[EL] PCB-Etsen

[Anoniem: 35969]

Nou, m'n printje ligt nu al een uur te etsen (gewoon erin laten liggen ) en er is nu 1 hoekje een beetje groenig. Het bakje met etsvloeistof ligt gewoon buiten, dus misschien moet ik het toch maar gaan verwarmen met een föhn ? (of 3 dagen zo laten gaan )

[Anoniem: 26576]

Je moet het printje in de etsvloeistof blijven bewegen, anders mislukt ie zowiezo.

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 21 January 2003 @ 15:59:
Je moet het printje in de etsvloeistof blijven bewegen, anders mislukt ie zowiezo.

Dat deed ik ook, alleen dat had ook erg weinig effect moet ik zeggen......

de pics:

[ Voor 24% gewijzigd door Anoniem: 35969 op 21-01-2003 17:28 ]

[Anoniem: 26576]

Mmm, ik ets met zoutzuur en waterstofperoxide, heb nog nooit fijnetskristal gebruikt.
Weet iemand btw waar je waterstofperoxide oplossing 30 of 35% kunt kopen?

[Anoniem: 49360]

ik belicht mijn printjes 2,5 minuten en ontwikkel ze dan in 1.5 minuut daarna erts ik ze in ongeveer 3 a 4 uurtjes onverwarmt en zonder luchtbellen .
maar als je de print in het erts bakje doet dan hoor je wel meteen te zien daat ie mooi rood word anders is je vloeistof verhouding niet goed .
kijk hier anders effe :[rml]funky1 in "[ IA] afhandeling lcd's 256*128 voor 7 $"[/rml]
hierin word het uitgelegt met foto,s

[ Voor 20% gewijzigd door Anoniem: 49360 op 21-01-2003 19:56 ]

[Anoniem: 7791]

Anoniem: 35969 schreef op 21 januari 2003 @ 16:41:
[...]

Dat deed ik ook, alleen dat had ook erg weinig effect moet ik zeggen......

de pics:
[afbeelding]
[afbeelding]

Die is veel te lang ontwikkeld joh

180 sec belichten, 10 a 20 min ontwikkelen en dan weer 60 seconden belichten. En dan even lakken.

[ Voor 11% gewijzigd door Anoniem: 7791 op 21-01-2003 19:59 ]

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 7791 schreef op 21 januari 2003 @ 19:58:
[...]


Die is veel te lang ontwikkeld joh

180 sec belichten, 10 a 20 min ontwikkelen en dan weer 60 seconden belichten. En dan even lakken.

te lang ??
Ik zal ff beschrijven wat ik excact gedaan heb:
-1 minuut belichten onder zonnebank met sheets
-10 sec. ontwikkelen totdat het schema goed te zien is.
-afspoelen onder de kraan
-etsen.

Ik weet niet wat jou procedure is, maar volgens mij klopt dat ook niet helemaal (belichten, ontwikkelen, belichten )

Wat ik de volgende keer anders ga doen is het volgende:
-2x schema printen en overelkaar leggen bij belichten
-minder sterke oplossing gebruiken voor ontwikkelaar.
-etsbad verwarmen (met een föhn ofzo ? )
-printje blijven bewegen tijdens het etsen
-evt. hogere concentratie etsmiddel nemen (?)

[ Voor 21% gewijzigd door Anoniem: 35969 op 21-01-2003 21:15 ]

[Anoniem: 26576]

Anoniem: 49360 schreef op 21 januari 2003 @ 19:44:
ik belicht mijn printjes 2,5 minuten en ontwikkel ze dan in 1.5 minuut daarna erts ik ze in ongeveer 3 a 4 uurtjes onverwarmt en zonder luchtbellen .
maar als je de print in het erts bakje doet dan hoor je wel meteen te zien daat ie mooi rood word anders is je vloeistof verhouding niet goed .
kijk hier anders effe :[rml]funky1 in "[ IA] afhandeling lcd's 256*128 voor 7 $"[/rml]
hierin word het uitgelegt met foto,s

Ten eerste is het etsen en niet ertsen.

De belichting hang van een aantal faktoren af, printmateriaal, vermogen van de lichtbak, afstand tot de buizen ed.
Kun je geen vaste tijd voor geven.
Ontwikkelen duurt niet langer dan 20 seconden als je het goed doet, en 3 à 4 uurtjes etsen is belachelijk lang.
Dat moet binnen 10 minuten gebeurd zijn.
Ik heb ze wel eens binnen 3 minuten klaar gehad.


Wat ik aan de pics van de printjes zie is overbelichting.
Then again, kan ook te lang in de etsbak hebben gelegen doordat ze onderbelicht zijn geweest.

[ Voor 16% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 21-01-2003 21:23 ]

[Anoniem: 35969]

Is die ontwikkelaar eigenlijk net als het etsmiddel steeds opnieuw te gebruiken ?

[Anoniem: 49360]

lees de tekst nog eens meschien begrijp je het dan : ))

Anoniem: 26576 schreef op 21 January 2003 @ 21:19:
[...]


Ten eerste is het etsen en niet ertsen.

De belichting hang van een aantal faktoren af, printmateriaal, vermogen van de lichtbak, afstand tot de buizen ed.
Kun je geen vaste tijd voor geven.
Ontwikkelen duurt niet langer dan 20 seconden als je het goed doet, en 3 à 4 uurtjes etsen is belachelijk lang. (dit is ook zonder verwarming en lucht bellen )
Dat moet binnen 10 minuten gebeurd zijn.
Ik heb ze wel eens binnen 3 minuten klaar gehad.


Wat ik aan de pics van de printjes zie is overbelichting.
Then again, kan ook te lang in de etsbak hebben gelegen doordat ze onderbelicht zijn geweest.

