Advies verbouwen jaren 80 woning

[solvespdes]

Recent heb ik een woning gekocht uit de jaren 80. Gezien de staat van de woning moet er redelijk wat verbouwd worden dus lijkt dit ook het moment om rekening te houden met verduurzaming.

Het gaat om een vrijstaand huis van ~200m^2. Deze lijkt op dit moment vrij matig geïsoleerd te zijn dus het lijkt me verstandig daar nu iets mee te doen. Als ik de bestektekeningen kan vertrouwen zou het volgende aanwezig moeten zijn:

• Schuin dak: dakplaten stramitex met Rc = 1.8
• Muren: spouwmuurisolatie 50mm (geen Rc gespecificeerd, waarschijnlijk niet veel)
• Vloer: NEBI AG systeemvloer (volgens mij een soort broodjesvloer, misschien met iets van isolatie?) met daarop een 70mm afwerkvloer met vloerverwarming en isolatie.
• Ruiten: Overal dubbelglas, geen HR++.
• Garage: heeft van origine geen isolatie maar is door de vorige bewoners verbouwd tot slaapkamer met badkamer. Zover ik heb kunnen zien is deze nageïsoleerd met voorzetwanden en isolatie in het plafond (koude dag constructie). De voorzetwanden moet ik beter bekijken maar vooral het dak lijkt mij problematisch. Het platte dak voelt zompig aan en ik ben bang dat de verkeerde manier van isoleren heeft gezorgd voor vocht (en rot) in het dagbeschot en potentieel ook de balken heeft aangetast.
• Verwarming doormiddel van gas (Remeha ketel uit 2019)

Het verbouwplan is op dit moment om sowieso vrij grondig te verbouwen op beide verdiepingen. Dit betekent in ieder geval nieuwe vloeren, toilet, badkamer en keuken. Ook zijn de huidige radiatoren niet om aan te zien dus willen we beneden graag vloerverwarming (niet in de oude garage) en boven vervangen met nieuwe strakkere radiatoren.

In de toekomst willen we de slaapkamer en badkamer in de garage ook nog aanpakken maar voorlopig zijn we niet van plan hier iets mee te doen. Ook overweeg ik de ruiten voor HR++ te vervangen maar dat kan volgens mij ook prima later. We moeten nu keuzes maken qua budget dus doe liever alleen de dingen die nu lonen omdat ze later heel ingrijpend worden.

Ik heb al uitgebreid zitten lezen op Milieucentraal en hier op het forum en kom tot de volgende logische aanpassingen:

• Vloerverwarming aanleggen, direct geschikt maken voor een warmtepomp in de toekomst.
• De vloer via de kruipruimte isoleren. Er is een hoop ruimte dus leek mij het plaatsen van PIR platen tegen de vloer een logische keuze. Zoals ik veel mensen hier zie doen: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1497335/0
• Dak van garage herstellen waar nodig (hopelijk alleen dakbeschot, maar misschien de balken) en dan op de juiste manier isoleren. Isolatie op de dakconstructie ipv eronder.
• Radiatoren boven vervangen door radiatoren die op termijn ook geschikt zijn voor lage temperatuur.
• Het schuine dak na-isoleren. Ik ben nog niet zeker hoe, ik lees wisselende berichten over isoleren van binnenuit.
• Iets doen met de ventilatie. Volgens milieucentraal is het verstandig om decentrale wtw ventilatie te plaatsen in de woonkamer. Ik heb hier alleen nog geen mooie oplossingen voor gevonden. Als alternatie zag ik het 'Brink' systeem. Zie hier: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2143084/0. Hier moet ik nog even uitzoeken of dit geschikt zou zijn voor ons huis.

Mijn vragen:

