Warmtepomp voor een huis uit 1890

[Don Quijote]

EDIT - ik lijk titel van den het topic niet meer te kunnen wijzigen. Excuses. Drukte te snel op "verstuur" met mijn dikke vingers.

Inleiding:

Sinds vijf jaar wonen wij in een tussenwoning uit 1890 in het centrum van een van onze grote steden. Dat heeft veel voordelen (als je er van houdt; prachtige originele details, plafonds, glas in lood en zelfs nog de originele parketvloer uit 1890 op de begane grond.) en evenzoveel nadelen (enkelsteens buitenmuur, dus geen spouw; de originele vloer ligt er nog en daarmee geen enkele isolatie tussen de vloer en de kruipruimte; het is niet bepaald kierdicht...)

De woning is 220m2 groot, over drie verdiepingen. Plafondhoogte 330cm. In die vijf jaar hebben we wel wat aan isolatie gedaan.

• Alles wat niet glas in lood is hebben we vervangen door HR++ glas, maar het glas in lood hebben we niet vervangen.
• Dak is geïsoleerd, en heeft sedum bedekking (compleet plat dak)
• 18 zonnepanelen.

Daarnaast heb ik op bijna elke radiator in huis een tado knop gezet (11 stuks) en in elke kamer een aparte temperatuursensor. Hierdoor kunnen erg gericht verwarmen met onze CV. En verwarmen we alleen de ruimtes waar we ook daadwerkelijk zijn op dat moment en die dag.

Vooral dat laatste heeft ons gasgebruik enorm naar beneden gebracht. De vorige bewoners verbruikten zo'n 2200m2 per jaar aan gas. Wij hebben vorig jaar (2024) 1200m2 aan gas verbruikt.

Als volgende stap wil ik kijken of we de volledige verwarming van de woning elektrisch kunnen gaan doen. Doel is om het algehele comfort in de woning wat kunnen verhogen door het huis wat gelijkmatiger te verwarmen. Zonder dat we qua jaarlijkse energiekosten enorm omhoog gaan.

Een concreet voorbeeld, als ik thuiswerk in December verwarm ik alleen mijn kantoor op de eerste verdieping tot 19 graden, maar als ik dan een kop koffie ga zetten beneden voelt het alsof ik in een vrieskist stap. Aangezien het daar al snel nog maar 15/16 graden is.

Tot niet zo lang geleden had ik gedacht dat in mijn huis een warmtepomp onmogelijk was (matige isolatie, geen vloerverwarming) maar op het forum hier las ik meer en meer comments dat dit onzin is en dat in principe elke woning verwarmd kan worden met warmtepomp zolang er maar genoeg vermogen en afgifte is. Misschien niet zo efficient als mogelijk, maar altijd nog efficiënter dan een CV.

Afgiftesysteem:

• 11 radiatoren, allemaal T21 of T22. Allemaal met ombouw (inefficient... maar dat wil ik niet veranderen voor het oog), en in de grootste ruimtes met speedcomfort ventilator (wil ik best uit uitbreiden).

SWW:

• Voor nu gewoon via CV-ketel

Warmtepompvoorkeur:

Voorkeur voor L/W. In volgorde van wat ik belangrijk vind:
Must have

1. Stil
2. Zuinig
3. Verkrijgbaarheid

Nice to have

1. Milieuvriendelijk
2. Design
3. domotica-integratie
4. Goedkoop

Don't care

1. DIY/tweakersvriendelijk

Wie gaat het installeren?

Ik wil alles laten uitbesteden

Vraag?

Mijn idee is nu om een L/W warmtepomp te kopen die in principe voldoende vermogen heeft om mijn huis te verwarmen; en deze aan te sluiten op het bestaande CV circuit als een soort hybride? In principe doet de CV dan niks, maar mocht het ooit nodig zijn kan hij bijspringen. Geen idee of dit kan, maar zo had ik het bedacht.

Als ik de Koevlaas methode neem zou ik met 1200m2 een warmtepomp met een vermogen zo'n 6kW bij -10 nodig hebben. Echter omdat ik ook meer comfort wil en meer wil verwarmen neem ik liever het verbruik van de vorige bewoners van 2200m2. Dan zou het gaan om een vermogen van 11Kw bij -10. Dat laatste lijkt mij ook een wat realistischers vermogen voor een huis met onze inhoud en leeftijd.

Mijn belangrijkste vraag is; kan ik dit gewoon zo uitvoeren? En mocht bij de eerste winter de woning niet voldoende verwarmd worden door de warmtepomp (en de CV dus moet bijspringen), dan gaan kijken hoe we het afgifte systeem kunnen verbeteren (Meer speedcomfort; andere radiatoren etc.).

Daarnaast, op basis van bovenstaande zijn er direct waterpompen die bij mensen in gedachten springen als een goede match met mijn eisen?