[ Voor 4% gewijzigd door Anoniem: 49360 op 21-01-2003 21:35 ]

[Anoniem: 26576]

Wat gebruik je?
Ik gebruik caustische soda (gootsteenontstopper), die kun je wel steeds weer opnieuw gebruiken, het wordt wel steeds donkerder en op een bepaald moment moet je vernieuwen.
Wanneer dat is dat merk je vanzelf.

[Anoniem: 26576]

Anoniem: 49360 schreef op 21 januari 2003 @ 21:31:
lees de tekst nog eens meschien begrijp je het dan : ))

[...]

neu....

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 49360 schreef op 21 January 2003 @ 21:31:
lees de tekst nog eens meschien begrijp je het dan : ))
[...]

Was dit tegen mij ?
nou goed...

Anoniem: 26576 schreef op 21 januari 2003 @ 21:32:
Wat gebruik je?
Ik gebruik caustische soda (gootsteenontstopper), die kun je wel steeds weer opnieuw gebruiken, het wordt wel steeds donkerder en op een bepaald moment moet je vernieuwen.
Wanneer dat is dat merk je vanzelf.

Ik gebruik ontwikkelaar van conrad (zelfde merk als de printplaten, kom er ff niet op) maar daar zit ook NaOH in, dus in feite zal het weinig verschil maken.

Bedankt voor de hulp iig. ! Morgen ga ik het nog eens proberen mocht ik tijd hebben.

[Anoniem: 26576]

Anoniem: 35969 schreef op 21 januari 2003 @ 21:36:
[...]

Was dit tegen mij ?
nou goed...

[...]

Dat had ie tegen mij, denkt misschien dat ik nog nooit een printje heb geetst.

[ Voor 15% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 21-01-2003 21:38 ]

[Anoniem: 7791]

[quote]Anoniem: 35969 schreef op 21 januari 2003 @ 21:06:
[...]


Ik weet niet wat jou procedure is, maar volgens mij klopt dat ook niet helemaal (belichten, ontwikkelen, belichten )

[quote]

Dat is juist de procedure... is mij tenminste altijd geleerd.

[Anoniem: 26576]

Belichten, ontwikkelen, afspoelen, etsen, afspoelen, afdrogen, gaatjes boren, belichten, ontwikkelen, afspoelen, afdrogen en dan lakken.

Zo is't beter hè...

[equinoxe]

@ Pjanssen

Ah foto's; da's altijd handig..
Zo te zien is het belichte koper al weg, echter zitten er heftig veel gaten in de banen, dit kan duiden op overbelichting.
De sheets die gebruikte als belichtings-masker zijn misschien niet goed bedekt geweest met inkt, waardoor uv-licht op de fotopositieve laag is "gelekt" (dit geeft een overbelichtings effect).

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 22 January 2003 @ 00:13:
Belichten, ontwikkelen, afspoelen, etsen, afspoelen, afdrogen, gaatjes boren, belichten, ontwikkelen, afspoelen, afdrogen en dan lakken.

Zo is't beter hè...

Is dit om de fotogevoelige laag van de printbanen af te halen ?

[Anoniem: 26576]

psies...

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 22 januari 2003 @ 09:20:
psies...

maar die was er bij mij na het etsen echt al wel af en de banen die wel goed zijn (2 ofzo) geleiden als een tiet (dus is dit echt wel nodig ?)

[Anoniem: 26576]

Als de fotolaag na het etsen van de sporen af is dan is er iets ernstig mis gegaan.

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 22 januari 2003 @ 11:20:
Als de fotolaag na het etsen van de sporen af is dan is er iets ernstig mis gegaan.

waar kan dit dan aan liggen ? (kan ik dat meteen vandaag goed doen )

[Anoniem: 26576]

Ik denk aan overbelichting.

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 22 januari 2003 @ 16:06:
Ik denk aan overbelichting.

Ligt het dan aan te lang belichten, of aan de sheet ?
Voor het 1e geval is het natuurlijk een kwestie van minder lang belichten.
Voor het 2e geval kan ik natuurlijk 2 sheets uitprinten en die over elkaar leggen.

[Anoniem: 26576]

Hoe beter de dekking van het sporenpatroon is, hoe langer je kunt belichten.
't is een kwestie van uitproberen met proefstukjes en verschillende tijden.
Ikzelf belicht 4,5 minuut in eeen lichtbakje met 6 UVbuisjes, het ontwikkelen duurt ca 20 seconden en het etsen een minuut of 6.
De layout print ik met een HP Lasetjet op kalkeerpapier, geeft een betere hechting dan sheet.

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 22 januari 2003 @ 16:14:
De layout print ik met een HP Lasetjet op kalkeerpapier, geeft een betere hechting dan sheet.

Als ik met mijn deskjetje probeer op kalkeerpapier te printen wordt hij meer een 'intant-overtrekpapier-shredder' Werkt dus niet echt.
Maar goed, anyways, ik ga het nu ff proberen met een paar kleine stukjes.
Ik post zometeen het resultaat wel.