1. Voor het aanleggen van de vloerverwarming, zijn er speciale dingen om rekening mee te houden voor een warmtepomp in de toekomst?
   • Ik heb al gelezen dat de buizen hoh 10cm moet liggen en een minimaal 16mm diameter moeten hebben. Is dit genoeg voor ~80m^2 (woonkamer + keuken + gang + bijkeuken) of moeten er dan meerdere groepen komen?
   • Hoe om te gaan met de huidige vloerverwarming in de afwerkvloer, die eruit halen of gewoon doorheen frezen? Ik wil voorkomen dat de broodjesvloer eronder beschadigt natuurlijk.
   • Is het logisch om de gang en bijkeuken mee te verwarmen met de woonkamer of zou je die op aparte groepen zetten apart afgesteld kunnen worden. Het lijkt me zonde om ruimtes te verwarmen die niet veel gebruikt worden maar om het helemaal niet te verwarmen is waarschijnlijk ook niet handig. Dus misschien met een iets lagere doorstroomsnelheid? Wat is hier gebruikelijk?
   • De gasinstallatie zit op dit moment in de bijkeuken, dat lijkt mij later ook een goede plek voor een warmtepomp aangezien er redelijk wat ruimte is. Is het logisch en mogelijk om nu al rekening te houden met de plaatsing van de vloerverwarming verdeler zodat er bijvoorbeeld plek is voor een extra vloerverwarmingsgroep voor de badkamer en slaapkamer in de garage?
2. Voor het isoleren van de vloer: Ik lees dat je moet voorkomen dat constructie delen tussen twee lagen dampremmende isolatie zitten. Is dit ook een probleem hier, moet ik dan de huidige afwerkvloer met waarschijnlijk slechte isolatie eruit halen?
3. Voor de radiatoren boven: Wat voor radiatoren moet ik hebben om in de toekomst met een warmtepomp te verwarmen?
4. Moet ik nu meteen wat leidingen voor warm water vervangen zodat ik genoeg vermogen kan leveren later? Welke diameter van de hoofdleiding en vertakkingen naar de radiatoren heb ik minimaal nodig?
5. Het lijkt me handig om per ruimte een thermostaat te hebben zodat je niet met knoppen hoeft te klieren en gewoon per ruimte warmte kan regelen. Wat is jullie advies hiervoor?

Ik ben heel erg benieuwd naar jullie inzichten.

[Technician-]

Meeste is bouwkundig en heb ik weinig over te zeggen.
Maar grofweg bekijk dit ook eens.

- alle kozijnen vervangen voor HR++ glas en geïsoleerde kozijnen en de subsidie pakken voor 3 maatregelen.
- vloer en spouw naissoleren.
- bedenken om het schuine dak maar zo te laten, als ik bij ons huis kijk, dak is nageissoleerd RC5 maar doet niks want vrouw heeft toch altijd alle ramen tegen elkaar open en we stoken nooit op de 1e, liefst altijd 16C ofzo.
- bitumen verwijderen, laag juist opbouwen met isolatie en damplaag en dubbele laag bitumen.
- neem direct airco’s op de 1e, je hele cv installatie weghalen. Daardoor mooie kale wanden voor glasvlies + strak sauswerk. Koel zomer, verwarming per ruimte winter.

Haal de leidingen binnendoor en zet 1 buitenunit op een platdak, op een geschikte plek, kies voor stilste systeem.

Zet dak vol met PV panelen.

- BGG alle cv weg, alle leidingen weg. Nieuwe verdeler pomploos met leidingen 32mm MLB naar geschikte plek voor warmtepomp. Misschien nieuwe vloerverwarming en dekvloer. Zoek een hele goede vloerboer die ook de VV regelt en afsmeert. PVC, plavuizen op de vloer.

- nu heb je een mooie kale installatie en je hele oude CV systeem weg.
- haal nieuwe leidingen drinkwater naar een plek waar een 300L boiler staan kan. En waar de warmtepomp leidingen naartoe kunnen (32mm) liefst op de BGG want daar is ook je afgifte (vloerverwarming)
- zet buitendeel WP op de plek die jij mooi vind, met terrendis grondleiding en fundering in tuin (achterin?)

Dan heb je het picobello BV voor elkaar.

[ Voor 3% gewijzigd door Technician- op 07-08-2025 12:27 ]

[RonJ]

solvespdes schreef op woensdag 6 augustus 2025 @ 09:58:
Ik heb al uitgebreid zitten lezen op Milieucentraal en hier op het forum en kom tot de volgende logische aanpassingen:
[list]
• Vloerverwarming aanleggen, direct geschikt maken voor een warmtepomp in de toekomst.
• De vloer via de kruipruimte isoleren. Er is een hoop ruimte dus leek mij het plaatsen van PIR platen tegen de vloer een logische keuze. Zoals ik veel mensen hier zie doen: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1497335/0

Dat is een goed plan idd.

• Dak van garage herstellen waar nodig (hopelijk alleen dakbeschot, maar misschien de balken) en dan op de juiste manier isoleren. Isolatie op de dakconstructie ipv eronder.