En mochten er nog tips zijn voor betrouwbare en goede installateurs in Zuid-Holland houd ik mij ook voor aanbevolen.

Tot slot zoals het template vraagt; een fotootje. Dit geeft gevoel bij het huis. De glas in lood (wat nog zo'n 1/3e van het glas is); de ombouw; en de ongeisoleerde vloer.

[luckremers]

Toevallig al een winter geprobeerd het huis op temperatuur te houden met 45-50 graden? Gezien het type radiatoren en ombouwen vermoed ik niet dat dit toereikend is.

Er zijn HT warmtepompen die een hogere aanvoer temperatuur kunnen leveren maar daar wordt je qua verbruik niet vrolijk van.

[wlmpie]

Wil je energie besparen of wil je meer comfort? Want een warmtepomp naast een cv installatie die ook nodig blijft lijkt mij duurder dan gewoon het huis met alleen de cv warm stoken.
So wie so is meer isoleren waarschijnlijk slimmer dan met een warmtepomp te proberen een slecht geïsoleerd huis comfortabel te maken.

[Knowbody]

luckremers schreef op zondag 13 juli 2025 @ 12:01:
Toevallig al een winter geprobeerd het huis op temperatuur te houden met 45-50 graden? Gezien het type radiatoren en ombouwen vermoed ik niet dat dit toereikend is.

Dit inderdaad is de beste manier om erachter te komen.

Je zult dan ook zaken dat de stooktijd waarschijnlijk toe gaat nemen. Een historisch gasverbruik is mogelijk niet heel representatief.

[Don Quijote]

luckremers schreef op zondag 13 juli 2025 @ 12:01:
Toevallig al een winter geprobeerd het huis op temperatuur te houden met 45-50 graden? Gezien het type radiatoren en ombouwen vermoed ik niet dat dit toereikend is.

Nee niet geprobeerd nog. Ik had het idee om gewoon de warmtepomp neer te zetten, en dan zien we het wel de eerste winter. Red hij het niet, kan de CV bijspringen. Maar misschien is dat een wat naive wijze om er in te zitten .

wlmpie schreef op zondag 13 juli 2025 @ 12:11:
Wil je energie besparen of wil je meer comfort? Want een warmtepomp naast een cv installatie die ook nodig blijft lijkt mij duurder dan gewoon het huis met alleen de cv warm stoken.
So wie so is meer isoleren waarschijnlijk slimmer dan met een warmtepomp te proberen een slecht geïsoleerd huis comfortabel te maken.

Het gaat niet zozeer om geld besparen. Maar ik zou wel graag meer comfort krijgen zonder enorm te stijgen in maandelijkse kosten. En als dat ook nog eens kan door minder fossiele brandstof te verbruiken is dat helemaal mooi meegenomen.

Qua isolatie kan ik nog best veel doen. Maar bijvoorbeeld al het glas in lood in isolatieglas laten plaatsen kost ook kapitalen. Voor het grootste glas in lood raam (in de badkamer) kwamen de offertes al op 3k+ voor 1 raam. Ik heb nog niet gedurfd een offerte voor al het glas in lood te laten maken..

[Yaksa]

Is jouw huis een monument? Dan kun je misschien bij de RCE (Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed) wat info opvragen. Ze hebben aardig wat informatie over duurzaamheid voor monumenten op hun website staan.
Overigens, bij de restauratie van het monument waar ik werk hebben ze bij zowat alle ramen (ook de glas in lood) achterzetramen gemonteerd wat behoorlijk scheelt in de isolatie.

[Fr33z]

Het sommetje kan vrij simpel gemaakt worden:

Kosten nu: 1300 m3 /jaar * 1,3 eur/m3 dus rond de 1700 euro per jaar aan verbruikskosten. Tegen 0,30 eur/kwh kun je daar ook 5600 kwh stroom voor kopen :-0

Met een zuinige warmtepomp (hangt vooral van de aanvoertemp af, lager is efficienter) kost elke m3 gas die je vervangt ongeveer 2 kwh. Jij hebt dan dus 2600 kwh per jaar nodig.

Stel dat je systeem 30% minder efficient is EN je gaat meer van je huis verwarmen voor comfort dan kom je mss rond de 3000-3500 kwh/jaar uit voor die warmtepomp. Het 'budget' qua gaskosten was 5600 dus je zit sowieso goed

[Knowbody]

Fr33z schreef op zondag 13 juli 2025 @ 12:53:
Het sommetje kan vrij simpel gemaakt worden:

Kosten nu: 1300 m3 /jaar * 1,3 eur/m3 dus rond de 1700 euro per jaar aan verbruikskosten. Tegen 0,30 eur/kwh kun je daar ook 5600 kwh stroom voor kopen :-0

Met een zuinige warmtepomp (hangt vooral van de aanvoertemp af, lager is efficienter) kost elke m3 gas die je vervangt ongeveer 2 kwh. Jij hebt dan dus 2600 kwh per jaar nodig.