[Anoniem: 7791]

Anoniem: 26576 schreef op 22 January 2003 @ 16:14:
Hoe beter de dekking van het sporenpatroon is, hoe langer je kunt belichten.
't is een kwestie van uitproberen met proefstukjes en verschillende tijden.
Ikzelf belicht 4,5 minuut in eeen lichtbakje met 6 UVbuisjes, het ontwikkelen duurt ca 20 seconden en het etsen een minuut of 6.
De layout print ik met een HP Lasetjet op kalkeerpapier, geeft een betere hechting dan sheet.

waar kun je dat kalkpapier een beetje goedkoop krijgen?
Ik had eerst een hele doos; maar dies nu op... en bij de kopier winkel betaal ik 1 euro per vel

[Anoniem: 26576]

Ik heb het bij de boekhandel gekocht, wat het kost weet ik niet precies meer, ik denk iets van 10 euro.
't is een transparant/ontwerpblok met 50 vel 60/65 grams A4 formaat, bestelnr. 506 066, merk: Rotring

[ Voor 10% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 22-01-2003 16:39 ]

[reclamedoos]

Ik zal wel niet al te snugger zijn, maar ik snap het toch nog niet helemaal van die stift. Ik zie die stiften (staedler 313) niet in 0.1mm uitvoering.
Je sloopt een originele plotterstift, maakt daar een fineliner van 0.1mm in, en probeert daarin een staedler 313 te proppen? Laat je dan de punt van de fineliner er in zitten?

Ik zag in de Conrad-catalogus ook stiften van Edding (780, 404, 400, 3000) staan. Zijn dat dezelfde soort stiften?

[equinoxe]

reclamedoos schreef op 23 January 2003 @ 20:55:
Ik zal wel niet al te snugger zijn, maar ik snap het toch nog niet helemaal van die stift. Ik zie die stiften (staedler 313) niet in 0.1mm uitvoering.
Je sloopt een originele plotterstift, maakt daar een fineliner van 0.1mm in, en probeert daarin een staedler 313 te proppen? Laat je dan de punt van de fineliner er in zitten?

Ik zag in de Conrad-catalogus ook stiften van Edding (780, 404, 400, 3000) staan. Zijn dat dezelfde soort stiften?

Oeps,
Ik ben te vaak lang weg..
Toch effe antwoorden

Je sloopt een originele plotterstift, stopt daar een fineliner van 0.1mm in, en daar weer in prop je de vulling (een gedeelte daarvan, want de finliner zaag je af tot een klein formaat) van een staedler 313.
De punt van de fineliner laat je natuurlijk er in zitten.

(sorry dat de plaatjes nu niet online zijn liquid2k ligt op zijn gat)

[Lamborghini]

Op circuitsonline staat een artikel over het etsen.
Zie hier: http://www.circuitsonline.net/artikelen/

[Anoniem: 44545]

Anoniem: 26576 schreef op 21 januari 2003 @ 17:26:
Mmm, ik ets met zoutzuur en waterstofperoxide, heb nog nooit fijnetskristal gebruikt.
Weet iemand btw waar je waterstofperoxide oplossing 30 of 35% kunt kopen?

exter een paar vragen:
- Welke verhoudingen moet je gebruiken, of wijst zich dat vanzelf?
- Stel je hebt 30% HCL en 30% H202, wat wordt dan de mengverhouding
- Is er ook sprake van een minimale temperatuur?
- Doe je het mengen op het moment dat je het gebruikt, of heb je een flesje op voorraad met de goede verhouding?

[Anoniem: 26576]

Ikzelf doe ca 60% water, 37% HCL en 3% H2O2.
Het etsen doe ik met het etsbad op kamertemperatuur.
Het etsbad is vele keren te gebruiken alleen moet je elke keer de 3% waterstofperoxide toevoegen.
Ik bewaar het etsbad in een afgesloten kunstof bak die ik hoog in een kast wegzet.

[reclamedoos]

equinoxe schreef op 13 February 2003 @ 00:00:
Oeps,
Ik ben te vaak lang weg..
Toch effe antwoorden

Je sloopt een originele plotterstift, stopt daar een fineliner van 0.1mm in, en daar weer in prop je de vulling (een gedeelte daarvan, want de finliner zaag je af tot een klein formaat) van een staedler 313.
De punt van de fineliner laat je natuurlijk er in zitten.

(sorry dat de plaatjes nu niet online zijn liquid2k ligt op zijn gat)

Geeft niet, beter laat antwoord, als geen antwoord toch?

Ik heb inmiddels een versie van UIltiboard weten te bemachtigen die werkt, en een plotter die het daarmee goed doet (HP Colorpro). Nou alleen nog een stiftje modden, maar dat gaat wel lukken nu neem ik aan.

Bedankt voor deze geniale info

[Anoniem: 54555]

Anoniem: 26576 schreef op 13 februari 2003 @ 01:00:
Ikzelf doe ca 60% water, 37% HCL en 3% H2O2.
Het etsen doe ik met het etsbad op kamertemperatuur.
Het etsbad is vele keren te gebruiken alleen moet je elke keer de 3% waterstofperoxide toevoegen.
Ik bewaar het etsbad in een afgesloten kunstof bak die ik hoog in een kast wegzet.

zonder water is ook leuk

[Lamborghini]

Anoniem: 44545 schreef op 13 February 2003 @ 00:46:
[...]
exter een paar vragen:
- Welke verhoudingen moet je gebruiken, of wijst zich dat vanzelf?
- Stel je hebt 30% HCL en 30% H202, wat wordt dan de mengverhouding
- Is er ook sprake van een minimale temperatuur?
- Doe je het mengen op het moment dat je het gebruikt, of heb je een flesje op voorraad met de goede verhouding?

Op circuitsonline staat een artikel over het etsen waarbij jouw vragen allemaal staan uitgelegd. Zie hier: http://www.circuitsonline.net/artikelen/

[Anoniem: 44545]

-- foutje --

[ Voor 98% gewijzigd door Anoniem: 44545 op 13-02-2003 12:31 ]

[Lamborghini]

Anoniem: 44545 schreef op 13 February 2003 @ 11:00:
[...]
Als je beter gelezen had, had je kunnen zien dat ik het over HCL en H202 had en niet over etsen met fijnetskristal, dat is ouwe koek voor mij. Zie ook het antwoord van exter hierop

Ik wil jouw helpen door een link te geven over een artikel wat onder andere het etsen met zoutzuur&waterstofperoxide uitvoerig behandelt en dan moet ik beter lezen?