Hangt van de staat/leeftijd van de dakbedekking af. Als die nu of de komende jaren aan vervanging toe is, zou ik het idd goed doen en van bovenaf isoleren + nieuw bitumen. Als dit echter nog decennia mee kan zou ik het lekker laten liggen. Van binnenuit isoleren is ook prima te doen en de hoogte is in de garage niet zo'n ding. Als je het maar goed dampdicht maakt kan dat prima. Hier ook van binnenuit gedaan.

• Radiatoren boven vervangen door radiatoren die op termijn ook geschikt zijn voor lage temperatuur.

Ik zou vooral iets nemen dat ook kan koelen (incl. ontvochtigen!). Dus fancoils/boosted-LT met condensafvoer. Of nog beter, airco's. Als je straks alles goed geïsoleerd hebt wil je boven vooral koelen (slaapkamers) of flexibel/snel verwarmen (thuiswerk- of hobbyruimte).

• Het schuine dak na-isoleren. Ik ben nog niet zeker hoe, ik lees wisselende berichten over isoleren van binnenuit.

Hier geldt een beetje hetzelfde voor als de garage. Als je dakbeschot en pannen nog prima zijn is van buitenaf relatief erg duur. Hier heel tevreden over isolatie van binnenuit (PIR+steenwol). Ook hier is een dampdichte afwerking aan de binnenzijde cruciaal in dat geval.

• Iets doen met de ventilatie. Volgens milieucentraal is het verstandig om decentrale wtw ventilatie te plaatsen in de woonkamer. Ik heb hier alleen nog geen mooie oplossingen voor gevonden. Als alternatie zag ik het 'Brink' systeem. Zie hier: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2143084/0. Hier moet ik nog even uitzoeken of dit geschikt zou zijn voor ons huis.
[/list]

Ben ik zelf geen fan van, is lawaaiig en geeft in grotere ruimtes geen goede luchtverdeling. Ik zou zeggen, doe het goed ("echte" WTW aanleggen) of hou het bij wat het is. Wat zit er nu in qua ventilatie?

Mijn vragen:
[list=1]
• Voor het aanleggen van de vloerverwarming, zijn er speciale dingen om rekening mee te houden voor een warmtepomp in de toekomst?
[list]
• Ik heb al gelezen dat de buizen hoh 10cm moet liggen en een minimaal 16mm diameter moeten hebben. Is dit genoeg voor ~80m^2 (woonkamer + keuken + gang + bijkeuken) of moeten er dan meerdere groepen komen?

Een verdeler die om te bouwen is naar pomploos en liefst ook geschikt is om te koelen (dus van kunststof of RVS is). Er moeten sowieso meerdere groepen komen (±1 groep per 10m2 bij 10HoH). Zorg voor een goed systeemontwerp met slakkenhuis-lussen in gelijke lengtes, kan de leverancier bij helpen met hun software.

• Hoe om te gaan met de huidige vloerverwarming in de afwerkvloer, die eruit halen of gewoon doorheen frezen? Ik wil voorkomen dat de broodjesvloer eronder beschadigt natuurlijk.

Beide kan, je kan er doorheen frezen. Dat geeft dan wel wat luchtbellen in je dekvloer, dat kan geen kwaad maar geeft wel minder massa. Ik zou denk ik even kijken hoe makkelijk dit zich laat verwijderen. Als het er makkelijk af gaat zou ik opnieuw laten storten. Dan kan je evt. het leidingwerk zelf doen.

• Is het logisch om de gang en bijkeuken mee te verwarmen met de woonkamer of zou je die op aparte groepen zetten apart afgesteld kunnen worden. Het lijkt me zonde om ruimtes te verwarmen die niet veel gebruikt worden maar om het helemaal niet te verwarmen is waarschijnlijk ook niet handig. Dus misschien met een iets lagere doorstroomsnelheid? Wat is hier gebruikelijk?

Gewoon meepakken met de vloerverwarming en naar voorkeur die groepen wat knijpen. Dat zal sowieso vaak 1 of 2 aparte groepen worden.

• De gasinstallatie zit op dit moment in de bijkeuken, dat lijkt mij later ook een goede plek voor een warmtepomp aangezien er redelijk wat ruimte is. Is het logisch en mogelijk om nu al rekening te houden met de plaatsing van de vloerverwarming verdeler zodat er bijvoorbeeld plek is voor een extra vloerverwarmingsgroep voor de badkamer en slaapkamer in de garage?