Stel dat je systeem 30% minder efficient is EN je gaat meer van je huis verwarmen voor comfort dan kom je mss rond de 3000-3500 kwh/jaar uit voor die warmtepomp. Het 'budget' qua gaskosten was 5600 dus je zit sowieso goed

En met een breder stookseizoen pak je ook nog een deel eigen solar stroom erbij.

Warmtepompen betalen zichzelf terug. Als je volledig all electic gaat (PV, BATT, WP, EV) gaat dat ook nog vlotjes.

[jvanderneut]

Don Quijote schreef op zondag 13 juli 2025 @ 12:30:
[...]

Nee niet geprobeerd nog. Ik had het idee om gewoon de warmtepomp neer te zetten, en dan zien we het wel de eerste winter. Red hij het niet, kan de CV bijspringen. Maar misschien is dat een wat naive wijze om er in te zitten .

In jouw geval zou ik eerst testdraaien en ook eens rekenen aan je afgifte (radiatoren). Deze zullen zeer waarschijnlijk te weinig vermogen kunnen afgeven op lage temperaturen (35/30 of 45/40). Deze zullen dan vervangen moeten door grotere, dikkere (T33) of LTV radiatoren.

Als je dat weet heb je hopelijk 1x werk, i.p.v. jaren.

[luckremers]

Don Quijote schreef op zondag 13 juli 2025 @ 12:30:
[...]

Nee niet geprobeerd nog. Ik had het idee om gewoon de warmtepomp neer te zetten, en dan zien we het wel de eerste winter. Red hij het niet, kan de CV bijspringen. Maar misschien is dat een wat naive wijze om er in te zitten .

In jouw geval (t21 en t22 radiatoren, extreem beperkende radiator ombouwen) denk ik dat je niet heel aangenaam verrast gaat worden Ga er vanuit dat je in het meest rooskleurige scenario wegkomt met een redelijke aanvoer temperatuur als je booster fans plaatst

[ Voor 11% gewijzigd door luckremers op 13-07-2025 22:32 ]

[Proton_]

Met ventilatoren achter de ombouwen kan het ook wel meevallen
Dat gezegd hebbende, veel van de gasbesparing lijkt te zitten in selectief stoken icm zoneregeling - dat gaat op lagere temperatuur en zeker zonder fans niet echt fijn.
Een hogere basistemperatuur aanhouden zorgt in ieder geval voor hoger comfort en lagere aanvoertemperatuur, maar het is moeilijk van tevoren te modelleren wat de consequenties voor de stookkosten zullen zijn.

[Wilke]

De insteek dat het zeker kan met voldoende afgiftevermogen is absoluut juist. De dimensionering van 10-12 kW lijkt me ook een redelijke en zeker niet te hoge inschatting voor een woning als deze.

De vraag is echter of de aanwezige radiatoren een afgifte van 10-12 kW gaan halen bij zeg eens 45 graden; zeker effectief met die ombouwen. Want als je het niet kwijt kunt, heb je ook niks aan een warmtepomp die het kan opwekken.

Mijn niet met getallen gestaafde vermoeden is, net zoals iemand hierboven, dat dit zal tegenvallen.

Wellicht dat eerst komende winter proberen met een harde limiet op de aanvoertemp van de CV?

Bedenk ook, als je die 11 kW al kwijt kunt, maar dat is als je alles open hebt staan, ben je dus weer het hele huis aan het verwarmen. Dat is niet wat je nu doet. Dat is echter wel wat nodig is om een WP efficiënt te laten werken, en in jouw geval waarschijnlijk ook om het überhaupt op die temperatuur te houden.

Dus, de WP kant is inderdaad het probleem niet, de afgifte is waar je naar moet kijken. Als dat met fans flink is op te schroeven komende winter, valt dat te proberen.

[Don Quijote]

Dank allen. Helder. Ik ga deze december eens een week of twee testen met CV temperatuur op 45; en nog wat meer speedcomforts toevoegen.

Eens kijken of de radiatoren het dan überhaupt op 19 graden weten te krijgen. Vanaf daar weer verder kijken!

[Ronald]

Welke temperatuur staat de CV tot nu?

Om ruimtes snel even warm te stoken heb je veel hogere Ta nodig dan bij warm houden. Daarom stook je met een warmtepomp minimaal tot niet met tijdelijke verlaging.
Bij testen met CV op lage temperatuur moet je dus echt ook warmtepomp denken.

Verliezen tussen ruimtes en verdiepingen zijn ook behoorlijk… als je een schatting maakt van de gemiddelde huistemperatuur dan kun je met het graaddagen model extrapoleren naar een hoger comfort niveau (mindergas.nl)

[ Voor 8% gewijzigd door Ronald op 14-07-2025 07:31 ]