[ Voor 4% gewijzigd door Lamborghini op 14-02-2003 12:52 ]

[Glival]

Vorige week heb ik geïnformeerd bij m'n electro-boer over het maken van PCB's, die begon gelijk over etsbakken van 60 euro enzo
Maar volgens jullie kan het ook met een 3,95 curver/tupperware/weetikveel bak van Blokker?
En als ik dan een plotter voor 20 euro kan vinden, en er een watervaste stift in zet, ben ik al bijna klaar:

- Maak of download een PCB-design;
- Stop een stuk PCB in de plotter;
- Klik op "Print" of "Plot" ofzo;
- Doe wat enge chemische rommel + water in het 3,95 Blokker-bakje;
- Doe het PCB, als 'ie klaar geplot is, in het bakje;
- Wacht even, haal PCB uit het bakje;
- Klaar!

Klopt dat?
Ik heb trouwens nog een aquarium-verwarming liggen, kan ik die gebruiken voor het verwarmen van de enge chemische rommel?

[Anoniem: 35969]

In grote lijnen komt het daar wel op neer ja !

[Anoniem: 44545]

Lamborghini schreef op 13 februari 2003 @ 11:53:
[...]

Waar slaat dit nou weer op? Ik wil jouw helpen door een link te geven over een artikel wat onder andere het etsen met zoutzuur&waterstofperoxide uitvoerig behandelt en dan moet ik beter lezen?

Sorrie , ik was al een keer op circuits online geweest en had daar niet gezien dat het ook over HCL en H202 ging, ik dacht dat je het over etsen met fijnets en zo had. mea culpa.

[equinoxe]

[qoute]
- Doe wat enge chemische rommel + water in het 3,95 Blokker-bakje;
- Doe het PCB, als 'ie klaar geplot is, in het bakje;
- Wacht even, haal PCB uit het bakje;
[/qoute]

gebruik een aquarium verwarming en haal ergens een membraanpompie vandaan, zodat je lucht langs de pcb kan pompen tijdens etsen..
Dit bevordert de etssnelheid

[Aham brahmasmi]

Membraanpompje? Zegt mij niet zoveel... ik heb als het goed is nog wel zo'n pompje liggen met een buisje en een soort poreus blokje eraan dat belletjes maakt voor in een aquarium. Is dat geschikt, of is dat etsmiddel zo aggressief dat het plastic (siliconenslangetje) oplost?

[equinoxe]

plastic wordt niet opgelost door de etsmiddel..
(bij de weg: waarschijnlijk is dat een membraanpompje.. zo'n trilgeval..)

[Aham brahmasmi]

Je zult wel gelijk hebben. Ik zat al te twijfelen over dat oplossen... dat kan natuurlijk niet, anders zou de etsbak en de print zelf ook opgelost worden.

Zo'n pompje klinkt inderdaad als een 'trilgeval'. 't Is een simpel blauw blokje met een gaatje erin (luchtinlaat) en een buisje eraan met dat blokje dus, en het zoemt/trilt nogal.

Zo'n etsbak maken moet wel lukken lijkt me; nu alleen nog een plotter of een UV-lichtbron. Het kan dus met gezichtsbruiner... hmmm.

Oh ja, misschien heb ik nog een werkend verwarmingselement! Ik heb een jaar of 4 terug twee dozen met dokaspullen voor 25 euro op de kop getikt (zaten 2 oude vergroters bij en allerlei filmontwikkeldrums) waar een (oer)oud verwarmingselement bij zat. Het is een soor plat plastic rechthoekig ding met zo'n hele oude stekker eraan. 't Ziet er een beetje eng uit, zo'n ouderwetse stekker, dus ik heb 'm maar niet in 't stopcontact gestoken om 'm uit te proberen destijds. Hij mag natuurlijk ook alleen onder water aan, anders verbrand 't ding waarschijnlijk zeer snel. Toch nog eens kijken maar.

[ Voor 42% gewijzigd door Aham brahmasmi op 13-02-2003 14:09 ]

[Anoniem: 57498]

Let er dan wel op dat dat verwarmingselement niet van metaal is aan de buitenkant, anders heb je de kans dat dat element helemaal oplost

[Anoniem: 54555]

Anoniem: 57498 schreef op 13 February 2003 @ 14:59:
Let er dan wel op dat dat verwarmingselement niet van metaal is aan de buitenkant, anders heb je de kans dat dat element helemaal oplost

die zijn meestal van glas , heb gister ook zo aquarium verwarming gekocht.
etst wat sneller

[Aham brahmasmi]

Wakosda, zo'n aquariumverwarmingkje? En waarmee ets jij trouwens, g_schock? Fijnetskristal of zoutzuur & waterstofperoxide? En belicht jij of plot jij je pcb's?
Ben benieuwd wat met hier gebruikt...

[Glival]

Ik kan een HP 7550A plotter kopen voor 25 euro; is die geschikt voor het plotten van PCB's, en is de prijs een beetje redelijk?

[-DarkShadow-]

voor PCB's: prima.
prijs: redelijk

[Eraser127]

over etsbak gesproken, vorige week bij mij op school (FP Drachten) wou iemand printje etsen, maar wij hebben en dubbele bak, links is gevuld, rechts is leeg, ze stonden allebei in aan-stand, dus hij zet de spanning erop, begint het na een tijd onwijs te meuren; is die halve etsbak gesmolten

[ Voor 4% gewijzigd door Eraser127 op 13-02-2003 21:41 ]

[Glival]

-DarkShadow- schreef op 13 februari 2003 @ 21:33:
voor PCB's: prima.
prijs: redelijk

Volgens de verkoper heeft 'ie een papierlade; da's niet handig met PCB's lijkt me?
Of kan je het PCB er gewoon inleggen en aangeven dat 'ie geen papier uit de lade moet halen?