Dat kan zeker een goed idee zijn. Reken dan voor die slaapkamer maar op 2 groepen. Voor nu kan je die dan gewoon afdoppen op de verdeler.

[/list]
[/li]
• Voor het isoleren van de vloer: Ik lees dat je moet voorkomen dat constructie delen tussen twee lagen dampremmende isolatie zitten. Is dit ook een probleem hier, moet ik dan de huidige afwerkvloer met waarschijnlijk slechte isolatie eruit halen?

Als daar een isolatielaag tussen zit is dat wel verstandig. Het voordeel is dan dat je hem er ook heel makkelijk uithaalt.

• Voor de radiatoren boven: Wat voor radiatoren moet ik hebben om in de toekomst met een warmtepomp te verwarmen?

Zie boven.

• Moet ik nu meteen wat leidingen voor warm water vervangen zodat ik genoeg vermogen kan leveren later? Welke diameter van de hoofdleiding en vertakkingen naar de radiatoren heb ik minimaal nodig?

32mm naar de vvw-verdeler. Boven liefst 22mm per verdieping voor radiatoren. Ook daar kan een verdeler op een centraal punt erg handig zijn als je dit toch aanpast.

• Het lijkt me handig om per ruimte een thermostaat te hebben zodat je niet met knoppen hoeft te klieren en gewoon per ruimte warmte kan regelen. Wat is jullie advies hiervoor?
[/list]

Niet doen, gewoon alles open en de gewenste temperatuurverschillen vast inregelen op de verdeler. LT is sowieso niet goed in snel verwarmen, daar zou ik een andere oplossing voor kiezen (zie boven).

[solvespdes]

Bedankt voor jullie reacties. Jullie brengen me meteen op ideeën en hebben hele goede suggesties.

Kozijnen laat ik denk ik zitten voor nu. Voor zover ik kan zien zijn die erg prijzig en heb ik twijfels of een flink deel van het budget daar aan spenderen het waard is.

Het platte dak van het garage ga ik zeker laten liggen als er niks mee aan de hand is. Maar de staat van de dakbedekking zelf is niet goed en het voelde zompig aan dus ik ben bang dat de huidige isolatie niet juist gedaan is. Jouw reactie geeft me wel wat hoop dat het misschien meevalt. We krijgen in de herfst de sleutel dus dan zal ik alles eens grondig inspecteren.

Qua schuin dak fijn om te horen dat het bij jullie goed werkt, dat lijkt me een relatief goedkope en effectieve manier om energie te besparen. Zeker gezien het schuine dag erg groot is, de zolder een open verbinding naar beneden heeft en een deel van het dak ook doorloopt in de wanden van de slaapkamers op de eerste verdieping.

Voor de (vloer)verwarming heel veel goede info, daar kan ik mee aan de slag.

Voor de verwarming boven hebben jullie me meteen aan het denken gezet. Koelen is zeker iets wat me erg prettig lijkt en ik heb ook al over airco's gedacht maar vind ze niet top. Even de voor- en nadelen van een airco op een rijtje vanuit mijn perspectief:

• Voordeel: Efficiente verwarming en koeling per ruimte
• Nadeel: Binnenunits zijn niet heel fraai.
• Nadeel: De warmte voelt niet zo prettig. Weet niet hoe ik het anders kan omschrijven maar dat is mijn ervaring met de airco in mijn huidige kantoor.
• Nadeel: In ons huidige huis heeft hij in de winter nogal de neiging om heel snel in defrost te schieten als ik s'ochtends het kantoor ga opwarmen waardoor het erg lang duurt voordat hij op gang komt. Hij lijkt niet goed op te 'rampen', ik heb geen idee of ik met een andere unit dit wellicht beter kan afstellen zodat hij op laag vermogen begint en niet meteen bevriest.

De fancoils/boosted-LT met condensafvoer had ik nog nooit van gehoord maar klinkt ook heel interessant. Voelt de warmte hier meer aan zoals bij een radiator? En werken ze aardig om te koelen? Wij woonden vroeger in een appartement met koeling via de vloer en dat werkte fantastisch.
Hoe verhoudt de prijs hiervan zich met airco's?

Voor de WTW ventilatie is een goed punt. Ik ga hier nog even goed naar kijken. Opzicht zou een echte WTW installatie wellicht ook kunnen maar heb niet zoveel zin in al die buizen aan te brengen. Ik heb nog geen goed overzicht van de huidige situatie, ik ga morgen nog eens goed kijken.

