat af-en-toe abnormaal resetten kan wel eens voorkomen met gamen en zo. Het is mijn alles-pc.

Bovendien ben ik nu aan het experimenteren met overclocken van mijn A64 en grafische kaart, ik verwacht dus nog vele vastlopers voorlopig... en om dan ELKE keer uren te regenereren... dan is Raid5 misschien toch geen goed idee.

Advies?

Als je OS op een andere hd staat kan je de 3 hd's met de RAID5 partities tijdelijk loshalen als je bezig bent met OC'en. Als je weet tot hoever ie stabiel blijft kan je ze er weer aanhangen.

[BalusC]

Tijgert schreef op zondag 08 mei 2005 @ 00:41:
Nog een ander vraagje, zijn tijdens het regenereren de partities bereikbaar voor lees en schrijfopdrachten zonder iets in de war te gooien?

Je hebt uiteraard ten allen tijde toegang tot de disken Het regenereren gebeurt in de achtergrond als een low-prio proces. Je merkt er in feite maar weinig van. Of merk je dat juist heel goed?

[Tijgert]

Ik zie het alleen in mijn disk management.
Het is vergeleken met mijn mirror (die ik nu heb gemaakt) ook retetraag met schrijven.
Ik haalde gemiddeld iets van 4 meg/sec terwijl de mirrow dat bij 10x zo snel doet.

Maar de CPU zat niet dicht, dus daar lag het niet aan... ik niet snap...

Wat als men moet resetten (normaal) tijdens een regeneratie, kan dat gewoon? En moet hij dan na opstart weer helemaal opnieuw beginnen met regenereren?

[rapture]

Ik ga straks 4 Maxtors 7200rpm 10GB harddisks aan een Promise Ultra133TX2 (gewone ata-controller) hangen en Windows-software-raid-benching (single disks, spanning, raid0, raid1, raid5) doen. Voor de bench moeten de schijven gekeurd worden, zodat er geen rotte appels tussen zitten. Ik ga de labo-methode van de hoge school doen (WinBench: playback/HE, transfer rate, disk access time), welke benchmarks zijn ook interessant om te draaien? 1 van de dingen dat ik ga bestuderen is het verschil tussen 2 schijven op dezelfde kabel en op 2 aparte kabels.

Achteraf zal die desktop met 2 schijven in RAID0 gaan draaien als "scratch-disks" (tempfiles) voor videobewerking (copy/paste).

[Voor 13% gewijzigd door rapture op 10-05-2005 12:20]

[BalusC]

Tijgert schreef op zondag 08 mei 2005 @ 15:30:
Ik zie het alleen in mijn disk management.
Wat als men moet resetten (normaal) tijdens een regeneratie, kan dat gewoon?

Ja, dat kan gewoon

En moet hij dan na opstart weer helemaal opnieuw beginnen met regenereren?

Ja, dat klopt

[Tijgert]

Excellent BalusC, ik ga het steeds beter begrijpen.
Nog een paar kleine vraagjes:

Kan je tijdens het regenereren naar het Raid1 volume schrijven?
Begint hij dan opnieuw?
Wat als er in Dos iets op een van de Raid1 schijven gezet wordt (bijvoorbeeld een ghost image), detecteert het OS dat dan en/of wordt het volume corrupt?

En een heel belangrijke: kan het Raid1 volume op een of andere manier corrupt raken en alle data verloren gaan?

[Voor 15% gewijzigd door Tijgert op 10-05-2005 12:42]

[rapture]

rapture schreef op dinsdag 10 mei 2005 @ 12:15:
1 van de dingen dat ik ga bestuderen is het verschil tussen 2 schijven op dezelfde kabel en op 2 aparte kabels.

1 schijf op de kabel (ATA100) gebruiken => 30MB/s
2 schijven op de kabel (ATA100) gebruiken => 16MB/s per schijf

Je zou verwachten dat ATA100 / 2 zal wel 50MB/s per schijf overblijven, dan heb je nog reserve? Nee, dus, de harde schijven worden zwaar vertraagd.

[edit]
Bovenstaande was volgens HDTune. In de testen met Winbench99 zie ik wel de verwachte verdubbeling van transfer rate. 1 schijf op de kabel geeft 30MB/s en 2 schijven op de kabel geeft 60MB/s. Hetzelfde als ik de schijven op aparte kabels hangt.

RAID5 performance is zoals al eerder in deze topic vernoemd, slecht (lees: nog trager dan losse schijf).

[Voor 30% gewijzigd door rapture op 12-05-2005 18:52]

[Mizitras]

Iets wat vele mensen misschien toch wilden weten:
- Hoe kan je via Windows nu overtollig RAM laten gebruiken als HD-cache?
(De vraag is eerder gesteld, maar kwam geen reactie op)
- Als je de hack uitvoert, en er is toch wat mis mee, is je Windows dan nog bootable, aannemende dat deze op een schijf A stond, en je met schijven B en C een mirror wil bouwen?

[Anoniem: 41852]

Mizitras schreef op donderdag 28 juni 2007 @ 15:27:
Iets wat vele mensen misschien toch wilden weten:
- Hoe kan je via Windows nu overtollig RAM laten gebruiken als HD-cache?

Als het goed is doet je OS dat automatisch. In elk geval bij FreeBSD. Of bedoelde je een buffer?