[reclamedoos]

Glival schreef op 13 februari 2003 @ 22:25:
Volgens de verkoper heeft 'ie een papierlade; da's niet handig met PCB's lijkt me?
Of kan je het PCB er gewoon inleggen en aangeven dat 'ie geen papier uit de lade moet halen?

Bedoelt hij niet een papierlader?

[Sprite_tm]

Hmm, ik denk dat Glival beide bedoelt: er zit een papierlade in waar door een papierlader het papier uitgehaald wordt





Anywayz, ik heb hier zelf ook een 7550A staan, printen maken gaat er prima mee, je kunt er namelijk ook gewoon handmatig een vel papier opleggen. Tis alleen wel even handig om zeker te weten dat je autofeed niet perongeluk aanzet, die beesten hebben in de autofeed-modus een eject-snelheid waarmee een eventueel printje een gat in de muur 2 meter verderop kan maken.





Anywayz, als je 'm koopt en je wil weten hoe ik het gedaan heb, vragen staat vrij

[ Voor 2% gewijzigd door Sprite_tm op 14-02-2003 14:09 . Reden: verkeerde smiley ]

[Glival]

Ah, het kan dus met een 7550A
Is het "modden" van de plotter-punt moeilijk?

[Anoniem: 54555]

Aham brahmasmi schreef op 13 februari 2003 @ 15:30:
Wakosda, zo'n aquariumverwarmingkje? En waarmee ets jij trouwens, g_schock? Fijnetskristal of zoutzuur & waterstofperoxide? En belicht jij of plot jij je pcb's?
Ben benieuwd wat met hier gebruikt...

17 euro ja duur maar het is 1 malig en je hebt er veel aan , vroeger etste ik met fijnetskristal maar dat werkte voor geen F*ck , nu gebruik ik zoutzuur en waterstofperoxide dat werkt dus wel.
ik belicht me pcb's met een zelfgemaakte belichtings bak

[Aham brahmasmi]

Haal je die chemicaliën bij een (bovengemiddelde) electroboer ofzo? En die belichtingsbak, heb je die gewoon met UV-buisjes (en armatuur) gemaakt ofzo? Ik heb zelf ook een lichtbak gemaakt van hout, met matglas met een gewoon TL'etje d'r achter. Gewoon als lichtbak voor dia's gemaakt. Misschien kan daar wel zo een UV-buisje in... 't is maar een ideetje.

[Anoniem: 26576]

Ik heb een plaat van 8mm dik plexi in m'n bak, dat laat UV beter door dan vensterglas en is lekker stevig. 6 buisjes uit gezichtsbruiners eronder met 8 mm ruimte tussen de buizen onderling.
Twee gezichtsbruiners bij de kringloop, iets van 7 euro...
Het nadeel van H2O2 35% is dat het lastig te krijgen is. Jaren geleden heb ik een kan met 5 liter gekocht bij een gereedschapzaak, het werd toen gebruikt voor bepaalde lasapparatuur.
Daar heb ik nu nog 1 liter van.
En Delft is hier een verrrekt eind vandaan..

[Anoniem: 59259]

hmmz..intressante topic.
Ik kan nog een gratis plotter aankomen! En ik heb hier ook nog een gezichtsbruiner liggen.
Als etsbak neem ik dan een plastic bak van tupperware en dan alleen nog die ontwikkelaar.

Als er iemand hier een printje gaat etsen, kan die dan ondertussen foto's maken van de stappen? En dan wat uitleg erbij geven? Dat zou wel handig zijn voor de beginnende "Etsers" hier.

[Sprite_tm]

Glival schreef op 14 February 2003 @ 15:15:
Is het "modden" van de plotter-punt moeilijk?

Nou, ik heb gewoon een etspen gekocht (een Edding 140S zie ik, boeit niet echt denk ik tho') en die gemod zodattie in de plotter past: Ik heb en dop gepakt van een andere pen die precies op die etspen past (de originele dop wil je namelijk wel houden, anders is die pen uitgedroogd voordat jij je printje kan plotten, nou ja, bij wijze van spreken iig) en die afgesneden zodat alleen de punt er uitsteekt. De pen + dop hebben dezelfde diameter als de pennen die in de plotter kunnen, de plotter moet 'm alleen maar vast kunnen houden. Dat kan gebeuren door middel van een vrij dikke 'rand' om de pen. Ik heb dus dik plakband gepakt, dat om de dop heengerold tot het dik genoeg was en toen op de juiste plek afgesneden. Zit je nog met 1 probleempje: De pen is te lang, je moet dus plotten met de klep open en je moet het stuk plastic tussen het 'gat' waar de pennencarrousel inzit en de plek waar de plotterkop heen & weergaat even wegzagen / snijden. Je zou in principe ook de pen kunnen afzagen en dichtplakken, maar ik had mijn plotter bij het oud vuil weg en dit was even makkelijker.

[Lamborghini]

Anoniem: 59259 schreef op 14 februari 2003 @ 18:18:
hmmz..intressante topic.
Ik kan nog een gratis plotter aankomen! En ik heb hier ook nog een gezichtsbruiner liggen.
Als etsbak neem ik dan een plastic bak van tupperware en dan alleen nog die ontwikkelaar.

Als er iemand hier een printje gaat etsen, kan die dan ondertussen foto's maken van de stappen? En dan wat uitleg erbij geven? Dat zou wel handig zijn voor de beginnende "Etsers" hier.