[Technician-]

solvespdes schreef op donderdag 7 augustus 2025 @ 20:11:
Bedankt voor jullie reacties. Jullie brengen me meteen op ideeën en hebben hele goede suggesties.

Kozijnen laat ik denk ik zitten voor nu. Voor zover ik kan zien zijn die erg prijzig en heb ik twijfels of een flink deel van het budget daar aan spenderen het waard is.

Het platte dak van het garage ga ik zeker laten liggen als er niks mee aan de hand is. Maar de staat van de dakbedekking zelf is niet goed en het voelde zompig aan dus ik ben bang dat de huidige isolatie niet juist gedaan is. Jouw reactie geeft me wel wat hoop dat het misschien meevalt. We krijgen in de herfst de sleutel dus dan zal ik alles eens grondig inspecteren.

Qua schuin dak fijn om te horen dat het bij jullie goed werkt, dat lijkt me een relatief goedkope en effectieve manier om energie te besparen. Zeker gezien het schuine dag erg groot is, de zolder een open verbinding naar beneden heeft en een deel van het dak ook doorloopt in de wanden van de slaapkamers op de eerste verdieping.

Voor de (vloer)verwarming heel veel goede info, daar kan ik mee aan de slag.

Voor de verwarming boven hebben jullie me meteen aan het denken gezet. Koelen is zeker iets wat me erg prettig lijkt en ik heb ook al over airco's gedacht maar vind ze niet top. Even de voor- en nadelen van een airco op een rijtje vanuit mijn perspectief:

• Voordeel: Efficiente verwarming en koeling per ruimte
• Nadeel: Binnenunits zijn niet heel fraai.
• Nadeel: De warmte voelt niet zo prettig. Weet niet hoe ik het anders kan omschrijven maar dat is mijn ervaring met de airco in mijn huidige kantoor.
• Nadeel: In ons huidige huis heeft hij in de winter nogal de neiging om heel snel in defrost te schieten als ik s'ochtends het kantoor ga opwarmen waardoor het erg lang duurt voordat hij op gang komt. Hij lijkt niet goed op te 'rampen', ik heb geen idee of ik met een andere unit dit wellicht beter kan afstellen zodat hij op laag vermogen begint en niet meteen bevriest.

De fancoils/boosted-LT met condensafvoer had ik nog nooit van gehoord maar klinkt ook heel interessant. Voelt de warmte hier meer aan zoals bij een radiator? En werken ze aardig om te koelen? Wij woonden vroeger in een appartement met koeling via de vloer en dat werkte fantastisch.
Hoe verhoudt de prijs hiervan zich met airco's?

Voor de WTW ventilatie is een goed punt. Ik ga hier nog even goed naar kijken. Opzicht zou een echte WTW installatie wellicht ook kunnen maar heb niet zoveel zin in al die buizen aan te brengen. Ik heb nog geen goed overzicht van de huidige situatie, ik ga morgen nog eens goed kijken.

Een goed multisplit systeem van goed merk op alle kamers boven (of waar je wil) vind ik in een renovatie het toppunt van luxe. Mensen waar ik dit gemaakt heb bedanken mij nog steeds voornamelijk zomers. Koelen (en ontvochtigen)) wordt steeds meer pre.
Als je de leidingen helemaal wegwerkt en een modern binnendeel hebt blend die zo weg in het interieur en geeft meer ruimte omdat er geen radiator meer hangt.

Dit alles kan je ook bereiken met fancoils, goed geïsoleerd leidingsysteem op de warmtepomp. Alleen ik heb nog nooit een praktijk situatie doorgerekend waarbij dit praktisch en financieel interessanter was.
Want de fancoil moet een leidingsysteem, voeding, klepje, inregelkranen, flexslangen, condensafvoer, regeling en evt bedrade thermostaat hebben. En zijn relatief duur vergeleken met een airco binnendeel.

En qua warmte, de 1e verdieping verwarm je niet, tenzij het een werkkamer is of gebruikt als kantoor. Omdat de ruimtes door doorwarming al 15-16C zijn in de winter (met gesloten raam) is maar ietsje warmte nodig, die je normaal haalt door even de airco aan te zetten. Op hele lage fanstand.
Maar de woningen die ik ken wordt eigenlijk alleen koelen gebruikt.