Op circuitsonline staan 2 artikelen over het maken van een PCB. Eentje over het geheel, van belichten tot etsen (incl plaatjes). En eentje uitgebreid over 2 methodes etsen, ijzer-III-chloride en zoutzuur+waterstofperoxide methode.

[Anoniem: 55933]

Gat in de markt! GoTShop waar mensen hun schema's kunnen laten etsen :*D

[Glival]

Anoniem: 55933 schreef op 14 February 2003 @ 23:42:
Gat in de markt! GoTShop waar mensen hun schema's kunnen laten etsen :*D

Dat kan ik ook laten doen bij een electro-zaak hier vlakbij

[insan1ty]

Ff een vraag. Heb net mn printje belicht, ontwikkeld etc. Ik gooi m in de etsvloeistof [ammoniumpersulfaat opgelost], op ongeveer 30-40 °C en er gebeurt gewoon helemaal NIETS. Je ziet de sporen lopen in het koper maar het roze eromheen blijft gewoon zitten en komt er na 10min nog niet vanaf. Hoe kan dat?

[Lamborghini]

insan1ty schreef op 15 februari 2003 @ 12:10:
Ff een vraag. Heb net mn printje belicht, ontwikkeld etc. Ik gooi m in de etsvloeistof [ammoniumpersulfaat opgelost], op ongeveer 30-40 °C en er gebeurt gewoon helemaal NIETS. Je ziet de sporen lopen in het koper maar het roze eromheen blijft gewoon zitten en komt er na 10min nog niet vanaf. Hoe kan dat?

Te kort belicht vermoed ik. Is dat roze echt licht roze? want dan gaat het goed en moet je nog ff verder etsen, er is dan nog maar een heel klein laagje wat eraf moet van het koper.
En kwam er veel rode/paarse vloeistof van je printje af tijdens het ontwikkelen?

[ Voor 15% gewijzigd door Lamborghini op 15-02-2003 12:52 ]

[insan1ty]

Lamborghini schreef op 15 februari 2003 @ 12:50:
[...]

Te kort belicht vermoed ik. Is dat roze echt licht roze? want dan gaat het goed en moet je nog ff verder etsen, er is dan nog maar een heel klein laagje wat eraf moet van het koper.
En kwam er veel rode/paarse vloeistof van je printje af tijdens het ontwikkelen?

Yep en Yep. Maar ik heb geen etsmiddel meer. Ik heb mijn printje nou gewoon ergens droog opgeslagen. Of was dat een mistake?

[Anoniem: 26576]

Als dat rose echt rose is , dan gebeurt er in mijn etsbad van HCL en H2O2 ook bijna niks.
Als ik dan wat H2O2 toevoeg wordt het rose-paars, en dan wordt er geetst.

[insan1ty]

Anoniem: 26576 schreef op 15 februari 2003 @ 13:53:
Als dat rose echt rose is , dan gebeurt er in mijn etsbad van HCL en H2O2 ook bijna niks.
Als ik dan wat H2O2 toevoeg wordt het rose-paars, en dan wordt er geetst.

Het gaat zo qua kleur verloop
1 - printje egaal koper
2 - na belichten niet veel te zien, heel lichte verkleuring van sporen
3 - tijdens ontwikkelen valt er allerlei donker paarse rotzooi af en er blijft een printje met duidelijk de sporen over
4 - printje in warm etsbad > de vloeistof gaat van troebel naar helder, wordt een beetje blauwig. De print blijft roze, de sporen koperkleurig.

BTW ik ets met ammoniumpersulfaat en ik ontwikkel met NaOH

[ Voor 5% gewijzigd door insan1ty op 15-02-2003 14:48 ]

[Anoniem: 35969]

Je moet het dan gewoon door laten etsen. En blijven bewegen, dan gaat het ook wat sneller. Bij mij ging het precies hetzelfde (behalve dan met de etsvloeistof, want ik gebruik fijnkristal).
Na +/- 15 minuten was bij mij alles weg geëtst.

[Lamborghini]

Spoel tussen de het ontwikkelen en het etsen ook je printje goed af met water.

[Anoniem: 57498]

Ikke heb dan ook nog een vraagje. Ik heb gister zo'n aquariumverwarmingselement gekocht van 250W, maar hij is volop lang en omdat ik een etsbak heb die recht overeind staat, zal ie niet helemaal tot het streepje komen, tot waar het water normaal moet komen.. IS dit vout? enne die van mij gaat maar tot 32 graden, is dit voldoende warm om te kunnen etsen?

[Glival]

Of het goed gaat als 'ie gedeeltelijk onder "water" is weet ik niet, maar ik heb al een keer een verwarming kapot laten knappen toen ik de stekker erin had laten zitten bij het leeg halen van m'n aquarium

Ik denk dat 32 graden wel moet lukken; het zal misschien wat langer duren.

[Anoniem: 35969]

Met een 250W gaat het zeker lukken hoor !

[Anoniem: 57498]

Nou, 250W geet alleen aan hoe snel die op de ingestelde temparatuur is, niet hoe warm de vloeistof uiteindelijk wordt. Maar ik d8 erover om de temparatuurprobe zo te modden dattie een bereik heeft van 30 tot 42 graden(ipv 20 tot 32). Ik hoef dan alleen over de regelbare weerstand een weerstand parallel te zetten, zodatie tot 40 graden gaat. Ook kan dit volgens mij over de temparatuurprobe

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 57498 schreef op 15 februari 2003 @ 16:19:
Nou, 250W geet alleen aan hoe snel die op de ingestelde temparatuur is, niet hoe warm de vloeistof uiteindelijk wordt. Maar ik d8 erover om de temparatuurprobe zo te modden dattie een bereik heeft van 30 tot 42 graden(ipv 20 tot 32). Ik hoef dan alleen over de regelbare weerstand een weerstand parallel te zetten, zodatie tot 40 graden gaat. Ook kan dit volgens mij over de temparatuurprobe

Het gaat er niet alleen om hoe snel het warm wordt , maar ook om de hoeveelheid water die op die temperatuur gehouden kan worden. Daar doelde ik eigenlijk meer op !

[Anoniem: 59259]

ff een vraagje tussen door: Hoeduur zijn ongeveer de spullen die je voor het etsen nodig hebt? En als je alles hebt, hoeduur is het dan per printje?

[Lamborghini]

Anoniem: 59259 schreef op 15 February 2003 @ 17:08:
ff een vraagje tussen door: Hoeduur zijn ongeveer de spullen die je voor het etsen nodig hebt? En als je alles hebt, hoeduur is het dan per printje?

Is moeilijk te zeggen. Dat is afhankelijk van de methodes en materialen die je wilt gaan gebruiken. Wil je met een echt verwarmingselement gaan warmen of gewoon met opgewarmd water? Wil je een professionele etsbak of een gewone glazentegel? enz.

Wil je met de zoutzuut+waterstofperoxide methode gaan werken dan zijn er al zeer grote prijsverschillen bij de verschillende verkooppunten.

[Glival]

Bij een zaak hier in de buurt is ontwikkelaar 1,50-2,00 en etsmiddel 8,00. Dat is genoeg voor 2 liter geloof ik, en je kan er heel lang mee doen. Dat valt dus wel mee

[Anoniem: 54555]

heb net ge-etst met zo verwarming pff wat een gas , maar wel een perfect printje
btw heb je ook al gedacht aan het boren & assesoires dat is ook wel handig

[Glival]

Je kan het dus het best buiten of in de schuur doen ofzo?

[-DarkShadow-]

Glival schreef op 15 February 2003 @ 23:12:
Je kan het dus het best buiten of in de schuur doen ofzo?

Ik zou het gewoon binnen doen hoor. Vooral als je een dure keuken hebt is het lachen als je de boel ompleurt over weet ik veel wat.

[Jasper Janssen]

Anoniem: 54555 schreef op 15 February 2003 @ 20:24:
heb net ge-etst met zo verwarming pff wat een gas , maar wel een perfect printje
btw heb je ook al gedacht aan het boren & assesoires dat is ook wel handig

Jah, precies.. dat etsen is nog niet zo moeilijk om te vinden hoe het moet, maar wat voor een dingen moet ke kopen om de gaatjes te boren? Wat voor een (hand)boormachientje, welke maten boortjes, en vooral ook, waar haal je ze?

[insan1ty]

Jasper Janssen schreef op 16 February 2003 @ 00:35:
[...]


Jah, precies.. dat etsen is nog niet zo moeilijk om te vinden hoe het moet, maar wat voor een dingen moet ke kopen om de gaatjes te boren? Wat voor een (hand)boormachientje, welke maten boortjes, en vooral ook, waar haal je ze?

0.8mm ofzo, ik doe het met een kolomboor.

[Anoniem: 44545]

Jasper Janssen schreef op 16 februari 2003 @ 00:35:
[...]


Jah, precies.. dat etsen is nog niet zo moeilijk om te vinden hoe het moet, maar wat voor een dingen moet ke kopen om de gaatjes te boren? Wat voor een (hand)boormachientje, welke maten boortjes, en vooral ook, waar haal je ze?

Bij de Doe Het zelf, genoeg maten kleine boren, daar vindt je ook de boormachientjes, Proxon en zo, met boorstandaard en natuurlijk ook de zagen (metaal en figuurzaag) om de printjes uit te zagen. Als CMEer ben je daar natuurlijk al eens geweest (maar heb je niet goed gekeken).

[Anoniem: 26576]

HSS boortjes bij de gereedschapszaak of doehetzelf zijn compleet ongeschikt.
Na een paar gaatjes kom je d'r nergens meer mee doorheen behalve door een pakje boter.
Je moet speciale hardmetalen printboren gebruiken, ik heb ze van 0,4 mm tot 2 mm.
Een een sneldraaiende machine in een standaard natuurlijk.
Z0'n Proxxon is wel geschikt.

[ Voor 18% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 16-02-2003 01:31 ]

[Anoniem: 64547]

die hardmetalen boortjes breken nogal snel en er mee uit de hand boren kun je wel vergeten; 0,8 mm is de meest gebruikelijke maat.
Om de gedachten te bepalen; bij het juiste toerental(50.000 toeren) boren ze 60.000 gaatjes, voordat ze bramen trekken.
Afgekeurde boortjes van grote printbedrijven(bijna altijd uitstekend te gebruiken voor amateurs) tref je aan op radioamateur beurzen voor zo'n 25 eurocent/stuk.
in maart weer landelijke radio amateurvlooienmarkt in Rosmalen.

[Anoniem: 26576]

0,8 is de maat voor weerstanden, voor BCtjes, 1N4814 en IC's kun je ook 0,7mm nemen.
Voor 1N4007 neem je 0,9mm, trimpots 1,15mm, printpennen 1mm, grote potmeters 1,25mm, en zo heeeft iedere compnent z'n eigen gatmaat.
Ze breken helemaal niet snel, als je ze breekt is het je eigen schuld.

[Anoniem: 55933]

Er zijn toch ook bedrijven die die dingen voor je kunnen maken? Voor wat $$ dan wel he
'k zal ff wat linkjes opzoeken (of is dat spam?)

[Anoniem: 55933]

Alprint v.o.f.
Baas Electronics
Catena Design systems
Flatfield multi print
franklin Industries
Hoyte
Inter Print
Omicron Circuits
El-contronic
KCS B.V.
Kamstra Printservice
Matas Electronics
Mans & Mans
Merco
Melieste printservice
Pilon Layout Solutions
Q-CAD
Print service Dordrecht
Ultimate Technology
Digisys
Q-Print
QPI B.V. (new)
SystematIC design
Vermeulen Printservice

zo, van elektronica.pagina.nl geplukt.

[Jasper Janssen]

Mjah. Ergens is het wel heel veel handiger om de hoeveelheid boortjes *iets* te minimaliseren (zeg, 0.8, 1.0, en verder moet je maar niet zulke grote componenten kopen joh!). Maarre, als je zegt ze breken helemaal niet snel, heb je het dan over een kolom opstelling of zo'n Proxxon handpen dingetje? Wanr kolom is natuurlijk heel makkelijk om niet zijwaarts te trekken, maar uit de hand is dat toch trickier. Het lijkt me ook wel essentieel om ze te hebben met een zo kort mogelijk boortje, als je printjes wil boren heb je tenslotte ruim voldoende aan een halve centimeter lengte vanaf de boorkop als je met zo'n handding werkt, en die lengte zal erg veel uitmaken bij breken.

[Anoniem: 26576]

Nou, een trimpotje krijg je niet op de print hoor, als het gaatje 1mm is.
Ik heb zo'n Proxxon handpen ding, maar wel in een kolom..
En zo uit de losse hand is het eigenlijk niet te doen, dan breken ze wel snel.
Als ik es en gaatje uit de losse hand boor dan heb ik die machine met beide handen vast, ellebogen gesteund en het printje ingeklemd.

[Anoniem: 59259]

Ik ga deze week alle ets spulletjes bij elkaar zoeken en dan kan ik eindelijk mijn eerste printje maken! En dan zal ik gelijk een howto maken voor de newbie's.

edit:
En waar laten julie eigenlijk de afvalstoffen na het etsen? Gewoon in de gootsteen?

[ Voor 26% gewijzigd door Anoniem: 59259 op 17-02-2003 09:20 ]

[Anoniem: 54555]

Jasper Janssen schreef op 16 February 2003 @ 00:35:
[...]


Jah, precies.. dat etsen is nog niet zo moeilijk om te vinden hoe het moet, maar wat voor een dingen moet ke kopen om de gaatjes te boren? Wat voor een (hand)boormachientje, welke maten boortjes, en vooral ook, waar haal je ze?

ik had een dremel met speciaale poortjes er in , maar die versleten omdat de dremel 15000 toeren liep ofzo en die boortjes voor printplaten maar 2000 mochten oid , maar heb nu een printplaat boor met een paar boortjes van 0,8 mm en 1,2 mm

[insan1ty]

Anoniem: 59259 schreef op 16 februari 2003 @ 20:37:
Ik ga deze week alle ets spulletjes bij elkaar zoeken en dan kan ik eindelijk mijn eerste printje maken! En dan zal ik gelijk een howto maken voor de newbie's.

edit:
En waar laten julie eigenlijk de afvalstoffen na het etsen? Gewoon in de gootsteen?

Ja, zolang je geen metalen afvoerbuis hebt moet dit geen probleem opleveren

[Anoniem: 59259]

Maar ik bedoel, is het niet slecht voor het mileu ofzo?

[Anoniem: 44545]

Anoniem: 59259 schreef op 17 februari 2003 @ 19:36:
Maar ik bedoel, is het niet slecht voor het mileu ofzo?

Denk eens na, spul dat koper kan weg-etsen, goede vlekken kan veroorzaken op je kleren die je er niet meteen uitkrijgt (behalve met een schaar ), zelfs de natuur doet er jaaaaren over om het zelfde te bereiken (alhoewel zure regen ?).

[ Voor 4% gewijzigd door Anoniem: 44545 op 17-02-2003 20:47 ]

[Glival]

Anoniem: 54555 schreef op 16 februari 2003 @ 21:05:
[...]

ik had een dremel met speciaale poortjes er in , maar die versleten omdat de dremel 15000 toeren liep ofzo en die boortjes voor printplaten maar 2000 mochten oid , maar heb nu een printplaat boor met een paar boortjes van 0,8 mm en 1,2 mm

Het toerental van een Dremel is toch instelbaar?
Ik denk erover om er een te kopen, maar ik vind ze nogal duur... Vanmiddag zag ik in een winkel hier in de buurt een Dremel + koffer + ong. 25 accessoires voor 119 euro
Da's best veel centjes

Met een Dremel kan je je PCB ook op maat "zagen" zeker? Dat zijn dan al 2 Dremel-toepassingen voor PCB's

[Jasper Janssen]

Gebruikt etsmiddel is klein chemisch afval! Inleveren bij de Chemokar. Schrijf erop dat het bijtende zuren zijn.

Ongebruikt H2O2 en HCl is niet ontzettend gevaarlijk voor het milieu (maar hoort toch bij het KCA voor de zekerheid), maar andere etsmiddelen, en koper, zijn niet goed.

[Anoniem: 144578]

Eve Omhoog kicken.

Ik heb een HP 7550A op de kop getikt maar kan ik deze gebruiken om printjes mee te maken ik zie niet hoe dit zou werken het penetje kan alleen horizontaal bewegen hoe zit dit zijn er andere x y plotters of zo?

[savale]

Anoniem: 144578 schreef op woensdag 18 mei 2005 @ 16:02:
Eve Omhoog kicken.

Ik heb een HP 7550A op de kop getikt maar kan ik deze gebruiken om printjes mee te maken ik zie niet hoe dit zou werken het penetje kan alleen horizontaal bewegen hoe zit dit zijn er andere x y plotters of zo?

[rml][ faq] Cheap and easy PCB making[/rml]